Program Promocji Gospodarczej Polski Wschodniej realizowany w ramach działania 1.4 Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej

Program Promocji Gospodarczej Polski Wschodniej realizowany w ramach działania 1.4 Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych, Warszawa, marzec 2009 roku 1

Spis treści Wstęp... 3 I. Grupy docelowe działań promocyjnych... 5 II. Rynki i sektory istotne dla promocji gospodarczej Polski Wschodniej... 5 III. Programu Promocji Gospodarczej Polski Wschodniej... 6 1. Analiza ekonomiczna potencjału gospodarczego Polski Wschodniej... 6 2. Promocja wizerunkowa... 7 3. Promocja bezpośrednia... 14 IV. Ewaluacja Programu badania marketingowe... 20 V. Trwałość Programu... 23 VI. Tryb realizacji Programu... 23 VII. Komplementarność projektu do innych projektów realizowanych na terenie Polski Wschodniej... 28 VIII. Budżet Programu...Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. IX. Harmonogram realizacji Programu... 32 X. Kategorie wydatków... 43 XI. Wskaźniki monitorowania realizacji zadań... 44 XII. Doświadczenie PAIiIZ w realizacji podobnych Projektów... 45 XIII. Plan promocji Projektu... 48 XIV. Zgodność Projektu z politykami horyzontalnymi UE... 49 Załączniki... 49 Załącznik 1. Komplementarność zadań realizowanych w ramach Programu Promocji Gospodarczej Polski Wschodniej z działaniami finansowanymi z programów operacyjnych 49 2

Wstęp Głównym celem polityki strukturalnej Unii Europejskiej jest niwelowanie różnic w poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego pomiędzy najbiedniejszymi a najbogatszymi regionami państw członkowskich. Poprzez zmniejszanie nierówności między poszczególnymi regionami Wspólnoty, polityka strukturalna służy gospodarczej i społecznej spójności Unii. Kierując się zasadami polityki strukturalnej, państwa członkowskie zadecydowały o utworzeniu funduszu przeznaczonego dla regionów o najniższym PKB w UE-25 - pięciu województw składających się na obszar Polski Wschodniej - lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego. Województwa te charakteryzują się najniższym PKB na mieszkańca zarówno w Polsce jak i w krajach UE-25 (poniżej 40 % wartości średniego unijnego PKB per capita, który wynosi obecnie ok. 26. 800 EUR). Podobnie rzecz ma się z dynamiką przyrostu w ciągu ostatnich 10 lat, co oznacza, że różnica w dochodach na mieszkańca między wschodnimi a zachodnimi regionami stale się powiększa. Podział na Polskę Wschodnią i Zachodnią jest widoczny niemal w każdej współczesnej analizie przestrzennego zróżnicowania rozwoju społeczno gospodarczego. Różnice - na korzyść zachodnich regionów - dotyczą wyposażenia w materialną infrastrukturę - koleje, drogi, kanalizację. Odmienna jest także struktura regionalnych gospodarek i rynków pracy. Makroregion cechuje m.in.: niska stopa inwestycji, niewielki napływ inwestycji zagranicznych. Jest to spowodowane przede wszystkim słabą infrastrukturą gospodarczą i społeczną, niewielką chłonnością rynku oraz niewystarczającą aktywnością województw w przyciąganiu inwestorów oraz promocji eksportu. Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową (IBnGR), który regularnie przeprowadza badania na temat atrakcyjności inwestycyjnej polskich regionów, uznał województwa: podkarpackie i warmińsko-mazurskie za regiony o niskiej atrakcyjności inwestycyjnej, a województwa świętokrzyskie, lubelskie oraz podlaskie za obszary o najniższej atrakcyjności inwestycyjnej w Polsce w większości analizowanych czynników atrakcyjności 1. Według przytoczonych powyżej badań, Polska Wschodnia jest makroregionem o niskim poziomie rozwoju przemysłu, nieefektywnej strukturze gospodarki, niskiej innowacyjności oraz z małymi zasobami wykwalifikowanych pracowników. Na sytuację makroregionu wpływa negatywnie również jego peryferyjne położenie w stosunku do krajowych i europejskich centrów gospodarczych. Mimo obecnej niekorzystnej sytuacji ekonomicznej, Polska Wschodnia dysponuje walorami mającymi istotne znaczenie dla jej potencjału rozwojowego. Są to m.in.: znaczna ilość wolnych terenów i obiektów do przygotowania pod inwestycje, działalność specjalnych stref ekonomicznych, struktury klastrowe, dobre warunki dla rozwoju sektora MŚP. Wyraźnie widoczny jest również wysoki popyt na edukację w Polsce Wschodniej. W latach 1988 2002, czyli między dwoma kolejnymi spisami powszechnymi, to właśnie we wschodnich regionach kraju nastąpił największy przyrost odsetka ludności z wyższym wykształceniem. Ponadto od wprowadzenia w 2002 r. zewnętrznie ocenianych egzaminów dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjalistów oraz (od 2005 r.) matur przeciętne wyniki edukacyjne, osiągane przez uczniów na wschodzie Polski, są wyższe niż w Polsce Zachodniej. Dotyczy to zwłaszcza osiągnięć w naukach ścisłych i przyrodniczych. 1 Atrakcyjność inwestycyjna województw oraz podregionów Polski, IBnGR, Warszawa 2008 3

Dla zapewnienia sukcesu gospodarczego Polski Wschodniej niezbędne jest, oprócz działań budujących potencjał rozwojowy w takich obszarach jak infrastruktura czy rozwój kapitału ludzkiego, prowadzenie celowej i systemowej promocji gospodarczej. Takie systemowe podejście, poprzez efekt synergii promocji gospodarczej z innymi działaniami PO RPW oraz programami operacyjnymi realizowanymi na obszarze makroregionu, przyczyni się do skutecznego pobudzenia wzrostu ekonomicznego województw objętych Programem, a konsekwencji do niwelowania różnic w poziomie życia pomiędzy Polską Wschodnią a pozostałymi regionami UE-25. Promocja Gospodarcza Polski Wschodniej, w ramach Działania 1.4 PO RPW, będzie realizowana przez długoterminowe i spójne działania komunikacyjne, których rezultatem będzie systematyczny wzrost konkurencyjności gospodarczej i atrakcyjności obszaru, tzn. firm, produktów, usług, kapitału, miast, miejsc. Program Promocji Gospodarczej Polski Wschodniej jest pierwszym, który swym zasięgiem obejmie jednocześnie wszystkie województwa makroregionu oraz w sposób przemyślany i spójny zaprezentuje potencjał gospodarczy całego obszaru, a tym samym wpłynie na wzrost zainteresowania potencjalnych przedsiębiorców możliwościami gospodarczymi województw Polski Wschodniej. Głównym celem Programu jest wzrost zainteresowania ofertą gospodarczą Polski Wschodniej, a tym samym przyspieszenie tempa rozwoju społeczno gospodarczego Polski Wschodniej zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, co stanowi cel strategiczny Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej. Projekt będzie realizowany w latach 2009-2015. Główne założenia Programu obejmują: zwiększenie napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych do makroregionu; zainteresowanie polskich firm inwestycjami w Polsce Wschodniej; pobudzenie eksportu produktów oraz usług z Polski Wschodniej; rozwój turystyki biznesowej w makroregionie. Działania prowadzone przez PAIiIZ mające na celu wspieranie rozwoju gospodarczego kraju zostaną uzupełnione działaniami realizowanymi w ramach Programu. Liczne projekty służące przede wszystkim zwiększeniu napływu do makroregionu bezpośrednich inwestycji zagranicznych, takie jak organizacja staży oraz szkoleń dla instytucji regionalnych zajmujących się promocją BIZ, współpraca ze stolicami Polski Wschodniej, prezentacja możliwości lokalizacyjnych województw Polski Wschodniej, współpraca z SSE zlokalizowanymi w makroregionie w zakresie pozyskiwania BIZ, realizowane przez Agencję w ramach jej statutowej działalności zostaną wzmocnione dzięki działaniom i projektom realizowanym w ramach Programu. Zapewni to nie tylko skuteczną realizację założeń i celów Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej, ale także doprowadzi do uzyskania efektu synergii poprzez zwiększenie siły oddziaływania i wykorzystanie wielu instrumentów, przy jednoczesnym zmniejszeniu kosztów realizacji poszczególnych projektów. Program Promocji Gospodarczej Polski Wschodniej obejmuje: 1. Promocję wizerunkową Polski Wschodniej; 2. Promocję bezpośrednią potencjału gospodarczego Polski Wschodniej wśród potencjalnych inwestorów, zarówno polskich i zagranicznych oraz firm zainteresowanych intensyfikacją współpracy gospodarczej. 4

