Miejski System Informacji w praktyce zarządzania energią w mieście. Przykład Bielska-Białej mgr inŝ. Piotr Sołtysek
BIELSKO-BIAŁA Planowanie energetyczne 180 tys. mieszkańców 900 MW ciepła 120 MW elektr.
Historia mapy numerycznej w Bielsku-Białej Polska Sieć 1996 początki prac nad systemem GIS Bielska-Białej 1997-2006 sprzęt, personel, oprogramowanie - intensywna digitalizacja map, prowadzenie baz danych, rozwój warstw tematycznych mapy numerycznej od 2006 budowa internetowej platformy dla mapy numerycznej do uŝytku wewnętrznego i publicznego od 2007 reorganizacja systemu: rozdział systemu GIS na dwa ściśle współpracujące systemy: - dalszy rozwój systemu GIS miasta Bielska-Białej - budowa SIT na mocy ustawy o krajowym systemie informacji o terenie wraz ze współpracą przedsiębiorstw sieciowych (obecnie sieci wod.-kan., ciepłownicza i gazowa)
SCHEMAT ORGANIZACYJNY SIT/GIS
Zakres mapy numerycznej w Bielsku Białej (1/4) Warstwy wektorowe: granice działek granice uŝytków gruntowych punkty adresowe budynki osnowa geodezyjna pozioma i pionowa wodociągi i kanalizacja miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego jednostki miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego planowana wschodnia obwodnica miasta warstwa wysokościowa cieki i zbiorniki wodne osuwiska granice obwodów szkół podstawowych i gimnazjów granice okręgów i obwodów wyborczych decyzje administracyjne wydawane przez Wydział Architektury i Urbanistyki zabytki układy urbanistyczne wpisane do rejestru zabytków tereny zielone
Zakres mapy numerycznej w Bielsku-Białej c.d. (2/4) Warstwy wektorowe c.d.: granica miasta i obrębów ewidencyjnych granice Rad Osiedli mapy hałasu granice rewirów egzekucji podatkowej krój sekcyjny mapy zasadniczej granice obowiązujących map ewidencyjnych obszary przemysłowe instytucje i urzędy Bielski Park Technologiczny plansza zbiorcza uzbrojenia plan zagospodarowania przestrzennego wg stanu na 1998 r. szczyty i przełęcze górskie schroniska i szlaki turystyczne ścieŝki rowerowe obiekty obrony cywilnej zbiór warstw Biura Pełnomocnika Prezydenta Miasta ds.zarządzania Energią (opracowania własne biura) zbiór warstw opracowanych na potrzeby Zespołu ds. Społeczeństwa Informacyjnego w Wydziale Informatyki
Zakres mapy numerycznej w Bielsku-Białej c.d. (3/4) Zbiory rastrowe: mapa zasadnicza dla całego miasta aktualna na dzień skanowania. mapy ewidencyjne (katastralne) mapa topograficzna w skali 1:10 000 zdjęcia zabytków zeskanowane opisy topograficzne punktów osnowy geodezyjnej zdjęcia lotnicze i ortofotomapa dla całego miasta wg stanu na 1997-1998 r. Bazy danych opisowych wykorzystywane w ramach GIS: część opisowa ewidencji gruntów, budynków i lokali baza ewidencji ludności ewidencja zabytków
Zakres mapy numerycznej w Bielsku-Białej c.d. (4/4) Warstwy utworzone lub wprowadzone przez Biuro Zarządzania Energią: granice jednostek bilansowych (54) granice dzielnic bilansowych (30) moce i zuŝycia ciepła, gazu i energii elektrycznej na obszarze j.b. schematy sieci ciepłowniczych (woda, para, węzły) schematy sieci gazowniczych wpr i śpr schematy sieci elektrycznych WN i SN stacje trafo rejestr nowych większych odbiorców ciepła rejestr odbiorców ciepła dokonujących zmiany czynnika grzewczego
Wykorzystanie GIS w dziedzinie zarządzania energią Pomoc w realizacji polityki energetycznej miasta: lokalizacja i rejestracja nowych źródeł i zmiany istniejących większych źródeł ciepła (proces uzgadniania inwestycji) śledzenie zmian na sieciowych rynkach ciepła śledzenie zmian w całej gminie w świetle scenariuszy PZCEiG natychmiastowy wgląd w mapy mpzp oraz przebiegi sieci uzbrojenia energetycznego (rozwijane) łatwiejsza współpraca z dostawcami mediów sieciowych
Źródła danych dla warstw diagnozy stanu energetycznego miasta dane adresowe wszystkich budynków w terenie z odniesieniem do jednostek bilansowych (z GIS) dane dotyczące powierzchni zabudowy, przeznaczenia zabudowy (MN, MW, U, P), ilości mieszkańców (z GIS) dane o rocznym zuŝyciu mediów (ciepło, gaz, elektr.) i mocy dla wszystkich budynków (wg baz danych inkasa od dostawców)
Kierunki analiz z wykorzystaniem GIS dla ciepła, gazu, energii elektrycznej, sieciowe łącznie: moc i zuŝycie na jednostkę pow. gruntu kw/ha/a, GJ/ha/a moc i zuŝycie na jednostkę powierzchni zabudowy kw/m 2 /a, GJ/m 2 /a moc i zuŝycie na mieszkańca kw/os/a, GJ/os/a wskaźnik wykorzystania mocy GJ/kW % zuŝycia i mocy dla mediów z podziałem: mieszkalnictwo usługi przemysł
mapa - struktura i int. zuŝycia ciepła cz.1
PLAN ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE NA OBSZARZE GMINY BIELSKO-BIAŁA 24
