STATUT PRACOWNICZEGO FUNDUSZU EMERYTALNEGO SŁONECZNA JESIEŃ

STATUT PRACOWNICZEGO FUNDUSZU EMERYTALNEGO SŁONECZNA JESIEŃ Uchwalony na mocy Uchwały nr 4/2005 NWZA MPTE PZU S.A. z dnia 4 lutego 2005 r. zmieniony na podstawie Uchwały nr URN /10/2005 RN MPTE PZU S.A. z dnia 16 marca 2005 r. zatwierdzonej Uchwałą nr 3/2005 NWZA MPTE PZU S.A. z dnia 18 marca 2005 r. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 Niniejszy statut określa zasady działalności Pracowniczego Funduszu Emerytalnego Słoneczna Jesień. 2 Na potrzeby niniejszego statutu poniższym wyrażeniom nadaje się następujące znaczenie: 1) Fundusz Pracowniczy Fundusz Emerytalny Słoneczna Jesień ; 2) Depozytariusz podmiot przechowujący aktywa Funduszu; 3) Członek Funduszu Pracownik spełniający warunki określone w Ustawie o pracowniczych programach emerytalnych dla uczestnika pracowniczego programu emerytalnego; 4) Osoba Uprawniona - osoba wskazana przez Członka Funduszu w deklaracji o przystąpieniu do Pracowniczego Programu Emerytalnego, która otrzyma środki z Pracowniczego Programu Emerytalnego w przypadku jego śmierci, albo spadkobierca Członka Funduszu; 5) Pracowniczy Program Emerytalny - międzyzakładowy pracowniczy program emerytalny oferowany Pracownikom przez Pracodawcę w formie Funduszu; 6) Międzyzakładowa Umowa Emerytalna międzyzakładowa umowa emerytalna zawarta przez reprezentację Pracodawców z międzyzakładową reprezentacją Pracowników; 7) Pracownik osoba zatrudniona przez Pracodawcę na podstawie umowy o pracę, w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy, oraz osoba zatrudniona przez Pracodawcę na podstawie umowy zawartej w wyniku powołania lub wyboru do organu reprezentującego Pracodawcę; 8) Towarzystwo Międzyzakładowe Pracownicze Towarzystwo Emerytalne PZU Spółka Akcyjna; 9) Komisja Nadzoru Komisja Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych; 10) Ustawa o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych - ustawa z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 159, poz. 1667); 1

11) Ustawa o pracowniczych programach emerytalnych - ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz. U. Nr 116, poz. 1207); 12) Ustawa o indywidualnych kontach emerytalnych - ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych (Dz. U. Nr 116, poz.1205); 13) Wypłata wypłata gotówkowa lub realizacja przelewu środków zgromadzonych w Funduszu w ramach Pracowniczego Programu Emerytalnego dokonana przez Członka Funduszu lub Osobę Uprawnioną na wskazany przez Członka Funduszu lub Osobę Uprawnioną rachunek bankowy, na warunkach określonych w niniejszym statucie, w przypadku spełnienia warunków określonych w Ustawie o pracowniczych programach emerytalnych; 14) Wypłata Transferowa - przekazanie środków na warunkach określonych w Ustawie o pracowniczych programach emerytalnych do innego pracowniczego programu emerytalnego, na IKE Członka Funduszu albo Osoby Uprawnionej lub z IKE Członka Funduszu albo Osoby Uprawnionej do Pracowniczego Programu Emerytalnego, w przypadkach i na warunkach, o których mowa w przepisach o indywidualnych kontach emerytalnych; 15) Zwrot wycofanie środków zgromadzonych w ramach Pracowniczego Programu Emerytalnego w przypadku jego likwidacji, jeżeli nie zachodzą przesłanki do Wypłaty bądź Wypłaty Transferowej; 16) Dzień Przeliczenia dzień, w którym następuje przeliczanie wpłacanej Składki Podstawowej i Składki Dodatkowej oraz przyjmowanej Wypłaty Transferowej z IKE lub wypłaty transferowej z innego pracowniczego programu emerytalnego na Jednostki Rozrachunkowe; 17) Dzień Wyceny dzień, w którym następuje wycena aktywów Funduszu, ustalenie wartości aktywów netto Funduszu i wartości Jednostki Rozrachunkowej; 18) Dni Robocze dni robocze z wyjątkiem sobót; 19) Jednostka Rozrachunkowa jednostka rozrachunkowa w rozumieniu art. 99 Ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych przypisywana Członkowi Funduszu w celu oznaczenia wartości środków zgromadzonych przez niego w Funduszu; 20) Pracodawca podmiot zatrudniający Pracowników; 21) Rachunek indywidualny rachunek Członka Funduszu, na który wpłacana jest do Funduszu Składka Podstawowa i Składka Dodatkowa oraz przyjmowana Wypłata Transferowa z IKE lub wypłata transferowa z innego pracowniczego programu emerytalnego, przeznaczony do gromadzenia oddzielnie środków pochodzących ze Składki Podstawowej i Składki Dodatkowej oraz Wypłat Transferowych; 22) Rachunek Ilościowy - indywidualny rachunek Członka Funduszu, przeznaczony do składania akcji Pracodawcy uzyskanych nieodpłatnie lub na preferencyjnych warunkach przez Członka Funduszu w następstwie prywatyzacji Pracodawcy; 2

23) Rejestr Członków Funduszu rejestr zawierający podstawowe dane osobowe Członków Funduszu, dane o wpłatach Składki Podstawowej i Składki Dodatkowej do Funduszu i otrzymanych Wypłatach Transferowych z IKE lub wypłatach transferowych z innego pracowniczego programu emerytalnego oraz przeliczeniach Składki Podstawowej i Składki Dodatkowej oraz przyjętych Wypłatach Transferowych z IKE lub wypłatach transferowych z innego pracowniczego programu emerytalnego na Jednostki Rozrachunkowe, a także dane o aktualnym stanie środków na Rachunkach oraz dane o aktualnym stanie akcji na Rachunkach Ilościowych; 24) Składka Podstawowa środki finansowane i wnoszone przez Pracodawcę na Rachunek Członka Funduszu prowadzony przez Fundusz w związku z uczestnictwem Pracownika w Pracowniczym Programie Emerytalnym, naliczane od Wynagrodzenia Członka Funduszu; 25) Składka Dodatkowa - część Wynagrodzenia Członka Funduszu potrącana przez Pracodawcę w związku z uczestnictwem Pracownika w Pracowniczym Programie Emerytalnym i odprowadzana na Rachunek Członka Funduszu prowadzony przez Fundusz, deklarowana dobrowolnie przez Członka Funduszu w wysokości nie niższej niż określona w Międzyzakładowej Umowie Emerytalnej; 26) IKE - indywidualne konto emerytalne w rozumieniu Ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych; 27) Zarządzający - Fundusz, inny pracowniczy fundusz emerytalny w rozumieniu Ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, a także następujące podmioty zarządzające środkami gromadzonymi w pracowniczym programie emerytalnym na podstawie umowy z pracodawcą: zakład ubezpieczeń lub fundusz inwestycyjny w rozumieniu Ustawy o pracowniczych programach emerytalnych; 28) Przedstawiciel przedstawiciel Członków Funduszu posiadających akcje na Rachunkach Ilościowych. 3 1. Fundusz został utworzony zgodnie z przepisami Ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru. 2. Fundusz jest osobą prawną. 3. Przedmiotem działalności Funduszu jest gromadzenie środków pieniężnych i ich lokowanie, z przeznaczeniem na Wypłatę Członkom Funduszu po osiągnięciu przez nich wieku emerytalnego. 4. Czas trwania Funduszu jest nieograniczony. 4 1. Nazwa Funduszu brzmi: Pracowniczy Fundusz Emerytalny Słoneczna Jesień. 2. Fundusz może używać wyróżniającego znaku graficznego. 3

