ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU KAMIENIARZ, 711301 O STRUKTURZE MODUŁOWEJ Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
SIS TREŚI 1. TY ROGRAMU: MODUŁOWY... 2 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY... 2 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA:... 2 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 2 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 3 6. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU KAMIENIARZ Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO... 3 7. INFORMAJA O ZAWODZIE KAMIENIARZ... 5 8. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE KAMIENIARZ... 5 9. OWIĄZANIA ZAWODU KAMIENIARZ Z INNYMI ZAWODAMI... 6 10. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE KAMIENIARZ... 6 11. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU KAMIENIARZ... 8 12. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW... 12 1. 711301.M1. Wykonywanie robót przygotowawczych w kamieniarstwie... 13 2. 711301.M2.Wykonywanie obróbki kamienia... 21 3. 711301.M3. Montażu i renowacja kamiennych elementów i obiektów małej architektury... 30 4. 711301.M4. rzygotowanie do wejścia na rynek pracy... 38 ZAŁĄZNIKI... 45 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1
TY SZKOŁY: zasadnicza szkoła zawodowa 1. TY ROGRAMU: MODUŁOWY 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: dr Wojciech Mendzelewski, mgr Andrzej Suszek Recenzenci: mgr inż. Urszula Malczyńska, dr inż. Ewelina Sadowska Konsultanci: mgr inż. Mirosław Żurek 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu kamieniarz opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawa z dnia 7 września 1991 o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.). Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2011r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012r. poz. 7). Rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. poz. 184). Rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. poz. 204). Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007r. w sprawie warunków i sposobów oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.). Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. Nr 228, poz. 1487). Rozporządzenie MENiS z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.). Rozporządzenie MEN z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626). Rozporządzenie MEN z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników.(dz. U. z 2012r. poz.752). Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. z dnia 19 marca 2003 r. Nr 47, poz. 401); Ustawa z dnia 7 lipca1994 r. rawo budowlane (Dz. U. z 2003r., Nr 207, poz. 2016 z późn. zm.); rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2
Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 27 sierpnia 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz szczegółowego zakresu rodzajów robót budowlanych, stwarzających zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia ludzi (Dz. U. Nr 151, poz. 1256). Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych (Dz. U. Nr 118,poz. 1263) z późn. zm. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. Nr 92, poz. 881). Ustawa z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz. U. z 2001 r. Nr 11, poz. 84 z późn. zm.). Ustawa z dnia 12 grudnia 2003r o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz. U. z 2003 r. Nr 229, poz. 2275). Rozporządzenie z dnia 28 września 2005 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (Dz. U. z 2005 r. Nr 201, poz. 1674). Rozporządzenie z dnia 2 września 2003 r. w sprawie oznakowania substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1679). 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU KAMIENIARZ Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu kamieniarz uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność rozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3
2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu kamieniarz uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: matematyka, fizyka, chemia a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa. W zakresie matematyki uczeń na wcześniejszym etapie kształcenia powinien opanować takie umiejętności, jak: dodawanie, odejmowanie, mnożenie, dzielenie (także z wykorzystaniem kalkulatora) liczb wymiernych zapisanych w postaci ułamków zwykłych lub rozwinięć dziesiętnych, zamieniać ułamki zwykłe na ułamki dziesiętne, zamieniać ułamki dziesiętne skończone na ułamki zwykłe, zaokrąglać rozwinięcia dziesiętne liczb, obliczać wartości nieskomplikowanych wyrażeń arytmetycznych, procent danej liczby, liczbę na podstawie procentu, wartości liczbowe wyrażeń algebraicznych, długość okręgu i łuku okręgu, pole koła, stosować twierdzenie itagorasa, obliczać pola i obwody trójkątów i czworokątów, pole powierzchni i objętość graniastosłupa prostego, zamieniać jednostki pola i objętości W przypadku fizyki uczeń powinien: podawać przykłady sił w różnych sytuacjach praktycznych, posługiwać się pojęciem siły ciężkości, gęstości, ciśnienia, wyjaśniać zasadę działania dźwigni dwustronnej, bloku nieruchomego, kołowrotu, zasady przewodnictwa cieplnego oraz rolę izolacji cieplnej. Z kolei w zakresie chemii uczeń posiada następujące umiejętności: opisuje właściwości substancji będących głównymi składnikami stosowanych na co dzień produktów np. soli kamiennej, cukru, mąki, wody, miedzi, żelaza, wykonuje doświadczenia, w których