Technologie cyfrowe w polityce społecznej SPOTKANIE INFORMACYJNE POLITYKA PRORODZINNA W KONTEKŚCIE REGIONALNYCH PROGRAMÓW OPERACYJNYCH NA LATA 2014 2020. 15 listopada 2013r. Przysiek k/torunia 1
Technologie cyfrowe w polityce społecznej Plan prezentacji: 1. Program Operacyjny Polska Cyfrowa 2. Potencjał zasobów lokalnych na przykładzie sieci bibliotek publicznych. 3. Cyfrowe Centrum Informacji dla Rodziny (CCIR) jako przykład zastosowania technologii cyfrowych w polityce prorodzinnej z wykorzystaniem istniejącego potencjału instytucjonalnego 2
Sieć Sieć E- E- Orlików Sieć E- Orlików Sieć E- Orlików Orlików ROZWÓJ CYFROWY W DOKUMENTACH STRATEGICZNYCH 3
Sieć Sieć E- E- Orlików Sieć E- Orlików Sieć E- Orlików Orlików CYFRYZACJA DŹWIGNIĄ ROZWOJU POLSKI 4
Sieć Sieć E- E- Orlików Sieć E- Orlików Sieć E- Orlików Orlików CYFRYZACJA W POLITYCE SPÓJNOŚCI UE Polityka spójności w okresie programowania 2014-2020 dotyczy 11 celów tematycznych.wśród celów priorytetowych jest jeden wprost dotyczący cyfryzacji: Cel tematyczny 2: Zwiększenie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości technologii informacyjnokomunikacyjnych Zgodnie założeniami Umowy Partnerstwa cel ten będzie realizowany w dwóch programach krajowych (POPC i POWER) oraz w programach regionalnych (RPO) 5
UKŁAD OSI PRIORYTETOWYCH I CELÓW PROGRAMU Sieć Sieć E- E- Orlików Sieć E- Orlików Sieć E- Orlików Orlików 6
Sieć Sieć E- E- Orlików Orlików Sieć Sieć E- E- Orlików Orlików OŚ 1: POWSZECHNY DOSTĘP DO SZYBKIEGO INTERNETU Stan na 2012 rok: 69 % gospodarstw domowych ma możliwość stacjonarnego dostępu do internetu (w porównaniu do 95,5% dla UE 27) 45% gospodarstw domowych miało dostęp do internetu o przepustowości co najmniej 30 Mb/s (w porównaniu do 53,8% dla UE 27) 1,3% łączy stacjonarnych miało prędkości co najmniej 100 Mb/s (w porównaniu do 3,4 % dla UE 27) Zgodnie z założeniami Europejskiej Agendy Cyfrowej do 2020 r.: wszyscy Europejczycy będą mieć dostęp do internetu o przepustowości przekraczającej 30 Mb/s przynajmniej połowa europejskich gospodarstw domowych będzie mieć dostęp do połączeń o przepustowości przekraczającej 100 Mb/s. 7
E-USŁUGI DLA OBYWATELA podatki i cła prowadzenie działalności gospodarczej zamówienia publiczne ubezpieczenia i świadczenia społeczne rynek pracy ochrona zdrowia wymiar sprawiedliwości i sądownictwo prezentacja i udostępnianie danych przestrzennych sprawy administracyjne, w szczególności obywatelskie bezpieczeństwo i powiadamianie ratunkowe 8
% użytkowników internetu Sieć Sieć E- E- Orlików Orlików Sieć Sieć E- E- Orlików Orlików OŚ 3: CYFROWA AKTYWIZACJA SPOŁECZEŃSTWA 32% Polaków nigdy nie korzystało z internetu (2012 rok). 100 Liczba użytkowników 70 internetu wzrasta, ale 60 coraz wolniej i 50 40 stabilizuje się na 30 poziomie niższym niż 20 w innych krajach 10 europejskich. 0 90 80 Odsetek użytkowników internetu w kolejnych latach 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 Lata od osiągnięcia poziomu 5% Szwecja Norwegia Polska Niemcy Źródło: Bank Światowy, World Development Indicators 9
OŚ 3: CYFROWA AKTYWIZACJA SPOŁECZEŃSTWA Dlaczego? brak potrzeby 57,0% brak odpowiedniego sprzętu 30,4% 76% ma dostęp do internetu 24% nie ma dostępu do internetu brak odpowiednich umiejętności korzystania z sieci zbyt duże koszty dostępu do sieci - 15% niekorzystających z sieci ma dostęp do internetu w domu - 30% korzystających z internetu nie ma nawet podstawowych umiejętności obsługi komputera. 20,5% 26,5% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Źródło: Diagnoza Społeczna 2013, wstępne wyniki 10
