Rozwiązanie techniczne dla potrzeb wdrożenia telewizji cyfrowej DVB-T w instalacjach hotelowych Szanowni Państwo! Dotychczas oferta hotelu w zakresie instalacji TV polegała na przesłaniu kilkunastu lub maksymalnie kilkudziesięciu programów TV w systemie analogowym PAL do odbiorników TV zainstalowanych w pokojach hotelowych. Jednocześnie wiele hoteli postanowiło wzbogacić własną ofertę o dodatkowe programy TV wyświetlane w barze, klubie hotelowym lub innym miejscu dostępnym dla wszystkich gości hotelowych. W tych lokalizacjach są obecnie instalowane dedykowane odbiorniki satelitarne, które służą od odbioru wybranego programu TV najczęściej sportowego lub muzycznego. Tak wykonana instalacja telewizyjna jest obarczona szeregiem ograniczeń, z których pokrótce można wymienić kilka najważniejszych: - Jakość obrazu jest uzależniona od istniejącej instalacji TV, często zdarzają się problemy z interferencjami, śnieżeniem i wieloma innymi zakłóceniami obrazu. W technologii cyfrowej obraz jest zawsze wysokiej jakości. - Możliwe jest wybranie tylko jednej ścieżki dźwiękowej dla danego programu a przecież jest wiele programów informacyjnych i rozrywkowych nadawanych w różnych językach. W technologii cyfrowej można wybrać dowolną dostępną ścieżkę dźwięku. - Obraz TV analogowej na ekranie telewizora LCD nie wygląda tak dobrze, jak na kineskopie w starszym odbiorniku. Obraz HDTV na ekranie LCD wygląda znakomicie. - Prezentowanie programów TV na dużych ekranach LCD lub plazmowych uwidacznia wszelkie niedostatki telewizji analogowej do tego stopnia, że konieczny jest zakup odbiornika satelitarnego HDTV. - Instalacja satelitarna jest wykonywana do ściśle wyznaczonych lokalizacji, brak jest możliwości udostępnienia programów HDTV w salach konferencyjnych lub innych lokalizacjach zgodnie z potrzebami gości hotelowych. W systemie DVB-T sygnał HDTV jest w każdym gniazdku. Obecnie dużo mówi się o telewizji cyfrowej związanej z nadawaniem naziemnym w standardzie DVB-T (Digital Video Broadcasting Terrestrial). Wiele krajów już wdrożyło tą technologię, Polska zaś jest tuż przed rozpoczęciem komercyjnego wdrażania pierwszego multipleksu, aczkolwiek testowe emisje DVB-T trwają już kilka lat. Niewątpliwą zaletą technologii DVB-T nad innymi technologiami cyfrowymi jest eliminacja konieczności stosowania zewnętrznego odbiornika do telewizji satelitarnej DVB-S, telewizji kablowej DVB-C lub telewizji w standardzie IPTV. Od roku 2009 każdy sprzedawany odbiornik TV będzie obligatoryjnie wyposażony we wbudowany odbiornik DVB-T, nazywany potocznie tunerem lub głowicą DVB-T.
