JULIAN MALISZEWSKI profesor zwyczajny nauk humanistycznych doktor habilitowany nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa doktor nauk humanistycznych w zakresie filologii rosyjskiej SPECJALNOŚĆ NAUKOWA przekładoznawstwo literaturoznawstwo językoznawstwo języki specjalistyczne ZAINTERESOWANIA NAUKOWE przekładoznawstwo językoznawstwo literaturoznawstwo języki i terminologia specjalistyczna WYKSZTAŁCENIE profesor zwyczajny nauk humanistycznych (2005) doktor habilitowany nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa (Wydział Germanistyki i Literaturoznawstwa Uniwersytetu w Lipsku, 1987) doktor nauk humanistycznych (Wydział Filologiczny Uniwersytetu Łódzkiego, 1993) Dipl. Phil. Germanistik (Wydział Germanistyki i Literaturoznawstwa Uniwersytetu w Lipsku, 1987) doktor nauk humanistycznych (Wydział Filologiczno-Historyczny Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu, 1978) magister filologii rosyjskiej (Wydział Filologiczno-Historyczny Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu, 1974) DOŚWIADCZENIE ZAWODOWE profesor zwyczajny, kierownik Katedry Zastosowań Lingwistycznych w Zarządzaniu, Wydział Zarządzania, Politechnika Częstochowska, obecnie profesor zwyczajny, kierownik Sekcji Języka Biznesu, zastępca dyrektora Instytutu Neofilologii Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nysie, obecnie profesor nadzwyczajny, kierownik Zakładu Glottodydaktyki, Instytut Filologii Obcych, Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie
profesor nadzwyczajny, Wyższa Szkoła Języków Obcych i Ekonomii w Częstochowie asystent, adiunkt, Instytut Filologii Rosyjskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu adiunkt, docent, Instytut Filologii Polskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie nauczyciel języka angielskiego, Liceum Ogólnokształcące w Niemodlinie tłumacz przysięgły języków angielskiego, niemieckiego i rosyjskiego tłumacz przysięgły Unii Europejskiej tłumacz naukowo-techniczny NOT języków angielskiego, niderlandzkiego, niemieckiego i rosyjskiego DOŚWIADCZENIE DYDAKTYCZNE (W ZAKRESIE KSZTAŁCENIA TŁUMACZY) autor programów autorskich kierunków studiów: filologia ze specjalnością tłumacz tekstów specjalistycznych z zakresu prawa i ekonomii (m. in. Dla Wyższej Szkoły Języków Obcych i Turystyki w Szczecinie oraz Politechniki Częstochowskiej) autor programu autorskiego dla Podyplomowego Studium Tłumaczy (WSP w Częstochowie i Politechnika Częstochowska) egzaminator i przewodniczący Komisji Egzaminacyjnej dla kandydatów na Tłumaczy Przysięgłych przy Prezesie Sądu Okręgowego (d. Wojewódzkiego) w Opolu w latach 1998-2002: egzaminator (sprawdzanie prac pisemnych) na zlecenie PT TEPIS w Warszawie profesor wizytujący w Uniwersytecie im. Jana Gutenberga w Katedrze Lingwistyki Stosowanej w Germersheim (1991) profesor wizytujący w Uniwersytecie w Bremie w Katedrze Translatoryki (1992) członek-ekspert Polskiego Towarzystwa Tłumaczy Przysięgłych i Specjalistycznych TEPIS (doradztwo i szkolenia doskonalące w zakresie przekładu specjalistycznego) PROMOWANIE KADR NAUKOWYCH Promotorstwo w zakończonych przewodach doktorskich mgr Marta Wiśniowska (literaturoznawstwo germańskie, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2011) dr Iwona Sikora (językoznawstwo angielskie, Uniwersytet Śląski, 2008) dr inż. Aleksandra Radziszewska (językoznawstwo germańskie, Uniwersytet Łódzki, 2007) dr Joanna Krzemińska-Krzywda (językoznawstwo germańskie, Uniwersytet Łódzki, 2005) 2