5 Siedzibą Funduszu jest siedziba Towarzystwa. ORGAN FUNDUSZU 6 1. Organem Funduszu jest Towarzystwo. 2. Towarzystwo zarządza Funduszem i reprezentuje go w stosunkach z osobami trzecimi. 3. Firma Towarzystwa brzmi: Międzyzakładowe Pracownicze Towarzystwo Emerytalne PZU Spółka Akcyjna. 4. Siedzibą Towarzystwa jest Warszawa. 5. Adres Towarzystwa jest następujący: Al. Jana Pawła II 24, 00-133 Warszawa. 7 1. Kapitał zakładowy Towarzystwa wynosi 500.000 (słownie: pięćset tysięcy) złotych i dzieli się na 500.000 (słownie: pięćset tysięcy) akcji imiennych zwykłych serii A ponumerowanych od 1 do 500.000 o wartości nominalnej 1 (słownie: jeden) złoty każda akcja. 2. Akcjonariuszami Towarzystwa są: 1) Powszechny Zakład Ubezpieczeń Spółka Akcyjna posiadająca 499.999 (słownie: czterysta dziewięćdziesiąt dziewięć tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt dziewięć) akcji imiennych zwykłych serii A ponumerowanych od 1 do 499.999 o wartości nominalnej 1 (słownie: jeden) złoty każda akcja oraz o całkowitej wartości nominalnej 499.999 (słownie: czterysta dziewięćdziesiąt dziewięć tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt dziewięć) złotych; 2) Centrum Informatyki Grupy PZU Spółka Akcyjna posiadająca 1 (słownie: jedną) akcję imienną zwykłą serii A o numerze 500.000 o wartości nominalnej 1 (słownie: jeden) złoty za akcję oraz o całkowitej wartości nominalnej 1 (słownie: jeden) złoty. 8 Zgodnie ze statutem Towarzystwa, do reprezentowania Towarzystwa działającego jako organ Funduszu upoważnieni są dwaj członkowie Zarządu Towarzystwa działający łącznie. PRZECHOWYWANIE AKTYWÓW FUNDUSZU 9 1. Aktywa Funduszu są przechowywane przez Depozytariusza na podstawie odrębnej umowy. 2. Firma Depozytariusza brzmi: Bank Handlowy w Warszawie Spółka Akcyjna. 3. Siedzibą Depozytariusza jest Warszawa. 4

4. Adres Depozytariusza jest następujący: ul. Senatorska 16, 00-923 Warszawa. 5. Szczegółowe obowiązki Depozytariusza są ustalone w umowie pomiędzy Funduszem a Depozytariuszem oraz wynikają z obowiązujących przepisów prawa. Depozytariusz w szczególności zobowiązany jest do: 1) prowadzenia rejestru aktywów Funduszu zapisywanych na właściwych rachunkach oraz przechowywanych przez Depozytariusza i inne podmioty uprawnione do tego na mocy odrębnych przepisów lub na podstawie umów zawieranych za zgodą Depozytariusza, 2) zapewnienia, aby wartość aktywów netto Funduszu była ustalana w sposób pozwalający Funduszowi na wykonanie obowiązków określonych w przepisach prawa, 3) zapewnienia, aby umowy obejmujące nabywanie i zbywania aktywów Funduszu były zgodne z przepisami prawa oraz statutem Funduszu, 4) wykonywania poleceń Funduszu chyba, że są one sprzeczne z przepisami prawa lub statutem Funduszu albo w ocenie Depozytariusza zagrażają bezpieczeństwu aktywów Funduszu, 5) zapewnienia, aby aktywa Funduszu były lokowane zgodnie z przepisami prawa oraz statutem Funduszem, 6) zapewnienia terminowego rozliczania umów dotyczących aktywów Funduszu, 7) wykonywania poleceń likwidatora dotyczących likwidacji Funduszu, 8) występowania w imieniu Członków Funduszu z powództwem przeciwko Towarzystwu z tytułu szkody spowodowanej niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem obowiązków w zakresie zarządzania Funduszem i jego reprezentacji, 9) informowania Komisji Nadzoru o stwierdzonych nieprawidłowościach w ustalaniu przez Fundusz wartości aktywów netto Funduszu oraz wartości Jednostki Rozrachunkowej, 10) informowania Komisji Nadzoru o wszelkich działaniach i zaniechaniach Funduszu, które w ocenie Depozytariusza stanowią naruszenie prawa, postanowień statutu Funduszu lub powodują, że interesy Członków Funduszu nie są należycie uwzględniane. 6. Depozytariusz zapewnia zgodne z przepisami prawa i statutem Funduszu wykonywanie obowiązków Funduszu, o których mowa w ust. 5 pkt 2, 3, 5 i 6, przynajmniej przez stałą kontrolę czynności faktycznych i prawnych dokonywanych przez Fundusz oraz doprowadzanie do zgodności tych czynności z przepisami prawa i statutem Funduszu. DZIAŁALNOŚĆ LOKACYJNA FUNDUSZU 10 1. Fundusz prowadzi działalność lokacyjną na zasadach określonych w przepisach prawa. 2. Aktywa Funduszu mogą być lokowane wyłącznie w następujących kategoriach lokat: 5

1) obligacje, bony i inne papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski, a także pożyczki i kredyty udzielane tym podmiotom; 2) obligacje i inne dłużne papiery wartościowe, opiewające na świadczenia pieniężne, gwarantowane lub poręczane przez Skarb Państwa albo Narodowy Bank Polski, a także depozyty, kredyty i pożyczki gwarantowane lub poręczane przez te podmioty; 3) depozyty bankowe i bankowe papiery wartościowe, w walucie polskiej; 4) depozyty bankowe i bankowe papiery wartościowe, w walutach państw będących członkami OECD oraz innych państw, z którymi Rzeczpospolita Polska zawarła umowy o popieraniu i wzajemnej ochronie inwestycji, z tym że waluty te mogą być nabywane wyłącznie w celu rozliczenia bieżących zobowiązań Funduszu; 5) akcje spółek notowanych na regulowanym rynku giełdowym, a także notowane na regulowanym rynku giełdowym prawa poboru, prawa do akcji oraz obligacje zamienne na akcje tych spółek; 6) akcje spółek notowanych na regulowanym rynku pozagiełdowym lub spółek nienotowanych na regulowanym rynku giełdowym i na regulowanym rynku pozagiełdowym lecz dopuszczonych do publicznego obrotu, a także notowane na regulowanym rynku pozagiełdowym lub nienotowane na rynku regulowanym, lecz dopuszczone do publicznego obrotu prawa poboru, prawa do akcji oraz obligacje zamienne na akcje tych spółek; 7) akcje narodowych funduszy inwestycyjnych; 8) certyfikaty inwestycyjne emitowane przez fundusze inwestycyjne zamknięte; 9) jednostki uczestnictwa zbywane przez fundusze inwestycyjne otwarte lub specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte; 10)obligacje i inne dłużne papiery wartościowe emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego, ich związki lub m.st. Warszawa, które zostały dopuszczone do publicznego obrotu; 11)obligacje i inne dłużne papiery wartościowe emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego, ich związki lub m.st. Warszawa, które nie są dopuszczone do publicznego obrotu; 12)obligacje przychodowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 czerwca 1995 r. o obligacjach (Dz. U. z 2001 r. Nr 120, poz. 1300, z późn. zm.); 13)obligacje emitowane przez inne podmioty niż jednostki samorządu terytorialnego, ich związki, m.st. Warszawa, które zostały zabezpieczone w wysokości odpowiadającej pełnej wartości nominalnej i ewentualnemu oprocentowaniu oraz które zostały dopuszczone do publicznego obrotu; 6

