Ustawa o usługach płatniczych

Krótkie Komentarze Becka Michał Grabowski Ustawa o usługach płatniczych Komentarz C. H. Beck

KRÓTKIE KOMENTARZE BECKA Ustawa o usługach płatniczych

Polecamy nasze najnowsze publikacje z serii Krótkie Komentarze Becka: J. Nowak-Kubiak Ustawa o działalności leczniczej T. Ostrowski Ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych M. Pawełczyk, P. Sokal Ustawa o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego A. Kopeć, M. Chruściak, M. Szakun, M. Kłoda, G. Kott, T. Ostrowski Ustawa o kredycie konsumenckim. Rekomendacje interpretacyjne podstawowych regulacji R. Strzelczyk Ochrona praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego R. Adamus, T. Jasiński, E. Kurowska, A. Marekwia ZWiĄZki MięDZYGMINNE M. Rojewski, M. Szuchnik USTAWA O PRAWACH PACJENTA I RZECZNIKU PRAW PA- CJENTA. USTAWA O ŚWIADCZENIACH OPIEKI ZDROWOTNEJ FINANSOWANYCH ZE ŚRODKÓW PUBLICZNYCH. USTAWA REFUNDACYJNA. USTAWA O DZIAŁALNOŚCI LECZNICZEJ www.sklep.beck.pl

Ustawa o usługach płatniczych Komentarz Michał Grabowski WYDAWNICTWO C. H. BECK WARSZAWA 2012

Redakcja: Wioleta Beczek Wydawca: Dagna Kordyasz Wydawnictwo C. H. Beck 2012 Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Skład i łamanie: TiM-Print, Warszawa Druk i oprawa: Elpil, Siedlce ISBN 978-83-255-3821-7 ISBN e-book 978-83-255-3822-4

Spis treści Wprowadzenie.......................................... XIII Wykaz skrótów.......................................... Wykaz literatury......................................... XXI A. Komentarz.......................................... 1 Ustawa o usługach płatniczych z dnia 19 sierpnia 2011 r. (Dz.U. Nr 199, poz. 1175).............................. 3 Dział I. Przepisy ogólne.................................. 4 Art. 1. Zakres przedmiotowy ustawy..................... 4 Art. 2. Określenia ustawowe............................ 13 Art. 3. Pojęcie usług płatniczych........................ 31 Art. 4. Dostawcy..................................... 44 Art. 5. Zakres zastosowania przepisów ustawy............. 49 Art. 6. Wyłączenie zastosowania przepisów ustawy.......... 55 Art. 7. Charakter środków pieniężnych................... 66 Art. 8. Norma semiimperatywna......................... 69 Art. 9. Zasady dostępu do systemów płatności.............. 70 Art. 10. Zasady przetwarzania danych osobowych........... 75 Art. 11. Podmioty zobowiązane tajemnicą zawodową........ 77 Art. 12. Brak naruszenia obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej........................................... 79 Art. 13. Zastosowanie przepisów odrębnych............... 80 Art. 14. Nadzór nad dostawcami......................... 81 Art. 15. Skarga...................................... 83 Dział II. Obowiązki informacyjne w zakresie świadczenia usług płatniczych............................................ 86 Rozdział 1. Przepisy ogólne............................. 86 Art. 16. Wyłączenie zastosowania przepisów działu......... 86 Art. 17. Zasady poboru opłat........................... 88 Art. 18. Ciężar dowodu................................ 90 Art. 19. Transakcje płatnicze o niskich kwotach............ 91 Art. 20. Obowiązek poinformowania o opłacie............. 94 XV

