UCHWAŁA NR XI/118/2015 RADY MIEJSKIEJ W SIEWIERZU z dnia 26 listopada 2015 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na terenie Miasta i Gminy Siewierz na 2016 rok Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 1515), art. 4 1 ust. 1, 2 i 5 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 1286), art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz. 124 ze zm.), Rada Miejska w Siewierzu u c h w a l a: 1. Przyjąć do realizacji Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na terenie Miasta i Gminy Siewierz na 2016 rok w brzmieniu, stanowiącym Załącznik Nr 1 do niniejszej uchwały. 2. Zabezpieczyć w budżecie Gminy Siewierz na 2016 rok środki na realizację Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na terenie Miasta i Gminy Siewierz na 2016 rok. 3. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Miasta i Gminy Siewierz. 4. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Przewodnicząca Rady Miejskiej w Siewierzu mgr Barbara Bochenek
Załącznik cznik Nr 1 do Uchwały Nr XI/118/2015 Rady Miejskiej w Siewierzu z dnia 26 listopada 2015 r. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Rozwi zywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na terenie Miasta i Gminy Siewierz na 2016 rok. Siewierz, listopad 2015 r.
Wstęp Problem uzależnienia od alkoholu, narkotyków i innych substancji psychoaktywnych, mimo podejmowanych od wielu lat działań mających na celu zwiększenie świadomości na temat konsekwencji ich nadużywania, stale utrzymuje tendencję wzrostową i stanowi jeden z najpoważniejszych problemów społecznych. Alarmujące dane na temat spożywania alkoholu i narkotyków przez młodzież, obniżenie wieku inicjacji alkoholowej, poszerzenie problematyki związanej z uzależnieniami o zagadnienie przemocy w rodzinie, szkód powodowanych przez osoby uzależnione, kierunkuje działania w stronę profilaktyki oraz udzielania pomocy osobom uzależnionym i ich rodzinom. Działania te na mocy ustaw: o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz przeciwdziałaniu narkomanii należą do zadań własnych gminy, które realizowane są na podstawie Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii zwanego dalej Programem. Program określa gminną strategię w zakresie profilaktyki oraz minimalizowania szkód społecznych i zdrowotnych, wynikających z używania alkoholu i narkotyków. Zadania przewidziane do realizacji w 2016 roku są kontynuacją działalności prowadzonej w tym zakresie w latach ubiegłych i odpowiadają nałożonym na gminę obowiązkom. Sposoby realizacji zadań zawartych w Programie dostosowane są do potrzeb lokalnych i możliwości prowadzenia określonych działań w oparciu o posiadane zasoby instytucjonalne i osobowe. Budowanie spójnej strategii przeciwdziałania problemom uzależnień w Gminie Siewierz opiera się na systemowości i konsekwentnym wdrażaniu działań profilaktycznych i terapeutycznych, we współpracy z różnymi środowiskami prowadzącymi działania w tym zakresie. Działania te obrazuje niniejszy Program, który w sposób kompleksowy podejmuje problemy z obszaru uzależnień od napojów alkoholowych i środków psychoaktywnych oraz przemocy związanej z uzależnieniami. Zadania i cele określone w Programie inicjowane są przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii, powołaną przez Burmistrza Miasta i Gminy Siewierz. I. Diagnoza w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów związanych z nadużywaniem alkoholu i narkotyków na terenie Gminy Siewierz. Nadużywanie środków psychoaktywnych w tym: alkoholu i narkotyków zalicza się do czynników o najbardziej szkodliwym wpływie na zdrowie i życie człowieka, a skutki są odczuwalne nie tylko przez osoby uzależnione, ich rodziny, ale również przez całe społeczeństwo. Na dzień 31.12.2014 r. liczba mieszkańców w Gminie Siewierz wynosiła 12.169. W okresie od dnia 01.01.2015 r. do 31.10.2015 r. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
