P L A N ODNOWY MIEJSCOWOŚCI TEMPOCZÓW KOLONIA Gmina SKALBMIERZ Powiat Kazimierski Województwo Świętokrzyskie
Charakterystyka miejscowości Tempoczów Kolonia. Położenie. 2. Rys historyczny. 3. Warunki i jakość życia mieszkańców. 2. Inwentaryzacja zasobów służących odnowie miejscowości. 3. Ocena mocnych i słabych stron miejscowości Tempoczów Kolonia. 3. Mocne strony atuty rozwoju miejscowości. 3.2. Słabe strony czynniki ograniczające rozwój. 3.3. Szanse czynniki zewnętrzne. 3.4. Zagrożenia czynniki zewnętrzne. 4. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną w latach 2010-2017. 4. Wizja mieszkańców. 4.2. Planowane zadania inwestycyjne i przedsięwzięcia aktywizujące społeczność lokalną w perspektywie lat 2010-2017.
Charakterystyka miejscowości Tempoczów Kolonia Obszarem realizacji Planu Odnowy Miejscowości Tempoczów Kolonia jest obszar tej miejscowości. Położenie Tempoczów Kolonia to duża wieś sołecka położona we zachodniej części gminy Skalbmierz. W południowej części województwa świętokrzyskiego w powiecie kazimierskim. Miejscowość Tempoczów Kolonia zajmuje powierzchnię 260,06 ha, z czego 246,02 ha (94,6 %) stanowią użytki rolne. Tempoczów Kolonię dzieli odległość 4 km do siedziby gminy Skalbmierza, 88 km do stolicy województwa Kielc, 25 km do Miechowa oraz 55 km do Krakowa. Poniższa mapa obrazuje położenie miejscowości na tle Gminy Skalbmierz. GMINA SKALBMIERZ
2. Rys historyczny Wieś i folwark, kiedyś w powiecie pińczowskim, obecnie na terenie powiatu Kazimierza Wielka. Własność prepozytury św. Michała na zamku krakowskim. Dawniej Tępoczołów, od nazwy osobowej Tępoczoł. Wieś zapisana w 1372 r. jako Tampoczolow. Przymiotnik - Kolonia określa późniejsze osadnictwo. W V w. istniał klucz tempoczowski (Tempoczów, Tur, Topola, Mysławczyce, Zagórze i Szczytniki), którego właścicielem był arcybiskup lwowski Jan Rzeszowski h. Półkozic. Obszerny opis wsi zamieścił Jan Długosz w Liber beneficjorum. W 1827 r. - 65 domów, 384 mieszkańców. W I w. funkcjonowały dwa majątki: jeden Chaima i Icka Owsiany o powierzchni 472 ha, zaś drugi majątek własność Józefa Podlodowskiego 62 ha 1. Części wsi: - Zagóra Obiekty fizjograficzne: Bagno pole, łąki, Gruszka pole, wąwóz, Podemłynie pole, Rudka rzeczka, łąki, Sołtysówka łąki, Świńska Krzywda pole, Wilcza Góra góra, pole, Zagóra pola 2. Rok 1580 162 1662 118 1673 98 1675 79 1787 223 Źródło: Rocznik Muzeum Świętokrzyskiego ilość ludności 1 S. M. Przybyszewski: Ziemianie: pałace, dwory i dworki nad Nidzicą i Szreniawą. Kazimierza Wielka 2007, s. 396. 2 A. Bienias, S. M. Przybyszewski: Skalbmierz 1342 1999. Kielce 1999, s. 158.
3. Warunki i jakość życia mieszkańców Demografia Obszar wsi zamieszkuje 144 osób (stan na 312.2009 r.) w tym : 66 kobiet i 78 mężczyzn. Aby utrzymać liczbę mieszkańców na obecnym poziomie konieczne są nowe inwestycje podnoszące atrakcyjność Tempoczów Kolonia oraz jakość życia jej mieszkańców. Zestawienie struktury mieszkańców gminy według ekonomicznych grup wieku na koniec 2009 r. przedstawia tabela oraz wykres. Ludność gminy w Ogółem % wieku przedprodukcyjnym 21 18,6 wieku produkcyjnym wieku poprodukcyjnym 90 33 65,6 15,8 100 80 60 40 90 20 0 21 wiek przedprodukcyjny wiek produkcyjny wiek poprodukcyjny 33 Rolnictwo i Gospodarka Jako, że Tempoczów Kolonia jest wsią dlatego też główną formą działalności produkcyjnej jest rolnictwo. W Tempoczowie Kolonii ma swoją siedzibę Obwód Drogowy Świętokrzyskiego Zarządu Dróg Wojewódzkich w Kielcach. Wieś Tempoczów Kolonia jak sama nazwa wskazuje charakteryzuje się zwartą zabudową a wszystkie użytki rolne położone są praktycznie w obrębie zabudowań gospodarczych (tzw.kolonie).
