URZĄD MIASTA PŁOCKA WYDZIAŁ ZDROWIA I SPRAW SPOŁECZNYCH RAPORT STANU PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH W MIEŚCIE PŁOCKU ZA 2013 ROK. PŁOCK 2014 r.

URZĄD MIASTA PŁOCKA WYDZIAŁ ZDROWIA I SPRAW SPOŁECZNYCH RAPORT STANU PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH W MIEŚCIE PŁOCKU ZA 213 ROK PŁOCK 214 r. 1

SPIS TREŚCI nr str. I. Wprowadzenie opis metodologii badania 3 II. Rynek napojów alkoholowych 5 III. Konsekwencje zdrowotne wynikające z nadużywania alkoholu 13 IV. Konsekwencje prawne i społeczne związane z niewłaściwym używaniem alkoholu 22 V. Istniejące zasoby oraz podejmowane działania w sferze profilaktyki uzależnień, rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania przemocy w rodzinie 47 VI. Mapa problemów alkoholowych Płocka 58 VII. Wnioski końcowe i rekomendacje 61 Załącznik Wykaz podmiotów udzielających bezpłatnej pomocy dla mieszkańców Płocka z zakresu profilaktyki uzależnień, rozwiązywania problemów alkoholowych, przeciwdziałania narkomanii oraz przemocy w rodzinie. 2

- I - WPROWADZENIE - OPIS METODOLOGII BADANIA Wiedza o skali i rozmiarach problemów alkoholowych w mieście/gminie jest punktem wyjścia do planowania i wdrażania skutecznych strategii rozwiązywania problemów alkoholowych, które z kolei stanowią ważny element polityki zdrowotnej, społecznej i bezpieczeństwa w naszym kraju. Problemy alkoholowe choć z jednej strony mają charakter powszechny i występują w każdej gminie to jednak ze względu na lokalne zróżnicowanie wymagają prowadzenia lokalnych diagnoz. Takie podejście umożliwia adekwatną i efektywną reakcję na zdiagnozowane problemy. Monitoring jest prowadzony w Płocku w sposób systematyczny i dzięki temu możliwa jest obserwacja zmian zachodzących w poszczególnych zjawiskach oraz analiza poszczególnych problemów związanych z piciem alkoholu występujących na terenie miasta. Lokalna diagnoza służy do wyciągnięcia praktycznych wniosków i zaleceń do konstruowania programów dotyczących rozwiązywania problemów alkoholowych. Metodologia badania Niniejszy monitoring koncentrował się wokół następujących obszarów: analiza rynku alkoholowego oraz dostępności napojów alkoholowych, rozmiary rynku alkoholowego, konsekwencje zdrowotne wynikających z nadużywania alkoholu, konsekwencje społeczne spowodowane nadużywaniem alkoholu, w tym zjawisko przemocy domowej w rodzinach, w których występują problemy alkoholowe, zasoby w sferze profilaktyki uzależnień, rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w tym zasoby finansowe. W większości analizowane dane zostały przedstawione w przedziale czasowym kilku lat tak, aby umożliwić uchwycenie dynamiki poszczególnych zjawisk i problemów. Tam gdzie było to możliwe, ze względu na dostęp do danych statystycznych, a także tam gdzie porównanie miało wartość informacyjną i diagnostyczną, przedstawiono problemy miasta Płocka oraz podejmowane działania na tle wybranych trzech miast województwa mazowieckiego: Radomia, Ostrołęki i Siedlec oraz na tle danych ogólnopolskich. Samorządy te wybrano ze względu na to, że wszystkie podobnie jak Płock, przed reformą administracji samorządowej posiadały status województwa i obecnie mają status gmin miejskich. Wszystkie znajdują się też obecnie w województwie mazowieckim. Miasta te różnią się znacząco pod względem liczby mieszkańców (stan na dzień 31.12.214r.) - Radom jest miastem największym 213 15 mieszkańców, potem Płock 123 321 (było 124 362 spadek liczby ludności o 141 osób) a w następnej kolejności Siedlce 76 831 i Ostrołęka 53 959. 3

Źródłami pozyskania danych były: Dane ilościowe pozyskane od instytucji działających na terenie miasta, które w swojej pracy zajmują się z szeroko rozumianą problematyką alkoholową Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Płocku, Komenda Miejska Policji w Płocku, Płocki Zakład Opieki Zdrowotnej Spółka z o.o., Straż Miejska w Płocku, Wojewódzki Samodzielny Zespół Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej w Gostyninie Zalesiu, Wojewódzki Szpital Zespolony w Płocku, Ośrodek Opiekuńczo Wychowawczy w Płocku, Urząd Miasta Płocka, Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Płocku, Izba Wytrzeźwień w Płocku, Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Wojewódzka Stacja Pogotowia Ratunkowego i Transportu Sanitarnego w Płocku, Ośrodek Medyczno Psychologiczny Vide. Niniejsze dane pozyskano za pośrednictwem Wydziału Zdrowia i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Płocka. Komenda Główna Policji dane przekazane do PARPA w ramach prac nad Sprawozdaniem z realizacji Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi za rok 213, Ankieta PARPA G1 dla miasta Płocka (lata 213, 212, 211, 21, 29, 28, 27) przekazywana corocznie do Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w ramach Programu Statystyki Publicznej, Raport stanu problemów alkoholowych w Płocku za rok 213, 212, 211, Ankieta PARPA G1 dla Radomia, Ostrołęki i Siedlec za rok 213. Poniższy raport ma przede wszystkim charakter analiz statystycznych na podstawie danych ilościowych uzyskanych od poszczególnych instytucji. Analiza jakościowa dotyczy oceny działań profilaktycznych podejmowanych przez miasto. 4

- II - RYNEK NAPOJÓW ALKOHOLOWYCH Punkty sprzedaży napojów alkoholowych W analizowanym roku sprawozdawczym łączna liczba punktów sprzedaży napojów alkoholowych wyniosła 357, co stanowi spadek w stosunku do roku 212 o 8 punktów. Zmniejszyła się liczba punktów posiadających zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych zarówno w miejscu sprzedaży (spadek o 3 punkty) oraz poza miejscem sprzedaży (spadek o 5 punktów). Dynamikę zmian w obszarze liczby punktów sprzedaży ilustruje wykres 1. 45 4 35 3 25 2 15 1 5 Liczba punktów sprzedaży napojów alkoholowych 367 381 384 385 36 32 325 324 33 341 356 353 351 365 357 218 23 226 228 221 27 27 211 21 213 216 219 218 232 227 149 151 158 157 139 113 118 113 12 128 14 134 133 13313 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 Liczba punktów sprzedaży - Ogółem Poza miejscem sprzedaży W miejscu sprzedaży Wykres 1. Liczba punktów sprzedaży napojów alkoholowych ogółem oraz w miejscu i poza miejscem sprzedaży w latach 1999 213. W Płocku łączny limit punktów sprzedaży, ustalony zgodnie z ustawą przez Miasto Płock, wynosi 37 (22 limit punktów sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży - sklepy i 15 - limit punktów sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży - gastronomia) i nie zmienił się w stosunku do roku ubiegłego. W porównaniu jednak z limitem obowiązującym w roku 21-274 punkty, limit punktów sprzedaży napojów alkoholowych został zwiększony o 96 punktów, co stanowi wzrost o 35%. Należy zwrócić uwagę, iż również w 21 roku podjęto decyzję o zwiększeniu limitu punktów sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży o 2 punktów, co wpłynęło na zwiększenie limitu łącznego z 254 w latach 27 29 do 274 w 21 roku. Liczbę punktów sprzedaży napojów alkoholowych z uwzględnieniem miejsca spożycia przedstawia poniższa tabela. Z uwagi na fakt, iż większość punktów sprzedaży oferuje różnego rodzaju alkohole, pozycja razem w kolumnach 3 i 7 nie stanowi sumy zawartości kolumn 5

odpowiednio 4-6 oraz 8-1. Natomiast kolumna ogółem jest sumą kolumn 3 i 7 w poszczególnych wierszach. Dynamikę zmian w zakresie liczby punktów sprzedaży w podziale na poszczególne kategorie zezwoleń ilustrują także wykresy 2 i 3. Liczba punktów sprzedaży napojów alkoholowych na terenie miasta Płocka w latach 1999 213 Lata Ogółem Liczba punktów sprzedaży alkoholu przeznaczonych do spożycia P Poza miejscem sprzedaży ł W miejscu sprzedaży wg zawartości alkoholu o Razem Razem c do 4,5% k do 4,5% od 4,5% do 18% pow. 18% wg zawartości alkoholu od 4,5% do 18% 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 1999 367 218 217 18 96 149 149 85 82 pow. 18% 2 381 23 228 19 97 151 149 85 92 21 384 226 226 17 98 158 158 91 96 22 385 228 225 112 99 157 154 81 9 23 36 221 221 132 117 139 139 65 75 24 32 27 25 141 128 113 113 61 69 25 325 27 26 138 132 118 118 6 74 26 324 211 211 141 135 113 113 61 72 27 33 21 28 142 14 12 12 69 73 28 341 213 212 143 14 128 128 66 77 29 356 216 216 148 141 14 14 65 86 21 353 219 215 162 158 134 132 73 86 211 351 217 216 171 168 136 136 76 9 212 365 232 232 19 188 133 132 72 85 213 357 227 226 19 19 13 13 71 83 Tabela 1. Liczba punktów sprzedaży napojów alkoholowych na terenie miasta Płocka w latach 1999 213 Analizując od 1999 roku dostępność punktów sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży, widać że najbardziej dynamicznie zwiększa się liczba 6

punktów sprzedaży oferujących wysokoprocentowe napoje alkoholowe - o zawartości powyżej 18%. W analizowanym okresie czyli od 1999 roku odnotowano w tej kategorii zezwoleń wzrost z 96 punktów do 19, co stanowi wzrost o 98%. W stosunku do roku 212 jest to wzrost o 2 punkty sprzedaży. W przypadku punktów sprzedających napoje alkoholowe o zawartości od 4,5% do 18% również odnotowano zwiększenie ze 18 w roku 1999 do 19 w roku 213, co stanowi wzrost o 76%. W stosunku do roku ubiegłego nie nastąpiły w tym zakresie żadne zmiany. Liczba punktów sprzedaży napojów o najniższej zawartości alkoholu do 4,5% utrzymywała się na podobnym poziomie do roku 211, w 212 nastąpił wzrost o 16 punktów sprzedaży (7,4%) natomiast w 213 spadek 6 punktów (2,6%). 25 2 15 1 5 217 Liczba punktów sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży w podziale na poszczególne kategorie zezwoleń 228 226 225 221 18 19 17 112 96 97 98 99 132 117 25 26 211 28 212 216 215 216 141 138 141 142 143 148 128 132 135 14 14 141 162 158 171 168 232 226 19 19 188 19 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 do 4,5% od 4,5% do 18% powyżej 18% Wykres 2 Liczba punktów sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży w podziale na poszczególne kategorie zezwoleń. W przypadku punktów sprzedaży oferujących napoje alkoholowe do spożycia w miejscu sprzedaży w 213 roku odnotowano spadek we wszystkich kategoriach zezwoleń, w przypadku punktów sprzedających napoje o zawartości od 4,5% do 18% - spadek o 1 punkt, natomiast w przypadku napojów o zawartości powyżej 18% oraz do 4,5% spadek o 2 punkty. Ten spadkowy trend da się zaobserwować od 211 roku i dotyczy on wszystkich trzech rodzajów zezwoleń. Dynamikę zmian w tym zakresie ilustruje wykres 3. 7