bada właściwości wybranych substancji kwasów, zasad, klasyfikuje pierwiastki na metale i niemetale; odróżnia metale od niemetali, posługuje się symbolami (zna i stosuje do zapisywania wzorów) pierwiastków, opisuje różnice w przebiegu zjawiska fizycznego i reakcji chemicznej, podaje przykłady zjawisk fizycznych i reakcji chemicznych zachodzących w otoczeniu człowieka, planuje wykonuje doświadczenia ilustrujące zjawisko fizyczne i reakcję chemiczną, wymienia źródła, rodzaje i skutki zanieczyszczeń powietrza, planuje sposób postępowania pozwalający chronić powietrze przed zanieczyszczeniami. W ramach podstaw przedsiębiorczości uczeń powinien opanować: poznawanie mechanizmów funkcjonowania gospodarki rynkowej oraz związanych z nią najważniejszych instytucji (bank centralny, giełdy itp.); zapoznanie z podstawowymi zasadami podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej w różnych formach. Edukacja dla bezpieczeństwa ma dać przygotowanie do podjęcia działań ratowniczych oraz umożliwić nabycie umiejętności udzielania pierwszej pomocy, przedstawić typowe zagrożeń zdrowia i życia podczas pożaru, powodzi, paniki itp., scharakteryzować zasady zachowania się ludności po ogłoszeniu alarmu oraz umiejętność zdobywania i krytycznego analizowania informacji, formułowania hipotez i ich weryfikacji. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4
7. INFORMAJA O ZAWODZIE KAMIENIARZ Kamieniarz wykonuje obróbkę ręczną i mechaniczną różnego rodzaju kamieni naturalnych i sztucznych. Wykonuje, montuje i osadza kamienne elementy w obiektach budowlanych i nagrobkowych oraz wykonuje ich renowację i konserwację. Kamieniarz wykonuje elementy budowlane (m.in. mury, schody, gzymsy, nadproża, obramowanie okien i drzwi), detale architektoniczne (pilastry i attyki), elementy małej architektury (fontanny, rzeźby ogrodowe, gazony kwiatowe, kule inne), nagrobki i okładziny kamienne. Kamieniarz należy do zawodów o szerokim zakresie prac - od obróbki kamienia poprzez montaż tych wyrobów, aż po renowację i konserwację kamiennych elementów architektonicznych. Obróbka kamienia może być wykonywana narzędziami ręcznymi o napędzie elektrycznym, pneumatycznym lub hydraulicznym. Kamieniarz jest zawodem niezbędnym w budownictwie oraz rozwojowym, ponieważ obejmuje nowe technologie, które wchodzą na krajowy rynek. Kamieniarz musi umieć posługiwać się różnego rodzaju dłutami, wiertłami oraz narzędziami do polerowania i szlifowania kamienia. Innym rodzajem pracy kamieniarza jest produkcja wyrobów łupanych, klinowanych i groszkowanych: kamienia murowego, kostki brukowej, krawężników i formaków. Obróbka maszynowa, którą wykonuje kamieniarz, to obsługa maszyn do rozcinania bloków skalnych na płyty, obsługa maszyn do wykonywania faktur obróbczych na płytach oraz szlifowanie, polerowanie, płomieniowanie, piaskowanie. Kolejną grupą maszyn, którą posługuje się kamieniarz do obróbki elementów płytowych, są piły mostowe, frezarki, wiertarki, kopiarki, maszyny do grawerowania i liternictwa i inne. Zadaniem kamieniarza w zakresie montażu i osadzania elementów kamiennych jest przygotowanie podłoża, zapraw, klejów i różnych elementów kotwiących. Elementy kamienne montowane są na budynkach, budowlach drogowych, placach, chodnikach, cmentarzach, mostach, wiaduktach itp. Kolejnym rodzajem prac kamieniarskich jest wykonywanie napraw oraz odtwarzanie, konserwacja kamiennych elementów architektonicznych w zabytkowych obiektach budowlanych. Kamieniarz musi znać i stosować metody zabezpieczania kamienia przed szkodliwym działaniem warunków atmosferycznych oraz znać przeznaczenie środków do konserwacji i czyszczenia kamienia. Kamieniarz swój zawód wykonuje w pomieszczeniach oraz na zewnątrz, w zależności od tego, jaki ma zakres prac do wykonania. Wyroby kamieniarskie wykonuje się głównie w warsztatach, natomiast osadzanie i konserwacje na placach budów, w obiektach budowlanych i na cmentarzach. Kamieniarz pracuje w różnych pozycjach, a przede wszystkim w pozycji stojącej. oza obsługą maszyn kamieniarskich zagrożenia ze strony środowiska pracy to: hałas, zapylenia, wibracja oraz stosowane środki chemiczne. Typowymi stanowiskami pracy są: kamieniarz obróbki ręcznej, który przy pomocy narzędzi ręcznych wykonuje elementy blokowe, krawężniki i elementy małej architektury; kamieniarz obróbki maszynowej, który obsługuje maszyny i urządzenia do mechanicznej obróbki kamienia; kamieniarz montażysta, który montuje i osadza elementy kamienne w obiektach budowlanych i cmentarnych; kamieniarz konserwator zabytków, który wykonuje naprawy uszkodzonych elementów kamiennych w restaurowanych obiektach zabytkowych. Kamieniarz może być zatrudniony w firmach budowlanych oraz remontowych wykonujących roboty kamieniarskie i w zakładach kamieniarskich. 8. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE KAMIENIARZ udownictwo należy do rozwijającej się gałęzi gospodarki w naszym kraju. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego (Zatrudnienie i wynagrodzenie w gospodarce narodowej w 2011 roku. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2012, s. 24.) wynika, że w sekcji budownictwo w 2011 roku było zatrudnionych ok. 500 tys. osób. Osoby te są głównie zatrudniane w prywatnych firmach budowlanych. udowlańcy należą do grupy poszukiwanych pracowników w kraju i za granicami naszego państwa. racodawcy w kraju oczekują na profesjonalnie przygotowanych absolwentów zasadniczych szkół zawodowych i technikum kształcących dla potrzeb budownictwa. W ich ocenie poza kwalifikacjami zawodowymi, ważne są także kompetencje rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5
