6Rządowa administracja centralna

Podobne dokumenty
Zgodnie z obowiązującą Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 Rada Ministrów składa się z Prezesa Rady Ministrów oraz

RADA MINISTRÓW. Prawo konstytucyjne / ćwiczenia 2014/2015

POZYCJA USTROJOWA RADY MINISTRÓW

WŁADZA WYKONAWCZA W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ RADA MINISTRÓW Skład i powoływanie Rady Ministrów

Zakres rozszerzony - moduł 26 Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej. Janusz Korzeniowski. nauczyciel konsultant ds. edukacji obywatelskiej

USTAWA z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów. Rozdział 1 Przepisy ogólne

Dz.U Nr 56 poz. 590 ROZPORZĄDZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW

OBWIESZCZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW z dnia 5 października 1999 r.

Władza wykonawcza Rada Ministrów. Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego

Prezes Rady Ministrów uwarunkowania administracyjnoprawne. Maciej M. Sokołowski WPiA UW

Warszawa, dnia 15 kwietnia 2016 r. Poz. 379

Minister i Ministerstwo pozycja administracyjnoprawna. Maciej M. Sokołowski WPiA UW

Warszawa, dnia 3 czerwca 2014 r. Poz. 395

Warszawa, dnia 11 kwietnia 2012 r. Poz. 392

Dz.U Nr 106 poz USTAWA z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów. Rozdział 1 Przepisy ogólne

Dz.U Nr 24 poz OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 24 stycznia 2003 r.

Centralna administracja gospodarcza. PPwG 2016

Warszawa, dnia 22 sierpnia 2017 r. Poz. 49

USTAWA z dnia 6 maja 2005 r. o Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz o przedstawicielach

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak

Warszawa, dnia 13 sierpnia 2013 r. Poz. 927 OBWIESZCZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW. z dnia 29 kwietnia 2013 r.

DZIENNIK URZĘDOWY. Warszawa, dnia 22 kwietnia 2014 r. Pozycja 25 ZARZĄDZENIE MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO 1) z dnia 18 kwietnia 2014 r.

Międzyresortowy Zespół Koordynacyjny Narodowego Programu Zdrowia

USTAWA z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów

Warszawa, dnia 6 maja 2016 r. Poz. 18

PRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak

WYKŁAD III. SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA W ŚWIETLE KONSTYTUCJI RP z dnia 2 kwietnia 1887 r.

STATUT POLSKIEGO ZWIĄZKU PRACODAWCÓW PRYWATNYCH HANDLU I USŁUG POSTANOWIENIA OGÓLNE

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2016/2017 mgr Anna Kuchciak

Centralna administracja rządowa. Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów, ministrowie, organy centralne

PRAWO ADMINISTRACYJNE SSP SEMESTR ZIMOWY ROKU AKADEMICKIEGO 2017/18 ZAJĘCIA 07 z 10 - KONSPEKT

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2017/2018 mgr Anna Kuchciak

REGULAMIN PRAC ZARZĄDU ZWIĄZKU PRACODAWCÓW BRANŻOWYCH PSC

REGULAMIN PRAC ZARZĄDU POLSKIEJ IZBY GOSPODARCZEJ CZYSTOŚCI

STATUT ZWIAZKU PRACODAWCÓW TECHNOLOGII CYFROWYCH LEWIATAN POSTANOWIENIA OGÓLNE

POWOŁYWANIE RADY MINISTRÓW. ODPOWIEDZIALNOŚĆ RADY MINISTRÓW I JEJ CZŁONKÓW. mgr Kinga Drewniowska

NOWY REGULAMIN PRACY PWR BRD. Posiedzenie PWR BRD, 23 października 2014 r.

Uchwała Nr 2/16 Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego w Poznaniu z dnia 30 czerwca 2016 roku

USTAWA. z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli

Statut Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu

STATUT WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W LUBLINIE. Dział I Postanowienia ogólne

STATUT POLSKIEGO ZWIĄZKU PRACODAWCÓW KONSULTINGU POSTANOWIENIA OGÓLNE

STATUT ZWIĄZKU PRZEDSIEBIORCÓW PRZEMYSŁU MODY LEWIATAN 1 POSTANOWIENIA OGÓLNE

Zespół do spraw Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

ZARZĄDZENIE Nr 790/PM/2014 PREZYDENTA MIASTA LEGNICY. z dnia 12 grudnia 2014 r.

(Monitor Polski Nr 35, poz. 480)

Uchwała Nr 1 Komitetu Nauk Agronomicznych PAN. z dnia r. w sprawie Regulaminu Komitetu Nauk Agronomicznych Polskiej Akademii Nauk

UCHWAŁA KOMISJI WSPÓLNEJ RZĄDU I SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO. z dnia r. w sprawie regulaminu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego

Uchwała Nr 68/III/2015 Rady Miasta Lublin. z dnia 29 stycznia 2015 r. w sprawie powołania Rady Seniorów Miasta Lublin oraz nadania jej Statutu

REGULAMIN ZARZĄDU OKRĘGOWEGO POLSKIEGO ZWIĄZKU MOTOROWEGO W BIAŁYMSTOKU (jednolity tekst wg stanu na dzień r.)

