INNOWACJA PEDAGOGICZNA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO I JĘZYKA NIEMIECKIEGO DLA EUROKLASY Autorzy: Okres realizacji: Alicja Hopa/Katarzyna Kruszyńska/ lata 2016/2017 2018/2019 i kolejne lata w przypadku następnych roczników Miejsce innowacji: Samorządowe Gimnazjum im Jana Pawła II w Bolszewie Adresat innowacji: klasa I Rodzaj innowacji: organizacyjno-programowa I. PODSTAWA PRAWNA I ZAŁOŻENIA Prezentowana innowacja organizacyjno-programowa oparta jest na programie nauczania języka angielskiego zgodnego z nową podstawą programową dla III etapu edukacyjnego na poziomie III.1 - dla uczniów kontynuujących naukę języka angielskiego oraz na programie nauczania języka niemieckiego zgodnego z nową podstawą programową dla III etapu edukacyjnego, poziom III.0 - dla uczniów rozpoczynających naukę języka niemieckiego. Innowacja powstała w oparciu o : Ustawę o systemie oświaty z dnia 7 września 1991r. (tj. Dz. U. Z 2004r. Nr 256, poz. 2572 ze zmianami) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 9 kwietnia 2002r w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki.(d.u. z 2002, nr 56, poz. 505) 1
II. ZAKRES INNOWACJI Innowacja pedagogiczna z zakresu języka angielskiego i niemieckiego skierowana jest do uczniów Samorządowego Gimnazjum w Bolszewie, których rodzice (opiekunowie prawni) wyrażają zgodę na uczestnictwo w niej. Innowacja w szczególności adresowana jest do uczniów o wysokich kompetencjach językowych na wejściu do gimnazjum. Trzyletni cykl pracy z takim uczniem ma go przygotować do dalszej nauki w liceach, w klasach profilowanych językowo, a przede wszystkim da uczniom możliwość komunikatywnego opanowania dwóch języków obcych. Innowacja ma być wprowadzona w klasie z rozszerzą siatką godzin z języka angielskiego na poziomie III.1 w wymiarze 5 godzin tygodniowo oraz z języka niemieckiego w wymiarze 3 godzin tygodniowo na poziomie III.0. Uczniowie rozpoczynają naukę od podstaw, we wszystkich standardach wymaganych na egzaminie gimnazjalnym na poziomie rozszerzonym: gramatyka, użycie języka, czytanie ze zrozumieniem, słuchanie i pisanie. Dodatkowe godziny zostaną przeznaczone na rozszerzenie świadomości europejskiej uczniów, dadzą możliwość wykazania się swoją pomysłowością, zdolnością i kreatywnością w posługiwaniu się językami angielskim i niemieckim w żywym kontakcie z rówieśnikami z zagranicy. Poza tym będą miały możliwość wzbogacenia zakresu słownictwa i ćwiczenia umiejętności konwersacji osadzonych w aspektach kulturowych życia codziennego. Zajęcia konwersacyjne będą prowadzone wyłącznie w języku angielskim i w języku niemieckim. W klasie z wprowadzoną innowacją uczniowie na zajęciach z języka niemieckiego będą pracowali w oparciu o podręcznik Mit links!, gdzie materiał rozłożony będzie na 90 jednostek lekcyjnych w roku. Ponadto na zajęciach wykorzystywane będą materiały dodatkowe - teksty i ćwiczenia z podręczników Goethe Institut, korespondencja z uczniami ze szkoły w Niemczech, materiał multimedialny i filmowy. W ramach zajęć z języka angielskiego uczniowie będą pracowali w oparciu o podręcznik Life Beat. Ponadto na zajęciach wykorzystywane będą również materiały dodatkowe praca na e- panelu, korespondencja z uczniami z zagranicy. Aspekt komunikacyjny innowacji będzie osadzony w ramach organizowanych w szkole projektów językowych: wymiany międzynarodowej oraz wyjazdu edukacyjno-krajoznawczego do Londynu dla uczniów klas trzecich, wyjazdu edukacyjno-krajoznawczego do Berlina dla uczniów klas drugich. Uczniowie klasy profilowanej będą szczególnie zachęcani do nawiązywania kontaktów z rówieśnikami z innych krajów europejskich w ramach projektów e-twinning. Będą uczestniczyli w wszelkiego rodzaju konkursach np. kuratoryjnych czy też organizowanych przez różne instytucje promujące naukę języka angielskiego oraz języka niemieckiego jak np. Centrum Herdera w Gdańsku. 2
