Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II Specjalista chorób wewnętrznych i chorób płuc Przewodnicząca Komisji Ekologii i Ochrony Powietrza Rady Miasta Krakowa
Na rozwój układu oddechowego wpływa: - genom, - życie płodowe (palenie matki), - infekcje w dzieciństwie, - palenie papierosów (rodzina), - zanieczyszczenie powietrza.
W celu zapobiegania chorobom układu oddechowego należy: rzucić palenie zwrócić uwagę na sprawność układu oddechowego, jego hartowanie
Aby hartować organizm, nie zapominaj o aktywności: - gimnastyka, - turystyka, - marsze, - biegi, - pływanie itd.. Sport zmusza ćwiczącego do wykonywania głębokich wdechów, wzmacnia i rozwija mięśnie oddechowe, w konsekwencji prowadząc do dobrego przewietrzania płuc i zwiększania ich pojemności.
Zapobieganie chorobom płuc W celu zapobiegania chorobom układu oddechowego, należy również zwrócić uwagę na walkę z zanieczyszczeniami powietrza
gazami pyłami mgłą dymami wirusami bakteriami grzybami
Astma POCHP Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc Przewlekające się infekcje górnych dróg oddechowych Rak płuc, niektóre raki nerki, pęcherza moczowego, chłoniaki Podrażnienie, zapalenie krtani i tchawicy - uporczywy kaszel nawet u osób zdrowych do tej pory Zapalenie nosa i zatok
Podrażnienie, zapalenie spojówek - uczucie pieczenia, łzawienie oczu Niższa waga urodzeniowa dzieci Wyższa śmiertelność niemowląt Zaburzenia rozwoju płuc u dzieci Krzywica (smog powoduje zmniejszoną produkcję witaminy D)
Zawał serca, szybsze starzenie się naczyń Zaburzenia rytmu, nasilenie objawów niewydolności serca Wzrost zgonów z przyczyn krążeniowo-oddechowych, wzrost śmiertelności całkowitej Pogorszenie przebiegu nadciśnienia tętniczego
Spadek koncentracji, senność Wszelkiego rodzaju dolegliwości bólowe np. głowy, bóle w klatce piersiowej u zdrowych ludzi Zaburzenia koordynacji Niepokój Nasilenie depresji Uczucie zmęczenia
Astma oskrzelowa POChP Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc
Astma to przewlekła (chroniczna) choroba dróg oddechowych. U podłoża choroby leży zapalenie alergiczne błony śluzowej oskrzeli i skurcz mięśni oskrzeli, co oznacza duszność z powodu nadreaktywności oskrzeli na różne czynniki. Jeśli chorujesz na astmę, Twoje drogi oddechowe są wrażliwsze, niż normalnie, a niektóre substancje (tzw. czynniki wyzwalające) mogą spowodować ich podrażnienie i skurcz oskrzeli.
Choć nie ma jednego znanego powodu astmy, kilka czynników może się przyczyniać do występowania tej choroby u dzieci. Należą do nich: predyspozycje genetyczne (układ genów zwiększający prawdopodobieństwo zachorowania na astmę), sposób odżywiania, środowisko palenie papierosów przez matkę w okresie ciąży
sierść zwierząt, dym papierosowy, niektóre warunki pogodowe (zimne powietrze, zanieczyszczone powietrze, mgła), infekcje dróg oddechowych, stres negatywny, określone pokarmy. Elementem leczenia astmy u dzieci jest rozpoznawanie czynników, które wywołują jej ataki i unikanie ich.