SPIS TREŚCI. Rozdział I. Aksjologiczne fundamenty Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Uwagi wprowadzające... 26

Warszawa, dnia 5 stycznia 2015 r. Poz. 1 O B W I E S Z C Z E N I E. z dnia 31 grudnia 2014 r.

ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne

Dz.U Nr 106 poz USTAWA z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zmianie ustawy o terenowych organach rządowej administracji ogólnej

Załącznik do obwieszczenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 lipca 2015 r. Rozporządzenie. Rady Ministrów. z dnia 3 listopada 2009 r.

Uchwała nr 1. Zespołu do Spraw Zwalczania i Zapobiegania Handlowi Ludźmi. z dnia 7 grudnia 2017 r.

FUNKCJONOWANIE I ORGANIZACJA SEJMU, SENATU. PRAWA I OBOWIĄZKI PARLAMENTARZYSTY

DZIENNIK URZĘDOWY. Warszawa, dnia 14 listopada 2018 r. Poz. 40. ZARZĄDZENIE Nr 39 MINISTRA GOSPODARKI MORSKIEJ I ŻEGLUGI ŚRÓDLĄDOWEJ 1)

PROJEKT STATUT Forum Inspektorów Ochrony Danych Osobowych w JST ROZDZIAŁ I POSTANOWIENIA OGÓLNE

Z A R Z Ą D Z E N I E Nr 1 PREZESA RADY MINISTRÓW. z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie Komitetu Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji

PODSTAWY PRAWA W GOSPODARCE. Mateusz Kabut Katedra Prawnych Problemów Administracji i Zarządzania

1. Polskiemu Instytutowi Sztuki Filmowej nadaje się statut, stanowiący załącznik do zarządzenia.

STATUT REGIONALNEGO ZWIĄZKU PRACODAWCÓW PRYWATNYCH ZIEMI ŁÓDZKIEJ POSTANOWIENIA OGÓLNE

REGULAMIN ZARZĄDU OKRĘGOWEGO POLSKIEGO ZWIĄZKU MOTOROWEGO W ZIELONEJ GÓRZE

Warszawa, dnia 25 lutego 2015 r. Poz. 227 UCHWAŁA PAŃSTWOWEJ KOMISJI WYBORCZEJ. z dnia 9 lutego 2015 r.

STATUT ZWIĄZKU PRACODAWCÓW PRYWATNYCH ENERGETYKI W WARSZAWIE POSTANOWIENIA OGÓLNE

KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 2 kwietnia 1997 r.

WŁADZA USTAWODAWCZA W POLSCE. Sejm i Senat

3. Członkostwo w Komisji

UCHWAŁA NR 20/2019 PAŃSTWOWEJ KOMISJI WYBORCZEJ z dnia 7 marca 2019 r.

Rozdział IV SEJM I SENAT. Art. 95.

STATUT OGÓLNOPOLSKIEGO ZWIĄZKU PRACODAWCÓW ZAKŁADÓW AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ I INNYCH PRZEDSIĘBIORSTW SPOŁECZNYCH

U C H W A Ł A Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. REGULAMIN SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

USTAWA z dnia 27 lipca 2001 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa

REGULAMIN ZARZĄDU GRAVITON CAPITAL S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Rozdział I. Postanowienia ogólne

2. Wykonanie zarządzenia powierza się Sekretarzowi Miasta. 3. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.

DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO. Warszawa, dnia 12 lutego 2013 r. Pozycja 4

STATUT. Polskiej Unii Szpitali Specjalistycznych POSTANOWIENIA OGÓLNE

Przewodniczący Zebrania: /-/ Agnieszka Mrówczyńska /-/ Janusz Rosiak

Prezydent RP uwarunkowania administracyjnoprawne. mgr Maciej M. Sokołowski WPiA UW

STATUT WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W LUBLINIE. Rozdział 1 Postanowienia ogólne

Warszawa, dnia 4 marca 2013 r. Poz. 118

S T A T U T Sądu Arbitrażowego przy Centrum Mediacji i Arbitrażu Transportu Sp. z o.o. 1 Nazwa, siedziba i pieczęć Sądu

Statut Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Rzeszowie. Dział 1 Postanowienia ogólne

STATUT STOWARZYSZENIA NASZE JEZIORA

Inne organy w systemie państwa poziom centralny

Warszawa, dnia 10 czerwca 2016 r. Poz. 44 ZARZĄDZENIE NR 24 MINISTRA INFRASTRUKTURY I BUDOWNICTWA 1. z dnia 10 czerwca 2016 r.

