W oparciu o publikacje firmy Battenfeld GmbH BATTENFELD Polska Kalibracja wtryskarek By zapewnić wysoką i powtarzalną jakość produkcji należy nie tylko zadbać o prawidłowe ustawienie parametrów procesu wtrysku. By można było prawidłowo dobrać parametry trzeba być pewnym, że ustawiane wartości parametrów odpowiadają rzeczywistym, fizycznym wielkościom. Kalibracja wtryskarki dokonywana jest pierwszy raz w końcowej fazie jej produkcji. Producent maszyny musi ustawić maszynę i skontrolować prawidłowość jej nastaw. Producent musi przeprowadzić kalibrację maszyny w odniesieniu do wtryskarki wzorcowej. Ważnym jest by wszystkie maszyny danej serii, w tej samej wielkości, posiadały jednakowe nastawy. W wyniku eksploatacji maszyny, wymiany podzespołów mechanicznych, elementów układu sterowania etc. może dojść do sytuacji, ze maszyna utraci swe pierwotne nastawy. Wielu z nas zdarzyło się, że pomimo ustawienia właściwych, zalecanych temperatur jednostki wtryskowej pojawiały się problemy z przetwórstwem. Po kontroli temperatur rzeczywistych na poszczególnych strefach okazywało się, że nastawy odbiegają od temperatur rzeczywistych. To tylko przykład jak ważnym jest prawidłowa kalibracja wtryskarki. Problemy związane z kalibracją maszyny dotyczą jednak nie tylko regulacji temperatury. Przygotowanie wtryskarki do pracy poprzez jej kalibrację jest bowiem znacznie szerszym problemem. 1 Kalibracja urządzeń pomiarowych stosowanych do ustawiania wtryskarki By przeprowadzić kalibrację maszyny należy zwrócić uwagę zastosowane przyrządy pomiarowe. Należy pamiętać o regularnym sprawdzaniu i kontroli używanych do kalibracji urządzeń i przyrządów pomiarowych (np. czujników pomiaru ciśnienia, termometrów etc.) W zakładach posiadających certyfikat ISO 9001 jest to zabezpieczone poprzez właściwą administrację tymi przyrządami i urządzeniami. Mając pewność działania środków pomiarowych można przystąpić do pomiarów i ustawienia wtryskarki. Cechowanie urządzeń pomiarowych jest jednakowo ważnym etapem zarówno dla kalibracji wykonywanej w zakładzie producenta jak i później podczas prac prowadzonych w zakładzie Przetwórcy. 2. Kalibracja wtryskarki w zakładzie producenta 2.1 Kalibracja ciśnień (sił) i szybkości Mówiąc o kalibracji ciśnień należy zwrócić uwagę na różnice jakie występują pomiędzy wtryskarkami z pompami regulowanymi cyfrowo a maszynami z zaworami proporcjonalnymi sterowanymi w funkcji ciśnienia i wydatku. Kalibrację wszystkich maszyn należy rozpocząć od kontroli różnicy ciśnień pompy ( p). Dla każdej pompy producent określa i podaje tę wartość. Zwykle regulację p przeprowadza się bezpośrednio na pompie. Punkty pomiarowe znajdują się na przewodach przed pompą i za pompą. Ustawienie p następuje przy określonym ciśnieniu i wydatku oleju. Wartości tych parametrów podawane są dla danej pompy przez jej producenta. We wtryskarkach z pompami regulowanymi cyfrowo kalibracja szybkości ruchów następuje poprzez prawidłowe ustawienie różnicy ciśnień na pompie. Ustawienie przeprowadzane jest przy nastawieniu max szybkości obrotowej ślimaka