Ustawa o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego

Transkrypt

1 Krótkie Komentarze Becka Mirosław Pawełczyk Piotr Sokal Ustawa o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego Komentarz C. H. Beck

2 KRÓTKIE KOMENTARZE BECKA Ustawa o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego

3 Polecamy nasze publikacje z serii Krótkie Komentarze Becka: M. Grabowski USTAWA O USŁUGACH PŁATNICZYCH T. Ostrowski USTAWA O UDOSTĘPNIANIU INFORMACJI GOSPODARCZYCH I WYMIANIE DANYCH GOSPODARCZYCH J. Nowak-Kubiak USTAWA O DZIAŁALNOŚCI LECZNICZEJ A. Kopeć, M. Chruściak, M. Szakun, M. Kłoda, G. Kott, T. Ostrowski USTAWA O KREDYCIE KONSUMENCKIM. REKOMENDACJE INTERPRETACYJNE PODSTAWOWYCH REGULACJI R. Strzelczyk OCHRONA PRAW NABYWCY LOKALU MIESZKALNEGO LUB DOMU JEDNORODZINNEGO R. Adamus, T. Jasiński, E. Kurowska, A. Marekwia ZWIĄZKI MIĘDZYGMINNE M. Rojewski, M. Szuchnik USTAWA O PRAWACH PACJENTA I RZECZNIKU PRAW PACJENTA. USTAWA O ŚWIADCZENIACH OPIEKI ZDROWOTNEJ FINANSOWANYCH ZE ŚRODKÓW PUBLICZNYCH. USTAWA REFUNDACYJNA. USTAWA O DZIAŁALNOŚCI LECZNICZEJ

4 Ustawa o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego Komentarz Mirosław Pawełczyk Piotr Sokal WYDAWNICTWO C.H. BECK WARSZAWA 2012

5 Redakcja: Elżbieta Jóźwiak Redaktor prowadzący: Wioleta Beczek Wydawnictwo C.H. Beck 2012 Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, Warszawa Skład i łamanie: Wydawnictwo C.H. Beck Druk i oprawa: Elpil, Siedlce ISBN ISBN e-book

6 Spis treści Przedmowa Wykaz skrótów Wykaz literatury XIX A. Tekst ustawy Ustawa o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego z dnia 26 października 1995 r. (Dz.U. Nr 133, poz. 654) B. Komentarz Art. 1. Zakres regulacji Rozdział 1. Kasy mieszkaniowe Art. 2. Słowniczek Art. 3. Prowadzenie kas mieszkaniowych Art. 4. Gwarancje Skarbu Państwa Art. 5. Przychody Art. 6. (uchylony) Art. 6a. Dodatkowe środki Art. 7. Upoważnienie Rozdział 2. Umowa o kredyt kontraktowy Art. 8. Definicja; cele mieszkaniowe Art. 9. Forma; treść Art. 10. Okres oszczędzania Art. 11. Oprocentowanie; wysokość kredytu Art. 12. Umowa kredytowa Art. 13. Modyfikacje; odstąpienie Art. 14. Rozwiązanie umowy o kredyt kontraktowy Art. 15. Małżonkowie; zmiana strony Rozdział 2a. Kredyty udzielane przez Bank Gospodarstwa Krajowego w ramach realizacji programów rządowych popierania budownictwa mieszkaniowego Art. 15a. Udzielanie kredytów przez BGK Art. 15b. Warunki i tryb udzielania kredytów IX XI

7 Spis treści VI Art. 15c. Plan rzeczowo-finansowy Art. 15d. Środki na fundusz statutowy BGK Art. 15e. Status lokali wybudowanych z wykorzystaniem kredytu Rozdział 3. (uchylony) Art. 16. (uchylony) Art. 17. (uchylony) Art. 18. (uchylony) Art. 19. (uchylony) Art. 19a. (uchylony) Art. 20. (uchylony) Art. 21. (uchylony) Art. 21a. (uchylony) Art. 21b. (uchylony) Art. 22. (uchylony) Rozdział 4. Towarzystwa budownictwa społecznego Art. 23. Formy prawne Art. 24. Zasady działalności Art. 25. Organy Art. 26. Oznaczenie towarzystwa Art. 27. Zakres działalności Art. 28. Czynsz regulowany Art. 29. Umowy o udział w kosztach budowy Art. 29a. Partycypacja osoby fizycznej w kosztach Art. 30. Najemca; deklaracja o dochodach Art. 30a. Podnajem Art. 31. Zasady najmu; pierwszeństwo Art. 32. Kaucja Art. 33. Odesłanie Rozdział 4a. (skreślony) Art. 33a 33d. (skreślone) Rozdział 4b. Wyodrębnianie na własność lokali mieszkalnych wybudowanych na wynajem przy wykorzystaniu kredytu udzielonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego Art. 33e. Ustanowienie odrębnej własności lokali Art. 33f. Cena sprzedaży lokalu Art. 33g. Spłata zadłużenia Art. 33h. Wpłata środków Art. 33i. Hipoteka Art. 33j. Zarząd nieruchomością Art. 33k. Odpowiednie zastosowanie przepisów

