Roczny plan pracy dla klasy VI na 2 godziny tygodniowo

Dział programu ROZDZIAŁ I W obronie upadającej Rzeczypospolitej Nr lekcji przewidzianych do zrealizowania w klasie 6 Temat lekcji (numer lekcji w podręcznik My i historia. Klasa 6) 1. 1. Oświecony wiek XVIII 2. 2. Rzeczpospolita w połowie XVIII wieku Zagadnienia ideologia oświecenia trójpodział władzy według Monteskiusza rozwój nauki, techniki i oświaty w dobie oświecenia sytuacja Rzeczypospolitej w połowie XVIII wieku sąsiedzi Rzeczypospolitej polityka państw ościennych wobec Rzeczypospolitej I rozbiór Rzeczypospolitej Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Konieczne i podstawowe wyjaśnia pojęcie oświecenie; wskazuje czas trwania epoki oświecenia i zaznacza go na taśmie chronologicznej; wymienia najważniejsze dokonania naukowe i techniczne epoki oświecenia (np. maszyna parowa, piorunochron). wymienia sąsiadów Rzeczypospolitej w XVIII wieku wyjaśnia, na czym polegało niebezpieczeństwo wynikające z polityki państw ościennych wobec Rzeczypospolitej; wskazuje datę I rozbioru Polski (1772 rok) i zaznacza ją na taśmie chronologicznej; wymienia państwa, które dokonały I rozbioru Rzeczypospolitej i wskazuje je na mapie; wyjaśnia przyczyny I rozbioru Rzeczypospolitej; wskazuje na mapie zasięg I rozbioru. Rozszerzające i dopełniające przedstawia najważniejsze cechy ideologii oświecenia; przedstawia zmiany, które zaszły w oświacie w dobie oświecenia; przedstawia zasady trójpodziału władzy według Monteskiusza; U c z e ń : wyja nia znaczenie trójpodziau przedstawia sytuację Rzeczypospolitej w połowie XVIII wieku i wskazuje przyczyny jej słabości; wskazuje źródło potęgi sąsiadów Rzeczypospolitej; przedstawia samodzielnie różne postawy w społeczeństwie wobec rozbioru państwa na podstawie analizy obrazu Jana Matejki Rejtan ; dokonuje oceny postawy społeczeństwa polskiego wobec trudnej sytuacji kraju. Odniesienie do podstawy programowej Temat spoza podstawy programowej. Temat spoza podstawy programowej. Roczny plan pracy dla klasy VI na 2 godziny tygodniowo

Dział programu Nr lekcji przewidzianych do zrealizowania w klasie 6 Temat lekcji (numer lekcji w podręcznik My i historia. Klasa 6) 3. 2. W kręgu oświeconego monarchy Warszawa w czasach stanisławowskich Zagadnienia ostatni władca Rzeczypospolitej rozwój oświaty w Rzeczypospolitej w drugiej połowie XVIII wieku kultura w walce o naprawę kraju Temat dodatkowy do wykorzystania na lekcji W kręgu oświeconego monarchy jako materiał uzupełniający Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Konieczne i podstawowe wymienia Stanisława Augusta Poniatowskiego jako ostatniego władcę Rzeczypospolitej; wyjaśnia konieczność przeprowadzenia reformy szkolnictwa i przedstawia jej cel; wymienia szkoły i instytucje kształcące młodzież w duchu reform oświeceniowych; wskazuje cel wychowania i edukacji młodzieży w XVIII wieku; podaje dwa przykłady naprawy państwa polskiego za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego. Rozszerzające i dopełniające wyjaśnia, dlaczego Stanisława Augusta Poniatowskiego można nazwać władcą oświeconym; wyjaśnia pojęcie obiady czwartkowe; przedstawia cel organizowania obiadów czwartkowych; wymienia działania zmierzające do naprawy państwa w dziedzinach oświaty i kultury; przedstawia rolę teatru i czasopism w walce o naprawę państwa; opowiada o zmianach, które zaszły w Warszawie za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego. Odniesienie do podstawy programowej 22.1 Temat spoza podstawy programowe j 2 Dokumentacja nauczyciela klasa VI

4. 4. Sejm Wielki i Konstytucja 3 maja 5. 5. Wojna w obronie Konstytucji 3 maja Rzeczpospolita po I rozbiorze cel obrad Sejmu Czteroletniego (1788 1792) reformy Sejmu Wielkiego Konstytucja 3 maja 1791 roku konfederacja targowicka wojna polsko-rosyjska 1792 roku II rozbiór Rzeczypospolitej wyjaśnia pojęcie konstytucja; wskazuje datę uchwalenia Konstytucji 3 maja (1791 rok) i zaznacza ją na taśmie chronologicznej; wymienia reformy uchwalone przez Sejm Wielki; przedstawia okoliczności uchwalenia konstytucji 3 maja; wymienia najważniejsze zmiany wprowadzone przez Konstytucję 3 maja; wskazuje Stanisława Augusta Poniatowskiego i Stabisława Małachowskiego jako twórców konstytucji; wskazuje Konstytucję 3 maja jako przykład działań zmierzających do naprawy państwa polskiego za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego. podaje datę II rozbioru Rzeczypospolitej i zaznacza ją na taśmie chronologicznej; wymienia państwa, które dokonały II rozbioru Rzeczypospolitej; wskazuje na mapie państwa, które dokonały II rozbioru Rzeczypospolitej; wskazuje na mapie tereny, które Rzeczpospolita utraciła w wyniku II rozbioru. przedstawia sytuację w Rzeczypospolitej po I rozbiorze; wskazuje cel obrad Sejmu Wielkiego; wyjaśnia konieczność przeprowadzenia reform ustrojowych w celu ratowania niezależności kraju; omawia najważniejsze reformy Sejmu Czteroletniego; ocenia znaczenie reform Sejmu Wielkiego dla ratowania państwa polskiego; analizuje samodzielnie obraz Jana Matejki Konstytucja 3 maja, wymieniając osoby przedstawione na obrazie, opisując atmosferę, czas i miejsce wydarzeń przedstawionych na obrazie. wyjaśnia pojęcie konfederacja; przedstawia sytuację w Rzeczypospolitej po uchwaleniu Konstytucji 3 maja; wyjaśnia przyczyny wojny polsko- -rosyjskiej (1792 rok); ocenia postawę targowiczan; ocenia decyzję Stanisława Augusta Poniatowskiego o przystąpieniu do konfederacji targowickiej; opowiada o okolicznościach powstania orderu Virtuti Militari; zbiera samodzielnie z różnych źródeł informacje o osobach, które jako pierwsze zostały uhonorowane orderem Virtuti Militari. 22.1 Temat spoza podstawy programowe j Roczny plan pracy dla klasy VI 3