Promocja Gospodarcza Polski Wschodniej zostanie poprzedzona analizą, która uszczegółowi priorytetowe dla działań promocyjnych sektory i rynki, zarówno pod kątem przyciągania inwestycji, jak i promocji eksportu z uwzględnieniem obecnej sytuacji gospodarczej. Równolegle przeprowadzone zostaną badania ewaluacyjne ex-ante, pozwalające ustalić obecny wizerunek Polski Wschodniej w kraju i zagranicą. I. Grupy docelowe działań promocyjnych Pożądanym rezultatem realizacji Programu Promocji Gospodarczej Polski Wschodniej jest zwiększenie atrakcyjności gospodarczej tych województw Polski. Odbiorcami komunikatów promocyjnych będą środowiska okołobiznesowe i opiniotwórcze, a w szczególności: potencjalni inwestorzy zagraniczni: międzynarodowe przedsiębiorstwa inwestujące w regionach europejskich o podobnym charakterze geograficznym, gospodarczym, kadrowym; inwestorzy zagraniczni obecni w Polsce; przedsiębiorstwa krajowe z rozwiniętą siecią przedstawicielstw regionalnych; międzynarodowi liderzy opinii, w tym ekonomiści, eksperci w zakresie inwestycji zagranicznych, specjaliści ds. marketingu miejsc; zagraniczne izby, organizacje i stowarzyszenia gospodarcze, bilateralne izby handlowe; liderzy biznesowi organizacji polonijnych; międzynarodowa i krajowa opinia publiczna; potencjalni importerzy; media lokalne, krajowe, zagraniczne oraz globalne; kadra zarządzająca, decision makers oraz prezesi zarządów korporacji i instytucji międzynarodowych; Polacy pełniący funkcje kierownicze w międzynarodowych koncernach; międzynarodowe firmy konsultingowe obecne w Polsce, obsługujące inwestorów zagranicznych; turyści biznesowi. II. Rynki i sektory istotne dla promocji gospodarczej Polski Wschodniej Charakterystyka rynków, na które zostały skierowane działania promocyjne opiera się na analizie wyników napływu kapitału zagranicznego, analizie strategii rozwoju województw Polski Wschodniej oraz strategii i doświadczeniu podmiotów zajmujących się przyciąganiem inwestycji zagranicznych, a także wyników badań przeprowadzonych przez niezależne instytuty badawcze, takie, jak Instytut Badań nad Gospodarka Rynkową, Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk, Instytut Przedsiębiorczości Szkoły Głównej Handlowej. Z analizy wyżej wymienionych danych wynika, że rynkami najbardziej zainteresowanym regionami Polski Wschodniej są Unia Europejska, Stany Zjednoczone, Japonia, Chiny, Indie, Brazylia, Ukraina, Białoruś i Rosja. Analizując dane z zakresu eksportu można zauważyć, że kierunki eksportowe to kraje Unii Europejskiej, przede wszystkim Niemcy, Wielka Brytania, 5

państwa nadbałtyckie Litwa, Łotwa i Estonia oraz Ukraina, Rosja i Białoruś. Wśród głównych kierunków eksportu znalazły się też Stany Zjednoczone, do których towary wszystkich kategorii wysyłają wszystkie województwa Polski Wschodniej. Biorąc pod uwagę potencjał rolniczy Polski Wschodniej, interesującym dla współpracy gospodarczej rynkiem może okazać się również Izrael, odnoszący sukcesy w sektorze biotechnologii. Polska Wschodnia jest atrakcyjna inwestycyjnie także dla firm, które chcą zaistnieć na rynku rosyjskim. Polska ze względu na przynależność do UE, stanowi bezpieczną lokalizację dla inwestycji, a bliskość geograficzna Rosji ułatwia eksport za wschodnią granicę. Sektory wysokiej szansy dla BIZ w regionach Polski Wschodniej BPO BUDOWLANY CHEMICZNY SEKTORY DRZEWNY i MEBLARSKI ROZWÓJ ENERGII ZE ŹRÓDEŁ ODNAWIALNYCH LOGISTYKA LOTNICZY MASZYNOWY METALOWY ODZIEŻOWY SPOŻYWCZY (rolnictwo ekologiczne i specjalistyczne, przemysł rolnospożywczy) TURYSTYKA lubelskie, WOJEWÓDZTWA świętokrzyskie, podlaskie; podkarpackie; warmińsko mazurskie, podlaskie; warmińsko mazurskie, podlaskie, lubelskie, świętokrzyskie; lubelskie; podlaskie podkarpackie; świętokrzyskie, lubelskie, podlaskie; świętokrzyskie; lubelskie, podlaskie; lubelskie, podlaskie, warmińsko mazurskie, świętokrzyskie, podkarpackie; lubelskie, podlaskie, świętokrzyskie, warmińsko mazurskie. W ramach promocji Gospodarczej Polski Wschodniej będą również promowane struktury klastrowe istniejące w pięciu województwach. III. Programu Promocji Gospodarczej Polski Wschodniej 1. Analiza ekonomiczna potencjału gospodarczego Polski Wschodniej W celu doprecyzowania rynków na których powinny zostać skierowane działania promocyjne oraz uszczegółowienia sektorów, które powinny zostać promowane zwłaszcza w odniesieniu do zaistniałej sytuacji gospodarczej, zostanie przeprowadzona analiza ekonomiczna. Analiza zostanie dokonana na podstawie istniejących strategii przyciągania BIZ dla poszczególnych województw, strategii promocji eksportu, analiz gospodarczych na temat 5 województw Polski Wschodniej, danych na temat rynku pracy, dostępnych badań naukowych (raporty na temat atrakcyjności inwestycyjnej województw). Wykonawca analizy zostanie wyłoniony w drodze 6

