Ogólnopolskie Forum Gorzelników pt. Gorzelnie nie muszą bankrutowac Perspektywy dla gorzelni rolniczych Adam Kupczyk WIP SGGW, Krajowa Izba Biopaliw, Związek Gorzelni Polskich Sośninowice, 29 listopada 2011 r. EC BREC Institute for Renewble Energy Ltd.
Definicje - Dyrektywa 2009/28/WE BIOMASA-ulegającą biodegradacji częśd produktów, odpadów lub pozostałości pochodzenia biologicznego z rolnictwa (łącznie z substancjami roślinnymi i zwierzęcymi), leśnictwa i związanych działów przemysłu, w tym rybołówstwa i akwakultury, a także ulegającą biodegradacji częśd odpadów przemysłowych i miejskich BIOPALIWA-ciekłe lub gazowe paliwa dla transportu, produkowane z biomasy, minimum 5% obj. ETOH dla benzyn i 5% obj. estrów dla ON i min. 15% ETBE dla benzyn. BIOPŁYNY-ciekłe paliwa dla celów energetycznych, innych niż w transporcie, w tym do wytwarzania energii elektrycznej oraz energii ciepła i chłodu, produkowane z biomasy.
Nowelizacja Ustawy Prawo energetyczne a biogazownie Ostatnia nowelizacja Prawa Energetycznego zmieniła definicję biogazu rolniczego. Jakie jeszcze zmiany dla rynku biogazowni wprowadza nowa wersja ustawy? (4.10.2011 r.). Rozszerzoną definicję biogazu w stosunku to poprzednich wersji zawiera nowelizacja ustawy Prawo Energetyczne podpisana niedawno przez Prezydenta RP. Jak wynika z nowelizacji, biogaz rolniczy to paliwo gazowe otrzymywane w procesie fermentacji metanowej surowców rolniczych, produktów ubocznych rolnictwa, płynnych lub stałych odchodów zwierzęcych, produktów ubocznych lub pozostałości z przetwórstwa produktów pochodzenia rolniczego lub biomasy leśnej, z wyłączeniem gazu pozyskiwanego z surowców pochodzących z oczyszczalni ścieków oraz składowisk odpadów.
Ze wszystkich OZE bioetanol ma najnizszą atrakcyjnośc a miał kilka lat temu najwyższą (tabela poniżej)!!!.
Produkcja w gorzelniach spirytusu surowego z surowców (w hl) Rok Zboża Melas buraczany Ziemniaki Owoce Inne SUMA 2010 2 828 295 219 786 39 143 23 125 435 3 212 682 MRiRW
Rozdysponowanie etanolu z gorzelni w hl Rok Napoje alkoholowe Produkty żywnościow e Przemysł Paliwa Inne SUMA 2010 1 341358 27 669 934154 1 867 107 88 535 4 258 824 MRiRW
Źródło: Dane ARR na podstawie sprawozdań wytwórców Wytwarzanie bioetanolu (gotowego biokomponentu) przez krajowych wytwórców biokomponentów W tonach Do wytworzenia bioetanolu w 2010 r. zużyto: Ilości surowców ilość wytworzonego bioetanolu Surowce, w tym: 315 627,05 - zboża 309 437,02 - melas 5 665,57 - odpady skrobiowe kukurydziane 36,70 - biały cukier przemysłowy 0,00 Półprodukty, w tym: 67 756,97 - alkohol etylowy 60 077,53 - porektyfikat 7 576,61 - fuzle 61,00 159 243,48
Prognoza dobra dla biopaliw, ale Ogromny import biopaliw Wzrost skali produkcji w Polsce 1.generacji (nowe instalacje) dokładne informacje w KIB Duży pośpiech w budowie instalacji 2.generacji biopaliw, która na wiele lat spełniac będzie wartości progowe dyrektywy 2009/28/EC i będzie cechowała się zrównowazonością produkcji (informacje KIB). To wszystko są konkurenci gorzelni rolniczych.
