Nazwa modułu: Wentylacja i klimatyzacja Rok akademicki: 2015/2016 Kod: GIS-2-109-WK-s Punkty ECTS: 5 Wydział: Górnictwa i Geoinżynierii Kierunek: Inżynieria Środowiska Specjalność: Wentylacja i klimatyzacja przemysłowa Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Język wykładowy: Polski Profil kształcenia: Ogólnoakademicki (A) Semestr: 1 Strona www: Osoba odpowiedzialna: prof. zw. dr hab. inż. Szlązak Nikodem (szlazak@agh.edu.pl) Osoby prowadzące: dr inż. Korzec Marek (mkorzec@agh.edu.pl) dr hab. inż. Borowski Marek (borowski@agh.edu.pl) prof. zw. dr hab. inż. Szlązak Nikodem (szlazak@agh.edu.pl) dr hab. inż. Obracaj Dariusz (obracaj@agh.edu.pl) Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Powiązania z EKK Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) Wiedza M_W001 Posiada wiedzę o procesach zachodzacych podczas wymiany powietrza w pomieszczeniach klimatyzaowanych IS2A_W01, IS2A_W02, IS2A_W03, IS2A_W04, IS2A_W05, IS2A_W10, IS2A_W14, IS2A_W15, IS2A_W16 M_W002 uzdatniania powietrza w wentylacji i klimatyzacji IS2A_W01, IS2A_W02, IS2A_W03, IS2A_W05, IS2A_W06, IS2A_W10, IS2A_W13, IS2A_W15 M_W003 obliczania zysków i strat ciepła w obiektach IS2A_W01, IS2A_W02, IS2A_W04, IS2A_W05, IS2A_W06 1 / 7
M_W004 doboru systemów klimatyzacji do obiektów IS2A_W02, IS2A_W03, IS2A_W04, IS2A_W06, IS2A_W07, IS2A_W10, IS2A_W16 Umiejętności M_U001 Posiada umiejętnosci projektowania instalacji klimatyzacyjnej i wentylacyjnej w obiektach IS2A_U01, IS2A_U02, IS2A_U04, IS2A_U05, IS2A_U08, IS2A_U11, IS2A_U16 M_U002 Posiada umiejetność oceny warunków komfortu cieplnego w pomieszczeniach IS2A_U01, IS2A_U02, IS2A_U04, IS2A_U06, IS2A_U10, IS2A_U14, IS2A_U16, IS2A_U17 M_U003 Posiada umiejetność wyboru parametrów powietrza nawiewanego do pomieszczeń IS2A_U04, IS2A_U05, IS2A_U06, IS2A_U08, IS2A_U10 M_U004 Posiada umiejętność doboru mocy chłodniczej dla danego obciazenia cieplnego obiektów IS2A_U01, IS2A_U02, IS2A_U04, IS2A_U06, IS2A_U08, IS2A_U17 Kompetencje społeczne M_K001 Posiada kompetencje kierowania zespołem projektantów instalacji klimatyzacyjnych i wentylacyjnych IS2A_K02, IS2A_K03, IS2A_K04 M_K002 Posiada kompetencje związane z nadzorem nad budową instalacji IS2A_K01, IS2A_K02, IS2A_K03, IS2A_K06, IS2A_K07 M_K003 Posiada kompetencje nadzoru nad odbiorem wykonanej instalacji klimatyzacyjnej IS2A_K01, IS2A_K03, IS2A_K04, IS2A_K06, IS2A_K07 M_K004 Posiada kompetencje nadzoru nad eksploatacja instalacji IS2A_K01, IS2A_K02, IS2A_K03, IS2A_K05, IS2A_K06, IS2A_K07 Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Forma zajęć 2 / 7
Wykład Ćwiczenia audytoryjne Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenia projektowe Konwersatori um seminaryjne praktyczne terenowe warsztatowe Inne E-learning Wiedza M_W001 M_W002 M_W003 M_W004 Umiejętności M_U001 M_U002 M_U003 M_U004 Posiada wiedzę o procesach zachodzacych podczas wymiany powietrza w pomieszczeniach klimatyzaowanych uzdatniania powietrza w wentylacji i klimatyzacji obliczania zysków i strat ciepła w obiektach doboru systemów klimatyzacji do obiektów Posiada umiejętnosci projektowania instalacji klimatyzacyjnej i wentylacyjnej w obiektach Posiada umiejetność oceny warunków komfortu cieplnego w pomieszczeniach Posiada umiejetność wyboru parametrów powietrza nawiewanego do pomieszczeń Posiada umiejętność doboru mocy chłodniczej dla danego obciazenia cieplnego obiektów Kompetencje społeczne M_K001 M_K002 M_K003 M_K004 Posiada kompetencje kierowania zespołem projektantów instalacji klimatyzacyjnych i wentylacyjnych Posiada kompetencje związane z nadzorem nad budową instalacji Posiada kompetencje nadzoru nad odbiorem wykonanej instalacji klimatyzacyjnej Posiada kompetencje nadzoru nad eksploatacja instalacji 3 / 7
