LISTA TEMATÓW NA USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO sesja wiosenna 2016 I. LITERATURA Liceum Ogólnokształcące i Technikum 1. Funkcjonalność motywu tańca w literaturze. Zanalizuj problem, odwołując się do wybranych przykładów. 2. Motyw ryzyka w literaturze. Omów zagadnienie na wybranych 3. Różne sposoby funkcjonowania tradycji homeryckiej w literaturze polskiej. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane teksty. 4. Motyw przyjaźni w literaturze. Omów temat, odwołując się do wybranych tekstów literackich. 5. Twórcza i destrukcyjna siła miłości w życiu człowieka. Omów na wybranych przykładach bohaterów literackich. 6. Poezja jako narzędzie walki z systemem. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory literatury powojennej. 7. Motyw matki cierpiącej w literaturze. Omów temat, analizując wybrane dzieła. 8. Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Scharakteryzuj sposób kreowania takich bohaterów w utworach z różnych epok. 9. Jakie wzorce moralne propaguje literatura? Odpowiedz na pytanie, odwołując się do wybranych utworów. 10. Różne sposoby ujęcia problemu władzy w literaturze. Omów na wybranych 11. Kobieta zbuntowana. Przedstaw jej wizerunek w literaturze. 12. Różne wizerunki miasta w literaturze i publicystyce. Przedstaw na wybranych 13. Model poezji tyrtejskiej w literaturze różnych epok. Omów na wybranych 14. Przedstaw renesansową koncepcję ludzkiego życia i szczęścia w wybranych utworach literackich. 15. Różne oblicza miłości w literaturze. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych utworów literackich. 16. Postać lekarza w literaturze różnych epok. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów. 17. Folklor jako źródło inspiracji pisarzy różnych epok. Omów problem, analizując wybrane utwory literackie. 18. Człowiek w systemie totalitarnym. Omów problem na przykładzie wybranych utworów literatury XX wieku. 19. Kobieta - błogosławieństwo czy przekleństwo mężczyzny? Przedstaw wpływ kobiet na postępowanie mężczyzn, odwołując się do wybranych utworów różnych epok. 20. Sylwetki uczniów i nauczycieli w literaturze. Przedstaw na wybranych 21. Rodzaje i funkcje fantastyki w tekstach literackich. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach z różnych epok. 22. Wzorce osobowe kreowane przez literaturę dawną. Wskaż ich związek z filozofią, światopoglądem okresu literackiego.
23. Motyw tęsknoty za ojczyzną i jego funkcje w literaturze. Omów na wybranych 24. Fantastyka naukowa opowieści o przyszłości i teraźniejszości. Dokonaj analizy wybranych powieści. 25. Postawy ludzi wobec holocaustu. Omów zagadnienie, posługując się przykładami z literatury dokumentalnej i fikcyjnej. 26. Powołał mnie Pan na bunt (S. Grochowiak). Przedstaw literackie portrety buntowników wykreowanych w różnych okresach literackich. 27. Katastroficzne wizje rzeczywistości w literaturze. Omów temat na wybranych 28. Mity i legendy jako tworzywo literatury fantasy. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 29. Relacje między ojcem a synem. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady z literatury. 30. Metamorfoza. Omów funkcję motywu w wybranych utworach literackich. 31. Portret gospodarza i sposób jego kreowania w wybranych tekstach literackich. 32. Horacjański motyw exegi monumentum w poezji późniejszych epok. Omów jego funkcjonowanie, odwołując się do wybranych przykładów. 33. Wielkie karty naszej historii utrwalone w różnych formach zapisu literackiego (np. kronika, epos, pieśń patriotyczna itp.). Zaprezentuj na wybranych 34. Konsekwencje wyboru zła. Dokonaj analizy wybranych postaw bohaterów literackich. 35. Związki manifestów i programów literackich z tendencjami dwóch wybranych epok. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady. 36. Motyw rozstania. Omów jego znaczenie w wybranych utworach literackich. 37. Drzewo świadek, uczestnik życia bohaterów literackich. Omów temat, wykorzystując teksty z różnych epok. 38. Symbol ptaka i różnorodność funkcjonowania tego symbolu w literaturze. Omów na wybranych 39. Magia miejsc. Mity, legendy, opowieści Twojego miasta (regionu) jako tworzywo literackie. Omów na wybranych 40. Cierpienie jako doświadczenie bohaterów literackich. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych utworów. 41. Miłość szczęśliwa jako motyw literacki. Omów na wybranych 42. Portret córki w literaturze polskiej i obcej. Przedstaw temat w oparciu o wybrane przykłady. 43. Wizerunek żony w literaturze. Przedstaw zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady. 44. Motyw miłości nieszczęśliwej w literaturze. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady. 45. Przemiana wewnętrzna jako motyw określający osobowość bohatera literackiego. Rozważ problem w oparciu o wybrane utwory. 46. William Shakespeare i teatr elżbietański. Omów istotę zagadnienia w oparciu o wybrane dramaty. 47. Dialog z tradycją romantyczną w literaturze XX wieku. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady. 48. Literatura faktu. Dokonaj analizy i interpretacji tego zjawiska kulturowego XX wieku w oparciu o wybrane przykłady.
