Raport z badania ilościowego Smog w Krakowie Kraków, kwiecień 2016
Spis treści Cele badawcze Metodologia Charakterystyka badanej populacji Wyniki Podsumowanie
Cele badawcze Oszacowanie odsetka badanych korzystających z danych pochodzących z monitoringu powietrza w Krakowie (zbadanie kto korzysta z tego typu danych) Cele badawcze Rozumienie danych z monitoringu powietrza w Krakowie Postawy mieszkańców Krakowa wobec spalania odpadów Świadomość zagrożeń wywoływanych przez smog Zbadanie, jakie czynniki w opinii mieszkańców niekorzystnie wpływają na stan powietrza w Krakowie 3
Metodologia Metoda Badanie ilościowe zostało zrealizowane metodą wywiadów telefonicznych, wspomaganych komputerowo (CATI) Kwestionariusz opracowany na podstawie konsultacji ze Zleceniodawcą zawierał 17 pytań wraz z metryczką Średni czas trwania wywiadu: 7 minut i 12 sekund Próba Reprezentatywna próba dorosłych mieszkańców Krakowa Operat stanowiła baza telefonów komórkowych i stacjonarnych Ogółem zrealizowano 605 wywiadów Realizacja Badania zrealizowano w dniach 14-25 marca 2016 4
CHARAKTERYSTYKA BADANEJ POPULACJI 5
Płeć i wiek badanych Płeć Wiek Mężczyzna 45% 56 lat i więcej 37% 18-34 lata 29% Kobieta 55% 35-55 lat 34% Wg danych Kraków StatKrak w 2014 roku Kraków zamieszkiwało 46% pełnoletnich mężczyzn i 54% kobiet N=605 Wg danych Kraków StatKrak w 2014 roku Kraków zamieszkiwało 29% osób w wieku 18-34 lat 3 osób w wieku 35-55 lat 39 % osób w wieku 56 lat i więcej 6
Wykształcenie badanych Wykształcenie Wykształcenie na podstawie badania Barometr Krakowski 5 1% 7% 30% Podstawowe lub niepełne podstawowe Zasadnicze zawodowe Średnie 49% 14% Podstawowe i gimnazjalne Zasadnicze zawodowe Średnie Pomaturalne, licencjat 35% Wyższe 9% Wyższe N=605 Barometr Krakowski 2015 (http://www.dialogspoleczny.krakow.pl/files/objects/11643/93/barometr% 20Krakowski%202015%20-%20Raport%20badawczy.pdf) 7
WYNIKI 8
Z czym kojarzą się Panu(i) skróty PM2,5 lub PM10? Nie wiem, trudno powiedzieć 5 z zawieszonym w powietrzu pyłem, z pyłkami 20% z zanieczyszczeniem, zanieczyszczeniem powietrza 17% wielkość cząstek pyłu zawieszonego w powietrzu 7% inne 7% N=605 ze smogiem 5% 59% badanych nie kojarzy skrótów PM ze smogiem 9
Z czym kojarzą się Panu(i) skróty PM2,5 lub PM10? (płeć) Nie wiem, trudno powiedzieć 46% 56% z zawieszonym w powietrzu pyłem, z pyłkami 19% 2 z zanieczyszczeniem, zanieczyszczeniem powietrza 16% 18% Mężczyzna wielkość cząstek pyłu zawieszonego w powietrzu 4% 11% Kobieta inne 6% 7% ze smogiem 8% Kobiety rzadziej niż mężczyźni kojarzą skróty PM ze smogiem 10
Z czym kojarzą się Panu(i) skróty PM2,5 lub PM10? (wiek) Nie wiem, trudno powiedzieć 31% 44% 75% z zawieszonym w powietrzu pyłem, z pyłkami 8% 2 3 z zanieczyszczeniem, zanieczyszczeniem powietrza 14% 21% 17% 56 lat i więcej wielkość cząstek pyłu zawieszonego w powietrzu 0% 7% 15% 35-55 lat 18-34 lata inne ze smogiem 7% 11% 5% 8% Osoby w wieku powyżej 56 lat rzadziej niż młodsi kojarzą skrót PM ze smogiem 11
Czy P. zdaniem w Krakowie przez cały rok zawsze można wychodzić na spacery z małymi dziećmi? 49% - ma wątpliwości 1 37% 47% 47% badanych uważa, że zdecydowanie nie zawsze można wychodzić w Krakowie na spacer z małymi dziećmi. Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Nie wiem N=605 12