Spis treści VI Rozdział 2. Pojedyncze transakcje płatnicze............... 96 Art. 21. Wyłączenie obowiązku dostarczania informacji...... 96 Art. 22. Łatwy dostęp do informacji...................... 97 Art. 23. Obowiązki dostawcy........................... 99 Art. 24. Obowiązek udostępnienia informacji.............. 102 Art. 25. Udostępnianie odbiorcy informacji................ 104 Rozdział 3. Umowa ramowa o usługę płatniczą............ 105 Art. 26. Umowa ramowa............................... 105 Art. 27. Informacje zawarte w umowie.................... 108 Art. 28. Udostępnienie postanowień umowy............... 112 Art. 29. Informacja o zmianach......................... 113 Art. 30. Transakcja płatnicza............................ 117 Art. 31. Dostarczenie informacji po transakcji płatniczej w przypadku niekorzystania z rachunku płatniczego.............. 118 Art. 32. Dostarczenie informacji po transakcji płatniczej...... 120 Dział III. Prawa i obowiązki w zakresie dostarczania usług płatniczych i korzystania z nich.............................. 121 Rozdział 1. Przepisy ogólne............................. 121 Art. 33. Wyłączenie przepisów.......................... 121 Art. 34. Waluta płatności............................... 121 Art. 35. Wypowiedzenie umowy przez użytkownika......... 122 Art. 36. Brak opłat za dostarczenie informacji.............. 124 Art. 37. Opłaty z tytułu świadczenia usług płatniczych....... 126 Art. 38. Opłaty określone w umowie..................... 126 Art. 39. Wyłączenie przepisów.......................... 128 Rozdział 2. Autoryzacja transakcji płatniczych............ 130 Art. 40. Autoryzacja transakcji płatniczej.................. 130 Art. 41. Limity wydatków.............................. 132 Art. 42. Obowiązki użytkownika instrumentów płatniczych... 134 Art. 43. Obowiązki dostawcy........................... 135 Art. 44. Informacja o nieautoryzowanych transakcjach....... 137 Art. 45. Ciężar udowodnienia autoryzacji................. 138 Art. 46. Zwrot kwoty.................................. 140 Art. 47. Zwrot kwoty autoryzowanej..................... 145 Art. 48. Termin...................................... 148 Rozdział 3. Zlecenia płatnicze i kwoty transakcji płatniczych. 149 Art. 49. Moment otrzymania zlecenia..................... 149 Art. 50. Odmowa wykonania autoryzowanego zlecenia płatniczego.............................................. 151 Art. 51. Niemożność odwołania zlecenia.................. 154 Art. 52. Pomniejszenie kwoty transakcji.................. 156

Spis treści Rozdział 4. Czas wykonania transakcji płatniczej i data waluty.............................................. 160 Art. 53. Stosowanie przepisów.......................... 160 Art. 54. Obowiązek uznania rachunku.................... 162 Art. 55. Stosowanie przepisów Ordynacji podatkowej........ 164 Art. 56. Termin przekazania zlecenia..................... 166 Art. 57. Termin przekazania zlecenia..................... 166 Art. 58. Termin wpłaty gotówki......................... 167 Art. 59. Uznanie z datą waluty.......................... 168 Dział IV. Krajowe instytucje płatnicze...................... 173 Rozdział 1. Podejmowanie i prowadzenie działalności przez krajowe instytucje płatnicze............................ 173 Art. 60. Zezwolenie................................... 173 Art. 61. Wniosek..................................... 176 Art. 62. Postępowanie................................. 180 Art. 63. Zezwolenie................................... 180 Art. 64. Wydanie zezwolenia........................... 181 Art. 65. Odmowa wydania............................. 183 Art. 66. Zmiany w zezwoleniu.......................... 184 Art. 67. Wygaśnięcie.................................. 184 Art. 68. Nakaz wyodrębnienia.......................... 185 Art. 69. Cofnięcie.................................... 187 Art. 70. Cofnięcie na wniosek instytucji płatniczej.......... 188 Art. 71. Publikacja informacji........................... 188 Art. 72. Połączenie lub podział instytucji płatniczej.......... 189 Art. 73. Informacje o instytucji płatniczej................. 189 Art. 74. Zadania KNF................................. 189 Art. 75. Obowiązki KNF............................... 191 Rozdział 2. Fundusze własne i gospodarka finansowa krajowych instytucji płatniczych............................. 191 Art. 76. Fundusze własne.............................. 191 Art. 77. Obliczanie funduszy własnych................... 194 Art. 78. Przyjęcie środków płatniczych na poczet transakcji... 195 Art. 79. Delegacja.................................... 198 Art. 80. Wszczęcie postępowania........................ 199 Rozdział 3. Sprawozdawczość krajowych instytucji płatniczych............................................... 200 Art. 81. Roczne sprawozdanie finansowe.................. 200 Art. 82. Badanie sprawozdań finansowych................. 201 Art. 83. Kwartalne i dodatkowe roczne sprawozdania finansowe. 202 VII