UCHWAŁA Nr IV/31/11 Rady Powiatu w Kielcach z dnia 28 marca 2011r.

ZARZĄDZENIE NR 204/2012 BURMISTRZA MASZEWA. z dnia 11 września 2012 r. w sprawie powołania Gminnego Zespołu Zarządzania Kryzysowego

Mała Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

SPIS TREŚCI. Przedmowa (Anna Rytel-Warzocha) Rozdział I Z PROBLEMATYKI STATUSU POSŁA... 13

MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO. Warszawa, dnia 23 października 2015 r. Poz. 48 ZARZĄDZENIE MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO 1)

STATUT POLSKIEJ UNII EDUKACYJNEJ POSTANOWIENIA OGÓLNE

REGULAMIN. 1) "Krajowej Komisji Etycznej" - oznacza to Krajową Komisję Etyczną do Spraw Doświadczeń na Zwierzętach;

ZARZĄDZENIE Nr 1092/2013 PREZYDENTA MIASTA SOPOTU z dnia 31 października 2013r.

Zarządzenie Nr 23/2016 Wójta Gminy Miłkowice z dnia 21 marca 2016 roku. w sprawie powołania Gminnego Zespołu Zarządzania Kryzysowego

REGULAMIN PRAC Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego

CENTRALNA ADMINISTRACJA RZĄDOWA. Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów, ministrowie, organy centralne

Wrocław, dnia 15 kwietnia 2014 r. Poz UCHWAŁA NR XLIII/450/14 RADY MIEJSKIEJ LEGNICY. z dnia 31 marca 2014 r.

Transkrypt:

6 6Rządowa administracja centralna 6.1 Kategoria organów naczelnych! Administracja centralna charakteryzuje się tym, że jej organy swą właściwością miejscową obejmują obszar całego państwa, a nie jedynie wybrany jego fragment (wtedy mówimy o administracji terenowej). W doktrynie, czyli nauce prawa administracyjnego, organy centralne dzielimy na organy naczelne oraz tzw. urzędy centralne, czyli centralne organy administracji rządowej, które są podporządkowane organom naczelnym zostało to przedstawione na rysunku Rysunek 17. Organy naczelne Prezes Rady Ministrów, Rada Ministrów, ministrowie, kierownicy komitetów wchodzących w skład Rady Ministrów Centralne organy administracji rządowej podporządkowane organom naczelnym Komendant Główny Policji, Prezes Wyższego Urzędu Górniczego, Główny Inspektor Ochrony Środowiska itp. Rysunek 17. Struktura organów centralnych Organy naczelne tworzą katalog zamknięty, regulowany obecnie jedynie przez naukę. Obecna Konstytucja RP nie wprowadza podziału organów centralnych na organy naczelne i centralne organy administracji rządowej. Do organów naczelnych administracji publicznej zaliczamy: Prezesa Rady Ministrów, Radę Ministrów, ministrów, kierowników określonych w ustawie komitetów wchodzących w skład Rady Ministrów. Klasyfikacja ta nie uwzględnia statusu Prezydenta RP, co pozostaje w zgodzie z przepisami Konstytucji RP, zgodnie z którą Prezydent ma być organem o podstawowym znaczeniu dla całego państwa, a więc nie tylko dla administracji publicznej, czyli władzy wykonawczej. W doktrynie przyjęto następujące cechy wyróżniające organy naczelne: powoływane są przez Prezydenta RP; obejmują swą właściwością miejscową obszar całego państwa; są organami zwierzchnimi wobec pozostałych organów w strukturze admini stracji rządowej.

18 80 Rozdział 6. Rządowa administracja centralna Mianem centralnych urzędów administracji rządowej, nazywanych również urzędami centralnymi, określa się te organy centralne, które nie są organami naczelnymi, ale ich właściwość miejscowa także obejmuje obszar całego państwa. Każdy organ naczelny jest zatem jednocześnie organem centralnym ze względu na swoją właściwość miejscową, jednak zasada ta nie działa w drugą stronę. Regułą jest, że centralne organy administracji rządowej podporządkowane są organom naczelnym oraz nie wchodzą w skład Rady Ministrów. Przykład Art. 29 ust. 1 Ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów: Prezes Urzędu jest centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów. Prezes Rady Ministrów sprawuje nadzór nad działalnością Prezesa Urzędu. Fragmenty Ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 1393): Art. 16. 1. Minister właściwy do spraw transportu jest naczelnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach lotnictwa cywilnego. [ ] Art. 20. 1. Centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach lotnictwa cywilnego jest Prezes Urzędu [Lotnictwa Cywilnego przyp. aut.]. Sprawdź siebie 1. Wymień organy naczelne administracji publicznej. 2. Wskaż cechy charakteryzujące organy naczelne administracji publicznej. 3. Jaka jest różnica pomiędzy organami naczelnymi a tzw. urzędami centralnymi? 6.2 Rada Ministrów Rada Ministrów jest kolegialnym organem naczelnym administracji rządowej, którego funkcjonowanie zostało uregulowane w Konstytucji RP oraz Ustawie z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów. Natomiast organizację i tryb pracy określa sama Rada Ministrów w regulaminie. Obecny regulamin został przyjęty Uchwałą nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. Regulamin pracy Rady Ministrów. Obsługą Rady Ministrów zajmuje się Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. Ciekawostka Mówiąc rząd, w wielu przypadkach mamy na myśli właśnie Radę Ministrów. Jest to ujęcie wąskie. Natomiast w ujęciu szerokim rząd, poza Radą Ministrów, oznacza także Prezesa Rady Ministrów, poszczególnych ministrów, wojewodów oraz pełnomocników rządu. Procedura tworzenia Rady Ministrów Radę Ministrów powołuje Prezydent RP na wniosek Prezesa Rady Ministrów. Na rysunku Rysunek została przedstawiona szczegółowa procedura tworzenia Rady Ministrów, wraz z uwzględnieniem procedur rezerwowych, tj. sposobu działania, kiedy za pierwszym podejściem nie uda się jej stworzyć.

