Lista tematów na maturę wewnętrzną z języka polskiego w roku szkolnym 2010/2011 w Zespole Szkół im. Staszica w Staszowie Fantastyka, symbolika i wizyjność Apokalipsy Świętego Jana 1 jako inspiracja literacka. Na wybranych przykładach omów topikę apokaliptyczną. Deformacja rzeczywistości a jej odtwarzanie. Omów różne 2 sposoby mówienia o świecie na podstawie wybranych dzieł różnych epok. 3 Pejzaż jako element świata przedstawionego. Omów różne sposoby prezentacji natury w wybranych utworach literackich. 4 Poeta jako bohater literacki. Zanalizuj wybrane przykłady. 5 6 7 8 Związek doboru gatunków literackich z założeniami epoki. Omów na wybranych przykładach pochodzących z czterech okresów literackich. Uwagi o grzechach Polski i Polaków oraz propozycje naprawy Rzeczypospolitej. Zanalizuj wybrane przykłady literackie. Katastroficzna koncepcja dziejów jako temat literacki. Przywołaj i omów wybrane przykłady. Charakterystyka i ocena ideałów spopularyzowanych przez literaturę różnych epok. Zinterpretuj wybrane przykłady. Literackie reinterpretacje mitów antycznych. Scharakteryzuj, 9 analizując wybrane przykłady, sposoby funkcjonowania tego zjawiska literackiego. 10 Moralizatorski i dydaktyczny charakter literatury. Zinterpretuj wybrane przykłady z literatury staropolskiej. 11 12 13 14 15 Omów, analizując wybrane przykłady, obrazy Polski szlacheckiej. Samotność bohatera literackiego. Omów, analizując wybrane przykłady. Sposoby kształtowania przestrzeni i ich funkcje w utworze. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady. Zanalizuj odpowiednie przykłady literackie, które ukazują kształtowanie się świadomości młodego Polaka. Omów różne portrety bohatera z ludu oraz sposoby ukazania go w literaturze polskiej. Perswazja i apel jako literackie sposoby kształtowania
16 moralnych i politycznych postaw Polaków. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady z literatury przedrozbiorowej. 17 18 19 20 21 22 Bohater literacki jako człowiek poszukujący wartości. Przedstaw problem, analizując wybrane przykłady. Emigrant jako bohater literacki. Omów wybranych z literatury polskiej bohaterów emigrantów. Małżeństwa literackie. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory XIX i XX wieku. Pokolenia literackie. Wyjaśnij pojęcie i przedstaw różne generacje analizując wybrane przykłady. Bunt jako wyraz niezgody na zastany świat. Zanalizuj wybrane portrety bohaterów literackich. Dzieje Polski w literaturze. Rozwiń temat, analizując wybrane przykłady z różnych epok do 1918 r. Omów różnorodne zachowania człowieka u kresu życia. 23 Rozwiń temat, analizując wybrane przykłady literatury polskiej i obcej. 24 25 26 27 Funkcje bohatera negatywnego w literaturze polskiej i obcej. Omów, analizując wybrane przykłady. Demaskacja mitów romantycznych w literaturze XX wieku. Omów, analizując wybrane przykłady. Zadżumiony, kamienny, inny... przedstaw, analizując wybrane przykłady, obrazy świata w literaturze XX wieku. Funkcja poezji i poety w literaturze XX wieku. Przedstaw problem, analizując wybrane przykłady. 28 Bóg i szatan w literaturze. Zanalizuj wybrane przykłady. 29 Przemiana wewnętrzna jako motyw określający osobowość bohatera literackiego. Omów, analizując wybrane przykłady. Obecność elementów autobiograficznych w utworach wybra- 30 nych pisarzy polskich i obcych. Przedstaw i zanalizuj wybrane przykłady literackie. 31 Literatura w służbie ideologii. Zanalizuj odpowiednie przykłady z różnych epok. Różnorodność literackich portretów kobiecych w okresach 32 wielkich przemian obyczajowych. Omów, analizując wybrane przykłady z literatury XIX i XX wieku. 33 Funkcjonowanie symbolu i alegorii w literaturze polskiej i obcej. Przedstaw, analizując wybrane przykłady.