silnika hydraulicznego jednostki wtryskowej. Max prędkość obrotowa jest wymuszana poprzez przysłonięcie odpowiednich kanałów w bloku sterującym pompą. Jeśli prędkość obrotowa wykazuje odchylenie od wartości zadanej należy skorygować jej wartość poprzez zmianę różnicy ciśnień. We wtryskarkach z cyfrowo sterowanym blokiem sterującą pompą (szybkości nastawiane są w sposób stopniowy) po wybraniu zadanego przez producenta stopnia szybkości można przeprowadzić kalibrację ciśnienia. By tego dokonać należy porównać ustawione w układzie sterowania ciśnienie z ciśnieniem faktycznie zmierzonym. Linearyzacja ciśnienia następuje pomiędzy określonymi przez producenta pompy punktami pomiarowymi. We wtryskarkach z zaworami proporcjonalnymi sterującymi wydatkiem należy wstępnie ustawić zawór na wartości określone przez producenta. Dopiero po wstępnym ustawieniu zaworu można przystąpić do kalibracji ciśnień. Ustawienie szybkości można wykonać poprzez pomiar strumienia wydatku oleju. W tym celu stosuje się odpowiednie do tego urządzenia pomiarowe lub przez zastosowanie odbiornika o określonych parametrach. (np. dla silnika hydraulicznego V=600 Obr/min przy przepływie 75Ltr. W obu przypadkach układy sterujące wydatkiem są tak ustawiane by zapewnić maszynie maksymalny wydatek (zgodny z danymi podanymi w instrukcji obsługi maszyny). Jeśli został ustawiony maksymalny wydatek oleju, można przystąpić do kontroli położenia zerowego tłoka zaworu proporcjonalnego i jeśli będzie to koniecznym do jego nastawienia. Jeśli zasterowany jest brak wydatku oleju przez zawór nie powinien płynąć żaden olej. Najłatwiej punkt zerowy można sprawdzić jest poprzez ustawienie np. Dysza do tyłu z max ciśnieniem i z szybkością równą 3% szybkości max. Przy zasterowaniu ruchu powinien on być wykonywany bardzo powoli. Zasadniczo po kontroli punktu zerowego należy jeszcze raz sprawdzić wydatek oleju. Dla wtryskarek z regulacją softwerową (np. wyposażone w układ sterowania UNILOG takiej B4) ustawienie różnicy ciśnień na pompie następuje tak jak to opisano wcześniej z tym tylko, że dla takiej maszyny wartości ustawcze dla przeprowadzenia linearyzacji są przyjęte samodzielnie przez regulator. Przyjęcie wartości następuje dzięki pomiarowi wykonanemu przez czujnik ciśnienia i obrotów i obliczenie ich wartości przez inteligentny układ sterowania. - 1 -
UNILOG B4 strona układu przeznaczona dla linearyzacji ciśnień i wydatku oleju BATTENFELD Polska 2.2 Kalibracja czujników temperatury Producenci czujników temperatury podają tolerancję ustawionej wartości. Pomimo tego zdarzają się odchylenia, które muszą zostać skompensowane. Najlepszy wynik osiąga się, gdy wszystkie zastosowane czujniki ustawione są na tą samą temperaturę referencyjną. W przypadku stwierdzenia różnic pomiędzy zmierzoną temperaturą a temperaturą wskazywaną przez układ sterowania wtryskarki należy przeprowadzić procedurę wyrównania obu temperatur. Przy kalibracji czujników temperatury należy zwrócić uwagę, że zwykle we wtryskarce pracuje równocześnie większa liczba grzałek i czujników. Dlatego należy przeprowadzić wyrównanie wszystkich czujników. Następuje to przez przyjęcie odpowiednich parametrów regulacji (udział P-, I-, D.). Wartości te są przyjmowane automatycznie w procesie samo optymalizacji regulatorów. Parametry te można także korygować w sposób ręczny. 