Dział programu Nr lekcji przewidzianych do zrealizowania w klasie 6 Temat lekcji (numer lekcji w podręcznik My i historia. Klasa 6) 6. 6. Pod dowództwem Kościuszki Zagadnienia Rzeczpospolit a po II rozbiorze insurekcja kościuszkowska postawy Polaków wobec zagrożenia niepodległości państwa Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Konieczne i podstawowe wyjaśnia pojęcia: kosynier, naczelnik powstania, przysięga Kościuszki; wymienia Tadeusza Kościuszkę, Bartosza Głowackiego, Jana Kilińskiego jako przykłady osób walczących w obronie niepodległości kraju; wymienia datę powstania kościuszkowskiego (1794 rok) i zaznacza ją na taśmie chronologicznej; omawia wydarzenia powstania kościuszkowskiego (bitwa pod Racławicami, insurekcja w Warszawie). Rozszerzające i dopełniające przedstawia sytuację Polski po II rozbiorze; wyjaśnia pojęcie insurekcja; wyjaśnia przyczyny wybuchu powstania kościuszkowskiego w 1794 roku; ocenia postawę społeczeństwa polskiego w sytuacji zagrożenia niepodległości państwa; wyjaśnia przyczyny upadku powstania kościuszkowskiego; charakteryzuje postawę Tadeusza Kościuszki, Bartosza Głowackiego, Jana Kilińskiego podczas powstania kościuszkowskiego. Odniesienie do podstawy programowej 22.2 4 Dokumentacja nauczyciela klasa VI 7. 7. III rozbiór i upadek I Rzeczypospolitej III rozbiór Rzeczypospolitej najważniejsze przyczyny upadku I Rzeczypospolitej w XVIII wieku wskazuje datę III rozbioru (1795 rok) i zapisuje ją na taśmie chronologicznej; wymienia państwa, które dokonały III rozbioru Rzeczypospolitej i wskazuje je na mapie; wymienia najważniejsze przyczyny upadku Rzeczypospolitej w XVIII wieku. wyjaśnia pojęcie I Rzeczpospolita ; przedstawia sytuację Rzeczypospolitej po upadku powstania kościuszkowskiego; wyjaśnia okoliczności III rozbioru Rzeczypospolitej; wskazuje i zaznacza na mapie konturowej zasięg poszczególnych rozbiorów; przeprowadza samodzielną analizę danych statystycznych i ilustracji związanych z rozbiorami Rzeczypospolitej. 22.3

8. Sprawdzamy wiedzę i umiejętności Przypomnienie i utrwalenie poznanych pojęć i umiejętności 9. Sprawdzian wiadomości Test numer 1 ROZDZIAŁ II Za wolną Polskę 10. 8. Z ziemi włoskiej do Polski Dzieje hymnem zapisane sytuacja Polaków po III rozbiorze przyczyny emigracji po upadku I Rzeczypospolitej Legiony Polskie we Włoszech bohaterowie i dzieje Polski zapisane w Mazurku Dąbrowskiego Temat dodatkowy do wykorzystania na lekcji Z ziemi włoskiej do Polski jako materiał uzupełniający wyjaśnia pojęcie: emigracja, Legiony Polskie we Włoszech; wskazuje twórców legionów Jana Henryka Dąbrowskiego i Józefa Wybickiego; wskazuje datę utworzenia Legionów Polskich we Włoszech (1797 rok) i zapisuje ją na taśmie chronologicznej; wyjaśnia cel utworzenia Legionów Polskich we Włoszech; opowiada o atmosferze i zasadach panujących wśród legionistów; wskazuje na mapie Reggio; deklamuje z pamięci trzy pierwsze zwrotki Mazurka Dąbrowskiego. charakteryzuje położenie Polaków po III rozbiorze; przedstawia przyczyny emigracji Polaków po III rozbiorze; przedstawia okoliczności utworzenia Legionów Polskich; wyjaśnia przyczyny tworzenia polskich oddziałów zbrojnych u boku Napoleona Bonaparte; wskazuje źródło rekrutacji żołnierzy do polskich oddziałów wojskowych; wyjaśnia, dlaczego Legiony Polskie zostały wysłane na wyspę San Domingo; opowiada o okolicznościach powstania Pieśni Legionów Polskich we Włoszech ; wymienia dzieje narodu polskiego zapisane w hymnie i łączy je z ich bohaterami. Temat spoza podstawy programowe j Roczny plan pracy dla klasy VI 5

