Przygotowanie frezarki Wersja 7.4

Mathematisch Technische Software-Entwicklung GmbH Przygotowanie frezarki Wersja 7.4 1

TopMill Dialog przygotowawczy Wersja 7.4 PL 04.2011 (Robert Dubas, ul. Sosnowa 1-4, 71-468 Szczecin, tel. 0601 724127, dubas@mts-cnc.com) Mathematisch Technische Software-Entwicklung GmbH 2009 Kaiserin-Augusta-Allee 101-10553 Berlin 0049 30 34 99 60 0 Wszelkie prawa zastrzeżone, również kopiowanie fotograficzne i mechaniczne, a także kopiowanie w formie elektronicznej. 2

Spis treści TEMAT STRONA Spis treści 3 Przygotowanie frezarki 4 Uruchamianie dialogu przygotowawczego 5 Dialog przygotowawczy Zakładka: informacje ogólne 6 Dialog przygotowawczy Zakładka: przedmiot obrabiany i mocowanie przedmiotu obrabianego 7 Dialog przygotowawczy Zakładka: przedmiot obrabiany typ przedmiotu obrabianego 8 Dialog przygotowawczy Zakładka: przedmiot obrabiany 9 Dialog przygotowawczy Zakładka: mocowanie przedmiotu obrabianego mocowanie w imadle 10 Dialog przygotowawczy Zakładka: mocowanie przedmiotu obrabianego uchwyt szczękowy 11 Dialog przygotowawczy Zakładka: mocowanie przedmiotu obrabianego 13 Dialog przygotowawczy Zakładka: rejestr punktu zerowego 15 Dialog przygotowawczy Zakładka: system narzędziowy 16 Dialog przygotowawczy Szybkie przygotowanie obrabiarki 19 3