III. PRZYCZYNY I MOTYWACJA WPROWADZENIA INNOWACJI ORAZ OCZEKIWANIA Z NIĄ ZWIĄZANE Wprowadzenie w naszej szkole innowacji pedagogicznej z języka angielskiego i niemieckiego podyktowane jest chęcią stworzenia uczniom naszej szkoły jak najlepszych warunków i możliwości nauki języków obcych na wysokim poziomie. Potrzeba nauki języków obcych w dzisiejszych czasach jest istotnym elementem rozwoju intelektualnego uczniów na etapach edukacji. Dominującym językiem we wszystkich dziedzinach życia jest język angielski, jednak rozwijający się w szybkim tempie świat wymaga od współczesnego młodego człowieka opanowanie co najmniej jeszcze jednego języka obcego. Jak pokazują doświadczenia ostatnich lat w nauczaniu języka i wprowadzaniu w naszej szkole różnych projektów językowych uczniowie nasi zgłaszają zapotrzebowanie i chęci do nauki języka w szerszym wymiarze ze szczególnym naciskiem na możliwość bezpośredniej komunikacji w języku angielskim np. z rówieśnikami z innych krajów europejskich. Globalizacja i otwarcie na świat jakie wszystkim nam umożliwiają Internet, wszystkie istniejące w nim platformy społecznościowe oraz inne środki masowego przekazu narzucają nam w obecnym świecie potrzebę płynnego posługiwania się językiem uniwersalnym i powszechnie rozumianym a tym ciągle pozostaje język angielski. Coraz więcej naszych uczniów otwiera się na możliwości kontynuowania nauki na kolejnych etapach edukacyjnych w językach angielskimi niemieckim. Wykorzystanie naszej innowacji do usprawnienia aspektu komunikacyjnego znacznie zwiększy ich szanse na realizację tych ambitnych planów na przyszłość. Poza tym widzimy chęć i zapotrzebowanie wśród uczniów na sprawne i swobodne posługiwanie się językami w obecnej pop kulturze. Widzimy również potrzebę osadzenia naszych działań innowacyjnych w kontekście kulturowym. Zdajemy sobie sprawę, iż wiedza na temat krajów posługujących się językiem angielskim jest kluczowa do zrozumienia samego języka, jego systemu i znaczenia. Na przykład uświadamianie uczniom faktu iż język angielski występuje na świecie w kilku odmianach różniących się słownictwem akcentem i wymową pozwoli na stworzenie uczniom obrazu tych krajów oraz otworzy im oczy na elastyczność języka i tolerancję dla różnorodności w ogólnym tego słowa znaczeniu. Nauka języka niemieckiego może przynieść naszym uczniom wiele satysfakcji, a także otwiera przed nimi wiele perspektyw, ponieważ jest to język naszych najbliższych sąsiadów, a także język o dużym znaczeniu międzynarodowym. Innowacja przeznaczona jest dla młodzieży, która rozpoczyna naukę języka niemieckiego i w szczególny sposób interesuje się tym językiem oraz krajami niemieckiego obszaru językowego. Przede wszystkim ma ona na celu kształtowanie wszystkich sprawności językowych na poziomie rozszerzonym, co umożliwi uczniom udział w 3
różnego rodzaju konkursach a także zaspokoi ich ambicje językowe. Uczniowie interesujący się językiem niemieckim wykazują dużą motywację do nauki oraz posiadają zdolności językowe pozwalające uczestniczyć im w różnego rodzaju konkursach z języka niemieckiego. Ze względu na ograniczenia programowe oraz ilość godzin języka niemieckiego w tygodniowym planie zajęć rozwijają oni swoje umiejętności językowe na zajęciach pozalekcyjnych. IV. PRZEWIDYWANE EFEKTY WDROŻENIA INNOWACJI Wprowadzenie w naszej szkole innowacji w zakresie nauki dwóch języków obcych na poziomie rozszerzonym przyniesie naszym uczniom, a tym samym ich rodzicom, naszej szkole i całemu środowisku następujące wymierne korzyści: umiejętność posługiwania się językiem angielskim i niemieckim we wszystkich ważniejszych sytuacjach dnia codziennego umiejętność i brak zahamowań w nawiązywaniu kontaktów