1 / 8 0. Przeznaczenie dokumentu Dokument zawiera informacje na temat strategii, scenariuszy i aspektach technicznych wykonywania kopii zapasowych dla systemów. Cz techniczna opracowania dotyczy: a. w wersji co najmniej!"#$ dla %&% ów uruchamianych na platformie ' ()*"$+,$$$+,$$- (jako usługa systemowa), na platformie (. ( oraz na platformie /0, b. w wersji co najmniej 1"#$ dla serwerów aplikacji %&% uruchamianych na platformie '()*"$+,$$$+,$$- (jako usługa systemowa). c. w wersji co najmniej 1"-$ dla serwerów aplikacji %&% uruchamianych na platformie /0. 1. Cel wykonywania Cel wykonywania kopii bezpieczestwa danych dla kadego systemu bazodanowego jest oczywisty. Musimy mie moliwo odtworzenia spójnych danych po awarii systemu. Awaria taka moe by spowodowana uszkodzeniem sprztu, nagłym nieobsłuonym zanikiem zasilania, czy take błdem uytkownika. Oczywicie nie mona w tym miejscu nie wymieni innej jeszcze klasy powodów tak zwanych software owych. Uszkodzenie danych moe by take wynikiem uruchomienia jakiego programu (wirusa?, trojana?) lub nawet błdem w programie samej maszyny bazy danych - jak wiadomo nie ma programów nie zawierajcych błdów. Kopie bezpieczestwa danych powinny by wykonywane jak najczciej i regularnie. Wtedy mamy pewno, e po awarii bdziemy potrafili odtworzy dane z jak najbliszej przeszłoci i ilo danych do uzupełnienia bdzie mała. 2. Scenariusz wykonywania Aktualnie zaimplementowane mechanizmy korzystania z danych przez %&% uniemoliwiaj wykonanie spójnej kopii bezpieczestwa podczas pracy %&% a. W celu zwikszenia bezpieczestwa danych w transakcji jak i przyspieszenia czasu dostpu do danych zmiany w plikach (dane i indeksy) s całociowo umieszczane na dysku dopiero w chwili zakoczenia pracy z wszystkimi aplikacjami korzystajcymi z tego serwera. Musimy zatem zagwarantowa zatrzymanie serwera na czas wykonywania kopii bezpieczestwa. Tak wic prawidłowy scenariusz postpowania przy tworzeniu kopii zapasowej danych systemów. wyglda nastpujco: a. Zatrzymanie serwera aplikacji o ile jest uywany i uruchomiony na tym samym komputerze, co serwer bazy danych (serwer aplikacji i serwer bazy danych na tym samym komputerze to sugerowana, w wikszoci przypadków, konfiguracja). Po zatrzymaniu serwera aplikacji, automatycznie zostan zamknite uruchomione aplikacje (dla s to procesy mblogics.exe, dla procesy potomne MacroAppSERVER). Trzeba poczeka a wszystkie aplikacje zostan zamknite. Maksymalny czas oczekiwania, to 2s * maksymalna_liczba_aplikacji uruchomionych przy uyciu serwera aplikacji b. Zatrzymanie %&% a wraz z automatycznym wylogowaniem aktywnych uytkowników (pozostan ci uytkownicy, którzy nie korzystaj z serwera aplikacji)
2 / 8 mona sprawdzi, czy wszystkie zerwane transakcje zostały prawidłowo wycofane. Sprawdzamy w katalogu roboczym serwera istnienie plików z rozszerzeniem.b?? (z wyłczeniem pliku dbnames.bii) oraz plików macro.ts lub macro.tn. Istnienie takich plików i ich rozmiar wikszy od zera wiadczy o istnieniu nie wycofanych transakcji. W przypadku, gdy po zatrzymaniu serwera pozostały wyej wymienione pliki o niezerowym rozmiarze, mamy informacj, e kopia wykonana z aktualnych danych moe by niespójna. W takim wypadku naley ponownie uruchomi %&% w celu ponowienia próby wycofania niezakoczonych transakcji. Po takiej operacji wykonana kopia powinna ju zawiera spójne dane (rozpatrywane pliki zostały usunite lub maj teraz zerowe rozmiary). Zatrzymanie serwera nie powodujce wycofania zerwanych transakcji jest sytuacj awaryjn, dlatego zaleca si ponowne uruchomienie (próba wycofania transakcji) rczne przy udziale administratora