Spis treści Rozdział 4. Korzystanie przez krajową instytucję płatniczą z usług agentów oraz powierzanie wykonywania niektórych czynności operacyjnych innym podmiotom................ 204 Art. 84. Pośrednictwo agentów.......................... 204 Art. 85. Zawiadomienie o zamiarze świadczenia usług za pośrednictwem agenta................................... 205 Art. 86. Umowa o pośrednictwie........................ 206 Art. 87. Uprawnienia KNF............................. 211 Art. 88. Odpowiedzialność............................. 212 Art. 89. Rzetelna informacja............................ 214 Art. 90. Wskazanie instytucji........................... 214 Dział V. Podejmowanie i prowadzenie przez instytucje płatnicze działalności na terytorium państwa goszczącego............. 215 Art. 91. Działalność na terenie innego państwa............. 215 Art. 92. Informacja o zmiarze świadczeń na terytorium innego państwa............................................ 216 Art. 93. Wpisanie do rejestru........................... 219 Art. 94. Zawiadomienie organów państwa goszczącego...... 219 Art. 95. Zawiadomienie o działalności transgranicznej....... 220 Art. 96. Unijne instytucje płatnicze...................... 221 Art. 97. Rozpoczęcie działalności instytucji unijnej.......... 222 Art. 98. Rozpoczęcie działalności instytucji unijnej.......... 224 Dział VI. Nadzór nad krajowymi instytucjami płatniczymi oraz oddziałami unijnych instytucji płatniczych.................. 224 Art. 99. Nadzór KNF.................................. 224 Art. 100. Czynności nadzorcze.......................... 226 Art. 101. Szkoda w związku ze sprawowanym nadzorem..... 227 Art. 102. Uprawnienia KNF............................ 228 Art. 103. Kontrola.................................... 230 Art. 104. Zgłoszenie zamiaru przeprowadzenia kontroli...... 233 Art. 105. Uprawnienia KNF w wypadku stwierdzonych nieprawidłowości......................................... 234 Art. 106. Wprowadzenie w błąd......................... 237 Art. 107. Naruszenie polskich przepisów.................. 239 Art. 108. Współpraca z innymi organami.................. 241 Art. 109. Współpraca z organami macierzystymi lub goszczącymi. 242 Art. 110. Przekazanie informacji........................ 243 Art. 111. Udzielenie informacji.......................... 243 Art. 112. Informacje uzyskane lub wytworzone............. 244 VIII