Dział programu Nr lekcji przewidzianych do zrealizowania w klasie 6 Temat lekcji (numer lekcji w podręcznik My i historia. Klasa 6) 11. 9. W listopadową noc 1830 roku Zagadnienia autonomia Królestwa Polskiego przyczyny wybuchu powstania listopadowego wybuch powstania w Warszawie wojna z Rosją postawa społeczeństwa polskiego wobec szansy na odzyskanie niepodległości; skutki powstania listopadowego Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Konieczne i podstawowe wyjaśnia pojęcia: represje, Królestwo Polskie; wskazuje na mapie Królestwo Polskie; wymienia datę wybuchu powstania listopadowego (1830 rok) i zapisuje ją na taśmie chronologicznej; wymienia cele walki powstańców listopadowych; omawia charakter walk w powstaniu listopadowym; wymienia przykłady represji zastosowanych wobec społeczeństwa po przegranym powstaniu listopadowym. Rozszerzające i dopełniające wyjaśnia pojęcia: autonomia; przedstawia zakres autonomii Królestwa Polskiego; wyjaśnia przyczyny wybuchu powstania listopadowego; wskazuje postać Piotra Wysockiego jako inicjatora spisku powstańczego; wyjaśnia dlaczego powstanie w Warszawie przerodziło się w wojnę polsko-rosyjską; przedstawia przyczyny upadku powstania listopadowego; ocenia postawę społeczeństwa polskiego wobec konieczności prowadzenia wojny z Rosją; wymienia skutki powstania Odniesienie do podstawy programowej 23.1 23.2 6 Dokumentacja nauczyciela klasa VI

12. 10. Tułacza dola czyli o Wielkiej Emigracji przyczyny i zasięg Wielkiej Emigracji Kierunki emigracji po powstaniu listopadowym Emigracyjna codzienność Kultura polska na emigracji wyjaśnia przyczyny emigracji po wyjaśnia, dlaczego emigracja po powstaniu listopadowym; powstaniu listopadowym została wymienia kraje do których nazwana wielką ; udawali opowiada o życiu codziennym się emigranci z Polski i wskazuje je na na mapie; emigracji; wymienia wybitnych wskazuje problemy polskich przedstawicieli kultury polskiej, emigrantów; którzy tworzyli na emigracji, m.in. charakteryzuje twórczość Adama Adama Mickiewicza i Fryderyka Mickiewicza i Fryderyka Chopina; Chopina i wskazuje ich zasługi dla zbiera informacje na temat kultury polskiej. twórczości Fryderyka Chopina i Adama Mickiewicza i ich zasługach dla kultury polskiej. Tworzy portfolio. 23.2

13. 11. Powstanie styczniowe Polskie powstania narodowe 14. Sprawdzamy wiedzę i umiejętności 15. Sprawdzian wiadomości cele działalności spiskowej po upadku powstania listopadowego sytuacja polityczna w Królestwie Polskim w drugiej połowie XIX wieku wybuch powstania styczniowego w 1863 roku partyzancki charakter walk powstańczych skutki i znaczenie powstania Temat dodatkowy do wykorzystania na lekcji Powstanie styczniowe jako materiał uzupe Przypomnienie niaj cy i utrwalenie poznanych pojęć i umiejętności Test numer 2 wymienia datę wybuchu wyjaśnia pojęcia: powstania emisariusz, styczniowego (1863 rok) i branka; zaznacza wyjaśnia zadania emisariuszy; ją na taśmie chronologicznej; wyjaśnia przyczyny wybuchu przedstawia charakter walk powstania styczniowego; w powstaniu styczniowym; opowiada o sytuacji w Królestwie wyjaśnia cel organizowania Polskim przed przez wybuchem Polaków powstań narodowych; powstania styczniowego; wyjaśnia przyczyny i cel przedstawia okoliczności działalności spiskowej Polaków po wybuchu upadku powstania listopadowego; powstania styczniowego; wymienia przykłady represji wyjaśnia przyczyny zastosowanych wobec upadku społeczeństwa po przegranych powstania styczniowego; powstaniach. omawia skutki i znaczenie powstania styczniowego; porównuje powstanie listopadowe z powstaniem styczniowym (cel i charakter walk); ocenia szanse Polaków na zwycięstwo w organizowanych przez nich powstaniach. 23.1 23.2 Roczny plan pracy dla klasy VI 7

Dział programu ROZDZIAŁ III Ziemie polskie pod zaborami w drugiej połowie XIX wieku Nr lekcji przewidzianych do zrealizowania w klasie 6 Temat lekcji (numer lekcji w podręcznik My i historia. Klasa 6) 16. 12. W zaborze rosyjskim Zagadnienia polityka rusyfikacji Polacy w obronie narodowych wartości polscy artyści w zaborze rosyjskim Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Konieczne i podstawowe wskazuje na mapie zabór rosyjski; przedstawia cele polityki władz carskich wobec ludności polskiej po upadku powstania styczniowego; wyjaśnia pojęcia: tajne nauczanie; opowiada, w jaki sposób Polacy walczyli z rusyfikacją; opisuje tajne komplety jako przykład walki o język polski w nauczaniu; wymienia artystów tworzących w zaborze rosyjskim Henryka Sienkiewicza i Stanisława Moniuszkę i wskazuje ich zasługi dla rozwoju kultury polskiej. Rozszerzające i dopełniające wyjaśnia pojęcie rusyfikacja; przedstawia cel polityki rusyfikacyjnej; przedstawia działania władz carskich zmierzające do zrusyfikowania Polaków; wyjaśnia cele tajnego nauczania; zbiera informacje na temat twórczości Henryka Sienkiewicza i Stanisława Moniuszki i ich zasługach dla kultury polskiej. Tworzy portfolio. Odniesienie do podstawy programowej 23.3 23.4 8 Dokumentacja nauczyciela klasa VI