49. Dekalog bohaterów Gustawa Herlinga Grudzińskiego. Rozwiń temat na wybranych 50. Uniwersalizm i ponadczasowość pytań o wartości w literaturze polskiej. Rozwiń temat w oparciu o wybrane utwory. 51. Różne ujęcia literackie rewolucji oraz ich funkcje. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów. 52. Bohaterowie samotni z wyboru i konieczności. Omów kreację i funkcję tego typu postaci literackich w wybranych utworach różnych epok. 53. Antyczna filozofia człowieka w twórczości Jana Kochanowskiego. Omów na wybranych 54. Dziennik, pamiętnik wyrazem subiektywnego widzenia świata. Omów zagadnienie, odwołując się do przykładów z literatury XX wieku. 55. Dom to nie tylko ściany topos domu w polskiej tradycji literackiej. Omów zagadnienie na wybranych 56. Kreacja bohatera tragicznego w różnych utworach literackich. Omów zagadnienie na wybranych 57. Porównaj wizerunek kobiety w literaturze romantycznej i pozytywistycznej. Omów zagadnienie na wybranych 58. Inspiracje romantyczne i ich znaczenie w literaturze późniejszych epok. Omów temat, odwołując się do twórczości wybranego autora. 59. Kobieta w literaturze postać drugoplanowa? Przedstaw na wybranym materiale literackim. 60. Przedstaw różne sposoby funkcjonowania motywu winy i kary w literaturze. Omów na wybranych 61. Przedstaw różne sposoby wykorzystywania tematu powrotu do lat dziecinnych w literaturze polskiej. Omów na wybranych 62. Kostium, maska, przebranie. Przedstaw rozważania o bohaterach literackich ukrywających swoją tożsamość. 63. Przedstaw zagadnienie strumienia świadomości jako typu narracji oraz jego funkcje w wybranych utworach literackich. 64. Rola inspiracji mitologicznych w literaturze. Rozważ problem, przywołując wybrane utwory. 65. Różne spojrzenia na wieś w literaturze. Omów zagadnienie na wybranych 66. Mroczna strona natury ludzkiej. Zanalizuj złożoność psychiki wybranych bohaterów literackich. 67. Koniec i początek biblijne i literackie wizje stworzenia i zagłady świata. Omów problem, analizując wybrane teksty. 68. Swój i obcy w epice polskiej XIX i XX wieku. Omów problem, analizując wybrane przykłady literackie. 69. To się czyta dzisiaj modni pisarze, modne książki. Omów przyczyny popularności niektórych autorów i książek spoza kanonu lektur. Sformułuj własną opinię na ten temat. 70. Komizm słowny i sposoby jego realizacji w wybranych utworach literackich. Dokonaj analizy przykładów z różnych epok literackich. 71. Rola tytułu i motta w utworze literackim. Omów zagadnienie, interpretując wybrane przykłady z prozy i poezji. 72. Podróż jako przygoda i doświadczenie. Przedstaw motywy wędrówki i sposoby ich ujęcia
w wybranych tekstach kultury. 73. Udowodnij na przykładach, że literatura polska towarzyszyła zrywom narodowym i przechowywała pamięć o ich bohaterach. 74. Biografia Adama Mickiewicza jako tworzywo literackie. Omów na wybranych 75. Deformacja rzeczywistości w dziele literackim. Przedstaw sposoby kreowania świata i omów funkcje deformacji w utworze. 76. Przedstaw obrazy dworu polskiego, analizując opisy dworu i życia w nim, w ujęciu różnych pisarzy, np. Mickiewicza, Orzeszkowej, Żeromskiego, Miłosza, Konwickiego i innych. 77. Doświadczenie Holocaustu pisarskie świadectwa z obu stron muru. Omów problem, analizując stosowne utwory literackie. 78. Polacy w satyrze i karykaturze literackiej. Przedstaw zagadnienie na podstawie utworów Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego. II. JĘZYK 1. Przysłowia i aforyzmy (sentencje) w utworach literackich i ich rola w tekście. Omów na wybranych 2. Gwara śląska jako wyraz tożsamości (identyfikacji) regionalnej. Dokonaj analizy wybranych tekstów gwarowych, dawnych i współczesnych, literackich i mówionych. 3. Perswazyjna funkcja języka na przykładzie tekstów propagandowych. Omów zagadnienie, dokonując analizy przykładów. 4. Prowokacja językowa w utworze literackim, jej cel i funkcja. Dokonaj analizy wybranych tekstów. 