Spis treści 1. Wstęp... 2 2. Procedurabr /testowa... 3 3. Tacens Gelus PRO... 5 4. Tacens Gelus EXTREME... 10 5. ZEROtherm BTF90... 13 6. ZEROtherm Nirvana NV120... 18 7. SUNBEAM Tuniq Tower 120... 23 8. Wyniki testów... 29 9. Podsumowanie... 32 - Koniec spisu treści -
1. Wstęp Chłodzenie procesora powietrzem jest na chwile obecną najpopularniejszą oraz najprostszą metodą chłodzenia komputera, jak wiadomo na rynku jest ogromny wybór i zapewnie większość z nas będzie się zastanawiać który cooler na chwilę obecną jest najlepszy, nie tylko pod względem wydajności lecz również ze względów praktycznych. W miarę upływu czasu postaramy się przetestować dla was jak najwięcej pozycji, aby już nikt nie miał wątpliwości. 2
2. Procedura testowa 1.Nakładanie pasty. W testach użyta została pasta Arctic Silver 5. Każdorazowo przed jej nałożeniem procesor był dokładnie czyszczony. Pasta była równomiernie rozprowadzana po powierzchni procesora za pomocą karty telefonicznej. Do każdego smarowania staraliśmy się użyć podobnej ilości pasty (metodą "na oko", niestety nie posiadamy jeszcze;) laboratorium, w którym moglibyśmy odmierzyć dokładnie taką sama ilość pasty). 2. Montaż cooler a. Każdy cooler był montowany za pomocą dostarczonego wraz z nim zestawu montażowego (jeżeli był więcej niż jeden sposób montażu danego chłodzenia, testowane były wszystkie). Jeżeli do produktu była dostarczona instrukcja mówiąca jak mocno dokręcać, postępowaliśmy zgodnie z nią. 3. Wygrzewanie pasty Każdorazowo pasta była wygrzewana przez trzy godziny, za pomocą programu ORTHOS, przed rozpoczęciem właściwym testów. 4. Czas spoczynku - "idle" Godzina spoczynku procesora, między kolejnymi testami przy maksymalnym łącznym obciążeniu CPU wynoszącym do 2%. Po tym czasie spisanie temperatur i przystąpienie do punktu 5. 5. Test wydajności pod obciążeniem - "stress" Uruchomienie programu ORTHOS obciążającego procesor, po godzinie spisanie temperatur procesora. 6. Pwtarzalność wyników. Dla jak najlepszej powtarzalności chłodzenie montowane było trzy razy, lecz braliśmy tylko pod uwagę temperatury z najlepszego montażu. Punkty 4 i 5 powtarzane były również po trzy razy, po czym liczona była średnia. Reasumując wyniki w testach przedstawiają średnią pomiarów temperatur z najlepszego montażu 7. Warunki otoczenia. Podczas testu staraliśmy się utrzymać cały czas podobną temperaturę otoczenia, co zapewniał klimatyzator z funkcją grzania i chłodzenia, co 3
powodowało że temperatura otoczenia wynosiła zawsze 22*C maksymalne odchylenia wynoszące około +/- 0,5*C (!!) 8. Konfiguracja platformy testowej Procesor: Intel Core2Duo E6300 pracujący z częstotliwością 3150MHz z napięciem 1,4V (miernik) Płyta główna: Asus P5B Deluxe/WiFi-AP Pamięci: team group 2x1GB Karta graficzna: Asus 8800 GTS 320MB Zasilacz: Topower TOP 627P6 520W 9. Pomiar temperatur Procesor - pomiar za pomocą programu CoreTemp Otoczenie - termometr cyfrowy 10. Niedoskonałość procedury testowej. Zdajemy sobie sprawę, że mimo dołożenia wszelkich starań by wyniki naszych testów były jak najdokładniejsze, takie nie są... wpływają na to między innymi: niedokładność odczytów temperatury procesora niedokładność termometrów 4