17. 13. Pod pruskim zaborem antypolska polityka rządu walka o ziemię w zaborze pruskim strajk szkolny we Wrześni wskazuje na mapie zabór pruski; opowiada krótko o polityce władz niemieckich wobec ludności polskiej; podaje datę strajku we Wrześni (1901) i zapisuje ją na taśmie chronologicznej; wskazuje strajk we Wrześni jako przykład walki o język polski w nauczaniu; opowiada o przyczynach strajku we Wrześni; ocenia postawę dzieci wrzesińskich i ich rodziców. wyjaśnia pojęcie: germanizacja; przedstawia działania władz niemieckich zmierzające do wynarodowienia Polaków; opowiada, w jaki sposób Polacy walczyli z germanizacją; opowiada o proteście Michała Drzymały; porównuje sytuację Polaków w zaborze pruskim z położeniem Polaków w zaborze rosyjskim, wskazując podobieństwa i różnice; opisuje gospodarność i rzetelność Polaków w zaborze pruskim jako sposób przeciwstawiania się działaniom germanizacyjnym. 23.3

18. 14. W zaborze austriackim 19. 15. Za chlebem emigracja zarobkowa Polaków Ziemie polskie pod koniec XIX wieku 20. Sprawdzamy wiedzę i umiejętności 21. Sprawdzian wiadomości autonomia Galicji rozwój kultury polskiej Jan Matejko, Stanisław Wyspiański, Helena Modrzejewska i ich zasługi dla rozwoju kultury polskiej emigracja Polaków w 2 poł. XIX wieku kierunki emigracji 2 poł. XIX wieku położenie emigrantów zasługi polskich emigrantów Ernesta Malinowskiego i Rudolfa Modrzejewskiego dla rozwoju postępu technicznego Temat dodatkowy do wykorzystania na lekcji 8 jako materiał uzupełniający Przypomnienie i utrwalenie poznanych pojęć i umiejętności Test nr 3 wskazuje na mapie zabór austriacki; wyjaśnia pojęcie: Galicja, autonomia; wyjaśnia, dlaczego w zaborze austriackim swobodnie rozwijała się kultura polska; wymienia artystów tworzących w Galicji Jana Matejkę, Stanisława Wyspiańskiego, Helenę Modrzejewską i ich najważniejsze dzieła; wskazuje zasługi Jana Matejki, Stanisława Wyspiańskiego i Heleny Modrzejewskiej dla rozwoju kultury polskiej. wyjaśnia pojęcie: emigracja polityczna i emigracja zarobkowa; zaznacza na taśmie chronologicznej 2 poł. XIX wieku; nazywa i wskazuje na mapie kraje, które w 2 poł. XIX wieku przyjmowały emigrantów z ziem polskich; rozróżnia emigrację polityczną i zarobkową. wyjaśnia, w czym przejawiała się autonomia Galicji; wyjaśnia wpływ autonomii na swobodny rozwój kultury i oświaty polskiej w zaborze austriackim; opowiada o rozwoju kultury polskiej w Galicji; zbiera informacje na temat twórczości Jana Matejki, Stanisława Wyspiańskiego i Heleny Modrzejewskiej i ich zasługach dla kultury polskiej. Tworzy portfolio. porównuje przyczyny emigracji Polaków w 1 i 2 poł. XIX wieku; opowiada o życiu Polaków na emigracji; wskazuje przyczyny trudnego położenia polskich emigrantów; przedstawia zasługi polskich emigrantów Ernesta Malinowskiego i Rudolfa Modrzejewskiego dla rozwoju postępu technicznego. 22.4 24.1 24.2 Temat spoza podstawy programowe j Roczny plan pracy dla klasy VI 9

Dział programu ROZDZIAŁ IV Wielkie przemiany XIX wieku Nr lekcji przewidzianych do zrealizowania w klasie 6 Temat lekcji (numer lekcji w podręcznik My i historia. Klasa 6) 22. 16. Wiek pary i elektryczności Zagadnienia zastosowanie maszyny parowej produkcja fabryczna elektryczność i jej znaczenie nowe sposoby komunikowania się Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Konieczne i podstawowe Rozszerzające i dopełniające wyjaśnia i posługuje się pojęciami: wskazuje zastosowanie maszyny maszyna parowa, kolej żelazna, parowej; parowóz, statek parowy, silnik na przykładach przedstawia elektryczny, telegraf, fabryka; wpływ rozwoju cywilizacyjnego wyjaśnia, na czym polega na poszczególne dziedziny życia produkcja fabryczna; (np. rozwój techniki a rozróżnia rzemieślniczy i komunikacja fabryczny i przemieszczanie się ludzi); sposób produkcji; opowiada o nowych sposobach wskazuje różnice między komunikowania się (np. telegraf ); rzemieślniczym a fabrycznym wyjaśnia, dlaczego XIX wiek został sposobem produkcji; nazwany wiekiem pary wskazuje korzyści płynące i elektryczności. z wynalezienia elektryczności; zaznacza na taśmie chronologicznej 2. poł. XIX wieku. Odniesienie do podstawy programowej 25.1 25.3 10 Dokumentacja nauczyciela klasa VI

23. 17. Odkrycia i wynalazki zmieniają świat osiągnięcia medycyny Maria Skłodowska-Curie wynalazki w służbie człowieka wskazuje korzyści płynące dla przedstawia osiągnięcia człowieka, wynikające z osiągnięć w medycynie, których dokonano medycznych; w 2. poł. XIX wieku; wskazuje Marię Skłodowską- wskazuje zmiany, które zaszły Curie w życiu ludzi dzięki wynalazkom jako przykład wybitnego dokonanym na przełomie XIX naukowca i XX wieku; XIX/XX wieku; wskazuje wynalazki, które przedstawia w krótkiej przyczyniły się do: wypowiedzi a. usprawnienia komunikacji dokonania naukowe Marii b. szybszego przekazu informacji Skłodowskiej-Curie; c. postępu w medycynie; zaznacza na taśmie zbiera informacje na temat chronologicznej życia rok 1903 i 1911 daty otrzymania i dokonań Marii Skłodowskiej- Nagrody Nobla przez Marię -Curie. Tworzy portfolio. Skłodowską-Curie; wymienia wynalazki przełomu XIX i XX wieku: telefon, oświetlenie elektryczne, tramwaj, samochód, samolot, radio, film. 24.3