Przygotowanie frezarki Wprowadzenie: Warunkiem niezbędnym do symulacji programu NC na naszych wirtualnych centrach obróbkowych jest jej wcześniejsze przygotowanie dokładnie tak, jak w praktyce warsztatowej na rzeczywistej obrabiarce. Stan przygotowania maszyny stanowią przede wszystkim dane dotyczące: przedmiotu obrabianego, uchwytu, punktów odniesienia, narzędzi i ich wartości korekcyjnych. Dane na temat stanu gotowości obrabiarki gromadzone są po zakończeniu dialogu przygotowawczego w nagłówku karty technologicznej zwanej kartą przygotowawczą, w której to zapisywany będzie również program NC. Jeśli otwarty zostanie już istniejący w pamięci maszyny program NC, można go poprzez wykorzystanie funkcji <Dialog przygotowawczy> zmienić w nagłówku karty przygotowawczej lub dopasować do programu. Jeśli zaś chcemy utworzyć nowy program, należy wybrać funkcję <Tryb przygotowawczy plik dlg> i podać nazwę programu. Wtedy to wykorzystany zostanie zapis standardowej karty przygotowawczej z pliku o nazwie Dflt_mte jako zapis wstępny dla obrabiarki przy tworzeniu nowej karty przygotowawczej, która z kolei może zostać zmieniona przez użytkownika w trakcie wykorzystywania funkcji dialogu. Karta przygotowawcza ma następującą strukturę. ; Karta przygotowawcza ; Obrabiarka: "PAL-G17-BAZ" ; Sterowanie: "PAL2007-Mill" ; Środek stołu obrabiarki: X300 Y150 Z0 ; ; Informacje ogólne ; Czas wykonania: "20.04.2009 15:40" ; ; Przedmiot obrabiany ; Prostopadłościan: QX120 QY90 QZ16 ; Materiał: "N\Aluminium\AlMg1" ; ; Mocowanie przedmiotu obrabianego ; Uchwyt: "T-Nut-A14H8\NC-HDS\HDS-ZS 125x440x130" ; Nasada uchwytu: "HDSB 125\HDS-AufsatzB\HDSB B125xL90_50xH40_20" ; Kierunek uchwytu: X- ; Rodzaj mocowania: szczęki stopniowe, zewnętrzne ; Głębokość mocowania: ET8 ; Podkładki równoległe: PUB10 ; Pozycja przedmiotu obrabianego: XMT0 YMT0 ZMT162 ; ; System narzędziowy ; Zestaw narzędzi: pusty ; Lista narzędzi ; T01: "SK40\NC-AnBo\NCABO-90 12x30(102) R_SZF-40 ER25x60" ; T02: "SK40\FasenF\FF-90 10x22(122) R_SZF-40 ER25x60" ; T03: "SK40\WalzenstirnF\WSF 50x36x22 R_AFD-40 40x55(19)" ; T04: "SK40\WalzenstirnF\WSF 63x40x27 R_AFD-40 48x55(21)" ; T05: "SK40\SchruppF HSS k\srf HSS-k 25x45(121) R_SZF-40 ER40x70" ; Aktywne narzędzie: T01 ; ; Lista wartości korekcyjnych narzędzi ; T01 TC1: KL+127.250 KR006.000 ; T01 TC2: KL+127.100 KR006.000 ; T01 TC3: KL+121.250 KR006.000 ; T02 TC1: KL+147.225 KR005.000 ; T02 TC2: KL+147.100 KR005.000 ; T02 TC3: KL+142.225 KR005.000 ; T03 TC1: KL+091.000 KR025.000 ; T04 TC1: KL+095.000 KR031.500 ; T05 TC1: KL+145.100 KR012.500 ; ; Rejestr punktów zerowych ; Punkt zerowy G54: XP-60 YP-45 ZP16 X240 Y105 Z178 NT1 ; Punkt zerowy G55: XP-60 YP45 ZP16 X240 Y195 Z178 NT2 ; Punkt zerowy G56: XP60 YP-45 ZP16 X360 Y105 Z178 NT4 ; Punkt zerowy G57: XP0 YP0 ZP16 X300 Y150 Z178 NT5 ; ; Koniec karty przygotowawczej Wirtualna obrabiarka przygotowywana jest przez użytkownika w dialogu przygotowawczym na podstawie planu pracy i rysunku detalu. Na zakończenie dialogu przygotowawczego wszystkie zmiany i ustawienia zapisywane są w programie NC po opuszczaniu trybu przygotowawczego i wybraniu klawisza. Program dostępny jest od tego momentu w pamięci maszyny i można go tworzyć lub zmieniać w edytorze NC lub w trybie interaktywnym w oknie symulacyjnym. Przy uruchamianiu symulacji pracy obrabiarki wczytywana jest karta przygotowawcza (plik Dflt_mte) wraz z dobranymi narzędziami i mocowaniem. Obrabiarka jest gotowa do pracy. 4

Uruchamianie dialogu przygotowawczego Tworzenie nowego programu NC zmiana istniejącej karty przygotowawczej Po wybraniu funkcji <Tryb Przygotowawczy. Plik dlg> folder programów NC. otwiera się Nazwę nowego programu NC, np.: Test należy wpisać jako nazwę pliku. Można też wybrać z listy istniejący już program. Funkcja otwiera folder z zakładkami dla nowego program o podanej nazwie umożliwiając rozpoczęcie przygotowania obrabiarki przed tworzeniem nowego programu NC. Wskazówka: Podając nową nazwę dla programu NC karta przygotowawcza pliku Dflt_mte pojawia się jako wzorzec do dialogu przygotowawczego. Jeśli zaś otwarty zostanie istniejący na liście program NC za pomocą karty przygotowawczej, dane w nim zapisane zostaną użyte przy bieżącym trybie przygotowania obrabiarki. Dane te można oczywiście modyfikować. Wybierając <Dialog przygotowawczy> wybranego programu NC. można dokonywać zmian w karcie przygotowawczej aktualnie Przegląd zakładek w dialogu przygotowawczym W celu przygotowania obrabiarki, czyli utworzenia właściwej karty przygotowawczej w trybie dialogu przygotowawczego dostępne są następujące zakładki: Zakładka Zakładka Zakładka Zakładka Zakładka 5