Sieć Sieć E- E- Orlików Orlików Sieć Sieć E- E- Orlików Orlików E-INTEGRACJA: PRZECIWDZIAŁANIE WYKLUCZENIU CYFROWEMU Systemowe wsparcie dla centrów aktywności cyfrowej na bazie istniejących punktów oferujących publiczny dostęp do internetu (obszary wiejskie i defaworyzowane) standardy dla centrów w trzech obszarach rozwoju: 1. miejsc biblioteki publiczne, szkoły ze szczególnym uwzględnieniem bibliotek szkolnych, świetlice wiejskie, itp.. 2.trenerów (liderów) cykliczne szkolenia pracowników tych instytucji, lokalnych Latarników Polski Cyfrowej, NGO s; 3. sprzętu zapewnienie sprzętu i szybkiego internetu. Wsparcie inicjatyw społecznych na rzecz e-integracji (niepełnosprawni, niemobilni) i aktywizacji społecznej z wykorzystaniem TIK Działania edukacyjno-promocyjne z wykorzystaniem mediów 11
Alokacja EFRR na cel 2 to 3,511 mld euro, w tym dla PO Polska Cyfrowa 1,946 mln euro, poziom regionalny 1,565 mld euro. Podział alokacji w ramach POPC: - oś I 872,62 mln euro (44,84%) - oś II 885 mln euro (45,48%) - oś III 130 mln euro (6,68%) - oś IV 58,38 mln euro (3%) Sieć BUDŻET Sieć E- E- Orlików Sieć E- Orlików Sieć POPC E- Orlików Orlików 12
Na przykładzie Programu Rozwoju Bibliotek Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności Sieć polskich bibliotek publicznych: 8489 placówek (17688 bibliotekarzy)» 78% placówek na wsi i w małych miastach» 9600 bibliotekarzy, 96% to kobiety» 41% posiada wykształcenie wyższe, 96% regularnie korzysta z komputera MOCNE STRONY» Pozytywny wizerunek bibliotekarzy, cieszą się zaufaniem, są postrzegani jako wiarygodni (90%)» Biblioteka miejsce dostępne dla każdego (darmowe) przeciętnie odwiedzana przez 33 osoby dziennie
»PARTNERTWA REGIONALNEopulbibliotek Regionalne Partnerstwa na rzecz Rozwoju Bibliotek porozumienia z wojewodami i marszałkami podpisane w 16 województwach Gminne Koalicje na rzecz Rozwoju Bibliotek z udziałem burmistrza lub wójta, a także innych reprezentantów władz lokalnych, dyrektorów szkół, dyrektorów bibliotek, liderów społeczności lokalnej, miejscowych przedsiębiorców
»PARTNERSTWA REGIONALNESTANOWISKO KONWENTU MARSZAŁKÓW Konwent Marszałków Województw RP popiera działania Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego w zakresie wspierania polskich bibliotek poprzez realizację Programu Rozwoju Bibliotek. To długofalowe przedsięwzięcie o ogólnopolskim zasięgu znakomicie wpisuje się w procesy wspierające edukację cyfrową w naszym kraju. Jednocześnie realizacja tego projektu niesie realną pomoc bibliotekom w małych miejscowościach, które dzięki wsparciu Fundacji mogą przekształcać się w centra wiedzy i aktywności lokalnej. ( )
» zmienia się wizerunek bibliotek częstsze skojarzenia z technologią i komputerami UŻYTKOWNICY BIBLIOTEK Dzięki PRB» wzrasta liczba odwiedzin w bibliotekach (średnio z 33 do 44 dziennie)» ludzie częściej przychodzą by wziąć udział w spotkaniach, zajęciach (z 12% do 27% użytkowników)» komputery w bibliotekach służą do szukania i znajdowania pracy
Co się zmienia biblioteki i bibliotekarze» 69% bibliotek - plany rozwoju (98% wiodących i 59% partnerskich)» Działania: dzieci ( Kąciki Malucha ), seniorzy (kursy komputerowe 53,800 przeszkolonych, w tym 15,000 zorganizowane zajęcia), historia i tradycja lokalna, punkt xerodruk» Działania innowacyjne: DKF, promocja zdrowia, warsztaty dziennikarskie» Obszary niezagospodarowane: szukanie pracy 8% użytkowników komputerów (zdobycie informacji 28%; nauka 27%; kontakt z bliskimi 14%; codzienne sprawy 13%)» Biblioteki otwierają się na partnerów» Poprawiają się relacje z władzami, ale spadek budżetów (z 248,5 tys. do 243,8 tys. 2011 do 2010)