Ilość indywidualnych gospodarstw rolnych wynosi 35, a średnia wielkość jednego gospodarstwa to ok.8,50 ha. Powierzchnia gruntów wynosi 260,06 ha, w tym użytki rolne 246,02 ha, lasy 1,19 ha, drogi 4,51 ha, grunty rolne zabudowane 6,49 ha, nieużytki 1,85 ha. Stan zagospodarowania ziemi przedstawia poniższy wykres: 0,5% 1,7% 2,5% 0,7% użytki rolne lasy drogi grunty rolne zabudowane nieużytki 94,6% Rolnictwo Tempoczowa Kolonii, podobnie jak całej gminy charakteryzuje się znacznym rozdrobnieniem gospodarstw rolnych. Występujące w okolicach gleby lessowo-czrnoziemne przeważają klasy bonitacyjne II i IIIa należą do najbardziej urodzajnych a miejscowy klimat powoduje najdłuższy w Polsce okres wegetacji roślin. Warunki te sprzyjają rozwojowi rolnictwa. I tak z uwagi na te warunki oraz rynki zbytu takie jak: Producencka Giełda Rolna w Skalbmierzu, Proszowicach, Krakowie, Katowicach czy chociażby pobliska przetwórnia owoców i warzyw Gomar w Pińczowie, obserwuje się nastawienie produkcji większości gospodarstw na produkcję warzyw. Roślina uprawna Ilość w ha ton Ziemniaki 33 660 Warzywa 51 1370 Owoce 5 150 Żyto 14 42 Pszenica 58 197 Jęczmień 60 204 Tabela 3. Struktura uprawy roślin uprawnych w miejscowości Baranów 2009r.
W produkcji zwierzęcej zmniejsza się ilość krów mlecznych hodowanych w małych gospodarstwach, a z uwagi na dotychczasową niską opłacalność produkcji również większe gospodarstwa nie nastawiały się na hodowlę krów mlecznych. Główne uprawy warzyw, które w ogólnej powierzchni użytków rolnych zajmują ponad 20% w dalszej kolejności to uprawa zbóż, roślin okopowych i przemysłowych. Infrastruktura Sieć wodociągowa Miejscowość Tempoczów Kolonia jest zwodociągowania w 100%. Długość sieci wodociągowej 2,7 km. Liczba przyłączy wodociągowych prowadzących do budynków mieszkalnych około 44 szt. Sieć kanalizacyjna Brak sieci kanalizacyjnej. Gospodarstwa zaopatrzone są w bezodpływowe zbiorniki na ścieki sanitarne. Gospodarka odpadami Zbieraniem i transportem odpadów komunalnych z terenu Tempoczów Kolonia zajmuje się firma posiadająca zezwolenie na zbiórkę odpadów komunalnych. Pojemnikowym systemem zbiórki odpadów komunalnych objętych jest 44 gospodarstw domowych. Sieć telekomunikacyjna Miejscowość w całości stelefonizowana. Do sieci telefonicznej podłączonych jest 40 abonentów. Istnieje możliwość korzystania z sieci telefonii komórkowej : Era GSM, Plus GSM, Centertel. Sieć energetyczna Wieś w całości zelektryfikowana. Dostawcą energii są Zakłady Energetyczne Okręgu Radomsko Kieleckiego ZEORK S.A. z siedzibą w Skarżysku, odbiorców obsługuje Rejonowy Zakład Energetyczny w Miechowie. Infrastruktura drogowa Miejscowość Tempoczów Kolonia usytuowana jest przy drodze powiatowej, która to droga stanowi dobre połączenie z drogą wojewódzką nr 783 Miechów Skalbmierz, zapewnia to dobre połączenie z centrum Gminy Skalbmierzem. Na terenie Tempoczowa Kolonii znajduje się Instytucje Na terenie miejscowości Tempoczów Kolonia znajduje się Obwód Drogowy Świętokrzyskiego Zarządu Dróg Wojewódzkich w Kielcach.