a nie automatyczne, jak w przypadku procedury backup u. c. Wykonujemy kopi bezpieczestwa danych. Sposób i uyte narzdzie jest dowolnym wyborem administratora. d. Uruchamiany %&% i serwer aplikacji. Moemy ponownie rozpocz prac. 3. Wykorzystywane polecenia a. system operacyjny '()+,$$$+,$$- zatrzymanie serwera aplikacji (usługi %&%): mblaunch.exe -e Po zakoczeniu działania serwera aplikacji pojawi si komunikat. Aby unikn wywietlania komunikatów (dla wersji bezobsługowej) naley doda opcj -n. Tak wic ostatecznie polecenie zatrzymania usługi %&% ma posta: mblaunch.exe -e -n uruchomienie serwera aplikacji (usługi %&%): mblaunch.exe -b Po uruchomieniu usługi pojawi si komunikat. Aby unikn wywietlania komunikatów (dla wersji bezobsługowej) naley doda opcj -n. Tak wic ostatecznie polecenie uruchomienia usługi %&% ma posta: mblaunch.exe -b -n zatrzymanie usługi %&% a: nserv32.exe -e W tym przypadku pojawi si okienko komunikatu o ewentualnych zalogowanych uytkownikach. Aby wymusi zatrzymanie z automatycznym wylogowaniem uytkowników naley uy opcji -f (od wersji!",$). Po zakoczeniu działania %&% a pojawi si komunikat. Aby unikn wywietlania komunikatów (dla wersji bezobsługowej) naley doda opcj -n. Tak wic ostatecznie polecenie zatrzymania usługi %&% ma posta: nserv32.exe -f -n uruchomienie usługi %&% a: nserv32.exe -b Po uruchomieniu usługi pojawi si komunikat. Aby unikn wywietlania komunikatów (dla wersji bezobsługowej) naley doda opcj -n. Tak wic ostatecznie polecenie uruchomienia usługi %&% ma posta: nserv32.exe -b -n
3 / 8 b. system operacyjny (. ( zatrzymanie %&%'a: unload nserver.nlm Uytkownicy zostan automatycznie wylogowani. uruchomienie %&%'a: load nserver.nlm c. system operacyjny /0 zatrzymanie serwera aplikacji %&%: MacroAppSERVER stop Uruchomione aplikacje zostan automatycznie zamknite. Naley dodatkowo wskaza ciek do plików konfiguracyjnych serwera aplikacji uywajc opcji -p. Polecenie zatrzymania %&% a ma teraz posta: MacroAppSERVER -ppath -stop Od wersji 1"2$ istnieje moliwo stosowania połcze szyfrowanych /. Zatrzymanie serwera aplikacji pracujcego w tym trybie wymaga dodatkowo wskazania katalogu z kluczem prywatnym i certyfikatem serwera aplikacji uywajc opcji -k Tak wic ostatecznie polecenie zatrzymania %&% a obsługujcego połczenia SSL ma posta: MacroAppSERVER -ppath kpath -stop uruchomienie serwera aplikacji %&%: MacroAppSERVER Uywajc opcji -p naley wskaza katalog z plikami konfiguracyjnymi serwera aplikacji. Bez wskazania tej cieki serwer aplikacji nie zostanie uruchomiony. Gdy katalogiem na logi serwera aplikacji ma by inny ni biecy, naley wskaza go uywajc opcji -w. Polecenie uruchomienia %&% ma posta: MacroAppSERVER -ppath wpath Od wersji 1"2$ istnieje moliwo stosowania połcze szyfrowanych /. Uruchomienie serwera aplikacji pracujcego w tym trybie wymaga dodatkowo wskazania katalogu z kluczem prywatnym i certyfikatem serwera aplikacji uywajc opcji -k Tak wic polecenie uruchomienia %&% a obsługujcego połczenia SSL ma posta: MacroAppSERVER -ppath wpath -kpath zatrzymanie %&%'a: MacroADMIN -stop Uywajc opcji -p naley wskaza katalog z plikami konfiguracyjnymi serwera. Uytkownicy zostan automatycznie wylogowani. Tak wic ostatecznie polecenie zatrzymania %&% a ma posta: MacroADMIN -ppath -stop Jeli uruchamiamy take serwer komunikacyjny ( %&% 3(45 Klienci '), to jego take musimy zatrzyma (z automatycznym odłczeniem wszystkich zalogowanych uytkowników) za pomoc polecenia: MacroCOMM -ppath -stop_f