Treść modułu zajęć (program wykładów i pozostałych zajęć) Wykład Psychrometria procesów klimatyzacyjnych (wykres psychrometryczny, mieszanie się strumieni powietrza, ogrzewanie powietrza, osuszanie powietrza, nawilżanie powietrza, chłodzenie powietrza), Komfort cieplny i obliczanie parametrów powietrza wewnętrznego, Klimat i obliczeniowe parametry powietrza zewnętrznego, Wybór obliczeniowych parametrów powietrza nawiewanego (usuwanie zysków ciepła jawnego, usuwanie zysków ciepła utajonego, współczynnik kątowy charakterystyki pomieszczenia, zyski ciepła spowodowane pracą wentylatora, wybór odpowiednich parametrów powietrza nawiewanego, wybór obliczeniowych warunków wewnętrznych), Zyski ciepła od nasłonecznienia i z innych źródeł (składniki zysków ciepła, fizyka promieniowania słonecznego, obliczenie zysków ciepła od nasłonecznienia, infiltracja powietrza, oświetlenie elektryczne, zyski ciepła od ludzi, zyski ciepła od urządzeń biurowych i silników elektrycznych), Sposoby oszczędności ciepła w klimatyzacji (recyrkulacja, typy i rodzaje rekuperatorów, sposoby regulacji i zabezpieczenie rekuperatorów, odzysk ciepłachłodzenie naturalne, pompy ciepła w klimatyzacji), Systemy produkcji chłodu dla klimatyzacji (z czynnikiem pośredniczącym, z bezpośrednim odparowaniem), Systemy wentylacyjne obiektów (wentylacja grawitacyjna i aeracja zjawiska fizyczne powodujące przepływ powietrza w budynkach, wentylacja mechaniczna ogólna, wentylacja mechaniczna miejscowa, kurtyny powietrzne), Systemy klimatyzacji pomieszczeń, Równania opisujące ruch powietrza w przewodach (pojecie pól prędkości, gęstości, ciśnienia i temperatury, równanie ciągłości, równanie ruchu, równanie energii), Zmiany temperatury powietrza podczas przepływu przez wentylator i przewody, Przewody rozdzielcze i metody ich obliczania, Nieustalony ruch powietrza w sieci przewodów, Wpływ parametrów instalacji na ściśliwość przepływu, Hałas w instalacjach klimatyzacyjnych (ocena uciążliwości hałasu, hałas w instalacjach klimatyzacyjnych, tłumienie dźwięków w elementach instalacji klimatyzacyjnej, pochłanianie dźwięku w pomieszczeniach), Zanieczyszczenia gazowe i pyłowe w pomieszczeniach, Obliczanie niezbędnej ilości powietrza dla wentylacji (dla pomieszczeń biurowych i użyteczności publicznej, dla pomieszczeń przemysłowych), Wentylacja a równanie zaniku zanieczyszczeń (wymagana jakość powietrza, równanie zaniku zanieczyszczeń, zmiany entalpii powietrza), Oczyszczanie powietrza (wymiary cząstek zanieczyszczeń, sprawność filtrów, klasyfikacja filtrów pod względem skuteczności ), Pomiary w technice wentylacji i klimatyzacji. Ćwiczenia audytoryjne Przeliczanie jednostek miar i wielkości fizycznych wykorzystywanych w wentylacji przemysłowej, Obliczanie parametrów termodynamicznych strumieni powietrza, Obliczanie parametrów powietrza wewnętrznego i nawiewanego, Obliczanie strumienia swobodnego, Obliczanie przewodów rozdzielczych zadania obliczeniowe, Projektowanie rozdziału powietrza w budynkach oraz dobór rodzaju i rozmieszczenie 4 / 7