24. 18. Miasto przemysłowe nowe grupy społeczne warunki pracy w XIX-wiecznej fabryce rozwój miast przemysłowych wymienia kapitalistów i robotników jako nowe grupy społeczne, które powstały w 2. poł. XIX wieku; opisuje warunki pracy w XIX wiecznej fabryce; wskazuje na mapie najbardziej uprzemysłowione miasta na ziemiach polskich. wyjaśnia i posługuje się pojęciami: robotnicy, kapitaliści, miasto przemysłowe; opowiada o warunkach życia robotników w XIX wieku. 25.2 25.4 25. 19. Życie ludzi w XIXwiecznym mieście 26. 20. Przemiany na polskiej wsi w XIX wieku 27. Sprawdzamy wiedzę i umiejętności 28. Sprawdzian wiadomości miasto XIX wieku udogodnienia w życiu mieszkańców miast czas wolny wzrost produkcji rolnej warunki życia mieszkańców wsi czas wolny mieszkańców wsi Przypomnienie i utrwalenie poznanych pojęć i umiejętności Test numer 4 opowiada o wyglądzie miasta XIX-wiecznego; wskazuje udogodnienia w życiu mieszkańców miast wprowadzone w XIX wieku (wodociągi, tramwaje, oświetlenie elektryczne). wymienia nowe narzędzia, które w 2. poł. XIX usprawniły produkcję rolną; wymienia nowe uprawy, które zostały wprowadzone na skalę masową w XIX w ziemniak i burak cukrowy; przedstawia sposoby spędzania czasu wolnego przez mieszkańców wsi; wymienia potrawy będące podstaw Uczeń: wskazuje różnice między wyglądem miasta średniowieczne a miasta XIX wiecznego; porównuje życie ludzi w XIXwiecznych miastach z życiem współczesnych mieszkańców miast; opowiada o sposobach spędzania czasu wolnego przez mieszka ców wyjaśnia przyczyny wzrostu produkcji rolnej; opowiada o wyglądzie zagrody chłopskiej; opowiada o wyglądzie chłopskiej chaty; porównuje sposoby spędzania czasu wolnego mieszkańców wsi i mieszkańców miast. Roczny plan pracy dla klasy VI 11

Dział programu Nr lekcji przewidzianych do zrealizowania w klasie 6 Temat lekcji (numer lekcji w podręcznik My i historia. Klasa 6) 29. 21. I wojna światowa Zagadnienia przyczyny konfliktu Wielka Wojna 1914 1918 nowe rodzaje broni Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Konieczne i podstawowe wskazuje czas trwania wojny światowej 1914 1918 i zaznacza go na taśmie chronologicznej; wymienia przyczyny konfliktu między państwami europejskim; wskazuje na mapie państwa należące do dwóch wrogich sobie bloków politycznych; uzasadnia, dlaczego konflikt zbrojny w latach 1918 1919 nazwany został I wojną światową; wymienia nowe rodzaje broni zastosowane w I wojnie światowej; wymienia 11 listopada 1918 r. jako datę zakończenia I wojny światowej. Rozszerzające i dopełniające omawia znaczenie kolonii dla rozwoju gospodarki państw europejskich; uzasadnia określenie Wielka Wojna dla działań wojennych w latach 1914 1918; opisuje zastosowanie poszczególnych rodzajów broni; uzasadnia wpływ wykorzystania nowoczesnej techniki wojennej dla osiągania lepszych efektów bojowych. Odniesienie do podstawy programowej Temat spoza podstawy programowe j 12 Dokumentacja nauczyciela klasa VI

30. 22. Sprawa polska w czasie I wojny światowej nadzieje Polaków na Uczeń: odzyskanie niepodległości związane z wybuchem I wojny czynniki decydujące o odzyskaniu niepodległości przez Polskę (konflikt państw zaborczych, działania dyplomatyczne) 11 listopada 1918 r. odzyskanie niepodległości. zasługi Józefa Piłsudskiego, Ignacego Jana Paderewskiego i Romana Dmowskiego dla odzyskania niepodległości. wymienia czynniki decydujące o odzyskaniu niepodległości przez Polskę; wymienia polskie jednostki wojskowe działające podczas I wojny światowej i wskazuje ich dowódców; w oparciu o zgromadzony materiał ilustracyjny opowiada o sytuacji na ziemiach polskich w listopadzie 1918 r.; zbiera informacje o zasługach dla państwa polskiego Józefa Piłsudskiego i Romana Dmowskiego. wskazuje dzień 11 listopada 1918 r. jako dzień odzyskania przez Polskę niepodległości i umieszcza go na taśmie chronologicznej. wyjaśnia, dlaczego konflikt między zaborcami Polski był dla Polaków szansą na odzyskanie niepodległości; uzasadnia, dlaczego Józef Piłsudski utworzył Legiony u boku armii austriackiej; wyjaśnia, na czym polegały zabiegi dyplomatyczne Ignacego Jana Paderewskiego i Romana Dmowskiego podejmowane dla sprawy niepodległości Polski; na podstawie tekstów źródłowych przedstawia sytuację ziem polskich w pierwszych dniach niepodległości; porównuje działania na rzecz odzyskania niepodległości przez Polskę podejmowane przez Józefa Piłsudskiego i Romana Dmowskiego; wyjaśnia, dlaczego Polacy liczyli na poprawę swojej sytuacji narodowej w związku z wybuchem I wojny światowej. 26.3 26.2