personalne i społeczne, choćby zaangażowanie w wykonywaną pracę. racodawcy zagraniczni cenią sobie polskich fachowców z branży budowlanej, jednak wymagają umiejętności posługiwania się językiem zawodowym. Osoby przedsiębiorcze mogą otworzyć własne firmy budowlane, w których będą zatrudniali innych. Z analizy ofert pracy zamieszczonych na stronie ublicznych Służb Zatrudnienia w olsce (www.psz.praca.gov.pl) wynika, że na dzień 18.06.2012 r. w zawodzie kamieniarz było zamieszczonych 12 ofert pracy. Więcej ofert pracy można znaleźć na stronie praca.jobleer.pl (63). olskimi fachowcami kamieniarzami zainteresowani są także pracodawcy zagraniczni, m.in. przedsiębiorstwa ze Szwecji, Norwegii, Austrii, Niemiec (http://praca.money.pl/oferty/kamieniarz). Z bazy danych zamieszczonej na stronie internetowej Krajowego Ośrodka Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej (www.koweziu.edu.pl) wynika, że w olsce kształcenie zawodowe w ramach zawodu kamieniarz prowadzone jest w 51 szkołach i placówkach edukacyjnych. Niepokoi fakt, że absolwenci tych szkół nie przystępują do egzaminów zawodowych. 9. OWIĄZANIA ZAWODU KAMIENIARZ Z INNYMI ZAWODAMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wiedza i umiejętności oraz kompetencje personalne i społeczne, których uczący się nabywa w procesie kształcenia zawodowego w zawodzie kamieniarz, są opisane, zgodnie z ideą europejskich ram kwalifikacji 1, w języku efektów kształcenia i obejmują: 1) efekty kształcenia wspólne dla obszaru kształcenia budowlanego określone kodem KZ(.c) stanowiące podbudowę do kształcenia w wielu zawodach budowlanych - robotniczych oraz na poziomie technika: kominiarz, monter izolacji budowlanych, dekarz, cieśla, betoniarz-zbrojarz, kamieniarz, murarz-tynkarz, monter konstrukcji budowlanych, monter zabudowy i robót wykończeniowych, technik renowacji elementów architektury, technik budownictwa, technik dróg i mostów kolejowych, monter systemów rurociągowych, monter nawierzchni kolejowej, technik drogownictwa; 2) efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach, w ramach których wyodrębniono kwalifikację.17. Wykonywanie robót kamieniarskich, która jest specyficzna tylko dla zawodu kamieniarz. Symbol Elementy Kwalifikacja Zawód zawodu wspólne.17. Wykonywanie robót kamieniarskich 711301 Kamieniarz KZ(.c) 10. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE KAMIENIARZ Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie kamieniarz powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1 Zalecenie arlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie (2008/111/01). rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6
1) wykonywania kamiennych elementów budowlanych i detali architektonicznych; 2) wykonywania montażu kamiennych elementów budowlanych; 3) wykonywania obiektów małej architektury z materiałów kamieniarskich; 4) dokonywania renowacji elementów budowlanych i detali architektonicznych wykonanych z kamienia. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie kamieniarz: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (H, DG, JOZ, KS); efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru administracyjno-usługowego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie KZ(.c); efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie.17. Wykonywanie robót kamieniarskich. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7
11. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU KAMIENIARZ Tekst dotyczący ramowych planów nauczania. Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze modułowej Lp. Obowiązkowe zajęcia edukacyjne Klasa I II III I II I II I II Liczba godzin tygodniowo w trzyletnim okresie nauczania Liczba godzin w trzyletnim okresie nauczania Modułowe kształcenie zawodowe ** 1 M1 Wykonywanie robót przygotowawczych w kamieniarstwie 14 14 14 448 2 M2 Wykonywanie obróbki kamienia 17 17 6 20 640 3 M3 Montażu i renowacja kamiennych elementów i obiektów małej architektury 10 16 13 416 4 M4 rzygotowanie do wejścia na rynek pracy 3 3 3 96 Łączna liczba godzin kształcenia zawodowego 14 14 17 17 19 19 100 1600 **dla młodocianych pracowników liczbę dni w tygodniu przeznaczonych na praktyczną naukę zawodu u pracodawcy ustala dyrektor szkoły, z uwzględnieniem przepisów Kodeksu racy Egzamin potwierdzający kwalifikację (.17.) odbywa się pod koniec klasy trzeciej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8
Wykaz jednostek modułowych programowych dla zawodu kamieniarz Nazwa modułu 1. 711301.M1. Wykonywanie robót przygotowawczych w kamieniarstwie Nazwa jednostki modułowej 1.1. 711301.M1.J1. Wykonywanie przygotowawczych robót budowlanych w kamieniarstwie Liczba godzin przewidziana na jednostkę modułową 192 1.2. 711301.M1.J2. osługiwanie się dokumentacją w robotach kamieniarskich 256 2. 711301.M2. Wykonywanie obróbki kamienia 2.1. 711301.M2.J1. Wykonywanie elementów z kamienia 336 2.2. 711301.M2.J2. Wykonywanie obróbki powierzchni kamienia 304 3. 711301.M3. Montażu i renowacja kamiennych elementów i obiektów małej architektury 3.1. 711301.M3.J1. Wykonywanie montażu elementów z kamienia 224 3.2. 711301.M3.J2. Renowacja wyrobów kamieniarskich 192 4. 711301.M4. rzygotowanie do wejścia na rynek pracy 4.1. 711301.M4.J1. odejmowanie działalności i świadczenie usług 32 kamieniarskich rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9