8 Spis treści Rozdział 5. Zmiany w przepisach obowiązujących Art. 34. Zmiany do ustawy Prawo spółdzielcze Art. 35. Zmiana do ustawy o podatku od spadków i darowizn Art. 36. Zmiana do ustawy Prawo bankowe Art. 37. Zmiana do ustawy o zniesieniu i likwidacji niektórych funduszy Art. 38. Zmiana do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Art. 39. Zmiana do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych Art. 40. Zmiana do ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych Art. 41. Zmiana do ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym Rozdział 6. Przepisy przejściowe i końcowe Art. 42. Dotychczasowe towarzystwa budownictwa Art. 43. Derogacja Art. 44. Vacatio legis Indeks rzeczowy VII

9

10 Przedmowa Towarzystwa budownictwa społecznego nie mają bogato zapisanych kart historii, jednak ich znaczenie dla rozwoju mieszkalnictwa w Polsce jest niekwestionowane. Obecnie pełnią one ważną rolę w zaspokajaniu mieszkaniowych potrzeb lokalnych społeczności. Zasadnicze ramy prawne dla funkcjonowania TBS-ów wyznaczyła ustawa z r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz ze zm.), która obowiązuje od r., z wyjątkiem przepisów art. 35, 38 i 39, które weszły w życie z dniem r. W następstwie ostatniej nowelizacji, dokonanej ustawą z r. o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. Nr 201, poz. 1180) dodany został m.in. istotny rozdział 4b, który usankcjonował procedurę wyodrębnienia na własność lokali wybudowanych na wynajem przy wykorzystaniu kredytu udzielonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Niewątpliwie na realizacji zadań polegających na wspieraniu rozwoju budownictwa mieszkaniowego, a przez to zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, w tym budownictwa mającego na celu budowę lokali mieszkalnych na wynajem powinno zależeć wielu podmiotom, a w szczególności państwu i gminom. W świetle bowiem art. 75 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze sprost. i ze zm.) władze publiczne prowadzą politykę sprzyjającą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych obywateli, w szczególności przeciwdziałają bezdomności, wspierają rozwój budownictwa socjalnego oraz popierają działania obywateli zmierzające do uzyskania własnego mieszkania. Ustawa o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego nakłada na Bank Gospodarstwa Krajowego obowiązek udzielania kredytów w ramach realizacji programów rządowych popierania budownictwa mieszkaniowego. Bank ten realizuje wspomniane programy poprzez udzielanie na warunkach preferencyjnych kredytów towarzystwom budownictwa społecznego oraz spółdzielniom mieszkaniowym na przedsięwzięcia inwestycyjno-budowlane, mające na celu budowę lokali mieszkalnych na wynajem, jak również udzielanie gminom, na warunkach preferencyjnych, kredytów na realizację komunalnej infrastruktury technicznej towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu. Warto wspomnieć, że doświadczenia krajów europejskich, np. Niemczech, Francji, Szwecji potwierdzają zna- IX

11 Przedmowa czenie wieloletnich programów mieszkaniowych, które pozwoliły na znaczące przyspieszenie budownictwa mieszkaniowego. Wobec braku publikacji tego rodzaju, dotyczących ustawy z r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego, niniejszy komentarz wypełnia niszę na rynku w tym zakresie. Autorzy utorzy uwzględnili w komentarzu w szczególności liczne akty prawne związane z budownictwem mieszkaniowym sensu largo, dorobek orzecznictwa oraz piśmiennictwo. Prezentowany komentarz adresowany jest do wszystkich, którzy interesują się tematyką budownictwa mieszkaniowego, zwłaszcza do osób związanych zawodowo z działalnością towarzystw budownictwa społecznego, w tym m.in. świadczących pomoc prawną na ich rzecz radców prawnych i adwokatów, a także sędziów i prokuratorów, osób zajmujących się działalnością zawodową w dziedzinie gospodarowania nieruchomościami, jak również do samych lokatorów, stanowiących ostatnie ogniwo produktu końcowego budownictwa mieszkaniowego, jakim jest mieszkanie. Warszawa, maj 2012 r. Dr Mirosław Pawełczyk Dr Piotr Sokal X

