Umowa międzynarodowa ACTA

Transkrypt

1 Umowa międzynarodowa ACTA Problematyka prawna i kontrowersje. Adwokat Jerzy Chojka

2 Co to jest ACTA? Anti-Counterfeiting Trade Agreement (umowa handlowa dotycząca zwalczania obrotu towarami podrabianymi) międzynarodowe porozumienie wielostronne, mające ustalić międzynarodowe standardy w walce z naruszeniami własności intelektualnej. Przedmiotem regulacji są kwestie obrotu podrabianymi dobrami, zasady handlu lekami generycznymi oraz problem tzw. piractwa medialnego.

3 Kilka faktów: W 2006 roku w USA powstał pomysł międzynarodowego porozumienia Główne założenia: utrzymanie treści negocjacji w tajemnicy, pominięcie międzynarodowych organizacji w negocjacjach, szybkie podpisanie umowy Cel: narzucenie porozumienia krajom rozwijającym się

4 Jakie korzyści mają płynąć z podpisania ACTA? Utrudnienie wprowadzania na rynek towarów podrobionych Ograniczenie piractwa w środowisku cyfrowym Rozwój gospodarczy

5 Problematyka prawna umowy ACTA Pojęcie źródeł prawa Umowy międzynarodowe jako źródło prawa Przedmiot regulacji ACTA a inne umowy międzynarodowe Budowa przepisów i ich sformułowanie

6 Kto jest piratem internetowym wg ACTA? Brak definicji piractwa w umowie Art. 5 lit. k) Jeżeli nie określono inaczej, na użytek niniejszej Umowy: ( )pirackie towary chronione prawem autorskim oznaczają towary będące kopiami stworzonymi bez zgody posiadacza praw lub osoby przez niego należycie upoważnionej w kraju wytworzenia i które są wytworzone bezpośrednio lub pośrednio z przedmiotu, którego skopiowanie stanowiłoby naruszenie prawa autorskiego lub prawa pokrewnego zgodnie z prawem kraju, w którym wykorzystano procedury określone w rozdziale II (Ramy prawne dla dochodzenia i egzekwowania praw własności intelektualnej);

7 Działanie przeglądarek internetowych

8 Czy wobec tego jeżeli wejdę na stronę internetową grafika komputerowego na serwerze znajdującym się w państwie które podpisało ACTA, na której znajdują się jego projekty, które moja przeglądarka zapisze na twardym dysku, staje się piratem internetowym czy też nie? A co jeżeli ściągnę na swój dysk obrazy z galerii na jego stronie? Czy w świetle podanej definicji jestem piratem internetowym?

9 Jan Kowalski podczas pobytu z rodziną na urlopie w Egipcie nakręcił film kamerą. Na poszczególnych ujęciach tego filmu widzimy Kowalskiego w koszulce znanej firmy produkującej odzież z charakterystycznym zielonym krokodylem na piersi. Logo jest duże i wyraźne. Trudno go nie zauważyć.

10 Po powrocie z urlopu nasz Jan Kowalski obrabia film wideo na komputerze i umieszcza go na swoim blogu w taki sposób, że każda zainteresowana osoba może ten film obejrzeć. Z raportu odwiedzin bloga wynika, że film Kowalskiego obejrzało 1000 osób odwiedzających. Czy takie zachowanie narusza prawo?

11 Naruszenia prawa własności intelektualnej w środowisku cyfrowym. ARTYKUŁ 27 ACTA 1. Każda Strona zapewnia w swoim prawie, w stopniu określonym w sekcji 2 (Dochodzenie i egzekwowanie praw w postępowaniu cywilnym) i sekcji 4 (Dochodzenie i egzekwowanie praw w postępowaniu karnym) dostępność procedur dochodzenia i egzekwowania, tak aby umożliwić skuteczne działania przeciwko naruszaniu praw własności intelektualnej, które odbywa się w środowisku cyfrowym, w tym doraźne środki zapobiegające naruszeniom i środki odstraszające od dalszych naruszeń.

12 Naruszenia prawa własności intelektualnej w środowisku cyfrowym 2. Poza postanowieniami ust. 1, procedury dochodzenia i egzekwowania każdej Strony mają zastosowanie do naruszenia prawa autorskiego lub praw pokrewnych za pośrednictwem sieci cyfrowych, które może obejmować bezprawne wykorzystanie środków powszechnego rozpowszechniania w celu dokonania naruszenia. Procedury są stosowane w sposób, który pozwala uniknąć tworzenia barier dla zgodnej z prawem działalności, w tym handlu elektronicznego, oraz, zgodnie z prawem Strony, przy zachowaniu podstawowych zasad, takich jak wolność słowa, prawo do sprawiedliwego procesu i prywatności.

13 Jak zakwalifikować zachowanie Kowalskiego w świetle ACTA? Naruszenie prawa własności intelektualnej - naruszył on prawo do znaku towarowego producenta, używając go bez zgody Odpowiedzialność cywilna odszkodowanie Ile może wynieść odszkodowanie?

