Łukasz Buśko I Emii Drugiego Stopnia Referat na temat: Platforma Eclipse
1. Wprowadzenie Platforma ta najczęściej definiowana jest, jako środowisko służące programowaniu w języku Java, lecz jej dynamiczny rozwój przyczynił się do rozszerzenia jej możliwości na inne języki programowania czy projektowania. Dzięki temu platforma wzbogacana o odpowiednie wtyczki (pluginy) staję się bardzo popularnym narzędziem mającym zastosowanie w dziedzinach informatycznych nie zależnie od tego czy pracujemy w Javie, C++ czy PHP środowisko zintegrowane z platformą daje nam możliwości pracy i tworzenia aplikacji w bardzo przyjaznych i sprzyjających użytkownikowi warunkach a. Opis projektu Eclipse rozwijało się przez długi czas na początku z naciskiem na środowisko programistyczne mające bardzo duże możliwości. Ciekawostką jest hasło reklamowe z tamtego okresu mówiące, że jest to: IDE do wszystkiego i do niczego w szczególności. Eclipse nadal głównie stosują programiści to trzeba nadmienić, że wersja 3.0 Wniosła wiele zmian, które umożliwiły rozwój projektu na wielu płaszczyznach. Dzięki swojej architekturze i zawartości Platforma ta stała się podstawą do stworzenia praktycznie dowolnego rodzaju Aplikacji. Funkcjonowanie całej platformy/struktury można łatwo przedstawić za pomocą diagramu: PHP, Java Wyszukiwanie Pomoc Narzędzia Aktualizacje Platforma Uruchomieniowa Opis powyższego schematu jest bardzo prosty i logiczny. Podstawę projektu stanowi Platforma, która służy uruchamianiu i definiowaniu zależności między poszczególnymi rozszerzeniami całego systemu. Rozszerzenia te zbudowane są z narzędzi umożliwiających tworzenie aplikacji z graficznym interfejsem użytkownika, pomoc i wyszukiwanie w razie potrzeby problemów z programem oraz aktualizacje, które w przypadku open source programów odgrywają istotną role, ponieważ często naprawiają błędu wtyczek. Na samym szczycie znajdują się dodatki oferujące opcje związane z konkretnym obszarem zastosowania. Np. środowiska programowania Javy i PHP. Dzięki wtyczką swoje środowisko można dowolnie zmieniać i przystosowywać do swoich własnych potrzeb. Tak prosta koncepcja narzędzia daje nam bardzo duże możliwości rozwoju i pozwala stworzyć warsztat narzędzi nam potrzebnych od podstaw.
b. Historia Platformy oraz fundacji Eclipse Platforma jest wytworem firmy IBM, w roku firma zmieniła jej komercyjny status na status open source, co przyczyniło się do szybkiego rozwoju komponentów składających się na to środowisko. W roku 2004 została utworzona fundacja zrzeszająca firmy i organizacje zainteresowane rozwojem systemu, ma ona na celu nie tylko prace nad rozwojem narzędzia, ale również nad jego rozpowszechnianiem i upowszechnianiem a co za tym idzie przyczynia się ona do wzrostu popularności platformy na tle innych opensourcowych aplikacji tego typu. Wszystkie projekty Eclipse są rozpowszechniane na licencji Eclipse Public License (EPL), licencja ta umożliwia wykorzystanie projektów wykonanych w Eclipse w celach komercyjnych. Co roku wydawany jest również zbiór projektów gotowych do ściągnięcia, które najlepiej w danym momencie oddają moc tego środowiska. 2. Początki pracy, czyli instalacja i uruchamianie: Aby korzystać z platformy potrzebne jest pobranie z sieci kilku istotnych elementów a mianowicie: Wirtualna maszyna Javy (Java Virtual Machine JVM) jest to środowisko/emulator umożliwiający przetwarzanie kodu na język Javy oraz umożliwiające łatwiejszą prace z nim, osoby programujące w Javie będą potrzebowały również kompilatora tego języka oba te elementy znajdują się w pakiecie JDK, który można pobrać ze strony producenta a mianowicie: http://java.sun.com/javase/downloads/ na stronie znajduje się zawsze aktualna wersja pakietu (aktualnie jest to JDK 7 SE) musimy pamiętać o tym żeby wybrać odpowiednią wersje dla naszego systemu operacyjnego, po ściągnięciu wystarczy, że uruchomimy wybrany plik i wskażemy folder do celowy w celu zainstalowania go. Już na pierwszej otwartej po adresie stronie odnajdujemy odsyłacz do pobierania pakietu (oznaczone czerwonym kółkiem) na kolejnej stronie również wciskamy taki button i przechodzimy do strony wyboru pliku pod konkretny system operacyjny istotnym jest żeby zaakceptować tam prawa licencji.
