Sprawozdanie/Meeting Report polski przeglą d otorynolaryngologiczny 2 (2013) 245 249 Sprawozdanie z Kferencji NaukowoSzkoleniowej,,Chirurgia endoskowa FESS złoty standard w leczeniu przewlekłego zapenia zatok przynosowych, Wrocław 0410 05102013 Report of the Scientific and Training Cference Endoscic Surgery FESS the gold standard in the treatment of chric rhinosinitis, Wrocław 0410 05102013 Tematyka chirurgii endoskowej zatok przynosowych jest w ostatnim czasie dynamicznie rozwijającym się zagadnieniem w ramach chirurgii w otorynolaryngologii Wynika to z postępów w zakresie technik chirurgicznych, rozwoju wskazań do zabiegu oraz zaawansowanej technologii narzędzi wspomagających chirurga Jnocześnie, wraz z rozwojem tej metody leczenia pojawiają się również trudne przypadki, pytania i wątpliwości Stąd potrzeba zorganizowania kferencji skupiej wyłącznie na zagadnieniu chirurgii endoskowej FESS Kferencja NaukowoSzkoleniowa FESS została zorganizowana w hotelu Hast we Wrocławiu w dn 4 5 października 2013 r przez firmę Mic przy współpracy Dolnośląskiego Centrum Laryngologii pod patratem Dolnośląskiego Oddziału PTORL Głównym spsorem kferencji była firma BerlinChemie Kferencja rozpoczęła się od powitania prelegentów i uczestników przez pana dr n m Macieja Mazura, lekarza otolaryngologa i jnocześnie prezesa firmy Mic, organizatora kferencji (Ryc 1) Podkreślo, że jest to już druga ycja kferencji oraz że zgromadzo rekordową liczbę uczestników z całej Polski w liczbie 160 osób Część merytoryczną kferencji rozpoczął pan prof Oliver Kaschke, chirurg i ordynator Oddziału Klinicznego Otolaryngologii ze Szpita Św Gertrudy w Berlinie, wykładem o anatomii chirurgicznej zatok przynosowych Podczas swojego wystąpienia prof O Kaschke szczegółowo i w bogato iltrowanej prezentacji przstawił zagadnienia anatomiczne związane z chirurgią zatok przynosowych FESS (Ryc 2) Dostępne line wwwsciencirectcom ScienceDirect journ homepage: wwwelseviercom/locate/ppotor [(Ryc_1)TD$FIG] Ryc 1 Powitanie prelegentów i uczestników przez pana dr n m Macieja Mazura Fig 1 Welcome to the sake and participants dr Maciej Mazur Kolejnym etam była prezentacja pana prof Olafa Michela, chirurga i ordynatora Oddziału Klinicznego Otolaryngologii Szpita Uniweyteckiego w Brukseli, na temat wskazań do oracji FESS ze szczególnym uwzględnieniem obrazów radiologicznych Prof Olaf Michel w detach przstawił zagadnienia związane z anizą obrazów radiologicznych pod kątem kwifikacji do zabiegu endoskowej oracji zatok przynosowych (Ryc 3)
246 [(Ryc_4)TD$FIG] [(Ryc_5)TD$FIG] [(Ryc_3)TD$FIG] Ryc 3 Prof Olaf Michel przstawił wykład na temat wskazań do oracji FESS ze szczególnym uwzględnieniem obrazów radiologicznych Fig 3 Prof Olaf Michel gave a lecture indicatis FESS oratis with particular emphasis radiologic images płynów Zmniejsza to znacznie traumę pooracyjną związaną z uwaniem atrunku z nosa po oracji Podczas zabiegów oratorom towarzyszyła pani dr n m Aleksandra SztukaBanel z Dolnośląskiego Centrum Laryngologii, która jnocześnie przygotowała isy pacjentów wyznaczych do zabiegów chirurgicznych Pierwszy zabieg został wykany przez prof Olivera Kaschke na 28letnim pacjencie, który zgłosił się do laryngologa z powodu pogozenia drożności nosa, nasilającego się nocą oraz ściekania obfitej śluzowej wydzieliny po tylnej ścianie gardła i kataru,,przniego dominującego w ciągu dnia 10 lat temu u pacjenta wykano poliktomię nosa, a w okresie pooracyjnym przyjmował sterydy dosowe Zdiagnozowana została u pacjenta również ergia na pyłki drzew, traw, sierść zwierząt, roztocza kurzu, pierze i grzyby Pacjent przebył 5letni cykl odczulania z dobrym efektem, bez objawów astmy W lipcu 2013 roku wykano W następnym wystąpieniu pan dr n m Krzysztof Dke, chirurg i ordynator Oddziału Otolaryngologii Reginego Szpita Scjistycznego w Grudziądzu przstawił etapy i najważniejsze elementy związane z chirurgią endoskową zatoki czołowej i klinowej (Ryc 4) Punktem kulminacyjnym tego dnia były zabiegi chirurgiczne na