Zasadnicze elementy opracowania Aktualna sytuacja energetyczna i środowiskowa systemów zaopatrzenia w energię. Modernizacja systemu ciepłowniczego. Monitorowanie stanu zaopatrzenia miasta w paliwa i energię oraz realizacja załoŝeń do planu. Propozycje w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Ograniczenie niskiej emisji. Podsumowanie / streszczenie. Zestawienie proponowanych przedsięwzięć. 25
Aktualna sytuacja energetyczna i środowiskowa systemów zaopatrzenia w energię Na potrzeby Planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na obszarze miasta Bielsko-Biała zostały sporządzone trzy scenariusze zapotrzebowania na ciepło sieciowe w Bielsku-Białej wraz z rozbiciem na sektory: przemysł, mieszkalnictwo, uŝyteczność publiczną oraz inne. Rozpatrywane scenariusze posłuŝyły w opracowaniu w celu określenia perspektywicznego zapotrzebowania na ciepło sieciowe niezbędnego do optymalnego wyboru wariantu modernizacji systemu ciepłowniczego. Rozpatrywano następujące scenariusze zapotrzebowania na ciepło sieciowe: Scenariusz trendu Scenariusz odbiorcy Scenariusz racjonalizacji 26
Aktualna sytuacja energetyczna i środowiskowa systemów zaopatrzenia w energię Scenariusz trendu Scenariusz ten jest przedłuŝeniem linii trendu dla punktów określających rzeczywiste zuŝycie ciepła sieciowego w latach 1994-2003, przeliczone na średnie warunki temperaturowe z lat 1989-2003 w Bielsku-Białej. Z równania, otrzymanej linii trendu, obliczono wartości zapotrzebowania na ciepło w latach 2004-2020. 27
Aktualna sytuacja energetyczna i środowiskowa systemów zaopatrzenia w energię Scenariusz odbiorcy Podstawę do sporządzenia scenariuszy odbiorcy stanowią informacje, których dostarczyli sami odbiorcy ciepła sieciowego, określając w skierowanych do nich ankietach, procentową zmianę zapotrzebowania na ciepło w roku 2005, 2010 i 2020 w stosunku do roku 2003. PoniewaŜ łącznie sektor mieszkaniowy i przemysł stanowią 85% całości zuŝycia ciepła sieciowego w Bielsku-Białej, ankietyzacją objęto te dwa sektory. Tak więc, rozesłano ankiety do pięciu największych spółdzielni mieszkaniowych oraz Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej, co stanowi 77% zuŝycia ciepła sieciowego w mieszkalnictwie i reprezentuje 82% całkowitej powierzchni mieszkaniowej ogrzewanej z ciepła sieciowego w Bielsku-Białej. Prognozowane zmiany zapotrzebowania na ciepło sieciowe dla tej grupy, przeniesiono następnie na pozostałe, nieobjęte ankietami, zasoby mieszkaniowe. 28
Aktualna sytuacja energetyczna i środowiskowa systemów zaopatrzenia w energię Scenariusz racjonalizacji Przy sporządzaniu tego scenariusza przyjęto następujące załoŝenia: dla przemysłu: - zmniejszanie zuŝycia ciepła na technologię o 0,5%/rok - zmniejszanie zuŝycia ciepła na ogrzewanie o 1,5%/rok w stosunku do stanu istniejącego (2003 r.) mieszkalnictwo: - zmniejszenie uśrednionego jednostkowego zuŝycia ciepła sieciowego, wynoszącego w stanie istniejącym (2003 rok) 0,65 GJ/m2rok: do 0,55 GJ/m2rok do roku 2010 do 0,45 GJ/m2rok do roku 2020 uŝyteczność publiczna: - zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło sieciowe w stosunku do stanu istniejącego o 20% do roku 2010 i kolejne 20 % do roku 2020 inne: - zmniejszenie zuŝycia ciepła sieciowego o 1% rocznie w stosunku do roku poprzedniego. 29
PZCEiG (Plan zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i gaz) Sumaryczna prognoza zapotrzebowania na ciepło dla wszystkich sektorów 5500 5000 4500 ZuŜycie ciepła w latach 1994-2003 przeliczono na średnie warunki temperaturowe z okresu 1989-2003 przy czym dla przemysłu przeliczono 50 % zuŝycia Zapotrzebowanie na ciepło [TJ] 4000 3500 3000 2500 2000 1500 Scenariusz "odbiorcy" Scenariusz "trendu" Scenariusz "racjonalizacji" rzeczywiste zapotrzebowanie 1994-2003 linia trendu 1000 500 R 2 = 0,9911 0 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018 2020 Lata
Przykład zastosowania prognozowanie przyszłości ciepłownictwa Moc zainstalowana w istniejących źródłach ciepła na tle poszczególnych scenariuszy w latach 1998 2020 600 rzeczywiste zapotrzebowanie wg scenariusza "odbiorcy" 500 472,0MW trend z mocy rzeczywistej wg scenariusza "racjonalizacji" moc cieplna MW 400 300 200 275 MW - EC 1 72 MW - EC 2 olejowe k. parowe 197,0MW 177,0MW 100 90 MW - EC 2 - blok ciepłowniczy 105 MW - EC 2 - blok ciepłowniczy 0 1998 202000 MW - WAPIENICA 2002 2004 2006 2008 2010 Lata 2012 2014 2016 2018 2020 31
Dziękuję za uwagę Urząd Miejski w Bielsku-Białej Biuro Zarządzania Energią PIOTR SOŁTYSEK Tel. (033) 497 15 60 email: piotrs@um.bielsko.pl