zapytania ofertowego bez stosowania przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych (Art. 4 pkt 8) w III kwartale 2009 roku. Wyniki analizy zostaną przedstawione w raporcie w IV kwartale 2009 roku. Przedmiotem analizy ekonomicznej w zakresie inwestycji będzie: diagnoza sytuacji w Polsce Wschodniej w zakresie przyciągania inwestycji zagranicznych (poziom napływu inwestycji, do jakich branż i sektorów); analiza sektorowa Polski Wschodniej z uwzględnieniem obecnej sytuacji gospodarczej na świecie - spowolnienie gospodarcze; określenie rzeczywistej atrakcyjności inwestycyjnej województw Polski Wschodniej (infrastruktura, rynek pracy, w tym dostępność siły roboczej, wiek siły roboczej, wykształcenie, płace, koszty produkcji, powiązania kooperacyjne, dostępność ofert inwestycyjnych, dostępność zachęt inwestycyjnych, jakość obsługi inwestorów, itp.); określenie potencjalnej atrakcyjności inwestycyjnej województw Polski Wschodniej (jakie atuty Polski Wschodniej można wykorzystać w przyciąganiu inwestycji); ustalenie sektorów tzw. najwyższej szansy w przyciąganiu inwestycji; określenie priorytetowych rynków zagranicznych dla przyciągania inwestycji do Polski Wschodniej; określenie korelacji sektor rynek, w celu odpowiedzi na pytania jakie sektory powinny być promowane na danych rynkach zagranicznych (przedstawienie tej korelacji w formie macierzy); określenie najskuteczniejszych sposobów dotarcia do inwestorów; analiza najlepszych praktyk w zakresie promocji inwestycji zaobserwowanych w innych regionach za granicą. Przedmiotem analizy ekonomicznej w zakresie eksportu będzie: diagnoza sytuacji Polski Wschodniej w zakresie eksportu (wartość eksportu, dynamika wzrostu, branże i produkty eksportowe, kierunki eksportu, bariery dla rozwoju eksportu, firmy będące liderami eksportu); ustalenie priorytetowych sektorów w zakresie promocji eksportu; określenie rynków priorytetowych dla promocji eksportu; ustalenie korelacji sektor rynek, w celu odpowiedzi na pytania jakie sektory powinny być promowane na danych rynkach zagranicznych (przedstawienie tej korelacji w formie macierzy); opracowanie listy imprez wystawienniczo targowych w kraju i za granicą, na których powinna być promowana Polska Wschodnia; analiza najlepszych praktyk w zakresie promocji eksportu zaobserwowanych w innych regionach za granicą. 2. Promocja wizerunkowa Głównym założeniem promocji wizerunkowej jest wypromowanie makroregionu Polski Wschodniej jako dobrego miejsca do lokowania inwestycji oraz atrakcyjnego partnera handlowego. Realizowane zadania będą służyły wsparciu promocji bezpośredniej. Promocja wizerunkowa obejmie działania o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym. Grupami docelowymi będą przedsiębiorcy, a w szczególności potencjalni inwestorzy polscy i zagraniczni, importerzy oraz polscy eksporterzy. Wybór nośników kampanii nastąpi po 7

opracowaniu strategii promocji wizerunkowej przez wykonawcę wybranego do realizacji tego działania. Promocja zostanie skierowana przede wszystkim na rynki wskazane w raporcie. Promocja wizerunkowa zostanie wzmocniona przez działania Public Relations, takie jak: wizyty studyjne dziennikarzy zagranicznych, których celem jest obiektywna prezentacja Polski Wschodniej w mediach zagranicznych; konferencje prasowe, seminaria oraz fora ekonomiczne, których zadaniem jest przedstawienie Programu, efektów jego realizacji oraz przekazanie informacji o możliwościach współpracy gospodarczej z Polską Wschodnią; materiały informacyjno-promocyjne, w tym publikacje i gadżety. 2.1 Identyfikacja wizualna Cel wykreowanie wizerunku Polski Wschodniej; wywołanie zainteresowania obszarem i wyróżnienie wśród podobnych regionów; umożliwienie szybkiej i łatwej komunikacji z odbiorcami; zapewnienie przemyślanych i spójnych działań: uzyskanie efektu synergii z obecnie funkcjonującymi kreacjami promującymi Polskę; Założenia /zakres kreacja artystyczna uwzględniająca specyfikę makroregionu Polski Wschodniej i jego potencjału inwestycyjnego i eksportowego, istniejący system identyfikacji poszczególnych regionów oraz system stworzony na potrzeby promocji gospodarczej Polski; opracowanie hasła i logotypu; opracowanie, na podstawie wybranego hasła, kompletnej Księgi Tożsamości zawierającej projekt stoiska wystawowego, layout publikacji, ulotek i broszur reklamowych, oraz propozycje gadżetów reklamowych, a także do ewentualnego wykorzystania wzory wizytówek, papieru firmowego, prezentacji programu Power Point, kopert, papieru do notatek, zaproszeń, ulotek; materiały promocyjne; opracowanie narzędzi i metod służących wdrożeniu identyfikacji wizualnej. Harmonogram III kwartał 2009 r. procedura przetargowa na wybór agencji reklamowej; III/IV kwartał 2009 r. opracowanie koncepcji identyfikacji wizualnej, narzędzi i metod jej wdrożenia oraz wzoru gadżetów reklamowych przez wybraną w trybie zamówienia publicznego agencję reklamową; IV kwartał 2009 r. - wdrożenie identyfikacji wizualnej przez beneficjenta i regiony przy zastosowaniu metod i narzędzi opracowanych przez agencję reklamową w ramach strategii komunikacji marketingowej; III - IV kwartał 2009 r. procedura przetargowa, produkcja i dystrybucja materiałów promocyjnych. Tryb wyboru nieograniczony wykonawcy Spodziewany efekt Wzrost rozpoznawalności Polski Wschodniej (jednolity przekaz o Polsce Wschodniej przyczyni się do lepszego zapamiętania makroregionu niż miałoby to miejsce w przypadku promocji 8