18 16 14 12 1 8 6 4 149 149 82 Liczba punktów sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży w podziale na poszczególne kategorie zezwoleń 85 85 92 96 158 154 91 9 81 139 75 113 69 118 113 65 61 6 61 12 128 74 72 73 77 14 69 66 65 132 136 132 13 86 86 9 85 83 73 76 72 71 2 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 do 4,5% od 4,5 do 18% powyżej 18% Wykres 3 Liczba punktów sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży w podziale na poszczególne kategorie zezwoleń. W Płocku w 213 roku na jeden punkt sprzedaży napojów alkoholowych (wszystkie punkty sprzedaży alkoholu, zarówno piwa, wina oraz wódki działające na terenie gminy) przypadało 345 mieszkańców (dorosłych i dzieci) i jest wzrost w porównaniu z ubiegłym rokiem o 4 osoby. Wykres 4. Liczba mieszkańców Płocka przypadająca na jeden punkt sprzedaży napojów alkoholowych w latach 1999 213. 8

Liczba punktów sprzedaży napojów alkoholowych w Płocku i innych miastach w 213 roku 7 6 5 4 3 2 1 447 227 13 181 14 144 6 64 Płock Radom Ostrołeka Siedlce Liczba punktów sprzedaży do spożycia poza miejsem sprzedaży Liczba punktów sprzedaży do spozycia w miejscu sprzedaży Wykres 5. Liczba punktów sprzedaży napojów alkoholowych w Płocku i innych miastach w 213 roku. Liczbę punktów sprzedaży w porównywanych miastach ilustruje wykres 5. Ze względu na różną wielkość miast wskaźnikiem, który można porównywać jest liczba mieszkańców przypadająca na jeden punkt sprzedaży napojów alkoholowych. Pod tym względem Płock z liczbą 345 osób na jeden punkt sprzedaży napojów alkoholowych wypada lepiej niż Radom, Ostrołęka oraz średnia ogólnopolska i gorzej niż Siedlce (wykres 6), jednak kiedy odniesiemy liczbę osób do liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych wysokoprocentowych (zawartość powyżej 18%) to widać, że Płock znajduje się na ostatnim miejscu wśród innych miast województwa (451 osób na jeden punkt sprzedaży), ale jednocześnie wypada lepiej niż średnia ogólnopolska (371). Jest to jednak i tak korzystna zmiana w porównaniu z rokiem ubiegłym kiedy w tej kategorii zezwoleń na jeden punkt sprzedaży przypadało w Płocku 455 osób (wykres 7). 4 35 3 25 2 15 1 5 Liczba osób przypadających na jeden punkt sprzedaży napojów alkoholowych w Płocku i innych miastach oraz średnia ogólnopolska w 213 roku 369 345 34 329 269 Płock Radom Ostrołeka Siedlce Polska Wykres 6. Liczba osób przypadających na jeden punkt sprzedaży napojów alkoholowych w Płocku i innych miastach oraz średnia ogólnopolska. 9

Liczba osób przypadających na jeden punkt sprzedaży napojów alkoholowych o zawartości powyżej 18% w Płocku i innych miastach oraz średnia ogólnopolska w 213 roku 7 6 5 4 3 2 1 574 451 479 52 371 Płock Radom Ostrołeka Siedlce Polska Wykres 7 Liczba osób przypadających na jeden punkt sprzedaży napojów alkoholowych o zawartości powyżej 18% w Płocku i innych miastach oraz średnia ogólnopolska. Cofnięcie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych W roku 213 podobnie jak w roku 212, 211 i 21 nie odnotowano żadnego przypadku cofnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych. W roku 29 odnotowano trzy takie przypadki a w roku 28 dwa przypadki cofnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych (podobnie jak w roku 24 i 25). Dla porównania w Ostrołęce i Radomiu nie cofnięto żadnego zezwolenia (w Radomiu w roku 212 cofnięto osiem zezwoleń), w Siedlcach natomiast cofnięto w 213 roku siedem zezwoleń. Dochody uzyskane z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych 3 2 5 2 Łączna wysokość środków finansowych uzyskanych z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych w latach 23-213 2 739 836 2 59 62 2 61 22 2 617 835 2 45 22 2 131 26 1 993 73 1 777 971 1 971 129 1 779 41 1 861 92 1 5 1 5 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 Wykres 8 Łączna wysokość środków finansowych uzyskanych z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych w latach 23 213. 1

Miasto Płock za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych oraz zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych wydanych przedsiębiorcom, których działalność polega na organizacji przyjęć, a także jednorazowych zezwoleń uzyskało łączne dochody w wysokości 2 617 835,31 zł (na wykresie zaokrąglono kwotę do liczby całkowitej). Jest to pierwszy odnotowany od 27 roku spadek dochodów z tego tytułu. W porównaniu do roku 212 jest to spadek o 4,5 %. Należy podkreślić, że w kontekście aktualnych regulacji prawnych wynikających z Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi wzrost dochodów jest bezpośrednio związany ze zwiększeniem liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych oraz zwiększeniem wartości sprzedaży napojów alkoholowych na terenie miasta Płocka, natomiast spadek dochodów z sytuacją odwrotną. W porównaniu z innymi miastami Płock uzyskuje dochody wyższe niż Siedlce i Ostrołęka i niższe od Radomia, co odpowiada wielkościom poszczególnych miast pod względem ludności. Radom jest miastem największym 213 15 mieszkańców, potem Płock 123 321 a w następnej kolejności Siedlce 76 831 i Ostrołęka 53 959. Kiedy odniesiemy dochody do liczby mieszkańców w poszczególnych miastach, co pozwala uniknąć zakłóceń związanych z różnicami w liczbach mieszkańców porównywanych miast, to uzyskujemy następujące wielkości: Płock - 21,2 zł (212-22 zł) i jest to jednocześnie najwyższy dochód na jednego mieszkańca, Siedlce 2,1 zł (w 212-21 zł) na jednego mieszkańca, Radom 18,8 zł (w 212-18,5 zł) i Ostrołęka 17,3 zł (w 212-16,5 zł). Średnia ogólnopolska to 18, 6 zł (w 212-18 zł). Dane przedstawia wykres 1. Łączna wysokość środków finansowych uzyskanych z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych w Płocku i innych miastach 5 4 3 2 1 2 617 835 4 5 923 935 476 1 545 319 Płock Radom Ostrołeka Siedlce Wykres 9. Łączna wysokość środków finansowych uzyskanych z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych w Płocku i innych miastach. 11

Średni dochód z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych na jednego mieszkańca w Płocku i innych miastach oraz średnia ogólnopolska 25 2 15 1 5 21,2 18,8 2,1 17,3 18,6 Płock Radom Ostrołeka Siedlce Polska Wykres 1. Średni dochód z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych na jednego mieszkańca w Płocku i innych miastach oraz średnia ogólnopolska. 12

- III - KONSEKWENCJE ZDROWOTNE WYNIKAJĄCE Z NADUŻYWANIA ALKOHOLU Zaburzenia związane ze spożywaniem alkoholu wywołują szkody zdrowotne u osób pijących, jak również członków ich rodzin. W Płocku funkcjonują podmioty udzielające pomocy osobom nadużywającym alkoholu bądź uzależnionym, które dysponują danymi na temat rozmiarów problemów alkoholowych oraz przemocy w rodzinie. 1. Dane Poradni Profilaktyki i Leczenia Uzależnień Płockiego Zakładu Opieki Zdrowotnej Spółka z o.o. Poradnia świadczy usługi w zakresie diagnozy i porad, psychoterapii indywidualnej i grupowej, konsultacji psychiatrycznych. Świadczy usługi na rzecz uzależnionych od alkoholu, hazardzistów, dorosłych dzieci alkoholików (DDA) oraz osób związanych emocjonalnie z kimś uzależnionym lub chcących mu pomóc. Największą liczbę pacjentów (tabela poniżej) poradnia przyjmowała w latach 1997-21 (od 125 do prawie 15 pacjentów rocznie). Od 22 roku liczba pacjentów w ciągu roku ustabilizowała się na poziomie nieco powyżej 1. Natomiast w 212 roku poradnia przyjęła zdecydowanie mniej pacjentów niż w latach ubiegłych 729 osób i w 213 roku liczba przyjęć pozostała na podobnym poziomie 83 osoby (tabela poniżej). W 213 roku liczba pacjentów pierwszorazowych również pozostała na niezbyt wysokim, w porównaniu ze średnią wieloletnią, poziomie 246 osób. Liczba pacjentów zobowiązanych do leczenia zdecydowanie zmalała do 71 osób. Lata Pacjenci ogółem Leczeni po raz pierwszy Zobowiązani do leczenia 1995 1 57 289 93 1996 1 132 32 124 1997 1 257 343 15 1998 1 366 33 168 1999 1 464 328 27 2 1 417 334 241 21 1 354 374 176 22 1 15 245 134 23 1 18 26 115 24 95 191 16 25 1 7 291 14 26 1 55 37 115 27 1 52 x 212 28 1 29 x 225 29 1 26 311 263 21 1 129 384 248 211 1 67 361 186 212 729 165 187 213 83 246 71 x brak danych 13