Środowisko platformy Eclipse dostosowane pod interesujące nas zagadnienie, dziedzinę, w której będziemy pracować, po wejściu na stronę Eclipse: http://www.eclipse.org/ odnajdujemy tam zakładkę download, po przejściu do strony pobierania mamy dostęp do kilku dystrybucji przystosowane na potrzeby różnych grup użytkowników, po wybraniu zakładki compare packages mamy dostęp do zestawienia prezentującego nam która paczka zawiera jakie elementy w całości lub częściowo, Poniżej umieszczam screen z tym właśnie zestawieniem: Dzięki takiemu zestawieniu możliwe jest uniknięcie pobierania zbędnych elementów, co jak wyżej już nadmieniałem pozwala w dużym stopniu na swobodne projektowanie własnego warsztatu pracy. Istotne jest żeby wersja Eclipse pokrywała się z wersją wirtualnej Javy którą ściągneliśmy i zainstolowaliśmy wcześniej. Kiedy ukonczymy ściąganie tworzymy katalog i rozpakowujemy do niego zawartość ściagniętej paczki. a. Uruchamianie: Eclipse uruchamiamy za pomocą pliku wykonawczego eclipse.exe znajdującego się w katalogu, do którego wypakowaliśmy platformę. Zanim program wystartuje w pełni zapyta nas gdzie powinien umieścić folder przestrzeni roboczej (workspace), jest to o tyle istotny
katalog, że znajdują się w nim nasze projekty a w nich utworzone przez nas pliki, można utworzyć dowolną liczbę takich folderów, jednakże rozgraniczenie projektów będzie łatwiejsze do nawigacji niż tworzenie wielu obszarów roboczych (chyba, że pracujemy na kilku płaszczyznach wtedy warto pomyśleć o rozgraniczeniu na kategorie np. PHP, Java itp.) b. Ekran powitalny: Kiedy dokonamy wyboru położenia naszego folderu obszaru roboczego program przejdzie do ekranu powitalnego, na którym odnaleźć można kilka zakładek (w kolejności od lewej do prawej): Overview znajduje się tu pomoc odpowiadająca na pytania związane ze środowiskiem jak i te dotyczące bezpośrednio korzystania z niego, pomoc jest obszerna i rozbudowana, co umożliwia dobre zapoznanie się z działaniem samego środowiska przed przystąpieniem do pracy. What s new - dosłownie:, Co nowego, zakładka ta zawiera informacje o nowinkach zawartych w zaktualizowanej wersji względem starszej, zmiany w interface, nowe łatki, czy też nowe funkcje, jest to bardzo istotne w przypadku rozwiązań open source, ponieważ umożliwia obserwacje na bieżąco rozwoju narzędzia. Samples Zawiera przykładowe projekty wykonane z pomocą platformy (muszą one być dograne osobno) Tutorials zakładką ta zawiera samouczki, które pomagają nam rozpocząć prace z poszczególnymi elementami platformy, znajdują się tu również odnośniki do wcześniejszej dokumentacji, którą odnajdowaliśmy pod zakładką Overview Workbench guzik ten umożliwia przejście do obszaru roboczego, w którym będzie odbywała się nasza praca. Ekran powitalny może składać się również z innych elementów, ale zależne jest to w dużej mierze od tego, jakie wtyczki mamy zainstalowane. Kiedy przejdziemy do zakładki go to workbench i będziemy chcieli ponownie zobaczyć ekran powitalny robimy to za pomocą menu Help i wybierając Welcome 3. Interfejs użytkownika Interfejsem nazywamy wszystko to co pozwala nam komunikować się z programem, dlatego istotnym jest aby interfejs zawsze był przejrzysty i czytelny, decyduje o tym wiele czynników ułatwiających i utrudniających prace w danym środowisku. a. Workbench Inaczej obszar roboczy, będzie to pierwsze co ujrzymy po przejściu z ekranu powitalnego dalej, znajdują się tu elementy graficzne które mają ułatwić nam prace z danym projektem, przykładowo znajduje się tu rozwijane menu czy też poszczególne okna programu, dobrze ilustruje to poniżej zamieszczony zrzut ekranu z opisem:
1 2 3 4 1.Są to dwa istotne dla pracy programu paski jeden z nich dotyczy opcji głównych jak wyszukiwanie, pomoc, zapisywanie projektu czy tworzenie nowego projektu, poniżej natomiast znajduje się pasek szybkich narzędzi, do których mamy dostęp od ręki (taki układ można zauważyć w większości programów użytkowych), 2.Jest to przycisk odpowiedzialny za perspektywy (szersze ujęcie perspektywy zostało opisane poniżej pod tym podpunktem), 3. Jest to okno widoku projektu tu znajduje się przedstawiona za pomocą drzewa składowa projektu, okno to umożliwia również dodawanie nowych projektów, w znacznym stopniu okno to ułatwia nam poruszanie się po kodzie i odnajdywanie nam potrzebnych w danym momencie danych czy elementów, 4.Jest to okno edytora, w którym wyświetlać będzie się wybrany przez nas fragment kodu, nad którym w będziemy pracować, zmianę tego okna jak już nadmieniłem wyżej umożliwia zmiana i odnalezienie interesujących nas treści w okienku widoku i kliknięciu ich dwa razy. b. Perspektywy: Perspektywy są jedną z bardziej charakterystycznych opcji Eclipse, służą one do dokonywania zmian w naszym warsztacie, umożliwiają one zarządzaniem oknami tak aby w danym momencie na naszym ekranie znajdowały się tylko te okna i opcje których będziemy potrzebowali pracując z daną treścią np. po przełączeniu się na perspektywę Javy wiemy że nie odnajdziemy tam rzeczy bezpośrednio z tym językiem niezwiązanych (chyba że sami będziemy chcieli żeby było inaczej), poprzez dowolną zmianę zawartości perspektywy mamy ogromne możliwości kustomizacji naszego miejsca pracy. Tworzenie nowej perspektywy jest równie proste, co zarządzanie nimi, wystarczy ustawić potrzebne nam okna wybrać z paska narzędzi głównych menu Window a następnie opcje Save Perspective As.
c. Okno Edytora Okno edytora (wyżej oznaczone numerem 4) umożliwia przeglądanie zawartości pliku który otworzyliśmy, jedna perspektywa umożliwia przeglądanie naraz jednego okna edytowalnego, w celu przejrzenia innych plików wykorzystujemy zakładki znajdujące się u góry okna które umożliwiają swobodne przemieszanie się wewnątrz zawartości naszego projektu. Wygląd zakładek służących do przemieszania się między plikami projektu. Eclipse dysponuje również ciekawą opcją dotyczącą otwierania pliku w edytorze. Jeżeli program nie będzie posiadał wtyczki do edycji danego formatu plików np. jpg otworzy go w domyślnym narzędziu do tego służącym, w przypadku jpg będzie to przeglądarka obrazów. Gdy przychodzi jednak do pracy z plikami właściwymi danemu językowi programowania program zachowuje się jak profesjonalne narzędzie, podświetla nam składnie, poprawia nas i pomaga uzupełnić błędy lub braki, umożliwia nam również prostą nawigacje po kodzie oznacza to że Platforma to pomimo ogromnej ilości rozszerzeń i możliwości nie zaniedbuje żadnej z dziedzin których dotyczy. d. Konfiguracja i preferencje użytkownika Powyższe skrócone przedstawienie interfejsu dobrze prezentuje, że jest to platforma stworzona dla wymagającego użytkownika i korzystanie z niej może przynieść wiele korzyści, odbicie tego znajdujemy również w przypadku konfiguracji samego programu, aby przejść do ekranu, w którym będziemy mogli zmienić ustawienia należy wybrać z menu podręcznego opcje Window a następnie Preferences, po wybraniu tej opcji ukażę się nam okno. Opcji jak na wieloplatformowe narzędzie przystało jest cała masa od zmiany koloru czcionki menu kontekstowych po sposób wyświetlania składni. Wszystko jest przedstawione w podziale kategorii i podkategorii, co znacznie ułatwia nam nawigacje i odnalezienie się w morzu wielu opcji, które tak naprawdę nie wymagają dla nas