Korzyści dla grupy docelowej i społeczności lokalnej (i/lub regionów) Rola Grupy Roboczej poszczególnych systemów identyfikacji wizualnej województw Polski Wschodniej) Spójny system identyfikacji wizualnej Polski Wschodniej pozwoli na skuteczną promocję w Polsce i zagranicą przedstawienie logotypów poszczególnych województw Polski Wschodniej w celu ustalenia ewentualnych elementów wspólnych; wybór hasła i logotypu; akceptacja zasad posługiwania się elementami graficznymi Polski Wschodniej przez instytucje regionalne. 2.2 Kampania promocyjna w mediach krajowych i zagranicznych Kanały Promocji: media drukowane: gazety, czasopisma, magazyny, książki informacyjne (telefoniczne), kalendarze; media audio-wizualne: reklamy telewizyjne, radiowe, Internet; reklamy w kinach i na imprezach; miejsca publiczne: napisy (neony), tablice i billboardy itp. umieszczane na ścianach budowli lub specjalnych stelażach, reklamy na tramwajach i autobusach; media bezpośrednie: kolportaż katalogów, broszur; materiały reklamowe np: breloczki, pendrivy, długopisy, torby, kalendarze itp.; miejsce sprzedaży: wystrój stoiska na targach. Cel wypromowanie Polski Wschodniej; przekazanie informacji na temat potencjału gospodarczego Polski Wschodniej w atrakcyjny sposób szerokiej publiczności. Założenia /zakres opracowanie strategii komunikacji marketingowej i promocji uwzględniającej specyfikę makroregionu Polski Wschodniej i jego potencjału inwestycyjnego i eksportowego oraz opracowaną identyfikację wizualną; opracowanie scenariusza i realizacji spotów reklamowych na rynek krajowy i zagraniczny, które w atrakcyjnej formie będą przedstawiały walory Polski Wschodniej; opracowanie projektu graficznego reklamy; opracowanie wzorów oraz opracowanie listy materiałów reklamowych produkcja materiałów; zaplanowanie mediów: zakup powierzchni reklamowej i czasu antenowego, wybór mediów na podstawie ustalonych wspólnie z regionami rynków będących partnerami biznesowymi, intensyfikacja kampanii; ze względu na profil odbiorców promocji gospodarczej kampania zostanie przeprowadzona w wyselekcjonowanych mediach i ściśle określonym czasie. Działania zostaną wzmocnione w ramach podobnych działań realizowanych z centralnych oraz regionalnych programów operacyjnych; kampanii będzie towarzyszył cykl wydarzeń promocyjno - 9

informacyjnych z udziałem władz rządowych i regionalnych oraz środowisk artystycznych; kampania będzie prowadzona z wykorzystaniem wszystkich przekazów medialnych, w tym również internetowego portalu gospodarczego Polski Wschodniej przy obsłudze i realizacji wydarzeń informacyjno-promocyjnych; kampania promocyjna obejmie również promocję internetowego portalu gospodarczego Polski Wschodniej jako platformy komunikacji dla inwestorów, przedsiębiorców, przedstawicieli Polski Wschodniej i innych uczestników Projektu. Harmonogram III kwartał 2009 r. - procedura przetargowa na wybór agencji reklamowej; IV kwartał 2009 r. - rozpoczęcie kampanii promocyjnej. II kwartał 2015 r. - zakończenie kampanii promocyjnej. Materiały reklamowe: III kwartał 2009 r. wybór wykonawcy IV kwartał produkcja materiałów reklamowych na podstawie propozycji agencji reklamowej Tryb wyboru wykonawcy Spodziewany efekt Korzyści dla grupy docelowej i społeczności lokalnej (i/lub regionów) Rola Grupy Roboczej nieograniczony wybór wykonawcy co dwa lata. Wzrost rozpoznawalności i znajomości Polski Wschodniej wśród grup docelowych. Jedna, spójna strategia komunikacji marketingowej łącząca wszystkie walory Polski Wschodniej pozwoli na zwiększenie oddziaływania wszystkich działań promocyjnych z zakresu promocji wizerunkowej i bezpośredniej. Kampania promocyjna prowadzona w mediach krajowych i zagranicznych będzie spójna we wszystkich obszarach i zgodnie z celami założeniami Programu przyczyni się do wypromowania regionu, a tym samym do podniesienia poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego Polski Wschodniej. akceptacja scenariusza spotu reklamowego i projektu graficznego reklamy; zatwierdzanie działań reklamowych realizowanych w ramach Programu, tak aby uzyskać efekt synergii z kampaniami medialnymi finansowanymi z regionalnych programów operacyjnych. 2.3 Działania Public Relations promujące Polskę Wschodnią a. Wizyty studyjne dziennikarzy zagranicznych Cel prezentacja w obiektywny sposób Polski Wschodniej w mediach zagranicznych Założenia /zakres spotkania dziennikarzy z przedstawicielami specjalnych stref ekonomicznych, przedsiębiorców, władz samorządowych, instytucji otoczenia biznesu, itd.; kraje, z których pochodzić będą dziennikarze, zostaną ustalone na podstawie wyników analizy potencjału gospodarczego z uwzględnieniem opinii regionów i doświadczenia PAIiIZ w tym zakresie; 10

tematyką wizyt będzie prezentacja potencjału inwestycyjnego i eksportowego Polski Wschodniej. Harmonogram III kwartał 2011 r. IV kwartał 2014 r. Średnioroczna liczba 1 wizyta studyjna dziennikarzy zagranicznych zdarzeń Tryb wyboru Działanie realizowane przez PAIiIZ wykonawcy Spodziewany efekt Korzyści dla grupy docelowej i społeczności lokalnej (i/lub regionów) Rola Grupy Roboczej Niezależna opinia o województwach Polski Wschodniej oraz wzrost obecności makroregionu w mediach zagranicznych, a tym samym dotarcie z ofertą do zakładanych grup docelowych. Zwiększenie wiedzy wśród dziennikarzy zagranicznych na temat Polski Wschodniej, jej atutów i przewag konkurencyjnych. akceptacja programu wizyt; akceptacja podziału obowiązków przy organizacji wizyt przez instytucje zaangażowane w realizację Programu. b. Konferencje, seminaria, fora ekonomiczne Cel zwrócenie uwagi środowisk biznesowych, opinii publicznej oraz mediów na pozytywne aspekty dotyczące gospodarki makroregionu oraz jego województw, przekazanie opinii publicznej pozytywnych komunikatów związanych z regionami Polski Wschodniej; informowanie opinii publicznej o zadaniach realizowanych w ramach Programu Promocji Gospodarczej Polski Wschodniej; wymiana poglądów i doświadczeń; zacieśnienie oraz nawiązanie współpracy gospodarczej z partnerami zagranicznymi; integracja środowisk związanych z Polską Wschodnią; przybliżenie korzyści związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej w makroregionie; przysporzenie prestiżu Polsce Wschodniej. Założenia /zakres organizacja konferencji informujących o Programie i Polsce Wschodniej, w tym konferencji prasowych i seminariów, w kraju i poza granicami, wykorzystując do organizacji m.in. WPHiI oraz biura odpowiedzialne za promocję gospodarczą Polski Wschodniej mających siedzibę za granicą oraz bilateralne izby gospodarcze; udział przedstawicieli Polski Wschodniej w konferencjach organizowanych przez podmioty zewnętrzne; udział będzie czynny, tzn. uwzględniający prezentację, odczyt, udział w sesjach match-makingowych udział przedstawicieli Polski Wschodniej w telekonferencjach z inwestorami zagranicznymi; organizacja w każdym z województw Polski Wschodniej forum gospodarczego z udziałem władz i instytucji regionalnych, przedsiębiorców z regionów, przedsiębiorców i inwestorów zagranicznych, firm konsultingowych, mediów; każde z forów będzie promowało atuty gospodarcze Polski Wschodniej ze 11