Czy P. zdaniem w Krakowie przez cały rok zawsze można wychodzić na spacery z małymi dziećmi? (płeć) 55% Kobieta Mężczyzna 3 4 38% Kobiety częściej niż mężczyźni uważają, że nie zawsze można wychodzić w Krakowie na spacer z małymi dziećmi 10% 14% 1% Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Nie wiem 13
Czy Pana(i) zdaniem w Krakowie przez cały rok zawsze można wychodzić na spacery z małymi dziećmi? (wiek) 18-34 lata 35-55 lat 56 lat i więcej 15% 35% 37% 38% 51% 51% 40% Osoby w wieku do 55 lat częściej uważają, że nie zawsze można wychodzić w Krakowie na spacer z małymi dziećmi. 11% 9% 1% 4% 1% Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Nie wiem 14
Czy Pana(i) zdaniem w Krakowie przez cały rok zawsze można uprawiać sport na wolnym powietrzu? 41% - ma wątpliwości 5% 17% 34% 4 4 badanych uważa, że zdecydowanie nie można uprawiać sportu przez cały rok na wolnym powietrzu w Krakowie 1% Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Nie wiem N=605 15
Czy Pana(i) zdaniem w Krakowie przez cały rok zawsze można uprawiać sport na wolnym powietrzu? (płeć) Kobieta Mężczyzna 17% 18% 30% 39% 49% 36% Kobiety częściej uważają, że zdecydowanie nie można uprawiać sportu przez cały rok na wolnym powietrzu w Krakowie 6% 1% Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Nie wiem 16
Czy Pana(i) zdaniem w Krakowie przez cały rok zawsze można uprawiać sport na wolnym powietrzu? (wiek) 5 18-34 lata 35-55 lat 56 lat i więcej 8% 16% 10% 25% 3 3 36% 48% 30% Osoby w wieku do 55 lat uważają częściej niż pozostali, że zdecydowanie nie można uprawiać sportu przez cały rok na wolnym powietrzu w Krakowie. 0% Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Nie wiem 17
Czy sprawdza Pan(i) stan jakości powietrza w Krakowie? 37% badanych nie sprawdza stanu jakości Nie; powietrza 37% w Krakowie Tak; 6 Rzadziej niż raz na tydzień; 19,20% Raz na tydzień; 17,60% Kilka razy w tygodni u; 32,30% Codzien nie; 30,90% N=605 18
Czy sprawdza Pan(i) stan jakości powietrza w Krakowie? (płeć) Kobiety Mężczyźni 3 Tak 4 Tak 68% Nie 58% Nie N=605 4 badanych mężczyzn nie sprawdza stanu jakości powietrza w Krakowie 19
Czy sprawdza Pan(i) stan jakości powietrza w Krakowie? 31% 2 5 37% Nie 69% 77% 47% 6 Tak 18-34 lata 35-55 lat 56 lat i więcej Ogółem 5 badanych w wieku powyżej 56 lat nie sprawdza stanu jakości powietrza w Krakowie 20
Z jaką częstotliwością sprawdza Pan(i) stan jakości powietrza w Krakowie? 18% 19% 31% Codziennie Kilka razy w tygodniu 3 Raz na tydzień Rzadziej niż raz na tydzień N=383 21
Z jaką częstotliwością sprawdza Pan(i) stan jakości powietrza w Krakowie? (płeć) 17% 17% 2 19% Rzadziej niż raz na tydzień Raz na tydzień 31% 35% Kilka razy w tygodniu 36% 24% Codziennie Kobieta Mężczyzna 22
Z jaką częstotliwością sprawdza Pan(i) stan jakości powietrza w Krakowie? (wiek) 21% 18% 19% 17% 2 1 27% 35% 34% Rzadziej niż raz na tydzień Raz na tydzień Kilka razy w tygodniu 28% 26% 4 Codziennie 18-34 35-55 56 lat i więcej 23
W jakiej porze roku sprawdza Pan(i) stan jakości powietrza w Krakowie? 50% 46% 2 1 N=383 W zimie Przez cały rok, niezależnie od pory roku Jesienią Na wiosnę W lecie 24