2.3 Kalibracja systemu pomiaru drogi W większości wtryskarek do pomiaru dróg stosuje się potencjometry liniowe. Dla zapewnienia prawidłowej pracy potencjometru należy zwrócić uwagę ma stabilność zasilania i odchylenia w sieci zasilającej to urządzenie. Należy również przestrzegać zasady, by potencjometr był tak zamocowany, by mierzone drogi znajdowały się w zakresie pracy potencjometru. Przy niewłaściwym zamocowaniu potencjometru nie będą się zgadzać rzeczywiste, odczytane drogi z pokazywanymi przez układ sterowania. Cechowanie systemu pomiaru drogi jest przeprowadzane w nowoczesnych układach sterowania w sposób cyfrowy a w maszynach starszych poprzez ustawienie potencjometrów w odpowiednich kartach elektronicznych. W tym celu zasilaniu analogowemu przypisuje się wartości cyfrowe. To przypisanie dokonuje się dla potencjometru ustawionego w punkcie zero i w położeniu maksymalnej mierzonej drogi. Wartości leżące pomiędzy punktem zero a punktem max zostaną następnie liniowo dopasowane przez układ sterowania. Kalibracja punktu zero oznaczającego minimalną wysokość formy powinna być przeprowadzona przy zamocowaniu pomiędzy płytami mocującymi wtryskarki odpowiedniej tulei dystansowej. - 2 -
Klalibracja minimalnej wysokości formy z wykorzystaniem tulei dystansowej. Sposób pomiaru siły zamykania z wykorzystaniem pierścieni pomiarowych. 2.4 Kalibracja jednostki zamykającej dla wtryskarek z kolanowym układem zamykania. Pomiar siły zamykania dla maszyn kolanowych może się odbywać poprzez - pomiar ciśnienia w siłowniku cechującym - pomiar wydłużenia kolumn prowadzących Pomiar z użyciem siłownika kalibrującego odbywa się poprzez zamocowanie tegoż siłownika zamiast formy wtryskowej. Następnie dokonuje się odczytu siły przy max nastawionej na układzie sterowania wtryskarki sile zamykania. Dzięki odczytanemu na siłownikowi cechującemu ciśnieniu, można z pomocą odpowiednich tabel określić rzeczywistą siłę zamykania formy. Fa. Battenfeld stosuje dla pomiaru siły zamykania pierścienie, w których zabudowane są czujniki odkształcenia wzdłużnego. Po zamontowaniu takiego pierścienia na każdej z 4 kolumn prowadzących można zmierzyć obciążenie na każdej z nich a także dzięki ustaleniu wartości średniego odkształcenia określić siłę zamykania. Ta metoda pomiaru ma tę zaletę, że można z jej pomocą natychmiast wykryć różnice w obciążeniu poszczególnych kolumn. Odkształcenie kolumn można skorygować poprzez nastawienie nakrętek mocujących kolumnę, Jeśli pomiar odkształcenia kolumn dokonywany jest przy założonej formie, należy zwrócić szczególną uwagę na równoległość formy. Brak równoległości może wpływać na płyty mocujące, które stracą są wzajemną równoległość. Brak równoległości płyt mocujących skutkuje nie równomiernym, nie symetrycznym rozkładem siły zamykania wywieranej na formę. W konsekwencji może to prowadzić np. do przetryskiwania wypraski. W maszynach z sterowaniem servo elektrycznym siła zamykania jest regulowana w sposób ciągły, Korekta nastaw dokonywana jest dzięki pomiarom uzyskanym z opisanych powyżej pierścieni pomiarowych. 