interpersonalnych na płaszczyźnie wirtualnej i realnej, łatwość w rozumieniu i odbiorze filmów, sztuk teatralnych programów telewizyjnych i innych form przekazu w języku obcym, organizowanie szkolnych imprez o tematyce europejskiej, a zwłaszcza związanych z krajami anglo- i niemieckojęzycznymi wypracowanie umiejętności współpracy i współdziałania w grupie - zespole projektowym, rozwijanie postawy ciekawości, tolerancji i otwartości wobec innych kultur. Całościowym przewidywanym efektem wprowadzenia innowacji będzie stworzenie profilu absolwenta naszej szkoły charakteryzującego się dobrą znajomością dwóch języków obcych angielskiego i niemieckiego, oraz posiadającego świadomość językową przekładającą się na efektywne posługiwanie się tymi językami w życiu codziennym. Chcielibyśmy aby był to uczeń ciekawy świata, dla którego przygoda z językiem niemieckim na etapie gimnazjum to dobry początek do dalszych wyzwań edukacyjnych i zawodowych. Sukcesem dla nas będzie ukształtowanie w naszej szkole świadomych swojej wartości uczniów obywateli zintegrowanej Europy pozbawionych kompleksów i zahamowań obyczajowych. Ostatecznym korzystnym efektem będzie podniesienie atrakcyjności oferty edukacyjnej naszej szkoły w oczach społeczności lokalnej. 4
V. CELE Cele ogólne: rozwijanie wiedzy i sprawności językowych w ramach wszystkich nauczanych standardów: mówienie, czytanie, słuchanie i pisanie kształtowanie umiejętności zastosowania zdobywanej wiedzy w praktycznych sytuacjach językowych, mocne osadzenie nauki języka w kontekście kulturowym ze szczególnym naciskiem na kulturę krajów niemieckojęzycznych rozwijanie w uczniach postawy ciekawości, otwartości i tolerancji wobec innych kultur rozwijanie w uczniach wysokiego poczucia własnej wartości i wiary we własne możliwości językowe, Cele szczegółowe: Rozwijanie sprawności słuchania: Uczeń - zna strategie rozumienia tekstu słuchanego - rozumie prezentowany tekst globalnie, selektywnie, szczegółowo - rozróżnia formalny i nieformalny styl tekstu - rozumie proste wypowiedzi wypowiadane językiem standardowym przez rodzimych użytkowników języka, dotyczące przede wszystkim sytuacji życia codziennego - rozumie wybrane fragmenty z programów radiowo-telewizyjnych poruszających znany mu temat - rozumie sens prostych wypowiedzi w różnych warunkach odbioru (np. rozmowa przez telefon, zapowiedź na dworcu kolejowym) - domyśla się z kontekstu znaczenia nieznanych mu słów Rozwijanie sprawności czytania ze zrozumieniem Uczeń: - rozumie dłuższe fragmenty tekstu z życia codziennego na tematy mu znane lub odnoszące się do jego zainteresowań i umie wybrać z niego najważniejsze informacje - rozumie globalnie dłuższe teksty z prasy młodzieżowej - rozumie ogólny sens obszerniejszego tekstu przy pobieżnym czytaniu - potrafi zrozumie proste artykuły prasowe, opis aktualnych wydarzeń, opis przeżyć a także życzenia zawarte w prywatnych tekstach 5
- potrafi wykorzystać informacje podane w tytule, fotografii, na wykresie Rozwijanie sprawności mówienia: Uczeń: - formułuje krótkie, płynne i spójne wypowiedzi na określone tematy - zna zasady fonetyki w stopniu zapewniającym zrozumiałość wypowiedzi - umie wziąć udział w prostej rozmowie i wymianie informacji na znany mu temat z podaniem argumentów - wyraża płynnie własne opinie, przypuszczenia - relacjonuje w prosty sposób wydarzenia, wypowiedzi innych, - opowiada o swoich doświadczeniach, marzeniach, celach - udziela krótko wyjaśnień i podaje przyczyny - potrafi opowiedzieć krótką historię Rozwijanie sprawności pisania: Uczeń: - dostrzega typowe cechy dla różnych form tekstów pisanych i sam umie ich przestrzegać podczas pisania - wykorzystuje podstawowe zwroty i wyrażenia potrzebne do zredagowania krótkiego tekstu użytkowego - umie napisać list (formalny i