ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK RYOŁÓWSTWA MORSKIEGO, 315215 O STRUKTURZE MODUŁOWEJ Wersja po recenzjach Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1
SIS TREŚI 1. TY ROGRAMU: MODUŁOWY... 3 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY... 3 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA:... 3 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 3 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 4 6. RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM... 4 7. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK RYOŁÓWSTWA MORSKIEGO Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO... 5 8. INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK RYOŁÓWSTWA MORSKIEGO... 5 9. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK RYOŁÓWSTWA MORSKIEGO... 6 10. OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK RYOŁÓWSTWA MORSKIEGO Z INNYMI ZAWODAMI... 6 11. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK RYOŁÓWSTWA MORSKIEGO... 6 12. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK RYOŁÓWSTWA MORSKIEGO... 7 13. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW... 10 1. lanowanie i realizacja połowów morskich... 11 2. rowadzenie akcji ratowniczych i ratunkowych na morzu... 29 3. Eksploatacja maszyn i urządzeń okrętowych... 40 4. raktyka morska... 49 ZAŁĄZNIKI... 56 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2
TY SZKOŁY: TEHNIKUM 1. TY ROGRAMU: MODUŁOWY 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: mgr inż. Jacek Rygiel, mgr inż. Wojciech Szczepanek. Recenzenci: mgr Małgorzata Sienna, dr inż. Tadeusz Dąbrowski Konsultanci: mgr inż. Ewa Marciniak-Kulka 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu opracowany jest z uwzględnieniem wymagań określonych w niżej wymienionych dokumentach prawnych: rogram nauczania dla zawodu opracowany został zgodnie z: - Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw - Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego - Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach - Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania - Rozporządzeniem w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników - Rozporządzeniem w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych - Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach - Rozporządzeniem w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach - Rozporządzeniem Ministra infrastruktury z dnia 4 lutego 2005 r z późn. zm. w sprawie wyszkolenia i kwalifikacji zawodowych marynarzy - Rozporządzeniem Ministra infrastruktury z dnia 21 czerwca 2005 r z późn. zm. w sprawie uznania, potwierdzania uznania oraz nadzorowania szkół morskich i ośrodków szkoleniowych - Rozporządzeniem Ministra infrastruktury z dnia 13 lipca 2005 r w sprawie programów szkoleń i wymagań egzaminacyjnych w zakresie kwalifikacji zawodowych marynarzy - Rozporządzeniem Ministra infrastruktury z dnia 4 listopada 2008 r w sprawie świadectw operatora urządzeń radiowych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3
The International onvention on Standards of Training, ertification and Watchkeeping for Seafarers 78/95. IMO, London - 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego przewiduje możliwość kształcenia w tym zawodzie również w szkole policealnej dla młodzieży. rzygotowaniu uczących do pracy w gospodarce morskiej, krajowej i międzynarodowej z uwzględnieniem znajomości całej infrastruktury lądowej, nadbrzeżnej i wodnej pozostającej w ścisłym związku z branżą zawodową pracy na morzu. 6. RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM rzedmioty ogólnokształcące, których kształcenie odbywać się będzie na poziomie rozszerzonym: Matematyka iologia rzedmiot uzupełniający: Historia i społeczeństwo rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4
7. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK RYOŁÓWSTWA MORSKIEGO Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu technik rybołówstwa morskiego uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie stosowane w zawodzie oraz współczesne koncepcje nauczania i uczenia się. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1. umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2. umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3. umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4. umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5. umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6. umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7. umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8. umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu technik rybołówstwa morskiego uwzględniono korelację treści z kształceniem ogólnym polegającą na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: matematyka i biologia, a także podstawy przedsiębiorczości i edukację dla bezpieczeństwa. Zastosowanie rozszerzeń z biologii pozwoli na przybliżenie uczniom zagadnień związanych z rozwojem oraz przebiegiem czynności życiowych organizmów morskich. Z kolei rozszerzenie z matematyki, a w szczególności z trygonometrii, ułatwi realizację zagadnień związanych z prowadzeniem nawigacji oraz zagadnień dotyczących obliczeń związanych z żeglugą po loksodromie. 8. INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK RYOŁÓWSTWA MORSKIEGO Technik rybołówstwa morskiego jest przygotowany do pełnienia wachty na statku rybackim (zgodnie z Konwencją STW 78/95 na poziomie szypra rybołówstwa morskiego). W trakcie czteroletniej nauki w technikum morskim kształcenie realizowane jest zgodnie z Konwencją STW w oparciu o rogram szkolenia i wymagania egzaminacyjne na dyplom szypra 1 i 2 klasy rybołówstwa morskiego. rzed odbyciem praktyk morskich uczeń otrzymuje świadectwo przeszkolenia w zakresie bezpieczeństwa, której jest niezbędne do zamustrowania na statku. Świadectwo to potwierdza przeszkolenia w zakresie: indywidualnych technik ratunkowych; ochrony przeciwpożarowej; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5