Rada Ministrów 81 Prezydent RP desygnuje Prezesa Rady Ministrów, tj. wskazuje osobę, która otrzymuje misję sformowania rządu (Rady Ministrów). Osoba desygnowana na Prezesa Rady Ministrów w ciągu 14 dni proponuje Prezydentowi skład Rady Ministrów. Prezydent powołuje Prezesa Rady Ministrów oraz pozostałych członków Rady Ministrów oraz odbiera przysięgę od nowo powołanej Rady Ministrów (*) W ciągu 14 dni od powołania przez Prezydenta Rady Ministrów, Prezes Rady Ministrów przedstawia Sejmowi program działania Rady Ministrów (exposé) z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania. Sejm uchwala wotum zaufania bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Sejm nie udziela wotum zaufania lub nie dochodzi do powołania Rady Ministrów w drodze powyższej procedury. Sejm wybiera Prezesa Rady Ministrów oraz proponowanych przez niego członków Rady Ministrów bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. I procedura rezerwowa, tzw. procedura sejmowa Prezydent Rzeczypospolitej powołuje tak wybraną Radę Ministrów i odbiera przysięgę od jej członków. Rysunek 18. Procedura tworzenia Rady Ministrów (*) Ciekawostka Art. 151 Konstytucji RP stanowi, że Prezes Rady Ministrów, wiceprezesi Rady Ministrów oraz ministrowie składają wobec Prezydenta RP następującą przysięgę: Obejmując urząd Prezesa Rady Ministrów (wiceprezesa Rady Ministrów, ministra), uroczyście przysięgam, że dochowam wierności postanowieniom Konstytucji i innym prawom Rzeczypospolitej Polskiej, a dobro Ojczyzny oraz pomyślność obywateli będą dla mnie zawsze najwyższym nakazem. Przysięga może być złożona z dodaniem zdania Tak mi dopomóż Bóg.

82 Rozdział 6. Rządowa administracja centralna Ustawodawca przewidział również sposób postępowania na wypadek, gdy opisana wyżej procedura nie zakończy się wyborem Rady Ministrów. Chodzi tu o sytuację, gdy Sejm nie jest w stanie wybrać Prezesa Rady Ministrów oraz proponowanych przez niego członków Rady Ministrów bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Oznacza to, że nie jest zrealizowana I procedura rezerwowa wyboru rządu. W takiej sytuacji uruchamia się tzw. II procedurę rezerwową. Polega ona na tym, że uprawnienie do wyznaczenia Prezesa Rady Ministrów wraca znów do Prezydenta, który w ciągu 14 dni ma powołać Prezesa Rady Ministrów, a następnie na jego wniosek pozostałych członków Rady Ministrów. Następnie w ciągu kolejnych 14 dni Prezes Rady Ministrów przedstawia Sejmowi program działania Rady Ministrów (exposé) z wnioskiem o udzielenie wotum zaufania. Wotum jest tu uchwalane zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów (**). Jeżeli jednak na tym etapie również nie uda się powołać Rady Ministrów, to Prezydent musi skrócić kadencję Sejmu, tj. rozwiązać go, a następnie ogłosić nowe wybory parlamentarne. (**) Ciekawostka Tak wybrany rząd jest określany rządem mniejszościowym, ponieważ wystarczy zwykła większość głosów, a nie jak w pierwszym etapie procedury powoływania rządu większość bezwzględna. W Polsce przykładem rządu mniejszościowego był gabinet premiera Marka Belki (2004 2005). Skład Rady Ministrów W skład Rady Ministrów wchodzą: Prezes Rady Ministrów (premier)52 jako jej przewodniczący; może on jednocześnie kierować ministerstwem. Wiceprezes bądź wiceprezesi Rady Ministrów występują fakultatywnie, Konstytucja RP nie ogranicza liczby wiceprezesów Rady Ministrów, ale też nie obliguje do powołania takiego urzędu. Wiceprezes Rady Ministrów może jednocześnie kierować ministerstwem (np. w latach 2007 2012 Waldemar Pawlak jednocześnie pełnił funkcję wiceprezesa Rady Ministrów i ministra gospodarki). Decyzja o powołaniu bądź też niepowołaniu wiceprezesa należy do premiera. W przypadku rezygnacji z tworzenia tego stanowiska, obowiązki wicepremiera może pełnić jeden z ministrów, wyznaczony do tego przez Prezesa Rady Ministrów. Ministrowie resortowi oraz zadaniowi, z których pierwsi kierują poszczególnymi działami administracji rządowej, a drudzy wypełniają zadania wskazane przez premiera. Kierownicy komitetów wchodzących w skład rady, jeżeli tak stanowią odrębne ustawy. Obecnie w skład Rady Ministrów nie wchodzi żaden kierownik, historycznie był to przewodniczący Komitetu Integracji Europejskiej53 czy przewodniczący Komitetu Badań Naukowych54. 52 Urząd premiera zostanie szerzej omówiony w podrozdziale 6.3. Prezes Rady Ministrów. 53 Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Komitecie do Spraw Europejskich przekazała jego zadania Komitetowi do Spraw Europejskich. 54 Ustawa z dnia 8 października 2004 r. o zasadach finansowania nauki przekazała jego zadania w zakresie finansowania ministrowi właściwemu do spraw nauki.