W jakiej porze roku sprawdza Pan(i) stan jakości powietrza w Krakowie? (płeć) 5 46% 44% 49% Kobieta Mężczyzna 2 24% 1 14% W zimie Przez cały rok, niezależnie od pory roku Jesienią Na wiosnę W lecie 25
W jakiej porze roku sprawdza Pan(i) stan jakości powietrza w Krakowie? (wiek) 57% 56% 61% 18-34 lata 35-55 lat 35% 4 39% 56 lat i więcej 2 28% 16% 9% 18% 11% 1% W zimie Przez cały rok, niezależnie od pory roku Jesienią Na wiosnę W lecie 26
Kiedy przekroczone są normy zanieczyszczenia należy przestrzegać pewnych reguł. Na ile zgadza się Pan(i) z następującymi zdaniami: 1% 4% 4% 4% 6% 21% 21% 24% 2 6% 9% 14% 5% 6% 6% 7% 7% 24% 16% 17% 37% 40% 7 71% 68% 68% 68% 65% 34% 30% Należy unikać długotrwałego przebywania na zewnątrz N=605 Starsze osoby powinny pozostać w domu Osoby z chorobami ukł. krążenia lub oddechowego nie powinny wychodzić na zewnątrz Nie wolno zabierać dzieci na spacer Należy unikać palenia papierosów, wystrzegać się dymu tytoniowego Należy ograniczyć aktywność fizyczną (np. uprawianie sportu na zewnątrz) Nie wolno wietrzyć mieszkania Powinno się założyć maskę przeciwpyłową 1 - Zdecydowanie się zgadzam 2 - Raczej się zgadzam 3 - Raczej się nie zgadzam 4 - Zdecydowanie się nie zgadzam Nie wiem 27
Kiedy przekroczone są normy zanieczyszczenia należy przestrzegać pewnych reguł. Na ile zgadza się Pan(i) z następującymi zdaniami - zestawienie średnich GDZIE 1 NA SKALI OZNACZA OCENĘ NAJNIŻSZĄ (ZDECYDOWANIE SIĘ NIE ZGADZAM), A 4 NAJWYŻSZĄ (ZDECYDOWANIE SIĘ ZGADZAM) 3,67 3,6 3,65 3,54 3,56 3,64 2,99 3,04 Należy unikać długotrwałego przebywania na zewnątrz Nie wolno zabierać dzieci na spacer Starsze osoby powinny pozostać w domu Należy ograniczyć aktywność fizyczną (np. uprawianie sportu na zewnątrz) Należy unikać palenia papierosów, wystrzegać się dymu tytoniowego Powinno się założyć maskę przeciwpyłową Osoby z chorobami ukł. krążenia lub oddechowego nie powinny wychodzić na zewnątrz Nie wolno wietrzyć mieszkania
Kiedy przekroczone są normy zanieczyszczenia należy przestrzegać pewnych reguł. Na ile zgadza się Pan(i) z następującymi zdaniami: WYŁĄCZNIE ODSETEK RESPONDENTÓW ZGADZAJĄCYCH SIĘ ZE STWIERDZENIEM 9 9 9 90% 89% 8 71% 70% Należy unikać długotrwałego przebywania na zewnątrz Osoby z chorobami ukł. krążenia lub oddechowego nie powinny wychodzić na zewnątrz Starsze osoby Nie wolno powinny zabierać dzieci na pozostać w domu spacer Należy ograniczyć aktywność fizyczną (np. uprawianie sportu na zewnątrz) Należy unikać palenia papierosów, wystrzegać się dymu tytoniowego Nie wolno wietrzyć mieszkania Powinno się założyć maskę przeciwpyłową 29
Kiedy przekroczone są normy zanieczyszczenia należy przestrzegać pewnych reguł. Na ile zgadza się Pan(i) z następującymi zdaniami: (płeć) WYŁĄCZNIE ODSETEK RESPONDENTÓW ZGADZAJĄCYCH SIĘ ZE STWIERDZENIEM 96% 95% 95% 90% 9 89% 9 88% 87% 86% 89% 74% 78% 75% 6 64% Należy unikać długotrwałego przebywania na zewnątrz Osoby z chorobami ukł. krążenia lub oddechowego nie powinny wychodzić na zewnątrz Starsze osoby Nie wolno powinny zabierać dzieci na pozostać w domu spacer Należy ograniczyć aktywność fizyczną (np. uprawianie sportu na zewnątrz) Należy unikać palenia papierosów, wystrzegać się dymu tytoniowego Nie wolno wietrzyć mieszkania Powinno się założyć maskę przeciwpyłową Kobieta Mężczyzna 30