elementarnych zasad udzielania pierwszej pomocy medycznej; bezpieczeństwa własnego i odpowiedzialności wspólnej. onadto, uczeń może uzyskać poniższe świadectwa, niezbędne do otrzymania dyplomu oficera wachtowego: 1) świadectwo przeszkolenia w zakresie ochrony przeciwpożarowej stopień wyższy; 2) świadectwo przeszkolenia w zakresie udzielania pierwszej pomocy medycznej; 3) świadectwo przeszkolenia w zakresie wykorzystania radaru i ARA na poziomie operacyjnym; 4) świadectwo operatora łączności belskiego zasięgu GMDSS. oziom szkolenia teoretycznego jest wystarczający do uzyskania dyplomu szypra 1 klasy rybołówstwa morskiego, jednakże uczeń otrzymuje świadectwo marynarza wachtowego. Wynika to ze zbyt krótkiej praktyki na morzu. o ukończeniu szkoły absolwenci mogą podejmować pracę w dziale pokładowym na statkach morskich, (handlowych i rybackich u armatorów polskich i zagranicznych), Straży Granicznej, a także na jednostkach hydrograficznych, jednostkach pływających służb portowych czy ratownictwa morskiego. 9. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK RYOŁÓWSTWA MORSKIEGO Zawód Technik rybołówstwa morskiego jest ściśle związany z gospodarką morską, a w szczególności z sektorem rybołówstwa morskiego, obejmującego zarówno połowy oceaniczne, jak i prowadzone na akwenach przybrzeżnych. 10. OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK RYOŁÓWSTWA MORSKIEGO Z INNYMI ZAWODAMI Zawód Technik rybołówstwa morskiego nie ma wspólnej kwalifikacji z innymi zawodami. Występują tylko wspólne efektach kształcenia w ramach obszaru kształcenia stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: Technik Nawigator Morski, Technik Żeglugi Śródlądowej, Technik Rybołówstwa Morskiego KZ(A.r). onadto w zawodzie tym występuje wspólna jednostka efektów kształcenia z zawodem Technik Nawigator Morski: rowadzenie akcji ratowniczych i ratunkowych na morzu (R.12(3), A.39(3)) 11. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK RYOŁÓWSTWA MORSKIEGO Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie Technik rybołówstwa morskiego powinien być przygotowany do wykonywania przynajmniej następujących zadań zawodowych: 1) planowania i wykonywania prac związanych z prowadzeniem podróży morskiej; 2) wykonywania prac związanych z realizacją procesów ładunkowych; 3) eksploatowania urządzeń i systemów statkowych; 4) prowadzenia akcji ratowniczych i ratunkowych na morzu. Do wykonywania wyżej wymienionych zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, na które składają się: rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6
1) efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów; 2) efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru administracyjno-usługowego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów KZ(A.r); 3) efekty kształcenia właściwe kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie Technik rybołówstwa morskiego: ełnienie wachty morskiej i portowej na statku rybackim (R.12) 12. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK RYOŁÓWSTWA MORSKIEGO Ramowy plan nauczania określa minimalne liczby godzin, które szkoła powinna przeznaczyć na realizacje zajęć zawodowych: Kształcenie zawodowe teoretyczne 735 godz Kształcenie zawodowe praktyczne 735 godz. Łącznie 1470 godz. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie Technik rybołówstwa morskiego minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: na kształcenie w ramach kwalifikacji R.12. przeznaczono minimum 1000 godzin na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono minimum 200 godzin. Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze modułowej Lp. Kod i nazwa modułu Klasa Liczba godzin I II III IV w cyklu kształcenia 1 M1 lanowanie i realizacja połowów morskich* 2 2 8 8 7 7 10 22 660 2 M2 rowadzenie akcji ratowniczych i ratunkowych na morzu 6 6 6 6 2 13 390 3 M3 Eksploatacja maszyn i urządzeń okrętowych 8 8 2 2 10 300 I II I II I II I II tygodnio wo łącznie Łączna liczba godzin 10 10 16 16 13 13 12 0 45 1350 4 raktyka morska 3 3 2 2 5 160 Łączna liczba godzin kształcenia zawodowego 10 10 19 19 15 15 12 0 50 1510 Zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych oraz na statku rybackim w warunkach morskich i portowych rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7
Zajęcia praktyczne muszą odbywać się w grupach określonych w Rozporządzeniu MI w sprawie uznania, potwierdzania uznania oraz nadzorowania Szkół morskich i Ośrodków Szkoleniowych EGZAMIN OTWIERDZAJĄY KWALIFIKAJĘ R.12 ODYWA SIĘ OD KONIE IERWSZEGO SEMESTRU KLASY ZWARTEJ. *W klasie 2 w I semestrze uwzględniono odstawowe kursy bezpieczeństwa żeglugi w wymiarze 3 godzin wykładów i 2 godzin ćwiczeń na Ośrodku ratownictw morskiego Wykaz jednostek modułowych dla zawodu technik rybołówstwa morskiego Nazwa modułu 1. lanowanie i realizacja połowów morskich 2. rowadzenie akcji ratowniczych i ratunkowych na morzu 3. Eksploatacja maszyn i urządzeń okrętowych Nazwa jednostki modułowej Liczba godzin przewidziana na jednostkę 1.1. lanowanie i realizacja podróży morskiej 300 1.2. Realizowanie połowów morskich 270 1.3. Zarządzanie statkiem rybackim 90 2.1. Wykorzystanie systemu GMDSS w łączności morskiej 120 2.2. Ratowanie życia ludzkiego i mienia na morzu oraz bezpieczeństwo nawigacji 2.3. osługiwanie się językiem angielskim w komunikacji morskiej 90 3.1. Eksploatowanie urządzeń i mechanizmów pomocniczych siłowni okrętowych 3.2. Eksploatowanie siłowni okrętowych 75 3.3. Wykonywanie napraw i konserwacji sprzętu i urządzeń na statku rybackim 4. raktyka morska 4.1 raktyka marynarska 160 4.1 raktyka nawigacyjna 160 180 45 180 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8
Mapa dydaktyczna: Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 315215.M3 315215 technik rybołówstwa morskiego 315214.M3.J1 315214.M3.J2 315214.M3.J3 315215.M2 315214.M2.J2 315214.M2.J3 315214.M2.J1 315215.M1 315214.M1.J1 315214.M1.J2 315214.M1.J3 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9
13. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW W programie nauczania dla zawodu technik rybołówstwa morskiego zastosowano taksonomię celów A. Niemierko 1. M1 lanowanie i realizacja połowów morskich 660 godzin 2. M2 rowadzenie akcji ratowniczych i ratunkowych na morzu 390 godzin 3. M3 Eksploatacja maszyn i urządzeń okrętowych 300 godzin 4. raktyka morska 320 godzin Zajęcia laboratoryjne oraz ćwiczenia muszą odbywać się w grupach określonych w Rozporządzeniu Ministra infrastruktury z dnia 21 czerwca 2005 r. w sprawie uznania, potwierdzania uznania oraz nadzorowania wyższych szkół morskich i ośrodków szkoleniowych. Zgodnie z tym rozporządzeniem grupa ćwiczeniowa nie powinna liczyć więcej niż 6 osób, chyba że szczegółowe wymagania niezbędne do realizacji szkoleń bezpieczeństwa i dodatkowych szkoleń specjalistycznych określone w załączniku 1 do rozporządzenia przewidują inaczej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10
1. lanowanie i realizacja połowów morskich M1.J1 lanowanie i realizacja podróży morskiej 300 godzin; M1.J2 Realizowanie połowów morskich 270 godzin; M1.J3 Zarządzanie statkiem rybackim 90 godzin. Moduł lanowanie i realizacja połowów morskich, realizuje materiał kształcenia zawarty w Rozporządzeniu Ministra infrastruktury z dnia 13 lipca 2005 r. w sprawie programów szkoleń i wymagań egzaminacyjnych w zakresie kwalifikacji zawodowych marynarzy. Obejmuje on przedmioty: - Nawigacja - Urządzenia nawigacyjne - Meteorologia i oceanografia - Technologie przewozu i techniki połowu ryb - udowa i stateczność statku - rawo morskie i ochrona środowiska morskiego - Eksploatacja i zarządzanie statkiem rybackim zamieszczone w Rozdziale VII w programie szkolenia i wymaganiach egzaminacyjnych na dyplom szypra 2 klasy oraz dyplom szypra 1 klasy rybołówstwa morskiego oraz w Rozdziale VIII w programie szkolenia w zakresie wykorzystania radaru i ARA na poziomie operacyjnym. M1.J1 lanowanie i realizacja podróży morskiej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna R.12.1(1)1 zdefiniować układy odniesienia, współrzędnych oraz morskie jednostki miary oraz je przy planowaniu podróży morskiej R.12.1(3)1 zdefiniować różne systemy podziału horyzontu obserwatora R.12.1(3)2 wykorzystać różne systemy podziału horyzontu obserwatora do określania kierunków na morzu R.12.1(3)3 wykorzystać system okrężny podziału horyzontu obserwatora do określania kursów statku oraz namiarów na obiekty i znaki nawigacyjne R.12.1(3)4 wykorzystać kąty kursowe do określenia położenia obiektów i znaków nawigacyjnych Materiał kształcenia Kształt i rozmiary Ziemi. Układy odniesienia i współrzędnych. Różnica długości i szerokości geograficznej. Zboczenie nawigacyjne Horyzont i widnokrąg. Morskie jednostki miary. rędkość i droga statku. Magnetyzm Ziemi - deklinacja, inklinacja, natężenie pola magnetycznego. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11
R.12.1(4)1 wyjaśnić zasady określania całkowitej poprawki kompasu magnetycznego R.12.1(4)2 zdefiniować kursy i namiary rzeczywiste, magnetyczne, kompasowe i żyrokompasowe R.12.1(4)3 określić wartości całkowitej poprawki kompasu magnetycznego oraz poprawki żyrokompasu R.12.1(4)4 dokonać zamiany kursów i namiarów kompasowych na rzeczywiste i odwrotnie R.12.1(4)5 dokonać zamiany kursów i namiarów żyrokompasowych na rzeczywiste R.12.1(5)1 wyjaśnić zasady określania dewiację kompasu magnetycznego i sporządzania tabeli dewiacji R.12.1(5)2 określić dewiację kompasu magnetycznego przy wykorzystaniu nabieżników, żyrokompasu i przy dalbie dewiacyjnej R.12.1(5)3 sporządzić tabelę dewiacji R.12.1(1)2 określić zasady realizacji podróży morskiej na akwenach, na których występują systemy rozgraniczenia ruchu R.12.1(1)3 określić zasady realizacji podróży morskiej na akwenach, na których występują systemy monitorowania ruchu statków R.12.1(1)4 zaplanować podróż na wodach otwartych i przybrzeżnych R.12.1(1)5 określić zasady prowadzenia nawigacji podczas ograniczonej widzialności R.12.1(6)1 określić współrzędne pozycji zliczonej przy biernym i czynnym uwzględnianiu wiatru R.12.1(6)2 określić współrzędne pozycji zliczonej przy biernym i czynnym uwzględnianiu prądu; R.12.1(6)3 określić parametry prądu R.12.1(7)1 określić pozycję statku z widocznych znaków nawigacyjnych R.12.1(7)2 ocenić dokładność linii pozycyjnych oraz pozycji obserwowanej statku R.12.1(8)1 wykorzystać radionamierniki oraz naziemne systemy nawigacyjne do określenia pozycji statku R.12.1(8)2 wykorzystać nawigacyjne systemy satelitarne do określenia pozycji statku Magnetyzm statku - dewiacja, kontrola i określanie całkowitej poprawki kompasu. Sporządzanie tabeli dewiacji. Kierunki na morzu. Kursy, namiary i kąty kursowe. Zamiana kierunków na morzu, uwzględnianie deklinacji, dewiacji, poprawki żyrokompasu. osługiwanie się przyborami nawigacyjnymi. Nanoszenie pozycji o zadanych współrzędnych geograficznych. Zdejmowanie współrzędnych z mapy. omiar odległości na mapie Merkatora. ozycja zliczona statku. Wpływ wiatru na statek, kąt drogi po wodzie, bierne i czynne uwzględnianie wiatru. Wpływ prądu na statek, kąt drogi nad dnem bierne i czynne uwzględnianie prądu. ierne i czynne uwzględnianie wiatru i prądu. Określanie parametrów prądu prędkość nad dnem i po wodzie. Dokładność pozycji zliczonej. ozycja obserwowana statku. Linie pozycyjne i ich rodzaje. Wyznaczanie pozycji obserwowanej na podstawie znaków nawigacyjnych. Wyznaczanie pozycji obserwowanej z radionamiarów oraz naziemnych systemów nawigacyjnych. Wyznaczanie pozycji za pomocą nawigacyjnych systemów satelitarnych oraz systemów różnicowych. Dokładności pozycji obserwowanej. Mapy elektroniczne. Wykorzystanie EDIS i zintegrowanych systemów rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12