Rada Ministrów 83 Tabela 11. Skład Rady Ministrów Skład obligatoryjny Prezes Rady Ministrów ministrowie (ich liczba nie jest odgórnie określona) Skład fakultatywny wicepremier bądź wicepremierzy (zwykle są powoływani) kierownicy komitetów wchodzacych w skład Rady Ministrów na podstawie odrębnych ustaw (obecnie nie ma ich w RM) Kompetencje Rady Ministrów Kompetencje Rady Ministrów zostały wyliczone w art. 146 Konstytucji RP, który stanowi, że Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną Rzeczypospolitej Polskiej. Konstytucja wprowadza także zasadę domniemania właściwości55, która przekazuje Radzie Ministrów sprawy polityki państwa niezastrzeżone dla innych organów państwowych i samorządu terytorialnego. Ponadto Rada Ministrów kieruje administracją rządową. W zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji RP i ustawach Rada Ministrów: 1. Zapewnia wykonanie ustaw jako organ zwierzchni wobec pozostałych organów administracji publicznej Rada Ministrów ma stać na straży tego, żeby postanowienia zawarte w ustawach były realizowane przez wszystkie organy. 2. Wydaje rozporządzenia, np. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 maja 2014 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu dla rodzin wielodzietnych, wydane na podstawie art. 24 ust. 2 Ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. 3. Koordynuje i kontroluje prace organów administracji rządowej. 4. Chroni interesy Skarbu Państwa. 5. Uchwala projekt budżetu państwa. 6. Kieruje wykonaniem budżetu państwa oraz uchwala zamknięcie rachunków państwowych i uchwala sprawozdanie z wykonania budżetu. 7. Zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz porządek publiczny. 8. Zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne państwa. 9. Sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi. 10. Zawiera umowy międzynarodowe wymagające ratyfikacji oraz zatwierdza i wypowiada inne umowy międzynarodowe. Przykład Uchwała nr 12/2002 Rady Ministrów z dnia 25 stycznia 2002 r. w sprawie zatwierdzenia Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Makau o komunikacji lotniczej, sporządzonej w Warszawie dnia 22 października 1999 r. Na podstawie art. 15 ust. 1 Ustawy z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach międzynarodowych (Dz.U. nr 39, poz. 443) Rada Ministrów uchwala, co następuje: 1 1. Zatwierdza się Umowę między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Makau o komunikacji lotniczej. 2. Umowa, o której mowa w ust. 1, stanowi załącznik do uchwały. 55 Zob. definicja na str. 58.