dr Andrzej Kącki (teatrologia, Uniwersytet Śląski, 2000) dr Joanna Juszczyk-Rygałło (literaturoznawstwo polskie, Uniwersytet Łódzki, 1999) dr Leszek Będkowski (literaturoznawstwo, Uniwersytet Śląski, 1996) Promotorstwo w przewodach doktorskich w toku mgr Anna Grabiec (językoznawstwo angielskie, Uniwersytet Łódzki, przewidywany termin obrony: 2012) mgr Marek Knera (sztuka muzyczna, Uniwersytet Śląski w Opawie, przewidywany termin obrony: 2012) mgr Paulina Martynowicz (językoznawstwo angielskie, Uniwersytet Śląski, przewidywany termin obrony: 2013) Recenzent w przewodach doktorskich dr Izabela Jędrzejowska (Uniwersytet Wrocławski, 2010) dr Agnieszka Stawikowska-Marcinkowska (Uniwersytet Łódzki, 2010) dr Agnieszka Cudzewicz (Uniwersytet Łódzki, 2009) dr Małgorzata Korycińska-Wegner (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2009) dr Magdalena Duś (Uniwersytet Łódzki, 2008) mgr Monika Piszczałkowska-Stasiak (Uniwersytet Łódzki, 2008) dr Maciej Łyk (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2008) dr Karolina Dybalska (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2007) dr Sylwia Rapacka (Uniwersytet Łódzki, 2006) dr Katarzyna Lukas (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2006) dr Dorota Kaczmarek (Uniwersytet Łódzki, 2005) dr Beata Bogdał (Uniwersytet Łódzki, 2005) dr Patrycja Sapota (Uniwersytet Łódzki, 2005) PUBLIKACJE Prace zwarte (2012) Word-Term-Meaning New Approach to Business Language Training. Edited by Julian Maliszewski. Częstochowa: Publish.Office Czestochowa University of Technology (2011) Business Language Approaches: Between Term and Metaphor in Business English. Joint work edited by Julian Maliszewski. Nysa: Wydawnictwo PWSZ. (2010) Disambiguation of Metaphor in Business Translation. Częstochowa: Wydawnictwo Naukowe Politechniki Częstochowskiej. (2010) Diskurs und Terminologie beim Fachübersetzen und Dolmetschen Discourse and Terminology in Specialist Translation and Interpreting. Frankfurt am Main-Berlin-Bern-Bruxelles-New York-Oxford-Wien: Peter Lang Internationaler Verlag der Wissenschaften. 3
(2007) Geschichte der Familie Poremba aus Oberglogau - mitgeteilt von Theodor Poremba. Herausgegeben von Julian Maliszewski. Opole: LANKO Verlag (2007) Special Lexis by Business Interpretation Fachlexik beim Wirtschaftsdolmetschen. Translation-Interpretation-Communication. Joint Work Edited by Julian Maliszewski. Częstochowa: Wydawnictwo Naukowe Politechniki Częstochowskiej. (2005) Strategie translatoryczne w tłumaczeniu tekstów specjalistycznych w biznesie. Tłumaczenie-Przekład-Komunikacja. Red. Julian Maliszewski. Częstochowa: Wydawnictwo Wydziału Zarządzania Politechniki Częstochowskiej. (2004) Niemieckojęzyczne przekłady współczesnej liryki polskiej. Katowice- Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Śląsk [ Studia o przekładzie pod red. P. Fasta Nr17] (2003) Wybrane aspekty przekładu literackiego i specjalistycznego. Tłumaczenie Przekład Komunikacja. Red. J. Maliszewski. Częstochowa: Wyd. Wydziału Zarządzania Politechniki Częstochowskiej. Artykuły naukowe (2012)Meaning and Semantics in Lexical Pragmatics in Professional Training of ESP-Specialists and Translators.W: Word-Term-Meaning New Approach to Business Language Training. Edited by Julian Maliszewski. Czestochowa: Publish.Office Czestochowa University of Technology. (2012) Naturphilosophie und Humanismus in der Lyrik Alfons Hayduks.W: Denkerische und dichterische Heimatsuche. Hrsg. von Tomasz Drewniak und Alina Dittmann. Görlitz-Neisse: VIADUKT-Verlag Görlitz; Ofic.Wydaw. PWSZ w Nysie. (2012) Topos poezji i poety w przekładach współczesnej liryki polskiej Karla Dedeciusa.W: Rocznik Karla Dedeciusa. Dedeciana - tłumaczenie - recepcja. T.5. Łódź: Katedra Badań Niemcoznawczych Uniwersytet Łódzki. (2011)Tłumaczenie a bezpieczeństwo postępowania przygotowawczego w procesie karnym. Warsztatowe zagadnienia praktyki translatorskiej. W: Interdyscyplinarne znaczenie bezpieczeństwa. T.2. Red. Tomasz Malczyk. Nysa: Ofic.Wydaw.PWSZ w Nysie. (2011) Przekłady poetyckie Karla Dedeciusa jako dar wyobraźni - tłumacz jako drugi autor. W: Rocznik Karla Dedeciusa. Dedeciana-tłumaczenie-recepcja.T.4. Łódź: Katedta Badań Niemcoznawczych UŁódz. (2011) Metafora w przekładzie specjalistycznym = Metaphor in Specialized Languages. W: Język - literatura - kultura. Konteksty glottodydaktyczne. Red. Urszula Malinowska. Płock: Wyd.Państw.Wyż.Szk.Zawod. w Płocku. (2011) Meaning and Metaphor in Specialized Languages. W: Business Language Approaches: Between Term and Metaphor in Business English. Joint Work Edited by Julian Maliszewski. Nysa: Prace naukowe PWSZ w Nysie. (2010) Russische Gedichte zu lesen und zu verstehen. Karla Dedeciusa przekłady Michaiła Lermontowa. W: Rocznik Karola Dedeciusa. Dedeciana-Tłumaczenia- 4
Recepcja. tom III. Łódź- Słubice: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego i Collegium Polonicum Słubice, ss. 25-50. (2010) Deverbalisierung im konsekutiven Dolmetscheinsatz eine translatorische Bilanz. W: Discourse by Special Translation Diskurs beim Fachübersetzen. Translation-Interpreting. Communication. Joint Work Edited by Julian Maliszewski. Frankfurt am Main-Berlin- Bern-Bruxelles-New York-Oxford-Wien: Peter Lang Internationaler Verlag der Wissenschaften 2010, ss. 53-66. (2010) New Theoretical Approach to Metaphor in Specialized Interpreting. Between Theory and Practice. In: Disambiguation of Metaphor in Business Translation. Częstochowa: Wydawnictwo Naukowe Politechniki Częstochowskiej, ss. 5-23. (2009) Belles Infidelles Karla Dedeciusa, czyli o stosunku tłumacza do oryginału. Rocznik Karla Dedeciusa. Tom II. Łódź, ss. 19-36. (2009) Dewerbalizacja w tłumaczeniu konsekutywnym. W. Um Malinowska (red.): Interdyscyplinarność w glottodydaktyce. Płock: Wydawnictwo PWSZ w Płocku, ss. 263-275. (2008) Zur Pragmatik eines gelungenen Dolmetscheinsatzes. In: M. Krysztofiak (Hrsg.): Ästhetik und Kulturwandel in der Übersetzung. Frankfurt am Main-Berlin- Bern-Bruxelles-New York-Oxford-Wien: Peter Lang Internationaler Verlag der Wissenschaften, ss. 239-254. (2008) Autoironia Marcina Świetlickiego w niemieckojęzycznym przekładzie Marlis Lami. W: A. Kozłowski, M. Znyk (Red.): Między Śląskiem a Wiedniem. Księga jubileuszowa z okazji 60. urodzin prof. dr. hab. Krzysztofa A. Kuczyńskiego. Płock: Wydawnictwo Naukowe PWSZ, ss. 459-476. (2008) Meliczne aspekty strategii translatorskich Karla Dedeciusa. Rocznik Karla Dedeciusa. Tom I. Łódź, ss. 89-103. (2008) Naturzentrismus und Humanismus in der Lyrik Alfons Hayduks. W: T. Drewniak (Hrsg.): Deutsche Kultur im Oberschlesien. Nysa: Prace Naukowe PWSZ w Nysie. (2007) Inwektywy tabu w pracy tłumacza (na przykładzie angielskich tłumaczeń intralingwalnych). W: P. Fast (red.): Tabu w tłumaczeniu. Katowice-Częstochowa: Wydawnictwo Naukowe Śląsk, ss. 41-59. Deverbalisierung als Ausgangspunkt zum gelungenen Dolmetschen. Publikacja internetowa na stronie Instytutu Filologii Germańskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu: www.ifg.amu.edu.pl/ifg/index.php?.option Maliszewski (2007) The Special Lexis and Business Translation Learning. W: Special Lexis and Business Interpretation Fachlexik und Wirtschaftsdolmetschen. Translation- Interpreting. Communication. Joint Work Edited by Julian Maliszewski. Częstochowa: Wydawnictwo Naukowe Politechniki Częstochowskiej, ss. 48-55. 5