Działalność kulturalna i sportowa W Tempoczowie Kolonii działa także amatorska drużyna piłkarska która co roku w miesiącach lipcu i sierpniu bierze udział w rozgrywkach drużyn piłkarzy nożnych z terenu gminy o Puchar Burmistrza. W roku 2009 w rozgrywkach brało udział osiem zespołów: Baranów Boszczynek Małoszów Skalbmierz Skalbmierz "Naprzód" Szarbia Zwierzyniecka Tempoczów Kolonia Zakrzów Rozgrywki prowadzono systemem ligowym każdy z każdym o kolejności drużyn decydowały zdobyte punkty i stosunek bramek. Końcowa tabela przedstawia się następująco: Drużyna Mecze Punkty Bramki Skalbmierz 7 21 36-7 2. "Naprzód" Skalbmierz 7 16 22-11 3. Zakrzów 7 15 27-14 4. Szarbia Zwierzyniecka 7 10 21-15 5. Tempoczów Kolonia 7 9 22-19 6. Baranów 7 3 10-20 7. Małoszów 7 3 10-32 8. Boszczynek 7 3 10-39
2. Inwentaryzacja zasobów służących odnowie miejscowości RODZAJ ZASOBU BRAK JEST O ZNACZENIU MALYM JEST O ZNACZENIU DUZYM ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE Walory przyrodnicze Walory krajobrazu Wody powierzchniowe (cieki, rzeki, stawy) Gleby Kopaliny ŚRODOWISKO KULTUROWE Zabytki Walory architektury wiejskiej i osobliwości kulturowe Walory zagospodarowania przestrzennego DZIEDZICTWO RELIGIJNE I HISTORYCZNE Miejsca, osoby i przedmioty kultu Święta, odpusty, pielgrzymki Tradycje, obrzędy, gwara Legendy, podania i
Plan Odnowy Miejscowości Tempoczów Kolonia na lata 2010-2017 fakty historyczne Ważne postacie historyczne Specyficzne nazwy Tradycyjne obiekty gospodarskie wsi (spichlerze, kuźnie, młyny) Place i miejsca publicznych spotkań Miejsca spotkań i rekreacji Korzystne, atrakcyjne sąsiedztwo (duże miasta, arteria komunikacyjna, atrakcje turystyczne) Przyjezdni stali i sezonowi OBIEKTY I TERENY GOSPODARKA, ROLNICTWO Podczas prac nad Planem Rozwoju Miejscowości Tempoczów Kolonia odbywały się spotkania z mieszkańcami, celem konsultacji społecznych było określenie potrzeb mieszkańców oraz diagnoza stanu obecnego i przyszłego. Styczeń 2010 10
Plan Odnowy Miejscowości Tempoczów Kolonia na lata 2010-2017 Poniższa tabela przedstawia jak mieszkańcy widzą swoją wieś i jak chcieliby aby w przyszłości wyglądała. PYTANIA ANALIZA PROGNOZA Co ją wyróżnia Jakie pełni funkcje Kim są mieszkańcy Co daje utrzymanie Jaki ma wygląd Jaka jest infrastruktura komunikacyjna Jakie obyczaje i tradycje pielęgnują i rozwijają Co jest Walory przyrodnicze, klimat, zwarta budowa. Rolniczo produkcyjna, mieszkalna Mieszkańcy to głównie rolnicy Głównie rolnictwo oraz praca w firmach prywatnych i państwowych Zabudowa wymagająca poprawy Potrzebna modernizacja nawierzchni asfaltowej Pikniki parafialne Jak ma być Wieś bezpieczna, uporządkowana Nowoczesna infrastruktura drogowa Aktywny udział mieszkańców w życiu społecznym, kulturowym wsi Mieszkańcy utrzymujący się z indywidualnego rolnictwa Zabudowa murowana, schludne elewacje, zadbane otoczenie Nowoczesna infrastruktura komunikacyjna Organizacja festynów kulturalnych, sportowych, imprez 2. Ocena mocnych i słabych stron miejscowości Tempoczów Kolonia Diagnoza możliwości rozwojowych wg ankiet i dyskusji podczas zebrań wiejskich poświęconych dyskusji nad planem odnowy miejscowości pozwoliła wyłonić najważniejsze elementy stanowiące atuty oraz słabe strony Tempoczowa Kolonii. Na ich podstawie określono zadania priorytetowe na najbliższe lata. Styczeń 2010 11