otworów nawiewnych przykłady obliczeniowe, Obliczania odciągów miejscowych (ssawki proste, uzbrojone), Obliczanie i dobór kurtyn powietrznych z uwagi na ilość przepływającego powietrza i wymianę ciepła. Kolokwium zaliczeniowe. Ćwiczenia laboratoryjne wprowadzające, szkolenie BHP, Wyznaczanie charakterystyki wymiennika krzyżowego, Określanie wskaźników komfortu pracy, Zdejmowanie charakterystyki wentylatora współpracującego z siecią wentylacyjną, Badanie nawiewników, Badanie wywiewników, Badanie centrali klimatyzacyjnej. Zaliczenie. Sposób obliczania oceny końcowej Ocena z egzaminu x 0,6 + średnia z ocen z laboratorium i audytoryjnych x 0,4 Wymagania wstępne i dodatkowe Zaliczenie audytoryjnych i może być uzyskane w terminie podstawowym i jednym poprawkowym. Jeżeli student opuścił wiecej niż 20 % audytoryjnych może nie uzyskać zaliczenia i nie być dopuszczony do zaliczenia poprawkowego. Do zaliczenia konieczne jest wykonanie w semestrze wszystkich doswiadczeń i obrona sprawozdań. Obecność na ćwiczeniach audytoryjnych i jest obowiazkowa. Obecność na wykładach jest zalecana i może być premiowana. Do egzaminu student może przystapić po uzyskaniu zaliczeń z audytoryjnych i. Zalecana literatura i pomoce naukowe Recknagel, Sprenger, Honmann, Schramek Ogrzewanie i klimatyzacja", tł. T.Kopczyński, EWFE Wydanie l, Gdańsk 1994. W.P. Jones Klimatyzacja" Wydanie polskie 2, Wyd. Arkady, Warszawa 2002. W.N. BOGOSŁAWSKI Procesy cieplne i wilgotnościowe w budynkach Warszawa Arkady 1985 Gutkowski K.M. Chłodnictwo i Klimatyzacja, WNT 2003 Pawłoć A.,Targański W., Bonca Z.: Odzysk ciepła w systemach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, MASTA 1998 Zalewski W.: Pompy ciepła, PWN 1999 Zalewski W. Systemy i urządzenia chłodnicze, Politechnika Krakowska, Kraków 2007 Kostyrko K., Łobozowski A.: Klimat Pomiary Regulacja, Agenda Wydawnicza PAK Warszawa 2002 Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu Szlązak N., Obracaj D.: Możliwości wykorzystania lodu zawiesinowego w klimatyzacji kopalń podziemnych. Kwartalnik Górnictwo i Geologia, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, t. 6, z. 3, s. 183 197, Gliwice 2011 Nikodem SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ: Wykorzystanie ciepła odpadowego w rozbudowie systemu klimatyzacji wyrobisk podziemnych, W: XLIII Dni Chłodnictwa : oszczędność energii, ochrona środowiska w rozwiązaniach technicznych urządzeń i systemów chłodniczych, klimatyzacyjnych oraz pomp ciepła : konferencja naukowo-techniczna : Poznań, 30.11 01.12.2011 r. / red. Grzegorz Krzyżaniak ; Towarzystwo Chłodnictwa, Klimatyzacji i Pomp Ciepła, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich Poznań, SYSTHERM Chłodnictwo i Klimatyzacja Sp. z o. o. Poznań. Poznań : SYSTHERM, [2011]. ISBN: 978-83-925055-4-9. S. 215 227. Bibliogr. s. 226 227, Streszcz., Abstr. Szlązak N., Obracaj D.: Klimatyzacja kopalni podziemnej z wykorzystaniem lodu zawiesinowego. Kwartalnik Górnictwo i Geologia, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, t. 7, z. 4, s. 71 86, Gliwice 2012 Szlązak N., Obracaj D., Głuch B.: Warunki mikroklimatu wyrobisk chodnikowych i ścianowych na wybranym przykładzie. Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa, nr 4, s. 5 16, Katowice 2013 5 / 7
Szlązak N., Obracaj D.: Sposoby redukcji ciśnienia hydrostatycznego w instalacjach klimatyzacji centralnej kopalń podziemnych. Chłodnictwo, XLVI Dni Chłodnictwa: energooszczędne rozwiązania techniczne urządzeń i instalacji chłodniczych, klimatyzacyjnych oraz pomp ciepła, t. 49, nr 11-12, s. 1-5, Poznań 2014 Szlązak N., Obracaj D., Piergies K.: Sterowanie parametrami wody lodowej w instalacji klimatyzacji centralnej kopalń podziemnych. Chłodnictwo & Klimatyzacja, nr 11, s. 58 62, Warszawa 2014 Nikodem SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ, Justyna SWOLKIEŃ: Parametry wody i ich szkodliwy wpływ na instalacje klimatyzacyjne, Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko, Główny Instytut Górnictwa, Katowice ; ISSN 1643-7608. 