84 Rozdział 6. Rządowa administracja centralna 2 Wykonanie umowy, o której mowa w 1 ust. 1, powierza się Ministrowi Infrastruktury. 3 Uchwała wchodzi w życie z dniem powzięcia. 11. Sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności kraju oraz określa corocznie liczbę obywateli powoływanych do czynnej służby wojskowej, np. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 października 2013 r. w sprawie określenia liczby osób, które w 2014 r. mogą być powołane do czynnej służby wojskowej. 12. Określa organizację i tryb swojej pracy, np. Uchwała nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. Regulamin pracy Rady Ministrów. Organizacja i tryb pracy Rady Ministrów Rada Ministrów działa na zasadzie kolegialności, rozpatrując sprawy i podejmując rozstrzygnięcia na posiedzeniach lub w drodze korespondencyjnego uzgodnienia stanowisk (tryb obiegowy). Należy podkreślić, że członkowie Rady Ministrów mają stać na straży stanowiska wypracowanego przez całą Radę, ponieważ są odbierani jako jej reprezentanci. Posiedzenia Rady Ministrów zwoływane są przez Prezesa Rady Ministrów, który ustala ich porządek i im przewodniczy, natomiast samym przygotowaniem i obsługą posiedzeń zajmuje się sekretarz Rady Ministrów, który np. doręcza uczestnikom posiedzenia Rady Ministrów projekt porządku obrad, nie później niż 5 dni przed wyznaczoną datą posiedzenia. Ciekawostka Posiedzenia Rady Ministrów zwyczajowo odbywają się we wtorki o godzinie 11.00 w gmachu Kancelarii Prezesa Rady Ministrów (Warszawa, Al. Ujazdowskie 1/3). W uzasadnionych przypadkach Prezes Rady Ministrów może wyznaczyć inny termin posiedzenia Rady Ministrów, np. w związku z katastrofą prezydenckiego samolotu Tu-154 pod Smoleńskiem 10 kwietnia 2010 r. (sobota) odbyło się nadzwyczajne posiedzenie Rady Ministrów. Posiedzenia Rady Ministrów są niejawne, jednakże Rada Ministrów jest obowiązana informować opinię publiczną o przedmiocie posiedzenia oraz o podjętych rozstrzygnięciach. Nie dotyczy to spraw, w stosunku do których Prezes Rady Ministrów zarządził tajność obrad. Przykład 1. Projekt ustawy o obligacjach. Wnioskodawca: Minister Finansów Porządek obrad Rady Ministrów wtorek, 12 sierpnia 2014 r., godz. 11.00 07.08.2014 2. Projekt ustawy o zmianie ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz niektórych innych ustaw. Wnioskodawca: Minister Środowiska 3. Projekt ustawy o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych. Wnioskodawca: Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego 4. Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Wnioskodawca: Minister Sprawiedliwości

Rada Ministrów 85 5. Projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie przyjęcia programu pod nazwą Krajowy Program Przeciwdziałania Ubóstwu i Wykluczeniu Społecznemu 2020. Nowy wymiar aktywnej integracji. Wnioskodawca: Minister Pracy i Polityki Społecznej 6. Projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie przyjęcia programu pod nazwą Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej. Wnioskodawca: Minister Pracy i Polityki Społecznej 7. Projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie udzielenia zgody na podpisanie Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Naczelnym Dowództwem Sojuszniczych Sił w Europie (SHAPE) dotyczącej stacjonowania, statusu prawnego i wsparcia 3. Batalionu Łączności NATO (3NSB), elementu podporządkowanego Grupie Systemów Łączności i Informatyki NATO (NCISG) dyslokowanego w Rzeczypospolitej Polskiej. Wnioskodawca: Minister Obrony Narodowej 8. Projekt stanowiska Rządu wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe oraz ustawy Kodeks postępowania cywilnego (druk nr 2251). Wnioskodawca: Minister Finansów 9. Sprawy bieżące. Udział członków Rady Ministrów w rozpatrywaniu spraw i podejmowaniu rozstrzygnięć na posiedzeniu Rady Ministrów jest obowiązkowy. W szczególnie uzasadnionych przypadkach Prezes Rady Ministrów może jednak na wniosek członka Rady Ministrów zwolnić go z tego obowiązku. W przypadku usprawiedliwionej nieobecności ministra na posiedzeniu, za zgodą Prezesa Rady Ministrów, w rozpatrywaniu spraw przez Radę Ministrów bierze udział sekretarz lub podsekretarz stanu wskazany uprzednio przez ministra nieobecnego na posiedzeniu. Przy podejmowaniu rozstrzygnięć zastąpić go może inny minister wskazany przez Prezesa Rady Ministrów. W trakcie posiedzenia rozstrzygnięcia Rady Ministrów zapadają w drodze uzgodnienia. W przypadkach, w których osiągnięcie uzgodnienia nie jest możliwe, projekt rozstrzygnięcia może być, z inicjatywy Prezesa Rady Ministrów, poddany głosowaniu. Rozstrzygnięcia przez głosowanie zapadają zwykłą większością głosów obecnych członków Rady Ministrów, a w razie równej liczby głosów, rozstrzyga głos Prezesa Rady Ministrów. Tryb obiegowy to działanie Rady Ministrów poza posiedzeniami, drogą korespondencyjną. Ustawodawca nie wprowadził wyraźnych kryteriów rozgraniczenia zagadnień, które muszą być przedmiotem posiedzeń, a które mogą być uzgodnione obiegowo. O zastosowaniu tego trybu decyduje Prezes Rady Ministrów. Można stwierdzić, że ten sposób funkcjonowania Rady jest w pewnym sensie uzupełnieniem posiedzeń, ponieważ polega jedynie na wymianie pism, co nie sprzyja dokładnej analizie i konfrontacji pomysłów, opinii wszystkich członków Rady. Organy wewnętrzne Rady Ministrów Organom wewnętrznym Rady Ministrów poświęcony jest cały rozdział 3 ustawy o Radzie Ministrów. Zaznaczyć należy, że nie są to organy w rozumieniu definicji z podrozdziału 4.1. Organ administracji publicznej a urząd administracji publicznej, która określa organ jako osobę lub grupę osób mających ustawowo przypisane kompetencje i mogących stosować władztwo administracyjne. Organy wewnętrzne Rady Ministrów są jednostkami o charakterze pomocniczym i nie są wyposażone we władztwo administracyjne. Zaliczamy do nich organy wymienione poniżej: 1. Stały komitet lub komitety Rady Ministrów powoływane są w celu inicjowania, przygotowywania i uzgadniania rozstrzygnięć albo stanowisk Rady Ministrów lub