14)obligacje i inne dłużne papiery wartościowe emitowane przez inne podmioty niż jednostki samorządu terytorialnego, ich związki, m.st. Warszawa, które zostały zabezpieczone w wysokości odpowiadającej wartości nominalnej wraz z ewentualnym oprocentowaniem i które nie zostały dopuszczone do publicznego obrotu; 15)obligacje i inne dłużne papiery wartościowe emitowane przez spółki publiczne, inne niż papiery wartościowe, o których mowa w pkt 13 i 14; 16)obligacje i inne dłużne papiery wartościowe dopuszczone do publicznego obrotu, inne niż w pkt 10 i 13; 17)listy zastawne; 18)kwity depozytowe, w rozumieniu Prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, dopuszczonych do publicznego obrotu na rynku regulowanym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; 19)inne lokaty, które może w drodze rozporządzenia określić Rada Ministrów z zastrzeżeniem, że lokaty w prawa pochodne muszą mieć na celu ograniczenie ryzyka inwestycyjnego związanego z lokowaniem aktywów Funduszu, mając na względzie typy ryzyka, które powinny być ograniczone, dostępność instrumentów umożliwiających zmniejszenie ryzyka, możliwość wyceny tych instrumentów oraz efekty ich stosowania. 3. Aktywa Funduszu mogą być lokowane w jednostkach uczestnictwa zbywanych przez fundusze inwestycyjne otwarte oraz specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte, jeżeli polityka inwestycyjna tych funduszy inwestycyjnych wynikająca z ich statutów i okresowo podawana do publicznej wiadomości zgodnie z odrębnymi przepisami polega na lokowaniu aktywów wyłącznie w kategoriach lokat, o których mowa w ust. 2 pkt 1-18 i w 11, z zastrzeżeniem ograniczeń określonych w ust. 5. 4. Lokaty w kategoriach lokat, o których mowa w ust. 2 pkt 1-13 i 16-19 powinny stanowić łącznie nie mniej niż 90% wartości aktywów Funduszu. 5. Lokaty w poszczególnych kategoriach lokat, o których mowa w ust. 2 pkt 2 do 15 podlegają następującym ograniczeniom: 1) w przypadku lokat, o których mowa w ust. 2 pkt 3, nie więcej niż 5% wartości aktywów Funduszu może być ulokowane w jednym banku albo w dwóch lub większej liczbie banków będących podmiotami związanymi, przy czym w przypadku jednego dowolnie wybranego banku lub grupy banków będących podmiotami związanymi limit ten może wynosić 7,5%; 2) w przypadku lokat, o których mowa w ust. 2 pkt 8, nie więcej niż 2% wartości aktywów Funduszu może być ulokowane w certyfikatach inwestycyjnych wyemitowanych przez jeden fundusz inwestycyjny zamknięty, przy czym lokaty w certyfikaty inwestycyjne lub obligacje emitowane przez jeden fundusz sekurytyzacyjny mogą być dokonane do 5% wartości aktywów; 7

3) łączna wartość lokat aktywów Funduszu we wszystkich papierach wartościowych jednego emitenta albo dwóch lub większej liczby emitentów będących podmiotami związanymi nie może przekroczyć 5% wartości tych aktywów; 4) łączna wartość lokat aktywów Funduszu w kategorii lokat, o których mowa w ust. 2 pkt 4, nie może przekroczyć 5% wartości tych aktywów. 6. Aktywa Funduszu nie mogą być lokowane w papierach wartościowych emitowanych przez Towarzystwo. 7. Wszystkie lokaty Funduszu w jednostkach uczestnictwa zbywanych przez fundusze inwestycyjne otwarte lub specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte podlegają następującym ograniczeniom: 1) towarzystwo funduszy inwestycyjnych zarządzające funduszem inwestycyjnym otwartym lub specjalistycznym funduszem inwestycyjnym otwartym, w którego jednostkach uczestnictwa Fundusz ulokował swoje aktywa nie może posiadać więcej niż 5% akcji któregokolwiek z akcjonariuszy Towarzystwa oraz więcej niż 10% łącznej ilości akcji wszystkich akcjonariuszy Towarzystwa; 2) w akcjach któregokolwiek z akcjonariuszy Towarzystwa nie może być ulokowane więcej niż 5% wartości aktywów funduszu inwestycyjnego otwartego lub specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego; 3) żaden z członków Zarządu ani Rady Nadzorczej Towarzystwa nie może być członkiem zarządu ani rady nadzorczej towarzystwa funduszy inwestycyjnych zarządzającego funduszem inwestycyjnym otwartym lub specjalistycznym funduszem inwestycyjnym otwartym. 8. Fundusz powierzy w zakresie i na zasadach określonych w przepisach regulujących publiczny obrót papierami wartościowymi zarządzanie całością aktywów Funduszu podmiotowi, który na podstawie tych przepisów jest uprawniony do prowadzenia działalności w zakresie zarządzania cudzym pakietem papierów wartościowych na zlecenie i posiada zezwolenie Komisji Papierów Wartościowych i Giełd na wykonywanie tej działalności. 9. Podmiot, o którym mowa w ust. 8, wybrany zostanie przez Towarzystwo w drodze uchwały Rady Nadzorczej Towarzystwa w oparciu o przedstawioną przez Zarząd Towarzystwa pisemną rekomendację. Towarzystwo dokona także ustalenia w drodze uchwały Rady Nadzorczej Towarzystwa warunków, na jakich Fundusz powierzy zarządzanie całością swych aktywów temu podmiotowi. 11 1. Na podstawie ogólnego zezwolenia udzielonego przez ministra właściwego do spraw instytucji finansowych w drodze rozporządzenia i na warunkach określonych w tym zezwoleniu aktywa Funduszu mogą być lokowane poza granicami kraju w papiery wartościowe emitowane przez spółki notowane na podstawowych giełdach rynków kapitałowych państw 8