szczególnym uwzględnieniem województwa będącego gospodarzem forum. Harmonogram II kwartał 2009 r. konferencja prasowa otwierająca Program; IV kwartał 2009 r. prezentacja identyfikacji wizualnej; IV kwartał 2009 r. prezentacja kampanii promocyjnej IV kwartał 2010 r. organizacja pierwszego forum. Średnioroczna liczba 11 wydarzeń zdarzeń Tryb wyboru Działanie realizowane przez PAIiIZ wykonawców Spodziewany efekt Korzyści dla grupy docelowej i społeczności lokalnej (i/lub regionów) Rola Grupy Roboczej Zwiększenie wiedzy środowisk gospodarczych (zarówno krajowych jak i zagranicznych obecnych w Polsce), mediów i opinii publicznej o potencjale ekonomicznym Polski Wschodniej, a tym samym wykreowanie pozytywnego wizerunku makroregionu Zwiększenie wiedzy środowisk gospodarczych (zarówno krajowych jak i zagranicznych obecnych w Polsce), mediów i opinii publicznej o potencjale ekonomicznym Polski Wschodniej, a tym samym wykreowanie pozytywnego wizerunku makroregionu akceptacja listy oraz tematyki konferencji i seminariów; akceptacja zasad organizowania konferencji, seminariów i forów; akceptacja miejsca i częstotliwości odbywania się forów ekonomicznych; dostarczenie listy imprez, w których uczestniczyć będą przedstawiciele pięciu województw, finansowanych z regionalnych programów operacyjnych w celu uniknięcia ich dublowania i uzyskania efektu synergii; 2.4 Materiały informacyjne (publikacje) Cel opracowanie materiału informacyjnego dla osób planujących rozpoczęcie działalności gospodarczej w Polsce Wschodniej. Założenia /zakres publikacje (m. in. materiały drukowane, materiały na nośnikach elektronicznych) zostaną opracowane w kilku wersjach językowych, dostosowane do rynków, na których będą prowadzone działania promocyjne; materiały zostaną przesłane ważnym z punktu widzenia promocji gospodarczej Polski Wschodniej instytucjom w celu dalszej dystrybucji, m.in. WPHiI, bilateralnym izbom gospodarczym, firmom consultingowym oraz biurom odpowiedzialnym za promocję gospodarczą Polski Wschodniej mających siedzibę za granicą. propozycje publikacji: a. Doing business in Eastern Poland, przewodnik dla inwestora i przedsiębiorcy. Publikacja będzie pakietem informacji o makroregionie, przepisach regulujących rozpoczęcie działalności gospodarczej oraz możliwościach uzyskania wsparcia przez przedsiębiorców. Ponieważ publikacje w tradycyjnej, drukowanej formie nie cieszą się obecnie dużym powodzeniem (ich zbyt duży format powoduje zwiększone koszty transportu), przewodnik zostanie wydany 12

na pendrivie z logo Polski Wschodniej; b. wydawnictwa (np. mini CD, pendrive) zawierające Doing business in Eastern Poland, promocyjne prezentacje multimedialne oraz prezentacje power point. Będą stanowiły pakiet gotowych materiałów do prezentowania na konferencjach, seminariach itp.; c. album promocyjny Eastern Poland będzie bogato ilustrowaną, wydaną na wysokiej jakości papierze publikacją o charakterze promocyjnym. Będzie prezentował osiągnięcia gospodarcze makroregionu, kluczowe dla pięciu województw sektory itp.; d. ulotki promocyjne w kilku wersjach językowych prezentujące skrótowe informacje makroekonomiczne nt Polski Wschodniej oraz dane teleadresowe do instytucji regionalnych zajmujących się obsługą inwestorów i promocją gospodarczą; e. publikacje dotyczące poszczególnych sektorów; f. katalogi poddostawców; g. inne mające znaczący wpływ na promocję gospodarczą Polski Wschodniej; h. informacje gospodarcze na temat Polski Wschodniej będą także umieszczane na portalu internetowym Programu; i. wszelkie publikacje będą także dostępne na stronie internetowej Programu, stronach Agencji, stronach instytucji regionalnych; j. publikacje będą wskazywały portal Programu jako źródło informacji o samym Programie, jak i Polsce Wschodniej. Harmonogram III kwartał 2009 r. wybór podmiotu odpowiedzialnego za przygotowanie treści poszczególnych publikacji oraz opracowanie treści; III/IV kwartał 2009 r. - procedura przetargowa na wybór podmiotu odpowiedzialnego za tłumaczenie poszczególnych publikacji oraz tłumaczenie publikacji; IV kwartał 2009 r. procedura przetargowa na druk publikacji; IV kwartał 2009 r. - druk i dystrybucja publikacji. Tryb wyboru wykonawcy Treści publikacji zapytanie ofertowe bez stosowania przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych (Art. 4 pkt 8) z zachowaniem konkurencyjności; Tłumaczenie przetarg nieograniczony; Druk przetarg nieograniczony. Każdy z wykonawców zostanie wybrany na dwa lata. Spodziewany efekt Upowszechnienie wiedzy wśród potencjalnych inwestorów i partnerów handlowych na temat gospodarczych walorów makroregiony Polski Wschodniej. Korzyści dla grupy docelowej i społeczności lokalnej (i/lub regionów) Rola Grupy Roboczej Dostęp do informacji na temat regionu, jego walorach i przewagach konkurencyjnych. Wzrost świadomości wśród społeczności lokalnej a tym samym zmiana postrzegania własnego regionu. dostarczenie listy publikacji Polski Wschodniej i publikacji finansowanych w ramach regionalnych programów operacyjnych w celu uniknięcia dublowania i uzyskania efektu synergii; 13

zatwierdzenie wyboru wersji językowych publikacji; zatwierdzenie zakresu i tematyki publikacji. 3. Promocja bezpośrednia Bezpośrednie działania marketingowe stanowią najistotniejszy element Programu Promocji Gospodarczej Polski Wschodniej, ze względu na: możliwość dokładnego dopasowania oferty inwestycyjnej i eksportowej do poszczególnych odbiorców; potencjalnie większe zainteresowanie ofertą, która jest adresowana do pojedynczych odbiorców lub małej ich grupy; możliwość szybkiej weryfikacji skuteczności komunikatów i środków przekazu; relatywnie niskie koszty działań; możliwość dopasowania narzędzi marketingu pod kątem potrzeb poszczególnych województw (udział w określonych targach, misjach itp.). 3.1 Internetowy portal gospodarczy Polski Wschodniej wraz z bazą danych przedsiębiorców Cel zainteresowanie międzynarodowych środowisk gospodarczych Polską Wschodnią oraz wzrost współpracy gospodarczej w makroregionie; umożliwienie szybkiego dostępu do informacji wszystkim zainteresowanym wschodnimi województwami; stworzenie interaktywnej platformy wymiany doświadczeń; umożliwienie przekazywania nieograniczonej liczby informacji (m.in. poprzez zamieszczanie elektronicznej wersji publikacji); szybka reakcja na doniesienia prasowe i wydarzenia związane z Polską Wschodnią i realizacją Programu poprzez zamieszczanie informacji zwrotnych; stworzenie wizytówki Polski Wschodniej (portal będzie często stanowił pierwszy kontakt z makroregionem); wzrost współpracy gospodarczej w makroregionie i województw z partnerami zagranicznymi dzięki bazie danych stanowiącej część portal; Platforma komunikacji dla obecnych i potencjalnych inwestorów oraz platforma informowania o wydarzeniach promujących w ramach kampanii wizerunkowej. Założenia /zakres Główną część strony startowej będą stanowiły aktualności: informacje o nowych inwestycjach w Polsce Wschodniej, konferencjach i targach tematycznych, komunikaty prasowe. Jako wzbogacenie wizualne treści merytorycznych strony serwisu będą zawierać atrakcyjne ilustracje o charakterze promocyjno-turystycznym. Portal będzie wykorzystywany również przy obsłudze i realizacji eventów promujących Polskę Wschodnią, organizowanych w ramach Projektu. 14