4.2. 711301.M4.J2. osługiwanie się językiem obcym zawodowym w robotach kamieniarskich 64 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10
711301 Kamieniarz 711301.M1 711301.M1.J1 711301.M1.J2 711301.M2 711301.M2.J1 711301.M2.J2 711301.M3 711301.M4 711301.M3.J1 711301.M4.J1 711301.M4.J2 Mapa dydaktyczna 711301.M3.J2 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11
12. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW Lista modułów z liczbą godzin W programie nauczania dla zawodu kamieniarz zastosowano taksonomię celów A wg. Niemierko. 1. Wykonywanie robót przygotowawczych w kamieniarstwie 448 godzin 2. Wykonywanie obróbki kamienia 640 godzin 3. Montażu i renowacja kamiennych elementów i obiektów małej architektury 416 godzin 4. rzygotowanie do wejścia na rynek pracy 96 godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12
1. 711301.M1. Wykonywanie robót przygotowawczych w kamieniarstwie 1.1. 711301.M1.J1. Wykonywanie przygotowawczych robót budowlanych w kamieniarstwie 1.2. 711301.M1.J2. osługiwanie się i wykonywanie dokumentacji w robotach kamieniarskich 1.1. Wykonywanie przygotowawczych robót budowlanych w kamieniarstwie oziom Uszczegółowione efekty kształcenia wymagań Kategoria Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: programowych taksonomiczna Materiał nauczania ( lub ) KZ(.c)(1)1. rozpoznać obiekty budowlane; Rodzaje obiektów budowlanych KZ(.c)(1)2. sklasyfikować budynki zgodnie z zapisami prawa budowlanego; Konstrukcyjne i niekonstrukcyjne elementy obiektów budowlanych KZ(.c)(1)3. scharakteryzować elementy obiektów budowlanych; Instalacje budowlane Dokumentacja budowlana, KZ(.c)(2)1. rozpoznać konstrukcje obiektów budowlanych; Środki transportu w budownictwie KZ(.c)(2)2. sklasyfikować elementy konstrukcyjne i niekonstrukcyjne obiektów Transport na budowie budowlanych; Rusztowania budowlane KZ(.c)(2)3. scharakteryzować technologię wykonywania obiektów budowlanych; Rodzaje i właściwości skał KZ(.c)(3)1. rozpoznać instalacje budowlane; Zaczyny, zaprawy, mieszanki betonowe, KZ(.c)(3)2. sklasyfikować rodzaje instalacji budowlanych; Kleje i kity budowlane, KZ(.c)(3)3. scharakteryzować elementy i materiały instalacji budowlanych; KZ(.c)(4)1. rozpoznać materiały budowlane i kamieniarskie; KZ(.c)(4)2. określić właściwości materiałów budowlanych i kamieniarskich; KZ(.c)(4)3. dokonać analizy cech materiałów budowlanych i kamieniarskich; KZ(.c)(4)4. określić zastosowanie materiałów budowlanych i kamieniarskich; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13
KZ(.c)(10)1. określić elementy zagospodarowania terenu budowy oraz zakładu kamieniarskiego; KZ(.c)(10)2. rozplanować poszczególne elementy zagospodarowania terenu budowy i zakładu kamieniarskiego; KZ(.c)(11)1. określić rodzaje środków transportu stosowanych na budowie i w zakładzie kamieniarskim KZ(.c)(11)2. scharakteryzować środki transportu stosowane na budowie i w zakładzie kamieniarskim; KZ(.c)(11)3. dobrać środki transportu bliskiego i dalekiego; KZ(.c)(12)1. zastosować zasady transportu; KZ(.c)(12)2. zastosować zasady składowania materiałów budowlanych i kamieniarskich; KZ(.c)(12)3. ustalić miejsce składowania materiałów budowlanych i kamieniarskich; KZ(.c)(13)1. rozróżnić rodzaje rusztowań do robót budowlanych; KZ(.c)(13)2.scharakteryzować rodzaje rusztowań do robót budowlanych; KZ(.c)(13)3.uzasadnić prawidłowość doboru rusztowań; KZ(.c)(13)4.analizować zasady montażu, użytkowania i demontażu rusztowań;.17.1(1)1. rozpoznać rodzaje skał;.17.1(1)2. określić właściwości skał;.17.2(3)1. przygotować zaczyny;.17.2(3)2. przygotować zaprawy;.17.2(3)3. przygotować mieszanki betonowe;.17.2(4)1. przygotować kleje do łączenia elementów kamiennych;.17.2(4)2. przygotować kity do łączenia elementów kamiennych; H(1)1. wyjaśnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy; Ochrona przeciwpożarowa w budownictwie Instytucje i służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce Kodeks racy zynniki szkodliwe dla zdrowia i życia człowieka występujące w szkole i podczas robót budowlanych i kamieniarskich Zasady i przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, oraz ochrony przeciwpożarowej podczas wykonywania robót budowlanych i kamieniarskich Zasady ochrony środowiska podczas wykonywania robót budowlanych i kamieniarskich. Organizowanie stanowiska pracy Zasady ochrony środowiska w pracach budowlanych i kamieniarskich System pomocy medycznej w przypadku sytuacji stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia Zapobieganie zagrożeniom zdrowia i życia w miejscu wykonywania robót kamieniarskich ierwsza pomoc w stanach zagrożenia zdrowia i życia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14