obcych będących członkami OECD lub innych państw obcych określonych w tym zezwoleniu, a także w papiery skarbowe emitowane przez rządy lub banki centralne tych państw oraz tytuły uczestnictwa emitowane przez instytucje wspólnego inwestowania mające siedzibę w tych państwach, jeżeli instytucje te oferują publicznie tytuły uczestnictwa i umarzają je na żądanie uczestnika. Łączna wartość powyższych lokat aktywów Funduszu nie może przekroczyć 30% wartości tych aktywów. 2. Do lokat, o których mowa w ust. 1 stosuje się odpowiednio postanowienia 10 ust. 4 i 5. 12 1. Nie więcej niż 5% wartości aktywów Funduszu może być łącznie ulokowane w akcjach lub innych papierach wartościowych emitowanych przez akcjonariuszy Towarzystwa. 2. Nie więcej niż 10% wartości aktywów Funduszu może być łącznie ulokowane w akcjach lub innych papierach wartościowych emitowanych przez podmioty będące podmiotami związanymi w stosunku do tych akcjonariuszy Towarzystwa. 13 1. Fundusz nie może zbywać swoich aktywów: 1) Towarzystwu; 2) członkom Zarządu lub Rady Nadzorczej Towarzystwa; 3) osobom zatrudnionym w Towarzystwie; 4) osobom pozostających z osobami, o których mowa w pkt 2 i 3 w związku małżeńskim, stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia włącznie; 5) akcjonariuszom Towarzystwa; 6) podmiotowi związanemu w stosunku do Towarzystwa; 7) podmiotowi związanemu w stosunku do akcjonariuszy Towarzystwa. 2. Fundusz nie może nabywać aktywów od któregokolwiek z podmiotów, o których mowa w ust. 1. 3. Fundusz nie może udzielać pożyczek, gwarancji, poręczeń z zastrzeżeniem ust. 4 oraz 10 ust. 2 i 11 ust. 1. 4. Dozwolone jest udzielanie z aktywów Funduszu pożyczek środków pieniężnych podmiotom, o których mowa w 10 ust. 2 pkt 5 i 6, przy czym pożyczki takie są równoznaczne z lokatą w akcjach tych podmiotów. Fundusz może udzielać pożyczek papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu zgodnie z przepisami regulującymi publiczny obrót papierami wartościowymi. 5. Zaciągnięcie pożyczki lub kredytu przez Fundusz jest możliwe wyłącznie na podstawie decyzji Towarzystwa podjętej w formie uchwały Rady Nadzorczej. 14 9

1. Fundusz może zaciągać pożyczki i kredyty jedynie w szczególnie uzasadnionych okolicznościach, jeżeli bez nadzwyczajnych wydatków lub strat nie jest możliwe zachowanie płynności finansowej Funduszu. 2. Pożyczki i kredyty zaciągane przez Fundusz nie mogą przekroczyć 1,5% wartości jego aktywów. 15 Z zachowaniem wymogów określonych w Ustawie o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych w zakresie ograniczeń działalności lokacyjnej Funduszu, Fundusz lokuje część środków w sposób umożliwiający dokonanie na rzecz uprawnionych Wypłat, Wypłat Transferowych, Zwrotów lub przekazania środków zgromadzonych w ramach Pracowniczego Programu Emerytalnego w wypadku zmiany formy Pracowniczego Programu Emerytalnego lub Zarządzającego we właściwych terminach bez konieczności ponoszenia nadzwyczajnych strat lub wydatków. CZŁONKOSTWO W FUNDUSZU 16 1. Członkiem Funduszu może zostać Pracownik spełniający warunki określone dla uczestnika Pracowniczego Programu Emerytalnego w Międzyzakładowej Umowie Emerytalnej. 2. Uzyskanie członkostwa w Funduszu następuje po upływie jednego miesiąca od złożenia przez Pracownika deklaracji przystąpienia do Pracowniczego Programu Emerytalnego, o ile Pracodawca nie zwróci tej deklaracji. 3. Osoba, która przestała spełniać warunki, o których mowa w ust. 1, zachowuje status Członka Funduszu. 17 1. Fundusz prowadzi Rejestr Członków Funduszu zawierający dane określone w przepisach wydanych na podstawie Ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Podstawowe dane osobowe zapisywane w Rejestrze Członków Funduszu obejmują w szczególności: 1) imiona i nazwisko, 2) datę urodzenia, 3) numer powszechnego elektronicznego systemu ewidencji ludności PESEL i numer identyfikacji podatkowej NIP, a w przypadku gdy Członkowi Funduszu nie nadano numeru PESEL i numeru NIP lub jednego z nich - w miejsce brakującego numeru odpowiednio serię i numer dowodu osobistego lub paszportu, 4) adres miejsca zamieszkania. 2. Prowadzenie Rejestru Członków Funduszu, o którym mowa w ust. 1, Fundusz może powierzyć osobie trzeciej dającej gwarancję rzetelnego i sprawnego prowadzenia rejestru i zobowiązanej do zachowania tajemnicy zawodowej obejmującej informacje związane z Rejestrem Członków Funduszu oraz rozrządzeniami Członków Funduszu na wypadek śmierci. 10

Członkostwo w Funduszu ustaje: 18 1) z dniem dokonania Wypłaty jednorazowej lub Wypłaty ostatniej raty Wypłaty dokonywanej w ratach na rzecz Członka Funduszu; 2) z dniem dokonania Wypłaty Transferowej wszystkich środków zgromadzonych przez Członka Funduszu; 3) z dniem dokonania na rzecz Członka Funduszu Zwrotu wszystkich środków zgromadzonych w Funduszu; 4) z dniem przekazania środków zgromadzonych w ramach Pracowniczego Programu Emerytalnego w wypadku zmiany formy Pracowniczego Programu Emerytalnego lub Zarządzającego; 5) w przypadku śmierci Członka Funduszu. 19 1. Deklaracja o przystąpieniu do Pracowniczego Programu Emerytalnego może zawierać rozrządzenie Pracownika środkami zgromadzonymi na jego Rachunku w ramach Pracowniczego Programu Emerytalnego poprzez wskazanie osoby fizycznej uprawnionej do odbioru środków na wypadek jego śmierci. 2. Członek Funduszu może w każdej chwili zmienić lub odwołać dokonane w deklaracji przystąpienia do Pracowniczego Programu Emerytalnego rozrządzenie na wypadek jego śmierci. 3. Jeżeli Członek Funduszu wskazał kilka osób uprawnionych do otrzymania środków po jego śmierci, a nie oznaczył ich udziału w tych środkach, uważa się, że udziały tych osób są równe, przy czym niedające się podzielić środki przypadają pierwszej spośród osób wskazanych. 4. W przypadku braku rozrządzenia na wypadek śmierci uprawnieni są spadkobiercy na zasadach ogólnych. 20 1. Oświadczenia woli w sprawach dotyczących członkostwa w Funduszu Członek Funduszu składa w formie pisemnej wyłącznie Pracodawcy lub za pośrednictwem Pracodawcy, także po ustaniu stosunku zatrudnienia, z zastrzeżeniem ust. 3-5. 2. Pracodawca działając we własnym imieniu i na rachunek Funduszu, upoważniony jest do przyjmowania i potwierdzania przyjęcia oświadczeń woli Członka Funduszu oraz Osób Uprawnionych. 3. W przypadku połączenia, podziału, zbycia zakładu pracy w całości albo jego zorganizowanej części, Członek Funduszu składa oświadczenia woli za pośrednictwem nowego pracodawcy. 4. W przypadku likwidacji zakładu pracy Członek Funduszu składa oświadczenia woli za pośrednictwem likwidatora, a po zakończeniu likwidacji bezpośrednio Funduszowi. 5. W przypadku upadłości Pracodawcy Członek Funduszu składa oświadczenia woli bezpośrednio Funduszowi. Syndyk masy 11