31. 23. Konferencja pokojowa 32. 24. Państwo w nowych granicach traktat wersalski zmiany terytorialne w Europie postanowienia w sprawie Polski rola Ignacego Jana Paderewskiego i Romana Dmowskiego w czasie konferencji czynniki decydujące o kształcie granic niepodległej Polski (powstania w Wielkopolsce i na Śląsku, wojna polsko- -bolszewicka). plebiscyty na Śląsku walki o Lwów wymienia najważniejsze postanowienia traktatu wersalskie w sprawie Niemiec; wskazuje na mapie i omawia zmiany terytorialne w Europie; wymienia Ignacego Jana Paderewskiego i Romana Dmowskiego jako przedstawicieli Polski podczas obrad konferencji pokojowej w Paryżu; wymienia postanowienia, które zapadły na konferencji w sprawie Polski. wskazuje dzień 27 grudnia 1918 r. jako dzień wybuchu powstania wielkopolskiego i dzień 15 sierpnia 1920 r. jako dzień bitwy warszawskiej; umieszcza w/w daty na taśmie chronologicznej; wymienia powstania w Wielkopolsce i na Śląsku oraz wojnę polsko-bolszewicką jako wydarzenia, które przyczyniły się do ukształtowania granic niepodległego państwa polskiego; opowiada o okolicznościach wybuchu powstania wielkopolskiego. nazywa i uzasadnia cel zwołania konferencji pokojowej; wyjaśnia, dlaczego konferencja pokojowa nie zajmowała się wyznaczeniem wschodniej granicy Polski; wyszukuje informacje z różnych źródeł o zasługach Ignacego Jana Paderewskiego, Józefa Piłsudskiego i Romana Dmowskiego dla sprawy niepodległości Polski; wyjaśnia, dlaczego traktat pokojowy jest nazywany traktatem wersalskim. wyjaśnia, dlaczego rocznica bitwy warszawskiej obchodzona jest jako Święto Wojska Polskiego; wskazuje na mapie tereny ziem polskich, o które toczyły się walki zbrojne i plebiscytowe; wyjaśnia pojęcie orlęta lwowskie ; wskazuje związek przyczynowo- -skutkowy między zwycięstwem powstania wielkopolskiego a włączeniem Wielkopolski do odrodzonej II RP. 26.1 26.3 26.2 Roczny plan pracy dla klasy VI 13

Powstanie wielkopolskie Temat dodatkowy do wykorzystania na lekcji 24 jako materiał uzupełniający

Dział programu Nr lekcji przewidzianych do zrealizowania w klasie 6 Temat lekcji (numer lekcji w podręcznik My i historia. Klasa 6) 33. 25. Odrodzona Rzeczpospolita Zagadnienia obszar, granice i ludność II Rzeczpospolitej trudności w scalaniu państwa polskiego sukcesy młodego państwa Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Konieczne i podstawowe wskazuje na mapie granice II Rzeczypospolitej oraz wymienia jej sąsiadów; podaje przykłady trudności w scalaniu państwa polskiego; wymienia przykłady sukcesów w odbudowie państwa; wymienia mniejszości narodowe zamieszkujące terytorium II RP; w oparciu o tekst podręcznika sporządza kalendarium wydarzeń II RP. Rozszerzające i dopełniające uzasadnia, przytaczając dane statystyczne, że II RP była państwem wielonarodowościowym; wyjaśnia, na czym polegały trudności w scalaniu państwa polskiego; przedstawia funkcjonowanie władzy w odrodzonym państwie polskim (zasada trójpodziału); porównuje pod względem wielkości terytorium II RP z terytorium Rzeczpospolitej Obojga Narodów i formułuje wnioski; dokonuje na wybranych przykładach oceny sukcesów młodego państwa polskiego. Odniesienie do podstawy programowej Temat spoza podstawy programowe j 14 Dokumentacja nauczyciela klasa VI 34. Sprawdzamy wiedzę i umiejętności Przypomnienie i utrwalenie poznanych pojęć i umiejętności 35. Sprawdzian wiadomości. Test nr 5

36. 26. Europa zmierza ku wojnie 37. 27. Wybuch II wojny światowej. dojście Hitlera do władzy rządy nazistów w Niemczech komunizm w Związku Radzieckim dyktatorska polityka Hitlera i Stalina wybuch II wojny światowej 1 września 1939 r. kampania wrześniowa wojna na dwa fronty atak ZSRR postawa Polaków we wrześniu 1939 r. U c z e ń ; wskazuje na mapie Niemcy i ZSRR oraz wymienia ich przywódców Hitlera i Stalina; przedstawia sytuację Niemiec po zakończeniu I wojny światowej; podaje przykłady obrazujące życie codzienne ludności w państwach totalitarnych; wyjaśnia pojęcie państwo totalitarne i kojarzy je z Niemcami i Związkiem Radzieckim. wskazuje na mapie państwa, które dokonały agresji na Polskę; opowiada, podając przykłady, o postawie Polaków podczas walk we wrześniu 1939 r.; wymienia i umieszcza na taśmie chronologicznej daty agresji Niemiec (1.09.1939 r.) i ZSRR (17.09.1939 r.) na Polskę. wskazuje podobieństwa w systemie władzy w państwie Hitlera i w państwie Stalina; posługuje się poznanymi pojęciami; wyjaśnia, jak funkcjonowało państwo totalitarne; podaje charakterystyczne cechy polityki Stalina i Hitlera wobec własnych społeczeństw; wymienić metody, za pomocą których Hitler i Stalin utrzymywali posłuch społeczeństwa; korzystając z mapy wyjaśnia, dlaczego sposób sprawowania władzy przez Hitlera i Stalina stanowił realne zagrożenie dla Polski i Europy; podaje przykłady polityki nazistów wobec Żydów; wyjaśnia, podając przykłady, na czym polegał kult jednostki. wskazuje na mapie miejsca bitew wrześniowych; dokonuje oceny postaw społeczeństwa polskiego podczas walk wrześniowych; wskazuje na mapie kierunki niemieckich i radzieckich uderzeń na Polskę we wrześniu 1939 r.; przedstawia sytuację Polski we wrześniu 1939 r., uwzględniając osamotnienie w walce z najeźdźcą; podaje przykłady bohaterstwa ludności cywilnej i żołnierzy we wrześniu 1939 r. 27.2 27.1 Roczny plan pracy dla klasy VI 15

