Mały ornitolog Niepubliczna Szkoła Podstawowa im. F. Szczepańskiego w Lamkowie Przygotowania przed wyprawą w teren... Wszystko zaczęło się od akcji Nocy sów czyli akcji nagłośnionej przez Ptaki Polskie. Mieliśmy wówczas spotkanie związane z popularyzacją gatunków sów występujących w Polsce. W ramach akcji wybraliśmy się w teren. Spotkanie powtórzyliśmy po tygodniu. Od tego czasu wiedzieliśmy, że wraz z wiosną, wyjścia terenowe i obserwacja zwierząt oraz roślin w siedliskach ich życia będą odbywały się w naszej szkole coraz częściej. Wyjścia w teren odbywały się w najbliższym otoczeniu szkoły czyli we wsi Lamkowo, drogi w kierunku Lamkówka i Derca, w czasie trwania zajęć przyrodniczych. 1

Kwiczoł Na starej alei lipowej, w drodze na parafialny cmentarz, spotkaliśmy najprawdopodobniej kwiczoła. Kwiczoł pospolity ptak w Polsce jest objęty ścisłą ochroną gatunkową teren lęgowy obejmuje całą Polskę ma trójbarwne upierzenie: szarą głowę i kark, brązowy grzbiet i wierzch skrzydeł oraz czarnobrunatny ogon długość ciała wynosi ok. 24 27 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 39 43 cm masa ciała wynosi ok. 80 140 g wydaje charakterystyczne, skrzeczące czak czak czak, w locie odzywa się miękkim, zduszonym łiii.. Śpiew jest świergoczący i pozbawiony melodii. Śpiewa siedząc lub w locie. ptak towarzyski i hałaśliwy, zwłaszcza zimą przemieszcza się w dużych stadach po otwartych przestrzeniach. wędrowny 2

Jak myślicie, czego wypatrują uczniowie klasy V? Maciek pierwszy coś dostrzegł. Marysia zatyka uszy od krzyków ptaka... To żerująca para żurawi Jak myślicie, czego wypatrują uczniowie klasy V? Maciek pierwszy coś dostrzegł. Marysia zatyka uszy od krzyków ptaka... 3

Żuraw zwyczajny mierzy 120 cm wzrostu zewnętrzne pióra skrzydeł tworzą pióropusz, który wygląda jak ogon czerwona łysina na głowie, w zależności od stanu podniecenia, może się poszerzać i nabrzmiewać wyróżniono 90 typowych zachowań, którym towarzyszą charakterystyczne pozycje ciała na taniec godowy składają się podskoki, obroty, wymachiwanie skrzydłami i agresywne wyrzucanie dzioba do przodu jaja są bardzo odporne na zimno, przed drapieżnikami częściowo zabezpieczają je ochronne barwy i otaczające gniazdo grzęzawisko w gorące dni wysiadujący ptak intensywnie zieje podczas przelotów stada wydają donośny głos zwany klangorem, a w samym gnieździe inaczej "grrk grrk" Kogo spotkała w terenie klasa I? Uczniowie z wielkim przejęciem korzystają z lornetki. Maciek dzielnie kogoś wypatruje. 4

Bocian biały Kogo spotkała w terenie klasa I? Uczniowie z wielkim przejęciem korzystają z lornetki. Maciek dzielnie kogoś wypatruje. W teren wybrali się również uczniowie IV klasy. Janek, jako pierwszy, wypatrzył lecącego bociana białego. We wsi mamy 6 gniazd tego gatunku. 5

W teren wybrali się również uczniowie IV klasy. Janek, jako pierwszy, wypatrzył lecącego bociana białego. We wsi mamy 6 gniazd tego gatunku. Bocian biały duży ptak brodzący z rodziny bocianów upierzenie jest głównie białe, z czarnymi piórami na skrzydłach. Dorosłe ptaki mają długie czerwone nogi oraz długie spiczasto zakończone czerwone dzioby mierzą średnio 100 115 cm od czubka dzioba do końca ogona, ze skrzydłami o rozpiętości 155 215 cm bocian biały zjada szereg zwierząt, w tym owady, ryby, płazy, gady, małe ssaki i małe ptaki dźwiękiem wydawanym przez dorosłego bociana jest głośne klekotanie dziobem 6