3. Tacens Gelus PRO Tacens Gelus PRO Na polskim rynku Tacens zasłynął głównie jako producent wysokiej klasy obudów i zasilaczy. Dziś przyszło nam testować dwa najwyższe modele chłodzenia, a zaczniemy od aluminiowego brata z rodziny Gelus. Chłodzenie dostajemy w dosyć małym pudełku, z którego możemy dowiedzieć się wszystkich zalet wymienionych przez producenta. Możemy również zobaczyć dane techniczne: Niestety wszystkie akcesoria zapakowane są luzem, czego skutkiem mogą być mniejsze lub większe uszkodzenia podczas transportu. 5
Budowa chłodzenia raczej nie jest skomplikowana. Trzy rurki heatpipe transportują ciepło z podstawy do 70 cienkich finów, obudowanych shroudem, nad którymi znajduje się wentylator 120mm. Analizując dokładniej design możemy spostrzec, że podstawa ma kształt małego radiatora podobnego do tych z niektórych NB lub starszych kart graficznych. Sam spód jest bardzo kiepsko wyszlifowany przez co nie mamy efektu lustra. 6
Po postawieniu cooler a na równej powierzchni zapewnię zauważymy, że górna cześć nie jest równoległa w stosunku do podstawy, oczywiście nie jest to wada danej sztuki lecz wymysł producenta. Wentylator jest zamontowany do radiatora za pomocą zwykłych śrub, a wiec nie będziemy mieli problemu z odkręceniem. Warto wspomnieć, że dodatkowo zostały użyte gumowe podkładki które mają za zadanie niwelować drgania. Sam wentylator jest bardzo cichy na minimalnych jak i maksymalnych obrotach. 7
Kabel znajduje się w ładnym elastycznym oplocie i do tego posiada regulator obrotów na śledziu do montażu w tylnej części obudowy. Zestaw zawiera dwie zapinki dla Intela (LGA 775) i AMD (754, 939, 940, AM2). Mocowanie intelowskie może przypominać nam te od standardowego chłodzenia dodawanego do procesorów. Przy montażu najlepiej będzie wyjąć płytę główną z komputera ponieważ będzie za ciasno, z pozoru operacja dopasowania i wetknięcia kołków montażowych może wydawać się nam prosta, lecz niestety tak nie jest, gdyż zapinka rozjeżdża nam się na boki dlatego, że nie jest przytwierdzona do podstawy. Do tego wszystkiego cooler jest niski i musimy mieć zgrabne ręce. Podsumowując zapinka jest raczej kiepsko przemyślana. Otrzymujemy również instrukcje (brak polskiego), pastę termoprzewodzącą i 8
przejściówkę z molex a na złącze 3 pin. 9
4. Tacens Gelus EXTREME Tacens Gelus EXTREME Brat bliźniak Tacens a Gelus PRO - Tacens Gelus EXTREME Pudełko różni się tylko kolorystyką I treścią. Kolejny raz brak jakiegokolwiek zabezpieczenia, wszystko jest luzem. 10
Budowa identyczna do wersji PRO. Radiator jest wykonany w całości z miedzi, a blaszki są wypolerowane na wysoki połysk. Szlif podstawy pozostawia wiele do życzenia. Jeśli przyjrzeliście się dokładnie danym technicznym zauważyliście, że wentylator w wersji Cu jest zdecydowanie głośniejszy 12-21 db co przy maksymalnych obrotach da się odczuć. 11
Wyposażenie identyczne jak u poprzednika więc nie będę się powtarzał. 12
5. ZEROtherm BTF90 ZEROtherm BTF90 ZEROtherm to raczej firma mniej znana na polskim rynku. Ceny produktów świadczą o tym, że producent celuje w bardziej zamożnych użytkowników, czy słusznie? Zobaczmy sami: Całość dostajemy w dosyć dużym pudełku z rączką przez które możemy zobaczyć cooler we własnej osobie. Producent zamiesicie podstawowe dane techniczne i zalety chłodzenia. 13