i Przeciwdziałania Narkomanii, zwana dalej Komisją rozpatrywała 55 spraw dotyczących osób nadużywających alkoholu i innych substancji psychoaktywnych. W w/w okresie Komisja zorganizowała 10 posiedzeń, na które zostało wystosowanych 150 wezwań do osób wobec których toczyło się postępowanie oraz 13 wniosków do Sądu Rejonowego w Zawierciu, w celu wydania nakazu doprowadzenia przez funkcjonariuszy policji osób, które dobrowolnie nie stawiały się na posiedzenia. W trakcie toczących się postępowań 21 osób zostało skierowanych do biegłych sądowych w celu ustalenia stopnia uzależnienia oraz wskazania sposobu leczenia. Po przeprowadzonym badaniu wydane zostały opinie psychiatryczno-psychologiczne, które stanowiły istotny dokument do kierowania na leczenie ambulatoryjne bądź stacjonarne. Komisja skierowała również 10 wniosków do Sądu Rejonowego w Zawierciu w celu orzeczenia obowiązku poddania się leczeniu w zakładach odwykowych, w przypadkach nie wyrażenia zgody na podjęcie leczenia odwykowego. W wielu przypadkach nadużywanie alkoholu jest powiązane z występowaniem zjawiska przemocy w rodzinie. Z analizy procedury Niebieska Karta wynika, że 16 sprawców przemocy to osoby mające problem z nadużywaniem alkoholu. Wspomagającą formą podtrzymania abstynencji i radzenia sobie w sytuacjach trudnych są konsultacje z terapeutą ds. uzależnień odbywające się w Punkcie Konsultacyjnym. W okresie od stycznia do października 2015 r. skorzystało z nich 29 osób uzależnionych oraz 6 współuzależnionych. Ponadto w w/w okresie Ośrodek Pomocy Społecznej udzielił wsparcia w formie pomocy celowej na zaspokojenie podstawowych potrzeb 15 rodzinom, w których jako jeden z problemów został wskazany alkoholizm. Natomiast dzieci z rodzin niewydolnych wychowawczo, w szczególności z powodu ubóstwa i uzależnień rodziców, uczestniczyły w zajęciach opiekuńczo wychowawczych, prowadzonych w ramach działalności Ośrodka Wspierania Dziecka i Rodziny. Dla dzieci z rodzin z problemem uzależnienia od alkoholu zorganizowano również letni wypoczynek w Sokolcu, podczas którego realizowany był program profilaktyczny. W ramach działań profilaktyczno-edukacyjnych gminne placówki oświatowe aktywnie zaangażowały się w realizację ogólnopolskich kampanii: Zachowaj Trzeźwy Umysł oraz Narkotyki? To mnie nie kręci!, mających na celu poprawę jakości życia dzieci i młodzieży, a także przeciwdziałanie niepożądanym zachowaniom ryzykownym, jak sięganie po alkohol, papierosy i inne środki psychoaktywne. Udział w działaniach kampanijnych wpłynął pozytywnie na wzmocnienie procesu edukacyjnego, wychowawczego i wspieranie rozwoju osobowości dzieci i młodzieży, a także na motywowanie do pozytywnego kierowania swoim życiem i aktywnego włączania się w działania na rzecz środowiska. Powyższe informacje są dowodem na to, iż problem uzależnień w Gminie Siewierz jest znaczący. W związku z tym należy kontynuować dotychczasowe działania oraz podejmować nowe
formy aktywności, ukierunkowane na skuteczną profilaktykę i rozwiązywanie problemów alkoholowych i narkotykowych. Tylko dzięki skoordynowanym i spójnym działaniom instytucji, organizacji pozarządowych, a także społeczności lokalnej możliwe jest efektywne zapobieganie zjawiskom patologicznym. Im skuteczniejsze będą działania w tym zakresie, tym większe będą szanse na zmniejszanie negatywnych i szkodliwych społecznie zjawisk, ze szczególnym uwzględnieniem alkoholizmu i narkomanii. II. Adresaci programu. Program przeznaczony jest do wszystkich mieszkańców gminy Siewierz, ze szczególnym uwzględnieniem następujących grup osób: 1. osoby uzależnione od alkoholu i narkotyków, 2. dzieci i młodzież szkolna (w szczególności ze środowisk zagrożonych problemem uzależnień oraz przemocy), 3. rodziny (w tym osoby współuzależnione) oraz najbliższe otoczenie osób z problemem alkoholowym. III. Podstawa prawna Programu Podstawą prawną działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych, narkomanii oraz przemocy w gminie jest: Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 1286), Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz. 124 ze zm.), Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1390), Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r., poz. 163 ze zm.). Realizacja zadań opiera się również na następujących dokumentach: Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011-2016, Rekomendacje Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych do realizowania i finansowania gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w 2016 roku, Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta i Gminy Siewierz na lata 2014-2018.