14 ARTYKUŁ 9 ACTA Odszkodowania 1. Każda Strona zapewnia w cywilnych postępowaniach sądowych dotyczących dochodzenia i egzekwowania praw własności intelektualnej możliwość nakazania przez jej organy sądowe sprawcy naruszenia, który wiedział lub miał wystarczające podstawy, aby wiedzieć, że zajmuje się działalnością stanowiącą naruszenie, zapłaty posiadaczowi praw odszkodowania odpowiedniego dla wyrównania szkody, jakiej posiadacz praw doznał w wyniku naruszenia. Określając kwotę odszkodowania za naruszenie praw własności intelektualnej, organy sądowe Strony muszą mieć możliwość wzięcia pod uwagę, między innymi, przedstawionego przez posiadacza praw jakiegokolwiek zgodnego z prawem obliczenia wartości, które może obejmować utracone zyski, wartość towarów lub usług, których dotyczy naruszenie, wycenionych zgodnie z ceną rynkową lub sugerowaną ceną detaliczną.

15 A jak to może wyglądać w praktyce? ACTA nie zawiera definicji sugerowanej ceny detalicznej trudności w ustaleniu tej ceny Posiadacz praw domaga się w pozwie od Kowalskiego zapłaty odszkodowania w kwocie zł argumentując, że kwota ta stanowi iloraz liczby osób które odwiedziły stronę i sugerowanej kwoty detalicznej za jaką udostępniłaby logo innej osobie trzeciej (15 zł).

16 ARTYKUŁ 9 Odszkodowania 2. Przynajmniej w przypadkach naruszeń praw autorskich lub praw pokrewnych oraz podrabiania znaku towarowego każda Strona przewiduje w cywilnych postępowaniach sądowych możliwość nakazania sprawcy naruszenia przez jej organy sądowe, aby wypłacił posiadaczowi praw swoje zyski, które osiągnął w wyniku naruszenia. Strona może przyjąć domniemanie, że zyski te stanowią kwotę odszkodowania, o której mowa w ust. 1.

17 Piractwo praw autorskich i praw pokrewnych a przepisy karne. Tomasz Nowakowski był w Alpach na nartach. Podczas tygodniowego pobytu kolega zrobił mu serię fantastycznych zdjęć, jak szusuje po śniegu. Oczywiście na wielu zdjęciach widać lub częściowo widać markę producenta nart, na których jeździł Nowakowski. Nie jest to centralny punkt fotografii, ale jednak logo jest widoczne. Po powrocie do Polski Nowakowski wykorzystuje swoje zdjęcia w promocji swojego sklepu internetowego. Zarówno na stronie www jak również na Facebooku zdjęcia te zachęcają wraz z tekstami reklamowymi do odwiedzenia sklepu internetowego i polubienia strony sklepu na Facebooku.

18 Co na to ACTA? ARTYKUŁ 23 Przestępstwa 1. Każda Strona przewiduje przepisy dotyczące postępowań karnych i sankcji, które są stosowane przynajmniej w przypadkach umyślnego podrabiania znaku towarowego lub piractwa praw autorskich lub praw pokrewnych na skalę handlową. Na użytek niniejszej sekcji działania na skalę handlową obejmują przynajmniej działania prowadzone jako działalność handlowa w celu osiągnięcia bezpośredniej lub pośredniej korzyści ekonomicznej lub handlowej.

19 ARTYKUŁ 24 Sankcje Za przestępstwa określone w art. 23 (Przestępstwa) ust. 1, 2 i 4 każda Strona przewiduje sankcje, które obejmują pozbawienie wolności oraz kary pieniężne w wysokości wystarczającej do odstraszenia od popełnienia naruszenia.

20 Dostawcy Internetu i właściciele małych serwisów internetowych Dostawcy usług internetowych będą musieli monitorować dane odbierane i wysyłane przez internautów oraz interweniować w razie naruszenia praw własności intelektualnej, bowiem mogą narazić się na zapłatę wysokich odszkodowań Co więcej, dostawcy usług internetowych na żądanie właściciela praw będą musieli ujawnić dane abonenta, co do którego istnieje podejrzenie, że jego konto zostało użyte do dokonania naruszenia

21 Co się stanie z Youtube? ACTA może oznaczać koniec takich serwisów w świetle ACTA nielegalne jest świadome obchodzenie zabezpieczeń takich jak np. możliwość oglądania filmów tylko w wybranej strefie w celu obejrzenia na YouTube filmu wskazanego dla wybranego kraju.

22 Podsumowanie ACTA proponuje ochronę własności intelektualnej ogromnym kosztem, tzn. w sposób, który może narażać na odpowiedzialność podmioty całkiem niewinne Przepisy porozumienia są mało przejrzyste i niejednoznaczne, co może skutkować ich nadużywaniem w walce z piractwem medialnym