W stosunku do roku poprzedniego odsetek najmłodszych pacjentów w wieku 19-29 lat pozostał nie zmieniony w stosunku do roku 212-12%. 2. Dane z Pododdziału Leczenia Alkoholowych Zespołów Abstynencyjnych Płockiego Zakładu Opieki Zdrowotnej Spółka z o.o. Pododdział Leczenia Alkoholowych Zespołów Abstynencyjnych prowadzi leczenie farmakologiczne i diagnostyczne osób z zespołem abstynencyjnym oraz motywowanie do dalszej terapii uzależnienia. Ogółem w 213r. hospitalizowano 445 osób uzależnionych od alkoholu, w tym 392 mężczyzn oraz 53 kobiety. Oznacza to wzrost o 13 osób w porównaniu z rokiem 212. Natomiast od 27 roku proporcje między hospitalizowanymi kobietami i mężczyznami utrzymują się na stałym poziomie, a mężczyźni stanowią około 9% wszystkich pacjentów. W porównaniu do lat ubiegłych, w 213 roku było więcej osób wielokrotnie hospitalizowanych 63 mężczyzn i 4 kobiety. W ciągu roku, nie zmieniła się istotnie również liczba pacjentów bezdomnych lub bez uregulowanego zameldowania - 36 osób w 211 roku, 38 w 212 i 3 w 213 (w tym 2 kobiety). Warto zauważyć, że w roku 29 pacjentów bezdomnych było w sumie 28 (w tym 14 kobiet). Kategorie wiekowe z uwzględnieniem płci oraz wieku hospitalizowanych w latach 27-213 przedstawia poniższa tabela. W 213 roku w porównaniu do roku ubiegłego zmniejszyła się liczba pacjentów w przedziale wiekowym 21-3 lat z 13% do 9%. Może to sygnalizować zahamowanie trendu wzrostu hospitalizacji obserwowanego w tej grupie wiekowej w latach 28-213. Rok 27 28 29 21 211 212 213 Płeć Poniżej 2 lat Od 21-3 lat Od 31-4 lat Od 41 5 lat Powyżej 5 lat Ogółem % M 2 33 99 113 82 329 87 K 3 13 27 7 5 13 M 28 87 129 138 382 92 K 4 9 9 13 35 8 M 34 113 138 118 43 9 K 3 16 15 12 46 1 M 37 12 14 12 363 92 K 13 11 6 3 8 M 4 92 115 13 35 87 K 1 2 12 23 14 52 13 M 1 52 124 82 123 383 89 K 5 7 26 11 49 11 M 34 127 17 123 392 88 K 5 7 16 25 53 12 mężczyzna, K - kobieta 14

Poniższy wykres obrazuje liczbę pacjentów uzależnionych od alkoholu hospitalizowanych w latach 27-213 z podziałem na wiek. 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 2 1 1 Uzależnieni od alkoholu hospitalizowani w latach 27-213 57 3632373742 39 153 129 131 13414138 138 151 148 13 112 115 123 127 96 14 134 115 18 89 126 449 432 445 417 42 379 393 Poniżej 2 lat Od 21-3 lat Od 31-4 lat Od 41 5 lat Powyżej 5 lat Ogółem 27r. 28r. 29r. 21r. 211r. 212r. 213r. Wykres 11. Osoby uzależnione hospitalizowane w latach 27 213. Dane przekazane przez Płocki Zakład Opieki Zdrowotnej (zebrane w 213 roku od 46% pacjentów) wskazują również na brak znaczących zmian w zakresie wykształcenia pacjentów. Warto natomiast odnotować systematyczne zmniejszenie się odsetka pacjentów pracujących etatowo (22% w 211 roku, 18% w 212 i 16,5% w 213 roku). Wykres poniżej przedstawia liczbę pierwszorazowych hospitalizacji w ostatnich 7 latach. Jak widać, po wyraźnym spadku w 211 roku, liczba pacjentów pierwszorazowych znów wzrasta. 15

5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 Liczba pacjentów pierwszorazowych w latach 27-213 46 386 365 372 378 318 333 liczba osób 27r. 28r. 29r. 21r. 211r. 212r. 213r. Wykres 12. Liczba pacjentów pierwszorazowych w latach 27-213. Niektórzy pacjenci na Pododdział Leczenia Alkoholowych Zespołów Abstynencyjnych kierowani są na przymusowe leczenie decyzją sądu. W analizowanym roku sprawozdawczym było 22 takich pacjentów. Oznacza to niemal 4-krotny wzrost w stosunku do roku 29. Zestawienie liczby pacjentów kierowanych na leczenie decyzją sądu w kolejnych latach wskazuje na systematyczną tendencję wzrostową (wykres poniżej). 25 2 Liczba osób kierowanych na leczenie decyzją sądu w latach 27-213 22 15 1 1 11 6 12 12 14 5 liczba osób 27r. 28r. 29r. 21r. 211r. 212r. 213r. Wykres 13. Liczba osób skierowanych na leczenie decyzja sądu w latach 27-213. 3. Dane Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Płocku W roku 213 w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Płocku z powodu zatrucia alkoholowego leczono 24 osoby (w 29 roku przyjętych było 37 osób, a w 211 45 i 34 w roku 212). W 29 i 211 roku odnotowano po 1 zgonie (brak danych za 21 rok) 16

natomiast w 212 roku zmarło 6 osób zatrutych metanolem. W 213 roku nie odnotowano żadnego zgonu z powodu zatrucia alkoholem. Dane z 213 roku przekazane z Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego zawierają też dane na temat wieku i płci pacjentów. Osób niepełnoletnich (-18 lat) było 8 (w 212-6), od 19 do 29 roku życia - 4 (w 212-5), między 3 a 64 rokiem życia 12 osób (w 212-19). Wśród pacjentów było 8 kobiet. 4. Dane Wojewódzkiego Samodzielnego Zespołu Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej w Gostyninie Zalesiu. Podobnie jak w latach poprzednich, w 213r. mieszkańcy Płocka uzależnieni od alkoholu podejmowali również leczenie w Wojewódzkim Samodzielnym Zespole Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej w Gostyninie Zalesiu. Prowadzony jest tam Całodobowy Oddział Terapii Uzależnienia od Alkoholu, który realizuje podstawowy program psychoterapii uzależnienia od alkoholu, mający na celu wyposażenie pacjentów w wiedzę i umiejętności potrzebne do zachowania abstynencji. Leczenie na tym oddziale ma charakter psychoterapii grupowej i indywidualnej. Z kolei Oddział Leczenia Alkoholowych Zespołów Abstynencyjnych prowadzi leczenie pacjentów uzależnionych od alkoholu i innych substancji psychoaktywnych. Poniższy wykres przedstawia liczbę mieszkańców Płocka uzależnionych od alkoholu korzystających z leczenia w Gostyninie - Zalesiu na przestrzeni ostatnich 8 lat. Jak widać, od 26 roku ogólna liczba osób leczonych w Szpitalu systematycznie maleje (142 osoby w 26 roku, 91 osób w roku 212 i 52 osoby w roku 213). Wśród hospitalizowanych niezmiennie dominują mężczyźni. W 213r. stanowili oni 85% ogółu pacjentów. Mieszkańcy Płocka z rozpoznaniem uzależnienia od alkoholu leczeni w szpitalu w Gostyninie - Zalesiu w latach 26-213 14 12 1 8 6 4 2 125 11 96 96 94 8 84 44 17 21 21 12 12 12 7 8 26 27 28 29 21 211 212 213 Kobiety Mężczyźni Wykres 14. Mieszkańcy Płocka z rozpoznaniem uzależnienia od alkoholu leczeni w szpitalu Gostyninie Zalesiu w latach 26 213. 17

Na wykresie przedstawionym poniżej zawarte są informacje odnośnie wykształcenia pacjentów szpitala przyjętych w latach 29-213. Tak jak w poprzednich latach, w 212 roku najliczniejszą grupę stanowiły osoby z wykształceniem zawodowym, tak w 213 roku ich liczba była o 1 osobę niższa niż liczba pacjentów z wykształceniem średnim. 6 5 4 3 2 1 17 51 27 Pacjenci uzależnieni od alkoholu przyjęci w latach 29-213 - wykształcenie 55 31 12 1 7 6 47 26 9 15 4 29 2 21 6 4 6 29 21 211 212 213 podstawowe zawodowe średnie wyższe Wykres 15. Pacjenci uzależnieni od alkoholu przyjęci w latach 29 213 według wykształcenia. Jak widać na poniższym wykresie, między 213 a 212 rokiem drastycznie zmalała ogólna liczba pacjentów oraz pacjentów w poszczególnych wyróżnionych kategoriach, jednak najbardziej gwałtowny spadek nastąpił w kategorii pacjentów przyjętych z nakazu sądowego. Pacjenci uzależnieni od alkoholu przyjęci w latach 29-212 7 6 5 4 3 2 1 63 62 47 4 38 48 49 33 34 35 36 35 26 2 3 29 21 211 212 213 przyjęci z nakazu sądowego przyjęci poraz pierwszy aktywni zawodowo Wykres 16. Pacjenci uzależnieni od alkoholu przyjęci w latach 29 213 według poszczególnych kategorii nakaz sądowy, pierwszorazowi, aktywni zawodowo. 18