12 Wykaz skrótów 1. Źródła prawa BankSpółdzU ustawa z r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających (Dz.U. Nr 119, poz ze zm.) BGKU ustawa z r. o Banku Gospodarstwa Krajowego (Dz.U. Nr 65, poz. 594 ze zm.) DodMieszU ustawa z r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. Nr 71, poz. 734 ze zm.) DokDopłR rozporządzenie Ministra Finansów z r. w sprawie dokonywania dopłat ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego (Dz.U. Nr 93, poz. 589 ze zm.) DopłOprocKredU.... ustawa z r. o dopłatach do oprocentowania kredytów mieszkaniowych o stałej stopie procentowej (Dz.U. Nr 230, poz ze zm.) FinPublU ustawa z r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz ze zm.) FinWspRodzU ustawa z r. o finansowym wsparciu rodzin i innych osób w nabywaniu własnego mieszkania (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 90) FIU ustawa z r. o funduszach inwestycyjnych (Dz.U. Nr 146, poz ze zm.) FunGwU ustawa z r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 84, poz. 711 ze zm.) GospNierU ustawa z r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) KasOszczBudU ustawa z r. o kasach oszczędnościowo-budowlanych i wspieraniu przez państwo oszczędzania na cele mieszkaniowe (Dz.U. Nr 85, poz. 538 ze zm.) KC ustawa z r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) Konstytucja RP..... Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze sprost. i ze zm.) XI

13 Wykaz skrótów KPA ustawa z r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz ze zm.) KredKonsU ustawa z r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. Nr 126, poz. 715 ze zm.) KredKonsU z 2001 r... ustawa z r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. Nr 100, poz ze zm.) KRO ustawa z r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) KSH ustawa z r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz ze zm.) KWU ustawa z r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 124, poz ze zm.) LZU ustawa z r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 99, poz. 919 ze zm.) NBPU ustawa z r. o Narodowym Banku Polskim (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 1, poz. 2 ze zm.) OchrPrawLokU..... ustawa z r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 ze zm.) PBudMU ustawa z r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (tekst pierwotny Dz.U. Nr 133, poz. 654; t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz ze zm.) PBudU ustawa z r. o popieraniu budownictwa (Dz.U. Nr 52, poz. 270 ze zm.) PDOFizU ustawa z r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) PDOPrU ustawa z r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.) PomPańU ustawa z r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz ze zm.) PomSpołU ustawa z r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz ze zm.) XII

14 Wykaz skrótów PorGwU ustawa z r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 174, poz ze zm.) PrBank ustawa z r. Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.) PrBud ustawa z r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 243, poz ze zm.) PrNot ustawa z r. Prawo o notariacie (t.j. Dz.U. z 2008 r. Nr 189, poz ze zm.) projekt ZmPBudMU z r komisyjny projekt z r. ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Druk sejmowy Nr 2920) PrPostAdmU ustawa z r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270) PrSpółdz ustawa z r. Prawo spółdzielcze (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 188, poz ze zm.) PrUpN ustawa z r. Prawo upadłościowe i naprawcze (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz ze zm.) SamGminU ustawa z r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz ze zm.) SpDarU ustawa z r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) SpółMieszkU ustawa z r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz ze zm.) Statut Polskiej Izby Gospodarczej TBS... Statut Polskiej Izby Gospodarczej Towarzystw Budownictwa Społecznego, t.j. uchwalony na walnym zgromadzeniu Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej TBS w dniu r., ze zm., UdzKredR rozporządzenie Rady Ministrów z r. w sprawie warunków i trybu udzielania kredytów i pożyczek ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego oraz niektórych wymagań dotyczących lokali i budynków finansowanych przy udziale tych środków (Dz.U. Nr 212, poz. 1556) XIII

15 Wykaz skrótów uzasadnienie ZmPBudMU z r uzasadnienie do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (Druk sejmowy Nr 4029) VATU ustawa z r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz ze zm.) WarTechBudR rozporządzenie Ministra Infrastruktury z r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75, poz. 690 ze zm.) WarUmR rozporządzenie Rady Ministrów z r. w sprawie ogólnych warunków umów o kredyt kontraktowy (Dz.U. Nr 68, poz. 330) WłLokU ustawa z r. o własności lokali (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.) ZamPublPr ustawa z r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) zarządzenie KNF.... zarządzenie Nr 11/98 Komisji Nadzoru Bankowego z r. w sprawie szczegółowych zasad finansowego wyodrębniania kas mieszkaniowych w bankach oraz rozliczeń między bankiem, który zaprzestał prowadzenia kasy mieszkaniowej, a bankiem przejmującym tę działalność (Dz.Urz. NBP Nr 14, poz. 29) ZmKWU ustawa z r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 131, poz. 1075) ZmPBudMU z r ustawa z r. o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 108, poz. 1226) ZmPBudMU z r ustawa z r. o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 213, poz. 2157) XIV