34 35 36 37 38 39 0 41 42 Dydaktyczne i moralizatorskie funkcje literatury. Omów na wybranych przykładach z różnych epok. Relacja: rodzice i dzieci jako temat literacki. Przedstaw problem, analizując wybrane przykłady. Rola manifestów i programów artystycznych. Omów, analizując wybrane przykłady. Relacje Bóg i Człowiek przedstaw temat, analizując wybrane przykłady z literatury pięknej. Uczyć, bawić, wzruszać omów realizację dewizy starożytnych pisarzy w literaturze staropolskiej. Tytuł dzieła literackiego i jego związek z treścią utworu. Omów temat, analizując wybrane przykłady. Różne sposoby funkcjonowania tradycji homeryckiej w literaturze polskiej. Omów, analizując wybrane przykłady. Motyw zbrodni i kary w literaturze. Przedstaw temat, interpretując wybrane dzieła. Jednostka wobec zbiorowości w ujęciu twórców dwóch wybranych epok. Omów temat, analizując wybrane przykłady. Dialog twórców literatury z filozofami. Przedstaw problem, 43 analizując wybrane przykłady dzieł literatury dawnej lub/i współczesnej. 44 45 46 47 48 Artysta jako bohater literacki. Omów, analizując wybrane przykłady. Biografia jako klucz do odczytania twórczości pisarza. Zanalizuj wybrane przykłady. Polacy w satyrze i karykaturze literackiej. Przedstaw funkcje i sposoby kreowania portretów. Zanalizuj wybrane przykłady. Rola lektur w kształtowaniu charakterów postaci literackich. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady. Folklor jako inspiracja pisarzy w różnych epokach. Omów temat, analizując wybrane przykłady. Różne sposoby wykorzystania kategorii czasu w wybranych 49 utworach epickich lub/i dramatycznych. Zanalizuj wybrane przykłady. Analizując wybrane przykłady z różnych epok, objaśnij 50 funkcję konwencji onirycznej w kreowaniu świata przedstawionego. 51 Tradycja literacka kontynuowana i odrzucana w literaturze dwudziestolecia
międzywojennego. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady.
Miasto lub kamienica jako przestrzeń życia człowieka. Omów 52 temat, analizując wybrane przykłady z literatury polskiej i obcej. 53 Literatura faktu. Zanalizuj to zjawisko kulturowe XX wieku na wybranych przykładach. Twój region w polskiej geografii życia literackiego i kul- 54 turalnego (zjawiska, grupy, postaci). Zanalizuj wybrane przykłady. Świadkowie współczesnych wydarzeń. Omów na wybranych 55 przykładach prozatorskich, poetyckich i dramaturgicznych tematykę utworów powstałych w drugiej połowie XX wieku. 56 57 58 59 60 61 62 63 64 Analizując wybrane przykłady, przedstaw aktywność twórców - emigrantów i zjawisko drugiego obiegu. Nawiązania do twórczości J. Kochanowskiego i ich funkcje w literaturze późniejszych epok. Analiza wybranych utworów. Przedstaw sposoby prezentowania w literaturze miast przeklętych i miast ukochanych. Zanalizuj wybrane utwory. Zanalizuj funkcję komizmu i satyry na przykładzie wybranych utworów. Symbolika liczb, jej rodowód i funkcje w literaturze. Omów to zjawisko, posługując się wybranymi przykładami. Przenikanie się świata realnego i fantastycznego w utworach literackich. Omów to zjawisko, analizując wybrane przykłady. Groteska jako sposób opisu świata przedstawionego. Zaprezentuj temat, analizując wybrane dzieła literackie. Mitologizowanie historii w literaturze różnych epok. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady. Podróż jako wielkie doświadczenie humanistyczne. Omów temat, analizując wybrane przykłady literackie. Portrety antycznych herosów i ich współczesne odpowiedniki 65 w kulturze masowej. Analizując wybrane dzieła, porównaj wizerunki. 66 67 68 69 Funkcjonowanie mitu kraju lat dziecinnych. Omów temat, analizując wybrane przykłady. Sposoby funkcjonowania w literaturze polskiej motywu życia jako teatru. Przedstaw, analizując wybrane przykłady. Przedstaw, analizując wybrane przykłady, ewolucję sonetu jako gatunku literackiego. Wybory moralne bohaterów literackich. Przedstaw temat, analizując wybrane dzieła XIX wieku.