5. Dane Ośrodka Medyczno-Psychologicznego VIDE Od 212 roku działa w Płocku Ośrodek Medyczno-Psychologiczny VIDE, który prowadzi leczenie i psychoterapię dorosłych uzależnionych od alkoholu, osób współuzależnionych oraz osób z zaburzeniami psychicznymi (głównie z lękiem i depresją). Według danych przekazanych z Ośrodka, w 213 roku w Oddziale Dziennym Leczenia Uzależnienia od Alkoholu leczyło się 73 pacjentów z rozpoznaniem uzależnienia. Dwóch z tych pacjentów było zobowiązanych do leczenia odwykowego a 12 osób uczestniczyło w rozszerzonych programach terapeutycznych i rehabilitacyjnych/pogłębionych programach psychoterapii uzależnienia. Pomocą specjalistyczną objęto również 19 członków rodzin, którzy uczestniczyli w terapii grupowej dla osób współuzależnionych. W Poradni Leczenia Uzależnień zarejestrowano 111 osób, w tym: pacjenci z rozpoznaniem uzależnienia - 18, pacjenci z rozpoznaniem picia szkodliwego" 3, zobowiązani do leczenia odwykowego 9, w tym 2 osoby w wieku 19-2 lat i 7 osób w wieku 3-64 lat, leczeni po raz pierwszy w życiu 6, w tym 6 osób w wieku 19-2 lat i 54 osoby w wieku 3-64 lat, członków rodzin objętych specjalistyczną pomocy - 48 osób, w tym 43 pierwszorazowe osoby. 6. Dane Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego i Transportu Sanitarnego w Płocku. Według danych otrzymanych z Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego i Transportu Sanitarnego w Płocku (dane dotyczą nie tylko mieszkańców Płocka), w roku 213 interweniowano do 1548 osób, w tym do mężczyzn 1282, do kobiet 266. Oznacza wzrost liczby interwencji w stosunku do roku poprzedniego i odwrócenie tendencji spadkowej obserwowanej od 29 roku (tabela poniżej). Pacjenci Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego i Transportu Sanitarnego w latach 26-213 Liczba interwencji kobiety mężczyźni Wiek 26 27 28 29 21 211 212 213 26 27 28 29 21 211 212 213 14 3 1 1 2 3 1 6 5 4 4 4 2 1 15 18 7 12 9 11 18 7 2 7 22 19 18 22 2 15 1 11 19 25 22 36 29 34 27 21 17 13 159 135 12 164 174 153 67 69 26 3 34 47 42 51 41 3 21 31 165 176 169 34 361 319 73 135 31 4 6 52 49 47 4 29 35 91 45 46 363 487 449 382 24 452 41 5 28 171 15 149 175 145 76 66 51 61 614 82 73 651 569 249 51 6 54 41 4 36 28 2 34 36 374 331 219 241 253 255 27 237 61-7 6 4 3 5 7 7 17 17 66 59 44 51 35 28 67 14 71 + 8 1 2 1 2 1 4 2 33 29 2 14 19 17 21 24 Razem 42 365 324 335 34 26 26 266 1789 1771 1572 289 245 1824 122 1282 19

Jeżeli chodzi o wiek pacjentów Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego i Transportu Sanitarnego to w roku 213 dominowały osoby w przedziale wiekowym 31-4 lat, czyli młodsze niż w latach poprzednich (41-5 lat). Do pijanych dzieci i nastolatków (do 18 roku życia) Pogotowie Ratunkowe w 213 roku wyjeżdżało 22 razy częściej niż w 212 roku, ale podobnie do roku 211. 7. Podsumowanie danych na temat przyjęć pacjentów z problemem alkoholowym w placówkach specjalistycznych w Płocku Poniższy wykres przedstawia zestawienie danych z lat 29-213 z trzech placówek leczniczych Płocka: Poradni Profilaktyki i Leczenia Uzależnień i Pododdziału Leczenia Alkoholowych Zespołów Abstynencyjnych Płockiego Zakładu Opieki Zdrowotnej Spółka z o.o. oraz Wojewódzkiego Samodzielnego Zespołu Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej w Gostyninie Zalesiu. Dane za 213 rok uzupełniają informacje z nowopowstałego ośrodka VIDE. Jak widać, ogólna liczba pacjentów wszystkich placówek w 213 roku wzrosła w stosunku do roku 212. Wzrosła też liczba pacjentów leczonych po raz pierwszy. Zmalała natomiast liczba pacjentów przyjmowanych na leczenie z nakazu sądowego. 1 2 Pacjenci leczeni z powodu problemów alkoholowych w latach 29-213 1 8 6 4 2 29 21 211 212 213 83 445 378 246 111 6 26 Poradnia - ogółem Poradnia - 1-razowi Poradnia - nakaz Pododdział - ogółem Pododdział - 1-razowi Pododdział - nakaz Gostynin - ogółem Gostynin - 1-razowi Gostynin - nakaz VIDE - ogółem VIDE - 1-razowi VIDE - nakaz Wykres 17. Pacjenci leczeni z powodu problemów alkoholowych podsumowanie. 2

8. Środki finansowe przeznaczone na dofinansowanie działalności leczniczej Zestawienie informacji z ankiet PARPA G1 wskazuje, że w 213 roku w Płocku w ramach gminnego programu wykorzystano mniej niż 1% środków na zwiększenie pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych i współuzależnionych. Zdecydowaną większość tej kwoty przeznaczono na zakup świadczeń zdrowotnych z zakresu leczenia uzależnienia od alkoholu (19 75, zł), a resztę (1 425,71 zł) na zakup materiałów edukacyjnych dla pacjentów i terapeutów. W porównaniu z rokiem poprzednim, wydatki na zwiększenie pomocy dla osób uzależnionych zmalały we wszystkich analizowanych miastach. Jedynie w Radomiu, gdzie finansowano zajęcia ponadetatowe prowadzone przez pracowników placówek leczenia uzależnienia od alkoholu, doposażono placówki lecznicze oraz dofinansowano szkolenia dla pracowników, procent środków przeznaczonych na lecznictwo z GPPRPA był stosunkowo wysoki. Natomiast w Ostrołęce i w Siedlcach % budżetu wykorzystanego na realizację GPPRPA przeznaczonego na zwiększenie pomocy dla osób uzależnionych pozostał w 213 roku na poziomie poniżej 1% (wykres poniżej). Procent budżetów gminnych przeznaczonych na wyżej wymienione cele, w skali całego kraju był również niewielki zbliżony do 1% całości wykorzystanych środków. 35 3 25 2 15 1 5 Procent budżetu wykorzystanego na realizację GPPRPA przeznaczony na zwiększenie pomocy dla osób uzależnionych w latach 211-213 w Płocku i innych miastach,7 31,6,97 6,9 13,5 7,5,8,9,2,8,2 Płock Radom Ostrołęka Siedlce 211 212 213 Wykres 18. Procent budżetu wykorzystanego na realizację gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych przeznaczony na zwiększenie pomocy dla osób uzależnionych w latach 211 213 w Płocku i innych miastach. 21

- IV - KONSEKWENCJE PRAWNE I SPOŁECZNE ZWIĄZANE Z NIEWŁAŚCIWYM UŻYWANIEM ALKOHOLU Alkohol powoduje wielowymiarowe szkody społeczne i prawne. Dane gromadzone na poziomie ogólnopolskim za pośrednictwem Komendy Głównej Policji pokazują, że w 213 roku w wybranych kategoriach przestępstw policjanci zarejestrowali łącznie 274 115 podejrzanych. Stan trzeźwości ustalono u 198 93 z nich, z czego 159 868 było nietrzeźwych. Nietrzeźwi stanowili więc 8,4% ogółu przebadanych i 58,3% ogółu podejrzanych, co wskazuje na wyraźny związek statystyczny pomiędzy nadużywaniem alkoholu a popełnianiem przestępstw i wykroczeń. Do szczególnie uciążliwych konsekwencji związanych z alkoholem należy zjawisko przemocy w rodzinie. Alkohol jest wiodącym czynnikiem, który towarzyszy występowaniu przemocy w rodzinie i z tego względu przemoc domowa znajduje się na mapie polskich problemów alkoholowych. Z jednej strony alkohol poprzez swoje psychoaktywne biologicznie oddziaływanie ułatwia stosowanie przemocy (zmniejsza mechanizmy kontroli, zaburza ocenę sytuacji), a z drugiej strony ofiary przemocy częściej sięgają po alkohol w celu złagodzenia emocjonalnych skutków doświadczania przemocy. 1. Dane Straży Miejskiej w Płocku Kontrola przestrzegania ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi W wyniku kontroli/interwencji a także innych działań na terenie miasta ujawniono 748 wykroczeń popełnionych przeciwko przepisom ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Stanowi to spadek w stosunku do roku ubiegłego o 5,4% Liczba wykroczeń popełnionych przeciwko przepisom Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w latach 25-213 12 15 1 8 6 4 67 612 384 728 797 413 791 748 2 25 26 27 28 29 21 211 212 213 Wykres 19. Liczba wykroczeń popełnionych przeciwko przepisom Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w latach 25 213. 22

Wobec sprawców wykroczeń podjęto następujące czynności: udzielono 355 pouczeń (dane w latach 29 213 ilustruje wykres 2), nałożono 297 mandatów karnych na łączna sumę 29 45 zł (dane w latach 29 213 ilustruje wykres 21), skierowano 17 wniosków do sądu, w 4 sprawach prowadzono wciąż czynności wyjaśniające. 55 Liczba udzielonych pouczeń w latach 29-213 45 35 437 346 355 25 256 15 168 5 29 21 211 212 213 Wykres 2. Liczba udzielonych pouczeń w latach 29 213. 55 45 Liczba mandatów karnych w latach 29-213 484 52 35 25 15 188 352 297 5 29 21 211 212 213 Wykres 21. Liczba nałożonych mandatów w latach 29 213. W 213 roku Straż Miejsca podjęła 611 interwencji dotyczących spożywania alkoholu w miejscach, w których jest to zabronione i stanowiło to 6,5% wszystkich zgłoszonych interwencji. W 212 roku takich interwencji było 653 roku, a w roku 211-781. Interwencje przeprowadzone wobec osób nietrzeźwych przebywających w miejscach publicznych, w których pozostawienie ich mogło zagrażać ich życiu lub zdrowiu ilustruje poniższa tabela. Widać w niej, że najczęściej podejmowanym rodzajem interwencji przez Straż Miejską było odwiezienie do Izby Wytrzeźwień - 1126. Liczba tego rodzaju interwencji spadła o 6,7% w stosunku do roku ubiegłego osiągając poziom zbliżony do roku 211. Znaczący spadek odnotowano natomiast w roku 21 761 interwencji. 23