KIB Rozwój biopaliw transportowych w PL
EC BREC Institute for Renewble Energy Ltd.
Cd rozwój biopaliw transportowych w Polsce c.d. EC BREC Institute for Renewble Energy Ltd.
Powiększanie zdolności prod. dla 1.gen EC BREC Institute for Renewble Energy Ltd.
Tabela 2 Zapotrzebowanie na energię finalną brutto z OZE w podziale na rodzaje energii [ktoe] 2010 2015 2020 Energia elektryczna 715,0 1516,1 2686,6 Biomasa stała 298,5 503,2 892,3 Biogaz 31,4 140,7 344,5 Wiatr 174,0 631,9 1178,4 Woda 211,0 240,3 271,4 Fotowoltaika 0,0 0,0 0,1 Ciepło 4 481,7 5 046,3 6 255,9 Biomasa stała 4 315,1 4 595,7 5 405,9 Biogaz 72,2 256,5 503,1 Geotermia 80,1 147,5 221,5 Słoneczna 14,2 46,7 125,4 Biopaliwa transportowe 549,0 884,1 1 444,1 Bioetanol cukro-skrobiowy 150,7 247,6 425,2 Biodiesel z rzepaku 398,3 636,5 696,8 Bioetanol II generacji 0,0 0,0 210,0 Biodiesel II generacji 0,0 0,0 112,1 OGÓŁEM Energia finalna brutto z OZE 5 746 7 447 10 387 % udziału energii odnawialnej. 9,4 11,6 15,0
Redukcja emisji CO2 W przypadku biogazu produkowanego z odpadów ma redukcje emisji b. wysoką Biopaliwa znacznie niższa redukcja, w przypadku produkcji 2-fazowej etanolu jeszcze niższa, parametry trudne do osiągnięcia.
Ścieżka produkcji biopaliw Typowe ograniczenie emisji gazów cieplarnianych Standardowe ograniczenie emi gazów cieplarnianych Etanol z buraka cukrowego 61% 52% Etanol z pszenicy (paliwo technologiczne nieokreślone) 32% 32% Etanol z pszenicy (gaz ziemny jako paliwo technologiczne w elektrociepłowni) Etanol z pszenicy (słoma jako paliwo technologiczne w elektrociepłowni) Etanol z kukurydzy wyprodukowany we Wspólnocie (gaz ziemny jako paliwo technologiczne w elektrociepłowni) 53% 47% 69 % 69% 56 % 49 % Etanol z trzciny cukrowej 71% 71% Biodiesel z ziaren rzepaku 45% 38% Biodiesel ze słonecznika 58 % 51 % Biodiesel z soi 40% 31% Czysty olej roślinny z ziaren rzepaku 58% 57% Biogaz z organicznych odpadów komunalnych jako sprężony gaz ziemny 80% 73% Biogaz z mokrego obornika jako sprężony gaz ziemny 84% 81% EC BREC Institute for Renewble Energy Ltd. Biogaz z suchego obornika jako sprężony gaz ziemny 86% 82%
Biogazownie i surowce.
Tab. Struktura surowcowa polskich biogazowni produkujących biogaz rolniczy. Lp Surowiec Udział Udział procentowy w energetyczny/substrat dla procentowy w końcu 2011 r. biogazowni połowie 2010 r. (obliczenia własne (wg IEO) dla PGE) 1. 2. 3. Kiszonka trawy Kiszonka kukurydza Kiszonka sorgo 26,0 4,0 27,0 2,0 4. Gnojowica i obornik 29,0 35,0 5. Serwatka 2,0 3,0 6. Wywar z gorzelni roln. 6,0 3,0 7. Pozostałości 30,0 19,0 przetwórstwa rolnospożywczego i mięsnego 8. Inne/pozostałe 0 7,0.
Agricultural biogas economic potential 26 PJ (an equivalent of app. 1 mld m 3/ year) No of poultry farms above 5000 units No of cow farms above 100 units No of pig farms above 500 units www.ieo.pl EC BREC Institute for Renewble Energy Ltd.