Szpak zwyczajny Na drutach napięcia elektrycznego w naszej wsi, często można zaobserwować szpaki. głos Szpak zwyczajny ma upierzenie czarne z metalicznym połyskiem i licznymi białymi plamkami ma długość ciała ok. 21 cm, rozpiętość skrzydeł 38 cm, masę ciała ok. 80 g potrafi naśladować odgłosy innych ptaków poznane odgłosy często splata ze swoim śpiewem, który jest serią ćwierków z krótkimi skrzekami i klekotaniem, zwykle z cichymi skrzypnięciami w tle żywi się owadami i ich larwami, dżdżownicami, ślimakami, jagodami, nasionami i owocami z sadów mają bardzo wysoki poziom enzymu rozkładającego alkohol 7

głos Na klonie, idąc w kierunku Lamkówka, dostrzegliśmy ziębę. Zaśpiewaj ziębo Zięba zwyczajna mały ptak z rodziny łuszczakowatych charakteryzuje je wyraźny dymorfizm płciowy. Obie płci mają różowoszare nogi i ołowianoniebieskie, nieco stożkowate dzioby dziób u zięb jest krótki i gruby samiec ma czarne czoło i szarą czapeczkę zachodzącą na kark, grzbiet oraz barkówki są jasnobrunatne, zielony, matowy kuper i pokrywy podogonowe, policzki i spód ciała ceglastoczerwone, pokrywy podogonowe białe, pierś i podgardle różowe. Skrzydła ogólnie czarne. samica jest mniej intensywnie i kontrastowo ubarwiona samiec w ciągu dnia może śpiewać nawet 2000 razy. Jest to seria przyspieszających dźwięków, z "zawijasowym" zakończeniem, całość to "ci-ci-cit-cit-tjut-tjut-tjuttjutjutju-citirjit". 8

Pliszka siwa Po obserwacji tego gatunku rozumiemy, że każda pliszka swój ogonek chwali. Pliszka siwa pospolity ptak o wysmukłej budowie ma czarny wierzch głowy i kark, który nie łączy się z czarnym podgardlem i górną częścią piersi. Czoło, policzki, boki szyi, podogonie oraz spód ciała są czysto białe, skrzydła czarniawe, biało kreskowane a ogon długi, czarny wewnątrz z białymi brzegami dziób jest cienki, zaostrzony biega po ziemi w poszukiwaniu owadów nieustannie przy spacerowaniu lub staniu kiwają ogonem w dół i w górę lata specyficznym, falowym lotem wydaje dźwięk "tsillip tsillip" 9

Dzięcioł duży Na dębie, idąc w stronę Lamkówka, zaobserwowaliśmy jednego z 10 gatunków dzięcioła w Polsce. Często można go również spotkać na parafialnym cmentarzu. Dzięcioł duży najliczniejszy i najpowszechniejszy z polskich 10 gatunków dzięciołów występuje we wszystkich drzewostanach w całym kraju i przez cały rok kuper, ogon, skrzydła, grzbiet i wierzch głowy ma koloru czarnego. U samca na potylicznejczęści głowy znajduje się jaskrawoczerwona, poprzeczna pręga. Tęczówki oczu są czerwone. Czarny pas ciągnie się od dzioba w kierunku piersi. Drugi otacza górną część szyi. Dolna część brzucha i podogonie w kolorze jaskrawoczerwonym oddzielają się wyraźnie od białego spodu na szyi ma dwie białe plamy, podobnie na barkach oraz skrajnych sztywnych sterówkach ma mocny, dłutowaty ciemnoszary dziób i szare nogi czepne nogi dostosowane są do siadania na pionowych pniach, dwa palce są skierowane ku przodowi a dwa ku tyłowi Jego lot jest falisty Gdy wspina się po pniu, wydaje ciche "kik kik", spłoszony "gi gi gi" 10

Nad nazwą tego gatunku wciąż się głowimy... głos Nad nazwą tego gatunku wciąż się głowimy... głos 11

Źródła informacji Wikipedia Andrzej G. Kruszewicz Ptaki Polskie, Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa, 2005, 2008 Grzegorz i Tomasz Kłosowscy, Żuraw, ptak nadziei, Fundacja Ochrony Zasobów Naturalnych RP EKOPOL, 12