Analizując nowe trendy w technologii telewizyjnej oraz będąc w bliskiej współpracy z wieloma hotelami, firma DIOMAR Sp. z o.o. postanowiła przygotować specjalne rozwiązanie techniczne dla rynku hotelarskiego, bazując na produktach oferowanych dla operatorów TV kablowej. W tym celu zwróciliśmy się do naszego partnera technologicznego, którym jest firma WISI Communications GmbH www.wisi.de, www.wisi.pl, o opracowanie specjalnych wersji urządzeń dostosowanych do pracy w technologii DVB-T. Jako platformę dla potrzeb przetwarzania telewizji w jakości HDTV został wykorzystany multiplekser OT STREAMLINE. Zamiast modulatora QAM stosowanego w sieciach TV kablowej, został opracowany modulator COFDM pracujący zgodnie z wymaganiami technologii DVB-T. Cechy charakterystyczne multipleksera OT STREAMLINE: Elastycznie konfigurowane moduły wejściowe Obsługa do 4 modułów CAM jedno i wielostrumieniowych Multiplekser statyczny z 4 lub 8 wejściami sygnałowymi Modulator COFDM z modulacją 4, 16 i 64 QAM Łatwy w obsłudze interfejs użytkownika Fot. 1. Widok ogólny multipleksera Rys. 1. Schemat blokowy multipleksera
Multiplekser jest dostarczany w komplecie z oprogramowaniem do konfiguracji parametrów pracy urządzenia. Oprogramowanie posiada łatwy w obsłudze interfejs użytkownika, który pozwala na przejrzyste konfigurowanie poszczególnych modułów multipleksera. Rys. 2 Przykładowy widok interfejsu użytkownika z otwartym oknem analizy strumienia transportowego Interfejs graficzny urządzenia przedstawia poszczególne moduły multipleksera, do których dostęp uzyskuje się poprzez proste kliknięcie klawiszem myszki. Są również przedstawione połączenia pomiędzy poszczególnymi modułami, co umożliwia łatwe śledzenie bieżącej konfiguracji multipleksera. Zastosowanie systemu kolorowych lampek ułatwia wzrokową ocenę poprawności wykonywanych operacji w trakcie tworzenia wyjściowego strumienia transportowego. Zaletą tak przygotowanego oprogramowania jest nie tylko ułatwienie pracy podczas instalacji, lecz również możliwość wykonania niezbędnych zmian przez konserwatora zatrudnianego przez hotel, który musi szybko zareagować na pojawiający się problem, wynikający najczęściej ze zmiany częstotliwości programu spowodowanej przez nadawcę programu. Multiplekser może obsługiwać 2 lub 4 moduły dekodujące CAM (Conditional Access Module) w zależności od ilości zainstalowanych gniazd CI. Ilość jednocześnie rozkodowywanych programów jest uwarunkowana przez funkcjonalność zainstalowanych modułów CAM oraz uprawnienia zapisane na kartach dekodujących.
Multiplekser OT STREAMLINE posiada niezwykle szeroki wachlarz głowic odbiorczych, które pozwalają mu na odebranie sygnałów z praktycznie wszystkich źródeł cyfrowych, jak również przetworzenie sygnału analogowego AV (np. prezentacja z DVD) do sygnału cyfrowego. Moduły te są wymienne, dzięki czemu można bardzo łatwo zmienić konfigurację multipleksera odpowiednio do potrzeb, które pojawią się w przyszłości. Sygnały odbierane przez moduły wejściowe FE (Front End) zainstalowane w gniazdach 1 4 mogą być podane bezpośrednio na multiplekser lub zostać wprowadzone na wejście modułu CAM i dopiero po rozkodowaniu zostać wprowadzone na odpowiednie wejście multipleksera. Wybór sposobu połączeń jest realizowany poprzez interfejs graficzny multipleksera. Moduły wejściowe mogą być zainstalowane w dowolnej konfiguracji. Końcowa konfiguracja urządzenia jest przygotowywana zgodnie z indywidualnymi potrzebami Klientów, co zapewnia efektywne wykorzystanie pełnej funkcjonalności multipleksera OTxxx. Obecnie dostępne są następujące moduły wejściowe FE: Moduł pojedynczy DVB-T Moduł pojedynczy DVB-C Moduł pojedynczy DVB-S Moduł podwójny DVB-S Moduł pojedynczy DVB-S2 Moduł pojedynczy SDI Moduł pojedynczy IP Moduł ASI In / Out Moduł podwójny ASI In Moduł kodera AV MPEG2 Fot.2 Moduły wejściowe FE firmy WISI. Można śmiało powiedzieć, że firma WISI Communications opracowała to urządzenie jako uniwersalną platformę do przetwarzania różnorodnych sygnałów cyfrowych i jednocześnie zapewniła możliwość łatwej adaptacji do nowych technologii. Konstrukcja multipleksera OT Streamline bazuje na wymiennych modułach, z których, przy niewielkich nakładach finansowych, można łatwo zbudować inną konfigurację. Wystarczy tylko dokupić brakujące moduły i je zainstalować a urządzenie samo rozpozna nowe elementy. Jest to zatem rozwiązanie bardzo efektywne kosztowo.