Kiedy przekroczone są normy zanieczyszczenia należy przestrzegać pewnych reguł. Na ile zgadza się Pan(i) z następującymi zdaniami: (wiek) WYŁĄCZNIE ODSETEK RESPONDENTÓW ZGADZAJĄCYCH SIĘ ZE STWIERDZENIEM 9 94% 9 9 91% 9 9 9 90% 9 91% 9 88% 89% 87% 7 8 89% 65% 78% 71% 7 7 65% Należy unikać długotrwałego przebywania na zewnątrz Osoby z chorobami ukł. krążenia lub oddechowego nie powinny wychodzić na zewnątrz Starsze osoby powinny pozostać w domu Nie wolno zabierać dzieci na spacer Należy ograniczyć aktywność fizyczną (np. uprawianie sportu na zewnątrz) Należy unikać palenia papierosów, wystrzegać się dymu tytoniowego Nie wolno wietrzyć Powinno się założyć mieszkania maskę przeciwpyłową 18-34 lata 35-55 lat 56 lat i więcej 31
Czy uważa P., że mieszkańcy Krakowa powinni zgłaszać Straży Miejskiej przypadki spalania odpadów, np. plastików, gumy, itp., nawet jeśli robią to ich sąsiedzi? 1% 1 Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie 8 Zdecydowanie nie Nie wiem N=605 Brak istotnych statystycznie różnic ze względu na płeć i wiek respondentów 32
Czy smog jest groźny dla zdrowia? 1% 0% 1% 11% Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie 87% Nie wiem N=605 33
Czy smog jest groźny dla zdrowia? (płeć) 9 81% Kobieta Mężczyzna 16% 7% 0% 1% Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Nie wiem 34
Czy smog jest groźny dla zdrowia? (wiek) 90% 88% 84% 18-34 lata 35-55 lat 56 lat i więcej 10% 10% 14% 0% 1% 1% 1% Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Nie wiem 35
Proszę wymienić schorzenia, choroby, negatywne skutki zdrowotne powodowane m.in. przez smog astma 47% choroby układu oddechowego 36% choroby układu krążenia 27% alergie 2 choroby płuc 2 przewlekła obturacyjna choroba płuc rak płuc inne choroby górnych dróg oddechowych nowotwory nadciśnienie, niewydolność serca bóle głowy, złe samopoczucie choroby oskrzeli choroba niedokrwienia serca choroby oczu, dolegliwości oczne zaburzenia rytmu serca 1 11% 9% 7% 7% 6% 5% 5% 4% 19% 2 Badani wymieniali głównie choroby układu oddechowego jako efekt działania smogu; Nikt nie wymienił jednego z głównych schorzeń, a mianowicie udaru mózgu. trudno powiedzieć 4% choroby dermatologiczne, problemy skórne 4% N=592 36
Proszę wymienić schorzenia, choroby, negatywne skutki zdrowotne powodowane m.in. przez smog (płeć) astma choroby układu oddechowego choroby układu krążenia alergie choroby płuc przewlekła obturacyjna choroba płuc rak płuc inne choroby górnych dróg oddechowych nowotwory nadciśnienie, niewydolność serca bóle głowy, złe samopoczucie choroby oskrzeli choroba niedokrwienia serca choroby oczu, dolegliwości oczne zaburzenia rytmu serca trudno powiedzieć choroby dermatologiczne, problemy skórne 25% 18% 26% 25% 20% 24% 21% 21% 17% 7% 15% 9% 1 7% 11% 8% 7% 6% 8% 5% 6% 5% 5% 4% 5% 4% 4% 5% 4% 30% 37% 34% 37% Mężczyzna Kobieta 55% 37