Zawartość jest dobrze zabezpieczona, akcesoria dostajemy w oddzielnym pudełku dzięki czemu nic nie ma prawa im się stać. ZEROtherm jest konstrukcją typu "tower", w całości wykonaną z miedzi, o sporej wadze - ponad 0,5kg (678g bez akcesoriów). Konstrukcja w kształcie motylka w rzeczywistości jest dwoma odzielnymi wieżyczkami które łączą się w całość wizualnie tylko dzięki plastikowemu mocowaniu wentylatora. Warto wspomnieć o tym, że w radiatorze użyto czterech heatpipów, które według producenta są reklamowane jako osiem oddzielnych. Wentylator 92 mm zakończony wtyczką 4 pin (PWM). Regulacja obrotów działa bardzo dobrze, w ilde krecił się bardzo wolno, a w stresie zdecydowanie przyspieszał. Jeżeli chodzi hałas to przy maksymalnym napięciu będzie na pewno słyszalny dla każdego i dla niektórych uciążliwy, przy 5v jest już 14
zdecydowanie lepiej choć maniacy ciszy nadal będą wyczuwali szum. Producent zadbał o fanów modingu którym czerwone podświetlenie może się podobać. Wypolerowanie podstawy jest na najwyższym poziomie. Niestety zakończenia rurek cieplnych nie są najlepsze. 15
W zestawie dostajemy zapinkę dla Intela (LGA 775) wraz z backplate m. Aby zamontować cooler musimy odkręcić płytę główną w celu przyklejenia backplat u, drugą część zapinki przykręcamy do radiatora śrubkami dołączonymi do zestawu po czym należy tylko przykręcić cooler do płyty głównej, aby zamontować nasze chłodzenie. Nic prostszego. Zapinka posiada zintegrowane sprężynki które zapobiegną zbyt mocnemu przykręceniu. Oczywiście nie mogło zabraknąć mocowania dla AMD (754, 939, 940, AM2) Śrubki do przykręcenia zapinek do radiatora i pasta. 16
17
6. ZEROtherm Nirvana NV120 ZEROtherm Nirvana NV120 Cooler dostajemy w ogromnym pudełku, wielkości płyty głównej. Podobnie jak u poprzednika możemy obejrzeć radiator przez szybkę. 18
Z danych możemy się dowiedzieć, że chłodzenie może odprowadzić ponad 150w ciepła! Bardzo dobre zabezpieczenie, nic nie lata sobie swobodnie po pudełeczku. 19
ZEROtherm wygląda imponująco, przepiękny tytanowo metaliczny kolor spodoba się na pewno każdemu. Całość wypolerowana na lustro w którym można się przejrzeć. Radiator składa się z czterech rurek cieplnych które łączą się z 45 finami. Nocą cooler prezentuje się bardzo dobrze dzięki dwóm niebieskim diodom. 20
Chyba jedyną wadą którą się dopatrzyłem jest słabe zakończenie rurek. Podstawa jak na produkt najwyższej klasy przystało wypolerowana wzorcowo, do tego miłe przetłoczenia które dodają estetyki i tak już pięknej konstrukcji. 21
Do zestawu należy regulator obrotów który może okazać się bardzo przydatny bo wentylator przy maksymalnych obrotach robi duży hałas który nie jest dużo cichszy od sławnych wentylatorów Delta, przy 5v jest już na szczęście znośnie większość pewnie powiedziała by, że niesłyszalnie. Wyposażenie takie same jak to w poprzednim ZEROtherm ie powiększone o regulator obrotów. Montaż chłodzenia również się nie zmienia. 22