Zakres prezentowanych informacji uwzględnia następujące sekcje: Facts & Figures sekcja prezentującą Polskę Wschodnią: położenie geograficzne; atuty (z podkreśleniem szans, jakie stoją przed regionami dzięki dofinansowaniu z funduszy europejskich); dane makroekonomiczne; system administracyjny z danymi kontaktowymi. Business - informacje dla inwestorów i eksporterów: kontakt do Centrów Obsługi Inwestora, specjalnych stref ekonomicznych; opis zachęt inwestycyjnych; opis możliwego wsparcia z funduszy strukturalnych, źródeł samorządowych i centralnych; regulacje prawne; charakterystyka sektorów; potencjał eksportowy. Regions - opis każdego z województw obszaru Polski Wschodniej wraz z linkami do portali wojewódzkich: lubelskie; podkarpackie; podlaskie; świętokrzyskie; warmińsko-mazurskie. Downloads - elektroniczne wersje materiałów informacyjnopromocyjnych: publikacje; prezentacje multimedialne; mapy województw. Data Bases - bazy danych, wprowadzane również bezpośrednio przez zarejestrowanych użytkowników serwisu dotyczące: terenów inwestycyjnych; poddostawców; kooperantów; eksporterów, importerów; informacji o realizowanych postępowaniach przetargowych; ofert handlowych; ofert technologii (zakupu i sprzedaży innowacyjnych rozwiązań). Linki: do strony prowadzonej przez Polską Organizację Turystyczną, zawierającej informacje na temat turystyki biznesowej; do stron regionów oraz biur odpowiedzialnych za promocję gospodarczą Polski Wschodniej mających siedzibę za granicą; do stron instytucji rządowych. Grupa dyskusyjna/forum - platforma wymiany doświadczeń pomiędzy zarejestrowanymi użytkownikami - Forum służy wymianie doświadczeń i umożliwia dyskusję pomiędzy użytkownikami portalu. Forum powinno być moderowane by wprowadzona wiadomość była widoczna w portalu, musi być wcześniej zaakceptowana przez uprawnionego pracownika. 15

Newsletter - dostarczający bieżących informacji o najważniejszych wydarzeniach gospodarczych makroregionu, wydawany minimum raz w miesiącu i skierowany do wszystkich zarejestrowanych użytkowników. Charakterystyka użytkowników: Użytkownicy zarejestrowani W celu pełnego korzystania ze wszystkich funkcji i danych portalu, użytkownik musi wypełnić formularz rejestracyjny, co z jednej strony zapewnia jego wiarygodność jako potencjalnego oferenta, a z drugiej strony umożliwia zbieranie danych statystycznych na temat użytkowników portalu. Zarejestrowany przedsiębiorca ma prawo do zamieszczania np. ofert eksportowych swojej firmy, jak również otrzymuje pełny dostęp do oglądania innych zapytań ofertowych. W zależności od uprawnień przyznanych mu przez administratora serwisu, jego oferty mogą być od razu publikowane w portalu lub też mogą wymagać zaakceptowania przez administratora. Użytkownicy niezarejestrowani Przedsiębiorca, który nie zdecyduje się na rejestracje w portalu, będzie mógł korzystać z ogólnodostępnych informacji makroekonomicznych zamieszczonych w serwisie oraz przeglądać prezentacje polskich przedsiębiorstw. Nie będzie miał dostępu do pełnych danych zapytań ofertowych (widoczne będą jedynie skrócone dane ofert) oraz Forum. Założenia techniczne: Portal będzie dostosowany do najpopularniejszych wśród użytkowników technologii i przeglądarek (MS Internet Explorer, Firefox, Opera, Netscape). Wykonawca zapewni utrzymanie portalu w ramach jego zasobów (sprzęt m.in. serwer, infrastruktura sieciowa m.in. łącze internetowe, bazy danych). Zostanie przewidziana automatyczna archiwizacja danych i zapewnienie niezawodnego, automatycznego systemu archiwizowania i tworzenia kopii na nośnikach zewnętrznych. Zostanie uwzględniona rejestracja anonimowych użytkowników zewnętrznych oraz zapewnienie bezpiecznej dla serwisu dostępności anonimowych użytkowników zewnętrznych. Będą przygotowywane i udostępniane statystyki odwiedzin portalu w podziale na kraje pochodzenia użytkowników, ilości odwiedzin, częstotliwości odwiedzin, czas, liczbę odsłon itp. Informacje te pozwolą na dopasowanie treści portalu do profilu osób go odwiedzających. Harmonogram III kwartał 2009 r. procedura przetargowa na wykonawcę portalu; III-IV kwartał 2009 r. realizacja zamówienia (budowa portalu, implementacja treści); I kwartał 2010 r. publikacja w sieci. Tryb wyboru Dialog konkurencyjny. na cały okres realizacji 16

wykonawcy Spodziewane efekty Korzyści dla grupy docelowej i społeczności lokalnej (i/lub regionów) Rola Grupy Roboczej Programu. Zwiększenie zainteresowania ofertą inwestycyjną Polski Wschodniej wśród potencjalnych inwestorów zagranicznych; Intensyfikacja wymiany handlowej poprzez stały dostęp do bieżącej wiedzy o Polsce Wschodniej; Dostęp do informacji na temat regionu, jego walorach i przewagach konkurencyjnych. Wzrost świadomości wśród społeczności lokalnej a tym samym zmiana postrzegania własnego regionu. konsultacja merytoryczna w zakresie opracowywania treści dotyczących poszczególnych województw do zamieszczenia na portalu gospodarczym; akceptacja i zatwierdzanie treści zamieszczanych na portalu gospodarczym. 3.2. Misje gospodarcze a. Wyjazdowe misje gospodarcze handlowe i inwestycyjne. Cel bezpośrednie dotarcie z ofertą gospodarczą Polski Wschodniej do potencjalnych inwestorów, importerów i innych partnerów biznesowych. Założenia /zakres w misjach będą brali udział przedstawiciele Polski Wschodniej: m.in. przedsiębiorcy, przedstawiciele specjalnych stref ekonomicznych, instytucji otoczenia biznesu, Centrów Obsługi Inwestora, a także władz samorządowych; pożądany jest udział inwestora już obecnego w regionie z kraju, w którym odbędzie się misja ( w celu przedstawienia success case); uczestnicy misji (zarówno przedsiębiorcy jak i przedstawiciele JST zajmujący się promocja BIZ) zostaną wyłonieni w drodze konkursu. Ogłoszenie o konkursie będzie przesyłane do instytucji regionalnych oraz publikowane na portalu Programu, portalu Agencji i w prasie o zasięgu co najmniej ponadregionalnym; uczestnictwo w konkursie będzie otwarte; wyniki konkursu będą jawne. W przypadku przedstawicieli JST przewiduje się udział co najmniej dwóch, lecz nie więcej niż 4 reprezentantów instytucji regionalnych zajmujących się obsługą inwestorów ; przy organizacji misji zostanie wykorzystane doświadczenie PAIiIZ oraz pomoc, kontakty i doświadczenie organizacji gospodarczych, biur odpowiedzialnych za promocję gospodarczą Polski Wschodniej mających siedzibę za granicą, bilateralnych izb handlowych, placówek RP za granicą oraz zagranicznych placówek w Polsce; lista misji na dany rok będzie prezentowana w IV kwartale roku poprzedzającego. Harmonogram IV kwartał 2009 r. II kwartał 2015 r. Średnioroczna liczba 10 misji 17