Proszę wymienić schorzenia, choroby, negatywne skutki zdrowotne powodowane m.in. przez smog (wiek) astma choroby układu oddechowego choroby układu krążenia alergie choroby płuc przewlekła obturacyjna choroba płuc rak płuc inne choroby górnych dróg oddechowych nowotwory nadciśnienie, niewydolność serca bóle głowy, złe samopoczucie choroby oskrzeli choroba niedokrwienia serca choroby oczu, dolegliwości oczne zaburzenia rytmu serca trudno powiedzieć choroby dermatologiczne, problemy skórne 31% 21% 27% 3 16% 24% 29% 21% 19% 27% 15% 25% 25% 10% 18% 30% 7% 1 16% 8% 10% 16% 6% 7% 15% 6% 7% 9% 6% 9% 8% 4% 4% 9% 7% 5% 6% 4% 4% 6% 4% 4% 4% 4% 38% 40% 46% 51% 44% 56 lat i więcej 35-55 lat 18-34 lata 38
Proszę wymienić schorzenia, choroby, negatywne skutki zdrowotne powodowane m.in. przez smog? odpowiedzi inne Kaszel Depresja Często nawracające infekcje, przeziębienia Choroby układu kostnego Choroby układu nerwowego Bezsenność Nudności Zaburzenia hormonalne (np. problemy z tarczycą) Choroby przewodu pokarmowego Zaostrzenia już istniejących chorób Problem z orientacja i skupieniem Choroby zakaźne Niedotlenienie mózgu, choroby związane z nieprawidłowa pracą mózgu Bezpłodność Autyzm Zakwaszenie organizmu Niska waga urodzeniowa dzieci Wady rozwojowe 39
Proszę powiedzieć do ilu rocznie zgonów krakowian przyczynia się smog? 6% smog nie powoduje zgonów 3 1 27% 20% kilku kilkudziesięciu ponad stu ponad tysiąc Nie wiem, trudno powiedzieć N=605 Tylko 1 badanych wskazało prawidłową odpowiedź 40
Proszę powiedzieć do ilu rocznie zgonów krakowian przyczynia się smog? (płeć) Kobieta 36% Mężczyzna 27% 26% 29% 2 16% 1 14% 4% 7% 5% smog nie powoduje zgonów kilku kilkudziesięciu ponad stu ponad tysiąc Nie wiem, trudno powiedzieć 41
Proszę powiedzieć do ilu rocznie zgonów krakowian przyczynia się smog? (płeć) 18-34 lata 4 35-55 lat 56 lat i więcej 24% 2 29% 27% 24% 24% 28% 10% 15% 1 14% 1 4% 4% 5% 1% kilku kilkudziesięciu ponad stu ponad tysiąc smog nie powoduje zgonów Nie wiem, trudno powiedzieć 42
Co według Pana(i) najbardziej wpływa na zanieczyszczenie powietrza w Krakowie? piece węglowe ruch samochodowy 3 3 spalanie śmieci, odpadów i innych niedozwolonych rzeczy w piecach 11% brak przepływu powietrza spowodowanego zbyt intensywną zabudową mieszkaniową ukształtowanie terenu zakłady przemysłowe 7% 8% Inne, m.in.: Zła jakość opału Przestarzałe instalacje grzewcze Stare, awaryjne samochody Ocieplenie klimatu Awarie kominów przemysłowych Wycinanie drzew, zaniedbana zieleń coś innego nie wiem N=605 brudne powietrze z sąsiednich gmin 1% Tylko 3 badanych podało prawidłową odpowiedź 43
Co według Pana(i) najbardziej wpływa na zanieczyszczenie powietrza w Krakowie? (płeć) piece węglowe 34% 3 ruch samochodowy 28% 36% spalanie śmieci, odpadów i innych niedozwolonych rzeczy w piecach 11% 11% brak przepływu powietrza spowodowanego zbyt intensywną zabudową mieszkaniową ukształtowanie terenu 6% 8% 8% 8% zakłady przemysłowe 4% coś innego 4% Mężczyzna nie wiem 1% Kobieta brudne powietrze z sąsiednich gmin 1% 1% 44
Co według Pana(i) najbardziej wpływa na zanieczyszczenie powietrza w Krakowie? (wiek) piece węglowe 26% 34% 38% ruch samochodowy 29% 31% 35% spalanie śmieci, odpadów i innych niedozwolonych rzeczy w piecach 9% 9% 16% brak przepływu powietrza spowodowanego zbyt intensywną zabudową mieszkaniową 4% 8% 1 ukształtowanie terenu 7% 6% 8% zakłady przemysłowe 4% 5% 56 lat i więcej coś innego 5% 35-55 lat nie wiem 1% 18-34 lata brudne powietrze z sąsiednich gmin 1% 1% 1% 45