żywo, transmitowane w technologii HD z si oracyjnej w Dolnośląskim Centrum Laryngologii (Ryc 5) Oracje były komentowane przez moderatora dr n m Józefa Mierzwińskiego, ordynatora Oddziału Otolaryngologii Wojewódzkiego Szpita Dziecięcego w Bydgoszczy Każdy zabieg rozpoczynał się od anizy przypadku, który był poddawany zabiegowi endoskowej chirurgicznej oracji zatok Wszystkie zabiegi FESS zostały wykane z zastosowaniem nawigacji śródoracyjnej i u każdego z pacjentów zastosowano całkowicie biodegradowne atrunki dosowe Nasore, które samoczynnie uwane są z nosa w rezultacie wchłaniania Ryc 4 Dr n m Krzysztof Dke przstawił etapy i najważniejsze elementy związane z chirurgią endoskową zatoki czołowej i klinowej Fig 4 Dr n m Krzysztof Dke present the stages and key elements associat with endoscic frt sin surgery d Ryc 2 Prof Oliver Kaschke przstawił wykład o anatomii chirurgicznej zatok przynosowych Fig 2 Prof Oliver Kaschke gave a lecture surgic anatomy of the paranas sines [(Ryc_2)TD$FIG] Ryc 5 Zabiegi na żywo transmitowane w technologii HD z si oracyjnej w Dolnośląskim Centrum Laryngologii Fig 5 Treatments broadcast live in HD from the orating theater in the Lower Silesian Centre of Laryngology
d TK zatok, w której wykryto masywne polipowate zmiany zapne we wszystkich zatokach przynosowych obtrnie rócz zatok szczękowych (Ryc 6) Skierowano pacjenta do zabiegu FESS i zleco ktynuację sterydoterapii dosowej do czasu zabiegu Następnie dyrektor Szpita św Gertrudy w Berlinie pan dr Stefan Schoch podzielił się swoimi doświadczeniami w dzizinie finansowania świadczeń z zakresu laryngologii w niemieckim systemie kas chorych (Ryc 7) Kolejny zabieg FESS na żywo został wykany przez dr n m Krzysztofa Dke na 42letniej pacjentce, która zgłosiła się do laryngologa z powodu nasilających się od roku bóli głowy leczych doraźnie lekiem przeciwbólowym Pacjentka skierowana została przez neurologa, który wykluczył podłoże neurologiczne bóli głowy W wywiadzie pacjentka podawała nawracające od 10 lat rne zapenia zatok, nasile od 3 lat w ilości 4 5 zaostrzeń rocznie, przłużające się, lecze głównie antybiotykami, zatkany nos, okresowo wydzielinę rną, zaburzenia węchu W czerwcu 2013 r wykano TK zatok, która wykazała przewlekłe zmiany zapne głównie [(Ryc_7)TD$FIG] [(Ryc_8)TD$FIG] Ryc 7 Dr Stefan Schoch przstawił wykład na temat finansowania świadczeń z zakresu laryngologii w niemieckim systemie kas chorych Fig 7 Dr Stefan Schoch gave a lecture financing services in the field of otolaryngology in the German heth insurance system Ryc 6 Tomografia komputerowa: przypadek 1 Fig 6 Comput tomography: case 1 247 [(Ryc_6)TD$FIG] Ryc 8 Tomografia komputerowa: przypadek 2 Fig 8 Comput tomography: case 2
d przstawii wybraną przez siebie drogę postępowania Pozosti uczestnicy okrągłego stołu odnosili się następnie w mie dyskji do efektów zastosowanego leczenia (Ryc 9) Drugi dzień kferencji rozpoczął się od ostatniego już zabiegu oracyjnego FESS z zastosowaniem nawigacji śródoracyjnej Oratorem był prof Olaf Michel Tym razem oracji poddano 29letnią pacjentkę, która w kwietniu 2013 r przyszła do laryngologa z powodu: nawracających zapeń zatok, zaburzeń węchu, bóli głowy w okolicy czoła i nasady nosa TK zatok wykazało przewlekłe zmiany zapne obtrnie w sitowiu, nirożne kompleksy przewodowoujściowe i lejki czołowe Zastosowano leczenie zachowawcze w postaci sterydoterapii miejscowej dosowej W czerwcu 2013 r pacjentka pojawiła się z powodu zaostrzenia zdiagnozowano rne zapenie zatok Zastosowano antybiotykoterapię celowaną na 6 tygodni, leki mukolityczne, przłużo Ryc 9 Okrągły stół na temat technik chirurgicznych w wybranych wskazaniach, którego moderatorem był prof Witold Szyfter Fig 9 Round Table surgic techniques in select indicatis, which was moderat by Professor Witold Szyfter w sitowiu prznim, częściowo tylnym, nirożne kompleksy przewodowoujściowe obtrnie Podano sterydy dosowe przez okres 3 miesięcy We wrześniu 2013 r po 3miesięcznym leczeniu zachowawczym natężenie i