H(1)2. wyjaśnić pojęcia związane z ochroną przeciwpożarową oraz ochroną środowiska; H(1)3. wyjaśnić pojęcia związane z ergonomią; H(2)1. wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce; H(2)2. określić zadania instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce; H(2)3. określić uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce; H(3)1. wskazać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; H(3)2. wskazać prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; H(3)3. określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania obowiązków pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; H(10)1. powiadomić system pomocy medycznej w przypadku sytuacji stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia przy wykonywaniu robót budowlanych i kamieniarskich; H(10)2. zapobiegać zagrożeniom zdrowia i życia w miejscu wykonywania robót budowlanych i kamieniarskich; H(10)3. scharakteryzować stany zagrożenia życia i zdrowia; H(10)4. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia; KS(1)1. zastosować zasady kultury osobistej; KS(1)2. zastosować zasady etyki zawodowej; KS(2)1. zaproponować sposoby rozwiązywania problemów; KS(2)2. dążyć wytrwale do celu; KS(2)3. zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami; KS(2)4. zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15
lanowane zadania Sporządź opis stanowiska pracy do przygotowywania klejów z żywic epoksydowych zgodnie z zasadami bhp, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska i ergonomii. Określ czynniki niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe podczas przygotowywania klejów z żywic epoksydowych. Określ sposoby likwidacji lub ograniczenia wpływu tych czynników na pracownika. Dobierz środki ochrony indywidualnej oraz narzędzia i sprzęt niezbędne do przygotowywania klejów. Na podstawie dokonanej charakterystyki i instrukcji producenta przygotuj klej. Zadanie wykonasz w zespole 2 osobowym. o upływie czasu określonego przez nauczyciela dokonacie prezentacji pracy i zostaniecie ocenieni. odsumowaniem ćwiczenia powinna być dyskusja między uczniami kierowana przez nauczyciela dotycząca wykonanego zadania. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w: - pracowni budowlanej wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z drukarką, ze skanerem i z projektorem multimedialnym, pakiet programów biurowych, program do tworzenia prezentacji i grafiki; katalogi i prospekty materiałów i wyrobów stosowanych w robotach kamieniarskich, przykładowe dokumentacje architektoniczno-budowlane; normy, aprobaty techniczne i certyfikaty dotyczące jakości materiałów budowlanych; próbki i karty katalogowe materiałów budowlanych, modele obiektów budowlanych, elementów małej architektury detali architektonicznych i rzeźb, próbki skał, próbki wyrobów kamieniarskich, katalogi nakładów rzeczowych, cenniki do kosztorysowania robót kamieniarskich, specyfikacje warunków technicznych wykonania i odbioru robót kamieniarskich, zestaw przepisów prawa budowlanego. - pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego oraz podmiotach stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie, wyposażone w stanowisko do montażu elementów kamiennych (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wyposażone w: stół z blatem wodoodpornym, narzędzia, elektronarzędzia i sprzęt do urabiania zapraw, klejów, kitów i zaczynów, przyrządy kontrolno-pomiarowe. Środki dydaktyczne zasopisma branżowe, karty katalogowe materiałów kamieniarskich, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące wykonywania robót kamieniarskich, specyfikacje warunków technicznych wykonania i odbioru robót kamieniarskich, receptury przygotowywania zapraw, zaczynów, klejów i kitów, karty charakterystyki preparatów niebezpiecznych stosowanych w kamieniarstwie, przepisy bhp. Zalecane metody dydaktyczne Realizacja treści programowych z zakresu jednostki modułowej 711301.M1J1 Wykonywanie przygotowawczych robót budowlanych w kamieniarstwie wymaga aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, metody projektu, łączenia teorii z praktyką, dyskusji dydaktycznej. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach ośmioosobowych. Zadania powinny być wykonywane przez uczniów w grupach 2-3 osobowych lub indywidualnie. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się należy brać pod uwagę wyniki wykonywanych ćwiczeń, ich zgodność z założeniami i poprawność merytoryczną wykonania. roponuje się również przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. ytania powinny dotyczyć swym zakresem umiejętności ćwiczonych podczas wykonywania zadania. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16
1.2. 711301.M1.J2. osługiwanie się dokumentacją w robotach kamieniarskich Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: H(7)1. zorganizować stanowisko pracy podczas kreślenia rysunków zgodnie z wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; H(7)2. zastosować zasady organizacji stanowiska pracy w pracowni rysunku technicznego; oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna KZ(.c)(5)1. dobrać materiały i przyrządy do sporządzania rysunku; KZ(.c)(5)2. zastosować zasady rysunku technicznego; KZ(.c)(5)3. zastosować techniki kreślenia; KZ(.c)(5)4. sporządzić rysunki budowlane zgodnie z zasadami wymiarowania i oznaczania wymiarowego; KZ(.c)(6)1. zastosować zasady geometrii wykreślnej; KZ(.c)(6)2. naszkicować proste elementy budowlane i kamieniarskie; KZ(.c)(6)3. naszkicować obiekty budowlane; KZ(.c)(6)4. narysować i szkicować szablony elementów kamiennych; KZ(.c)(6)5. narysować i szkicować szablony ornamentów; Materiał nauczania Organizacja stanowiska pracy Materiały i przyrządy rysunkowe w rysunku technicznym. Techniki kreślenia. ismo techniczne. Rysunki budowlane. Szkice elementów budowlanych i kamieniarskich. Dokumentacja budowlana. rzyrządy pomiarowe i pomiary. rogramy komputerowe do rysowania Szablony wyrobów i elementów kamiennych. rzedmiar robót kamieniarskich. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17