upadłościowej jest obowiązany do powiadomienia Członków Funduszu o sposobie składania oświadczenia woli w sprawach dotyczących Pracowniczego Programu Emerytalnego w związku z upadłością Pracodawcy w terminie 45 dni od dnia ogłoszenia upadłości. 6. W sprawach dotyczących Funduszu Pracodawca nie może być pełnomocnikiem Członka Funduszu. 7. Członek Funduszu jest obowiązany informować Pracodawcę o każdorazowej zmianie adresu do korespondencji oraz danych identyfikujących Członka Funduszu, na które składają się: pierwsze imię, nazwisko, data urodzenia, adres zamieszkania, NIP i numer PESEL albo numer paszportu bądź innego dokumentu potwierdzającego tożsamość w przypadku osób nieposiadających obywatelstwa polskiego. 8. Zapisy w Rejestrze Członków Funduszu, na podstawie oświadczeń woli i zawiadomień Członków Funduszu, są dokonywane nie później niż 14 dni po ich otrzymaniu przez Fundusz od Pracodawcy. KOSZTY DZIAŁALNOŚCI FUNDUSZU 21 1. Koszty działalności Funduszu pokrywane są bezpośrednio z jego aktywów oraz ze środków Towarzystwa według zasad określonych w niniejszym statucie. 2. Z aktywów Funduszu pokrywane są następujące koszty: 1) koszty związane z realizacją transakcji nabywania lub zbywania aktywów Funduszu, stanowiące równowartość opłat ponoszonych na rzecz osób trzecich, z których pośrednictwa Fundusz jest obowiązany korzystać na mocy odrębnych przepisów prawa; 2) koszty związane z przechowywaniem aktywów Funduszu, stanowiące równowartość wynagrodzenia Depozytariusza; 3) koszty zarządzania Funduszem przez Towarzystwo. 3. Koszty związane z przechowywaniem aktywów Funduszu oraz realizacją i rozliczeniem transakcji nabywania lub zbywania aktywów Funduszu, stanowiące równowartość opłat ponoszonych na rzecz instytucji rozliczeniowych, z których pośrednictwa Fundusz jest obowiązany korzystać na mocy odrębnych przepisów, stanowiące składnik wynagrodzenia Depozytariusza, są pokrywane z aktywów Funduszu według aktualnie obowiązującej tabeli prowizji i opłat danej instytucji rozliczeniowej, z zastrzeżeniem że w zakresie, w jakim koszty te stanowią równowartość opłat ponoszonych na rzecz zagranicznych instytucji rozliczeniowych, są one pokrywane z aktywów Funduszu do wysokości nieprzekraczającej odpowiednich kosztów krajowych instytucji rozliczeniowych. 4. Koszty działalności Funduszu, które nie są pokrywane bezpośrednio z jego aktywów, pokrywa Towarzystwo. 22 12

1. Opłaty ponoszone przez Fundusz na rzecz osób trzecich zgodnie z 21 ust. 2 pkt 1 w związku z realizacją za pośrednictwem tych osób transakcji nabywania lub zbywania krajowych aktywów Funduszu będących papierami wartościowymi dopuszczonymi do publicznego obrotu wynoszą maksymalnie 0,35% wartości zrealizowanych transakcji nabywania lub zbywania tych aktywów. 2. Opłaty ponoszone na rzecz osób trzecich zgodnie z postanowieniami ust. 1 są pobierane przy rozliczaniu każdej transakcji nabywania lub zbywania aktywów Funduszu za pośrednictwem tych osób. 3. Fundusz będzie mógł pokrywać ze swoich aktywów także koszty związane z realizacją transakcji nabywania lub zbywania innych aktywów niż wymienione w ust. 1, w tym aktywów zagranicznych ilekroć obowiązek korzystania z pośrednictwa osób trzecich przy realizacji transakcji nabywania lub zbywania takich aktywów będzie wynikał z obowiązujących przepisów prawa oraz pod warunkiem, że przy wprowadzaniu opłat ponoszonych na rzecz osób trzecich zachowane zostaną wszelkie wymogi określone przepisami prawa, w szczególności Fundusz uzyska zezwolenie Komisji Nadzoru na stosowną zmianę niniejszego statutu. 4. Koszty związane z realizacją nabywania lub zbywania aktywów Funduszu nie wymienione w niniejszym paragrafie obciążają Towarzystwo. 23 1. Wynagrodzenie Depozytariusza ustalone zgodnie z umową o przechowywanie aktywów Funduszu i pokrywane bezpośrednio z aktywów Funduszu obejmuje: 1) prowizję za wykonywanie czynności związanych z prowadzeniem rejestru aktywów Funduszu (krajowych i zagranicznych) obliczaną od wartości aktywów Funduszu i wynoszącą maksymalnie 0,015% w skali roku, jednakże nie mniej niż 3.000,00 złotych (słownie: trzy tysiące) miesięcznie, przy czym prowizja pobierana jest liniowo na podstawie wartości aktywów netto Funduszu w Dniach Wyceny w miesiącu, za który prowizja jest należna; 13

2) opłatę za rozliczenie każdej transakcji na krajowych papierach wartościowych: liczba transakcji krajowych maksymalna stawka opłaty miesięcznie w złotych 1 100 11,00 przy czym opłata ta pobierana jest progowo; 101 200 10,00 Powyżej 200 9,00 3) opłatę za rozliczenie każdej transakcji na zagranicznych papierach wartościowych - maksymalnie 40,00 złotych (słownie: czterdzieści) za każdą rozliczoną transakcję; 4) opłatę za weryfikację wyliczania wartości aktywów netto Funduszu oraz wartości aktywów netto Funduszu na Jednostkę Rozrachunkową - maksymalnie 2.500,00 złotych (słownie: dwa tysiące pięćset) miesięcznie w przypadku aktywów denominowanych w jednej walucie lub maksymalnie 3.500,00 złotych (słownie: trzy tysiące pięćset) miesięcznie w przypadku aktywów denominowanych w wielu walutach; 5) koszty związane z przechowywaniem aktywów oraz realizacją transakcji nabywania lub zbywania aktywów Funduszu, stanowiące równowartość opłat ponoszonych na rzecz instytucji rozliczeniowych, z których pośrednictwa Fundusz jest obowiązany korzystać na mocy odrębnych przepisów, stanowiące składnik wynagrodzenia Depozytariusza, pokrywane z aktywów Funduszu według aktualnie obowiązującej tabeli prowizji i opłat danej instytucji rozliczeniowej; 6) koszty związane z przechowywaniem aktywów oraz realizacją transakcji nabywania lub zbywania aktywów Funduszu, stanowiące równowartość opłat ponoszonych na rzecz zagranicznych instytucji rozliczeniowych, z których pośrednictwa Fundusz jest obowiązany korzystać, do wysokości nieprzekraczającej odpowiednich kosztów krajowych instytucji rozliczeniowych, o których mowa w pkt 5; 7) opłatę za obsługę rachunków pieniężnych Funduszu w maksymalnej wysokości: Rodzaj Operacji Prowadzenie rachunku bankowego Przelew krajowy Przelew walutowy Bankowość elektroniczna Stawka Bez Opłat 1,00 PLN 0,2% wartości przelewu, min. 40,00 PLN, max 200,00 PLN Bez Opłat 14