70 71 Funkcjonowanie motywu wędrówki w literaturze. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady. Ewolucja bohatera literackiego i jej przyczyny. Przedstaw temat, analizując wybrane dzieła XIX i XX wieku. Dokument i parabola jako dwa sposoby mówienia o 72 współczesności. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady literackie. 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 Scena finałowa jako klucz do interpretacji dzieła. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady literackie. Dziecko jako bohater dzieła literackiego. Omów, analizując odpowiednie przykłady, różne sposoby ujęcia tego tematu. Różne sposoby ujęcia motywu zła w literaturze polskiej i obcej. Zanalizuj wybrane przykłady. Funkcje Orientu. Omów temat, analizując wybrane utwory literackie. "Choroby wieku' - omów ich przyczyny, różne oblicza i konsekwencje na wybranych przykładach literatury polskiej. Świadectwa o człowieku wolnym i zniewolonym. Przedstaw na wybranych przykładach z literatury polskiej i obcej. Literacki sposób przedstawiania władcy i władzy. Omów na wybranych przykładach. Tematyka powstań narodowych. Przedstaw, analizując wybrane przykłady z literatury polskiej i obcej. Obraz przyjaźni i przyjaciół w literaturze różnych epok. Przedstaw na wybranych przykładach.. Cierpiące matki. Omów ich wizerunek przedstawiony w wybranych dziełach literackich różnych epok. Poeta artystą wszechstronnym. Przedstaw na wybranym przykładzie dorobek artystyczny poety, parającego się różnymi dziedzinami sztuki (np. S. Wyspiański, C. K. Norwid, M. Grechuta)
ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1 2 Idealizacja portretów władców w literaturze i malarstwie różnych epok. Omów temat, analizując wybrane przykłady. Realizm i naturalizm w literaturze i sztuce plastycznej. Przedstaw temat, analizując odpowiednie przykłady. Impresjonizm i ekspresjonizm w literaturze i malarstwie. 3 Scharakteryzuj kierunki artystyczne, analizując wybrane dzieła. 4 Sceny batalistyczne utrwalone przez pisarzy i malarzy. Scharakteryzuj je, analizując wybrane dzieła. Stabat Mater... Funkcjonowanie motywu Matki Boleściwej 5 w literaturze, muzyce, malarstwie, rzeźbie. Zinterpretuj wybrane przykłady. 6 Etos rycerza i jego demaskacja w literaturze i malarstwie. Omów temat, analizując odpowiednie przykłady. Omów na przykładach sposoby kreowania postaci 7 historycznych w literaturze i sztuce polskiej. Zinterpretuj wybrane dzieła. 8 9 10 11 12 Omów różnorodne portrety dziecka utrwalone w malarstwie i literaturze. Zinterpretuj wybrane dzieła i wskaż ich funkcje. Autoportret słowem i pędzlem malowany. Zinterpretuj wybrane dzieła z różnych epok i omów ich funkcje. Omów sposoby ukazywania żywiołów w literaturze i malarstwie. Zinterpretuj wybrane dzieła. Dyskusja z tradycją teatralną w dokonaniach artystycznych wybranego /-ych twórcy /-ów. Zanalizuj odpowiednie dzieła. Biblia jako źródło inspiracji w kulturze. Przedstaw temat, analizując wybrane dzieła literackie, malarskie, muzyczne... Analizując wybrane przykłady, omów polską satyrę 13 polityczną po 1918 roku (literatura, piosenka, kabaret, rysunek...) oraz przedstaw jej rolę. 14 Funkcjonowanie motywu tańca w literaturze i sztuce. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady. Funkcjonowanie motywów franciszkańskich i rola portretów 15 św. Franciszka w malarstwie i literaturze. Zanalizuj wybrane dzieła.