5. O sztuce przemawiania - na przykładzie wybranych tekstów staropolskich. Omów charakterystyczne cechy językowo-stylistyczne. 6. Dokonując analizy języka różnych reklam, wyjaśnij, jaki obraz świata one kreują. 7. Omów charakterystyczne cechy języka młodzieżowego w tekstach piosenek wybranych zespołów rockowych. 8. Antenor a współcześni politycy. Dokonaj analizy językowej stylu przemówień wybranych polityków. 9. Kultura języka współczesnego Polaka. Dokonaj analizy tekstów mówionych w odmianie potocznej języka. 10. Scharakteryzuj na wybranych przykładach słownictwo internetowe. 11. Nazwy współczesnych zespołów muzycznych. Omów je pod względem etymologicznym, semantycznym i słowotwórczym. 12. Stylizacja (środowiskowa, gwarowa, archaiczna) w tekstach literackich. Omów zagadnienie na wybranych 13. Różne sposoby manipulacji w reklamach. Omów zagadnienie na wybranych 14. Język prasy sportowej. Omów cechy stylu charakterystycznego dla tej odmiany publicystyki. 15. Język komentatorów telewizyjnych i radiowych transmisji zawodów sportowych. Dokonaj analizy tego języka na podstawie dowolnie wybranych sprawozdań z imprez sportowych. 16. Literackie inspiracje w języku reklamy. Omów zagadnienie na wybranych 17. Różne środowiska różne sposoby komunikowania się, np. gwara uczniów szkół średnich, kibiców sportowych, informatyków komputerowców, miłośników wędkowania itp. Omów na wybranych
18. Język instrukcji. Analiza wybranych fragmentów tekstów instruktażowych z uwzględnieniem ich poprawności, komunikatywności, itp. 19. Błąd językowy jako źródło komizmu. Analiza wybranego materiału językowego, np. tekstów zapożyczonych i zeszytów uczniowskich, tekstów kabaretowych i in. 20. Pochodzenie i znaczenie nazw miejscowych Twojego regionu. Dokonaj analizy wybranych przykładów. 21. Język prasy. Omów różne odmiany stylu publicystycznego na konkretnych 22. Rola neologizmów w tworzeniu literackiego obrazu świata. Omów zagadnienie na podstawie wybranych tekstów poetyckich. 23. Język poezji barokowej. Scharakteryzuj go, przywołując wybrane teksty tej epoki. 24. Styl biblijny jego rola w literaturze polskiej. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane teksty. 25. Związki frazeologiczne we współczesnej reklamie. Omów zagadnienie na konkretnych 26. Omów na wybranych przykładach związki frazeologiczne pochodzące z literatury antycznej i Biblii, które występują w potocznej odmianie języka polskiego. 27. Zapożyczenia jako sposób bogacenia języka. Omów wpływ dwóch wybranych języków obcych na polszczyznę, uwzględniając uwarunkowania kulturowe i cywilizacyjne. 28. Scharakteryzuj i porównaj mechanizm powstawania metafor poetyckich i językowych. Ustal ich funkcję w aktach komunikacji językowej. 29. Na wybranych przykładach omów funkcje języka potocznego w literaturze współczesnej. 30. Kultura języka w Internecie. Scharakteryzuj język użytkowników Internetu na podstawie samodzielnie zebranego materiału. 31. Specyfika języka bohaterów literatury science-fiction. Omów na przykładzie wybranych utworów. III. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Śląsk i jego mieszkańcy jako temat literatury i innych sztuk. Rozważ problem, odwołując się do wybranych dzieł. 2. Motywy biblijne jako temat literatury i sztuki. Omów metody wykorzystania topiki biblijnej na podstawie wybranych dzieł z różnych epok i dziedzin sztuki. 3. Ruiny, groby, opustoszałe zamki. Omów motyw przemijania w literaturze i innych dziedzinach sztuki XIX w. 4. Motyw tańca w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów temat na wybranych 5. Różne kanony kobiecej urody w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów na wybranych 6. Kicz i dzieło sztuki. Omów istotę dzieła sztuki i cechy kiczu na przykładzie analizy wybranych utworów literackich i malarskich. 7. Barokowy koncept w malarstwie i poezji. Omów charakterystyczne cechy, analizując teksty literackie i obrazy. 8. Symbole i metafory w literaturze i filmie. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł. 9. Motyw dworku szlacheckiego. Omów na wybranych przykładach różnych tekstów kultury. 10. Sposoby wykorzystania techniki impresjonistycznego obrazowania w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych 11. Sposób kreowania postaci kobiecych w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Rozwiń temat na wybranych
