I N F O R M A C J A z kontroli prawidłowości oznakowania i wprowadzania do obrotu jaj konsumpcyjnych Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Poznaniu realizując zadania w IV kwartale ub. roku przeprowadził na terenie województwa wielkopolskiego 16 działań kontrolnych w tym w : hurtowni w Poznaniu, markecie spożywczym w Poznaniu, sklepie spożywczym w Poznaniu należącym do sieci handlowej sklepów, punkcie sprzedaży jaj w Poznaniu, sklepie spożywczym w Poznaniu, sklepie wielko-powierzchniowym w Kaliszu, markecie w Ostrowie Wlkp., sklepie wielko-powierzchniowym w Lesznie, markecie w Rawiczu, sklepie w Lesznie, 2 marketach w Pile, sklepie z art. spożywczymi w Chodzieży, pawilonie handlowy w Pile, sklepie spożywczym w Turku, markecie w Koninie. Celem kontroli było sprawdzenie prawidłowości oznakowania jaj spożywczych oferowanych do sprzedaży w handlu detalicznym w świetle obowiązujących regulacji prawnych w aspekcie zapewnienia konsumentowi rzetelnych informacji o produkcie oraz kontrola legalności prowadzenia działalności gospodarczej. W wyniku podjętych działań kontrolnych, nieprawidłowości stwierdzono w 13 jednostkach handlowych stanowiących 81 % skontrolowanych placówek. W toku kontroli oględzinom poddano łącznie 64 partie jaj wartości 12.429,- zł, kwestionując oznakowanie w odniesieniu do 22 partii wartości 5.938,- zł stanowiących 34 % ilości jaj.
2 Ustalenia w zakresie poszczególnych badanych zagadnień przedstawiają się następująco : 1. Prawidłowość oznakowania jaj konsumpcyjnych w świetle obecnie obowiązujących przepisów a) ostemplowanie jaj konsumpcyjnych na skorupie : Skontrolowane 64 partie jaj oferowane w opakowaniach jednostkowych oraz luzem posiadały na skorupce stempel kodu producenta zawierający wymagane informacje dotyczące : - oznaczenie systemu chowu kur, - oznaczenie państwa członkowskiego, - weterynaryjny numer identyfikacyjny składający się z 8 cyfr, o wysokości minimum od 2 mm do 4 mm. b) oznaczenie opakowań jednostkowych Oznaczenia opakowań jednostkowych badano w odniesieniu do 53 partii wartości 8.731 zł kwestionując 11 partii jaj wartości 2.240 zł co stanowi 21 % ilości i 26 % % wartości poddanych oględzinom jaj. Ujawnione uchybienia w oznakowaniu dotyczyły : kodu zakładu pakowania : Brak kodu zakładu ustalono w odniesieniu do 2 partii a mianowicie : 70 op. a 30 szt. jaj dostarczonych do sklepu wielko-powierzchniowego w Kaliszu przez producenta z Wróblowic. 40 op. a 10 szt. jaj dostarczonych do sklepu spożywczego w Turku przez producenta z Uniejowa. braku klasy jakości : Nie oznaczono klasy jakości co dotyczyło 1 partii
3 40 op. a` 10 szt. jaj dostarczonych do sklepu spożywczego w Turku przez producenta z Uniejowa. Brak było klasy jakości wyrażonej za pomocą sformułowania klasa A, lub litery A daty minimalnej trwałości : Brak w oznaczeniu określenia najlepiej spożyć przed poprzedzającego datę minimalnej trwałości co dotyczyło 1 partii : - 6 op. a 10 szt. jaj od producenta z Żylic. metody chowu : w odniesieniu do oznaczeń konwencjonalnych : - jaja z chowu na wolnym wybiegu - jaja z chowu ściółkowego - jaja z chowu klatkowego Brak powyższej informacji stwierdzono w odniesieniu do 1 partii - 20 op. a` 6 szt. jaj dostarczonych do sklepu wielko-powierzchniowego w Kaliszu, od producenta z S Kijewo. objaśnienia kodu producenta : brak objaśnienia kodu stwierdzono na 5 partiach tj : 10 op. a 6 szt. jaj dostarczonych do sklepu spożywczego w Poznaniu przez producenta z Radzewic, 10 op. a 10 szt. jaja dostarczonych do sklepu należącego do sieci handlowej w Poznaniu przez producenta z Radzewic, 11 op. 10 szt. z jaj dostarczonych do sklepu należącego do sieci handlowej w Poznaniu, przez producenta z Radzewic. W trakcie kontroli producent uzupełnił na opakowaniach jednostkowych jaj brakujące informacje.