2.5 Kalibracja wtryskarek jednego typu w stosunku do maszyny wzorcowej Kalibracja wtryskarek danego typu w stosunku do maszyny wzorcowej uzależniona jest od zastosowanego w nich systemu pomp hydraulicznych i posiadanego przez maszyny układu sterowania. We wtryskarkach z układem hydraulicznym wyposażonym w pompy stałego wydatku odchylenie czasu cyklu można korygować poprzez zmianę różnicy ciśnień na pompie hydraulicznej ( p pompy). W tym celu należy określić czas ruchu (np. czas ruchu otwierania) na maszynie wzorcowej. Następnie na maszynie kalibrowanej należy, przy pozostałych stałych parametrach, tak zmieniać nastawy pompy, by uzyskać czas maszyny wzorcowej. Kontrolę czasu należy przeprowadzić przy kilku różnych ruchach maszyny kalibrowanej. We wtryskarkach z zaworami proporcjonalnymi sterującymi ciśnieniem i wydatkiem, ustawione ciśnienie ma wpływ na szybkości ruchów tylko wtedy gdy dany ruch wymaga zastosowania max ciśnienia. Kalibracja maszyny następuje poprzez zasterowanie zaworem proporcjonalnym wydatku oleju, Największy wpływ na wycechowanie maszyny ma tu ustawienie wartości punktu zero. - 3 -
Wtryskarki z jednostką wtryskową wyposażoną w sewo zawór Dla produkcji w technice wtrysku bardzo duże znaczenie ma dokładność ustawienia serwo zaworu jednostki wtryskowej. Serwo zawór kontroluje szybkość wtrysku, ciśnienie plastyfikacji i ciśnienie docisku. By parametry te mogły być zachowane w odpowiednich wartościach należy dokładnie skalibrować zawór. W tym celu należy przy stałej, zadanej szybkości wtrysku określić czas wtrysku i przeprowadzić jego korektę w stosunku do czasu wzorcowego. Następnie należy przeprowadzić optymalizację narastania i hamowania szybkości ruchów. Wykonuje się to przy kilku różnych nastawach szybkości wtrysku. Dla wykonania tego kroku potrzebne są informacje dostarczone przez producenta maszyny lub zaworu. Pomimo kalibracji i ustawienia we wszystkich maszynach danego typu jednakowej szybkości wtrysku, możliwe są jeszcze odchylenia całkowitego czasu cyklu pomiędzy poszczególnymi maszynami. Te odchylenia można skorygować w wyniku ustawienia punktu zero zaworu proporcjonalnego sterującego wydatkiem oleju. W tym celu należy w pierwszej kolejności określić zakres szybkości przy jakich występują największe odchylenia. Zwykle można zaobserwować, że największe niedokładności pojawiają się przy ustawieniu niskich wartości szybkości. Jest to związane z faktem, że dokładność zerowania zaworu ma największy wpływ na małe szybkości. Ważnym jest, że po korekcie punktu zero należy sprawdzić i ustawić szybkość max. We wszystkich wtryskarkach przy sterowaniu wydatkiem należy także ustawić czas narastania (rampę). Wykonuje się to albo z poziomu układu sterowania poprzez cyfrowe wprowadzenie odpowiednich wartości lub poprzez analogowe urządzenia