Dialog przygotowawczy Zakładka: informacje ogólne Zakładka pozwala na wpisanie informacji dotyczących tworzonego programu. Wypełnienie niniejszej zakładki nie jest konieczne. WAŻNE: Przycisk kończy dialog przygotowawczy. Należy go użyć dopiero wtedy, gdy obrabiarka jest w pełni przygotowana do tworzenia dla niej programu NC, względnie dokonano wszelkich niezbędnych zmian w użytej karcie przygotowawczej. Kartę przygotowawczą można wtedy utworzyć używając przycisku, jeśli wszystkie dane zawarte w otwartej karcie są właściwe. W przeciwnym razie, jeśli w karcie są niewłaściwe zapisy przycisk jest nieaktywny. 6

Dialog przygotowawczy Zakładka: przedmiot obrabiany i mocowanie przedmiotu obrabianego Uwagi ogólne Obsługa grafiki trójwymiarowej w oknach zakładki przedmiot obrabiany / mocowanie odbywa się po naciśnięciu lewego klawisza myszki. Do dyspozycji są następujące funkcje: przewijarka myszy: naciśnięta przewijarka myszy: lewy klawisz myszy: powiększanie / zoom przesuwanie grafiki obracanie grafiki W przypadku nie podania niezbędnej danej lub podania błędnej wartości w polach w dolnej części zakładki na czerwonym pasku pojawi się informacja o błędzie lub ostrzeżenie. Błędy należy bezwzględnie usunąć, ponieważ z błędnymi lub niekompletnymi wpisami nie będzie można opuścić dialogu przygotowawczego wybierając klawisz. Będzie on nieaktywny. W oknach wybierać można wartości, właściwości i nastawy graniczne. Wybór rodzaju mocowania w obrębie zarządzania: usunięcie wstępnie przygotowanego uchwytu otwieranie pliku zarządzania dla doboru typu mocowania 7

Dialog przygotowawczy Zakładka: przedmiot obrabiany typ przedmiotu obrabianego Do dyspozycji użytkownika znajdują się różne standardowe typy przygotówki. Pola określające wymiary geometryczne przygotówki lub wybór ustawień wstępnych oznaczone są xxx. Typ przedmiotu obrabianego: Długość: Szerokość: Wysokość: Prostopadłościan QX xxx mm QY xxx mm QZ xxx mm Typ przedmiotu obrabianego: Długość Średnica Walec L xxx mm DA xxx mm Typ przedmiotu obrabianego: Długość Średnica Średnica wewnętrzna: Rura L xxx mm DA xxx mm DI xxx mm Typ przedmiotu obrabianego: Ilość krawędzi: Średnica Rozwartość klucza: Średnica wewnętrzna: N-Bok N xxx mm L xxx mm DS xxx mm DI xxx mm Typ przedmiotu obrabianego: Nazwa pliku: Przemocowany: Wcześniej wykonana przygotówka Detal1.dws Mierzenie W celu określenia sposobu zamocowania wcześniej wykonanej przygotówki użytkownik ma do dyspozycji funkcję mierzenia. Dodatkowo można też wprowadzić wzorcowy przedmiot obrabiany (porównanie powinien/jest). Wyboru materiału przedmiotu obrabianego dokonuje się za pomocą funkcji zarządzania materiałami. Położenie (kierunek) przedmiotu obrabianego można w razie potrzeby zmieniać używając funkcji AP (obrót wokół osi X), BP (obrót wokół osi Y) oraz CP (obrót wokół osi C). 8

Dialog przygotowawczy Zakładka: przedmiot obrabiany Użytkownik określa typ przedmiotu obrabianego dokonując wyboru: Typ przedmiotu obrabianego określa rodzaj przygotówki, którą można wybrać oraz jej opis geometryczny. Typ przedmiotu obrabianego: prostopadłościan Funkcja kierunku (położenia) przedmiotu obrabianego umożliwia swobodne obracanie przedmiotu obrabianego. W celu porównania lub dla sprawdzenia można podać nazwę pliku wzorcowego przedmiotu obrabianego. Rodzaj materiału wybiera się z biblioteki materiałów. Przykład: prostopadłościan Typ przedmiotu obrabianego: prostopadłościan Wielkości, które w tym przypadku należy zdefiniować to: Długość Szerokość Wysokość QX QY QZ 9