Spis treści Art. 113. Pokrycie kosztów nadzoru...................... 246 Art. 114. Opłaty...................................... 247 Art. 115. Delegacja ustawowa.......................... 249 Art. 116. Niemożność wszczęcia postępowania............. 249 Art. 117. Odpowiednie zastosowanie przepisów............ 250 Dział VII. Biura usług płatniczych i kasy oszczędnościowo-kredytowe................................................ 250 Art. 118. Biuro usług płatniczych........................ 250 Art. 119. Wpis do rejestru.............................. 253 Art. 120. Warunki prowadzenia działalności............... 253 Art. 121. Pośrednictwo agenta.......................... 254 Art. 122. Wniosek o dokonanie wpisu biura usług płatniczych. 254 Art. 123. Zawiadomienie KNF o zamiarze zakończenia działalności gospodarczej................................... 256 Art. 124. Zastosowanie przepisów innej ustawy............. 256 Art. 125. Zobowiązania biura........................... 256 Art. 126. Zgłoszenie.................................. 258 Art. 127. Przypadek przekroczenia średniej całkowitej kwoty transakcji płatniczych................................. 259 Art. 128. Obowiązek przekazywania KNF informacji o łącznej wartości i liczbie transakcji płatniczych................... 260 Art. 129. Nadzór KNF................................. 261 Art. 130. Wpłaty na pokrycie kosztów nadzoru............. 262 Art. 131. Rozpoczęcie działalności, zawiadomienie.......... 263 Art. 132. Odpowiednie zastosowanie przepisów............ 263 Dział VIII. Rejestr krajowych instytucji płatniczych i innych dostawców............................................. 264 Art. 133. Rejestr w systemie informatycznym.............. 264 Art. 134. Zawartość rejestru............................ 265 Art. 135. Zawartość rejestru............................ 266 Art. 136. Zawartość rejestru............................ 267 Art. 137. Wniosek.................................... 267 Art. 138. Wpis z urzędu............................... 268 Art. 139. Obowiązek zapewnienia zgodności danych........ 269 Art. 140. Odmowa dokonania wpisu do rejestru............ 270 Art. 141. Odmowa dokonania wpisu do rejestru............ 270 Art. 142. Wykreślenie wpisu z rejestru.................... 271 IX

Spis treści Dział IX. Odpowiedzialność cywilna i karna................. 272 Rozdział 1. Odpowiedzialność za wykonanie transakcji płatniczych............................................... 272 Art. 143. Unikatowy identyfikator....................... 272 Art. 144. Odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie transakcji płatniczej......................... 277 Art. 145. Odpowiedzialność za prawidłowe przekazanie zlecenia płatniczego...................................... 280 Art. 146. Odpowiedzialność dostawcy.................... 282 Art. 147. Odpowiedzialność dostawcy.................... 283 Art. 148. Żądanie zwrotu kwot zapłaconych............... 283 Art. 149. Wyłączenie odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie transakcji płatniczej................ 284 Rozdział 2. Przepisy karne............................. 284 Art. 150. Przepis karny................................ 284 Art. 151. Przepis karny................................ 285 Art. 152. Przepis karny................................ 286 Art. 153. Przepis karny................................ 286 Dział X. Zmiany w przepisach obowiązujących.............. 287 Art. 154. Zmiana do ustawy o rachunkowości.............. 287 Art. 155. Zmiana do ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych................................ 288 Art. 156. Zmiana do ustawy Ordynacja podatkowa......... 288 Art. 157. Zmiana do ustawy Prawo bankowe............. 289 Art. 158. Zmiana do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych............................................... 291 Art. 159. Zmiana do ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny................................ 292 Art. 160. Zmiana do ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu........................... 293 Art. 161. Zmiana do ustawy o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami........... 294 Art. 162. Zmiana do ustawy Prawo dewizowe............ 298 Art. 163. Zmiana do ustawy o elektronicznych instrumentach płatniczych......................................... 298 Art. 164. Zmiana do ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze.. 304 Art. 165. Zmiana do ustawy o swobodzie działalności gospodarczej............................................... 304 X