zdarzeń Tryb wyboru wykonawcy Spodziewany efekt Korzyści dla grupy docelowej i społeczności lokalnej (i/lub regionów) Rola Grupy Roboczej Działanie realizowane przez PAIiIZ Pozyskanie inwestorów zagranicznych oraz partnerów handlowych dla przedsiębiorstw działających na terenie Polski Wschodniej Wzrost poziomu rozwoju społeczno - gospodarczego, a tym samym podniesienie się jakości życia mieszkańców makroregionu. akceptacja kierunku i tematyki misji; akceptacja kryteriów wyboru uczestników misji. b. Przyjazdowe misje gospodarcze Cel bezpośrednia prezentacja Polski Wschodniej przedsiębiorcom zagranicznym zainteresowanym nawiązaniem kontaktów handlowych oraz inwestycjami w makroregionie. Założenia /zakres uczestnicy misji przyjazdowych zostaną wyłonieni m.in. spośród partnerów biorących udział w spotkaniach z uczestnikami misji wyjazdowych, np. podczas sesji match-makingowych; przy organizacji misji zostanie wykorzystane doświadczenie PAIiIZ oraz pomoc, kontakty i doświadczenie organizacji gospodarczych, biur odpowiedzialnych za promocję gospodarczą Polski Wschodniej mających siedzibę za granicą, bilateralnych izb handlowych, placówek RP za granicą oraz zagranicznych placówek w Polsce; informacja o planowanych misjach będzie prezentowana w IV kwartale roku poprzedzającego na stronach internetowych Programu, WPHiI i ogłaszana w zagranicznej prasie ekonomicznej, wskazanej w strategii komunikacji i promocji opracowanej na potrzeby promocji wizerunkowej. Harmonogram III kwartał 2010 r. IV kwartał 2014 r. Średnioroczna liczba 7 misji zdarzeń Tryb wyboru Działanie realizowane przez PAIiIZ wykonawcy Spodziewany efekt Pozyskanie inwestorów zagranicznych oraz partnerów handlowych Korzyści dla grupy docelowej i społeczności lokalnej (i/lub regionów) Rola Grupy Roboczej dla przedsiębiorstw działających na terenie Polski Wschodniej Wzrost poziomu rozwoju społeczno gospodarczego, a tym samym podniesienie się jakości życia mieszkańców makroregionu. Akceptacja programów i tematyki misji. 3.3 Targi i wystawy Cel bezpośrednie dotarcie do grupy docelowej: przedsiębiorców i inwestorów działających w branżach stanowiących najbardziej 18

rozwinięte sektory w Polsce Wschodniej; zaprezentowanie oferty Polski Wschodniej; porównanie alternatywnych produktów i wystawców, przegląd aktualnej oferty rynkowej; budowanie wizerunku regionu. Założenia /zakres dofinansowanie udziału przedsiębiorców w wybranych przez nich imprezach na podstawie listy targów opracowanej przez Agencję poprzez refundację części kosztów (zakup i zabudowa powierzchni wystawienniczej, przelot i zakwaterowanie 1 przedstawiciela, transport i ubezpieczenie eksponatów, przygotowanie materiałów informacyjno-promocyjnych). uczestnicy targów oraz wystawcy zostaną wyłonieni w drodze konkursu (zarówno przedsiębiorcy jak i przedstawiciele JST zajmujący się promocją BIZ); Ogłoszenie o konkursie będzie przesyłane do instytucji regionalnych oraz publikowane na portalu Programu, portalu Agencji i w prasie o zasięgu co najmniej ponadregionalnym; uczestnictwo w konkursie będzie otwarte; wyniki konkursu będą jawne. W przypadku przedstawicieli JST przewiduje się udział co najmniej dwóch, lecz nie więcej niż 4 reprezentantów instytucji regionalnych zajmujących się obsługą inwestorów. lista targów oraz wystaw (ewentualnie tematyka wystaw, np. Design in Eastern Poland), w których mogą wziąć udział przedstawiciele Polski Wschodniej w danym roku, będzie prezentowana w IV kwartale roku poprzedzającego; zakłada się możliwość zorganizowania wystaw w biurach odpowiedzialnych za promocję gospodarczą Polski Wschodniej mających siedzibę za granicą, w siedzibach WPHiI, bilateralnych izb gospodarczych, itp. opracowanie bazy dostępnych targów i wystaw rekomendowanych do uczestnictwa dla przedstawicieli regionów Polski Wschodniej. Harmonogram IV kwartał 2009 r. II kwartał 2015 r. Średnioroczna liczba zdarzeń Tryb wyboru wykonawcy Spodziewany efekt Korzyści dla grupy docelowej i społeczności lokalnej (i/lub regionów) Rola Grupy Roboczej 10 wydarzeń (w tym co najmniej 2 skierowane do przedstawicieli instytucji regionalnych) Działanie realizowane przez PAIiIZ Pozyskanie inwestorów zagranicznych oraz partnerów handlowych dla przedsiębiorstw działających na terenie Polski Wschodniej Wzrost poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego, a tym samym podniesienie się jakości życia mieszkańców makroregionu. akceptacja listy targów i imprez wystawienniczych; akceptacja kryteriów wyboru wystawców i uczestników; dostarczenie informacji o podmiotach wystawiających się na tych samych targach dzięki dofinansowaniu z regionalnych programów operacyjnych w celu uzyskania efektu synergii i uniknięcia dublowania; 19