Dialog przygotowawczy Zakładka: mocowanie przedmiotu obrabianego mocowanie w imadle Mocowanie w systemie symulatora frezowania TopMill składa się zawsze z dwóch lub trzech elementów (np.: imadło ze szczękami i opcjonalnymi nakładkami lub uchwyt ze szczękami). Przegląd możliwych kombinacji mocowania Wybór typów mocowania w obrębie zarządzania wybrane wcześniej mocowanie usunąć otwiera zarządzanie typu mocowania lub wyboru mocowania W polu wpisywać można wartości, wybierać wartości graniczne lub przejmować wybrane wartości. Typ mocowania: Szczęki Nakładki Nakładki pryzmatyczne Szczęki odsadzone Szczęki odsadzone Nakł. pryzm. przód Nakł. pryzm. tył Korpus imadła Kierunek mocowania: Głębokość mocowania: Przesunięcie imadła: AR xxx stopni ET xxx mm V xxx mm Podkładki równoległe: Grubość: Odległ. od przedn. szczęki Odległ. od tylnej szczęki PUB xxx xxx mm DPUV mm (nastaw wstępny 0) DPUH mm (nastaw wstępny 0) 10

Dialog przygotowawczy Zakładka: mocowanie przedmiotu obrabianego uchwyt szczękowy Przegląd możliwych kombinacji mocowania Wybór typów mocowania w obrębie zarządzania wybrane wcześniej mocowanie usunąć otwiera zarządzanie typu mocowania lub wyboru mocowania W polu wpisywać można wartości, wybierać wartości graniczne lub przejmować wybrane wartości. Typ mocowania: Uchwyt mocujący ze szczękami twardymi szczękami miękkimi szczękami pazurowymi Kierunek mocowania: Głębokość mocowania: AR xxx stopni ET xxx mm AR xxx stopni ET xxx mm AR xxx stopni ET xxx mm Siła zacisku: Średnica mocowania: Pozycja: Szerokość fazy: siła N siła N SpD xxx mm AdP xxx % FB xxx mm siła N Podkładka Podkładka Rozmiar Pozycja UPX XP UPY YP UPZ xxx mm ZP xxx mm 11

Wybranie przycisku podkładki. powoduje automatyczne wybranie odpowiedniej 12

Dialog przygotowawczy Zakładka: mocowanie przedmiotu obrabianego Zasada mocowania W celu wykonania obróbki przedmiotu obrabianego istotne jest właściwe umiejscowienie go na stole obrabiarki (szczególnie przy obróbce wielostronnej przedmiot obrabiany musi mieć wystarczającą wysokość ponad stołem umożliwiającą obróbkę w płaszczyznach G18 oraz G19 bez zagrożenia kolizją). W przypadku przedmiotów o dużych gabarytach należy je dokładnie umieścić na stole z uwagi na granice obszarów przejazdu w poszczególnych osiach. Dlatego też w dialogu przygotowawczym użytkownik ma możliwość określenia pozycji środka dolnej powierzchni przedmiotu obrabianego względem środka górnej powierzchni stołu obrabiarki za pomocą współrzędnych: XMT, YMT i ZMT (Przykład: XMT 0, YMT 0 i ZMT 100: przedmiot obrabiany leży na środku stołu obrabiarki a jego odległość od powierzchni stołu wynosi 100mm). Dane określające pozycję przedmiotu obrabianego są na początku niezależne od sposobu jego mocowania. Głębokość mocowania ET to odległość pomiędzy stołem obrabiarki i dolna krawędzią przedmiotu obrabianego. Wartość zależna jest od głębokości mocowania, rodzaju mocowania oraz od doboru podkładek. Pasująca do rodzaju mocowania i głębokości mocowania wartość oznaczona ZMT jest proponowana w dialogu dla użytkownika w polu wartości ZMT. W przypadku podania innej wartości pojawi się w czerwonym polu ostrzeżenie zmuszające do korekty wartości ZMT lub też jeśli wartość ZMT jest większa niż wartość proponowana, należy użyć dodatkowo podkładki pod mocowanie. Jeśli pojawi się komunikat ostrzegawczy, można zmienić wartość ZMT na obliczoną w dialogu przygotowawczym. Proponowana wartość wyliczana jest automatycznie na podstawie głębokości mocowania, rodzaju mocowania oraz użytej podkładki 13