7. SUNBEAM Tuniq Tower 120 SUNBEAM Tuniq Tower 120 Firma Sunbeam słynie głównie z obudów PC i akcesoriów do modingu. Dziś mamy zaszczyt przedstawić wam cooler CPU Tuniq Tower 120 który zadebiutował w USA już w 2005 roku, aby po dojrzeniu niczym wino można było go zakupić bez większych problemów u nas w Polsce. Przekonajmy się czy te 2 lata dużo wniosły w kwestii wydajności. Chłodzenie dostajemy w sporym tekturowym pudełku z dosyć delikatną szybką która uzupełnia ilustracje zdradzając zawartość. Z boku znajdziemy specyfikacje techniczną. 23
Zabezpieczenie całości jest idealnie przemyślane, wszystko ma swoje miejsce w grubej piance. Podstawa owinięta jest w papier aby się nie porysowała. Po rozpakowaniu radiator może nam się podobać. Producent zadbał o jego oryginalność nadając mu kształt na wzór płomienia czy może fali morskiej lub jak kto woli czegoś innego. Całkowita wysokość wynosi 156mm wiec przed zakupem najlepiej upewnić się, czy zmieści się do obudowy. Cooler to klasyczny przykład tower a, pięćdziesiąt jeden finów połączonych z trzema parami heatpipów. 24
Podstawa jest dobrze wyszlifowana nie ma nierówności, lecz niestety efektu idealnego lustra nie mamy. Czarny grzbiet coolera to nie tylko ozdoba lecz również koszyk montażowy wentylatora który jest umiejscowiony wewnątrz radiatora. Takie mocowanie pozwala na ruch powietrza po całej konstrukcji przeciągając i wypychając je. 25
Aby wyjąć wentylator wystarczy wyciągnąć od góry koszyk do którego jest przykręcony standardowymi śrubkami. Dzięki takiemu rozwiązniu możemy zastosować dowolny wentylator 120x120x25mm jeśli fabryczny nam nie odpowiada. Producent na opakowaniu zapewnia nas o głośności napisem Ultra Silent CPU Cooler. Niestety przy maksymalnych obrotach dźwięk może być irytujący, na szczęście z pomocą przychodzi nam regulator obrotów. Po przekręceniu gałki w strone napisu Lo wentylator cichnie, hałas jest słyszalny, lecz nie uciążliwy tak jak ma to miejsce przy ustawieniu Hi. 26
(Większa rozdzielczość) Wszystkie akcesoria zapakowane są w oddzielne torebeczki. W zestawie znajdziemy: back plate dla gniazdka Intela 478 i 775, trzy rodzaje śrubek, sprężynki, zapinkę typu H, zapinkę AM2 i pastę TX-1 ( czyli MX-1 od Arctic Cooling). (Większa rozdzielczość) Montaż na platformie Intela nie jest skomplikowany. Odkręcamy płytę główną, przyklejamy back plate, rozprowadzamy pastę i przykręcamy radiator za pomocą śrubek i zapinki. Niestety posiadacze płyt Asusa mogą mieć małe problemy, bo dwu letnia konstrukcja nie przywidziała kondensatorów przy samym gnieździe CPU, jednak delikatne przesunięcie podstawy w bok załatwia sprawę i nie powinno wpływać na wydajność. Pozostałe: 27
(Większa rozdzielczość) (Większa rozdzielczość) I AM2: Obrazki na instrukcji są trochę niedokładne do tego instrukcja jest w języku angielskim, lecz każdy powinien sobie poradzić. 28
8. Wyniki testów Testy wydajności. Uwaga! Na wykresach przedstawiona jest różnica temperatur pomiędzy rdzeniami procesora a otoczeniem. Nie jest to temperatura rdzeni. 29
30
31