nieformalny) zawierający opis zdarzeń i przeżyć, prośbę i zapytanie - formułuje zróżnicowane wypowiedzi pisemne pod względem gramatycznym, leksykalnym i stylistycznym - prawidłowo stosuje zasady ortografii i interpunkcji - dostrzega różnice między językiem pisanym a mówionym Wiedza o krajach anglo- i niemieckojęzycznych: Uczeń: - umie określić położenie geograficzne krajów anglo- i niemieckojęzycznych - zna podział administracyjny tych krajów - zna stolice, największe miasta i ich zabytki, rzeki, góry, jeziora itp. - zna najważniejsze postaci z dziedziny kultury, polityki, historii - dostrzega różnice i podobieństwa w tradycjach brytyjskich, niemieckich i polskich - zna charakterystyczne elementy oraz tradycje związane ze świętami i obyczajami 6
Praktyczna nauka języka angielskiego i niemieckiego: Uczeń: - bierze udział w różnych konkursach językowych: konkursy kuratoryjne, wojewódzkie językowe, ponadgimnazjalne językowe, itp. - koresponduje z uczniami z zagranicy: Archegrundschule w Berlinie, Logrono w Hiszpanii, platforma e Twinning, platforma e- Learning (E tutor) - uczestniczy w zajęciach dodatkowych rozwijających kompetencje językowe - bierze udział w konwersacjach w języku angielskim i niemieckim - bierze udział w wyjazdach zagranicznych: Londyn, Berlin - bierze udział w międzynarodowej wymianie młodzieży w ramach projektu edukacyjnego: Polska Hiszpania - udział w programie europejskim Erasmus+ Nauczyciel: - nawiązanie współpracy z Teatrem Szekspirowskim w Gdyni - współpraca z Goethe Institut, prowadzenie zajęć przygotowujących uczniów do zdobycia certyfikatu z języka niemieckiego na poziomie A1 A2 - współpraca z Centrum Herdera w Gdańsku - Współpraca z Oceanarium w Gdyni - prowadzenie lekcji otwartych z języka angielskiego dla szkół podstawowych gminy Wejherowo w ramach promocji EuroKlasy w środowisku lokalnym - praca z uczniem przy użyciu metedy bezpośredniej Direct Method for English w ramach współpracy z native speakerem z Irlandii VI. METODY I TECHNIKI NAUCZANIA Najważniejszym celem niniejszej innowacji jest rozwijanie umiejętności skutecznego, swobodnego oraz poprawnego komunikowania się w języku niemieckim dlatego główną z metod, która będzie wykorzystywana podczas zajęć, będzie metoda komunikatywna. Opiera się ona na aktywnym rozwijaniu kluczowych umiejętności językowych i kładzie nacisk na funkcjonalność języka. Podstawowymi technikami stosowanymi na zajęciach metodą komunikatywną są różnorodne ćwiczenia symulacyjne, które mają za zadanie przypominać rozmowy oraz sytuacje 7
spotykane w życiu codziennym. Przykładem takich ćwiczeń mogą być dialogi odgrywane przez uczniów w parach, bądź rozmowy prowadzone w małych grupach wymagające negocjacji i kooperacji między uczniami. Na lekcji wykorzystywane również będą autentyczne materiały takie jak nagrania radiowe i telewizyjne oraz prasa. Materiały te mają przybliżyć ucznia do prawdziwych sytuacji z życia codziennego. Autentyczność materiałów wykorzystywanych w metodzie komunikatywnej ma również na celu zachęcić uczniów do eksperymentowania z językiem obcym oraz do prób przeprowadzania swobodnych rozmów między sobą. W trakcie realizacji innowacji przewiduje się zastosowanie następujących metod i technik pracy: wizualizacja, demonstracja imitacja (związana z prawidłową wymową) samodzielne dochodzenie do reguł i ich praktyczne zastosowanie ograniczenie udziału języka ojczystego ograniczenie roli nauczyciela głównie do funkcji organizatora samodzielne konstruowanie wypowiedzi bliskich doświadczeniu ucznia projekty: metoda pracy pozwalająca uczniom na swobodny wybór zarówno treści jak i formy nauki. Uczniowie sami rozdzielają pomiędzy sobą zadania zgodnie ze swoimi zainteresowaniami i umiejętnościami, techniki multimedialne (Internet): praca z materiałem