2. Kwota wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1-6 jest płatna z dołu w ciągu 14 dni roboczych od otrzymania przez Fundusz faktury Depozytariusza, wraz z raportem zawierającym szczegółowe obliczenie wysokości wynagrodzenia, z zastrzeżeniem iż Depozytariusz będzie wystawiał fakturę co miesiąc w ciągu pierwszych 7 dni miesiąca następującego po miesiącu, za który wynagrodzenie jest należne. 3. Kwota wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 7, pobierana jest bezpośrednio z rachunku Funduszu, przy czym opłaty za przelewy krajowe pobierane są bezpośrednio z rachunku Funduszu ostatniego dnia roboczego miesiąca z datą pierwszego dnia roboczego miesiąca, a opłata za przelew walutowy pobierana jest z rachunku Funduszu w dniu realizacji przelewu, z tym że wartość 0,2% przeliczana jest po kursie obowiązującym u Depozytariusza w dniu realizacji przelewu. 4. Wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1, będzie naliczane od dnia, w którym Depozytariusz rozpocznie wykonywanie obowiązków zgodnie z umową o przechowywanie aktywów Funduszu, z zastrzeżeniem że wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1 pkt. 1-6, będzie pokrywane z aktywów Funduszu począwszy od piątego miesiąca następującego po dniu wpływu pierwszej Składki Podstawowej do Funduszu, do tego zaś czasu pokrywane będzie bezpośrednio przez Towarzystwo. 24 1. Fundusz pokrywa bezpośrednio ze swoich aktywów koszty zarządzania Funduszem przez Towarzystwo w wysokości 0,05% wartości zarządzanych aktywów netto Funduszu w skali miesiąca, począwszy od piątego miesiąca następującego po dniu wpływu pierwszej Składki Podstawowej do Funduszu, do tego zaś czasu koszty te pokrywa bezpośrednio Towarzystwo. 2. Opłata, o której mowa w ust. 1, jest obliczana na każdy Dzień Wyceny i płatna w ostatnim Dniu Roboczym każdego miesiąca. 3. Przy ustalaniu wartości zarządzanych aktywów netto Funduszu dla celów określenia kosztów zarządzania Funduszem przez Towarzystwo nie uwzględnia się: 1) lokat w jednostkach uczestnictwa zbywanych przez fundusze inwestycyjne otwarte lub specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte, oraz 2) lokat w tytułach uczestnictwa emitowanych przez instytucje wspólnego inwestowania, mające siedzibę za granicą, o których mowa w 11 ust. 1 niniejszego statutu. 4. Fundusz przygotowuje deklarację zasad polityki inwestycyjnej, która obejmuje co najmniej przedstawienie wdrożonych metod oceny ryzyka i procedur zarządzania ryzykiem oraz zasad alokacji środków w papiery wartościowe. 5. Fundusz przekazuje deklarację zasad polityki inwestycyjnej Komisji Nadzoru co trzy lata lub niezwłocznie po wprowadzeniu istotnych zmian w 15

polityce inwestycyjnej, przy czym, po raz pierwszy, przekazuje taką deklarację w terminie 6 miesięcy od dnia wpłynięcia pierwszej Składki Podstawowej i/lub Składki Dodatkowej do Funduszu. 6. Fundusz przekazuje deklarację zasad polityki inwestycyjnej także na pisemne żądanie Członka Funduszu. WYCENA AKTYWÓW FUNDUSZU I USTALANIE WARTOŚCI JEDNOSTKI ROZRACHUNKOWEJ 25 1. Z zastrzeżeniem postanowień ust. 2, Dniami Wyceny aktywów Funduszu są: 15 dzień miesiąca, a w przypadku gdy 15 dzień miesiąca nie jest Dniem Roboczym - najbliższy następujący Dzień Roboczy oraz ostatni Dzień Roboczy miesiąca. 2. Pierwszym Dniem Wyceny jest najbliższy dzień ustalony zgodnie z postanowieniami ust. 1 po przyjęciu przez Fundusz pierwszej Składki Podstawowej i/lub Składki Dodatkowej. 26 1. Wartość aktywów netto Funduszu jest ustalana przez Fundusz na każdy Dzień Wyceny według stanu na ten dzień oraz podawana do wiadomości Komisji Nadzoru. 2. Wartość aktywów netto Funduszu jest równa wartości wszystkich aktywów Funduszu w Dniu Wyceny pomniejszonej o zobowiązania Funduszu. 3. Do czasu przeliczenia Składki Podstawowej i/lub Składki Dodatkowej, przyjętej Wypłaty Transferowej z IKE oraz wypłaty transferowej z innego pracowniczego programu emerytalnego na Jednostki Rozrachunkowe, wpłacone środki są przechowywane na odrębnym rachunku pieniężnym Funduszu. Odsetki należne z tytułu przechowywania środków pieniężnych na tym rachunku stanowią przychód Funduszu. 4. Wycena aktywów i zobowiązań Funduszu następuje według wartości rynkowej z zachowaniem zasady ostrożnej wyceny. 5. Wartość rynkową aktywów Funduszu ustala się zgodnie z postanowieniami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 marca 2004 r. w sprawie szczegółowych zasad wyceny aktywów i zobowiązań funduszy emerytalnych (Dz. U. Nr 51, poz. 493). Metodologia wyceny, o której mowa w 14 tegoż rozporządzenia w razie potrzeby jej zastosowania przyjmowana jest przez Zarząd Towarzystwa. Przyjęta metodologia wyceny przekazywana jest w dniu jej zastosowania Komisji Nadzoru stosownie do postanowień 14 ust. 2-4 rozporządzenia, o którym mowa w niniejszym ustępie. 27 1. Fundusz oblicza wartość Jednostki Rozrachunkowej Funduszu w każdym Dniu Wyceny. Wartość ta jest równa ilorazowi wartości aktywów netto Funduszu na ten dzień i liczby Jednostek Rozrachunkowych, na które do 16

tego dnia zostały przeliczone środki zgromadzone przez Członków Funduszu. 2. Wartość Jednostki Rozrachunkowej jest wyliczana w zaokrągleniu do 1 grosza, przy czym ułamki grosza mniejsze niż 0,5 zaokrągla się w dół a pozostałe w górę. 3. Wartość Jednostki Rozrachunkowej w pierwszym Dniu Wyceny jest równa 10 zł. WPŁATY Z TYTUŁU SKŁADKI PODSTAWOWEJ I SKŁADKI DODATKOWEJ, WYPŁATY TRANSFEROWEJ Z IKE, WYPŁATY TRANSFEROWEJ Z INNEGO PRACOWNICZEGO PROGRAMU EMERYTALNEGO I ICH PRZELICZANIE 28 1. Wpłaty do Funduszu tytułem Składki Podstawowej i/lub Składki Dodatkowej, przyjętej Wypłaty Transferowej z IKE lub wypłaty transferowej z innego pracowniczego programu emerytalnego dokonywane są w złotych polskich. Wpłaty dokonywane są w sposób pozwalający wyodrębnić środki wpłacane tytułem Składki Podstawowej i Składki Dodatkowej każdego z Członków Funduszu. 2. Terminy dokonywania wpłat tytułem Składki Podstawowej i/lub Składki Dodatkowej, przyjętej Wypłaty Transferowej z IKE lub wypłaty transferowej z innego pracowniczego programu emerytalnego określa Międzyzakładowa Umowa Emerytalna. 3. Wysokość Składki Podstawowej i Składki Dodatkowej wnoszonych do Funduszu określa Międzyzakładowa Umowa Emerytalna i deklaracja przystąpienia do Pracowniczego Programu Emerytalnego. 4. Wpłaty dokonywane są na rachunek pieniężny Funduszu i pozostają na tym rachunku do najbliższego Dnia Przeliczenia wpłat na Jednostki Rozrachunkowe, następującego po dniu wpłaty. 29 1. Środki zgromadzone na rachunku, o którym mowa w 28 ust. 4, są przeliczane na Jednostki Rozrachunkowe Funduszu w najbliższych Dniach Przeliczenia, następujących po dniach wpłaty do Funduszu tytułem Składki Podstawowej i/lub Składki Dodatkowej, przyjętej Wypłaty Transferowej z IKE lub wypłaty transferowej z innego pracowniczego programu emerytalnego. 2. Dniami Przeliczenia są: 15 dzień miesiąca, a w przypadku gdy 15 dzień miesiąca nie jest Dniem Roboczym, najbliższy następujący Dzień Roboczy oraz ostatni Dzień Roboczy miesiąca. 3. Ustalenia liczby Jednostek Rozrachunkowych przypisywanych Członkom Funduszu z tytułu dokonania wpłaty dokonuje się na podstawie wartości dokonanej wpłaty odrębnie tytułem Składki Podstawowej oraz Składki Dodatkowej. 4. Wpłaty, o których mowa w ust. 3, dzielone są przez ustaloną zgodnie z 27 wartość Jednostki Rozrachunkowej. 17