Kolejnym produktem firmy WISI Communications GmbH jest stacja czołowa TOPLINE. Jest to rozwiązanie oferowane już od kilkunastu lat i z sukcesem rozwijane w kierunku nowych technologii. Początkowe panele robocze bazowały na telewizji analogowej, następnie zostały opracowane panele do satelitarnej telewizji cyfrowej, transmisji światłowodowej a ostatnio są wdrażane kolejne rozwiązania techniczne do telewizji cyfrowej dla sieci kablowych w technologii DVB-C (QAM) i DVB-T (COFDM). Kolejne panele robocze są opracowywane wraz z postępem technologicznym, zatem jest to produkt zawsze nowoczesny i dzięki temu stacja TOPLINE jest doceniana przez bardzo wielu użytkowników na całym świecie. Fot.3 Stacja TOPLINE firmy WISI. Najnowszym produktem do stacji TOPLINE jest panel OV 75M z modulatorem QAM lub COFDM. Jest to panel opracowany dla potrzeb telewizji cyfrowej a jego wszechstronne możliwości konfiguracyjne pozwalają na elastyczne tworzenie własnych multipleksów cyfrowych. W panelu można zainstalować 2 dowolne moduły wejściowe, z których strumienie transportowe są podawane na wewnętrzny multiplekser statyczny a następnie na modulator QAM lub COFDM. Wersja z modulatorem QAM została opracowana wcześniej zaś wersja z modulatorem COFDM dla technologii DVB-T jest nowością skierowaną dla rynku instalacji Fot.4 Moduł OV 75M. hotelowych. Funkcjonalność panelu OV 75M pozwala na zainstalowanie dwóch modułów wejściowych np. głowicy satelitarnej i modułu cyfrowego wejścia ASI in/out. Głowice satelitarne lub inne głowice odbiorcze mogą być stosowane do odbioru programów niekodowanych. W przypadku odbioru programów kodowanych należy zastosować zewnętrzny dekoder i doprowadzić z niego sygnał cyfrowy na wejście ASI lub IP zainstalowane w panelu OV 75M. Rys.3 Schemat blokowy modułu OV 75M.
Istotnym elementem stacji TOPLINE jest panel cyfrowego odbiornika satelitarnego typu OV 77A. Urządzenie to zapewnia funkcjonalność typowego odbiornika satelitarnego stosowanego w wielu stacjach czołowych innych producentów lecz przewaga panelu OV 77A nad innymi produktami w sposób oczywisty pojawia się wraz z zainstalowaniem modułu wyjścia cyfrowego ASI. Jeden panel realizuje w ten sposób dwie niezależne funkcje przetwarzanie wybranego programu satelitarnego do kanału analogowego PAL oraz jednoczesne zdekodowanie i wyprowadzenie na wyjście cyfrowe ASI większej ilości programów, w zależności od uprawnień dostępnych na karcie dekodującej oraz od możliwości technicznych modułu dekodującego CAM. Panel OV 77A staje się zatem profesjonalnym odbiornikiem satelitarnym, który może współpracować z panelem multipleksera OV 75M a oba typy paneli tworzą łącznie elastyczne i łatwo konfigurowane rozwiązanie techniczne, które z powodzeniem może obsługiwać każdy konserwator zatrudniany przez hotel. Fot.5 Moduł OV 77A. Proszę zwrócić uwagę, że jeżeli wymiana odbiorników TV w hotelu jest zaplanowana nawet za kilka lat i na razie będzie wykorzystywana technika analogowa PAL, to już teraz można modernizować stację czołową w kierunku telewizji cyfrowej poprzez zakup paneli OV 77A z wyjściem cyfrowym ASI. Urządzenia te będą z powodzeniem wykorzystywane w stacji cyfrowej i będą współpracowały z panelami multiplekserów pracujących w technologiach DVB-T i DVB-C (Digital Video Broadcasting Cable). Ze względu na równoległą pracę w systemie analogowym i cyfrowym, stację TOPLINE z panelami OV 77A określamy jako rozwiązanie hybrydowe. Jej wykorzystanie ma sens zarówno w sieciach hotelowych, jak też w stacjach czołowych operatorów TV kablowej. Zastosowane unikalne rozwiązanie techniczne, polegające na wykorzystaniu jednej karty dekodującej dla systemu TV analogowej i cyfrowej wyróżnia ten produkt na tle innych rozwiązań dostępnych na rynku. Jak to było wcześniej wspomniane, jeżeli uprawnienia karty abonenckiej i możliwości modułu dekodującego są odpowiednie, można równolegle dekodować kilka programów. Przykładowo posiadając kartę dekodującą na pakiet TVN, na wyjściu cyfrowym ASI możemy uzyskać zdekodowane programy TVN 24, TVN Turbo, TVN Style i TVN Meteo gotowe do wprowadzenia do stacji cyfrowej natomiast do sygnału analogowego będzie przetwarzany tylko jeden z tych programów np. TVN 24. Ważne jest zatem już teraz stosowanie takich modułów dekodujących CAM, które pozwolą na jednoczesne dekodowanie wielu programów TV. Polecamy stosowanie modułu PowerCam.Pro, który oferuje taką funkcjonalność i może pracować w wielu systemach kodowania.