R.12.1(8)3 wykorzystać nawigacyjne systemy różnicowe do określenia pozycji statku R.12.1(9)1 rozróżnić i zdefiniować formaty i systemy map elektronicznych R.12.1(9)2 rozróżnić różne systemy nawigacji zintegrowanej R.12.1(9)3 wykorzystać systemy nawigacji zintegrowanej ES i EDIS do prowadzenia nawigacji; R.12.1(10)1 wyjaśnić zasady analitycznego określania współrzędnych punktu przeznaczenia, KDd i odległości podczas żeglugi po loksodromie R.12.1(10)2 wyjaśnić zasady analitycznego zliczenia matematycznego prostego i złożonego podczas żeglugi po loksodromie R.12.1(10)3 wykorzystać metodę średniej i powiększonej szerokości do określenia współrzędnych punktu przeznaczenia, KDd i odległości podczas żeglugi po loksodromie R.12.1(10)4 wykorzystać zliczenie matematyczne proste i złożone podczas żeglugi po loksodromie R.12.1(23)1 wykorzystać system oznakowania nawigacyjnego (IALA) w różnych rejonach pływania H(1)2 rozróżnić pojęcia związane z ergonomia pracy przy komputerze, mapach elektronicznych i zintegrowanych systemach nawigacyjnych H(4)2 przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia związane z bezpiecznym prowadzeniem statku po zaplanowanej trasie podróży; R.12.1(2)1 rozpoznać odwzorowania kartograficzne stosowane na mapach nawigacyjnych R.12.1(2)2 określić zasady korekty polskich i angielskich map i wydawnictw nawigacyjnych R.12.1(2)3 posłużyć się polskimi i angielskimi mapami nawigacyjnymi przy planowaniu i realizacji podróży R.12.1(2)4 dokonać korekty polskich i angielskich map i wydawnictw nawigacyjnych KZ(A.r)(1)1 sklasyfikowaćmapy i wydawnictwa nawigacyjne KZ(A.r)(1)2 posłużyć się mapami nawigacyjnymi KZ(A.r)(1)3 posłużyć się wydawnictwami nawigacyjnymi nawigacyjnych do prowadzenia nawigacji Żegluga po loksodromie zliczenia matematyczne proste i złożonego w żegludze po loksodromie. lanowanie podróży i prowadzenie nawigacji na wodach otwartych i przybrzeżnych Zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia związane z bezpiecznym prowadzeniem statku po zaplanowanej trasie podróży Ergonomia pracy przy komputerze i na symulatorze Kartografia rodzaje odwzorowań kartograficznych Odwzorowanie Merkatora i gnomoniczne Mapy morskie Symbole stosowane na mapach polskich i angielskich omoce nawigacyjne polskie i angielskie oprawianie map i wydawnictw polskich i angielskich Wiadomości żeglarskie i Admiralty Notices to Marines. Zasady znakowania i identyfikacji niebezpieczeństw nawigacyjnych, znaki i światła nawigacyjne rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13
R.12.1(11)1 przedstawić ogólną budowę oraz zasadę działania kompasów magnetycznych, elektronicznych, satelitarnych oraz żyrokompasów R.12.1(11)2 przedstawić ogólną budowę oraz zasadę działania autopilotów R.12.1(11)3 przedstawić ogólną budowę oraz zasadę działania różnego rodzaju logów R.12.1(11)4 przedstawić ogólną budowę oraz zasadę działania echosond nawigacyjnych i rybackich R.12.1(11)5 określić zasady oceny dokładności wskazań urządzeń nawigacyjnych R.12.1(11)6 wykorzystać kompasy magnetyczne, elektroniczne, satelitarne oraz żyrokompasy do określania kierunków na morzu R.12.1(11)7 wykorzystać autopiloty do automatycznego utrzymywania statku na zadanym kursie R.12.1(11)8 wykorzystać logi do pomiaru prędkości i przebytej przez statek drogi R.12.1(11)9 wykorzystać echosondy do pomiaru głębokości oraz lokalizacji ławic rybnych R.12.1(11)10 ocenić dokładność wskazań urządzeń nawigacyjnych H(1)1 rozróżnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy przy obsłudze okrętowych urządzeń nawigacyjnych H(4)1 przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z obsługą okrętowych urządzeń nawigacyjnych Elektronawigacja: udowy i zasady działania kompasów magnetycznych. odstawy teorii, budowy i zasady działania żyrokompasów. Kontrola wskazań żyrokompasów. łędy żyrokompasu - wyznaczanie i korekta. Kompasy elektroniczne i satelitarne. Autopilot - budowa, zasada działania i obsługi. Alarmy autopilota testowanie, ustawianie parametrów. omiar prędkości: Zasada pomiaru głębokości Radionawigacja: ropagacja fal radiowych pasm stosowanych w nawigacji, Radionamierzanie - zasada pomiaru, sposoby wykorzystania, Radionamierzanie w paśmie UKF - dokładności pomiarów, zasady wykorzystania Systemy radionawigacyjne bliskiego zasięgu Systemy satelitarne i różnicowe- zasada działania, wykorzystanie, dokładność wskazań. Układy map elektronicznych w radarach nawigacyjnych, zastosowanie, Systemy nawigacji zintegrowanej, Systemy AIS i VDR, H podczas obsługi okrętowych urządzeń nawigacyjnych R.12.1(12)1 przedstawić ogólną budowę oraz zasadę działania radaru Zasada działania i obsługi radarów: R.12.1(12)2 przedstawić ogólną budowę oraz zasadę działania ARA R.12.1(12)3 wyjaśnić zasady wykorzystania nakresu radarowego przy określeniu parametrów ruchu innych statków i wykonywaniu manewrów antykolizyjnych R.12.1(12)4 wyjaśnić zasady określania pozycji obserwowanej statku przy wykorzystaniu radarów nawigacyjnych Włączanie i obsługa radaru: Nakresy radarowe: Wykorzystanie radaru: Wykorzystanie radaru do celów antykolizyjnych - zastosowanie przepisów MDM w celu zapobiegania kolizjom i sytuacjom nadmiernego zbliżenia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14