Badania alergiczne dzieci szkół krakowskich W Europie 30 % dzieci ma alergię, w Krakowie 50 % dzieci w wieku 7-8 lat ma objawy alergii. Natomiast alergiczny nieżyt nosa występuje u 25 % 7-8 latków i u 30 % 16-17 latków. Cyt. prof. dr hab. med. Ewa Czarnobilska CM UJ
Główną przyczyną zachorowań na POChP jest: - palenie papierosów - zanieczyszczenie powietrza (pyły, opary, dymy, gazy) - czynniki genetyczne i wrodzone Najczęstsze objawy: - przewlekły kaszel, - poranne odksztuszanie, - powoli postępująca duszność
2 mln. osób choruje w Polce na POChP z czego tylko 500 tyś. ma ją rozpoznaną Jest to 2 po nadciśnieniu tętniczym najczęstsza choroba przewlekła Jest też 3 przyczyną zgonu w Polsce
Rozwój POChP POChP jest wiodącą (obok nowotworów i chorób układu krążenia) przyczyną zgonów i inwalidztwa P O L S K A choruje 22,1% osób 40 roku życia czyli co 10 osoba, z czego 1 osoba / godz. umiera M A Ł O P O L S K A (2015 r.) ponad 23 000 hospitalizowanych pacjentów, w Krakowie ponad 7 000 nowych zachorowań rocznie, na kolejnej pozycji z dużą liczbą zachorowań znajduje się powiat wadowicki - ponad 1 200 hospitalizacji, oraz powiat oświęcimski z ilością ponad 1 000 hospitalizacji u 1 osoby / godz. rozpoznawane jest POChP
Dla przykładu w Krakowskim Szpitalu Specjalistycznym im. Jana Pawła II zarówno w 2014, jak i w 2015 roku na POChP było leczonych w oddziałach i poradniach ok. 1 200 pacjentów. W przypadku astmy w 2014 roku hospitalizowaliśmy w oddziałach i poradniach ok. 1 400 pacjentów (w tym 14 dzieci), natomiast w 2015 roku już ponad 1 500 chorych (w tym 20 dzieci).
Największa emisja pyłów powodowana jest w wyniku spalania węgla i śmieci w starych i często źle wyregulowanych kotłach oraz piecach domowych. Znacząca emisję pyłu powodowana jest również przez komunikację zarówno w wyniku spalania paliw w silnikach, jak również jako emisja wtórna z unoszenia pyłów z brudnych i będących w złym stanie dróg.
Pył składa się z mieszaniny cząstek stałych i ciekłych zawieszonych w powietrzu i będących mieszaniną substancji organicznych i nieorganicznych. Pył zawieszony może zawierać substancje toksyczne, takie jak wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (m.in. benzo(a)piren), metale ciężkie oraz dioksyny i furany.
Pył PM 10 zawiera cząstki o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów, które mogą docierać do górnych dróg oddechowych i płuc, natomiast pył PM 2,5 cząstki o średnicy mniejszej niż 2,5 mikrometra, które mogą także przenikać do krwi.
Epidemia nowotworów M A Ł O P O L S K A (2013 r.) - nowotwory złośliwe - ogółem 13 102 zachorowania i 7 544 zgony - u 1 osoby / godz. rozpoznawany jest nowotwór złośliwy Najwyższy odsetek zachorowań i zgonów na nowotwory złośliwe (u obu płci łącznie) stanowiły nowotwory płuca, odpowiednio (12,3%) i (21,7%).
U mężczyzn najczęściej rejestrowanymi zachorowaniami na nowotwory złośliwe były nowotwory płuca (17,4%), również odsetek zgonów na nowotwory złośliwe stanowiły nowotwory złośliwe płuca (28,9%).
W tym samym okresie czasu u kobiet zachorowania na nowotwory złośliwe płuca wyniosły (7,0%), a odsetek zgonów na nowotwory złośliwe płuca (12,8%).
K R A K Ó W (2013 r.) - nowotwory złośliwe - ogółem 3 681 zachorowania i 1 927 zgonów - co 3 godz. u 1 osoby rozpoznawany jest nowotwór złośliwy
Nowotwory zależne między innymi od karcynogenów wziewnych: - płuca, zatok, jamy ustnej, gardła i krtani, przełyku, nerki, pęcherza (pojawiają się u coraz młodszych osób, bez stwierdzonych czynników ryzyka)
Przewlekła ekspozycja na smog jest czynnikiem ryzyka: - miażdżycy - zawału serca - nadciśnienia tętniczego Wzrost śmiertelności: - sercowo-naczyniowej o 20% - oddechowej o 22% - całkowitej o 20%
Zaburzenie funkcjonowania układu odpornościowego - wzrost częstości zakażeń i ich powikłań, nawroty infekcji - wzrost częstości reakcji alergicznych - uogólniony proces zapalny - choroby z autoagresji Zwiększenie zapadalności na cukrzycę i zgonów u chorych z cukrzycą.
Zmiana sposobu ogrzewania mieszkań - likwidacja pieców węglowych Zadbanie o tzw. korytarze powietrzne Zwiększenie liczby terenów zielonych Rozwój sieci MPEC Ograniczenie ruchu samochodów Zmniejszenie zużycia konwencjonalnych paliw Rozwój nowoczesnych, zielonych technologii - odnawialne źródła energii Samochody elektryczne
Wpływając na atmosferę, w której żyjemy, wpływamy na ludzi.