Spis treści Art. 166. Zmiana do ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym............................................... 305 Art. 167. Zmiana do ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem systemu ubezpieczeń społecznych... 308 Dział XI. Przepisy przejściowe i końcowe................... 309 Art. 168. Dostosowanie działalności w zakresie usług płatniczych do przepisów ustawy............................. 309 Art. 169. Zgoda na polecenie zapłaty..................... 310 Art. 170. Przepis przejściowy........................... 311 Art. 171. Kontynuacja działalności....................... 313 Art. 172. Zawiadomienie.............................. 314 Art. 173. Wyłączenie zastosowania przepisów.............. 315 Art. 174. Aktualny odpis z KRS......................... 315 Art. 175. Obowiązek zawarcia umowy.................... 316 Art. 176. Zwolnienie z wymogu uzyskania zezwolenia....... 316 Art. 177. Przekazanie informacji........................ 317 Art. 178. Przekazanie informacji........................ 318 Art. 179. Zastosowanie przepisu......................... 318 Art. 180. Maksymalny limit wydatków budżetu państwa na lata 2011 2020................................... 318 Art. 181. Wejście w życie.............................. 319 B. Akty wykonawcze.................................... 321 1. Rozporządzenie Ministra Finansów z 13.3.2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu informacji oraz rodzaju i formy dokumentów dołączanych do wniosku o wydanie zezwolenia na prowadzenie działalności w charakterze krajowej instytucji płatniczej (Dz.U. z 2012 r. poz. 290).................... 323 2. Rozporządzenie Ministra Finansów z 22.11.2011 r. w sprawie metody obliczania kwoty, o której mowa w art. 76 ust. 4 pkt 2 ustawy o usługach płatniczych (Dz.U. Nr 261, poz. 1557).. 328 3. Rozporządzenie Ministra Finansów z 22.11.2011 r. w sprawie minimalnej sumy gwarancji bankowej i ubezpieczeniowej wymaganej w związku ze świadczeniem usług płatniczych przez biuro usług płatniczych oraz terminu powstania obowiązku zawarcia umowy gwarancji (Dz.U. Nr 261, poz. 1558).... 330 4. Rozporządzenie Ministra Finansów z 2.12.2011 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia biur usług płatniczych wymaganego w związku ze świadczeniem usług płatniczych (Dz.U. Nr 271, poz. 1604)............................. 332 XI

Spis treści C. Projekty aktów wykonawczych......................... 335 1. Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie kategorii aktywów oraz maksymalnej części środków pieniężnych inwestowanych przez krajowe instytucje płatnicze................ 337 2. Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie kwartalnych i dodatkowych rocznych sprawozdań finansowych i statystycznych krajowej instytucji płatniczej................ 339 3. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie wpłat na pokrycie kosztów nadzoru nad instytucjami płatniczymi oraz opłat za niektóre czynności Komisji Nadzoru Finansowego.. 342 4. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie wpłat na pokrycie kosztów nadzoru nad biurami usług płatniczych.... 346 Indeks rzeczowy......................................... 349 XII