» BEZPŁATNY INTERNET W BIBLIOTEKACH Program Telekomunikacji Polskiej Biblioteki z Internetem TP, bezpłatne podłączenie do Internetu wszystkich bibliotek gminnych wraz z filiami w całej Polsce Ponad 3500 podłączonych placówek
Raport Polska 2030. Wyzwania rozwojowe Wyzwanie X Wzrost kapitału społecznego Wzrost kapitału społecznego [ ] wymaga jednoczesnego wzrostu wzajemnego zaufania [ ], zwiększenia troski o dobro wspólne, poprawy jakości debaty publicznej, wspierania aktywności obywatelskiej[ ] Rekomendacja 13 Użytkować technologie teleinformacyjne jako przestrzeń debaty publicznej, by zapewnić jej szerszy niż dotychczas zasięg [ ]. Zastosowanie technologii cyfrowych także w celu zapewnienia i zwiększenia dostępu do informacji publicznej podniesie poziom zaufania do instytucji państwowych i jakość debaty publicznej. Rekomendacja 19 zapewnić dostępność dziedzictwa kulturowego jako ważnego elementu wspólnej tożsamości[ ]. Instytucje pamięci i kultury powinny być zobowiązane do udostępniania swoich zbiorów za pomocą technologii cyfrowych [ ] Źródło: Raport Polska 2030 opracowany w 2009
Strategia rozwoju kapitału społecznego ( Kapitał społeczny to, wynikająca z zaufania oraz obowiązujących norm i wzorów postępowania, zdolność obywateli do mobilizacji i łączenia zasobów, która sprzyja kreatywności oraz wzmacnia wolę współpracy i porozumienia w osiąganiu wspólnych celów. Cel strategiczny: Wzmocnienie udziału kapitału społecznego w rozwoju społeczno-gospodarczym Polski
Strategia rozwoju kapitału społecznego (2) 2.1. Wspieranie mechanizmów współpracy instytucji publicznych z obywatelami 2.1.1. Wzmocnienie i upowszechnienie mechanizmów dialogu obywatelskiego i dialogu społecznego 2.1.2. Wspieranie rozwoju partnerstwa i innych form współpracy służących przekazywaniu realizacji zadań publicznych obywatelom 2.1.3. Zwiększenie wykorzystania zasobów lokalnych instytucji publicznych dla rozwijania aktywności obywatelskiej
Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 Załącznik nr 1 do Uchwały nr 458/XXII/12 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 24 września 2012 roku w sprawie przyjęcia Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020
Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 (3) Zasady realizacji strategii: 6. Zasada promowania postaw obywatelskich oznacza, że realizacja Strategii będzie sprzyjać tworzeniu warunków dla wysokiej aktywności mieszkańców, w tym kształtowaniu i umacnianiu pożądanych postaw patriotycznych, proekologicznych, kulturalnych, prozdrowotnych, [ ], a także podnoszeniu jakości życia mieszkańców. Realizacja tej zasady oznacza, że strategicznie istotne przedsięwzięcia analizowane będą pod kątem kryterium wzrostu świadomości obywatelskiej. 10. Zasada wymiaru cyfrowego oznacza, że Strategia będzie odpowiadać na wyzwania związane z budową społeczeństwa informacyjnego, co wiąże się z upowszechnianiem technologii cyfrowych i usług, a zwłaszcza ze wzmacnianiem cyfrowych kompetencji mieszkańców [ ]
Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 (4) Cel operacyjny 2.2. Wysoki poziom kapitału społecznego Wybór strategiczny Organizacje pozarządowe (stymulujące aktywność społeczną); tożsamość regionalna i lokalna (czerpiące z bogatego i różnorodnego dziedzictwa kulturowego regionu); aktywizacja i integracja społeczna; uczestnictwo w kulturze i innych formach aktywności społecznej (m.in. sporcie), a także przestrzenie publiczne (jako miejsca sprzyjające wzmacnianiu kontaktów społecznych).