Rodzaj interwencji Grupa wiekowa do17 17-25 26-3 31-35 36-4 41-45 46-5 ponad 5 nie ustalono Razem Odwieziono do Izby Wytrzeźwień - Odwieziono do domu - Odwieziono do Policyjnej Izby Zatrzymań Przekazano Pogotowiu/ do szpitala - - 213 rok 17 26 67 213 149 125 489 4 1126-5 5 3 5 1 13 1 33 3 6 2 12 9 15 2-67 2 3 1 9 7 9 29 26 86 Razem - 27 35 75 237 17 15 551 67 1312 212 rok Odwieziono do Izby Wytrzeźwień 25 34 92 224 148 146 493 45 127 Odwieziono do domu 1 4 2 5 1 7 4 14-47 Odwieziono do Policyjnej Izby Zatrzymań - 2 1 4 12 5 1 9 3 46 Przekazano Pogotowiu/ do szpitala 2 6 1 4 7 8 1 21 5 64 Razem 3 37 38 15 253 168 17 537 53 1364 211r. Odwieziono do Izby Wytrzeźwień Odwieziono do domu - 27 51 11 182 112 187 455 7 1122 3 2-2 - - 1 9 2 19 Odwieziono do Policyjnej - 8 6 8 6 8 9 14 2 61 Izby Zatrzymań Przekazano Pogotowiu - - 3 1 3 5 1 12 16 5 Razem 3 37 6 112 191 125 27 49 27 1252 21r. Odwieziono do Izby Wytrzeźwień - 35 45 68 95 86 156 271 5 761 Odwieziono do domu 1 2 3 5 5 2 3 9-3 Odwieziono do Policyjnej Izby Zatrzymań - 6-2 7 7 3 12-37 Przekazano Pogotowiu - 3 2 3 7 11 11 12 8 57 Razem 1 46 5 78 114 16 173 34 13 885 29r. Odwieziono do Izby 37 67 11 84 14 278 392 6 1114 24

Wytrzeźwień Odwieziono do domu 4 5 5 5 6 6 12 18 1 62 Odwieziono do Policyjnej Izby Zatrzymań - 4 8 9 8 9 9 23-7 Przekazano Pogotowiu 2 4 2 3 3 1 2 13 35 74 Razem 6 5 82 127 11 165 31 446 42 132 Tabela 2. Przeprowadzone interwencje wobec osób nietrzeźwych według wieku zatrzymanych w latach 29 213 14 12 1 8 6 4 2 Liczba interwencji Straży Miejskiej wobec osób nietrzeźwych - przewiezienie do Izby Wytrzeźwień w latach 29-213 1114 761 1122 127 29 21 211 212 213 1126 Wykres 22. Liczba interwencji Straży Miejskiej wobec osób nietrzeźwych przewiezienie do Izby Wytrzeźwień w latach 29 213 W porównaniu z rokiem ubiegłym odnotowano wzrost przeprowadzonych interwencji przede wszystkim w grupie wiekowej ponad 5 wzrost o 14 osób. Równocześnie właśnie w te grupie wiekowej liczba interwencji rośnie systematycznie od 211 osiągając przez te trzy lata wzrost na poziomie 12,5%. Niewielki wzrost 2 osoby odnotowano w grupie 41 45 lat. Podobnie jak w latach poprzednich najliczniejszą grupą nietrzeźwych, wobec których podjęto interwencję była grupa z przedziału wiekowego ponad 5 lat 551 interwencji. Analizując lata 211 213 widać natomiast, że spada liczba interwencji podejmowanych wobec osób nietrzeźwych w grupach wiekowych 26 3 lat, 31-35 lat oraz 46 5. 25

6 5 Interwencje wobec osób nietrzeźwych przebywających w miejscach publicznych w podziale na kategorie wiekowe 537 551 49 4 3 2 1 253 237 191 27 168 17 17 125 15 11215 6 75 37 37 38 53 67 27 35 27 3 3 do 17 17-25 26-3 31-35 36-4 41-45 46-5 ponad 5 nie ustalono 211 212 213 Wykres 23. Interwencje wobec osób nietrzeźwych przebywających w miejscach publicznych w podziale na kategorie wiekowe. 2. Dane Izby Wytrzeźwień w Płocku Z danych Izby Wytrzeźwień wynika, że od roku 28 do roku 212 liczba klientów zwiększyła się systematycznie, natomiast w roku ubiegłym zaobserwowano odwrócenie trendu i spadek liczby klientów o 8,6%. Warto podkreślić, że w 213 roku w porównaniu z rokiem 212, z wyjątkiem kategorii wiekowej 41 5, w pozostałych odnotowano spadek liczby klientów. Dane dotyczące liczby pobytów w Izbie Wytrzeźwień ilustruje tabela 3. Przedział wiekowy 21r. 211r. 212r. 213r. 27r. 28r. 29r. pacjenta 13-17 lat 42 46 4 36 34 21 11 18 24 lat 343 347 357 34 323 292 212 25-29 lat 24 29 289 33 341 3 275 3-4 lat 877 916 839 992 1 18 1 277 1122 41-5 lat 95 852 1 29 1 187 1 329 1 127 1157 Powyżej 5 roku życia Ogółem 1 112 1 4 1 7 1 88 1 424 1 694 1533 3 537 w tym 9 odmów 3 387 w tym 13 odmów 3 827 w tym 23 odmowy 3 929 w tym 19 odmów 4 647 w tym 16 odmów 4 744 w tym 33 odmowy Tabela 3. Ogólna liczba pobytów pacjentów Izby Wytrzeźwień w latach 27 213 wg kategorii wiekowych. 4336 w tym 26 odmów 26

Wykres 24. Pobyt w Izbie Wytrzeźwień w latach 26 213. Przyczyny doprowadzenia do Izby Wytrzeźwień według częstotliwości: wywołanie zgorszenia - 49,3%, awantura domowa 23,1%, zagrożenie swojemu życiu 12,2%, zakłócanie porządku publicznego 9,9%, przekazanie przez lekarza Pogotowia 2,2%, przywieziony ze szpitala 1,2%, Przyczyny doprowadzenia do Izby Wytrzeźwień z częstotliwością występowania poniżej 1%: zniszczenie mienia, dokonanie kradzieży, podejrzenie o przestępstwo, kierujący nietrzeźwi, odmowa podania danych, chęć popełnienia samobójstwa, kolizja drogowa. 27

Pobyt w Izbie Wytrzeźwień po raz pierwszy w latach 23-213 25 2287 2 1891 24 1756 1762 1796 1775 15 1561 1 1177 159 898 5 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 Wykres 25. Pobyt w Izbie Wytrzeźwień po raz pierwszy w latach 23 213. Od 21 roku systematycznie zmniejsza się liczba osób, które po raz pierwszy trafiły do Izby Wytrzeźwień (w stosunku do roku 29 o połowę, zaś w stosunku do roku 212 o 15%). Jak widać na wykresie liczba pierwszorazowych klientów Izby Wytrzeźwień zwiększała się w latach 23 25, następnie odnotowano znaczący spadek w roku 26, potem wzrost w 27 i względną stabilizacje w latach 27-21. Od 21 roku obserwujemy tendencję spadkową. Nieco ponad połowa klientów Izby Wytrzeźwień została tam dowieziona przez Policję (dokładnie 2186 osób). Następnie w kolejności: Straż Miejska dowiozła 1271 osób, co stanowi 29,3% ogółu dowiezionych, SPPP Płock (Samodzielne Pododdziały Prewencji Policji) 744 (17,2% ogółu), inne podmioty 16 (2,4% ogółu dowiezionych). 3 25 2 15 1 5 Podmioty dowożące klientów do Izby Wytrzeźwień 2523 2371 2375 2 186 1893 1579 1344 1316 1271 1129 127 81 758 744 437 467 434 51 34 336 312 253 262 16 4 2 2 1 3 28 29 21 211 212 213 Komenda Miejska Policji Samodzielne Pododdziały Prewencji Policji Straż Miejska Pogotowie Inne Wykres 26. Podmioty dowożące klientów do Izby Wytrzeźwień w latach 28 213. 28

12 1 8 6 4 2 Liczba uczniów i studentów dowiezionych do Izby Wytrzeźwień w latach 28-213 77 12 7 27 26 23 21 14 15 18 16 17 1 4 4 4 6 3 1 28 29 21 211 212 213 63 58 51 7 szkoła podstawowa gimnazjum szkoła ponadgimnazjalna studenci Wykres 27. Liczba uczniów i studentów dowiezionych do Izby Wytrzeźwień w latach 28 213. Analizując dane dotyczące uczniów i studentów dowiezionych do Izby Wytrzeźwień widać, że ich ogólna liczba w roku 213 jest zdecydowanie mniejsza niż w latach ubiegłych (213 75 osób, 212-96 i 211-95 osób) oraz, że spadek dotyczy wszystkich grup uczniów oraz studentów. Największy procentowy spadek zanotowano w grupie studentów spadek o ponad połowę. Warto też zwrócić uwagę, że w roku 213 do Izby Wytrzeźwień nie został dowieziony żaden uczeń szkoły podstawowej. Analizując ostatnie pięć lat największe pozytywne i jednocześnie systematyczne zmiany widać w grupie uczniów szkół ponadgimnazjalnych w stosunku do roku 29 spadek o 59%. 3. Dane Komendy Miejskiej Policji w Płocku Nietrzeźwość w miejscach publicznych oraz liczba przestępstw i wykroczeń. Ze statystyk Komendy Miejskiej Policji wynika, że w 213 roku zatrzymano 2296 osób dorosłych podejrzanych o popełnienie przestępstw i jest to wzrost w porównaniu z rokiem 212 o 85%. Dane ilustruje wykres Nie ma danych na temat ich trzeźwości. Jedyne dane jakimi dysponujemy dotyczą skali ogólnopolskiej i zostały przedstawione na początku rozdziału. Ostatnie dane z Płocka, jakimi dysponujemy dotyczą roku 211, w którym ponad 3% podejrzanych o popełnienie przestępstwa znajdowało się pod wpływem alkoholu. Był to więc wskaźnik zdecydowanie niższy niż dane ogólnopolskie w 211 (61% ogółu podejrzanych i 81% wśród tych podejrzanych, u których przeprowadzono badanie na zawartość alkoholu dane z KGP). Komenda Miejska Policji skierowała do Sądu 421 wniosków w związku z wykroczeniami przeciwko porządkowi i spokojowi publicznemu w związku alkoholem oraz 65 w związku z wykroczeniami przeciwko bezpieczeństwu na drogach w związku z alkoholem. Jeśli chodzi o zjawisko nietrzeźwości na drogach to Policja zgłosiła 8 wypadków 29

spowodowanych przez nietrzeźwych kierowców oraz 3 kolizji. Wśród wszystkich kolizji drogowych i wypadków drogowych (1673) nietrzeźwi kierowcy stanowili 2,3 % (38). Liczba osób dorosłych podejrzanych o popełnienie przestępstwa w latach 28-213 25 2112 2296 2 15 1 5 872 1618 1574 1587 423 39 48 124 28 29 21 211 212 213 dorośli podejrzani o popełnienie przestępstw ogółem brak danych dorośli podejrzani o popełnienie przestępst w zwiazku z alkoholem brak danych Wykres 28. Liczba osób dorosłych podejrzanych o popełnienie przestępstwa w latach 28 213. Od trzech lat systematycznie zmniejsza się liczba nieletnich podejrzanych o popełnienie przestępstw osiągając w roku 213 najniższy na przestrzeni lat poziom 74 nieletnich. Jest to w stosunku do roku 212 spadek o 61%. Dane ogólnopolskie potwierdzają tę tendencje. W roku 213 w stosunku do 212 zmniejszyła się o ponad połowę liczba nieletnich sprawców czynów karalnych. Nie ma danych dotyczących stanów świadomości nieletnich. Z informacji z Policji z Płocka wynika, że 11 nieletnich zostało odwiezionych do Izby Wytrzeźwień jednak nie wiadomo czy miało to związek z zachowaniami o charakterze przestępczym czy wynikało po prostu z faktu nietrzeźwości. Komenda Główna w Płocku nie gromadzi danych na temat stanu trzeźwości osób nieletnich, natomiast z danych nadesłanych przez Komendę Główną Policji do PARPA w ramach sprawozdania z realizacji Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi wynika, że wśród nieletnich sprawców czynów karalnych, u których sprawdzono stan trzeźwości 14,7% znajdowało się pod wpływem alkoholu. 3

