Jak chronić patenty i znaki towarowe 2015-07-13 15:50:16

2 Ochrona własności intelektualnej i przemysłowej to poważny problem w Algierii. Straty ponoszone przez tutejszą gospodarkę w związku z wprowadzaniem na rynek podróbek towarów oraz piractwa sięgają ok. 200 mln euro rocznie. Po podpisaniu Umowy Stowarzyszeniowej z Unią Europejską oraz przy negocjacjach o przystąpieniu Algieru do Światowej Organizacji handlu (WTO), rząd podjął szereg działań mających ograniczyć to zjawisko. Choć w pewnym wymiarze udało się to osiągnąć, to walka z piractwem towarowym i intelektualnym pozostawia nadal wiele do życzenia. Plaga fałszywek Problem wprowadzania na rynek podrobionych towarów dotyka praktycznie wszystkie dziedziny i branże. Szczególnie narażony jest sektor informatyczny, gdzie pirackie oprogramowanie może stanowić nawet 40 proc. rynku, a straty producentów wycenia się na 57 mln dolarów. Zjawisko podróbek rozwinęło się w Algierii po liberalizacji handlu zagranicznego w roku 1991. Obecnie prawie każdy produkt może być podrobiony: kosmetyki, ubrania, części zamienne do samochodów, oprogramowanie komputerowe, lekarstwa, sprzęt gospodarstwa domowego itp. Ocenia się, że w 2010 r. na rynku podrabianych było około 40 proc. produktów lokalnych, 48 proc. importowanych i 12 proc. niewiadomego pochodzenia. Ponad połowa zagranicznych podróbek (55 proc.) pochodziła z Azji, 8 proc. z krajów arabskich (Egipt, Syria, Zjednoczone Emiraty Arabskie), 22 proc. z Unii Europejskiej. Od 1 września 2005 roku, czyli od dnia podpisania umowy stowarzyszeniowej z UE, odnotowano znaczny spadek liczby podrabianych towarów pochodzących z Europy. Do walki z piratami Władze algierskie wprowadziły instrumenty prawne umożliwiające skuteczniejszą walkę z podróbkami w trosce o zdrowie i bezpieczeństwo konsumentów. Dotyczą one przede wszystkim lepszej kontroli wprowadzanych na

3 rynek produktów żywnościowych, lekarstw, części zamiennych czy sprzętu elektrotechnicznego. Państwo zaangażowało się w walkę z szarą strefą, której wielkość szacowano nawet na 40 proc. algierskiego PKB. Chroniona jest produkcja lokalna i rynek pracy. Władze Algierii zobowiązane są również wypełniać międzynarodowe porozumienia i umowy w celu zapewnienia zagranicznym inwestorom warunków uczciwej konkurencji. Akty prawne przyjęte przed 2003 rokiem nie odstraszyły jednak producentów i sprzedawców podróbek. Dlatego wprowadzono zaostrzone przepisy, zgodne z normami miedzy narodowymi. W lipcu 2003 roku przyjęto sześć dekretów, a w czerwcu 2004 roku - ustawę. Zdefiniowano w ten sposób podstawowe zasady w zakresie praktyk handlowych, mających na celu ochronę konsumenta, szczególnie poprzez obowiązek informacyjny, którego przestrzeganie obowiązuje nie tylko producenta, ale także sprzedawcę. Zgodnie z ustawą z 2004 roku za nielegalną praktykę handlową uznawane jest kopiowanie znaków wyróżniających konkurencyjnego producenta na swoich produktach lub usługach oraz wykorzystywanie wiedzy technicznej lub handlowej bez zgody ich właściciela. Do egzekwowania obowiązującego prawa oraz prowadzenia śledztw w przypadku wykrycia nieprawidłowości upoważniono szereg instytucji państwowych. Takie uprawnienia uzyskali urzędnicy i funkcjonariusze policji, Ministerstwa Handlu, urzędnicy z wydziałów administracji podatkowej itp. Mają oni szerokie możliwości interwencji: dostęp do lokali handlowych, prawo zajęcia towarów, kontrola w trakcie transportu itp. Osobom współpracującym oraz pomagającym przy podrabianiu towarów lub usług grożą procesy karne, zwłaszcza jeśli - co nie jest rzadkością - odmawiają oni przekazania dokumentów, wpływają na opóźnienie działań organów administracji czy tez używają gróźb, przemocy lub dopuszczają się innych czynów w stosunku do funkcjonariuszy. Z danych algierskiego rządu wynika, że już w 2010 r. można było stwierdzić skuteczność działania służb uprawnionych do zwalczania piractwa ustawą z czerwca 2004 r. To pozwalało na pozytywne prognozy co do stopniowego ograniczania skali rynku podrobionych produktów w Algierii. Tym bardziej, że wymuszają to na rządzie w Algierze umowy międzynarodowe i aspiracje do międzynarodowych organów, jak chociażby członkostwo w Światowej Organizacji handlu. Już podczas negocjacji z WTO Algieria zobowiązała się do podjęcia energicznych działań zmierzających do położenia kresu piractwu, choć - jak wiadomo z praktyk nawet państw europejskich - całkowite zlikwidowanie problemu jest niemożliwe, a swoje członkostwo w WTO Algieria podejmuje energiczne działania dla położenia im kresu. Wprowadzane rozwiązania legislacyjne i prawodawstwo algierskie w dziedzinie ochrony własności przemysłowej i intelektualnej zgodne są z wymaganiami międzynarodowymi. Jednym z głównych strażników algierskiego rynku jest Instytut ds. Własności Przemysłowej (INAPI Institut national algérien de la propriété industrielle), odpowiedzialny m.in. za rejestrację i ochronę patentów, marek producenckich, handlowych i usługowych oraz rysunków i modeli przemysłowych. Choć do wejścia na rynek algierki wymaganych jest szereg dokumentów i procedur, jak rejestracja czy certyfikaty zgodności, nie uchroniło to rynku od istnienia szarej strefy. W przypadku stwierdzenia takiego zjawiska przez producenta lub właściciela marki na jego wniosek musza interweniować służby celne. Podrabiane towary podlegają konfiskacie, a sprawcy karani są wysokimi grzywnami lub więzieniem. Poszkodowane strony mogą przed sądem cywilnym domagać się odszkodowania za poniesione straty. Ważne linki administracja celna: www.douane.gov.dz

4 ONDA - narodowy urząd praw autorskich i praw pokrewnych: www.onda.dz INAPI - algierski narodowy instytut własności przemysłowej: www.inapi.org DGCERF - generalna dyrekcja kontroli gospodarczej i zwalczania wykroczeń celnych i skarbowych: www.mincommerce.gov.dz), w tym zwłaszcza w ramach ścisłej współpracy ze swoimi zagranicznymi odpowiednikami oraz producentami podrabianych towarów i ofiarami fałszerstw