9. Podsumowanie Z czterech przetestowanych konstrukcji najlepiej wypadł ZEROtherm Nirvana jego osiągi są najlepsze z pośród wszystkich, drugą sprawą jest niebywale ładny wygląd i banalny montaż. Do wad na pewno możemy zaliczyć głośny wentylator, lecz producent w tym celu dał nam regulator obrotów. Wynikiem 37*C może poszczycić się kolejny ZEROtherm BTF90 niestety tego wyniku nie brał bym pod uwagę ponieważ wentylator pracował wtedy przy napięciu 12v co za tym idzie wytwarzał ogromny hałas który ciężko zagłuszyć i na dłuższą metę może denerwować. Wykonanie jest gorsze niż w Nirvanie, do tego nie dostajemy niczego co by mogło pomóc w wyciszeniu wentylatora, pozostaje tylko regulacja z płyty głównej. Chłodzenia firmy Tacens są godne zakupu. Proporcja cena/jakość/wydajność jest na dobrym poziomie szczególnie w wersji aluminiowej. Od producenta dostajemy wbudowany regulator obrotów do i tak stosunkowo cichych wentylatorów (w wersji miedzianej ciut głośniejszy). Szkoda tylko, że zabraklo bardziej przemyślanej zapinki. Podsumowując dla oczekujących dobrej wydajności i nienagannego wyglądu polecam ZEROtherm Nirvanę, a dla tych którzy nie planują wyciskać niewiadomo ile ze swoich procesorów polecam bardzo cichego Tacens a Gelus PRO. (25.11.2007) Sunbeam Tuniq Tower 120 Mamy nowego lidera który zdeklasował zdecydowanie rywali. Na chwilę obecną cena (169zł) robi z niego bardzo opłacalny zakup. Pozostaje nam czekać na kolejne pozycje które będą w stanie powalczyć z Sunbeam em. Chłodzenie ZEROtherm Nirvana NV120 otrzymuje nagrodę: Chłodzenie Sunbeam Tuniq Tower 120 otrzymuje nagrody: 32
Chłodzenia Tacens Gelus PRO, Tacens Gelus EXTREME, ZEROtherm BTF90 oraz ZEROtherm Nirvana NV120 dostarczył polski dystrybutor Tacens i ZEROtherm, firma MEGAPULS Chłodzenie Sunbeam Tuniq Tower 120 dostarczyła firma ANGELA. Z czterech przetestowanych konstrukcji najlepiej wypadł ZEROtherm Nirvana jego osiągi są najlepsze z pośród wszystkich, drugą sprawą jest niebywale ładny wygląd i banalny montaż. Do wad na pewno możemy zaliczyć głośny wentylator, lecz producent w tym celu dał nam regulator obrotów. Wynikiem 37*C może poszczycić się kolejny ZEROtherm BTF90 niestety tego wyniku nie brał bym pod uwagę ponieważ wentylator pracował wtedy przy napięciu 12v co za tym idzie wytwarzał ogromny hałas który ciężko zagłuszyć i na dłuższą metę może denerwować. Wykonanie jest gorsze niż w Nirvanie, do tego nie dostajemy niczego co by mogło pomóc w wyciszeniu wentylatora, pozostaje tylko regulacja z płyty głównej. Chłodzenia firmy Tacens są godne zakupu. Proporcja cena/jakość/wydajność jest na dobrym poziomie szczególnie w wersji aluminiowej. Od producenta dostajemy wbudowany regulator obrotów do i tak stosunkowo cichych 33
wentylatorów (w wersji miedzianej ciut głośniejszy). Szkoda tylko, że zabraklo bardziej przemyślanej zapinki. Podsumowując dla oczekujących dobrej wydajności i nienagannego wyglądu polecam ZEROtherm Nirvanę, a dla tych którzy nie planują wyciskać niewiadomo ile ze swoich procesorów polecam bardzo cichego Tacens a Gelus PRO. (25.11.2007) Sunbeam Tuniq Tower 120 Mamy nowego lidera który zdeklasował zdecydowanie rywali. Na chwilę obecną cena (169zł) robi z niego bardzo opłacalny zakup. Pozostaje nam czekać na kolejne pozycje które będą w stanie powalczyć z Sunbeam em. Chłodzenie ZEROtherm Nirvana NV120 otrzymuje nagrodę: Chłodzenie Sunbeam Tuniq Tower 120 otrzymuje nagrody: Chłodzenia Tacens Gelus PRO, Tacens Gelus EXTREME, ZEROtherm BTF90 oraz ZEROtherm Nirvana NV120 dostarczył polski dystrybutor Tacens i ZEROtherm, firma MEGAPULS 34
Chłodzenie Sunbeam Tuniq Tower 120 dostarczyła firma ANGELA. 35