Lista i wybrane parametry biogazowni funkcjonujących w Polsce połowa 2010 Miejsce Data Moc instalacji [MW e /MW t ] Substraty Technologia Pawłowko 2005 0,725/0,980 gnojowica świoska, kiszonki, odpady poprodukcyjne, odpady olejowe Płaszczyca 2008 0,625/0,692 Gnojowica świoska, kiszonka, odpady olejowe Dwa zbiorniki fermentacyjne, zbiornik mieszający(wstępny), dwa zbiorniki pofermentacyjne ziemne, higenizator odpadów kat. III. Dwa moduły kogeneracyjne o łącznej mocy 725 e, ciepło przesyłane jest do zakładowego warsztatu oraz biur. Jeden zbiornik fermentacyjjny, zbiornik mieszający (wstępny), jeden zbiornik pofermentacyjny ziemny, moduł kogeneracyjny o mocy 625 e,, ciepło przesyłane jest do pobliskiej fermy Kujanki 2008 -/0,33 Gnojowica świoska Oddzielone laguny pełnią funkcje: wstępnego fermentora, komory fermentacyjnej oraz zbiornika pofermentacyjnego. Obecnie produkuje się jedynie ciepło na potrzeby ogrzewani chlewni, w planach jest produkcja również energii elektrycznej Szewnia Dolna 2008 - Płody i odpady rolne, buraki, zboże, słoma, liście Kalsk 2009 1/- Kiszonka kukurydzy, sorgo, gnojowica Koczata 2009 2,126/2,176 Gnojowica świoska, kiszonki, odpady olejowe Wytwarza wyłącznie biogaz na potrzeby gospodarstwa domowego (ogrzewanie i gotowanie) 0,65-1 m³ biogazu/h Biogazownia jest zlokalizowana na fermie krów mlecznych, liczącej ok. 2000 szt. bydła Trzy zbiorniki fermentacyjne, zbiornik mieszający(wstępny), dwa zbiorniki pofermentacyjne. Dwa moduły kogeneracyjne o łącznej mocy 2,126 M w e. Ciepło przesyłane do pobliskiej fermy Studzionka 2009 0,03/- Pomiot kurzy, gnojowica świoska Obiekt zlokalizowany na 34-hektarowym gospodarstwie. Roczna produkcja energii elektrycznej to ok 140 tys. kwh. Gaz jest spalany w przystosowanym silniku MTZ, zespolonym z generatorem elektrycznym o mocy 30 kwe Liszkowo 2009 2,126MW/2,400 Odpady z produkcji i przetwórstwa warzyw, mączka ziemniaczana, wywar pogorzelniany, wysłodki z buraków cukrowych Nacław 2010 0,625/0,690 Gnojowica, kiszonka kukurydziana, gliceryna instalacja oparta na niemieckiej technologii Schmack Biogas Obiekt przy istniejącej fermie trzody chlewnej. Temperatura procesu 30-37 st. C, czas retencji - HRT 20, roczna produkcja biogazu:2,3 mln m³, prądu: 5,3 mln kwh, ciepła: 5,9 mln kwh Uwaga: Listy nie weryfikowano, niektóre ww obiekty okresowo nie funkcjonują, ew. ich rozmiary są relatywnie niewielkie trudne do zestawiania z obiektami o większych parametrach. Źródło: Biogaz 2010: lokalizacje, deweloperzy i inwestorzy w biogazownie. IEO, 2010.
Perspektywy gorzelni surowce odpadowe (np. przeterminowane, spożywcze, chleb, roślinne i inne) Obiekty złożone (np.gorzelnia, biogazownia) Obiekty z nową generacja biopaliw (udział w badaniach naukowych, pilotażach) Produkcja etanolu na własne potrzeby, produkcja wyrobów finalnych, biopaliw, biopłynów
Dziękuję za uwagę KONIEC Dziękuję za uwagę Życzę Państwu owocnej Konferencji adam_kupczyk@sggw.pl Dziękuję za uwagę adam_kupczyk@sggw.pl