4 / 8 uruchomienie %&%'a: MacroSERVER Uywajc opcji -p naley wskaza katalog z plikami konfiguracyjnymi serwera. Bez wskazania tej cieki serwer nie zostanie uruchomiony. Gdy katalogiem roboczym serwera ma by inny ni biecy, naley wskaza go uywajc opcji -w. Tak wic ostatecznie polecenie uruchomienia %&% ma posta: MacroSERVER -ppath -wpath Jeli uruchamiamy take serwer komunikacyjny, to jego take musimy uruchomi za pomoc polecenia: MacroCOMM -ppath 4. Uruchamianie bezobsługowe (ang. unattended ) Wymienione polecenia razem z odpowiednimi opcjami umoliwiaj uycie ich w skryptach do bezobsługowego wykonywania kopii bezpieczestwa. Zalet takiego rozwizania jest moliwo zaprogramowania cyklicznego i automatycznego wykonywania kopii o dowolnej porze - wybranej przez administratora ze wzgldu na czasowy rozkład obcienia systemu. Standardowe narzdzia do zaprogramowania cyklicznego wykonywania kopii bezpieczestwa: a. system operacyjny '()+,$$$+56+,$$- Do zarzdzania cyklicznym wykonywaniem polece w systemie Windows NT/2000 słuy komenda AT. Wymaga ona uruchomionej usługi )7 8. Wicej informacji na temat uycia tej komendy mona uzyska piszc HELP AT w linii polece lub odnajdujc polecenie w Pomocy systemowej. W pakiecie '()% *"$ jest narzdzie 9 8, które dodaje graficzny interfejs do polecenia AT. Oczywicie wiele innych narzdzi systemowych ma take w sobie zaszyty system okresowego uruchamiania innych programów, np. pakiet (&. Mona uywa take tych programów. przykład polecenia ustawiajcego uruchamianie skryptu c:\arch\backup.bat w dni robocze o godzinie #:$$ w nocy: at 01:00 /every:m,t,w,th,f "cmd /c c:\arch\backup.bat" b. system operacyjny (. ( Do zarzdzania cyklicznym wykonywaniem polece na platformie (. ( słuy moduł cron.nlm. Opis tego modułu oraz sposób jego wykorzystania mona znale pod adresem 8:++"." + ;+ 8+ 8" <+,=-=**$"8. przykład wpisu do tabeli 9%>() ustawiajcy uruchamianie skryptu mbackup.ncf. w dni robocze o godzinie #:$$ w nocy: 0 1 * * 1-5 mbackup.ncf
5 / 8 c. system operacyjny /0 Do zarzdzania cyklicznym wykonywaniem polece na platformie /0 mamy do dyspozycji dwa mechanizmy: at i cron. Narzdzie at słuy do jednorazowego uruchamiania polecenia o okrelonej porze (mona w uruchamianym skrypcie zaprogramowa kolejne wykonanie...). Narzdzie cron daje moliwoci cyklicznego wykonywania polece o okrelonych porach. Wicej informacji na temat tych narzdzi mona znale w manualu (man at, man cron, man crontab). przykład polecenia ustawiajcego jednokrotne uruchomienie skryptu /home/arch/make_backup jutro o godzinie #:$$ w nocy i wysyła poczt o wykonaniu polecenia: at -f /home/arch/make_backup -m 1am tomorrow przykład wpisu do systemowej tabeli crontab ustawiajcy uruchamianie skryptu /home/arch/make_backup w dni robocze o godzinie #:$$ w nocy i wysyłaniu wyjcia ze skryptu do uytkownika backup: MAILTO=backup 0 1 * * 1-5 /home/arch/make_backup 5. Odtwarzanie danych aplikacji z kopii zapasowej a. Przed przystpieniem do odtwarzania danych z kopii zapasowej zaleca si archiwizacje systemu w biecym stanie. Da to moliwo przywrócenia stanu systemu do sytuacji sprzed odtwarzania, jeli zajdzie taka konieczno. b. Odtwarzanie całoci systemu Odtwarzanie całoci systemu z kopii zapasowej jest operacj stosunkowo prost. Metoda taka jest najmniej błdogenna. Efektem takiego odtworzenia danych jest przywrócenia stanów aplikacji na moment, w którym wykonana została kopia zapasowa, która bdzie uyta do odtwarzania. Przy codziennym (conocnym) wykonywaniu kopii zapasowej maksymalnie bdzie to utrata danych jednego dnia pracy aplikacji. Najpierw naley zatrzyma serwer aplikacji i serwer baz danych w sposób analogiczny do opisywanego przy procedurze tworzenia kopii zapasowej W miejscu, gdzie