86 Rozdział 6. Rządowa administracja centralna Prezesa Rady Ministrów w sprawach należących do zadań i kompetencji tych organów, np. Zarządzenie nr 86 Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 listopada 2013 r. w sprawie Stałego Komitetu Rady Ministrów. 2. Komitety powoływane do rozpatrywania określonej sprawy lub kategorii, np. Zarządzenie nr 37 Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 maja 2014 r. w sprawie Komitetu Rady Ministrów ds. Cyfryzacji. 3. Rady i zespoły opiniodawcze lub doradcze w sprawach należących do zadań i kompetencji Rady Ministrów lub Prezesa Rady Ministrów, np. Zarządzenie nr 28 Prezesa Rady Ministrów z dnia 5 maja 2014 r. w sprawie Międzyresortowego Zespołu ds. Funkcjonowania Górnictwa Węgla Kamiennego w Polsce. Jak widać na powyższych przykładach, organy pomocnicze są tworzone z własnej inicjatywy przez Prezesa Rady Ministrów lub w drodze zarządzenia na wniosek członka Rady Ministrów. 4. Komisje kodyfikacyjne jak sama nazwa wskazuje, tworzone są przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia w celu opracowania projektów kodyfikacji określonych dziedzin prawa z uwzględnieniem dorobku nauki i doświadczenia, np. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 lipca 2012 r. w sprawie utworzenia, organizacji i trybu działania Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Budowlanego. 5. Komisje wspólne tworzone są przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia, w uzgodnieniu z zainteresowaną instytucją lub środowiskiem społecznym. Komisje te składają się z przedstawicieli rządu oraz danej instytucji lub środowiska, a ich celem jest wypracowanie wspólnego stanowiska w sprawach ważnych dla polityki rządu oraz interesów reprezentowanej w komisji instytucji lub środowiska, np. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 listopada 2009 r. w sprawie powołania Narodowego Komitetu Koordynacyjnego ds. Euro, Rady Koordynacyjnej oraz Międzyinstytucjonalnych Zespołów Roboczych ds. Przygotowań do Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską. 6. Rada Legislacyjna ma ona nieco inny charakter niż wymienione do tej pory organy pomocnicze. Funkcjonuje na podstawie ustawy o Radzie Ministrów oraz Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2010 r. w sprawie zadań Rady Legislacyjnej oraz szczegółowych zasad i trybu jej funkcjonowania. Jest organem opiniodawczo doradczym Rady Ministrów i Prezesa Rady Ministrów w kwestiach dotyczących systemu prawa. Rada wykonuje swoje zadania przez: a) opiniowanie projektów dokumentów rządowych, w szczególności projektów założeń projektów ustaw, projektów ustaw oraz projektów innych aktów normatywnych pod kątem ich zgodności z Konstytucją RP, prawem UE oraz spójności z obowiązującym systemem prawa; b) opiniowanie projektów ustaw o szczególnej doniosłości, przygotowanych z inicjatywy posłów, Senatu, Prezydenta RP lub grupy obywateli, skierowanych do Rady Ministrów w celu zajęcia stanowiska, lub też opiniowanie stanowiska Rady Ministrów wobec tych projektów; c) formułowanie wniosków lub opinii dotyczących metod i sposobów rozwiązywania problemów związanych ze stosowaniem Konstytucji RP oraz metod i sposobów wdrażania prawa UE; d) formułowanie wniosków lub opinii w sprawach związanych z procesem stanowienia prawa, w tym co do Zasad techniki prawodawczej; e) dokonywanie ocen stosowania obowiązującego prawa pod względem jego spójności, skuteczności i właściwego regulowania zjawisk społecznych; f) analizowanie potrzeb dokonania zmian prawa.

