Czyli wybuchowa prezentacja!
Co to jest Dynamit? Budowa Dynamitu. Krótka historia wynalazku. Alfred Nobel twórca Dynamitu. Testament Alfreda Nobla. Nagroda Nobla. Zastosowanie Dynamitu. Bibliografia.
Dynamit materiał wybuchowy wynaleziony przez Alfreda Nobla (opatentowany w 1867 roku). Początkowo zawierał 75% nitrogliceryny i 25% ziemi okrzemkowej. Wykorzystanie tego ostatniego składnika i wytworzenie dynamitu było właściwie dziełem przypadku - ziemia okrzemkowa zwykle służyła do uszczelniania metalowych naczyń, w których przechowywano alkoholowy roztwór nitrogliceryny. Ziemia okrzemkowa nasycona nitrogliceryną ma ciastowatą konsystencję i można ją rolować w laski bez ryzyka przedwczesnego wybuchu. Nowoczesny dynamit zawiera ok. 10% nitrogliceryny, a pozostałymi składnikami użytymi w jego produkcji mogą być: materiał porowaty (ziemia okrzemkowa lub węglan magnezu), materiał palny (np. mączka drzewna) oraz substancje wybuchowe (nitroceluloza i azotan amonu). Materiał wybuchowy typowo owinięty jest osłonką warstwową, posiada spłonkę, lont, a dodatkowe laski dynamitu przymocowane są taśmami. Dynamit jest materiałem, który podczas wybuchu wydziela mniej energii niż czysta nitrogliceryna, jednakże jest znacznie odporniejszy na wstrząsy i uderzenia. Został rozpowszechniony bardzo szybko we wszystkich częściach świata, ze względu na bezpieczeństwo i łatwe użycie. W pierwszym roku wytworzono około 11 ton dynamitu, a już po pięciu latach produkcja wzrosła aż do 1 350 ton rocznie. Dynamit jest stosowany głównie do kruszenia tworów geologicznych oraz budynków; ma też zastosowania militarne.
A. Materiał porowaty, nitrogliceryna, materiał palny, nitroceluloza i azotan amonu B. Ochronna warstwa otaczająca materiał wybuchowy C. Spłonka D. Lont E. Paski metalu utrzymujące laski dynamitu
Nitrogliceryna została odkryta w roku 1846 przez włoskiego profesora chemii w Turynie Ascanio Sobrero. Wynalazek ten był rewelacyjny na ówczesne czasy i zapoczątkował wytwarzanie w skali przemysłowej większość nitrozwiązków organicznych. Sobrero nie wykorzystał w skali technicznej swego odkrycia. Dopiero Emanuel i Alfred Nobel podjęli produkcję nitrogliceryny na skalę półtechniczna a następnie na skalę fabryczną. Zapotrzebowanie na "olej wybuchowy" - nitroglicerynę w latach sześćdziesiątych ubiegłego stulecia wzrastało z tak zawrotną szybkości, że Alfred Nobel mógł założyć fabryki w całym szeregu krajów. Do roku 1873 uruchomiono 18 fabryk nitrogliceryny. W roku 1873 Alfred Nobel wyprodukował nowy materiał wybuchowy zawierający 75 % nitrogliceryny i 25 % ziemi okrzemkowej, który nazwano dynamitem okrzemkowym. Materiał ten o konsystencji ciasta był stosowany w postaci cylindrycznych ładunków owiniętych w papier nasycony parafina. Okazał się on lepszym niż ciekła nitrogliceryna. Miał też jednak pewne wady. Ziemia okrzemkowa będąc materiałem niepalnym obniżała siłę wybuchu nitrogliceryny a poza tym woda wypierała z niej nitroglicerynę. Te względy sprawiły, że dynamit okrzemkowy odegrał tylko przejściowa rolę. Został on wyparty przez żelatynę wybuchowe składające się z 93 % nitrogliceryny i 7 % nitrocelulozy (o zawartości 12 % azotu). Wynalezienie w roku 1888 prochu nitroglicerynowego jeszcze bardziej zwiększyło zapotrzebowanie na nitroglicerynę.