aplikacje s zainstalowane, odtworzy pliki z kopii zapasowej Ponownie uruchomi serwery tak jak po wykonaniu kopii zapasowej c. Odtwarzanie wybranych plików innych ni dane Sytuacja odtwarzania wybranych plików innych ni dane moe mie miejsce wtedy, gdy w wyniku błdu dysku, czy błdu administratora, usunita lub uszkodzona została zawarto wybranych plików aplikacji. Do takich plików mog nalee wszystkie typy plików, które nie zawieraj danych (czyli formuły *.fml, raporty *.rpt, konfiguracja *.ini, definicja *.def, ochrona *.psw, itd.) Zaleca si zakoczenie pracy wszystkich klientów bazy danych i klientów serwera aplikacji, które korzystały (lub chciały korzysta) z brakujcych lub uszkodzonych plików. Jeeli chcemy odtwarza z kopii zapasowej jeden z plików konfiguracyjnych serwera aplikacji lub serwera baz danych Pobra brakujce lub uszkodzone pliki z kopii zapasowej i umieci je w miejscach ich pierwotnej lokalizacji w ramach aplikacji
6 / 8 Od tego momentu uruchamiane programy (klienci, serwery) bd ju korzysta z odtworzonych plików. d. Odtwarzanie wybranych plików z danymi Sytuacja koniecznoci odtworzenia wybranych plików z danymi moe wystpowa w przypadku, gdy skasowaniu lub uszkodzeniu uległy tylko pojedyncze pliki danych (dane z pojedynczych tabel) lub ewentualnie dane z jednej z aplikacji wchodzcych w skład zainstalowanego pakietu. Odtwarzajc tylko wybrane tabele z kopii zapasowej nie tracone s informacje zapisane w innych tabelach od momentu wykonywania ostatniej pełnej kopii zapasowej. W przypadku duej liczby zmian w bazie danych lub gdy wprowadzone zmiany nie mog zosta powtórzone, takie rozwizanie jest koniecznoci. Jeli skasowaniu lub uszkodzeniu uległy pliki *.del lub *.ndx, to nie ma koniecznoci ich odtwarzania, wystarczy odtworzenie indeksów tabeli, z której te pliki pochodz. Odtworzenie indeksów moe wykona si automatycznie, w momencie wykorzystania danego indeksu w aplikacji. Wszystkie indeksy danej tabeli mona take odtworzy na danie wywołujc funkcj sys_sort() z okienka uruchomieniowego formuli z menu Administracja. Ponisze operacje dotycz odtwarzania plików zawierajcych dane aplikacji (*.mdb) Najpierw naley zatrzyma serwer aplikacji i serwer baz danych w sposób analogiczny do opisywanego przy procedurze tworzenia kopii zapasowej Wybrane pliki *.mdb odtworzy w miejscach ich pierwotnej lokalizacji Wykona transfer naprawczy danych dla wszystkich zintegrowanych systemów, które korzystały z odtwarzanych plików z danymi Transfer naprawczy dla pojedynczego systemu wykonujemy poprzez wywołanie programu )%(?% z parametrem -c Polecenie uruchomienia transferu naprawczego dla Windows: transfer.exe -c nazwa_systemu Polecenie uruchomienia transferu naprawczego dla Linux: MacroTRANSFER -c nazwa_systemu Podczas transferu, program zapisuje do logu (plik nazwa_systemu.trc) informacje o wyzerowanych złczeniach (do rekordów, które nie istniej w odtwarzanych tabelach). Informacje z tego pliku mona uy do póniejszego ( rcznego ) wpisania złcze, aby logiczna integralno danych aplikacji była zachowana. T operacj powinien wykonywa wdroeniowiec lub osoba bardzo dobrze znajca zarówno technologi jak i konkretn aplikacj, której zostały odtworzone z kopii zapasowej. Transfer naprawczy zmienia sygnatury plików. Oznacza to, ze po odtworzeniu wybranych danych z archiwum i wykonaniu transferu naprawczego nie bdzie ju mona z tego archiwum odtwarza innych danych. Próba odtworzenia kolejnych danych spowoduje utrat informacji o złczeniach. Dlatego zaleca si wykonanie kopii zapasowej całego systemu zaraz po poprawnym odtworzeniu wybranych plików z danymi. Ponownie uruchomi serwery tak jak po wykonaniu kopii zapasowej 6. Uwagi techniczne