Wprowadzenie Ustawa z 19.8.2011 r. o usługach płatniczych (Dz.U. Nr 199, poz. 1175 ze zm.) weszła w życie 24.10.2011 r. Dokonuje ona transpozycji dyrektywy 2007/64/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 13.11.2007 r. w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego zmieniającej dyrektywy 97/7/WE, 2002/65/WE, 2005/60/WE i 2006/48/WE i uchylającej dyrektywę 97/5/WE (Dz.Urz. UE L 319 z 5.12.2007 r., s. 1 36) (tzw. PSD). Dyrektywa ta miała na celu przede wszystkim stworzenie wspólnych ram prawnych dla ułatwienia świadczenia usług płatniczych na terytorium Unii Europejskiej oraz krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) (na dzień dzisiejszy Lichtenstein, Norwegia, Islandia). Dlatego dyrektywa ta jest tzw. dyrektywą wysokiej harmonizacji, co oznacza że za wyjątkiem precyzyjnie wskazanego zakresu (tzw. opcji narodowych), powinna być transponowana do krajowych systemów prawnych w całości. W UsłPłU została także transponowana część dyrektywalna rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 924/2009 z 16.9.2009 r. w sprawie płatności transgranicznych we Wspólnocie oraz uchylające rozporządzenie (WE) Nr 2560/2001 (Dz.Urz. UE L 266 z 9.10.2009 r., s. 11). Ustawa o usługach płatniczych wprowadza do polskiego systemu prawnego szereg nowych instytucji prawnych. Do najważniejszych należy samo pojęcie usług płatniczych, które zostały enumeratywnie wymienione w art. 3 ust. 1. Usługi te mogą być świadczone wyłącznie przez dostawców usług płatniczych, enumeratywnie wskazanych z kolei w art. 4 ust. 2. Usługi płatnicze są świadczone na podstawie umowy o usługi płatnicze. Umowa ta występuje w dwóch odmianach: umowy o pojedynczą transakcję płatniczą oraz umowy ramowej. W zależności od typu umowy, jak również statusu kontrahenta (konsument niekonsument), zróżnicowane ustawowo są obowiązki i prawa stron tej umowy. Ustawa o usługach płatniczych dokonuje zmian wielu innych ustaw, w szczególności ustawy z 29.8.1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.) oraz ustawy z 12.9.2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych (Dz.U. Nr 169, poz. 1385 ze zm.). Szereg przepisów ostatniej z wymienionych ustaw zostało uchylonych. W szczególności uchylony został Rozdział 4 tej ustawy, regulujący usługi bankowości elektronicznej. W związku z koniecznością transpozycji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/110/WE z 16.9.2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje pieniądza elek- XIII

Wprowadzenie tronicznego oraz nadzoru ostrożnościowego nad ich działalnością, zmieniającej dyrektywy 2005/60/WE i 2006/48/WE oraz uchylającej dyrektywę 2000/46/WE (Dz.Urz. UE L 267 z 10.10.2009 r., s. 7) (tzw. EMD II) planowana jest nowelizacja UsłPłU oraz całkowite uchylenie ElektrInstrPłU. Ustawa o usługach płatniczych stanowi zbiór norm o charakterze mieszanym. Część z nich, jak choćby postanowienia w zakresie umów o usługę płatniczą, należy do norm o charakterze prywatnoprawnym. Część norm, zwłaszcza w zakresie nadzoru nad instytucjami płatniczymi i biurami usług płatniczych, stanowi normy o charakterze publicznoprawnym. Część z nich dotyczy wszystkich dostawców usług płatniczych, część dotyczy z kolei jedynie podmiotów utworzonych w sensie jurydycznym przez ustawę instytucji płatniczych i biur usług płatniczych. Niniejszy komentarz jest pierwszą tego typu publikacją na polskim rynku. Jego celem jest przede wszystkim dokonanie próby wyjaśnienia, a niekiedy wykładni przepisów, jak również specyficznej siatki pojęć, którą posłużył się ustawodawca w implementacji dyrektywy o usługach płatniczych. Do tego celu zostały wykorzystane źródła dotyczące m.in. transpozycji tej dyrektywy w Niemczech, Austrii, Wielkiej Brytanii oraz wyjaśnienia Komisji Europejskiej, udzielane w odpowiedzi na konkretne pytania zadawane w związku z transpozycją lub też stosowaniem przedmiotowej dyrektywy. Wyjaśnienia te (tzw. FAQs) nie mają charakteru formalnych działań Komisji czy to w postaci komunikatów, czy to rozstrzygnięć indywidualnych, czy też ostatecznie wykładni autentycznej. Ponieważ jednak dotyczą konkretnych stanów faktycznych, ich wskazanie może być wskazówką do interpretacji przepisów polskiej ustawy transponującej dyrektywę o usługach płatniczych, dyrektywę wysokiej harmonizacji. Warszawa, kwiecień 2012 r. Michał Grabowski XIV