4 c) Jaja przywożone z państw trzecich W kontrolowanych placówkach nie oferowano do sprzedaży jaj pochodzących spoza Unii Europejskiej. d) Jaja oferowane do sprzedaży luzem W 4 jednostkach handlowych oferujących oględzinom 12 partii jaj konsumpcyjnych w tym : jaja luzem podano pawilon handlowy w Pile 4 partie, sklep art. spożywcze w Chodzieży 4 partie, punkt sprzedaży jaj w Poznaniu 3 partie, sklep spożywczy w Turku 1 partia. W odniesieniu do wszystkich ocenionych patii stwierdzono brak uwidocznia w miejscu sprzedaży informacji dotyczących : - klasy jakości, - klas wagowych, - oznaczenia metody chowu kur, - objaśnienia znaczenia kodu producenta, - daty minimalnej trwałości. W toku kontroli przedsiębiorcy uzupełnili brakujące elementy w oznaczeniu zgodnie z obowiązującymi przepisami na podstawie dokumentacji dostaw. 2. Sprawdzenie masy jaj klasy A na zgodność z deklarowaną klasą wagową. W markecie w Pile przeważono 5 partii jaj w opakowania jednostkowych kwestionując 1 partię: z 41 op. a` 6 szt. (246 szt.) jaj spożywczych kl. wagowej XL, przeważono w 54 szt. jaj ( 22 % ilości).
5 W wyniku przeważenia jaj stwierdzono, że średnia gramatura jaj wynosiła 66g-67g co nie odpowiadało klasie wagowej XL (jaja powyżej 73g ) deklarowanej na opakowaniu. Kierownik sklepu partię jaj wycofał z obrotu handlowego i zwrócił do podmiotu paczkującego. 3. Przestrzeganie daty minimalnej trwałości jaj. Nie stwierdzono w ofercie handlowej jaj konsumpcyjnych po upływie daty minimalnej trwałości. Na wszystkich badanych jajach w opakowaniach jednostkowych określono datę minimalnej trwałości wyrażoną pełną datą cyfrową (dzień, miesiąc, rok). W placówkach oferujących jaja luzem stwierdzono brak dla konsumentów informacji określającej datę minimalnej trwałości sprzedawanych jaj. Powyższe ujawniono w 4 jednostkach handlowych : pawilon handlowy w Pile, sklep art. spożywcze w Chodzieży, punkt sprzedaży jaj Poznań, sklep spożywczy w Turku. 4. Przestrzeganie warunków przechowywania jaj : We wszystkich kontrolowanych placówkach handlowych jaja przechowywano w temperaturze od 5 do 10 º C, w urządzeniach chłodniczych z zachowaniem segregacji asortymentowej lub w pomieszczeniach zapewniających odpowiednie warunki do ich przechowywania. 5. Prawidłowość oznaczania ceną jaj oferowanych do sprzedaży. Nieprzestrzeganie przepisów regulujących prawidłowość uwidaczniania informacji cenowych dla konsumentów ujawniono w 1 placówce tj. 6 % ogółu skontrolowanych jednostek handlowych.