ustawiające. Nastawa czasu narastania ma duże znaczenie dla miękkości wykonywanych ruchów. W przypadku nieprawidłowego ustawienia tego parametru mamy doczynienia z tzw. uderzeniami hydraulicznymi. Wtryskarki z jednostką wtryskową wyposażoną w zawór proporcjonalny W tych maszynach kalibrowanie przeprowadza się przez ustawienie punktu zero zaworu proporcjonalnego sterującego wydatkiem oleju. Wtryskarki z regulacją programową poprzez układ sterowania Unilog B4 Dla maszyn z tym typem sterowania ustawianie czasu przyrostu na zaworze sterującym wydatkiem odbywa się z poziomu układu sterowania. Czas przyrostu dla przyspieszenia a także czas opóźnienia można zdefiniować i ustawić w sposób cyfrowy. Ten tym maszyny pozwala na bardzo dokładne ustawienie każdego ruchu z osobna np. Dysza do przodu i dysza do tyłu). Dla kalibracji maszyn istotnym jest, by wszystkie ustawione wartości ramp poszczególnych ruchów były jednakowe na każdej maszynie. Przykład strony kalibrowania wartości max dla wtryskarki CDC 1000/315 (Sterowanie B4) Typ wtryskarki BA 1000/315 CDC Unilog B4 maszyna numer ; #,,,,,,,,,,,,, Jednostki miary jednostki miary US Wydatek pompy 110 l/min 29,06 gal/min Ciśnienie w układzie hydraulicznym dla jednostki wtryskowej 140 bar 2030 psi Droga ślimaka 160 mm 6,30 in Średnica Ślimaka 35 mm 1,378 in Obliczeniowa objętość wtrysku 153,94 cm³ 9,393 cu in Siła wtrysku 197,92 kn 21,81 sh ton Specyficzne ciśnienie wtrysku 2057,14 bar 29836 psi Szybkość wtrysku 127,09 mm/s 5,00 in/s Czas wtrysku 1,26 s 1,26 s Wydajność wtrysku 122,27 cm³/s 7,46 cu in/s Typ silnika hydraulicznego OMV 315 Prędkość obrotowa ślimaka 349 U/min 349 rpm Prędkość obwodowa ślimaka 639,58 mm/s 25,18 in/s Moment obrotowy ślimaka 644 Nm 474,99 lbf ft Siła dekompresji (70 bar) 121,23 kn 13,36 sh ton Szybkość dekompresji 105,86 mm/s 4,17 in/s Wydajność dekompresji 101,85 cm³/s 6,215 cu in/s Specyficzne ciśnienie plastyfikacji (30 bar) 440,82 bar 6393 psi Droga dyszy 250 mm 9,84 in Siła ruchu dyszy do przodu 79,17 kn 8,72 sh ton Siła ruchu dyszy do tyłu 123,70 kn 13,63 sh ton Szybkość ruchu dyszy do przodu 125,00 mm/s 4,92 in/s Szybkość ruchu dyszy do tyłu 125,00 mm/s 4,92 in/s Ciśnienie w układzie hydraulicznym jednostki zamykającej 210 bar 3046 psi - 4 -
max ciśnienie w siłowniku zwarciowym 200 bar 2901 psi Siła zamykania 1000,00 kn 110,20 sh ton Droga otwarcia 475 mm 18,70 in Siła ruchu zamykania 119,16 kn 13,13 sh ton Siła ruchu zamykania diff. 59,38 kn 6,54 sh ton Siła ruchu otwierania 59,79 kn 6,59 sh ton Szybkość ruchu zamykania. einf. 323,08 mm/s 12,72 in/s Szybkość ruchu zamykania diff. 648,41 mm/s 25,53 in/s Szybkość ruchu otwierania 643,94 mm/s 25,35 in/s Ciśnienie w układzie wyrzutnika 140 bar 2030 psi Droga wyrzutnika 150 mm 5,91 in Siła ruchu wyrzutnika do przodu 27,49 kn 3,03 sh ton Siła ruchu wyrzutnika do tyłu 20,62 kn 2,27 sh ton Szybkość ruchu wyrzutnika do przodu 500,00 mm/s 19,69 in/s Szybkość ruchu wyrzutnika do tyłu 500,00 mm/s 19,69 in/s Przykład wyników pomiaru czasów dla ustawienia jednakowych warunków pracy maszyn. Pomiary