Co jeszcze według Pana(i) wpływa na zanieczyszczenie powietrza w Krakowie? ruch samochodowy 46% piece węglowe spalanie śmieci, odpadów i innych niedozwolonych rzeczy w piecach zakłady przemysłowe 15% 16% 31% ukształtowanie terenu brak przepływu powietrza spowodowanego zbyt intensywną zabudową mieszkaniową nie wiem 8% 1 1 coś innego brudne powietrze z sąsiednich gmin stare niesprawne samochody, auta bez katalizatorów złej jakości paliwa spalane w piecach wycinanie drzew, zbyt mało terenów zielonych 7% Inne, m.in.: Brak płynności ruchu samochodowego, korki Przestarzale instalacje grzewcze Palenie papierosów Czynniki meteorologiczne Nieekologiczna komunikacja miejska N=605 46
Co jeszcze według Pana(i) wpływa na zanieczyszczenie powietrza w Krakowie?(płeć) ruch samochodowy piece węglowe spalanie śmieci, odpadów i innych niedozwolonych rzeczy w piecach ukształtowanie terenu brak przepływu powietrza spowodowanego zbyt intensywną zabudową mieszkaniową nie wiem coś innego stare niesprawne samochody, auta bez katalizatorów brudne powietrze z sąsiednich gmin złej jakości paliwa spalane w piecach wycinanie drzew, zbyt mało terenów zielonych 4% 10% 14% 1 14% 11% 10% 7% 7% 7% 2 28% 3 48% 44% Mężczyzna Kobieta 47
Co jeszcze według Pana(i) wpływa na zanieczyszczenie powietrza w Krakowie? (wiek) ruch samochodowy piece węglowe spalanie śmieci, odpadów i innych niedozwolonych rzeczy w piecach ukształtowanie terenu brak przepływu powietrza spowodowanego zbyt intensywną zabudową mieszkaniową nie wiem coś innego stare niesprawne samochody, auta bez katalizatorów brudne powietrze z sąsiednich gmin złej jakości paliwa spalane w piecach wycinanie drzew, zbyt mało terenów zielonych 1% 1% 0% 1% 15% 15% 20% 10% 17% 1 11% 11% 15% 11% 8% 6% 6% 8% 8% 5% 6% 30% 3 31% 44% 48% 46% 56 lat i więcej 35-55 lat 18-34 lata 48
Proszę powiedzieć w jakim stopniu zgadza się Pan(i) z poszczególnymi zdaniami? Zgodziłbym (abym) się na zwiększenie przez Kraków wydatków na walkę ze smogiem, wiedząc, że wydatki na poziomie 1% budżetu Krakowa rocznie pozwolą uratować życie kilkuset osób. Konieczne jest zwiększenie przez Kraków wydatków na walkę ze smogiem. 14% 14% 80% 80% Zdecydowanie się zgadzam Raczej się zgadzam Raczej się nie zgadzam Zdecydowanie się nie zgadzam Brak istotnych statystycznie różnic ze względu na Nie wiem płeć i wiek respondentów N=605 49
Podsumowanie W badaniu wzięło udział 55% kobiet i 45% mężczyzn. W badaniu uczestniczyły osoby z różnych grup wiekowych, w tym 29% respondentów w wieku 18-34 lat, 34% badanych w wieku 35-55 lat oraz 37% z najstarszej grupy wiekowej (56 lat i więcej). W badanej grupie znalazło się 5 osób z wykształceniem wyższym. Ponad połowa badanych (59%) nie wie, co oznaczają skróty PM2,5 oraz PM10, a tylko jedna piąta kojarzy je z zawieszonym w powietrzu pyłem, zanieczyszczeniem pyłowym, itp. 47% badanych uważa, że w Krakowie zdecydowanie nie można przez cały rok wychodzić na spacery z małymi dziećmi. Bardziej zdecydowane w tej sprawie są kobiety oraz osoby poniżej 55 roku życia. Najstarsza grupa wiekowa, a więc osoby najbardziej narażone na niekorzystne działanie smogu, częściej dopuszczają wychodzenie z domu z małymi dziećmi. 4 badanych jest zdania, że w Krakowie przez cały rok zdecydowanie nie powinno się uprawiać sportu na wolnym powietrzu. Bardziej zdecydowane w tej kwestii są kobiety oraz osoby poniżej 55 roku życia. Najstarsza grupa wiekowa, a więc osoby najbardziej narażone na niekorzystne działanie smogu, częściej dopuszczają możliwość uprawiania sportu przez cały rok. 50