KZ(.c)(6)6. narysować i szkicować szablony znaków graficznych; KZ(.c)(7)1. rozróżnić rodzaje dokumentacji budowlanej; KZ(.c)(7)2. rozróżnić elementy dokumentacji budowlanej; KZ(.c)(7)3. analizować dokumentację budowlaną; KZ(.c)(8)1. dokonać klasyfikacji przyrządów pomiarowych do robót budowlanych; KZ(.c)(8)2. określić zastosowanie poszczególnych przyrządów pomiarowych stosowanych w robotach budowlanych; KZ(.c)(9)1. scharakteryzować sposoby pomiaru w zależności od przyrządu; KZ(.c)(9)2. analizować pomiary robót budowlanych i kamieniarskich; KZ(.c)(9)3. zastosować procedury pomiaru robót budowlanych i kamieniarskich; KZ(.c)(14)1.rozpoznać programy komputerowe dla kamieniarstwa; KZ(.c)(14)2.obsługiwać program komputerowy wspomagający wykonywanie zadań zawodowych; KZ(.c)(14)3. wykonać rysunki szablonów kamieniarskich za pomocą programów komputerowych dla kamieniarstwa;.17.1(3)1. scharakteryzować szablony wyrobów kamieniarskich;.17.1(3)2. scharakteryzować szablony ornamentów;.17.1(3)3. scharakteryzować szablony znaków graficznych;.17.1(3)4. wykonać szablony wyrobów kamieniarskich;.17.1(3)5. wykonać szablony ornamentów;.17.1(3)6. wykonać szablony znaków graficznych;.17.2(1)1.zastosować zasady przedmiarowania robót związanych z obróbką elementów kamiennych;.17.2(1)2.za stosować zasady przedmiarowania robót związanych z montażem rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18
elementów kamiennych;.17.2(1)3. zastosować zasady przedmiarowania robót związanych z renowacją elementów kamiennych;.17.2(1)4.sporządzić przedmiar robót związanych z obróbką elementów kamiennych;.17.2(1)5. sporządzić przedmiar robót związanych z montażem elementów kamiennych;.17.2(1)6. sporządzić przedmiar robót związanych z renowacją elementów kamiennych; KS(3)1. zanalizować rezultaty działań; KS(3)2. uświadomić sobie konsekwencje działań; KS(8)1. ocenić ryzyko podejmowanych działań; KS(8)2. przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania; KS(8)3. wyciągać wnioski z podejmowanych działań; KS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; KS(10)2. uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu; KS(10)3.zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko; KS(10)4. rozwiązać konflikty w zespole; lanowane zadania Narysuj wskazany przez nauczyciela ornament oraz wykonaj i wytnij szablon z folii do piaskowania w skali 1:1 zgodnie z rysunkiem. Następnie wykonaj przedmiar robót związany z wypiaskowaniem ornamentu na płycie kamiennej. racę wykonaj indywidualnie, korzystając z przykładowych szablonów ornamentów. o upływie czasu określonego przez nauczyciela dokonasz prezentacji swojej pracy i zostaniesz oceniony. odsumowaniem ćwiczenia powinna być dyskusja między uczniami kierowana przez nauczyciela dotycząca wykonanego zadania. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w: pracowni rysunku technicznego oraz w warsztatach szkolnych wyposażonych w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19
jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, program do wykonywania rysunków technicznych, stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, pomoce dydaktyczne do kształtowania wyobraźni przestrzennej, wzorniki liternictwa, ornamentyki i innych zdobień, wzory znormalizowanego pisma technicznego, przykładowe dokumentacje architektoniczno-budowlane, normy dotyczące zasad wykonywania rysunków technicznych, teki do przechowywania rysunków. Środki dydaktyczne Normy dotyczące zasad wykonywania rysunków, przykładowe dokumentacje projektowe, pomoce do kształtowania wyobraźni przestrzennej, wzory pisma technicznego, modele brył i figur geometrycznych, modele i rysunki elementów budowlanych i kamieniarskich, czasopisma branżowe, przykładowe szablony elementów kamiennych, ornamentów i znaków graficznych. Zalecane metody dydaktyczne Realizacja treści programowych z zakresu jednostki modułowej 711301.M1J2 osługiwanie się i wykonywanie dokumentacji w robotach kamieniarskich wymaga aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, metody projektu, łączenia teorii z praktyką, dyskusji dydaktycznej. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach ośmioosobowych. Zadania powinny być realizowane przez uczniów w grupach 2-3 osobowych lub indywidualnie. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się należy brać pod uwagę wyniki wykonywanych ćwiczeń, ich zgodność z założeniami i poprawność merytoryczną wykonania. roponuje się również przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. ytania powinny dotyczyć swym zakresem umiejętności ćwiczonych podczas wykonywania zadania. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20
2. 711301.M2.Wykonywanie obróbki kamienia 2.1. 711301.M2.J1. Wykonywanie elementów z kamienia 2.2. 