(2006) Przekład-interpretacja-fantazja poetycka. Dorothea Müller-Ott jako tłumaczka liryki Teresy Tomsi. W: Colloquia Germanica Stetinensia, nr 14, ss. 37-45. (2006) Paradoksy tłumaczenia, czyli tłumacz wobec inwektyw i przezwisk. W: P. Fast (Red.): Przekład jako komunikat.. Katowice-Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Śląsk, ss. 39-50. (2006) Pragmatyka ustnego tłumaczenia sądowego. Lingua Legis Czasopismo PolskiegoTowarzystwa Tłumaczy Przysięgłych i Specjalistycznych TEPIS, Nr. 14, ss. 32-39. (2006) Liryka Teresy Tomsi w przekładach Dorothei Müller-Ott, czyli rzecz o poszukiwaniu gender translation. W: P. Fast (Red.): Płeć przekładu. Katowice- Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Śląsk, ss. 151-176. (2005) Tłumacz z tarczą. Rzecz o specjalistycznym przygotowaniu tłumacza do pracy z tekstem prawnym, prawniczym i ekonomicznym. W: Strategie translatoryczne w tłumaczeniu tekstów specjalistycznych w biznesie. Red. Julian Maliszewski. Częstochowa: Wydawnictwo Wydziału Zarządzania Politechniki Częstochowskiej, ss. 19-28. (2005) Nic dwa razy się nie zdarza strategia poetyckiego i melicznego przekładu wiersza Wisławy Szymborskiej na język angielski i niemiecki. W: P. Fast (Red.): Kultura popularna a przekład. Katowice: Wydawnictwo Naukowe Śląsk, ss. 141-158. (2004) Inwektywa ukryta koń trojański w pracy tłumacza, czyli o zaklętych szyfrach pism urzędowych (na materiale niemieckojęzycznych świadectw pracy). Lingua Legis Czasopismo Polskiego Towarzystwa Tłumaczy Ekonomicznych, Prawniczych i Sądowych TEPIS, Nr 12, ss. 14-23. (2004) Nic dwa razy się nie zdarza strategia poetyckiego i melicznego przekładu wiersza Wisławy Szymborskiej na język angielski i niemiecki. W: Kultura popularna a przekład. Studia o przekładzie pod red. P. Fasta Nr 18. Katowice: Wydawnictwo Naukowe Śląsk, ss. 79-88. (2003) Pragmatyka leksykalna w przekładzie prawnym i prawniczym. Wokół zagadnień prawniczego języka specjalistycznego. W: Wybrane aspekty przekładu literackiego i specjalistycznego. Tłumaczenie Przekład Komunikacja. Red. J. Maliszewski. Częstochowa: Wyd. Wydziału Zarządzania Politechniki Częstochowskiej, ss. 45-51. (2002) Problematyka tłumaczenia przy sporządzaniu portretu pamięciowego, Lingua Legis Czasopismo Polskiego Towarzystwa Tłumaczy Ekonomicznych, Prawniczych i Sądowych TEPIS, nr 10, ss. 27-36. (2001) Pragmatyka przekładu policyjnego. Warsztatowe zagadnienia pracy tłumacza 6
w warunkach ekstremalnych, Lingua Legis Czasopismo Polskiego Towarzystwa Tłumaczy Ekonomicznych, Prawniczych i Sądowych TEPIS, nr 9, ss.27-36. (2001) The Acquisition of Special and Technical Lexis by the Second Language Training. W: ITHET 2001. 2nd. International Conference on Information Technology Based Higher Education and Training. Kumamoto: b.w, ss. 519-524. [Tom referatów konferencyjnych wydany na nośniku CD-ROM, ISBN4-87755-109-3. Referat Nr 120]. (2000) Belles infidelles, czyli o różnych postawach Karla Dedeciusa wobec tłumaczonego oryginału. (Rzecz o wierności i niewierności tłumacza). W: Karl Dedecius ambasador kultury polskiej w Niemczech. Red. K. A. Kuczyński, I. Bartoszewska. Łódź: Wydawnictwo Naukowe UŁ, ss. 84-96. (2000) Non omnes, qui citharam habent, citharoendi czyli nie każdy filolog jest tłumaczem, Lingua Legis Czasopismo Polskiego Towarzystwa Tłumaczy Ekonomicznych, Prawniczych i Sądowych, nr 8, ss. 17-23. (1999) Tłumacz za kratami czyli kilka uwag o problematyce tłumaczenia policyjnego. W: Przekład literacki a przekład użytkowy. Teoria i praktyka. Materiały konferencyjne TRAINING of TRANSLATORS and