Plan Odnowy Miejscowości Tempoczów Kolonia na lata 2010-2017 3. Mocne strony - atuty rozwoju miejscowości : Dobry stan środowiska naturalnego Wysoka aktywność władz gminy Czyste powietrze Wysokiej jakości nie skażone gleby Infrastruktura techniczna wodociągi, sieci energetyczne, telekomunikacyjne. Odległość od dużych zakładów przetwórstwa emitujących zanieczyszczenia Atrakcyjne zasoby przyrodnicze Zgrana społeczność 3.2. Słabe strony czynniki ograniczające rozwój Ukryte bezrobocie Zły stan infrastruktury drogowej, ograniczający dostępność komunikacyjną Niski poziom warunków życia Niski stan zasobności gospodarstw domowych Niezadowalający stan techniczny budynków (szkoła podstawowa) Brak promocji walorów miejscowości Niechęć lokalnej społeczności do zrzeszania się w różnego typu organizacjach, Niezbyt estetyczny wygląd obejść gospodarskich Ograniczony rozwój działalności pozarolniczej turystycznej, usługowej 3.3. Szanse czynniki zewnętrzne możliwość uzyskania środków z funduszy Unii Europejskiej np. PROW, RPO i inne w zakresie inwestycji w gospodarstwa rolne, infrastrukturę wsi i kapitał ludzki; sprzyjająca polityka regionalna adresowana do rozwoju obszarów wiejskich ze strony rządu i władz wojewódzkich; otwarcie granic (możliwość kształcenia i legalnej pracy); rozwój przedsiębiorczości i drobnej wytwórczości na terenach wiejskich ; Styczeń 2010 12
Plan Odnowy Miejscowości Tempoczów Kolonia na lata 2010-2017 3.4. Zagrożenia czynniki zewnętrzne niestabilny system prawny, szczególnie podatkowy; trudno dostępny pieniądz (niestabilność kredytowa i bankowa); niestabilność polityczna i gospodarcza państwa; postępujące rozwarstwienie ekonomiczne społeczeństwa; niebezpieczeństwo niepełnego wykorzystania szans jakie dają środki UE. 4. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną w latach 2010-2017. 4. Wizja mieszkańców Mieszkańcy Tempoczowa Kolonii mają swoją wizję rozwoju wsi. Chcą skorzystać z każdej możliwości i okazji realizacji swoich planów, m.in.poprzez pomoc unijną. Chcą utrwalać więzi międzyludzkie. Chcą zachować tożsamość i specyfikę obszarów wiejskich. Chcą poprawić warunki codziennego życia, wyrównać szanse z miastem, zapewnić dobre warunki dla młodych. Najpilniejszym, najważniejszym jest realizacja zadań poprawiających warunki życia mieszkańców oraz dających szansę na rozwój miejscowości. Zacząć chcemy od tego, co już dobrze funkcjonuje, co do tej pory nas łączy. Ważnym celem dla społeczności Tempoczowa Kolonii jest zapewnienie dzieciom i młodzieży jak również i ich rodzicom, warunków do wspólnego i efektywnego spędzania czasu. Jest to ważne dla rozwoju fizycznego jak również emocjonalnego. Styczeń 2010 13
4.2. Planowane zadania inwestycyjne i przedsięwzięcia aktywizujące społeczność lokalną w perspektywie lat 2010-2017 Wizja Rozwoju Miejscowości Tempoczów Kolonia planowane zadania na lata 2010-2017 Priorytet 1 Zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego, poprzez zwiększenie dostępności mieszkańców wsi do instytucji kultury Priorytet 2 Zwiększenie dostępu mieszkańców miejscowości Tempoczów Kolonia do kultury fizycznej Priorytet 3 Stworzenie wizerunku wsi nowoczesnej, bezpiecznej i zadbanej Cel 1: Cel 2: Cel 3: Cel 1: Cel 2: Cel 1: Cel 2: Cel 3: Zwiększenie aktywności społeczności lokalnej w organizacjach działających na terenie miejscowości Przeprowadzenie gruntownego remontu świetlicy miejsca wspólnych spotkań, festynów integrujących mieszkańców. Wykorzystanie świetlicy wiejskiej także jako miejsca szkoleń, kursów nie tylko dla młodzieży, ale i dorosłych (kursy rolnicze, kursy przedsiębiorczości, kursy rozwijające zainteresowania i hobby mieszkańców itp.) Promocja dziedzictwa kulturowego Organizowanie działań dla dzieci i młodzieży (warsztaty artystyczne, pozalekcyjne). Reaktywowanie działalności Koła Gospodyń Wiejskich Zorganizowanie konkursu kulinarnego Alternatywne formy wypoczynku dla mieszkańców Organizacja dyskotek i zabaw wiejskich jako form alternatywnego wypoczynku Integracja społeczeństwa poprzez zwiększony dostęp do aktywnych form wypoczynku Organizacja zawodów sportowych i pikników ekologicznych Poprawa jakości infrastruktury Modernizacja oświetlenia ulicznego Poprawa estetycznego wyglądu wsi Zagospodarowanie i uporządkowanie terenu wokół świetlicy jako terenu rekreacyjnowypoczynkowego Ochrona środowiska naturalnego Promocja alternatywnych źródeł energii elektrycznej i cieplnej szerzenie wiedzy ekologicznej