Polski wrzesień 1939 roku Temat dodatkowy do wykorzystania na lekcji Wybuch II wojny światowej jako materiał uzupełniający

Dział programu Nr lekcji przewidzianych do zrealizowania w klasie 6 Temat lekcji (numer lekcji w podręcznik My i historia. Klasa 6) 38. 28. W okupowanej Polsce Zagadnienia podział Polski polityka okupantów wobec ludności polskiej położenie ludności żydowskiej życie ludności na okupowanych terytoriach Polski. Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Konieczne i podstawowe przedstawia, wskazując na mapie podział ziem polskich dokonany przez okupantów; omawia na przykładach politykę Stalina i Hitlera wobec ludności polskiej na okupowanych terenach; omawia na przykładach politykę niemiecką wobec ludności żydowskiej; wyjaśnia pojęcie obóz zagłady, getto; podaje datę powstania w getcie warszawskim; wyjaśnia ideę przyznawania medalu Sprawiedliwy wśród narodów świata. Rozszerzające i dopełniające Uczeń: podaje charakterystyczne cechy polityki Stalina i Hitlera wobec społeczeństw i państw podbitych; porównuje politykę okupantów wobec ludności podbitych terenów; wymienia formy terroru stosowane przez okupantów wobec ludności polskiej; uzasadnia na wybranych przykładach, że okupanci za pomocą różnych metod prowadzili planową politykę wyniszczenia narodu polskiego; wyjaśnia, dlaczego pomoc ludności żydowskiej była dla Polaków wielkim wyzwaniem; uzasadnia na wybranych przykładach, że Polacy ryzykując własnym życiem pomagali ludności żydowskiej; zbiera samodzielnie z różnych źródeł informacje o osobach, które zostały uhonorowane medalem Sprawiedliwy wśród narodów świata. Odniesienie do podstawy programowej 27.2 27.3 16 Dokumentacja nauczyciela klasa VI

39. 29. Polacy w walce z okupantem formy oporu społeczeństwa wobec okupantów (walka zbrojna i cywilna) przykłady walki Polaków z okupantem Szare Szeregi i ich wkład w wojnę z okupantem wyjaśnia pojęcia: walka zbrojna i walka cywilna, Armia Krajowa; podaje przykłady walki zbrojnej i walki cywilnej z okupantem; wyjaśnia pojęcie Szare Szeregi i podaje przykłady walki harcerzy z okupantem. wyjaśnia pojęcie Polskie Państwo Podziemne ; omawia na przykładach funkcjonowanie Polskiego Państwa Podziemnego ; uzasadnia, przytaczając argumenty, że żart i piosenka były ważnym orężem w walce z okupantem. 27.4

40. 30. Powstanie warszawskie 41. 31. II wojna światowa wojną totalną 42. Sprawdzamy wiedzę i umiejętności 43. Sprawdzian wiadomości okoliczności wybuchu powstania warszawskiego przebieg powstania życie codzienne powstańczej stolicy postawa ludności cywilnej i żołnierzy powstańczej Warszawy strony konfliktu oraz zasięg działań wojennych wojna totalna sposoby prowadzenia walki najnowsza technika w służbie wojny zakończenie wojny w roku 1945 Przypomnienie i utrwalenie poznanych pojęć i umiejętności Test nr 6 wskazuje datę wybuchu powstania warszawskiego (1 sierpnia 1944 r.) i zapisuje ją na taśmie chronologicznej; przedstawia okoliczności wybuchu powstania warszawskiego; na podstawie ilustracji opowiada o przebiegu powstania i życiu codziennym powstańczej stolicy; opisuje postawę ludności cywilnej, żołnierzy i harcerzy Szarych Szeregów. wskazuje czas trwania II wojny światowej i datę jej zakończenia oraz zapisuje je na taśmie chronologicznej; przedstawia strony konfliktu; wyjaśnia pojęcie koalicja antyhitlerowska i przedstawia cel, jaki sobie stawiała; opowiada o okrucieństwach II wojny światowej; wymienia nowe rodzaje broni wykorzystane w II wojnie światowej. wymienia przyczyny wybuchu powstania warszawskiego i wyjaśnia, dlaczego powstanie zakończyło się klęską; wymienia zadania, które w czasie powstania wykonywali harcerze z Szarych Szeregów; wyszukuje z różnych źródeł informacje, w jaki sposób utrwalona została pamięć o młodych warszawskich powstańcach; opisuje postawy Niemców wobec ludności powstańczej Warszawy. wyjaśnia, dlaczego konflikt zbrojny w latach 1939 1945 nazywamy II wojną światową; wymienia państwa koalicji antyhitlerowskiej; wyjaśnia skrót ONZ i przedstawia cel działania tej organizacji; podaje przykłady okrucieństw okupantów podczas II wojny światowej; porównuje broń wykorzystaną podczas działań II wojny światowej z bronią wykorzystana podczas I wojny; przedstawia udział Polaków w walkach II wojny wiatowej 27.5 Temat spoza podstawy programowe j Roczny plan pracy dla klasy VI 17