czasów dokonano dla jednakowych wartości nastaw i przy jednakowej temperaturze pracy oleju hydraulicznego. (Sterowanie B4) Protokół ustawień BKU Czas cyklu suchego Stanowisko kontrolne BA XXXX/XXXX CDC - B4 Data : 29.10.99 Zasilanie/Częstotliwość: Maszyna : 1000 315 układ sterowania B4 ślimak : 35 [mm] numer maszyny 27.564 Jednostka zamykająca Wartość max wartość ustawiona Czas [sec.] Droga otwarcia 70%von max : Rampe ruchu otwierania v=100mm/s; s=5mm; 475,00 332,5 [mm] F=7kN Szybkość otwierania: Test 1 85 % z v max [mm/s] 643,94 547,3 1,6 Szybkość otwierania: Test 2 50 % z v max [mm/s] 643,94 322,0 1,9 Szybkość otwierania: Test 3 15 % z v max [mm/s] 643,94 96,6 4,3 Siła ruchu otwierania 100 % p max [kn] 59,79 59,8 Szybkość zamykania.: 70 % z v max [mm/s] 648,41 453,9 1,8 Zabezpieczenie formy : 10 % v. drogi otwierania [mm] 332,50 33,3 Zabezpieczenie formy -v : 15 % z v max [mm/s] 648,41 97,3 Zabezpieczenie formy -p : 15 % z p max [kn] 59,38 8,9 Siła zamykania : 70 % siły max [kn] 1000,00 700,0 Krotność skoku wyrzutnika : 0 0,0 Czas przerwy : 0 0,0 Wtrysk opóźniony o: 0,2 sec / Dekompresja opóźniona o : 0,2 sec 0,2 / 0,2 Jednostka wtryskowa Wartość max wartość ustawiona droga dyszy : 0 Dekompr. z max. Q [cm³/s] 101,9 czas [sec.] Obliczeniowa objętość wtrysku 50 % max drogi dozowania [cm³] 153,94 77,0 specyficzne ciśnienie wtrysku 75 % max ciśnienia wtrysku [bar] 2057,14 1543-5 -
wydajność wtrysku Test 1 85 % von v max [cm³/s] 122,27 103,9 0,74 wydajność wtrysku Test 2 50 % von v max [cm³/s] 122,27 61,1 1,18 wydajność wtrysku Test 3 15 % von v max [cm³/s] 122,27 18,3 3,86 Przełączenie na docisk : przy 5% max drogi dozowania [cm³] 153,94 7,7 ciśnienie docisku : 50 % max ciśnienia wtrysku [bar] 2057,14 1029 czas docisku : 2 sec 2,0 czas chłodzenia : 2 sec 2,0 całkowity czas cyklu : (przy 50 % szybkości ruchu otwierania i 50% szybkości ruchu zamykania ) 9,2 Czas cyklu suchego po ustawieniu regulatora przykład protokołu ustawienia wtryskarki np. CDC 600/125 Nr kontrakt u. jednostka zamykająca jednostka wtryskowa Czas otwierania [sec] [sec] Czas wtrysku [sec] [sec] Test 1 85% Test 2 50% Test 3 15% jednostka zamykająca 70% Test 1 85% Test 2 50% Test 3 15% 1111 600 125 1,4 1,8 3,8 1,8 0,46 0,70 2,26 8,9 1112 600 125 1,3 1,7 3,7 1,8 0,46 0,70 2,26 8,7 1113 600 125 1,4 1,7 3,8 1,7 0,46 0,70 2,26 8,9 1114 600 125 1,4 1,8 3,8 1,8 0,46 0,70 2,26 8,9 1115 600 125 1,4 1,7 3,7 1,8 0,45 0,70 2,26 8,9 1116 600 125 1,4 1,7 3,7 1,8 0,45 0,70 2,25 8,9 1117 600 125 1,4 1,7 3,6 1,8 0,46 0,70 2,25 8,9 1118 600 125 1,4 1,7 3,7 1,7 0,47 0,71 2,25 8,5 1119 600 125 1,5 1,7 3,4 1,7 0,46 0,70 2,27 8,5 1120 600 125 1,5 1,8 3,3 1,6 0,46 0,70 2,27 8,5 czas całkowity cyklu 50 / 50 3. Kalibracja wtryskarki w zakładzie Przetwórcy Kalibracja wtryskarki w zakładzie produkcyjnym połączona jest z przeprowadzaniem okresowych przeglądów wtryskarki. Każdy z producentów wtryskarek posiada dla swych maszyn plan okresowych przeglądów. Plan ten zawiera zestaw czynności jakie należy przeprowadzić po przepracowaniu przez maszynę określonej liczby godzin. Zwykle