chemik szwedzki - Alfred Bernhard Nobel. Jednak wynalazek został odkryty dzięki ojcu Alfreda - Immanuelowi Noblowi. Jego rodzina (Alfreda) pochodziła od Olofa Rudbecka, XVII-wiecznego szwedzkiego anatoma, lekarza, przyrodnika i pisarza, profesora uniwersytetu w Uppsali. Jego ojciec Immanuel Nobel był inżynierem i wynalazcą, który budował mosty i budynki w Sztokholmie. W związku ze swoją pracą konstruktorską Immanuel Nobel eksperymentował także z różnymi technikami wysadzania w powietrze skał. Ojciec Alfreda, który chciał, by jego synowie dołączyli do jego przedsięwzięcia jako inżynierowie, nie podzielał zainteresowania Alfreda poezją i odkrył, że ten jest człowiekiem raczej zamkniętym w sobie. By poszerzyć horyzonty Alfreda ojciec posłał go za granicę na studia inżynierii chemicznej. Podczas dwóch lat Alfred Nobel odwiedził Szwecję, Niemcy, Francję i USA. W Paryżu, mieście, które stało się jego ulubionym, pracował w prywatnym laboratorium profesora T. J. Pelouze a, sławnego chemika. Tutaj spotkał młodego włoskiego chemika Ascanio Sobrero, który - 3 lata później - wynalazł nitroglicerynę, środek wybuchowy o znacznie większej mocy od wszystkich dotąd znanych. Nitrogliceryna była jednak zbyt niebezpieczna do praktycznych zastosowań.
10.12.1896 - zmarł Alfred Bernhard Nobel, szwedzki chemik i przemysłowiec. Wynalazł dynamit (1866), żelatynę wybuchową (1875), balistyt (1888; rodzaj prochu bezdymnego) i inne środki wybuchowe. Swój majątek przeznaczył w testamencie na utworzenie funduszu, z którego dochody "mają być każdego roku dzielone w formie pięciu nagród pomiędzy tych, którzy przysporzyli ludzkości największych korzyści" osiągnięciami w zakresie fizyki, chemii, fizjologii lub medycyny, literatury oraz na polu zbliżenia między narodami, rozbrojenia i krzewienia idei pokojowych. Fundację Nobla założono w 1900 r. w celu realizowania testamentu Nobla; jest to fundacja szwedzkonorweska z siedzibą w Sztokholmie. Nagrody wręczane są w Oslo i w Sztokholmie w rocznicę śmierci fundatora.
Pierwsza uroczystość wręczenia tej nagrody miała miejsce w Królewskiej Akademii Muzycznej w Sztokholmie w 1901 r., pokojową nagrodę Nobla otrzymali wtedy Jean Henri Dunant, założyciel Czerwonego Krzyża i Frédéric Passy. Poczynając od 1902 r. nagrody są formalnie przyznawane przez króla Szwecji. Każdy z laureatów otrzymuje złoty medal i dyplom honorowy. Nagroda Nobla ma także wymiar finansowy. Laureat otrzymuje znaczną sumę pieniędzy, obecnie 10 milionów koron szwedzkich, aby mógł kontynuować swoje badania lub prace, bez konieczności zabiegania o fundusze. Corocznie, od 1901 r., są przyznawane Nagrody Nobla w następujących dziedzinach: - Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki - Nagroda Nobla w dziedzinie chemii - Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny - Nagroda Nobla w dziedzinie literatury - Pokojowa Nagroda Nobla Od 1968 r. Bank Szwecji przyznaje w dziedzinie ekonomii nagrodę, imienia Alfreda Nobla: Nagroda Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii Wtedy też zadecydowano, że nie będzie się zwiększać ilości dziedzin, w których są przyznawane te nagrody. Nagrody Nobla są wręczane w słynnej Złotej Sali sztokholmskiego ratusza. Jej ściany o powierzchni 1400 metrów kwadratowych wyłożono 19 milionami złotych płytek.
. Dynamit jest stosowany głównie do kruszenia tworów geologicznych oraz budynków; ma też zastosowania militarne.
Wikipedia wolna encyklopedia. www.first-coming.com editize/dynamit.png Odkrył dynamit, oddał fortunę. Anglia Interia.pl 2005 Encyklopedia Konpon. Listopad 2006. www.luteranie.pl/ewangelik/daty/nobel.jpg ww.zgapa.pl www.atociekawe.com/.../alfrednobel
Kamil Tokarski