Dialog przygotowawczy Zakładka: mocowanie przedmiotu obrabianego WSKAZÓWKI: W praktyce do uzyskania równoległego do stołu obrabiarki mocowania przedmiotu obrabianego wykorzystuje się podkładki równoległe. Wysokość podkładek obliczana jest automatycznie po wybraniu funkcji <Podkładki równoległe> na podstawie głębokości mocowania. Podkładki przesuwać można na boki podając odległości DPUV oraz DPUH. Ustawienia wstępne karty przygotowawczej w trybie przygotowawczym dla nowego programu NC wczytywane są automatycznie ze standardowej karty przygotowawczej Dflt_mte przy uruchamianiu wybranej obrabiarki w module symulatora frezowania TopMill. Np.: dla obrabiarki w systemie egzaminacyjnym (PAL) standardowo pojawia się imadło HDS-ZS 125x440x130 z nakładkami. Dla tego rodzaju imadła zakres mocowania wynosi od 5 do 190 mm. Maksymalna głębokość mocowania wynosi 40 mm. Automatyczne wczytywanie przez system wcześniejszych ustawień pozwala na szybkie i prawidłowe przygotowanie obrabiarki. 14

Dialog przygotowawczy Zakładka: rejestr punktu zerowego Do dyspozycji użytkownika są cztery funkcje ustawienia punktu zerowego przedmiotu obrabianego: G54, G55, G56 oraz G57. Wartości współrzędnych dla naroży przedmiotu obrabianego oraz środków jego powierzchni są zdefiniowane w systemie i można je określać poprzez wybór odpowiedniego położenia punktu zerowego. Wyboru dokonuje się z paska menu w dolnej części ekranu (np.: <Strona górna lewe przednie naroże przedmiotu obrabianego>). Współrzędne tak wybranego punktu zerowego można przesuwać przyrostowo używając wartości: IX, IY, IZ. Zdefiniować można od jednego do czterech punktów zerowych: G54-G57. Przesunięcie punktu zerowego przedmiotu obrabianego w osi Z na planowanie odbywa się np. przez wpisanie wartości -1. Używając przycisku następuje wyzerowanie przyrostowego przesunięcia punktu zerowego we wszystkich osiach: IX, IY oraz IZ. Punkt zerowy dla standardowych przygotówek można umieścić w jednym z proponowanych punktów na przedmiocie wybierając jedno z proponowanych położeń i przesuwać go opcjonalnie o wartość przyrostową: IX, IY lub IZ. 15

Dialog przygotowawczy Zakładka: system narzędziowy Magazyn narzędziowy frezarki posiada w standardzie 40 gniazd narzędziowych i przy tworzeniu nowego programu znajdują się w nim przykładowe narzędzia (plik Dflt_mte). Jeśli użytkownik chce zmienić narzędzia, musi wybrać funkcję. Jeśli w zestawie narzędzi nie zostaną dokonane żadne zmiany, można już utworzyć kartę przygotowawczą korzystając z przycisku i tym sposobem zakończyć dialog przygotowawczy. Zestaw narzędzi można sprawdzić i przejąć w całości lub dokonać w nim zmian. Wymiana narzędzia Usuwanie narzędzia Informacja o wybranym narzędziu Pamięć wartości korekcyjnych TC1-TC9 zawiera właściwe wartości korekcyjne narzędzi w bibliotece. W każdej chwili można je zmieniać. Zatwierdzanie wybranego zestawu narzędzi Zakończenie wyboru narzędzi bez zapisu 16