w ramach przeglądów rocznych zaleca się także przeprowadzenie kalibracji maszyny. kalibracja powinna być wykonana przez serwis producenta wtryskarek lub przez firmę posiadającą odpowiednie uprawnienia i certyfikaty. Istotą kalibracji wtryskarki pracującej jest udzielenie użytkownikowi maszyny gwarancji prawidłowych i powtarzalnych nastaw maszyny. Kalibracja maszyny jest zadaniem kompleksowym. W ramach kalibracji nastaw maszyny dąży się do takiego ustawienia parametrów pracy wtryskarki, by odchyłki poszczególnych parametrów nie przekraczały wartości przypisanych do nich tolerancji. Proces kalibrowania wtryskarki 1. Łańcuchy pomiarowe: Sygnalizacja odchylenia Dopuszczalna tolerancja Jednostka pomiarowa W przypadku tych parametrów mierzona jest odchyłka pomiędzy parametrem zadanym na układzie sterowania a fizyczną zmierzoną wielkością danego parametru temperatury cylindra wskazanie układu sterowania ± 3,0 GC temperatura oleju wskazanie układu sterowania ± 3,0 GC temperatura strefy zasypu wskazanie układu sterowania ± 3,0 GC - 6 -
temperatury GK wskazanie układu sterowania ± 3,0 GC temperatury formy wskazanie układu sterowania ± 3,0 GC ciśnienie stref cylindra ślimaka wskazanie układu sterowania ± 1,0 % ciśnienie w układzie zamykania wskazanie układu sterowania ± 1,0 % ciśnienie w wyrzutniku wskazanie układu sterowania ± 1,0 % ciśnienie w zespole wtryskowym (ciśnienie układu hydraulicznego maszyny) wskazanie układu sterowania ± 1,0 % siła zamykania wskazanie układu sterowania ± 2,0 % liczba obrotów ślimaka wskazanie układu sterowania ± 1,0 % droga ślimaka wskazanie układu sterowania ± 0,2 % droga zamykania wskazanie układu sterowania ± 1,0 % droga wyrzutnika wskazanie układu sterowania ± 1,0 % droga jednostki wtryskowej wskazanie układu sterowania ± 1,0 % równoległość płyt mocujących ----------------------------------- ± 0,1 mm 2. Odchylenie regulacji: temperatury cylindra wartość zadana ± 3,0 GC temperatury GK wartość porównawcza ± 3,0 GC 3. Liniowość: W przypadku podanych poniżej parametrów dokonuje się pomiarów wielkości rzeczywistych przy ustawieniu max i zerowej wartości danego parametru. Następnie następuje przypisanie zmierzonej wartości do wartości wskazywanej przez układ sterowania. Wartości leżące w zakresie 0-max są przypisywane liniowo pomiędzy ustawionymi wielkościami skrajnymi. siła zamykania wskazanie układu sterowania ± 3,0 % ciśnienie wtrysku wskazanie układu sterowania ± 2,0 % prędkość przesuwu ślimaka wskazanie układu sterowania ± 2,0 % ciśnienie docisku wskazanie układu sterowania ± 2,0 % ciśnienie spiętrzania wskazanie układu sterowania ± 2,0 % liczba obrotów ślimaka wskazanie układu sterowania ± 2,0 % 4. Powtarzalność: Kontrola na tym etapie obejmuje ustawianie wybranego parametru w różnych wartościach i jego kontrolę. Sprawdzane jest czy w toku kolejnych cykli pracy maszyny dany parametr jest stabilny. siła zamykania wskazanie układu sterowania ± 3,0 % ciśnienie docisku wskazanie układu sterowania ± 0,5 % prędkość przesuwu ślimaka wskazanie układu sterowania ± 1,0 % - 7 -