16 Wykaz skrótów ZmPBudMU z r ustawa z r. o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. Nr 201, poz. 1180) ZmPorGwU ustawa z r. o zmianie ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne, ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 65, poz. 545) ZmWarInwU ustawa z r. o zmianie niektórych warunków przygotowania inwestycji budownictwa mieszkaniowego w latach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 103, poz. 446 ze zm.) ZTPR rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z r. w sprawie Zasad techniki prawodawczej (Dz.U. Nr 100, poz. 908) 2. Czasopisma BSN Biuletyn Sądu Najwyższego Gl Glosa GP Gazeta Prawna GSP Gdańskie Studia Prawnicze KPP Kwartalnik Prawa Prywatnego LEX/el System Informacji Prawnej LEX MoP Monitor Prawniczy OSNC Orzecznictwo Izby Cywilnej Sądu Najwyższego OSNP Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych OSP Orzecznictwo Sądów Polskich PiP Państwo i Prawo PPH Przegląd Prawa Handlowego Pr. Sp Prawo Spółek Rej Rejent ST Samorząd Terytorialny 3. Organy orzekające SA Sąd Apelacyjny SN Sąd Najwyższy TK Trybunał Konstytucyjny WSA Wojewódzki Sąd Administracyjny XV

17 Wykaz skrótów 4. Inne skróty art artykuł BGK Bank Gospodarstwa Krajowego cyt cytowana (-a, -e) cz część d dawny (-a, -e) dop dopisek dot dotyczy Dz.U Dziennik Ustaw etc et cetera, i tak dalej jw jak wyżej KFM Krajowy Fundusz Mieszkaniowy KNB Komisja Nadzowru Bankowego KNF Komisja Nadzoru Finansowego lit litera m.in między innymi M.P Monitor Polski n następny (-a, -e) NBP Narodowy Bank Polski niepubl niepublikowane (-a, -y) nin niniejszy (-a, -e) np na przykład Nr numer nt na temat pkt punkt por porównaj post postanowienie poz pozycja przyp przypis pt pod tytułem publ publikowany (-a, -e) r rok red redakcja RP Rzeczpospolita Polska s strona (-e, -y) t tom, teza (-y) TBS Towarzystwo Budownictwa Społecznego tj to jest t.j tekst jednolity tzn to znaczy tzw tak zwana (-e, -y) XVI

18 uchw uchwała ust ustęp uzasad uzasadnienie ww wyżej wymieniony (-a, -e) wyr wyrok w zw w związku zd zdanie ze zm ze zmianami zob zobacz Wykaz skrótów XVII

19

20 Wykaz literatury B. Adamiak, J. Borkowski, Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa A. Agopszowicz, Mienie związków i porozumień komunalnych (artykuł dyskusyjny), ST 1995, Nr 6. S. Babiarz, [w:] S. Babiarz, A. Mariański, W. Nykiel, Ustawa o podatku od spadków i darowizn. Komentarz, LEX/el P. Banasik, Wykonawcy wspólnie ubiegający się o zamówienie publiczne, cz. II. Komentarz praktyczny, LEX/el. J. Barej, Czynności poświadczeniowe w praktyce notarialnej, Nowy Przegląd Notarialny 2008, Nr 3. A. Bartosiewicz, R. Kubacki, [w:] A. Bartosiewicz, R. Kubacki, PIT. Komentarz, LEX/el A. Białek-Jaworska, Modele i kryteria optymalizacji kredytowania budownictwa mieszakniowego przez banki komercyjne, Warszawa Z. Bidziński, Nowa regulacja prawna w zakresie ochrony lokatorów, KPP 2001, Nr 4. P. Bielski, Prawo firmowe w kodeksie spółek handlowych, cz. II, Pr. Sp. 2004, Nr 3. P. Bielski, [w:] T. Bąkowski, P. Bielski, K. Kaszubowski, M. Kokoszczyński, J. Stelina, J. Warylewski, G. Wierczyński, Zasady techniki prawodawczej. Komentarz do rozporządzenia, LEX/el G. Bieniek, Ustawa o własności lokali w praktyce notarialnej (wybrane zagadnienia), Nowy Przegląd Notarialny 2000, Nr 5 6. G. Bieniek, Aktualne problemy stosowania ustawy o własności lokali, cz. II, Rej. 2006, Nr 11. G. Bieniek, Odrębna własność lokali w budynkach spółdzielni mieszkaniowych po 31 lipca 2007 r., cz. I, Rej. 2007, Nr 11. P. Bodył-Szymala, Małoletni posiadaczem rachunku bankowego, cz. II, Prawo Bankowe 2005, Nr 1. E. Bończak-Kucharczyk, Ochrona praw lokatorów, najem i inne formy odpłatnego używania mieszkań w świetle nowych przepisów, Warszawa E. Bończak-Kucharczyk, Spółdzielnie mieszkaniowe. Komentarz, LEX/el E. Bończak-Kucharczyk, Własność lokali i wspólnota mieszkaniowa. Komentarz, LEX/el XIX