Dialog przygotowawczy Zakładka: system narzędziowy Przycisk pozwala na zmianę narzędzia. Albo wybranie narzędzia do pustego gniazda magazynu, albo wymianę istniejącego narzędzia na inne. Przy wyborze narzędzia do pustego gniazda magazynu użytkownik ma do dyspozycji bibliotekę pogrupowanych według typów narzędzi. Po wybraniu typu narzędzia pojawia się biblioteka dostępnych narzędzi danego typu. Wyboru dokonuje się poprzez zaznaczenie go i zatwierdzenie przyciskiem. Wybrane narzędzie umieszczone zostanie we wcześniej zaznaczonym gnieździe magazynu. Przy wymianie istniejącego narzędzia pojawia się do wyboru biblioteka narzędzi tego samego typu. Wybierając można skorzystać z biblioteki narzędzi wszystkich typów, jeśli użytkownik chce w miejsce istniejącego narzędzia wybrać narzędzie z innej grupy. 17

Dialog przygotowawczy Zakładka: system narzędziowy W celu uzbrojenia magazynu narzędziowego istnieje też możliwość przejęcia narzędzi z magazynu innego programu NC lub dokonania wyboru wcześniej przygotowanego zestawu narzędzi: Zestaw narzędzi opróżnij Aktywne narzędzie Zestaw narzędzi przejmowany jest z karty przygotowawczej wybranego programu NC. W puste gniazda narzędziowe magazynu w czasie przygotowania obrabiarki nie będą umieszczane żadne narzędzia te pozycje pozostaną puste. W innym wypadku puste gniazda narzędziowe pozostaną podczas przygotowania maszyny niezmienione, to znaczy, że znajdujące się w danym momencie w danych pozycjach narzędzia zostaną przejęte. Określa narzędzie w pozycji aktywnej (do pracy) przy uruchamianiu symulacji programu. Punkt wymiany narzędzia Zmiana zdefiniowanego w konfiguracji obrabiarki punktu wymiany narzędzia (np.: w celu uniknięcia zbytecznie dalekiego odjazdu, albo gdy korzystamy z modelu obrabiarki bez magazynu narzędzi, można zdefiniować pozycję wygodną do ręcznej wymiany narzędzia). 18

Dialog przygotowawczy Szybkie przygotowanie obrabiarki Informacje ogólne Wpis nie jest obowiązkowy Np.: Programista: nazwisko ucznia Klasa: IM2J2009 Projekt: Ćwiczenie 1 Przedmiot obrabiany Wpis obowiązkowy: wymiary przedmiotu obrab. Np.: QX: 140 QY: 90 QZ: 20 Głębokość mocowania od 5 do 190 mm Mocowanie przedmiotu obrabianego Wpis obowiązkowy: głębokość mocowania Głębokość mocowania i pozycja przedm. obrabian. Np.: Głębokość mocowania: ET>: 16 Wpis nieobowiązkowy: podkładki równoległe Szerokość: BUB 15 W celu usunięcia komunikatu błędu (zawsze na czerwono) podaj pozycję przedm. obrabianego ZMT: wybierz wartość Komunikat błędu usunięty po właściwym doborze wartości ZMT Maksymalna głębokość mocowania: 40 mm 19

Rejestr punktu zerowego Wpis obowiązkowy: punkt zerowy przedmiotu obrabianego Wybierz naroże lub środek powierzchni ściany przedmiotu obrabianego Przesunięcie przyrostowe punktu zerowego IZ (np. naddatek na planowanie) System narzędziowy Wpis obowiązkowy: automatyczny Wykorzystany zostanie aktualny zestaw narzędzi. Można go zmienić wybierając < Edytuj > Zakończenie przygotowania obrabiarki potwierdź przyciskiem. Obrabiarka i sterowanie Rodzaj symulacji: Programowanie interaktywne N10 G54 N15 T1 S4800 F340 M3 N20 G0 X-10 Y90 Z2 RD.MTS.2009 20