Liczba nieletnich podejrzanych o popełnienie przestępstw 3 25 2 15 1 5 167 1 226 17 12 2 158 24 4 19 brak danych 27 28 29 21 211 212 213 74 brak danych Nieletni podejrzani o popełnienie przestępstw ogółem Nieletni podejrzai o popełnienie przestępstw pod wpływem alkoholu Wykres 29. Liczba nieletnich podejrzanych o popełnienie przestępstw. Interwencje dotyczące przemocy w rodzinie Według danych uzyskanych z Komendy Miejskiej w Płocku w 213 roku Policja przeprowadziła ogółem 2699 interwencji domowych, w tym 32 dotyczyło przemocy domowej, co stanowiło 11,9% ogółu interwencji i jest to poziom porównywalny z rokiem ubiegłym. Liczbę interwencji domowych oraz udział interwencji związanych z przemocą ilustruje tabela 5. Dane z Komendy Miejskiej Policji w Płocku Interwencje domowe dotyczące przemocy w rodzinie w latach 2 213 Rok Liczba interwencji domowych Liczba interwencji dotycząca przemocy w rodzinie 2 728 27 - co stanowi 37% ogółu interwencji 21 424 15 - co stanowi 25% ogółu interwencji 22 39 15 - co stanowi 27% ogółu interwencji 23 118 173 - co stanowi 16% ogółu interwencji 24 x 216 25 385 341 - co stanowi 9% ogółu przypadków 26 3753 483 - co stanowi 13% ogółu przypadków 27 596 459 - co stanowi 8% ogółu przypadków 31

28 5454 535 - co stanowi 1% ogółu przypadków 29 5814 79 - co stanowi 12% ogółu przypadków 21 6183 549 co stanowi 9% ogółu przypadków 211 179 46 co stanowi 23 % ogółu przypadków 212 2468 288 co stanowi 11,7% ogółu przypadków 213 2699 32 co stanowi 11,9% ogółu przypadków Tabela 5. Interwencje domowe dotyczące przemocy w rodzinie w latach 2 213. Liczba interwencji dotyczących przemocy w rodzinie w Płocku latach 21-213 8 7 6 5 4 3 2 1 79 483 535 549 459 341 32 15 15 173 216 26 288 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 Wykres 3. Liczba interwencji dotyczących przemocy w rodzinie w Płocku w latach 21 213. Z danych Policji przedstawionych na wykresie 3 wynika, że od 211 roku zwiększa się liczba interwencji dotyczących przemocy w rodzinie. W roku 213 w stosunku do roku 212 jest to wzrost o 11%. Komenda Miejska Policji nie przekazała danych dotyczących liczby sprawców znajdujących się pod wpływem alkoholu. Ostatnie takie dane dotyczą roku 211-6% sprawców znajdowało pod wpływem alkoholu. Dla porównania warto przedstawić wskaźnik ogólnopolski - według danych z KGP około 6% sprawców znajdowało się pod wpływem alkoholu. Do sądu skierowano 26 spraw z aktem oskarżenia w związku ze znęcaniem się nad rodziną, co stanowi 8,1% w porównaniu ze wszystkimi interwencjami domowymi (należy zaznaczyć, że interwencje mogły być przeprowadzane kilkakrotnie w jednej rodzinie). W 212 takich spraw było 28 (9,7% ogółu interwencji). W 211 takich danych nie było, natomiast w 21 podejrzani, wobec których skierowano sprawy do sądu stanowili 5,4% ogółu interwencji. W 29 roku podejrzanych było 39 osób i stanowili oni 9,6% w porównaniu ze wszystkim interwencjami dotyczącymi przemocy w rodzinie. 32

4. Dane Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Płocku Pomoc materialna dla rodzin z problemem alkoholowym W 213r. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej udzielił pomocy materialnej 4618 rodzinom, w tym 35 rodzin (6,6%) korzystało z pomocy w związku z uzależnieniem lub nadużywaniem alkoholu przez któregoś z członków rodziny. W roku poprzednim rodziny z problemem alkoholowym stanowiły 6,3% ogólnej liczby rodzin korzystających z pomocy społecznej, zaś w 211 5%. W porównaniu z rokiem 212 zwiększyła się liczba rodzin objętych pomocą z powodu uzależnienia lub nadużywania alkoholu (o 27 rodzin, co stanowi wzrost o 9,7% ) oraz wzrosła kwota środków finansowych przeznaczonych na pomoc dla tych rodzin (o 55 6 zł, co stanowi wzrost o 9,9%). Analizując liczbę rodzin z problemem alkoholowym korzystających z pomocy materialnej na przestrzeni lat widać, że do 211 roku (z wyjątkiem 29 roku) liczba ta systematycznie spadała z 572 w roku 25 do 261 w 211 (spadek o ponad połowę). Natomiast ostatnie dwa lata przyniosły wzrost w tym zakresie. Jeśli z kolei weźmiemy pod uwagę średnią roczną wielkość środków finansowych, jaka w ramach pomocy materialnej jest przekazywana rodzinom z powodu alkoholu to widać, że kwota przekazana w 213 roku (21 zł) jest najwyższą odnotowaną do tej pory i nieznacznie wyższą od tej z roku ubiegłego. Pomoc finansowa dla rodzin z problemem alkoholowym w latach 25-213 9 zł 8 zł 7 zł 6 zł 5 zł 4 zł 3 zł 2 zł 1 zł zł 765 685 zł 62 65 zł 655 5 zł 639 15 zł 498 96 zł 613 5 zł 557 99 zł 428 4 zł 331 21 zł 25 26 27 28 29 21 211 212 213 Wykres 31. Pomoc finansowa dla rodzin z problemem alkoholowym w latach 25-213. 33

Liczba rodzin korzystających z pomocy OPS z powodu uzależnienia lub nadużywania alkoholu przez co najmniej jednego z członków rodziny w latach 25-213 7 6 5 4 3 2 1 572 48 422 376 386 297 261 278 35 25 26 27 28 29 21 211 212 213 Wykres 32. Liczba rodzin korzystających z pomocy OPS z powodu uzależnienia lub nadużywania alkoholu przez co najmniej jednego z członków rodziny, w latach 25 213. Wielkość środków finansowych przypadajaca średnio na jedną rodzinę z problemem alkoholowym w latach 25-213 2 5 zł 2 zł 1 5 zł 1 zł 1 293 zł 1 814 zł 1 7 zł 1 697 zł 1 68 zł 1 68 zł 2 7 zł 2 1 zł 5 zł 579 zł zł 25 26 27 28 29 21 211 212 213 Wykres 33. Wielkość środków finansowych przypadających średnio na jedną rodzinę z problemem alkoholowym w latach 25 213. Z wykresów poniżej widać, że w porównaniu z innymi miastami średnia kwota, jaka jest przeznaczona w Płocku na pomoc dla rodzin z problemem alkoholowym jest najniższa, ale jednocześnie wyższa niż średnia ogólnopolska 21 zł. Najwięcej środków finansowych w ramach pomocy materialnej przeznacza Ostrołęka 461 zł na jedną rodzinę z problemem alkoholowym. 34

5 4 3 2 Wielkość środków finansowych przeznaczonych przez OPS średnio na jedną rodzinę z problemem alkoholowym w Płocku i innych miastach oraz średnia ogólnopolska 2 1 3 26 461 2 494 2 72 1 Płock Radom Ostrołeka Siedlce Polska Wykres 34. Wielkość środków finansowych przeznaczonych przez OPS średnio na jedną rodzinę z problemem alkoholowym w Płocku i innych miastach oraz średnia ogólnopolska. 5. Działalność Hostelu domu dla osób doznających przemocy w rodzinie W 213 z oferty Hostelu korzystały 23 osoby - 13 kobiet i 1 dzieci. Liczba osób przebywających w Hostelu w roku 213 zmniejszyła się w porównaniu z rokiem 212 łącznie o 8 osób. W Hostelu prowadzona była następująca praca specjalistyczna z osobami w nim przebywającymi: wsparcie, informacja, porady prawne, pomoc psychologiczna, pedagogiczna, rozmowy wspierające, zajęcia korekcyjne dla dzieci, grupa wsparcia oraz praca socjalna. Liczba kobiet i dzieci przebywających w hostelu w latach 27-213 6 53 5 4 3 2 1 11 6 5 37 29 28 16 16 13 15 13 42 2 22 31 11 2 23 13 1 27 28 29 21 211 212 213 Razem Kobiety Dzieci Wykres 35. Liczba dzieci i kobiet przebywających w Hostelu w latach 27 213 35