Wykaz skrótów 1. Źródła prawa BGB............. Bürgerliches Gesetzbuch in der Fassung der Bekanntmachung vom 2. Januar 2002 (BGBl. I S. 42, 2909; 2003 I S. 738) dyrektywa 2006/48/WE....... dyrektywa 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 14.6.2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (Dz.Urz. UE L 177 z 30.6.2006 r., s. 1 ze zm.) ElektrInstrPłU..... ustawa z 12.9.2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych (Dz.U. Nr 169, poz. 1385 ze zm.) EMD II/druga dyrektywa o pieniądzu elektronicznym..... dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/110/WE z 16.9.2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje pieniądza elektronicznego oraz nadzoru ostrożnościowego nad ich działalnością, zmieniająca dyrektywy 2005/60/WE i 2006/48/WE oraz uchylająca dyrektywę 2000/46/WE (Dz.Urz. UE L 267 z 10.10.2009 r., s. 7) KC.............. ustawa z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) KK.............. ustawa z 6.6.1997 r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) Konstytucja RP.... Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zprost. i ze zm.) KP............... ustawa z 26.6.1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) KPA............. ustawa z 14.6.1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) KPC............. ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) XV

Wykaz skrótów KPK............. ustawa z 6.6.1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) KredKonU........ ustawa z 12.5.2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. Nr 126, poz. 715 ze zm.) KSH............. ustawa z 15.9.2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.) NadzRynkFinansU.. ustawa z 21.7.2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz.U. Nr 157, poz. 1119 ze zm.) NBPU............ ustawa z 29.8.1997 r. o Narodowym Banku Polskim (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 1, poz. 2 ze zm.) ObrInstrFinU...... ustawa z 29.7.2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 ze zm.) OchrDanOsobU.... ustawa z 29.8.1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.) OKiKU........... ustawa z 16.2.2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. Nr 50, poz. 331 ze zm.) OrdPod........... ustawa z 29.8.1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) OstRozU.......... ustawa z 24.8.2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 112, poz. 743 ze zm.) pierwsza dyrektywa o pieniądzu elektronicznym..... dyrektywa 2000/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 18.9.2000 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje pieniądza elektronicznego oraz nadzoru ostrożnościowego nad ich działalnością (Dz.Urz. WE L 275 z 27.10.2000 r., s. 39) PodOsFizU........ ustawa z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) PostSądAdmU..... ustawa z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270) PrBank........... ustawa z 29.8.1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.) PrDew........... ustawa z 27.7.2002 r. Prawo dewizowe (Dz.U. Nr 141, poz. 1178 ze zm.) XVI

Wykaz skrótów ProdNiebU........ ustawa z 2.3.2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz.U. Nr 22, poz. 271 ze zm.) PrUpNapr......... ustawa z 28.2.2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1361 ze zm.) PrzeciwPranPienU.. ustawa z 16.11.2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 46, poz. 276 ze zm.) PSD/dyrektywa o usługach płatniczych........ dyrektywa 2007/64/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 13.11.2007 r. w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego zmieniająca dyrektywy 97/7/WE, 2002/65/WE, 2005/60/WE i 2006/48/WE i uchylająca dyrektywę 97/5/WE (Dz.Urz. UE L 319 z 5.12.2007 r., s. 1 36 ze zm.) (skrót od ang. Payment Services Directive) RachunkU........ ustawa z 29.9.1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 ze zm.) RegUsłPocz....... Regulamin Porozumienia z 28.1.2005 r. dotyczącego pocztowych usług płatniczych (M.P. z 2007 r. Nr 70, poz. 760) rozporządzenie 1781/2006........ rozporządzenie (WE) Nr 1781/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 15.11.2006 r. w sprawie informacji o zleceniodawcach, które towarzyszą przekazom pieniężnym (Dz.Urz. UE L 345 z 8.12.2006 r., s. 1) rozporządzenie 924/2009......... rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 924/2009 z 16.9.2009 r. w sprawie płatności transgranicznych we Wspólnocie oraz uchylające rozporządzenie (WE) Nr 2560/2001 (Dz.Urz. UE L 266 z 9.10.2009 r., s. 11) Rzym I........... rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 593/2008 z 17.6.2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Dz.Urz. UE L 177 z 4.7.2008 r., s. 7 ze zm.) XVII