droga dozowania wskazanie układu sterowania ± 0,2 % ciśnienie spiętrzania wskazanie układu sterowania ± 1,0 bar liczba obrotów ślimaka wskazanie układu sterowania ± 1,0 % Prawidłowość pracy zaworu zwrotnego (kontrola poduszki tworzywa) wskazanie układu sterowania ± 0,1 mm/sek ciężar wtrysku wskazanie układu sterowania ± 0,5 % czas cyklu wskazanie układu sterowania ± 1,0 sek O potrzebie kalibracji wtryskarki Użytkownik maszyny może się przekonać dokonując kilku prostych czynności kontrolnych lub z kontroli parametrów pracy maszyny. Nowoczesne wtryskarki wyposażone są w narzędzia pozwalające na kontrolę wybranych parametrów podczas każdego cyklu. O potrzebie kalibracji maszyny mogą sygnalizować różnice zaobserwowane w kolejnych cyklach dla - poduszki tworzywa - ciężaru wypraski - czasu cyklu - temperatur na poszczególnych strefach Poduszka tworzywa Poduszka tworzywa zależy od poprawności działania zaworu zwrotnego. By skontrolować stan zaworu zwrotnego należy w pierwszym cyklu wypełnić formę tworzywem. Po wtrysku forma powinna pozostać zamknięta. Po ochłodzeniu stopu i zakrzepnięciu przewężki należy ponownie przeprowadzić fazę wtrysku. Dla kolejnego wtrysku należy zastosować max ciśnienie wtrysku. Po wykonaniu kolejnego wtrysku należy sprawdzić położenie ślimaka (poduszki tworzywa). Jeśli zawór zwrotny pracuje prawidłowo wskazanie wielkości poduszki powinno pozostać bez zmian lub zmienić się w granicach dopuszczalnej tolerancji tj. +/- 0,1 mm. Ciężar wtrysku. Metoda kontrolna, która polega na określeniu powtarzalności ciężaru wtrysku. Podczas tej próby należy dokonać kilku wtrysków z jednakowymi nastawami. Uzyskane w wyniku tych cykli wypraski należy zważyć. Jeśli zaobserwowane zostaną różnice w ciężarze wyprasek może to świadczyć o braku powtarzalności parametrów pracy maszyny. Czas cyklu. Powtarzalność czasu cyklu można sprawdzić podczas wykonywania pomiarów powtarzalności ciężaru wtrysku lub odczytać np. z tzw. Tabeli jakości. Po wykonaniu przez maszynę kilku kolejnych cykli i porównaniu do siebie wartości poszczególnych czasów cyklu, należy stwierdzić czy rozbieżność wyników mieści się w granicach tolerancji (powtarzalność) lub czy odbiega od założonej tolerancji (negatywny wynik badania). Wymienione wyżej czynności leżą zazwyczaj w zakresie codziennych prac kontrolnych i wykonanie nie jest więc związane z dodatkowymi nakładami czasu pracy. W przypadku stwierdzenia braku stabilności ww. parametrów zaleca się kontakt z serwisem producenta maszyny i zlecenie mu kontroli i kalibracji maszyny. Kalibracja wtryskarki u Użytkownika wykonywana jest w podobny sposób jak kalibracja wykonywana przez Producenta. Technik serwisu producenta zaczyna swą pracę od ustawienia ciśnień pompy napędowej. Następnie kontroluje i cechuje poszczególne parametry pracy wtryskarki. Kalibrację pracy wtryskarek zalecamy wszystkim naszym Klientom, którzy zdecydowali się na zakup używanych maszyn. By być pewnym jakości prowadzonej produkcji należy mieć gwarancję odpowiedniej jakości posiadanych narzędzi. Zasada ta obejmuje również wtryskarki. - 8 -