R.12.1(12)5 wykorzystać nakresy radarowe do określenia parametrów ruchu innych statków i wykonywania manewrów antykolizyjnych R.12.1(12)6 wykorzystać radar do wykonywania manewrów antykolizyjnych R.12.1(12)7 wykorzystać radar do określenia pozycji obserwowanej statku R.12.1(12)8 wykorzystać urządzenia do automatycznego wykonywania nakresów radarowych do celów antykolizyjnych; R.12.1(13)1 posłużyć się podstawowymi pojęciami z zakresu meteorologii i oceanografii R.12.1(13)2 Zinterpretować i wykorzystać informację hydrometeorologiczną odebraną na statku R.12.1(13)3 prognozować pogodę na podstawie zmierzonych na statku i obserwowanych jej elementów R.12.1(13)4 posłużyć się statkowymi przyrządami meteorologicznymi omoce nakresowe ATA i EA - zasada działania i możliwości wykorzystania. Zasada działania ARA: Obsługa urządzeń ARA: Atmosfera, ogólna cyrkulacja. hmury, opady atmosferyczne. Układy baryczne, fronty atmosferyczne. Widzialność i mgła, rodzaje mgły i warunki występowania. Elementy pogody mierzone i obserwowane na statku. Obsługa statkowych przyrządów meteorologicznych. Morska służba meteorologiczna, odbiór informacji meteorologicznej na statku. Interpretacja i wykorzystanie informacji meteorologicznej odebranej na statku. rądy morskie. Zmiany poziomu morza, falowanie wiatrowe. Zjawiska lodowe. Sytuacja synoptyczna - zasada interpretacji, prognozowanie warunków pogodowych. Mapy faksymilowe - odbiór, rodzaje, rejony. Strefy sztormowe niżów barycznych, zasady omijania. lanowane zadania raca na mapie nawigacyjnej: Nanieś na mapę nawigacyjną pozycję statku o zadanych współrzędnych oraz zdejmij z mapy współrzędne wskazanego znaku nawigacyjnego. Mając daną tabele dewiacji kompasu magnetycznego, wartość deklinacji magnetycznej umieszczoną na mapie, podaj namiar magnetyczny i odległość do znaku nawigacyjnego. Wyniki wpisz do odpowiedniej tabeli zamieszczonej w arkuszu ćwiczeń. Obsługa urządzeń nawigacyjnych: Włącz odbiornik systemu GS. Odczytaj współrzędne geograficzne, określ dostępność satelitów oraz zaplanuj trasę podróży według wskazań umieszczonych w arkuszu ćwiczeń. Nakres radarowy: Dysponując parametrami ruch własnego statku oraz dwoma pozycjami echa zmierzonymi w odstępie 6 minut. Oblicz kurs rzeczywisty i prędkość obserwowanego statku, odległość oraz czas największego zbliżenia. Określ czy dojdzie do sytuacji nadmiernego zbliżenia oraz opierając się na MZZM oceń, która jednostka musi ustąpić pierwszeństwa drogi. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Realizacja materiału kształcenia zawartego w tym dziale powinna odbywać się w pracowni nawigacji i locji, której wyposażenie powinno składać się między innymi z stanowiska ćwiczeniowego obejmującego: stół nawigacyjny z kompletem przyrządów i przyborów nawigacyjnych oraz mapy nawigacyjne, pracownie urządzeń nawigacyjnych, ARA i meteorologii i oceanografii oraz symulator radarowo nawigacyjny. Zgodnie z rozporządzeniem minimalna liczba godzin przewidziana na realizację materiału kształcenia wynosi 229 godzin w tym 105 godzin wykładu i 124 godziny zajęć laboratoryjnych. Zaleca się dodatkowo przeprowadzenie: - 8 godzin ćwiczeń na mapie obejmujących posługiwanie się przyborami nawigacyjnymi. - 40 godzin ćwiczeń na symulatorze obejmujących planowanie i realizację podróży. - 7 godzin ćwiczeń z zakresu posługiwania się i wyszukiwania informacji znajdujących się w polskich i angielskich pomocach nawigacyjnych. - 10 godzin ćwiczeń na symulatorze obejmujących zapoznanie się i obsługą panelu urządzeń nawigacyjnych. - 6 godzin ćwiczeń z zakresu obsługi statkowych przyrządów meteorologicznych. Środki dydaktyczne Tablica tradycyjna, rzutnik, komputer i projektor multimedialny ekran, prezentacje multimedialne, globus, mapy nawigacyjne w odwzorowaniu Merkator, przybory nawigacyjne, arkusze ćwiczeń, meteorologiczny sprzęt pomiarowy, atlasy chmur, klucze SHI, mapy pogodowe, mapy faksymilowe, locja, odbiornik systemy NAVTEX, symulator radarowo nawigacyjny wyposażony w:nawigacyjne mostki szkolne, układ sterowania kursem i prędkością statku własnego, wskaźniki radaru i ARA, radiotelefon, oprogramowanie umożliwiające prezentację zakłóceń obrazu radarowego, mapy i wydawnictwa nawigacyjne, instrukcje do ćwiczeń i urządzeń, modele kompasów magnetycznych i żyroskopowych, symulator autopilota, panele kontrolne echosond oraz logów, rzeczywiste odbiorniki systemów nawigacyjnych, arkusze ćwiczeń. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą będzie wykład informacyjny, pokaz z użyciem komputera oraz ćwiczenia praktyczne na mapie, ćwiczenia praktyczne na symulatorze. Formy organizacyjne Zajęcia prowadzone w formie wykładów powinny odbywać się w pracowni z całością klasy. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów na tych zajęciach: zbiorowa jednolita Ćwiczenia laboratoryjne powinny odbywać się w grupach, których liczebność została określona w rozporządzeniu. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów na tych zajęciach: indywidualna zróżnicowana ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testów wielokrotnego wyboru oraz testów praktycznych obejmujących posługiwanie się przyborami nawigacyjnymi podczas pracy na mapie nawigacyjnej, testów praktycznych obejmujących obsługę urządzeń i systemów nawigacyjnych, testów praktycznych obejmujących obsługę radaru oraz nawigacyjnego i antykolizyjnego wykorzystania radaru i ARA. Zaliczenie powinno obejmować umiejętności obsługi rzeczywistego radaru z anteną i blokiem nadawczoodbiorczym prezentującego obraz rzeczywisty (niesymulowany). Zaliczenie testów praktycznych w posługiwaniu się przyrządami meteorologicznymi. Testy praktyczne powinny składać się z arkuszy ćwiczeń oraz punktaków umożliwiających ocenę punktową poszczególnych elementów testów. Zaliczenie tej jednostki modułowej jest niezbędne do uzyskania pozytywnej oceny z modułu. Do testu wielokrotnego wyboru jak i testu praktycznego zaleca się stosowanie poniższych kryteriów oceny: od 50% ocena: dopuszczający; od 60% ocena: dostateczny; od 75% ocena: dobry; od 90% ocena: bardzo dobry; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości i potrzeb ucznia. M1.J2 Realizacja połowów morskich Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia R.12.1(14)1 określić wpływ czynników eksploatacyjnych i hydrometeorologicznych na cechy manewrowe statku R.12.1(14)2 określić zasady manewrowania statkiem podczas podróży morskiej, manewrowania w porcie oraz na innych wodach ograniczonych R.12.1(14)3 manewrować statkiem podczas podróży morskiej, w porcie oraz na innych wodach ograniczonych* R.12.1(15)1 określić zasady manewrowania statkiem w różnych warunkach pogodowych