INTERPRETERS z 3 czerwca 1998. Częstochowa: Educator, s. 63 74. Artykuł powtórzony w Czasopiśmie Polskiego Towarzystwa Tłumaczy Ekonomicznych, Prawniczych i Sądowych TEPIS LINGUA LEGIS 1999 nr 7, ss. 4-6. (1999) Warsztatowe problemy tłumaczeń specjalistycznych. W: Aktualne kierunki traduktologii polskiej. Materiały Konferencji Przekładoznawczej. Red. P. Płusa. Częstochowa: Wyd. Naukowe WSP, ss. 65-70. (1998) Bedeutungslehre und Wortassotiationen im beruflichen Training für Dolmetscher. Zeszyty Naukowe WSJOiE w Częstochowie, nr 2, ss. 97-110. Powtórzony W: Zeszyt Naukowy. Wydział Filologiczny Wyższej Szkoły Języków Obcych i Ekonomii. Częstochowa: Educator, nr 1, ss. 41-52. (1998) Zum Problem der Unübersetzlichkeit in der literarischen Translation. Tamże, s. 85 96. Powtórzony jak wyżej, ss. 31-40. Recenzje w czasopismach z listy filadelfijskiego IIN: (2004) Peter Sandrini (Hrsg.) Übersetzen von Rechtstexten. Fakchokommunikation im Spannungsfeld zwischen Rechtsordnung und Sprache. Reviewed by Julian Maliszewski. Babel. John Benjamins Publishing Company. Volume 50,. No 2, ss. 172-176. [Artykuł w języku angielskim]. (2004) Gerhard Köhler. Rechtsenglisch. Deutsch- englisches und englisch-deutsches Rechtswörterbuch für jedermann. Reviewed by Julian Maliszewski. W: Babel. John Benjamins Publishing Company. Volume 50, No 4, ss. 371-375. [Artykuł w języku niemieckim]. 7
Recenzje książek, monografii, podręczników i słowników: (2010) M. Korycińska-Wegener: Der Übersetzer der bewegten Bilder. Das Filmdrehbuch als Übersetzungsvorlage. Dresden-Wrocław: Neisse-Verlag 2010. (2009) Tomasz Drewniak (red.): Racjonalność w funkcjonowaniu organizacji. Kultura, społeczeństwo, gospodarka. Nysa: Wydawnictwo Naukowe PWSZ, 2009. (2009) Karolina Kęsicka: Adaptation als Translation. Zum Bedeutungstransfer zwischen der Literatur- und Filmsprache am Beispiel der Remarque-Verfilmungen. Dresden-Wrocław: Neisse-Verlag 2009. (2008) Recenzja Wielkiego Słownika Polsko-Niemieckiego. Red. naukowa J. Wiktorowicz, A. Frączek. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008. (2008) Katarzyna Lukas: Obraz świata i konwencja literacka w przekładzie. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut, 2008 (2005) Kritische Besprechung von Gerhard Köhler. Rechtsenglisch. Deutschenglisches und englisch-deutsches Rechtswörterbuch für jedermann. W: Strategie translatorskie w tłumaczeniu tekstów ekonomicznych i prawniczych. Tłumaczenie- Przekład- Komunikacja II. Red. J. Maliszewski. Częstochowa: Wydawnictwo Wydziału Zarządzania Politechniki Częstochowskiej, 2005, ss. 81-83. (2003) Krytyczne omówienie książki pod redakcją Petera Sandriniego Tłumaczenie tekstów prawniczych. W: Wybrane aspekty przekładu literackiego i specjalistycznego. Tłumaczenie Przekład Komunikacja. Red. J. Maliszewski. Częstochowa: Wyd. Wydziału Zarządzania Politechniki Częstochowskiej, 2003, ss. 69-75 (w j. angielskim). INNE INFORMACJE tłumacz przysięgły języka angielskiego, niemieckiego i rosyjskiego nr TP/1137/05 (ustanowienie 01.04.1989 w Sądzie Okręgowym w Opolu) tłumacz przysięgły Unii Europejskiej języka angielskiego, niemieckiego i rosyjskiego tłumacz naukowo-techniczny NOT języka angielskiego, niderlandzkiego, niemieckiego i rosyjskiego tłumacz języka angielskiego, niderlandzkiego, niemieckiego, rosyjskiego i czeskiego Członek organizacji zrzeszających tłumaczy: Polskie Towarzystwo Tłumaczy Przysięgłych i Specjalistycznych TEPIS Bund Deutscher Übersetzer Międzynarodowa Federacja Tłumaczy (FIT) Internationaler Germanistenverband (IGV Sektion Übersetzungswissenschaft) KONTAKT Adres e-mail: julian9@op.pl 8