5. Wyniki operacji, o której mowa w ust. 4, zaokrąglane są do czwartego miejsca po przecinku przy odpowiednim zastosowaniu 27 ust. 2, i stanowią liczbę przypisywanych Członkowi Funduszu Jednostek Rozrachunkowych na Dzień Przeliczenia odpowiednio z tytułu Składki Podstawowej oraz Składki Dodatkowej. 6. Przypisane Jednostki Rozrachunkowe zapisywane są na Rachunkach Członków Funduszu. 7. Przeliczenia wpłat na Jednostki Rozrachunkowe dokonuje Fundusz. W przypadku powierzenia prowadzenia Rejestru Członków Funduszu osobie trzeciej, osobie tej może zostać również powierzone przeliczanie wpłat na Jednostki Rozrachunkowe Funduszu. 30 1. Wpłata do Funduszu tytułem wypłaty transferowej z innego pracowniczego programu emerytalnego jest dokonywana na podstawie wniosku Pracownika po ustaniu jego uczestnictwa w dotychczasowym pracowniczym programie emerytalnym i przystąpieniu do Pracowniczego Programu Emerytalnego prowadzonego w formie Funduszu na skutek zmiany pracodawcy lub likwidacji dotychczasowego pracowniczego programu emerytalnego, a wpłata do Funduszu tytułem Wypłaty Transferowej z IKE jest dokonywana na warunkach określonych w Ustawie o indywidualnych kontach emerytalnych. 2. Wpłaty tytułem wypłaty transferowej z innego pracowniczego programu emerytalnego oraz tytułem Wypłaty Transferowej z IKE są dokonywane bezpośrednio do Funduszu na rachunek bankowy Funduszu z powiadomieniem Pracodawcy. 3. Podstawę przeliczenia wpłaty tytułem wypłaty transferowej z innego pracowniczego programu emerytalnego na Jednostki Rozrachunkowe stanowi informacja przekazana przez Zarządzającego innego niż Fundusz, o której mowa w art. 8 ust. 4 Ustawy o pracowniczych programach emerytalnych, a podstawę przeliczenia wpłaty tytułem Wypłaty Transferowej z IKE na Jednostki Rozrachunkowe stanowi informacja przekazana przez instytucję finansową prowadzącą IKE stosownie do przepisów Ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych. 4. Wpłatę tytułem wypłaty transferowej z innego pracowniczego programu emerytalnego uznaje się za przyjętą przez Fundusz z chwilą uznania rachunku Funduszu. 5. Fundusz nie obciąża Pracodawcy ani Członków Funduszu żadnymi kosztami ani opłatami z tytułu wpłaty tytułem wypłaty transferowej z innego pracowniczego programu emerytalnego. 6. W pozostałym zakresie do wpłat tytułem wypłaty transferowej z innego pracowniczego programu emerytalnego oraz tytułem Wypłaty Transferowej z IKE odpowiednio stosuje się postanowienia dotyczące wpłat Składki Podstawowej i Składki Dodatkowej. 31 18

Z chwilą przystąpienia Członka Funduszu do Funduszu, Fundusz otwiera dla niego Rachunek, na który wpłacana jest Składka Podstawowa i/lub Składka Składki Dodatkowa oraz przyjmowane wpłaty tytułem wypłaty transferowej z innego pracowniczego programu emerytalnego oraz tytułem Wypłaty Transferowej z IKE. 32 1. Fundusz zarządza zgromadzonymi przez Członków Funduszu środkami do czasu przeliczenia Jednostek Rozrachunkowych na środki pieniężne w wyniku Wypłaty, Wypłaty Transferowej, Zwrotu lub przekazania środków zgromadzonych w ramach Pracowniczego Programu Emerytalnego do Zarządzającego innego niż Fundusz w wypadku zmiany formy Pracowniczego Programu Emerytalnego lub Zarządzającego. 2. W przypadku likwidacji Pracowniczego Programu Emerytalnego lub gdy ustało zatrudnienie Członków Funduszu u Pracodawcy prowadzącego Pracowniczy Program Emerytalny, jak również w przypadku wypowiedzenia przez Członka Funduszu udziału w Pracowniczym Programie Emerytalnym, Fundusz utrzymuje środki na Rachunkach Członków Funduszu do czasu ich Wypłaty, Wypłaty Transferowej, Zwrotu lub przekazania środków zgromadzonych w ramach Pracowniczego Programu Emerytalnego do Zarządzającego innego niż Fundusz w wypadku zmiany formy Pracowniczego Programu Emerytalnego lub Zarządzającego. WYPŁATA, WYPŁATA TRANSFEROWA, ZWROT ORAZ PRZEKAZANIE ŚRODKÓW W RAMACH PRACOWNICZEGO PROGRAMU EMERYTALNEGO 33 1. Wypłata środków zgromadzonych przez Członka Funduszu w ramach Pracowniczego Programu Emerytalnego jest dokonywana przez Fundusz w następujących przypadkach: 1) na wniosek Członka Funduszu po ukończeniu przez niego wieku 60 lat, 2) na wniosek Członka Funduszu po przedstawieniu przez niego decyzji o przyznaniu prawa do emerytury i po ukończeniu 55 roku życia, 3) w razie niewystąpienia przez Członka Funduszu z wnioskiem Wypłaty środków przed ukończeniem przez niego 70 lat, po osiągnięciu tego wieku, o ile ustał stosunek pracy tego Członka Funduszu u Pracodawcy, a jeżeli Członek Funduszu jest Pracownikiem Pracodawcy - po ustaniu stosunku pracy, 4) na wniosek Osoby Uprawnionej, w przypadku śmierci Członka Funduszu, 19