16 Funkcje egzotycznego pejzażu w literaturze i sztuce XIX wieku. Zanalizuj wybrane przykłady. Funkcje legend i wizerunków świętych. Zanalizuj wybrane 17 dzieła literackie, plastyczne i muzyczne poświęcone największym autorytetom religijnym swych czasów. Od stworzenia świata do pierwszych grzechów ludzi. Omów 18 temat na podstawie wybranych dzieł literackich, malarskich i / lub muzycznych. 19 Topos ogrodu. Przedstaw funkcjonowanie toposu w wybranych dziełach literackich i malarskich. Inspiracje antyczne w kulturze. Scharakteryzuj je, analizując 20 wybrane dzieła literackie i inne (np. malarstwo, rzeźba, architektura). Świątynie sztuki (teatr, muzeum, pracownia) i ulubione 21 miejsca artystów (natura, kawiarnia). Omów temat, analizując wybrane przykłady literackie, plastyczne, filmowe. 22 23 24 25 26 27 Różne koncepcje piękna w literaturze, malarstwie i architekturze. Zanalizuj wybrane dzieła i omów ich funkcje. Literackie i filmowe wizje Litwy. Omów zagadnienie, analizując wybrane dzieła. Różnorodne wersje motywu Madonny w literaturze i sztuce. Omów temat, analizując wybrane przykłady. Funkcjonowanie motywu Sądu Ostatecznego w literaturze i sztuce. Zanalizuj wybrane przykłady. Funkcjonowanie motywu pożegnania w literaturze i sztuce. Zanalizuj wybrane przykłady. Symbol i alegoria jako środek wyrazu w poezji i malarstwie. Omów temat, analizując wybrane przykłady. Artystyczne interpretacje historii w literaturze i malarstwie 28 oraz ich funkcje (np. H. Sienkiewicz i J. Matejko). Zanalizuj wybrane dzieła. 29 30 31 Świat prowincji w wybranych utworach literackich i malarskich. Omów zagadnienie, analizując wybrane dzieła. Kreacje bohaterów literackich w adaptacjach filmowych. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady. Dzieła klasyki literackiej a ich filmowe adaptacje. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
32 33 Góry i ich funkcje w literaturze oraz sztuce romantyzmu i Młodej Polski. Zanalizuj wybrane przykłady. Funkcjonowanie motywu walki dobra ze złem. Omów temat, analizując przykłady literackie i filmowe. Dosłowne i metaforyczne funkcjonowanie motywu jesieni w 34 wybranych tekstach kultury. Przedstaw temat, analizując przykłady. 35 36 Kultura antyczna źródłem inspiracji literatury i sztuki różnych epok. Omów temat, analizując wybrane przykłady. Artystyczne ujęcie macierzyństwa w literaturze i sztuce. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady. Konflikty między jednostką a zbiorowością. Powołując się na 37 wybrane przykłady literackie i filmowe, omów ich źródła, istotę i sposoby rozwiązywania. 38 39 40 41 42 Fascynacje malarskie w polskiej poezji współczesnej. Omów, analizując teksty wybranych autorów. Biblijni bohaterowie (bohaterki) w dziełach sztuki wybranych epok. Omów, analizując przykłady. Różnorodne ujęcia motywu snu w literaturze i filmie. Omów, analizując wybrane przykłady. Tajemnicze wyspy, mityczne krainy. Przedstaw na wybranych przykładach z literatury, filmu i (lub) malarstwa. Współczesne adaptacje teatralne wybitnych arcydzieł literatury. Przedstaw na wybranych przykładach. Słynne prowokacje artystyczne od modernizmu do dziś. 43 Przedstaw ich rolę w literaturze i sztuce omawiając wybrane przykłady. Sposoby kreowania bohatera i świata w różnych formach 44 przekazu artystycznego. Omów wybrane przykłady (np. literatura a komiks, lub film, lub grafika) 45 Symbolika katedry gotyckiej w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. Idea korespondencji sztuk w kulturze europejskiej. Przedstaw 46 zagadnienie odwołując się do wybranych przykładów z literatury, malarstwa i muzyki. 47 Wątki i motywy romantyczne we współczesnej sztuce. Omów, odwołując się do literatury i malarstwa i / lub filmu.