711301.M2.J2. Wykonywanie obróbki powierzchni kamienia 2.1 711301.M2.J1. Wykonywanie elementów z kamienia Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania H(4)1. określić zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonywaniem zadań zawodowych; H(4)2. określić zagrożenia dla mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; H(4)3. zapobiegać zagrożeniom dla zdrowia i życia człowieka związanym z wykonywaniem zadań zawodowych; H(4)4. zapobiegać zagrożeniom dla mienia i środowiska związanym z wykonywaniem zadań zawodowych; H(5)1. rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe występujące w środowisku pracy; H(5)2. scharakteryzować zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; H(5)3. zapobiegać zagrożeniom wynikającym z wykonywania zadań zawodowych; H(6)1. wskazać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; H(6)2. scharakteryzować skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; H(7)3. scharakteryzować organizację stanowiska pracy zgodnie Organizacja stanowiska pracy. zynniki szkodliwe w środowisku pracy. Zasady i przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, oraz ochrony przeciwpożarowej podczas wykonywania robót budowlanych i kamieniarskich. Zasady ochrony środowiska podczas wykonywania robót budowlanych i kamieniarskich. System pomocy medycznej w stanach zagrożenia zdrowia i życia. Zapobieganie zagrożeniom zdrowia i życia człowieka występujące podczas robót budowlanych i kamieniarskich. ierwsza pomoc w stanach zagrożenia zdrowia i życia. ezpieczne wykonywanie obróbki kamienia, Materiały narzędzia i sprzęt do ręcznej rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21
z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; H(7)4. wyjaśnić zasady organizacji stanowiska pracy kamieniarza; H(7)5.z organizować stanowisko pracy podczas robót budowlanych i kamieniarskich zgodnie z wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; H(8)1. scharakteryzować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; H(8)2. dobrać środki ochrony indywidualnej do wykonywanych zadań budowlanych i kamieniarskich; H(8)3. dobrać środki ochrony zbiorowej do wykonywanych zadań budowlanych i kamieniarskich; H(8)4. scharakteryzować system pomocy medycznej w stanach zagrożenia zdrowia i życia oraz sposoby powiadamiania; H(9)1. dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania robót budowlanych i kamieniarskich; H(9)2. przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów ochrony przeciwpożarowej podczas wykonywania robót budowlanych i kamieniarskich; H(9)3. przestrzegać zasad ochrony środowiska podczas wykonywania robót budowlanych i kamieniarskich;.17.1(2)1. scharakteryzować materiały do robót kamieniarskich;.17.1(2)2. scharakteryzować narzędzia i sprzęt do ręcznej obróbki kamienia;.17.1(2)3. scharakteryzować narzędzia i sprzęt do mechanicznej obróbki kamienia;.17.1(2)4. dobrać materiały do robót kamieniarskich;.17.1(2)5. dobrać narzędzia i sprzęt do ręcznej obróbki kamienia;.17.1(2)6. dobrać narzędzia i sprzęt do mechanicznej obróbki kamienia;.17.1(2)7.za stosować materiały do robót kamieniarskich; i mechanicznej obróbki kamienia. Metody cięcia kamienia, Metody frezowania. Metody toczenia. Katalogi wyrobów kamieniarskich. Techniki wykonywania wyrobów kamieniarskich. Kalkulacje kosztów. Ocena jakości wykonanych robót. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22
.17.1(2)8. zastosować narzędzia i sprzęt do ręcznej obróbki kamienia;.17.1(2)9. obsługiwać narzędzia i sprzęt do mechanicznej obróbki kamienia;.17.1(4)1.rozróżnić metody cięcia kamienia;.17.1(4)2. rozróżnić metody toczenia kamienia;.17.1(4)3. rozróżnić metody frezowania kamienia;.17.1(4)4. rozróżnić metody wykonywania otworów w kamieniu;.17.1(4)5.dobrać metody cięcia kamienia;.17.1(4)6. dobrać metody toczenia kamienia;.17.1(4)7. dobrać metody frezowania kamienia;.17.1(4)8. dobrać metody wykonywania otworów w kamieniu;.17.1(4)9. zastosować metody cięcia kamienia;.17.1(4)10. zastosować metody toczenia kamienia;.17.1(4)11. zastosować metody frezowania kamienia;.17.1(4)12. zastosować metody wykonywania otworów;.17.1(5)1. przeciąć bloki kamienne ręcznie;.17.1(5)2. przeciąć bloki kamienne mechanicznie;.17.1(6)1. wykonać otwory ręcznie;.17.1(6)2. wykonać otwory mechanicznie;.17.1(7)1. wytoczyć elementy kamienne;.17.1(7)2. frezować elementy kamienne;.17.1(10)1. wykuć ręcznie i mechanicznie elementy o określonych kształtach w kamieniach miękkich; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23
.17.1(10)2. wykuć ręcznie i mechanicznie elementy o określonych kształtach w kamieniach twardych;.17.2(19)1.sporządzić obmiar robót i sporządzać rozliczenie obróbki kamienia naturalnego i sztucznego KS(3)1. zanalizować rezultaty działań; KS(3)2. uświadomić sobie konsekwencje działań; KS(8)1. ocenić ryzyko podejmowanych działań; KS(8)2. przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania; KS(8)3. wyciągać wnioski z podejmowanych działań; lanowane zadania W oparciu o rysunek oraz wskazówki przekazane przez nauczyciela, opracuj plan wykonania nagrobka pionowego. Dobierz materiały, narzędzia, sprzęt i przyrządy pomiarowe oraz środki ochrony indywidualnej. Ustal kolejność wykonywanych czynności. Następnie na podstawie planu zaakceptowanego przez nauczyciela, wykonaj nagrobek pionowy zachowując określoną we wskazówkach dokładność i staranność. racę wykonaj indywidualnie. o upływie czasu określonego przez nauczyciela dokonasz prezentacji swojej pracy i zostaniesz oceniony. odsumowaniem ćwiczenia powinna być dyskusja między uczniami kierowana przez nauczyciela dotycząca wykonanego zadania. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w: - pracowni budowlanej wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z drukarką, ze skanerem i z projektorem multimedialnym, pakiet programów biurowych, program do tworzenia prezentacji i grafiki; katalogi i prospekty materiałów i wyrobów stosowanych w robotach kamieniarskich, przykładowe dokumentacje architektoniczno-budowlane; normy, aprobaty techniczne i certyfikaty dotyczące jakości materiałów budowlanych; próbki i karty katalogowe materiałów budowlanych, modele obiektów budowlanych, elementów małej architektury detali architektonicznych i rzeźb, próbki skał, próbki wyrobów kamieniarskich, katalogi nakładów rzeczowych, cenniki do kosztorysowania robót kamieniarskich, specyfikacje warunków technicznych wykonania i odbioru robót kamieniarskich, zestaw przepisów prawa budowlanego. - pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego oraz podmiotach stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie, wyposażone w stanowiska: stanowiska do ręcznej obróbki kamienia i materiałów kamiennych (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wyposażone w: stół z blatem wodoodpornym, statyw regulowany do rzeźbienia, narzędzia do dzielenia (klinowania) bloków, brył i płyt; narzędzia do modelowania kamienia (rzeźbienia), przyrządy kontrolno-pomiarowe, stanowiska do mechanicznej obróbki kamienia i materiałów kamiennych (jedno stanowisko dla trzech uczniów), wyposażone w: stół roboczy do pracy na mokro, stół roboczy do pracy na sucho z odpylaniem, statyw regulowany do rzeźbienia, frezarkę kolumnową, tokarkę do kamienia, piłę stołową z możliwością cięcia pod kątem, młotek pneumatyczny, wiertarkę pneumatyczną, przyrządy kontrolno-pomiarowe rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24
Środki dydaktyczne zasopisma branżowe, karty katalogowe materiałów kamieniarskich, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące wykonywania robót kamieniarskich, specyfikacje warunków technicznych wykonania i odbioru robót kamieniarskich. W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia praktyczne powinny się znajdować: materiały kamieniarskie oraz sprzęt, narzędzia i elektronarzędzia, instrukcje użytkowania sprzętu i narzędzi, dokumentacja projektowa oraz katalogi z podstawowymi sposobami obróbki kamienia. Zalecane metody dydaktyczne Realizacja treści programowych z zakresu jednostki modułowej 711301.M2J1 Wykonywanie elementów z kamienia wymaga aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, metody projektu, łączenia teorii z praktyką, dyskusji dydaktycznej. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach ośmioosobowych. Zadania powinny być realizowane przez uczniów w grupach 2-3 osobowych lub indywidualnie. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia należy przeprowadzić na podstawie karty pracy ucznia, oceny wykonanego elementu kamiennego i na podstawie prezentacji. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne; zawartość merytoryczną wykonania zadania, jakość wykonanego elementu kamiennego i sposób prezentacji (układ, czytelność, czas). Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 25
2.2 711301.M2. Wykonywanie obróbki powierzchni kamienia Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: H(7)3. scharakteryzować organizację stanowiska pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna H(7)4. wyjaśnić zasady organizacji stanowiska pracy kamieniarza; H(7)5. zorganizować stanowisko pracy podczas robót budowlanych i kamieniarskich zgodnie z wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;.17.1(2)1. scharakteryzować materiały do robót kamieniarskich;.17.1(2)2. scharakteryzować narzędzia i sprzęt do ręcznej obróbki kamienia;.17.1(2)3. scharakteryzować narzędzia i sprzęt do mechanicznej obróbki kamienia;.17.1(2)4. dobrać materiały do robót kamieniarskich;.17.1(2)5. dobrać narzędzia i sprzęt do ręcznej obróbki kamienia;.17.1(2)6. dobrać narzędzia i sprzęt do mechanicznej obróbki kamienia;.17.1(2)7. zastosować materiały do robót kamieniarskich;.17.1(2)8. zastosować narzędzia i sprzęt do ręcznej obróbki kamienia;.17.1(2)9. obsługiwać narzędzia i sprzęt do mechanicznej obróbki kamienia;.17.1(8)1. rozróżnić metody do fakturowania powierzchni na kamieniach miękkich;.17.1(8)2. rozróżnić metody do fakturowania powierzchni na kamieniach twardych; Materiał nauczania Organizacja stanowiska pracy. Narzędzia i sprzęt do ręcznej i mechanicznej obróbki kamienia. Materiały do robót kamieniarskich. Faktury kamienne i sposoby ich wykonywania. Techniki wykonywania ornamentów i znaków graficznych. Techniki malarskie i pozłotnicze. Kalkulacje kosztów. Ocena jakości wykonanych robót. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 26
.17.1(8)3. dobrać metody do fakturowania powierzchni na kamieniach miękkich;.17.1(8)4. dobrać metody do fakturowania powierzchni na kamieniach twardych;.17.1(8)5. zastosować metody do fakturowania powierzchni na kamieniach miękkich;.17.1(8)6. zastosować metody do fakturowania powierzchni na kamieniach twardych;.17.1(9)1. wykonać faktury udarowe;.17.1(9)2. wykonać piłowanie;.17.1(9)3. wykonać szlifowanie ręcznie i mechanicznie;.17.1(9)4. wykonać polerowanie ręcznie i mechanicznie;.17.1(9)5. wykonać piaskowanie;.17.1(9)6. wykonać płomieniowanie;.17.1(11)1. scharakteryzować techniki wykonywania ornamentów;.17.1(11)2. scharakteryzować techniki wykonywania znaków graficznych;.17.1(11)3. dobrać techniki wykonywania ornamentów;.17.1(11)4. dobrać techniki wykonywania znaków graficznych;.17.1(11)5. zastosować techniki wykonywania ornamentów;.17.1(11)6. zastosować techniki wykonywania znaków graficznych;.17.1(12)1. wykonać ornamenty w kamieniach miękkich;.17.1(12)2. wykonać ornamenty w kamieniach twardych;.17.1(12)3. wykonać znaki graficzne w kamieniach miękkich;.17.1(12)4. wykonać znaki graficzne w kamieniach twardych;.17.1(13)1. wykonać zdobienia na kamieniu technikami malarskimi; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 27