6. Działalność Niebieskiego Pokoju Pokoju Przyjaznych Przesłuchań Niebieski Pokój został uruchomiony w 26r. Pokój udostępniany jest przez Ośrodek Interwencji Kryzysowej sądom oraz prokuraturze celem prowadzenia przesłuchań w warunkach bezpiecznych i przyjaznych dzieciom i młodzieży, które były ofiarami lub świadkami czynów karalnych w tym przemocy domowej. Jak widać na poniższym wykresie liczba przesłuchanych dzieci zwiększyła się w stosunku do roku 212 o 12 osiągając poziom z 211 roku - 38. 24 - oro dzieci zeznawało w charakterze świadków zaś 14 oro w charakterze pokrzywdzonych. 45 4 35 3 25 2 15 1 5 Liczba przesłuchanych dzieci w latach 27-213 41 38 38 32 26 26 19 27 28 29 21 211 212 213 Wykres 36. Liczba dzieci przesłuchanych w Niebieskim Pokoju w latach 27 213 7. Dane Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych W 213 roku, przy Urzędzie Miasta Płock działała - Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Tak jak w roku poprzednim w skład jej wchodziło 1 osób. W ramach Komisji działają podzespoły problemowe: Zespół podejmujący czynności zmierzające do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w placówce leczenia uzależnienia od alkoholu, Zespół inicjujący działania w zakresie określonym w art. 4 1 ust.1 Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, Zespół opiniujący zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, Zespół dokonujący kontroli przestrzegania zasad i warunków korzystania z zezwolenia. Jak widać na poniższym wykresie komisja przeprowadziła rozmowy z 497 członkami rodzin osób z problemem alkoholowym, co stanowi spadek w porównaniu z rokiem 212 o 1 osób (spadek o 16,7%). W stosunku do 147 osób Komisja podjęła czynności zmierzające do orzeczenia o zastosowaniu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego (wzrost w stosunku do roku 212 o 5 osób 3,5%). Wobec 117 osób Komisja wystąpiła do sądu z wnioskiem o zobowiązanie do podjęcia leczenia odwykowego, co stanowi wzrost w porównaniu z rokiem 212 o 29 osób (32,9%). Czyli podsumowując w porównaniu 36

z rokiem ubiegłym spadła liczba członków rodzin z problemem alkoholowym, natomiast zwiększyła się liczba osób wobec których gminna komisja uruchomiła czynności zmierzające do zastosowania leczenia odwykowego oraz liczba osób, wobec których skierowano wnioski do sądu. 7 6 5 4 3 2 1 512 Liczba klientów gminnej komisji w obszarze procedury zobowiązania do leczenia odwykowego w latach 27-213 284 253 622 174 296 531 342 254 451 3 279 42 175 175 597 497 142 147 117 88 27 28 29 21 211 212 213 Liczba członków rodzin z problemem alkoholowym, z którymi gminna komisja przeprowadziła rozmowy Liczba osób, w stosunku do których gminna komisja podjęła czynności zmierzające do uruchomienia procedury zobowiązania do leczenia odwykowego Liczba osób, wobec których gminna komisja wystąpiła z wnioskiem do sądu o zobowiązanie do leczenia odwykowego Wykres 37. Liczba klientów gminnej komisji w procedurze zobowiązania do leczenia odwykowego w latach 27 213. Na wykresie poniżej pokazano liczbę klientów gminnych komisji w porównywanych miastach. Jednak, aby umożliwić porównanie działalności gminnych komisji obliczono proporcje (wyrażone w procentach) w stosunku do liczby mieszkańców w każdym z miast oraz w skali ogólnopolskiej. Dodatkowo na wykresie umieszczono dane z Płocka z 212 roku. Porównując działalność gminnej komisji w Płocku z innymi miastami wykorzystano dodatkowo kategorię liczba osób, z którymi gminna komisja przeprowadziła rozmowy interwencyjno motywujące w związku z nadużywaniem alkoholu. Jest to stosunkowo nowa kategoria, którą trzy lata temu wprowadzono w narzędziu do zbierania danych statystycznych ankieta PARPA G1. Z wykresu wyraźnie widać, że obliczona proporcja w kategorii liczba osób, z którymi gminna komisja przeprowadziła rozmowy interwencyjno motywujące jest w Płocku po pierwsze na podobnym poziomie jak w roku 212, a po drugie wyższa w stosunku do pozostałych miast i niższa niż średnia proporcja w skali ogólnopolskiej. Natomiast proporcja liczba osób, wobec których gminna komisja wystąpiła z wnioskiem do sądu jest z kolei nieco wyższa niż w roku 212 (największa zmiany w tej kategorii odnotowano w 211 - spadek z,14 do,7). Poziom proporcji w tej kategorii jest podobny we wszystkich miastach oraz w skali ogólnopolskiej i wynosi,8,9. Wyjątkiem są Siedlce ze średnią,4. 37

Warto zwrócić uwagę na to, że w porównaniu z innymi miastami w Płocku istnieje zdecydowana liczebna różnica między osobami, z którymi gminna komisja przeprowadza rozmowy interwencyjne, a tymi wobec których występuje do sądu z wnioskiem o zobowiązanie do leczenia odwykowego. Może to być efekt zmotywowania klienta do leczenia albo brak znalezienia przesłanek do wszczęcia procedury zobowiązania do leczenia odwykowego. Dla porównania w Radomiu liczba wniosków skierowanych do sądu znacznie przewyższa liczbę przeprowadzonych rozmów, co prawdopodobnie dowodzi że osoby zaproszone nie zgłaszają się na spotkania z komisją. 6 5 497 Liczba klientów gminnej komisji w procedurze zobowiązania do leczenia odwykowego w Płocku i innych miastach 452 4 351 3 245 263 2 1 147 117 162 6 76 42 42 27 35 32 Płock Radom Ostrołęka Siedlce Liczba członków rodzin z problemem alkoholowym, z którymi gminna komisja przeprowadziła rozmowy Liczba osób, z którymi gminna komisja przeprowadziła rozmowy interwencyjno - motywujące w związaku z nadużywaniem alkoholu Liczba osób, w stosunku do których gminna komisja podjęła czynności zmierzające do uruchomienia procedury zobowiązania do leczenia odwykowego Liczba osób, wobec których gminna komisja wystąpiła z wnioskiem do sądu o zobowiązanie do leczenia odwykowego Wykres 38. Liczba klientów gminnej komisji w procedurze zobowiązania do leczenia odwykowego w Płocku i innych miastach. 38

,3,25,2 Działalność gminnej komisji w obszarze zobowiązania do leczenia odwykowego w Płocku i innych miastach oraz średnia ogólnopolska,21,2,25,15,1,5,7,9,12,14,8,8,4,35,8 Płock 212 Płock 213 Radom Ostrołęka Siedlce Polska proporcje osób, z którymi gminna komisja przeprowadziła rozmowy interwencyjno - motywujace w związku z nadużywaniem alkoholu w stosunku do liczby mieszkańców proporcje osób wobec których gminna komisja wystąpiła z wnioskiem do sądu o zobowiązanie do leczenia odwykowego w stosunku do liczby mieszkańców Wykres 39. Proporcje osób, z którymi gminna komisja przeprowadziła rozmowy interwencyjno motywujące oraz proporcje osób wobec których gminna komisja wystawiła do sądu z wnioskiem i zobowiązanie do leczenia odwykowego proporcje w stosunku do liczby mieszkańców. Pozostała aktywność gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych Przemoc w rodzinie Na przestrzeni ostatnich trzech lat zdecydowanie zwiększyła się liczba osób doświadczających przemocy oraz stosujących przemoc, z którymi kontaktowała się gminna komisja. Znaczący wzrost odnotowano w roku 212 w stosunku do 211 i jest to zapewne związane z wejściem w życie rozporządzenia w sprawie procedury Niebieskiej Karty. Rok Kontakt z osobami doznającymi przemocy w rodzinie Kontakt z osobami stosującymi przemoc w rodzinie 211 7 8 212 121 14 213 143 137 Tabela 6. Kontakt gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych z osobami doświadczającymi przemocy i stosującymi przemoc w latach 211 213. Wobec członków rodzin, w których dochodzi do przemocy podejmowane były następujące działania: powiadomienie Policji (w 212r. 1), prowadzenie rozmowy z osobą nadużywającą alkoholu w związku ze stosowaniem przez nią przemocy 18 (w roku 212-14), 39

motywowanie sprawcy przemocy do udziału w programie korekcyjnym/terapii 6 (w roku 212 1), motywowanie dorosłych ofiar przemocy do zgłaszania się do miejsc specjalistycznej pomocy 143 (w roku 212 121), powiadomienie sądu rodzinnego o sytuacji dziecka 8 (w roku 212 3), poinformowanie o lokalnej ofercie pomocy dla dzieci krzywdzonych - 4, powiadomienie innych służb o sytuacji rodziny 15 (w roku 212 7), uruchomienie procedury Niebieskiej Karty 9 (w 212-5). Kontrole punktów sprzedaży napojów alkoholowych W 213r. Komisja przeprowadziła 31 kontroli punktów sprzedaży napojów alkoholowych i jest to wzrost w porównaniu z rokiem ubiegłym o 16,7%. Na poniższym wykresie widać, że od 27 roku liczba kontroli punktów sprzedaży systematycznie spadała osiągając w 211 roku poziom najniższy na przestrzeni obserwowanych lat. Lata 212 i 213 to dynamiczny wzrost aktywności w tym zakresie. Aby dokonać szacunkowych porównań odniesiono liczbę kontroli w poszczególnych miastach do liczby punktów sprzedaży. Tak więc, przy założeniu, że każdy punkt był kontrolowany tylko raz, w Płocku zostało skontrolowanych 86,8% punktów i jest to znaczący wzrost w porównaniu z rokiem 212 kiedy zostało skontrolowanych 46% i 211 kiedy skontrolowano 2,5% punktów. Warto zauważyć, że ani Ostrołęka ani Siedlce nie prowadziły kontroli punktów sprzedaży napojów alkoholowych. W obszarze kontroli najlepiej wypada Radom, który przeprowadził więcej kontroli niż wynosi liczba punktów sprzedaży alkoholu. 35 3 25 2 15 1 5 Liczba kontroli punktów sprzedaży napojów alkoholowych przeprowadzonych przez Miejską Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w latach 24-213 116 269 27 273 226 23 125 72 15 31 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 Wykres 4. Liczba kontroli punktów sprzedaży napojów alkoholowych przeprowadzonych przez Miejską Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w latach 24 213. 4