12. Upiory, zjawy i duchy. Zaprezentuj sposoby kreowania oraz ich funkcje w dziełach plastycznych i literackich. 13. Literackie i plastyczne obrazy morza. Omów ich funkcje w wybranych dziełach literackich i malarskich. 14. Wizerunek kobiety w literaturze i malarstwie barokowym. Przedstaw na wybranych 15. Topos labiryntu. Przedstaw różne ujęcia i funkcje motywu w wybranych tekstach kultury. 16. Symbolika kwiatów. Przedstaw funkcje tego motywu w literaturze i innych dziedzinach sztuki. 17. Pejzaż górski w literaturze, malarstwie i filmie. Przedstaw różne sposoby jego prezentacji. 18. Wielkie dzieła literackie w filmowej adaptacji Andrzeja Wajdy. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 19. Dziecko jako bohater literatury i innych dzieł sztuki. Przedstaw różne kreacje na wybranych 20. Obraz miasta w literaturze i sztukach plastycznych. Przedstaw różne ujęcia, przywołując wybrane przykłady. 21. Polscy władcy w literaturze i malarstwie. Omów temat na wybranych 22. Czy piosenka rockowa może być poezją? Odpowiedz, analizując wybrane utwory. 23. Pop-kultura. Scharakteryzuj i oceń zjawisko na wybranych 24. Różne ujęcia motywu powrotu w literaturze i filmie. Omów na wybranych 25. Problemy współczesnej młodzieży. Omów zagadnienie, odwołując się do tekstów literackich, filmowych i innych. 26. Artystyczne interpretacje historii w literaturze i malarstwie (np. H. Sienkiewicz i J. Matejko). Dokonaj analizy porównawczej dzieł. 27. Język literatury i język filmu. Porównaj dzieło literackie i jego filmową adaptację. 28. Sposób kreowania postaci historycznych w literaturze polskiej i innych dziedzinach sztuki. Rozwiń temat na wybranych 29. Inspiracje mitologiczne w literaturze i innych dziedzinach sztuki poszczególnych epok. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 30. Bohater literacki a jego kreacja filmowa i/lub teatralna. Omów na wybranych 31. Artystyczne interpretacje krajobrazu wiejskiego w literaturze, malarstwie i filmie. Omów na wybranych 32. Motyw śmierci w literaturze i malarstwie. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady. 33. Problem winy i kary w literaturze i innych dziedzinach sztuki epoki średniowiecza. Omów zagadnienie na wybranych 34. Klasycyzm jako sposób ukazania świata w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady. 35. Symbole w dramatach Stanisława Wyspiańskiego i malarstwie Młodej Polski. Omów ich funkcje na wybranych 36. Porównaj różne wizerunki matki w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Przedstaw na wybranych 37. Rodzina jako motyw obecny w dramacie współczesnym i jego inscenizacjach. Dokonaj porównania, odwołując się do wybranych przykładów. 38. Skonfrontuj różne interpretacje wybranego powstania narodowego w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Odwołaj się do wybranych przykładów.
39. Wielkie przyjaźnie w literaturze i filmie. Omów na wybranych 40. Funkcje motywu wędrówki w literaturze i filmie fantasy. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 41. Samotność przedstaw motyw, ilustrując wypowiedź przykładami tekstów kultury z różnych epok. 42. Hip-hop jako zjawisko w kulturze i języku sztuka czy kicz? Przeprowadź analizę zjawiska i zaprezentuj swój sąd. 43. Symbolika stroju. Omów, analizując wybrane dzieła literatury i innych dziedzin sztuki (np. malarskie, rzeźbiarskie, filmowe, teatralne). 44. Tatry w literaturze i malarstwie Młodej Polski. Omów na wybranych 45. Sceny batalistyczne w literaturze, malarstwie i filmie. Przedstaw i porównaj sposób prezentacji. 46. Ewolucja wizerunku wampira w literaturze, filmie i innych dziedzinach sztuki. Omów zagadnienie na wybranych 47. Motyw anioła w literaturze i filmie. Omów na wybranych