Wykaz skrótów SKOKU.......... ustawa z 14.12.1995 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz.U. z 1996 r. Nr 1, poz. 2 ze zm.) SwobDziałGospU.. ustawa z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 ze zm.) SysUbSpołU....... ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.) UsłPłU........... ustawa z 19.8.2011 r. o usługach płatniczych (Dz.U. Nr 199, poz. 1175 ze zm.) Zahlungsdiensteaufsichtsgesetz..... Gesetz über die Beaufsichtigung von Zahlungsdiensten vom 25. Juni 2009 (BGBl. I S. 1506, Nr. 35) Zahlungsdiensteumsetzungsgesetz... Gesetz zur Umsetzung der aufsichtsrechtlichen Vorschriften der Zahlungsdiensterichtlinie vom 25. Juni (2009 BGBl. I S. 1506, Nr. 35) zalecenie Komisji... zalecenie Komisji z 18.7.2011 r. w sprawie dostępu do zwykłego rachunku płatniczego (Dz.Urz. UE L 190 z 21.7.2011 r., s. 87) 2. Sądy, organy administracyjne, instytucje, organizacje BFG............. Bankowy Fundusz Gwarancyjny EBC............. Europejski Bank Centralny EFTA............ Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu EOG............. Europejski Obszar Gospodarczy EPC............. Europejska Rada ds. Płatności ESBC............ Europejski System Banków Centralnych ETS............. Europejski Trybunał Sprawiedliwości EURATOM....... Europejska Wspólnota Energii Atomowej EWG............ Europejska Wspólnota Gospodarcza FSA............. Financial Services Authority KDPW........... Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych KIR.............. Krajowa Izba Rozliczeniowa KNF............. Komisja Nadzoru Finansowego NBP............. Narodowy Bank Polski NSA............. Naczelny Sąd Administracyjny SA............... Sąd Apelacyjny SDR............. jednostka rozrachunkowa Międzynarodowego Funduszu Walutowego XVIII

Wykaz skrótów SEPA............ Europejski Obszar Płatności w euro SKOK............ Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe SN.............. Sąd Najwyższy SO.............. Sąd Okręgowy UE.............. Unia Europejska WE.............. Wspólnota Europejska ZBP............. Związek Banków Polskich ZUS............. Zakład Ubezpieczeń Społecznych 3. Czasopisma, publikatory BGBl............ Bundesgesetzblatt BiK.............. Bank i Kredyt BKR............. Zeitschrift für Bank- und Kapitalmarktrecht Buil. SN.......... Biuletyn Sądu Najwyższego Dz.U............. Dziennik Ustaw Dz.Urz. UE........ Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej Dz.Urz. WE....... Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich EPS.............. Europejski Przegląd Sądowy EuZW............ Europäische Zeitschrift für Wirtschaftsrecht GB.............. Gazeta Bankowa KPP............. Kwartalnik Prawa Prywatnego M.P.............. Monitor Polski MoP............. Monitor Prawniczy NJW............. Neue Juristische Wochenschrift ONSA............ Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego OSA............. Orzecznictwo Sadów Apelacyjnych OSNC............ Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna OTK............. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego OTK-A........... Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego Seria A PB............... Prawo Bankowe PPH............. Przegląd Prawa Handlowego Rzeczp............ Rzeczpospolita TWE............. Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską UOKiK........... Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów VuR............. Verbraucher und Recht WM............. Wertpapiermitteilungen, Zeitschrift für Wirtschaftsund Bankrecht ZBB............. Zeitschrift für Bankrecht und Bankwirtschaft ZVglRWiss........ Zeitschrift für Vergleichende Rechtswissenschaft XIX