Odwołując się do wybranych przykładów z literatury, 48 malarstwa, filmu omów sposoby przedstawiania i rolę aniołów.
JĘZYK Różne funkcje stylizacji gwarowej i środowiskowej w 1 literaturze. Omów temat, analizując wybrane przykłady z literatury polskiej. 2 3 4 Różne funkcje monologu, dialogu i polilogu w dziele literackim. Zanalizuj wybrane przykłady. Prawidłowy i zakłócony akt komunikacji. Omów zjawisko na wybranych przykładach. Różnorodność stylistyczna wypowiedzi literackiej. Omów temat, analizując przykłady z literatury polskiej. Zasady sztuki oratorskiej. Przedstaw, korzystając z 5 przykładów, sposoby redagowania mów, homilii, laudacji itp. Rola narratora i różnorodność jego języka w dziełach 6 literackich. Zanalizuj przykłady z literatury XIX i XX wieku. Funkcjonowanie związków frazeologicznych we 7 współczesnej polszczyźnie. Omów zjawisko na wybranych przykładach. Frazeologizmy jako tworzywo poetyckie. Omów 8 zagadnienie na podstawie wybranych utworów ze współczesnej liryki polskiej. 9 10 11 Nazwy ulic krakowskich i podkrakowskich miejscowości. Omów pochodzenie i znaczenie wybranych nazw. Błędy językowe we współczesnej polszczyźnie przeanalizuj mechanizmy, które do nich prowadzą. Tak mówią bohaterowie literaccy. Omów język wybranych postaci ze szczególnym uwzględnieniem cech ujawniających ich przynależność środowiskową i charakter. Zanalizuj wybrane przykłady z literatury polskiej. 12 13 14 Komizm słowny i sposoby jego realizacji w utworach różnych autorów i epok. Zanalizuj wybrane przykłady. Scharakteryzuj różne typy stylizacji językowej i określ ich funkcje w literaturze XX wieku. Zanalizuj przykłady. Funkcje stylizacji biblijnej i modlitewnej w literaturze różnych epok. Zanalizuj wybrane przykłady.
15 O sztuce przemawiania i jej zadaniach. Zanalizuj wybrane teksty literackie z renesansu, baroku, oświecenia. Język prasy. Omów, analizując konkretne przykłady, różne 16 odmiany stylu publicystycznego we współczesnej polszczyźnie. 17 18 19 Zapożyczenia językowe. Omów problem i oceń zasadność zapożyczeń w języku polskim. Perswazyjne funkcje języka na przykładach tekstów propagandowych. Zanalizuj przykłady. Dokonując analizy języka różnych reklam, wyjaśnij, jaki obraz świata one kreują. Współczesne zapożyczenia angielskie. Omów sposoby 20 adaptacji anglicyzmów i ustosunkuj się do zasadności ich wprowadzania do polszczyzny. Język utworów Gombrowicza i Witkacego jako wyzwanie 21 wobec tradycji. Omów temat, analizując wybrane przykłady. 22 23 24 Nowomowa jako język propagandy. Omów zjawisko na wybranych przykładach. Język potoczny jako język utworów współczesnych. Omów zjawisko, analizując wybrane przykłady. Gwara naszego regionu i jej żywotność. Zbadaj i omów cechy słownikowe i fonetyczne. Język modlitw, pieśni kościelnych i kolęd jako język 25 zmieniający się bardzo powoli. Omów zjawisko i zanalizuj wybrane przykłady. 26 27 Czy reklama kłamie? Omów na wybranych przykładach reklam językowe mechanizmy manipulacji. Nazwy placów, dzielnic, ulic źródłem rozważań nad historią miasta, jego topografią. Zanalizuj wybrane przykłady. Przedstaw i oceń wzorce językowe proponowane młodemu 28 człowiekowi w adresowanych do niego reklamach, teledyskach, grach RPG i komputerowych, a także filmach. 29 Język dziennikarzy sportowych. Scharakteryzuj zjawisko na wybranych przykładach.