Cyfrowe Centrum Informacji dla Rodziny (1) poprawa jakości życia zakładanie rodziny wychowani dzieci nauka dobrostan osób starszych praca mieszkanie bezpieczeństwo 25
Cyfrowe Centrum Informacji dla Rodziny (2) cyfrowy dostęp do informacji potrzebnych rodzinie zwiększa szanse na dokonanie racjonalnych wyborów, właściwych z punktu widzenia potrzeb indywidualnych i rodziny. przyjęcie przez instytucje samorządowe (najlepiej są do tego przygotowane biblioteki publiczne) roli Cyfrowego Centrum Informacji dla Rodziny jako jednej z funkcji uzupełniających dla Ośrodków Aktywności Cyfrowej przewidzianych w ramach POPC. 26
Cyfrowe Centrum Informacji dla Rodziny (3) pierwsza książka dla każdego nowonarodzonego członka lokalnej społeczności ( i przy okazji dla Rodziców) podarowana przez gminę za pośrednictwem lokalnej biblioteki publicznej ( włącza w społeczność, nawiązują się kontakty między rodzinami, uświadamia możliwości edukacyjne lokalnej biblioteki publicznej (Cała Polska ) 27
Cyfrowe Centrum Informacji dla Rodziny (4) biblioteka publiczna - CCIR jako miejsce edukacji zdrowotnej i przygotowania do rodzicielstwa przykład Fundacji Orange, biblioteka publiczna CCIR ( we współpracy z biblioteką szkolną) jako miejsce nauki i wyrównywania szans edukacyjnych (np. uruchomienie on-line owych dyżurów nauczycieli (mogą pracować z domu!!) i udzielanie konsultacji via internet w bibliotekach (maile, czaty, Skype). 28
Cyfrowe Centrum Informacji dla Rodziny (5) - biblioteka publiczna CCIR jako miejsce pracy (kilkanaście procent osób odwiedzających bibliotekę korzysta z komputerów w celu wykonywania swojej pracy) biblioteka publiczna CCIR jako miejsce poszukiwania pracy upowszechnienie metodologii przygotowanej przez FISE/FRSI 29
Cyfrowe Centrum Informacji dla Rodziny (6) biblioteka publiczna CCIR oferująca alternatywne formy wychowania przedszkolnego np. grupy zabawowe rozwijane przez Fundację Komeńskiego biblioteka publiczna CCIR jako miejsce pobytu dzieci i młodzieży po lekcjach (może włączenie świetlic wiejskich w strukturę bibliotek gminnych w charakterze filii bibliotecznych?) 30
Cyfrowe Centrum Informacji dla Rodziny (7) biblioteka publiczna CCIR jako miejsce aktywności cyfrowej i ośrodek zdobywania umiejętności cyfrowych przez całe życie (w ramach edukacji pozaformalnej) np. przenośne komputery do wypożyczania tak jak inne materiały biblioteczne 31
Cyfrowe Centrum Informacji dla Rodziny (8) Dlaczego biblioteki: - cieszą się zaufaniem społecznym, - dysponują lepszą lub gorszą infrastrukturą, pełnią rolę trzeciego miejsca - dobrze przygotowana i rozwijająca się kadra - funkcjonują w sieci co znakomicie ułatwia wprowadzanie systemowych zmian ( wojewódzkie biblioteki publiczne) - każda gmina prowadzi bibliotekę jako obligatoryjne zadanie własne 32
Sieć Sieć E- E- Orlików Sieć E- Orlików Sieć E- Orlików Orlików DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ! Jacek Wojnarowski Doradca Ministra Administracji i Cyfryzacji jacek.wojnarowski@mac.gov.pl 33