Większość nadawców programów TV dostarcza wyłącznie karty dekodujące zaś decyzja odnośnie wyboru odbiornika i modułu dekodującego CAM leży po stronie użytkownika. W przypadku zmiany w ofercie programowej, odbiornik satelitarny może być wykorzystany w dalszym ciągu lecz moduł CAM najczęściej stawał się bezużyteczny i należało dokonać zakupu kolejnego modułu CAM. W przypadku modułu PowerCam.Pro wada ta została wyeliminowana, gdyż wraz ze zmianą programu TV wykorzystuje się ten sam zestaw odbiornika i modułu CAM, skonfigurowanego odpowiednio do pracy w innym systemie kodowania. Fot.6 Moduł CAM PowerCam.Pro Moduł PowerCam.Pro obsługuje następujące systemy kodowania: - SECA / Mediaguard stosowany przez Canal+, - Conax stosowany przez TVN, FilmBox - Cryptoworks stosowany przez MTV, CN/TCM i Comedy Central - Viaccess stosowany przez Eurosport, NTV, BBC - Irdeto - Betacrypt Powyższe rozwiązania techniczne stanowią podstawę do zbudowania nowoczesnej stacji cyfrowej dostosowanej do pracy w technologii DVB-T. Podsumowując naszą ofertę wyposażenia stacji czołowej, chciałbym zaznaczyć główne zalety poszczególnych produktów: a) Stacja TOPLINE wyposażona w panele OV77A pozwala na elastyczną migrację z systemu TV analogowej do systemu TV cyfrowej niezależnie od wybranej technologii DVB-T lub DVB-C. b) Późniejsze wyposażenie stacji TOPLINE w panele multiplekserów OV 75M pozwala na uruchomienie systemu TV cyfrowej w technologii DVB-T, która jest niezależna od hotelowego systemu PAY-TV. Można też zastosować te same panele multiplekserów, ale wyposażone w modulatory QAM stosowane w technologii DVB-C i dokonać integracji z cyfrowym systemem PAY-TV pracującym w hotelu. c) Obsługa stacji TOPLINE jest bardzo prosta i bieżąca obsługa może być wykonywana przez konserwatora zatrudnianego przez hotel. d) Programy HDTV najczęściej są kodowane i dla ich poprawnego odbioru najlepszym rozwiązaniem jest multiplekser OT STREAMLINE. Liczba dostępnych programów HDTV zwiększa się bardzo dynamicznie i z tego względu zalecamy budowę cyfrowej stacji czołowej w oparciu o te urządzenia.