IV. Określenie zasobów w zakresie rozwiązywania problemów uzależnień na terenie Gminy Na terenie gminy Siewierz rozwiązywaniem problemów alkoholowych i przeciwdziałaniem narkomanii zajmują się: Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii, Ośrodek Pomocy Społecznej, Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, Punkt Konsultacyjny, Komisariat Policji, placówki kulturalne i oświatowe, zakłady opieki zdrowotnej, stowarzyszenia i organizacje pozarządowe. W oparciu o diagnozę w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów związanych z nadużywaniem alkoholu i narkotyków na terenie Gminy Siewierz ustala się cele i zadania Programu: V. Cele programu. Celem głównym Programu jest ograniczenie skali występujących na terenie gminy Siewierz uzależnień oraz ich negatywnych następstw, w szczególności przemocy w rodzinie. Cele szczegółowe są następujące: 1. Zwiększenie skuteczności oddziaływań w zakresie profilaktyki problemów alkoholowych i narkomanii. 2. Promowanie zdrowego stylu życia zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży. 3. Zapewnienie ciągłości działań o charakterze terapeutycznym i edukacyjnym dla osób uzależnionych i współuzależnionych. 4. Propagowanie trzeźwości i abstynencji w społeczności lokalnej. VI. Zadania programu i działania służące ich realizacji. 1. Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych oraz członków ich rodzin, w tym ofiar przemocy poprzez: a) kreowanie lokalnej polityki rozwiązywania problemów alkoholowych i narkomanii, służącej zmniejszaniu aktualnych i zapobieganiu nowym problemom, związanym z uzależnieniami od środków psychoaktywnych, b) wprowadzanie programów terapeutycznych o charakterze edukacyjno - korekcyjnym wspomagających proces leczenia osób uzależnionych od alkoholu oraz współuzależnionych,
c) budowanie gminnego systemu wsparcia dla osób z problemem alkoholowym, narkotykowym, poprzez tworzenie i finansowanie placówek pomocowych dla osób uzależnionych i współuzależnionych takich jak: punkty konsultacyjne, kluby integracji społecznej, telefony zaufania, d) finansowanie zatrudnienia pracowników merytorycznych w Punkcie Konsultacyjnym, w tym terapeuty ds. uzależnień, psychologa, psychiatry, e) informowanie społeczeństwa o możliwościach korzystania z pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu, narkotyków, poprzez upowszechnianie materiałów edukacyjnych, f) podnoszenie kwalifikacji osób pracujących w dziedzinie profilaktyki i rozwiązywania problemów związanych z uzależnieniami, g) prowadzenie rozmów interwencyjno motywujących z osobami, wobec których istnieje podejrzenie o nadużywanie alkoholu, w celu zastosowania leczenia odwykowego, h) współpraca z placówkami terapeutycznymi oraz organizacjami społecznymi, zaangażowanymi w działania pomocowe, i) wykonywanie czynności zmierzających do zdiagnozowania stopnia uzależnienia poprzez sporządzanie przez lekarzy biegłych z zakresu uzależnienia opinii psychiatryczno psychologicznych, j) kierowanie wniosków do Sądu Rejonowego, celem orzeczenia obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego, w stosunku do osób notorycznie nadużywających alkoholu, k) współrealizacja zadań Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałaniu Przemocy w Rodzinie. 2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie poprzez: a) rozwój form pomocy psychologicznej oraz terapeutycznej dla osób dotkniętych problemem przemocy domowej oraz zjawiskami społecznie negatywnymi, b) współpraca oraz wymiana informacji pomiędzy instytucjami i organizacjami zajmującymi się pomocą socjalną, medyczną, prawną i psychologiczną, w tym m.in. z Komisariatem Policji, Ośrodkiem Pomocy Społecznej, Ośrodkiem Wspierania Dziecka i Rodziny, Powiatową Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną, Sądem Rejonowym Wydziałem Rodzinnym i Nieletnich, placówkami oświatowymi, w celu szybkiego reagowania na zaistniałe bądź potencjalne problemy, c) podejmowanie działań edukacyjno-profilaktycznych w zakresie wsparcia i pomocy dla osób
uzależnionych i ich rodzin, d) inicjowanie i finansowanie wypoczynku o charakterze socjoterapeutycznym dla dzieci i młodzieży z rodzin z problemem alkoholowym, narkotykowym oraz dotkniętych przemocą, e) finansowanie kosztów publikacji edukacyjno informacyjnych na ternie Gminy Siewierz, f) inicjowanie i finansowanie środowiskowych programów pomocy rodzinie, których efektem będzie między innymi zwiększenie kompetencji wychowawczych rodziców. 3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, a w tym: a) aktywny udział w ogólnopolskich społecznych kampaniach edukacyjnych, rekomendowanych przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz inne uprawnione do tego jednostki, b) prowadzenie działań informacyjnych dotyczących problematyki uzależnień oraz możliwości i zasad korzystania z profesjonalnej pomocy i różnych form wsparcia w rozwiązywaniu problemów wynikających z choroby alkoholowej, c) realizacja programów profilaktycznych i organizacja działań na rzecz dzieci i młodzieży o charakterze edukacyjnym i aktywizującym, zapobiegających kontaktom z substancjami psychoaktywnymi, kształtujących postawy prozdrowotne, d) współpraca z placówkami oświatowymi w celu współuczestniczenia w realizacji programów profilaktycznych, odpowiadających standardom Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Centrum Metodycznego Pomocy Psychologiczno- Pedagogicznej, e) współpraca z instytucjami na terenie gminy (placówki oświatowe, instytucje kultury, kluby sportowe) oraz wspólne tworzenie możliwości uczenia się alternatywnych form spędzania wolnego czasu, wraz z promocją zdrowego stylu życia, f) realizowanie pozalekcyjnych imprez edukacyjnych oraz sportowych, jako elementu oddziaływań profilaktycznych, g) organizacja i dofinansowanie innych form działań informacyjnych, edukacyjnych i zapobiegawczych, w tym widowisk artystycznych, konkursów tematycznych, publikacji oraz otwartych środowiskowych imprez profilaktycznych, promujących zdrowy styl życia, integrujących społeczność lokalną, a w szczególności propagujących więzi rodzinne.
4. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów związanymi z uzależnieniami, a w tym: a) organizacja lub finansowanie udziału w szkoleniach przedstawicieli instytucji, podmiotów oraz organizacji pozarządowych, zajmujących się rozwiązywaniem problemów alkoholowych, narkomanii i przeciwdziałania przemocy w rodzinie, b) wspieranie działalności Ośrodka Wspierania Dziecka i Rodziny filia w Siewierzu, którego celem jest m.in. przeciwdziałanie i zapobieganie patologiom występującym w rodzinie oraz innych instytucji, stowarzyszeń i organizacji zajmujących się profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych, narkotykowych, c) wspomaganie działań samopomocowych skupiających osoby uzależnione od alkoholu i ich rodziny poprzez dofinansowywanie wybranych działań o charakterze integracyjnym, realizowanych w porozumieniu z samorządem gminnym, d) finansowanie zakupu pomocy naukowych, dydaktycznych, nagród, artykułów papierniczych, spożywczych oraz materiałów informacyjno edukacyjnych, niezbędnych do realizacji szkoleń, zajęć, konkursów, zawodów sportowych i festynów o tematyce ściśle powiązanej z problemem uzależnień, profilaktyki oraz promocji zdrowego stylu życia, e) dofinansowanie działalności placówek zajmujących się walką z patologiami społecznymi na terenie Gminy Siewierz, poprzez m. in. zakup niezbędnego sprzętu, materiałów dydaktycznych i edukacyjnych, 5. Kontrola rynku napojów alkoholowych na terenie Miasta i Gminy Siewierz w kontekście przestrzegania zasad i warunków korzystania z zezwoleń przez podmioty gospodarcze prowadzące sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych w miejscu i poza miejscem sprzedaży poprzez: a) podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych art. 13 1 i art.15 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, b) inicjowanie i finansowanie specjalistycznych szkoleń z zakresu problematyki alkoholowej dla sprzedawców napojów alkoholowych oraz rozpowszechnianie ulotek i materiałów edukacyjnych w miejscach wyznaczonych do sprzedaży i podawania alkoholu, c) występowanie do sądu w charakterze oskarżyciela publicznego. VII. Realizatorzy programu. 1. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na terenie Miasta i Gminy Siewierz na 2016 rok realizuje Ośrodek Pomocy Społecznej w Siewierzu.
VIII. Źródła finansowania programu. Finansową podstawę realizacji Programu stanowią dochody gminy z opłat za wydane zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, zgodnie z art. 18 2 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. IX. Monitoring i ewaluacja Koordynację Programu powierza się przewodniczącemu Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii w Siewierzu. Monitoring Programu prowadzony będzie na podstawie: wymiany informacji między instytucjami, organizacjami i innymi podmiotami realizującymi politykę związaną z przeciwdziałaniem alkoholizmowi i narkomanii na terenie gminy, analizy danych na temat problemu alkoholowego i narkomanii w gminie, sprawozdań z realizacji Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii. X. Kontrola efektywności programu. 1. Ośrodek Pomocy Społecznej w Siewierzu zobowiązany jest do przedstawienia sprawozdania z realizacji Programu Burmistrzowi Miasta i Gminy do końca I kwartału 2017 r. 2. Burmistrz Miasta i Gminy składa corocznie sprawozdanie z realizacji Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałaniu Narkomanii Radzie Miejskiej. XI. Zasady wynagradzania członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii. 1. Członkom Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii przysługuje wynagrodzenie za udział w posiedzeniach Komisji. 2. Członkowie Komisji otrzymują wynagrodzenie każdorazowo po uczestnictwie w posiedzeniu, na podstawie listy obecności, w wysokości 130,00 zł (brutto).