autentycznym DVD/Video/ Telewizja: prezentowanie materiałów kulturowych, filmów o krajach anglo- i niemieckojęzycznych przedstawiające współczesne realia lektura tekstów literackich, popularnonaukowych, prasowych. metoda bezpośrednia Direct Method for English Duża część pracy innowacyjnej będzie związana z umiejętnym wykorzystaniem technologii komputerowej, która przyczyni się do zwiększenia jakości prowadzonych zajęć. VII. FORMY PRACY Innowacja zakłada następujące formy pracy w czasie zajęć lekcyjnych: praca z całą klasą praca w grupie praca w parach praca indywidualna 8
Dodatkowo w ramach innowacji, uczniowie będą pracować w zespołach metodą projektu. Ponadto uczniowie będą aktywnie brali udział w konkursach językowych na szczeblu szkolnym oraz pozaszkolnym. VIII. EWALUACJA Ewaluacji podlegać będą: stopień realizacji programu innowacyjnego; skuteczność metod, technik i form pracy na zajęciach; atrakcyjność programu dla uczniów; użyteczność programu dla jego uczestników; efektywność programu według rodziców. Narzędzia służące do przeprowadzenia ewaluacji: Przeprowadzenie ewaluacji ma na celu sprawdzenie, czy realizacja innowacji ma prawidłowy przebieg, czy odpowiada potrzebom i zainteresowaniom uczniów, czy rozwija ich wiadomości i umiejętności, czy kształtuje odpowiednie postawy. Służy ona również podejmowaniu decyzji o ewentualnej modyfikacji lub kontynuacji innowacji. Ewaluacja dotyczy także skuteczności zaproponowanych metod i form pracy poprzez obserwacje bieżących i końcowych osiągnięć uczniów sprawdziany w formie pisemnej i ustnej, wyniki uczniów w konkursach. Najważniejsze informacje o realizowanej innowacji przekazują uczestnicy zajęć, stąd narzędziem ewaluacji jest anonimowa ankieta. Wypełnienie jej posłuży do podsumowania pracy po pierwszym semestrze oraz pod koniec roku szkolnego. W trakcie realizacji innowacji będzie prowadzona dokumentacja, na podstawie której będzie można dokonać ewaluacji podjętych działań. Wyniki ewaluacji opracowywać będą nauczyciele języków obcych pod koniec czerwca każdego roku szkolnego. Analiza wyników ewaluacji rocznej będzie ważną informacją zwrotną dla nauczyciela prowadzącego zajęcia dotyczącą poziomu zaangażowania i zainteresowania uczniów lekcjami w ramach innowacji oraz poczynionymi postępami. W końcowym etapie realizacji działań innowacyjnych wyniki przeprowadzonej ewaluacji zostaną opracowane w formie sprawozdania Ewaluacja pozwoli na wyciagnięcie istotnych wniosków dotyczących zastosowanych metod, technik i form pracy oraz celowości realizowania podobnych przedsięwzięć w przyszłości. 9
IX. ZASADY REKRUTACJI DO KLASY I GIMNAZJUM O PROFILU JĘZYKOWYM EUROKLASY Uczniowie będą przyjmowani do I klasy gimnazjum o profilu językowym na warunkach ogólnych - w przypadku gdy liczba chętnych nie przekracza planowanej liczebności oddziału czyli maksymalnie 28 uczniów. W przypadku gdy liczba kandydatów jest większa niż liczba miejsc stosuje się następujące zasady rekrutacji: Do klasy przyjęci zostaną uczniowie z największą liczbą punktów wg następujących kryteriów: A) Ocena z języka angielskiego (0-15 pkt), Język angielski: celujący bardzo dobry dobry dostateczny Liczba punktów 15 10 5 0 B) Ocena z języka polskiego (0-15 pkt), Język polski: celujący bardzo dobry dobry dostateczny Liczba punktów 15 10 5 0 C) Ocena z zachowania(0-15 pkt), Ocena z zachowania: wzorowe bardzo dobre dobre poprawne Liczba punktów 15 10 5 0 D) Średnia ocen na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej- minimum 4,0. Średnia ocen: 6,0-5,4 5,3-4.7 4.6-4.0 Liczba punktów 15 10 5 E) Wynik ze sprawdzianu po szkole podstawowej (z części II - język angielski) organizowanego przez OKE w Gdańsku (0-40 pkt). Maksymalna liczba punktów możliwych do uzyskania w postępowaniu kwalifikacyjnym- 100 pkt. 10