10) Rada Ministrów 87 7. Rządowe Centrum Legislacji działa przy Prezesie Rady Ministrów jako podległa mu państwowa jednostka organizacyjna. Organ ten zapewnia koordynację działalności legislacyjnej Rady Ministrów, Prezesa Rady Ministrów i innych organów administracji rządowej poprzez: a) opracowywanie rządowych projektów ustaw; b) opracowywanie stanowisk prawno-legislacyjnych do rządowych projektów aktów prawnych innych niż projekty ustaw oraz do projektów założeń projektów ustaw; c) analizowanie orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, a także Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich i Sądu Pierwszej Instancji, w szczególności w zakresie wpływu na polski system prawa; d) koordynowanie pod względem prawnym i formalnym przebiegu uzgodnień rządowych projektów aktów prawnych; e) wydawanie, z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów, na zasadach i w trybie określonych w odrębnych przepisach, Dziennika Ustaw RP oraz Dziennika Urzędowego RP Monitor Polski ; f) współdziałanie z ministrem właściwym ds. członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej w sprawie dostosowywania prawa polskiego do prawa UE i jego wykonywania; g) współdziałanie z Radą Legislacyjną w zakresie opiniowania rządowych projektów aktów normatywnych pod względem ich zgodności z Konstytucją RP oraz spójności z polskim systemem prawa; h) monitorowanie wydawania przez organy administracji rządowej przepisów wykonawczych do ustaw; i) wykonywanie innych zadań określonych w odrębnych przepisach lub wskazanych przez Prezesa Rady Ministrów. Pełnomocnik rządu Ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów przewiduje możliwość wprowadzenia instytucji pełnomocnika rządu do określonych spraw, których przekazanie członkom Rady Ministrów nie jest celowe. W praktyce pełnomocnicy są powoływani, gdy daną sprawą ze względu na jej specyfikę powinna zajmować się jedna osoba bądź gdy trzeba koordynować sprawy wychodzące poza kompetencje jednego resortu. Może nim być sekretarz stanu lub podsekretarz stanu, ale także wojewoda, z zastrzeżeniem, że będzie on pełnomocnikiem w sprawach regionalnych, których zasięg nie przekracza obszaru jednego województwa. Przykład Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 sierpnia 2011 r. w sprawie ustanowienia Pełnomocnika Rządu do spraw Programu ochrony przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły jako pełnomocnika wyznacza Wojewodę Małopolskiego. Pełnomocnika Rządu powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów. Natomiast Rada Ministrów w drodze rozporządzenia (wzór Wzór określa zakres upoważnień udzielonych pełnomocnikowi, sposób sprawowania nadzoru nad jego działalnością oraz sposób zapewnienia mu obsługi merytorycznej, organizacyjno-prawnej, technicznej i kancelaryjno-biurowej.

88 Rozdział 6. Rządowa administracja centralna Wzór 10. Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie ustanowienia pełnomocnika rządu Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 listopada 2013 r. w sprawie ustanowienia Pełnomocnika Rządu do spraw Polityki Klimatycznej Na podstawie art. 10 ust. 1 i 4 Ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz.U. z 2012 r., poz. 392) zarządza się, co następuje: 1 1. Ustanawia się Pełnomocnika Rządu do spraw Polityki Klimatycznej, zwanego dalej Pełnomocnikiem. 2. Pełnomocnikiem jest sekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska. 2 Do zadań Pełnomocnika należy: 1. przygotowywanie, uzgadnianie projektu i prezentowanie stanowiska Rzeczypospolitej Polskiej w obszarze polityki klimatycznej na forum międzynarodowym oraz na forum Rady Unii Europejskiej; 2. wykonywanie zadań związanych z udziałem Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, w tym zwłaszcza związanych ze sprawowaniem przez Rzeczpospolitą Polską przewodnictwa w konwencji w latach 2013 i 2014; 3. inicjowanie i prowadzenie prac związanych z wdrażaniem międzynarodowych i unijnych zobowiązań Rzeczypospolitej Polskiej w obszarze polityki klimatycznej, objętych zakresem jego właściwości, z wyłączeniem prac legislacyjnych; 4. inicjowanie, koordynowanie i monitorowanie działań organów administracji rządowej w zakresie polityki klimatycznej oraz koordynowanie i monitorowanie realizacji zadań, w tym zakresie, przez międzyinstytucjonalne zespoły robocze; 5. wydawanie w porozumieniu z Ministrem Środowiska rekomendacji organom administracji rządowej oraz przekazywanie wniosków i opinii instytucjom i podmiotom zaangażowanym w realizację polityki klimatycznej; 6. współpraca międzynarodowa, w szczególności wymiana informacji z innymi organami państw członkowskich Unii Europejskiej, jak i Stronami oraz Sekretariatem Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu oraz innymi organami właściwych organizacji międzynarodowych, w zakresie określonym w pkt 1; 7. opiniowanie projektów aktów prawnych oraz innych dokumentów rządowych mających wpływ na przebieg realizacji zadań, o których mowa w pkt 1, 2 i 4.