R.12.1(15)2 określić zasady manewrowania statkiem podczas wydawania i wybierania narzędzi połowowych oraz połowów morskich R.12.1(15)3 wykorzystać symulator do manewrowania statkiem w różnych warunkach pogodowych ; R.12.1(15)4 wykorzystać symulator do manewrowania statkiem podczas wydawania i wybierania narzędzi połowowych oraz prowadzenia połowów morskich echy manewrowe statków. Wpływ czynników eksploatacyjnych i hydrometeorologicznych na cechy manewrowe statku. yrkulacja, hamowanie swobodne i wymuszone. Urządzenia sterowe, stery oraz rozkład sił na sterze. oczne działanie śruby. Współdziałanie kadłuba, śrub i steru Zasady rzucania kotwicy, manewry kotwiczne. Manewry cumownicze do nabrzeża, obiektów pływających, beczek cumowniczych, dalby i drugiego statku. Manewry na rzece. Manewry "człowiek za burtą". Manewrowanie w sytuacjach prowadzenia asysty i akcji ratowniczych. Metody podejmowania osób z ŁR i tratw ratunkowych. Środki ostrożności podczas manewrowania w celu opuszczenia ŁR i tratw ratunkowych w różnych warunkach pogodowych. Manewrowanie w systemach rozgraniczenia ruchu. Wymijanie i wyprzedzanie na wąskich torach wodnych. Zapas wody pod stępką, osiadanie statku Manewrowanie statkiem na płytkowodziu. Żegluga i manewrowanie na akwenach zalodzonych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17
Żegluga i manewrowanie w sztormie. Manewrowanie w czasie połowów oraz wydawania i wybierania narzędzi połowowych w różnych warunkach pogodowych. Sterowanie awaryjne. Holowania morskie. R.12.1(20)1 rozróżnić podstawowe gatunki ryb użytkowych Morza ałtyckiego Zasoby mórz i podstawy ich racjonalnej eksploatacji odstawy prawne rybołówstwa morskiego w R.12.1(20)2 wskazać rozmieszczenie łowisk na akwenie Morza ałtyckiego Rzeczypospolitej olskiej. R.12.1(16)1 określić zasady dobierania narzędzi i technik połowu do gatunku ryb Ogólne zapoznanie z regulacjami FAO, MO oraz IMO morskich dotyczącymi rybołówstwa. R.12.1(16)2 wymienić i omówić podstawowe akty prawne dotyczące ochrony odstawowe pojęcia i klasyfikacja narzędzi rybołówstwa morskiego połowowych R.12.1(16)3 użyć odpowiednich narzędzi i technik połowu w zależności od Technologia sieciarstwa gatunków poławianych ryb morskich Narzędzia połowów. R.12.2(6)1 określić zasady eksploatacji narzędzi połowowych Mechanika narzędzi połowów. Sprawność eksploatacyjna narzędzi połowów. R.12.2(6)2 dokonać napraw narzędzi połowowych Zbrojenie narzędzi połowów. H(1)3 rozróżnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy na statku Konserwacja narzędzi połowu oraz ich naprawa rybackim Metody połowowe. H(1)4 określić zasady wykorzystania sprzętu przeciwpożarowego na statku Zasady mocowania i przewozu osprzętu i narzędzi rybackim połowowych. H(4)3 przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka wynikające z posługiwania się osprzętem pokładowym i narzędziami połowu KZ(A.r)(2)1 scharakteryzować różne rodzaje statków Klasyfikacja i typy statków KZ(A.r)(2)2 scharakteryzować systemy transportowe dla ładunków jednostkowych i masowych; KZ(A.r)(3)1 określić rodzaje towarów i ładunków; KZ(A.r)(3)2 określić właściwości towarów i ładunków; KZ(A.r)(5)1 posłużyć się terminologią z zakresu eksploatacji portów i terminali; KZ(A.r)(5)2 scharakteryzować rodzaje portów i terminali; KZ(A.r)(6)1 posłużyć się terminologią z zakresu wysług wykonywanych w portach morskich Składniki i funkcjonowanie oraz rodzaje systemów transportowych. Rodzaje towarów i ładunków oraz ich właściwości rzewóz ładunków jednostkowych i masowych Ładunki niebezpieczne. Terminologia dotycząca eksploatacji portów i terminali. Funkcje i rodzaje portów i terminali. Zasady obsługi środków transportu morskiego. Odprawy środków transportu morskiego w portach i rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18
KZ(A.r)(6)2 charakteryzuje rodzaje usług wykonywanych w portach morskich terminalach Metody przewozu ryb. R.12.1(17) 4 posłużyć się podstawowymi pojęciami z zakresu transportu ryb Zasady sztauowania skrzyń. morskich Urządzenia do przeładunku ryb. R.12.1(18)1 określić zasady załadunku i transportu ryb morskich Wykorzystanie ładowni izotermicznych. Wykorzystanie ładowni chłodzonych. R.12.1(19)1 wyjaśnić różnicę między ładowniami chłodniczymi i izotermicznymi wykorzystywanymi w transporcie ryb morskich R.12.1(21)1 określić parametry mające wpływ na transport ryb morskich oraz określić zasady stosowania materiałów sztauerskich i separacyjnych R.12.2(7)1 scharakteryzować linie produkcyjne stosowane w przetwórstwie odstawowe wiadomości z technologii zabezpieczania rybnym i przetwórstwa surowca rybnego. R.12.2(7)2 przestrzegać procesów konserwacji, przetwórstwa i przechowywania Obróbka wstępna surowca rybnego. surowca rybnego rybnym Technologia konserwacji, przetwórstwa i przechowywania surowca rybnego. R.12.2(8)1 scharakteryzować sposoby przygotowywania ryby morskie do odstawowe wiadomości o maszynach, liniach przetwórstwa, transportu i sprzedaży produkcyjnych i automatyzacji procesów R.12.2(8)2 posortować różne gatunki ryb morskich w zależności od sposobu ich produkcyjnych. przetwórstwa i przygotować je do transportu Maszyny i urządzenia stosowane przy wstępnej R.12.2(9)1 określić sposób wykonania obróbki wstępnej surowców rybnych obróbce surowca rybnego. R.12.2(9)2 obsłużyć i konserwować maszyny przetwórstwa rybnego; Urządzenia i linie produkcyjne stosowane w różnych technologiach przetwórstwa rybnego. H(4)4 przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka podczas posługiwania Urządzenia chłodnicze i zamrażalnicze. się urządzeniami i maszynami przetwórstwa rybnego. Eksploatacja maszyn przetwórstwa rybnego. H podczas eksploatacji maszyn i urządzeń przetwórstwa rybnego. R.12.1(17)1 rozróżnić instytucje klasyfikacyjne oraz klasy statków Instytucje klasyfikacyjne, klasa statku. Typy statków rybackich, wymiary główne i R.12.1(17)2 rozróżnić typy statków rybackich, wymiary główne i podstawowe podstawowe charakterystyki eksploatacyjne statku. charakterystyki eksploatacyjne statku odstawowe elementy konstrukcyjne statku R.12.1(17)3 określić elementy konstrukcyjne statku rybackiego i ich nazewnictwo. Materiały do konstrukcji kadłubów okrętowych. odział kadłuba na przedziały wodoszczelne. Wytrzymałość kadłuba. Analiza planu ogólnego statku rybackiego. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19