3.4 Wizyty studyjne przedstawicieli Polski Wschodniej Cel obserwacja najlepszych praktyk związanych z promocją gospodarczą wypracowanych w kraju i za granicą przez przedstawicieli instytucji odpowiedzialnych za promocję w regionach Polski Wschodniej; zastosowanie zaobserwowanych praktyk przy opracowywaniu strategii promocyjnych regionów. Założenia /zakres zaproszenia do udziału w wizytach zostaną wysłane do instytucji regionalnych oraz ich przedstawicielstw odpowiedzialnych za promocję gospodarczą miast i województw; uczestnicy zostaną wyłonieni w drodze konkursu; Ogłoszenie o konkursie będzie przesyłane do instytucji regionalnych oraz publikowane na portalu Programu, portalu Agencji i w prasie o zasięgu co najmniej ponadregionalnym; uczestnictwo w konkursie będzie otwarte; wyniki konkursu będą jawne; Przewiduje się udział co najmniej dwóch, lecz nie więcej niż 4 reprezentantów instytucji regionalnych. lista misji na dany rok będzie prezentowana w IV kwartale roku poprzedzającego. Harmonogram II kwartał 2010 r. IV kwartał 2014 r. Średnioroczna liczba 1 wizyta studyjna (z wyjątkiem 2010 roku- 2 wizyty) zdarzeń Tryb wyboru Działanie realizowane przez PAIiIZ wykonawcy Spodziewany efekt Korzyści dla grupy docelowej i społeczności lokalnej (i/lub regionów) Rola Grupy Roboczej Podniesienie kwalifikacji i jakości obsługi potencjalnych inwestorów zagranicznych oraz partnerów handlowych przedsiębiorstw działających na terenie Polski Wschodniej Wzrost poziomu rozwoju społeczno gospodarczego, a tym samym podniesienie się jakości życia mieszkańców makroregionu. akceptacja programu, kryteriów wyboru uczestników wizyt; dostarczenie listy podobnych wyjazdów finansowanych z regionalnych programów operacyjnych w celu uzyskania efektu synergii między działaniami i uniknięcia ich dublowania. IV. Ewaluacja Programu badania marketingowe W celu ewaluacji skuteczności prowadzonych działań i wprowadzenia ewentualnych zmian zostaną przeprowadzone badania wizerunkowe. Badania zostaną przeprowadzone na początku realizacji Programu w 2009 roku, w trakcie realizacji w 2012 oraz na zakończenie realizacji w 2015 roku. Przedmiot badań ewaluacyjnych: rozpoznawalność i postrzeganie makroregionu; różnice w postrzeganiu poszczególnych województw makroregionu; skojarzenia, które budzi nazwa Polska Wschodnia w kręgach gospodarczych; 20

ocena klimatu inwestycyjnego w makroregionie; ocena najważniejszych barier inwestycyjnych i proeksportowych w makroregionie; atuty makroregionu; liczba przedsiębiorców rozważających inwestycje w Polsce Wschodniej. Ewaluacja ex-ante Badanie zostanie przeprowadzone w III kwartale 2009 roku. Celem badania ewaluacyjnego będzie zbadanie postrzegania wizerunku Polski Wschodniej w kręgach gospodarczych w kraju i za granicą. Grupę podlegającą badaniu stanowią firmy krajowe oraz zagraniczne oraz organizacje biznesowe istotne z punktu widzenia rozwoju gospodarczego Polski Wschodniej. Rodzaje badań: ilościowe 2 za pomocą kwestionariusza na reprezentatywnej grupie badawczej; jakościowe 3 - wywiady na podstawie kwestionariusza z przedstawicielami kierownictwa firm krajowych oraz zagranicznych; badania na podstawie źródeł wtórnych 4 (publikacje na temat Polski Wschodniej, ogólnodostępne raporty, dane itp.). Rezultatem badań marketingowych będzie Raport wyjściowy na temat wizerunku Polski Wschodniej w środowiskach gospodarczych w Polsce oraz na wybranych rynkach zagranicznych w 2009 roku, który ukaże m.in.: rozpoznawalność makroregionu; ocenę makroregionu przez środowiska gospodarcze; skojarzenia negatywne oraz pozytywne Polski Wschodniej wśród środowisk gospodarczych; najbardziej uciążliwe bariery gospodarcze dla przedsiębiorców; liczbę przedsiębiorców rozważających ewentualną współpracę gospodarczą z Polską Wschodnią. badania ewaluacyjnego zostanie przeprowadzony w trybie przetargu nieograniczonego. Badanie ewaluacyjne średniookresowe Programu Promocji Gospodarczej Polski Wschodniej W celu oceny skuteczności realizacji Programu Promocji Gospodarczej Polski Wschodniej w I kwartale 2012 roku zostaną przeprowadzone średniookresowe badania ewaluacyjne. 2 badania ilościowe odpowiadają na pytanie ile. Pozwolą oszacować ilu przedsiębiorców ocenia makroregion pozytywnie ilu negatywnie; ilu zamierza tu inwestować, ilu nie itp. 3 odpowiadają na pytanie co. Pozwolą odpowiedzieć na pytanie, co przedsiębiorcy myślą o Polsce Wschodniej, z czym im się kojarzy, co ich zdaniem należałoby zrobić, aby region był bardziej atrakcyjny dla biznesu itp. Mają bardziej subiektywny charakter niż badania ilościowe. 4 badania wykorzystujące informacje dostępne na rynku, min. z istniejących raportów w regionach. 21

Grupę podlegającą badaniu stanowią firmy krajowe oraz zagraniczne z wybranych rynków priorytetowych, na których prowadzone były działania promocyjne oraz przedstawiciele organizacji biznesowych krajowych i zagranicznych. Rodzaje badań: ilościowe za pomocą kwestionariusza na reprezentatywnej grupie badawczej; jakościowe - wywiady na podstawie kwestionariusza z przedstawicielami kierownictwa firm krajowych oraz zagranicznych; badania na podstawie źródeł wtórnych (publikacje na temat Polski Wschodniej, ogólnodostępne raporty, dane itp.). Rezultatem średniookresowych badań ewaluacyjnych będzie: Średniookresowy raport ewaluacyjny na temat wizerunku Polski Wschodniej w środowiskach gospodarczych w Polsce oraz na wybranych rynkach zagranicznych po 3 latach realizacji Programu Promocji Gospodarczej Polski Wschodniej; który udzieli odpowiedz na pytania: czy i jakie zmiany nastąpiły w postrzeganiu wizerunku Polski Wschodniej pod wypływem podejmowanych działań promocyjnych; ilu przedsiębiorców ocenia wizerunek Polski Wschodniej negatywnie, ilu pozytywnie po 3 latach działań promocyjnych; jakie skojarzenia budzi nazwa Polska Wschodnia; skąd inwestorzy czerpali informacje o Polsce Wschodniej (prasa, radio, telewizja); czy oraz ilu przedsiębiorców rozważa możliwość współpracy gospodarczej z województwami Polski Wschodniej. Raport umożliwi także modyfikację działań w ramach poszczególnych elementów Programu dostosowując je do rzeczywistych potrzeb i oczekiwanych rezultatów promocji. Raport wskaże które z działań promocyjnych powinny zostać wzmocnione, a które zmodyfikowane. Raport oceni także skuteczność prowadzonych działań. badania ewaluacyjnego zostanie przeprowadzony w trybie przetargu nieograniczonego. Ewaluacja ex-post Programu Promocji Gospodarczej Polski Wschodniej W celu oceny skuteczności realizacji Programu Promocji Gospodarczej Polski Wschodniej w I kwartale 2015 roku zostaną przeprowadzone końcowe badania ewaluacyjne. Grupą podlegającą badaniu będą firmy krajowe oraz zagraniczne z wybranych rynków priorytetowych, na których prowadzone były działania promocyjne oraz przedstawiciele organizacji biznesowych krajowych i zagranicznych. Rodzaj badań: ilościowe za pomocą kwestionariusza na reprezentatywnej grupie badawczej; jakościowe - wywiady na podstawie kwestionariusza z przedstawicielami kierownictwa firm krajowych oraz zagranicznych; badania na podstawie źródeł wtórnych (publikacje na temat Polski Wschodniej, ogólnodostępne raporty, dane itp.). Rezultatem badania będzie Końcowy raport ewaluacyjny - wizerunek Polski Wschodniej w środowiskach gospodarczych w Polsce oraz na wybranych rynkach zagranicznych po zakończeniu realizacji Programu Promocji Gospodarczej Polski Wschodniej. 22