Podsumowanie c. d. 37% badanych nie sprawdza w ogóle stanu jakości powietrza w Krakowie. Połowa badanych nie sprawdza stanu jakości powietrza lub czyni to bardzo rzadko. Kobiety częściej od mężczyzn sprawdzają stan jakości powietrza w Krakowie. Osoby powyżej 56 roku życia rzadziej od pozostałych przyznawały się do sprawdzania stanu jakości powietrza. Większość ankietowanych, którzy sprawdzają stan jakości powietrza w Krakowie, czyni to kilka razy w tygodniu (3) lub codziennie (31%). Co ciekawe, codziennie najczęściej sprawdzają stan jakości powietrza kobiety oraz osoby najstarsze (56 lat i więcej). Dokładnie co czwarty badany sprawdza stan jakości powietrza w zimie, a niewiele mniej przyznało, iż robi to przez cały rok, niezależnie od pory roku. Aż 61% osób najstarszych sprawdza stan jakości powietrza przez cały rok. Większość badanych zgadza się, że należy przestrzegać pewnych reguł w momencie, gdy przekroczone są normy zanieczyszczenia powietrza. Najwyższy odsetek respondentów zgodził się ze stwierdzeniem, iż należy unikać długotrwałego przebywania na zewnątrz (9), osoby z chorobami układu krążenia lub oddechowego nie powinny wychodzić na zewnątrz (9) oraz że starsze osoby powinny pozostać w takiej sytuacji w domach (9). Co trzeci badany uważa, że nie można absolutnie wietrzyć mieszkania w trakcie przekroczonych norm zanieczyszczenia powietrza, a także że konieczne jest zakładanie masek przeciwpyłowych. 51
Podsumowanie c. d. Badani mieszkańcy Krakowa nie znają głównej przyczyny powstawania smogu, tylko 3 badanych wskazało, że są to piece węglowe. Niemalże wszyscy badani (98%) stwierdzili, że smog jest groźny dla zdrowia. Bardziej zdecydowane w tej kwestii są kobiety. Najczęściej wymienianą chorobą wywoływaną przez smog jest astma (47% wskazań). Astma jako skutek zanieczyszczenia powietrza stanowiła aż 55% odpowiedzi kobiet na to pytanie. W dalszej kolejności respondenci wymieniali choroby układu oddechowego (36% wskazań) oraz choroby układy krążenia (27% wskazań). Nikt z badanych nie wymienił udaru mózgu, który odpowiada wg WHO za 40% zgonów przypisywanych smogowi. Zdecydowana większość badanych (8) jest zdania, że mieszkańcy Krakowa powinni zgłaszać Straży Miejskiej przypadki spalania odpadów, np. plastików, gumy, itp., nawet jeśli robią to ich sąsiedzi. Zaledwie 1 badanych potrafiło określić do ilu rocznie zgonów mieszkańców Krakowa przyczynia się smog. 94% badanych uważa, że konieczne jest zwiększenie przez Kraków wydatków na walkę ze smogiem oraz, że zgodziliby się na zwiększenie przez Kraków wydatków na walkę ze smogiem, wiedząc, że wydatki na poziomie 1% budżetu Krakowa rocznie pozwolą uratować życie kilkuset osób. 52
Dziękujemy BBS Obserwator sp.j., al.słowackiego 6/13, 30-037 Kraków bbs@obserwator.com.pl, www. obserwator.com.pl tel.: 12 398 38 10, fax: 12 398 38 18 53