Analiza przepisów instytucji klasyfikacyjnych w zakresie wymagań odnośnie wodoszczelności i strugoszczelności zamknięć. ojęcie niezatapialności statku linie graniczne, podział grodziowy, stopień zatapialności. R.12.2(10)1 rozpoznać rodzaj i przeznaczenie omasztowania statku Systemy balastowe i zęzowe. Łańcuchy i liny statku. R.12.2(10)2 rozpoznać rodzaj i przeznaczenie olinowania statku Korozja kadłuba i metody zapobiegawcze. R.12.2(11)1 rozpoznać oraz określić zasady eksploatacji urządzeń przeładunkowych rocedury prób, obsługi i konserwacji. na statku okładowa służba portowa, wskazania dobrej praktyki R.12.2(11)2 rozpoznać oraz określić zasady eksploatacji osprzętu przeładunkowego morskiej i pomocniczego na statku Instalacje zasilające zasady obsługi R.12.2(12)1 określić rodzaje łańcuchów i lin statku R.12.2(12)2 określić obciążenie niszczące i dopuszczalne obciążenie robocze lin R.12.2(12)3 określić obciążenie niszczące i dopuszczalne obciążenie robocze osprzętu ruchomego R.12.2(12)4 określić i dobrać wyposażenie osprzętu do wykonywanej pracy R.12.2(13)1 rozpoznać wyposażenie cumownicze i holownicze statku; R.12.2(13)2 określić zasady obsługi wind kotwicznych i kabestanów R.12.2(14)1 przedstawić zasady organizacji pracy na stanowiskach manewrowych na statku; R.12.2(15)1 określić metody walki z korozją R.12.2(16)1 określić sposoby przygotowania różnych powierzchni do malowania H(4)8 wykorzystać środki ochrony osobistej w celu zapobieżenia zagrożeniu zdrowia podczas wykonywania prac konserwacyjnych i malarskich H(4)9 określić zagrożenia dla środowiska występujące podczas wykonywania prac konserwacyjnych i malarskich na statku R.12.1(22)1 posłużyć się arkuszem krzywych hydrostatycznych i dokumentacją statecznościową statku R.12.1(22)2 uwzględnić gęstość wody zaburtowej i oblodzenia w obliczeniach statecznościowych R.12.1(22)3 określić kryteria stateczności statku z zatopionym przedziałem Równowaga statku pływającego swobodnie. Metody obliczania masy i współrzędnych środka masy statku. Zmiana wyporu i współrzędnych środka masy po przyjęciu, zdjęciu lub przesunięciu ładunku. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20
wodoszczelnym R.12.1(22)4 określić wpływ stanu załadowania, stanu morza, prędkości i kąta kursowego fali na bezpieczeństwo statecznościowe statku R.12.1(22)5 wykonać obliczenia posługując się arkuszem krzywych hydrostatycznych i dokumentacją statecznościową statku R.12.1(21)3 określić ilość ładunku na podstawie zanurzenia statku oczątkowa wysokość meta centryczna, pojęcie metacentrum, interpretacja geometryczna, procedura obliczania. Równowaga statku pod działaniem zewnętrznego momentu przechylającego o charakterze statycznym - linia działania siły wyporu i siły ciężkości oprawka wzniesienia środka ciężkości ze względu na swobodne powierzchnie cieczy. Stateczność dynamiczna: Krzywa dopuszczalnych wzniesień środków masy. Kodeks Intact Stability kryteria stateczności statku rybackiego. Stateczność wzdłużna, obliczenia przegłębienia statku. Woda i oblodzenie na pokładzie statku i ich wpływ na stateczność statku. Skalowanie zbiorników i ładowni, dokumentacja statecznościowa. Wykorzystanie dokumentacji statecznościowej dostępnej na statku rybackim do obliczeń statecznościowych oraz kontroli stateczności i trymu. Obliczanie wyporu i współrzędnych środka masy statku. Wykorzystanie arkusza krzywych hydrostatycznych i skali załadowania. Odczyt ramion stateczności kształtu z pantokaren. Obliczanie krzywej ramion prostujących. Obliczanie krzywej ramion stateczności dynamicznej, sporządzenie wykresu. róba przechyłów. Uwzględnianie gęstości wody zaburtowej i oblodzenia w obliczeniach statecznościowych. rzegląd metod kontroli stateczności stosowanych w eksploatacji statku, określenie wysokości metacentrycznej na podstawie okresu kołysań statku. Wpływ swobodnych powierzchni cieczy, wody na rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21
pokładzie i oblodzenia na stateczność. Kryteria stateczności statku z zatopionym przedziałem wodoszczelnym. Obliczenie stateczności początkowej i położenia równowagi statku po zalaniu przedziału wodoszczelnego. Wpływ stanu załadowania, stanu morza, prędkości i kata kursowego fali na bezpieczeństwo statecznościowe statku. Obliczanie krzywej ramion prostujących statku na fali nadążnej. Określanie strefy rezonansu. lanowane zadania Dobór narzędzi połowowych: Mając wskazane łowisko na akwenie Morza ałtyckiego oraz gatunek poławianych ryb wskaż metody i narzędzie połowowe najbardziej odpowiednie do wykonania planowanego połowu oraz przedstaw zasady jego uzbrajania. osługiwanie się krzywymi hydrostatycznymi Korzystając z krzywych hydrostatycznych danego typu statku obliczyć zanurzenie, przegłębienie, zapas pływalności statku pustego i załadowanego. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Realizacja materiału kształcenia zawartego w tym dziale powinna odbywać się w pracowni eksploatacji zasobów morskich i przetwórstwa rybnego wyposażonej między innymi w stanowiska technik i narzędzi połowu oraz stanowiska sieciarskie. onadto druga część zagadnień modułowych powinna odbywać się w pracowni wiedzy okrętowej. Zgodnie z rozporządzeniem minimalna liczba godzin przewidziana na realizację materiału kształcenia wynosi 204 godziny w tym 171 godzin wykładu i 33 godziny zajęć laboratoryjnych. Zaleca się dodatkowo przeprowadzenie: - materiał kształcenia obejmujący wykonywanie manewrów statkiem powinien być realizowany na symulatorze w wymiarze 20 godzin ćwiczeń. - 10 ćwiczeń obejmujących eksploatację oraz naprawę narzędzi połowu. - 7 godzin zajęć, obejmujących zagadnienia związane z transportem morskim, rodzajami ładunków oraz eksploatacją portów i terminali. - 9 godzin wykładów oraz 20 godzin zajęć laboratoryjnych na doskonalenie wykonywania obliczeń krzywych hydrostatycznych statku, krzywych ramion prostujących, stateczności początkowej położenia równowagi statku po zalaniu przedziału wodoszczelnego.. Środki dydaktyczne Tablica tradycyjna, rzutnik, komputer i projektor multimedialny ekran, prezentacje multimedialne, tablice ryb, schematy narzędzi połowowych, modele i oryginalne egzemplarze urządzeń oraz narzędzi połowowych, mapy fizyczne oceanów i mórz, mapy rejonów połowowych ałtyku, eksponaty faz rozwojowych ryb, próbki materiałów do wyrobu sieci, elementy uspławnienia i obciążenia narzędzi połowowych, normy dotyczące przechowywania i transportu ryb, urządzenia do wykonania podstawowych operacji obróbczych i przetwórczych, plansze i modele maszyn i urządzeń, dokumentację techniczną, instrukcje techniczne, plany kutrów rybackich, materiały poglądowe obrazujące rozmieszczenie wręg statku rybackiego, podstawowe materiały konstrukcyjne, rozmieszczenie przedziałów wodoszczelnych i grodzi, plansze przedstawiające rodzaje lin stosowane na statkach rybackich, łańcuchy, klamry, ściągacze, haki, bloki i talie, osprzęt stały i ruchomy, środki konserwacji, narzędzia do konserwacji, rozmieszczenie urządzeń do mocowania lin na statku. Środki ochrony osobistej. dokumentacja techniczna statków, programy z zakresu konstrukcji i stateczności statku, modele zładu kadłuba, konstrukcji dennej, konstrukcji burtowej, pokładu, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22
konstrukcji grodzi, model Krzywa ciężarów i wyporności oraz rozkład obciążeń na długości statku. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą będzie wykład informacyjny, pokaz z użyciem komputera oraz ćwiczenia praktyczne. Formy organizacyjne Zajęcia prowadzone w formie wykładów powinny odbywać się w pracowni z całością klasy. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów na tych zajęciach: zbiorowa jednolita Ćwiczenia laboratoryjne powinny odbywać się w grupach, których liczebność została określona w rozporządzeniu. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów na tych zajęciach: indywidualna zróżnicowana ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testów wielokrotnego wyboru oraz wykonanie ćwiczenia praktycznego na symulatorze związanego ze wykonywaniem manewrów statkiem rybackim, testu praktycznego obejmującego eksploatację narzędzi połowu, testu praktycznego obejmującego posługiwanie się pantokarenami i krzywymi hydrostatycznymi statku rybackiego. Testy praktyczne powinny składać się z arkuszy ćwiczeń oraz punktaków umożliwiających ocenę punktową poszczególnych elementów testów. Zaliczenie tej jednostki modułowej jest niezbędne do uzyskania pozytywnej oceny z modułu. Do testu wielokrotnego wyboru jak i testu praktycznego zaleca się stosowanie poniższych kryteriów oceny: od 50% ocena: dopuszczający; od 60% ocena: dostateczny; od 75% ocena: dobry; od 90% ocena: bardzo dobry; Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości i potrzeb ucznia. M1.J3 Zarządzanie statkiem rybackim Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia R.12.1(24)2 uzupełnić i prowadzić dokumentację statkową zgodnie z przepisami Dokumentacja statku rybackiego Dokumenty związane z pobytem statku w porcie: R.12.1(24)3 wykorzystać publikacje morskie w celu określenia odpowiednich Odprawy portowe, inspekcje i współpraca w porcie, przepisów portowych odprawy na wejściu, wyjściu i w tranzycie R.12.1(24)4 określić status wód morskich w zależności od rejonu pływania i uczestnicy, tryb przeprowadzania i dokumentacja, związane z tym prawa i ograniczenia inspekcje S R.12.1(24)5 zastosować przepisy dotyczące spraw socjalnych załogi Zarządzanie załogą statku rybackiego, zapobieganie rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23
R.12.2(18)1 określić rodzaj dokumentów związanych z pobytem statku w porcie sytuacjom konfliktowym, dyscyplina i przestrzeganie przepisów przez członków załogi R.12.2(18)2 określić rodzaj odpraw portowych i inspekcji w porcie Kodeks ISM R.12.2(18)3 określić rodzaj kontroli bezpieczeństwa żeglugi przez władze wojskowe Zarządzanie jakością w żegludze normy ISO 9000 Kontrola bezpieczeństwa żeglugi przez władze R.12.2(18)4 określić sposób postępowania w sytuacji konfliktów zbrojnych wojskowe, postępowanie w sytuacji konfliktów R.12.3(18)1 wykorzystać międzynarodowe umowy dotyczące rybołówstwa zbrojnych Zmęczenie członków załogi a bezpieczeństwo statków R.12.3(18)2 wykorzystać poprawki do rozdziału IX konwencji SOLAS 74 (rez. i żeglugi MS.99/73) zarządzanie bezpieczną eksploatacją statku R.12.3(18)3 wykorzystać Kodeks ISM wymagania dotyczące zarządzania bezpieczeństwem i zapobieganie zanieczyszczaniu R.12.3(19)1 określić wzajemne zależności pomiędzy członkami załogi R.12.3(19)2 określić rodzaj odpowiedzialności socjalnej członków załogi R.12.3(19)3 określić rodzaj zagrożeń podczas nadużywania przez członków załogi alkoholu i środków odurzających H(1)12 określić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy podczas obsługi rybackich urządzeń pokładowych H(1)13 przestrzegać przepisy i instrukcje związane z ochroną przeciwpożarową H(1)14 przestrzegać przepisy i instrukcje związane z ochroną środowiska i ergonomią na statku H(2)1 wykorzystać przepisy o dozorze technicznym H(2)3. określić uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce H(3)1 określić prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy H(3)2 określić prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy KZ(A.r)(8)1 zastosować programy komputerowe wspomagające wykonywanie obliczeń nawigacyjnych i statecznościowych rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24