5) w przypadku rozwiązania małżeństwa Członka Funduszu przez rozwód lub unieważnienia małżeństwa albo ustania wspólności majątkowej w czasie trwania małżeństwa Członka Funduszu albo umownego wyłączenia lub ograniczenia wspólności ustawowej między Członkiem Funduszu a jego małżonkiem, o ile środki zgromadzone na Rachunku Członka Funduszu były objęte małżeńską wspólnością majątkową. 2. Na pisemny wniosek Członka Funduszu albo Osoby Uprawnionej, Wypłata może być dokonana jednorazowo lub w ratach, gotówką w formie przekazu pocztowego lub przelewem na wskazany przez Członka Funduszu albo Osobę Uprawnioną rachunek bankowy. 3. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2 oraz 4, Wypłata jednorazowa następuje niezwłocznie po przeliczeniu przez Fundusz Jednostek Rozrachunkowych na środki pieniężne, nie później jednak niż w terminie 1 (jednego) miesiąca od dnia zgłoszenia Pracodawcy wniosku o Wypłatę przez Członka Funduszu albo Osobę Uprawnioną. 4. Członek Funduszu albo Osoba Uprawniona może zawnioskować o Wypłatę w ratach miesięcznych poprzez określenie stałej ilości Jednostek Rozrachunkowych przeliczanych na środki pieniężne bądź stałej wysokości raty pieniężnej. Płatność pierwszej raty nastąpi w terminie 1 (jednego) miesiąca od dnia zgłoszenia Pracodawcy pisemnego wniosku o Wypłatę w ratach, chyba że Członek Funduszu albo Osoba Uprawniona wystąpi z wnioskiem o Wypłatę w terminie późniejszym. Ostatnia rata jest płatna łącznie z ratą poprzedzającą, jeżeli pozostanie do Wypłaty mniej niż 50% wartości pieniężnej raty przedostatniej według przeliczenia na dzień Wypłaty raty przedostatniej. Ratę bieżącą łączy się z ratą następną, jeżeli do Wypłaty jest po przeliczeniu mniej niż 5 (pięć) złotych. 5. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, Wypłata dokonywana jest jednorazowo bez wniosku Członka Funduszu w terminie 1 (jednego) miesiąca od daty ukończenia przez Członka Funduszu 70 lat, o ile ustał stosunek pracy tego Członka Funduszu u Pracodawcy, względnie w terminie 1 (jednego) miesiąca od daty ustania stosunku pracy tego Członka Funduszu u Pracodawcy po ukończeniu tego wieku. 6. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, Wypłata na rzecz Osoby Uprawnionej następuje zgodnie z rozrządzeniem Członka Funduszu w deklaracji przystąpienia do Pracowniczego Programu Emerytalnego lub, w przypadku braku takiego rozrządzenia, na rzecz spadkobierców Członka Funduszu, przy czym Wypłata na rzecz spadkobierców następuje w terminie 1 (jednego) miesiąca od daty przedłożenia Pracodawcy wniosku oraz prawomocnego orzeczenia sądu o stwierdzeniu nabycia prawa do spadku oraz zgodnego oświadczenia wszystkich spadkobierców o sposobie podziału środków zgromadzonych przez Członka Funduszu lub prawomocnego postanowienia sądu o dziale spadku. 20

7. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, Wypłata następuje na rzecz byłego współmałżonka Członka Funduszu, w przypadku rozwiązania małżeństwa Członka Funduszu przez rozwód lub unieważnienie małżeństwa, albo na rzecz współmałżonka Członka Funduszu, w pozostałych przypadkach. Wypłata następuje w terminie 1 (jednego) miesiąca od daty złożenia Pracodawcy wniosku wraz z dowodami uzasadniającymi Wypłatę. 8. W przypadku Wypłaty w ratach Członek Funduszu albo Osoba Uprawniona w każdym czasie może zażądać w formie pisemnej jednorazowej Wypłaty środków. W takim wypadku Fundusz niezwłocznie dokonuje przeliczenia Jednostek Rozrachunkowych na środki pieniężne i niezwłocznie dokonuje Wypłaty tych środków, nie później jednak aniżeli w terminie 1 (jednego) miesiąca od zgłoszenia Pracodawcy żądania przez Członka Funduszu albo Osobę Uprawnioną. 9. W przypadku braku możliwości dokonania Wypłaty, w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, Członkowi Funduszu, są one przekazywane do depozytu sądowego. 10. W przypadku, o którym mowa w ust. 9, środki przekazane do depozytu sądowego stają się własnością Skarbu Państwa, po upływie 20 lat od chwili przekazania ich do depozytu sądowego, chyba że Członek Funduszu przed upływem tego terminu wyda dyspozycję przekazania tych środków na wskazany przez siebie rachunek bankowy. Przepis art. 187 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93, z późn. zm.) stosuje się odpowiednio. 11. Wypłatę uznaje się za dokonaną z dniem obciążenia rachunku Funduszu. 12. Fundusz nie obciąża Pracodawcy ani Członków Funduszu żadnymi kosztami ani opłatami z tytułu dokonania Wypłaty środków. 13. W przypadku, gdy osoba składająca wniosek o Wypłatę wraz z wnioskiem nie doręczy dokumentów poświadczających jej uprawnienia, osoba ta zostanie wezwana do uzupełnienia wniosku, wskutek czego określone powyżej terminy Wypłaty biegną od dnia uzupełnienia wniosku. 34 1. Wypłata Transferowa jest dokonywana: 1) z Pracowniczego Programu Emerytalnego do innego pracowniczego programu emerytalnego, którego uczestnikiem jest Członek Funduszu, na jego wniosek, 2) z Pracowniczego Programu Emerytalnego na IKE Członka Funduszu, na jego wniosek, 21

3) z Pracowniczego Programu Emerytalnego na IKE Osoby Uprawnionej, na jej wniosek, w przypadku śmierci Członka Funduszu, 4) z IKE Członka Funduszu na jego Rachunek w Pracowniczym Programie Emerytalnym na warunkach określonych w Ustawie o indywidualnych kontach emerytalnych. 2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, Wypłata Transferowa dokonywana jest po ustaniu uczestnictwa Członka Funduszu w Pracowniczym Programie Emerytalnym, o ile ustał stosunek pracy Członka Funduszu u Pracodawcy lub nastąpiła likwidacja Pracowniczego Programu Emerytalnego, a w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, dodatkowo po okazaniu Pracodawcy potwierdzenia zawarcia umowy, o którym mowa w przepisach o indywidualnych kontach emerytalnych. 3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, Wypłata Transferowa dokonywana jest po okazaniu Pracodawcy potwierdzenia zawarcia umowy, o którym mowa w przepisach o indywidualnych kontach emerytalnych. 4. Wypłata Transferowa na rzecz Członka Funduszu albo Osoby Uprawnionej, do innego pracowniczego programu emerytalnego albo na IKE, następuje w formie pieniężnej, na wskazany przez Członka Funduszu albo Osobę Uprawnioną rachunek prowadzony przez Zarządzającego innego niż Fundusz, albo instytucję finansową prowadzącą IKE, niezwłocznie po przeliczeniu przez Fundusz Jednostek Rozrachunkowych na środki pieniężne, jednak w terminie nie dłuższym niż 1 (jeden) miesiąc od dnia złożenia wniosku przez Członka Funduszu. 5. Wypłatę Transferową z Pracowniczego Programu Emerytalnego uznaje się za dokonaną z dniem obciążenia rachunku Funduszu, a za przyjętą z IKE - z chwilą uznania rachunku Funduszu. 6. Fundusz nie obciąża Pracodawcy ani Członków Funduszu żadnymi kosztami ani opłatami z tytułu dokonania lub przyjęcia Wypłaty Transferowej. 35 1. Zwrot środków zgromadzonych przez Członka Funduszu w ramach Pracowniczego Programu Emerytalnego jest dokonywany przez Fundusz w przypadku, jeżeli w terminie 1 (jednego) miesiąca od dnia otrzymania przez Członka Funduszu informacji o likwidacji Pracowniczego Programu Emerytalnego, nie zostanie wskazany przez Członka Funduszu rachunek, na który ma zostać dokonana Wypłata Transferowa. 2. Pracodawca, syndyk masy upadłościowej Pracodawcy lub likwidator Pracodawcy przekazuje Funduszowi lub jego likwidatorowi informację o rachunku bankowym wskazanym przez Członka Funduszu, na który 22