zmian a są istotne, warto, dlatego też, aby każdy użytkownik w miarę swoich możliwości zapoznał się z poszczególnymi kategoriami. Twórcy pomyśleli również o opcje umożliwiającej wyszukiwanie interesujących nas opcji po frazach podanych przez użytkownika, co sprawia, że staje się to jeszcze prostsze. Konfigurator jest tak skonstruowany żeby swobodnie dopasować program pod siebie. e. Skróty klawiszowe Platforma jak wiele programów służących nam, na co dzień posiada swoją bazę skrótów klawiszowych. Tutaj jednakże jest ona o tyle ciekawie rozwiązana, że możliwa jest dowolna modyfikacja skrótów na rzecz konkretnego okna np. co innego dana kombinacja klawiszy będzie robić w przypadku okna widoku a co innego w przypadku okna edytora. Kombinacja CTRL + Shift + L jest dla nas najistotniejsza, ponieważ zawiera ona wszystkie skróty klawiszowe platformy i pozwala nam wywoływać odpowiednie efekty poprzez najechanie na skrót i wciśnięcie klawisza - Enter, jednakże należy pamiętać, że dużo lepiej nauczyć się samych skrótów niż wyszukiwać je w tabeli. Równie pomocne, co same skróty jest użycie kombinacji Ctrl + 3 pozwala ona na wpisanie interesującej nas frazy i za pomocą
kategorii pozwala wyszukać wszystkie skróty związane z interesującą nas opcją np. wpisanie Copy przyczyni się do odnalezienia wszystkich opcji związanych z kopiowaniem. 4. Podsumowanie W moim opisie platformy Eclipse pominąłem zagadnienia stricte informatyczne z jednej istotnej przyczyny, nie stanowią one o nowoczesności narzędzia, nie ma tu nic o wynalezieniu nowej metody programowania czy też stosowania radykalnie różnych od współczesnych języków programowania. O jej przyszłościowym charakterze stanowią wyżej wymieniane przeze mnie cechy. Główną i najważniejszą jest fakt, że narzędzie to jest tak elastyczne, że praktycznie pod każdym względem można je dostosować do własnych potrzeb, od interface zaczynając na dogłębnej konfiguracji poszczególnych części całego zestawu kończąc. Istotny tutaj jest również charakter licencji i to, że nad projektem czuwa fundacja odpowiedzialna za jego rzetelność i skuteczność. Licencja Open Source sprawia, że ciągle usuwa się błędu oraz tworzy lepsze rozwiązania związane z projektem mające na celu ułatwiać pracę programistą. Istotne jest również to, że sami programiści mogą tworzyć swoje własne warsztaty pracy, które później mogą zapisać i wielokrotnie wykorzystać, co skutkuje w oszczędności czasu i większej efektywności. Wielka ilość rozszerzeń i dodatków jest tu również istotna, bo w dużej mierze pozwala to być platformie przydatną w każdej informatycznej dziedzinie oczywiście po zastosowaniu odpowiedniej ilości wtyczek i usprawnieniu samej aplikacji możemy pracować na niej naprawdę z dużą ilością projektów, o czym pisałem już wyżej. Warto również wspomnieć o ciągle rozwijającej się społeczności korzystającej z tej właśnie platformy, co w znacznym stopniu ułatwia nam odnalezienie odpowiedzi na nurtujące nas pytania. Nie tylko te związane z samą architekturą narzędzia, ale również ze sposobami odpowiedniego stosowania go. Praca moja oparta jest na informacjach zawartych na stronie internetowej : http://www.webhosting.pl/eclipse.ide.wprowadzenie.do.pracy.w.zintegrowanym.srodowisku.progra mowania?page=1 na której autor zawarł wszystkie najistotniejsze zagadnienia związane z projektem i platformą. Po zapoznaniu się z treściami na stronie jak i samym programem uważam, że jest to godne uwagi wciąż rozwijane narzędzie dla profesjonalnych programistów którzy szukają narzędzia do którego nie oni będą musieli się dopasować a które będą mogli w dowolny sposób dostosować do własnych wymagań