częstotliwość bólów głowy nie zmniejszyły się Skierowano pacjentkę do zabiegu FESS Testy ergologiczne ujemne TK zatok wykazała: przewlekłe zmiany zapne głównie w sitowiu prznim i mniej nasile w sitowiu tylnym oraz dyskretne zmiany zapne przewlekłe w postaci zgrubień śluzówki w zatokach szczękowych i czołowych (Ryc 8) Kolejnym etam pierwszego dnia kferencji był okrągły stół na temat technik chirurgicznych w wybranych wskazaniach, którego moderatorem był prof Witold Szyfter, kierownik Katry i Kliniki Otolaryngologii i Onkologii Otolaryngologicznej Uniweytetu Mycznego w Poznaniu W okrągłym stole uczestniczyli: prof Oliver Kaschke (ordynator Klinicznego Oddziału Otolaryngologii Szpita Św Gertrudy w Berlinie), prof Olaf Michel (kierownik Katry i Kliniki Otolaryngologii Szpita Uniweyteckiego w Brukseli), prof Dariz Jurkiewicz (kierownik Kliniki Otolaryngologii oraz Przewodniczący Rady Naukowej Wojskowego Instytutu Mycznego w Wazawie), dr Krzysztof Dke (ordynator Oddziału Otolaryngologii Reginego Szpita Scjistycznego im dr Władysława Biegańskiego w Grudziądzu), dr Małgorzata Leszczyńska (adiunkt w Klinice Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej Uniweytetu Mycznego w Poznaniu), dr Józef Mierzwiński (ordynator Oddziału Laryngologii, Audiologii i Fiatrii Dziecięcej Wojewódzkiego Szpita Dziecięcego w Bydgoszczy), dr Krzysztof Preś (przewodniczący Dolnośląskiego Oddziału PTORL, chirurg w Mic Dolnośląskim Centrum Laryngologii we Wrocławiu) Prelegenci przstawii przypadki ze swojej praktyki chirurgicznej Rozpoczyni od nakreślenia historii mycznej pacjenta, anizy zdjęć radiologicznych i zadawi obecnym [(Ryc_10)TD$FIG]pytanie: jak postąpiliby w podobnym przypadku? Następnie [(Ryc_9)TD$FIG] 248 Ryc 10 Tomografia komputerowa: przypadek 3 Fig 10 Comput tomography: case 3
[(Ryc_1)TD$FIG] polski przeglą d otorynolaryngologiczny 2 (2013) 245 249 249 Ryc 11 Okrągły stół na temat poszerzych wskazań do chirurgii endoskowej zatok przynosowych FESS, którego moderatorem był prof Oliver Kaschke Fig 11 Round Table expand indicatis endoscic sin surgery FESS, which was moderat by Professor Oliver Kaschke sterydoterapię dosową na kolejne 3 miesiące We wrześniu 2013 r po 3 miesiącach od incydentu rnego zaostrzego zapenia zatok wykano ktrolną TK zatok bez zmian w porównaniu z prznim badaniem, bez prawy objawów subiektywnych przewlekłego zapenia zatok (Ryc 10) Skierowano zatem pacjentkę do zabiegu FESS Do czasu zabiegu zleco stosowanie sterydów dosowych Testy ergologiczne ujemne W kolejnych wystąpieniach dr n m Józef Mierzwiński oraz prof Dariz Jurkiewicz przstawili zagadnienia związane z chirurgią FESS u dzieci oraz ieką pooracyjną w chirurgii zatok przynosowych FESS Prof Olaf Michel natomiast przybliżył uczestnikom kferencji najczęstsze powikłania chirurgii zatok przynosowych FESS i postępowanie w powikłaniach Kferencję zakończył okrągły stół na temat poszerzych wskazań do chirurgii endoskowej zatok przynosowych FESS, którego moderatorem był prof Oliver Kaschke Uczestnikami byli pownie: prof Olaf Michel, prof Dariz Jurkiewicz, dr Krzysztof Dke, dr Małgorzata Leszczyńska, dr Józef Mierzwiński Każdy z prelegentów przstawił swój przypadek w zakresie poszerzych wskazań do zabiegów FESS (Ryc 11) Kferencję zakończył pan dr n m Maciej Mazur, prezentując film podsumowujący jej dwa dni Kflikt interesu/cflict of interest Autorka sprawozdania jest zatrudnia przez firmę, która była organizatorem kferencji Finansowanie/Financi support Nie występuje Etyka/Ethics Nie dotyczy Joanna Kuśmierczyk* MEDICUS Aparatura i Instrumenty Myczne Sp z oo SKA, Wrocław, Polska *Adres do korespdencji: ul Grabiszyńska 251 a, 53234 Wrocław, Polska Tel: +48 71 34 72 100; fax: +48 71 34 72 111 Adres email: joannakmierczyk@wppl Otrzymano: 15102013 Zaakceptowano: 28102013 Dostępne line: 6112013 20845308/$ see frt matter 2013 Polish Otorhinolaryngology Head and Neck Surgery Society Publish by Elsevier Urban & Partner Sp z oo All rights reserv http://dxdoiorg/101016/jppotor201310013