Liczba kontroli oraz liczba punktów sprzedaży w Płocku i innych miastach 8 7 6 5 4 3 2 1 696 628 365 357 31 28 15 164 Płock 212 Płock 213 Radom Ostrołęka Siedlce Liczba punktów sprzedazy Liczba kontroli Wykres 41. Liczba przeprowadzonych kontroli oraz liczba punktów sprzedaży alkoholu w Płocku i innych miastach. 8. Dane z Punktów Konsultacyjnych W Płocku funkcjonowało 5 punktów konsultacyjno - informacyjnych. Udzielały one porad osobom z problemem alkoholowym, dorosłym członkom ich rodzin oraz ofiarom przemocy i sprawcom przemocy w rodzinie. W porównaniu z rokiem 212 zmniejszyła się ogólna liczba klientów punktów konsultacyjnych (o 9,6%) oraz porad (o 12,2%). Spadek dotyczy trzech grup klientów: rodzin, ofiar przemocy i sprawców. W przypadku osób z problemem alkoholowym zanotowano wzrost w stosunku do roku ubiegłego o 16,6%. Porównując z kolei lata 211 213 widać systematyczny wzrost liczby osób z problemem alkoholowym na przestrzeni porównywanego okresu wzrost o blisko 4%. W przypadku ofiar przemocy i sprawców nie da się zaobserwować jednoznacznego trendu. Rok 211 Rok 212 Rok 213 Liczba osób Liczba porad Liczba osób Liczba porad Liczba osób Liczba porad osoby z problemem alkoholowym 34 56 33 617 385 676 dorośli członkowie rodziny osoby z 794 1349 1145 1647 162 1468 problemem alkoholowym (w tym współuzależnionym i DDA) ofiary przemocy w rodzinie 445 665 598 899 447 696 sprawcy przemocy w rodzinie 4 72 83 219 55 128 Razem 1583 2646 2156 3382 1949 2968 Tabela 7. Liczba klientów oraz porad udzielonych przez punkty konsultacyjne w latach 211 213. 41

14 12 1 8 6 4 2 Liczba klientów punktów konsultacyjnych w Płocku w latach 21-213 385 27734 33 Osoby z problemem alkoholowym 794 735 1145 162 Dorośli członkowie rodziny 598 518 445 447 Ofiary przemocy 21 211 212 213 97 4 83 55 Sprawcy przemocy Wykres 42. Liczba klientów punktów konsultacyjnych w Płocku w latach 21 213. Interesujących informacji dostarcza analiza liczby klientów i liczby porad udzielanych przez punkty konsultacyjne w Płocku na tle porównywanych miast z województwa mazowieckiego (wykresy 43-45). Wynika z niej, że punkty konsultacyjne w Płocku przyjmują najwięcej klientów, a grupą szczególnie liczną są dorośli członkowie rodzin z problemem alkoholowym oraz osoby doświadczające przemocy domowej. Jeżeli popatrzymy z kolei na ogólną liczbę udzielonych porad to punkty konsultacyjne w Płocku również w tym obszarze wyróżniają się swoją aktywnością udzielając ich w porównaniu z innym miastami najwięcej. Liczba klientów punktów konsultacyjnych w Płocku i innych miastach 12 1 162 8 6 4 2 447 385 193 221 97 7 65 1812 55 59 93 94 15 Płock Radom Ostrołęka Siedlce Osoby z problemem alkoholowym Dorośli członkowie rodziny Ofiary przemocy Sprawcy przemocy Wykres 43. Liczba klientów punktów konsultacyjnych w Płocku i w innych miastach. 42

16 14 12 1 8 6 4 2 676 Liczba porad udzielonych w punktach konsultacyjnych w Płocku i innych miastach 1468 696 25 244 128 Brak danych 123 134 464 31527 Płock Radom Ostrołęka Siedlce Osoby z problemem alkoholowym Ofiary przemocy Dorośli członkowie rodziny Sprawcy przemocy Wykres 44. Liczba porad udzielonych w punktach konsultacyjnych w Płocku i innych miastach. Liczba klientów oraz liczba porad w Płocku i innych miastach 35 3 2968 25 2 1949 15 1 5 241 572 76 322 149 Płock Radom Ostrołęka Siedlce Liczba klientów Liczba porad Wykres 45. Liczba klientów oraz liczba porad ogółem w Płocku i innych miastach W 213 roku zwiększyło się dofinansowanie punktów konsultacyjnych o 4 295 zł (wzrost o 5,4%) i tym samym poziom finansowania jest najwyższy na przestrzeni ostatnich sześciu lat. Odnosząc dofinansowanie punktów do innych miast widać, że w stosunku do roku 212 zwiększono poziom finasowania również w Siedlcach (wzrost o 5%), natomiast nakłady na punkty w Radomiu i Ostrołęce ograniczono. Koszt udzielenia jednej porady jest bardzo zróżnicowany pomiędzy poszczególnymi miastami, ale zdecydowanie najmniej płaci Płock 28 zł i jest to wzrost w porównaniu z rokiem 212, kiedy stawka wynosiła 24 zł. Koszty jednej porady w porównaniu z rokiem 212 zmniejszył się w Siedlcach, Ostrołęce oraz w skali 43

ogólnopolskiej. Radom nie podał liczby porad w związku z tym ustalenie średniego kosztu było niemożliwe. 16 zł 14 zł 12 zł 1 zł 8 zł 6 zł 4 zł 2 zł zł 9 29 zł Dofinansowanie punktów konsultacyjnych w latach 24-213 87 96 zł 139 175 zł 12 5 zł 79 69 zł 62 451 zł 83 985 zł 79 69 zł 53 15 zł 5 46 zł 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 Wykres 46. Dofinansowanie punktów konsultacyjnych w latach 24 213. Dofinansowanie punktów konsultacyjnych w Płocku i innych miastach w latach 212-213 14 12 1 8 6 4 2 122 83 985 79 69 79 51 75 62 91 5 25 Płock Radom Ostrołęka Siedlce 212 213 Wykres 47. Dofinansowanie punktów konsultacyjnych w Płocku i innych miastach. 44

Średni koszt jednej porady w punkcie konsultacyjnym Płocku i innych miastach 16 zł 14 zł 12 zł 1 zł 8 zł 6 zł 4 zł 2 zł zł 24 zł 28 zł 142 zł Brak danych 123 zł 112 zł 85 zł 71 zł 66 zł Płock Radom Ostrołęka Siedlce Polska 63 zł 212 213 Wykres 48. Średni koszt jednej porady w punkcie konsultacyjnym w Płocku i innych miastach oraz średnia ogólnopolska w latach 212 213. 9. Dane z Ośrodka Opiekuńczo Wychowawczego w Płocku czekamy na dane dotyczące problemów tak jak w latach ubiegłych Według danych uzyskanych z OOW, w 213 roku w Placówce Interwencyjnej przebywało 49 osób, a w Placówce Socjalizacyjnej 3 osób. Jednak dane na temat problemu z jakim dana osoba została przyjęta, podano jedynie w odniesieniu do 26 klientów placówki interwencyjnej. I tak, wśród przebywających w placówce w 213 roku 3 osoby były ze względu na ujawniony problem przemocy w rodzinie a 23 osób ze względu na ujawniony problem alkoholowy w rodzinie. W placówce socjalizacyjnej podano liczbę dzieci, które znalazły się tu ze względu na ujawniony problem alkoholowy 14 osób. Oznacza to, że w 213 roku miał miejsce dalszy spadek ogólnej liczby dzieci przebywających w Ośrodku oraz liczby dzieci z problemem alkoholu lub przemocy w rodzinie. Poniższe zestawienia przedstawiają liczbę nieletnich, u których ujawniono problem alkoholowy lub przemoc w rodzinie z uwzględnieniem typu placówek, w jakich przebywają. 45

1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 38 48 Nieletni przebywający w Ośrodku Opiekuńczo-Wychowawczym latach 28-213 31 38 38 24 2 23 26 14 16 23 Placówka Socjalizacyjna Placówka Interwencyjna 3 2 6 9 2 5 3 4 3 Wykres 49. Nieletni przebywający w Ośrodku Opiekuńczo Wychowawczym w latach 28 213. 46

- V - ISTNIEJĄCE ZASOBY ORAZ PODEJMOWANE DZIAŁANIA W SFERZE PROFILAKTYKI UZALEŻNIEŃ, ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE FINANSOWANIE MIEJSKICH PROGRAMÓW PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH PRZEZ GMINĘ PŁOCK W LATACH 1997 213. Lata Wysokość środków wykorzystanych na realizację gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych 1997 32, zł 1998 549, zł 1999 668 111,4 zł 2 87 934,28 zł 21 858 55, zł 22 844 15,73 zł w tym 42.,zł umieszczone w wykazie wydatków, które nie wygasły z upływem 22 roku z przeznaczeniem na utworzenie Miejskiego Centrum Rozwiązywania Problemów Społecznych 23 1 856 883, 61zł w tym 87, zł umieszczone w wykazie wydatków, które nie wygasły z upływem 23 roku z przeznaczeniem na utworzenie Miejskiego Centrum Rozwiązywania Problemów Społecznych 24 1 445 573,5 zł 25 1 687 534,67 zł 26 1 698 379,89 zł 27 1 668 54,92 zł 28 1 69 589,76 zł 29 1 749 127,69 zł 21 2 18 522,34 zł 211 1 799 119,73 zł 212 2 739 836 zł 213 2 617 835,31 zł 47

Proporcje dochodów i wydatków na realizację gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w latach 26-213 3 2 5 2 2 45 22 2 59 62 2 61 222 739 836 2 541 138 2 617 835 2 131 26 1 993 73 2 18 791 2 115 552 1 971 129 1 749 127 1 799 119 1 698 38 1 668 541 1 69 59 1 5 1 5 26 27 28 29 21 211 212 213 dochody z opłat za korzystanie z zezwoleń środki finansowe wykorzystane na realizację gppirpa Wykres 5. Proporcje dochodów i wydatków na realizację gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w latach 26 213. Procent środków wykorzystanych na realizację gminnego programu w latach 26-213 1 95 9 85 8 75 7 65 6 55 5 93 85 85 84 81 76 71 69 26 27 28 29 21 211 212 213 Wykres 51. Procent środków wykorzystanych na realizacje gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w latach 26 213. Z powyższych wykresów wynika, że 81% środków uzyskanych z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych zostało wykorzystanych na realizację gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Stanowi to spadek w stosunku do roku ubiegłego o 12%. Proporcje dochodów z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż alkoholu oraz wydatki na realizacje dwóch gminnych programów - rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii ilustruje wykres 52. 48