2010 nr 1/1, s. 264 278. Bibliogr. s. 277 278, Streszcz., Nikodem SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ, Bartłomiej GŁUCH: Wybrane elementy obciążenia cieplnego pracowników w ścianach eksploatacyjnych, Górnictwo i Geologia :kwartalnik ; ISSN 1896-3145. 2013 t. 8 z. 3, s. 143 158. Bibliogr. s. 157 158, Streszcz., Summ. Nikodem SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ, Marek BOROWSKI: Charakterystyka wielopłaszczowej, lutniowej chłodnicy powietrza typu CHWL-1000, W: XXXIX Dni Chłodnictwa : badania, konstrukcje, eksploatacja urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych a stosowane czynniki chłodnicze : konferencja naukowotechniczna : Poznań, 14 15 listopada 2007 /red. Grzegorz Krzyżaniak ; Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich. Sekcja Chłodnictwa i Klimatyzacji. Oddział Wojewódzki w Poznaniu, SYSTHERM Chłodnictwo i Klimatyzacja Sp. z o. o., Poznań. Poznań : SYSTHERM, 2007. ISBN 978-83- 925055-0-1. S. 299 310. Bibliogr. s. 310, Streszcz. SZLĄZAK Nikodem, OBRACAJ Dariusz, BOROWSKI Marek: Charakterystyka źródeł emisji pyłu w kopalniach eksploatujących złoże soli kamiennej metodą,,na sucho, W: Przemysł wydobywczy 2001 : [konferencja naukowo-techniczna] : Kraków, 6 7 grudnia 2001 r. / oprac. i red. Janusz Chmura ; Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica. Wydział Górniczy, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa. Koło Zakładowe Akademii Górniczo-Hutniczej. Kraków : Wydawnictwo,,SCRIPTUM, 2001. S. 277 286. Bibliogr. s. 286, Streszcz. Nikodem SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ, Marek BOROWSKI, Anna SZLĄZAK: Efektywność pracy skojarzonego systemu energetyczno-chłodniczego, W:XXXV [Trzydzieste piąte] Jubileuszowe Dni Chłodnictwa : kierunki badań i aktualne rozwiązania techniczne urządzeń oraz systemów chłodniczych i klimatyzacyjnych : konferencja naukowo-techniczna : Rydzyna, 8 9 września 2003 / Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich. Sekcja Chłodnictwa i Klimatyzacji. Oddział Wojewódzki w Poznaniu ; SYSTHERM Chłodnictwo i Klimatyzacja Sp. z o. o. Poznań. [S. l. : s. n., 2003]. S. 245 262. Streszcz. Nikodem SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ, Marek BOROWSKI: Free-cooling in central air-conditioning systems of underground mines Swobodne chłodzenie w systemach klimatyzacji scentralizowanej kopalń podziemnych / // Górnictwo i Geologia : kwartalnik ; ISSN 1896-3145. 2009 t. 4 z. 3 s. 123 133. Bibliogr. s. 132, Summ., Streszcz. Nikodem SZLĄZAK, Justyna SZLĄZAK : Możliwości redukcji tlenków azotu z gazów spalinowych maszyn górniczych, Górnictwo i Geoinżynieria / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica, Kraków ; ISSN 1732-6702. Tyt. poprz.: Górnictwo (Kraków). 2005 R. 29 z. 1 s. 51 62. Bibliogr. s. 61 62, Streszcz., Summ. Nikodem SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ, Marek BOROWSKI: Procesy wymiany ciepła i wilgoci w wyrobiskach kopalni soli, Górnictwo : kwartalnik Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. 2000 R. 24 z. 2 s. 93 103. Bibliogr. s. 102 103. Streszcz.,Summ. Nikodem SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ, Marek BOROWSKI: Przykład wykorzystania chłodnic absorpcyjnych w skojarzonym układzie energetyczno-chłodniczym, Technika Chłodnicza i Klimatyzacyjna. 