6 W sklepie spożywczym w Turku wywieszki cenowe umieszczone przy ofercie handlowej towarów zawierały wyłącznie ceny detaliczne. W trakcie kontroli przystąpiono do uzupełnienia wymaganych informacji w zakresie nazw handlowych towarów, jednostek miar oraz cen jednostkowych.. 6. Legalność prowadzonej działalności : Kontrolowani przedsiębiorcy prowadzili działalność gospodarcza po uzyskaniu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej lub rejestru przedsiębiorców. Prowadzona przez przedsiębiorców działalność była zgodna z Polską Klasyfikacją Działalności. Kontrola dotyczą przestrzegania wymagań sanitarno higienicznych na poszczególnych szczeblach obrotu wykazała, że osoby pracujące w styczności z produktami spożywczymi posiadały wymagane przepisami orzeczenia lekarskie do celów sanitarno - epidemiologicznych. Przestrzeganie przepisów ustawy z dnia 11 maja 2001r. Prawo o miarach (tekst jedn. Dz.U. Nr 243, poz. 2441 ze zm.). Zagadnienie powyższe sprawdzono w 14 kontrolowanych jednostkach handlowych dysponujących przyrządami pomiarowymi podlegającymi kontroli metrologicznej. Stosowanie przyrządów pomiarowych z nieaktualnymi cechami legalizacji stwierdzono w 3 jednostkach handlowych : Markecie w Ostrowie Wlkp. - na stanie placówki w użyciu znajdowały się 3 wagi elektroniczne z nieaktualnymi cechami legalizacji M CE 04. Markecie w Koninie - posługiwano się 6 wagami z cechami legalizacji V.06. Sklepie wielko-powierzchniowym w Lesznie - stosowano 2 wagi z cechą legalizacji V.06. W toku kontroli przekazano wagi do legalizacji.
7 Wykorzystanie ustaleń kontroli : Ustalenia kontroli dały podstawę do : Skierowania 2 wniosków do Sądów Grodzkich o ukaranie właścicieli sklepów z art. 136 2 k.w. Nałożenia 8 mandatów karnych z art. 136 2 k.w., 137 1 k.w., i art. 26 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 11.05.2001r. Prawo o miarach. Przesłania 10 pism do Wojewódzkich Inspektoratów Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych. Skierowania pisma do Okręgowego Urzędu Miar. Przesłania pism do producentów kwestionowanych jaj. P O D S U M O W A N I E Oznakowanie jaj konsumpcyjnych badano w odniesieniu do wymagań przepisów szczególnych dotyczących jaj konsumpcyjnych obowiązujących w Unii Europejskiej oraz przepisów ogólnych, regulujących oznakowanie wszystkich produktów spożywczych. Przeprowadzone kontrole pozwoliły rozeznać rynek wewnętrzny obrotu jaj konsumpcyjnych na terenie Wielkopolski oraz ocenić sposób oznakowania tych produktów. Jak wynika z przeprowadzonych kontroli przedsiębiorcy wprowadzający jaja do obrotu dostosowali oznaczenia jaj w opakowaniach jednostkowych do przepisów obowiązujących w tym zakresie. Kontrole wykazały, że producenci ja i paczkujący w znacznym stopniu dostosowali oznakowanie opakowań jednostkowych jaj do wymagań obowiązujących uregulowań prawnych.
8 Natomiast w palcówkach detalicznych oferujących jaja luzem kontrolowani przedsiębiorcy nie umieścili przy ofercie handlowej jaj informacji wymaganych przepisami prawa. Ponadto należy podkreślić, że nie stwierdzono w obrocie handlowym jaj bez oznaczeń producenta na skorupce jaj. Ustalenia kontroli uzasadniają konieczność kontynuowania w przyszłości problemowych kontroli w zakresie oznakowania przedmiotowych jaj celem potwierdzenia, czy oznakowanie jaj zostało dostosowane do obowiązujących przepisów.