7 / 8 a. Przy pisaniu skryptów tworzcych kopie bezpieczestwa i programowaniem ich okresowego bezobsługowego wykonywania naley zastanowi si: nad por dnia, kiedy uruchamiany jest proces tworzenia kopii nad czstotliwoci wykonywania kopii nad sposobem wykonania kopii (zwykłe kopiowanie, kompresowanie, uycie dedykowanego narzdzia do backup u systemu plików,...) nad czasem jaki moe by przeznaczony na wykonanie kopii (czasem szybciej przekopiowa dane w inne miejsce do archiwizacji moe by duo szybsze ni archiwizacja ich w miejscu ródłowym (przez cały proces %&% musi by zatrzymany). b. W przypadku korzystania z modułu powiadomie /%) i jego konfiguracji automatycznego uruchamiania i zatrzymywania naley rozway ponisze uwagi: konieczne jest zsynchronizowanie czasów automatycznego zatrzymywania i ponownego uruchamiania /%)a z procesem tworzenia kopii zapasowej: /%) powinien by zatrzymany przed zatrzymaniem serwerów, uruchomiony po ich ponownym wystartowaniu dokładny opis konfigurowania automatycznego startu i zatrzymania /%)a opisany jest w podrczniku uytkownika tego modułu c. system operacyjny '()+,$$$+,$$- %&% nie zakoczy prawidłowo działania, gdy na serwerze uruchomiony jest take który z klientów 9/4(): klient serwera aplikacji (winterm.exe) lub moduł wykonawczy '4(. %&% współdzieli pewne pliki razem z klientem, dlatego bdzie czekał na zakoczenie pracy wszystkich lokalnie pracujcych klientów. Oznacza to, e w momencie uruchomienia procedury tworzenia kopii zapasowej nie mona pracowa lokalnie na serwerze. 7. Przykłady skryptów a. system operacyjny '()+,$$$+,$$- (skrypt backup.bat) set SRCHOME=c:\skid set XCOPY_OPTIONS=/E /V /C /Q /H /R /K /D /I set DESTHOME=c:\skid_backup echo Backup started. rem [[ polecenia dla serwera aplikacji rem zatrzymanie serwera aplikacji mblaunch.exe -e -n rem odczekanie czasu na zamkniecie aplikacji (max. 10 aplikacji) rem uzyto prostego programu sleep (www.sysinternals.com) sleep 200 rem ]] polecenia dla serwera aplikacji rem zatrzymanie serwera baz danych nserv32.exe -f -n rem backup, to kopia zmodyfikowanych plikow na DESTHOME xcopy "%SRCHOME%" "%DESTHOME%" %XCOPY_OPTIONS% rem ponowne uruchomienie serwera baz danych nserv32.exe -b -n rem [[ polecenia dla serwera aplikacji rem ponowne uruchomienie serwera aplikacji
8 / 8 mblaunch.exe -b -n rem ]] polecenia dla serwera aplikacji echo Backup completed. b. system operacyjny (. ( (skrypt mbackup.ncf) # zatrzymanie serwera baz danych unload nserver.nlm # # w tym miejscu polecenia wykonujace kopie bezpieczenstwa # # ponowne uruchomienie serwera baz danych load nserver.nlm c. system operacyjny /0 (skrypt make_backup) SRCHOME=/home/macro/skid DESTHOME=/home/backup/skid CFG=/home/macro/cfg WORK=/home/macro/work KEYS=/home/macro/keys echo Backup started. # [[ polecenia dla serwera aplikacji # zatrzymanie serwera aplikacji /home/macro/run/macroappserver -p$cfg k$keys -stop # odczekanie czasu na zamkniecie aplikacji (max. 10 aplikacji) sleep 200 # ]] polecenia dla serwera aplikacji # zatrzymanie serwera baz danych /home/macro/run/macroadmin -p$cfg -stop /home/macro/run/macrocomm -p$cfg -stop_f # backup, to kopia zmodyfikowanych plikow na DESTHOME cp -ru $SRCHOME $DESTHOME # ponowne uruchomienie serwera baz danych /home/macro/run/macroserver -p$cfg -w$work /home/macro/run/macrocomm -p$cfg # [[ polecenia dla serwera aplikacji # ponowne uruchomienie serwera aplikacji /home/macro/run/macroappserver -p$cfg -w$work k$keys # ]] polecenia dla serwera aplikacji echo Backup completed.,$$2;$=;,1