2001 R. 8 nr 6 7 s. 233 236. Bibliogr. s. 236 Artur FILDEBRANDT, Mariusz KAPUSTA, Nikodem SZLĄZAK: Systemy wentylacji tuneli, W: Materiały Szkoły Eksploatacji Podziemnej 2004, Szczyrk, 23 27 lutego 2004 /red. nauk. Jerzy Kicki ; Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią ; Akademia Górniczo-Hutnicza. Katedra Górnictwa Podziemnego. Kraków : IGSMiE PAN, 2004. (Sympozja i Konferencje ; nr 61). Na okł. dodatkowo: Szkoła Eksploatacji Podziemnej 2004. S. 115 129. Bibliogr. s. 129, Streszcz., Abstr. Nikodem SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ, Marek BOROWSKI: Warunki mikroklimatu w podziemnych obiektach zabytkowych kopalni soli, Górnictwo i Geoinżynieria / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica, Kraków ; ISSN 1732-6702. Tyt. poprz.: Górnictwo (Kraków). 2006 R. 30 z. 4 s. 121 130. Bibliogr. s. 130, Streszcz., Summ. Nikodem SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ, Marek BOROWSKI: Wpływ wilgotności powietrza na kształtowanie się zapylenia powietrza pyłem solnym w świetle badań in situ, W: Materiały 1 Szkoły Aerologii Górniczej : Zakopane, 11 15 październik 1999 /Sekcja Aerologii Górniczej Komitetu Górnictwa PAN [et al.]. Katowice : Centrum Elektryfikacji i Automatyzacji Górnictwa EMAG, 1999. S. 239 246. Bibliogr. s. 246. Streszcz., Abstr. Nikodem SZLĄZAK, Jan SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ, Marek BOROWSKI: Wykorzystanie ciepła odpadowego w skojarzonym układzie energetyczno-chłodniczym, Górnictwo : kwartalnik Akademii 6 / 7
Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. 2001 R. 25 z. 2 s. 121 128. Bibliogr. s. 128, Streszcz., Summ. Nikodem SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ, Marek BOROWSKI: Wykorzystanie swobodnego chłodzenia w systemach klimatyzacji kopalń podziemnych, Chłodnictwo & Klimatyzacja ; ISSN 1425-9796. 2009 [nr] 4 s. 60 64. Bibliogr. s. 64 Nikodem SZLĄZAK, Andrzej Tor: Wymiana ciepła przez organizm ludzki i możliwości jego termoregulacji, Wiadomości Górnicze ; ISSN 0043-5120. 1999 R. 50 nr 9 s. 374 378. Bibliogr. s. 378. Streszcz., Summ., Rez. Nikodem SZLĄZAK, Dariusz OBRACAJ, Marek BOROWSKI: Zagrożenie gazami kopalnianymi w obiektach budowlanych na terenach zlikwidowanych kopalń podziemnych, Przegląd Górniczy ; ISSN 0033-216X. 2002 t. 58 nr 7 8 s. 42 48. Bibliogr. s. 47 48, Summ., Zsfassung, Rés., Rez. Nikodem SZLĄZAK, Marek BOROWSKI: Zanieczyszczenie powietrza spalinami w wyrobiskach drążonych z wykorzystaniem maszyn napędzanych silnikami Diesla, Budownictwo Górnicze i Tunelowe ; ISSN 1234-5342. 2005 R. 11 nr 4 s. 19 25. Bibliogr. s. 25, Summ., Streszcz., Rez. Justyna SZLĄZAK, Nikodem SZLĄZAK: Zastosowanie układu {CoZSM-5} jako katalizatora ograniczającego emisję tlenków azotu z maszyn górniczych, W: Materiały Szkoły Eksploatacji Podziemnej 2005, / red. nauk. Jerzy Kicki, [et al.] ; Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią, Akademia Górniczo-Hutnicza. Katedra Górnictwa Podziemnego. Kraków : IGSMiE PAN, 2005. (Sympozja i Konferencje ; nr 64). Na okł. dod. tyt.: XIV Szkoła Eksploatacji Podziemnej 2005. S. 867 877. Bibliogr. s. 876 877, Streszcz., Abstr. Nikodem SZLĄZAK, Justyna SZLĄZAK: Zastosowanie zeolitów dotowanych jonami metali przejściowych do ograniczenia emisji tlenków azotu, Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów ; ISSN 1230-7408. 2004 R. 38 nr 6 s. 197 202. Bibliogr. s. 202, Streszcz. Informacje dodatkowe Brak Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma aktywności studenta Egzamin lub kolokwium zaliczeniowe Dodatkowe godziny kontaktowe z nauczycielem Samodzielne studiowanie tematyki zajęć Przygotowanie do zajęć Przygotowanie sprawozdania, pracy pisemnej, prezentacji, itp. Udział w ćwiczeniach Udział w wykładach Udział w ćwiczeniach audytoryjnych Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł Obciążenie studenta 2 godz 1 godz 20 godz 30 godz 40 godz 14 godz 28 godz 14 godz 149 godz 5 ECTS 7 / 7