Stacja czołowa jest tylko jednym z elementów systemu TV w hotelu. Należy pamiętać również o prawidłowym zbudowaniu pozostałej części instalacji telewizyjnej, czyli o polu antenowym oraz o sieci dystrybucji sygnału TV. Nasze doświadczenie w zakresie instalacji antenowych pozwala nam na zbudowanie dowolnego systemu. Fotografie poniżej przedstawiają przykładowe realizacje dla hoteli, wykonane przez naszą firmę: Fot.7 Pole antenowe na specjalnie zaprojektowanej konstrukcji Fot.9 Pole antenowe na nadbudówce Fot.8 Pole antenowe na istniejącej konstrukcji stalowej Fot.10 Pole antenowe na kominie DIOMAR Sp. z o.o. ul. Na Skraju 34 02-197 Warszawa tel. 0-22 846 04 88 fax 0-22 868 64 83 www.diomar.com.pl
Fot.11 Zestaw anten na stojakach mocowanych do dachu Fot.12 Antena na stojaku niepenetrującym (balastowym) montowana na płaskim dachu bez dodatkowych konstrukcji Przedstawione powyżej fotografie przedstawiają różnorodne możliwości wykonania zestawu antenowego. Każda nasza instalacja jest dopasowana odpowiednio do istniejących możliwości technicznych. Wszystkie stosowane materiały posiadają odpowiednie certyfikaty i atesty zaś w przypadkach nietypowych wykonujemy odpowiedni projekt posadowienia anten oraz dostarczamy całą konstrukcję wsporczą łącznie z pełną dokumentacją techniczną, obejmującą w szczególności obciążenie od wiatru. Kolejnym ważnym elementem instalacji telewizyjnej jest sieć dystrybucji sygnału TV. Również w tym zakresie wykorzystujemy najlepsze dostępne materiały i urządzenia. Jako elementy aktywne stosujemy wzmacniacze szerokopasmowe typu VX 24 prod. WISI Communications GmbH. Są to nowoczesne urządzenia zaprojektowane w taki sposób, aby wyeliminować wszelkie problemy związane z regulacjami mechanicznymi lub przy pomocy wymiennych wkładek. Wszystkie regulacje są realizowane w sposób elektroniczny przy pomocy klawiatury programującej. Dzięki temu zyskuje się wysoką stabilność parametrów pracy wzmacniacza oraz łatwość prowadzenia wszelkich prac serwisowych. Fot.13 Wzmacniacz dystrybucyjny VX 24
Każdy ze wzmacniaczy obsługuje jeden lub kilka punktów rozdzielczych, gdzie są zamontowane multitapy i inne elementy pasywne. Fotografia obok przedstawia typowy węzeł rozdzielczy. Wykonujemy również instalacje z dystrybucją sygnału satelitarnego do wybranych punktów odbiorczych w całym obiekcie. Jeżeli jest to wymagane, instalujemy kable bezhalogenowe oraz dostarczamy niezbędne atesty i certyfikaty. Wszystkie nasze instalacje są wykonywane zgodnie z obowiązującymi przepisami. Dbamy o uziemienie wszystkich elementów instalacji, ochronę przeciwprzepieciową oraz odtworzenie uszczelnień p.poż. w miejscach przejść kabli przez granice stref pożarowych. Nasi instalatorzy uczestniczą w okresowych szkoleniach z wielu dziedzin, dotyczących prawidłowego wykonywania prac instalacyjnych. Naszym celem było zaprezentowanie Państwu kompleksowej usługi w zakresie zaprojektowania i zbudowania lub modernizacji instalacji TV w celu wdrożenia nowoczesnego systemu TV cyfrowej w technologii DVB-T. Nasza oferta obejmuje dobór odpowiedniego zestawu anten odbiorczych TV-SAT, pełne wyposażenie cyfrowej stacji czołowej w zakresie przetwarzania programów HDTV i standardowej rozdzielczości oraz ich dalszą dystrybucję w budynku hotelu aż do najdalszego gniazdka antenowego. Oferujemy Państwu swobodę w wyborze odbiorników TV oraz zapewniamy pomoc w ich instalacji. Fot.14 Węzeł rozdzielczy TV Fot.15 Węzeł rozdzielczy z dystrybucją sygnału satelitarnego i TV Mam nadzieję, że przedstawione informacje pozwolą Państwu na poznanie szeregu zalet telewizji cyfrowej w technologii DVB-T i podjęcie decyzji o nawiązaniu współpracy z naszą firmą. Wojciech Sosiński Prezes Zarządu DIOMAR Sp. z o.o.