Dział programu ROZDZIAŁ VII W powojennej Polsce Nr lekcji przewidzianych do zrealizowania w klasie 6 Temat lekcji (numer lekcji w podręcznik My i historia. Klasa 6) 44. 32. Powstanie PRL-u 45. 33. Życie w PRL-u Zagadnienia granice powojennej Polski odbudowa kraju ze zniszczeń wojennych sposób sprawowania władzy w Polsce problemy dnia codziennego mieszkańców kraju wieś w PRL-u awans społeczny szkolnictwo w PRL Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Konieczne i podstawowe wskazuje na mapie granice Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i wymienia jej sąsiadów; opowiada na przykładach o odbudowie Polski ze zniszczeń wojennych; wyjaśnia pojęcie cenzura i dyktatura; opowiada o sprawowaniu władzy w Polsce powojennej. Rozszerzające i dopełniające wskazując na mapie granice PRL-u porównuje je z granicami II Rzeczypospolitej; omawia zmiany granic i składu narodowościowego PRL-u w odniesieniu do II RP; opowiada o sposobie sprawowania władzy w Polsce, używając pojęć: dyktatura partii komunistycznej; wskazuje przejawy zależność Polski od ZSRR; podaje przykłady stosowania cenzury w II RP. opowiada o sposobie wyjaśnia, na czym polegał awans sprawowania społeczny w PRL-u; władzy w Polsce, używając pojęcia wymienia sukcesy PRL-u, planowanie centralne; zaliczając wymienia problemy dnia do nich m.in. likwidację codziennego w PRL-u; analfabetyzmu i rozwój wyjaśnia pojęcia awans społeczny; szkolnictwa; opisuje zmiany, jakie dokonały się porównuje problemy życia w na wsi w PRL-u. PRL-u do problemów współczesnej Polski; wyjaśnia, czym były PGR-y. Odniesienie do podstawy programowej 28.1 28.2 28.2 18 Dokumentacja nauczyciela klasa VI Codzienność PRL-u Temat dodatkowy do wykorzystania na lekcji Życie w PRL-u jako materiał uzupełniający

46. 34. Walka o demokrację Czasy Solidarności brak swobód demokratycznych w Polsce społeczeństwo wobec władzy PRL u (strajki) powstanie i działania NSZZ Solidarności stan wojenny w Polsce Temat dodatkowy do wykorzystania na lekcji Walka o demokratyczną Polskę jako materiał uzupełniający opowiada o sposobie sprawowania władzy w Polsce, używając pojęcia opozycja demokratyczna; opisuje powstanie i działania NSZZ Solidarność, używając określeń: strajk, walka bez przemocy; identyfikuje Lecha Wałęsę jako przywódcę Solidarności ; wyjaśnia znaczenie skrótu NSZZ Solidarność. wskazuje datę wprowadzenia stanu wojennego (13 grudnia 1981 r.) i umieszcza ją na taśmie chronologicznej. przedstawia sytuację wewnętrzną PRL-u i wskazuje przyczyny słabości państwa; przedstawia różne postawy Polaków w czasach walki o demokrację; wyszukuje informacje z różnych źródeł na temat powstania NSZZ Solidarność i wprowadzenia stanu wojennego w Polsce; przedstawia postać Lecha Wałęsy jako przywódcy Solidarności ; na podstawie ilustracji i tekstów źródłowych opowiada o czasach NSZZ Solidarność ; dokonuje oceny postawy społeczeństwa polskiego wobec trudnej sytuacji kraju; wyjaśnia, czym charakteryzował się stan wojenny w Polsce. 28.2 29.1 29.2 Roczny plan pracy dla klasy VI 19

47. 35. Narodziny III Rzeczypospolitej postanowienia Okrągłego Stołu schyłek PRL-u narodziny III Rzeczypospolitej zmiany w życiu społecznym i gospodarczym przemiany 1989 r. w Europie wskazuje datę narodzin III Rzeczpospolitej i umieszcza ją na taśmie chronologicznej; przedstawia sytuację polityczną u schyłku PRL-u; wymienia postanowienia Okrągłego Stołu ; przedstawia okoliczności narodzin III Rzeczypospolitej; wyjaśnia, jakie najważniejsze zmiany zaszły w Polsce w 1989 r. wyjaśnia, dlaczego w 1989 r. komuniści w Polsce zdecydowali się na ustępstwa wobec opozycji, wyjaśnia, dlaczego rok 1989 był ważny dla Polski i Polaków; wyszukuje w różnych źródłach informacje o postaciach, które odegrały decydującą rolę w wydarzeniach 1989 r.; dokonuje oceny zmian, które nastąpiły w gospodarce i życiu politycznym kraju w 1989 r.; wyjaśnia na przykładach pojęcie kompromis; omawia na przykładach przemiany, jakie nastąpiły w Europie w 1989 r. 29.2 29.3

Dział programu ROZDZIAŁ VIII Współczesny świat Nr lekcji przewidzianych do zrealizowania w klasie 6 Temat lekcji (numer lekcji w podręcznik My i historia. Klasa 6) Pamiętny rok 1989 48. Sprawdzamy wiedzę i umiejętności 49. Sprawdzian wiadomości 50. 36. Świat na początku XXI wieku Zagadnienia Temat dodatkowy do wykorzystania na lekcji Narodziny III Rzeczypospolitej jako materiał uzupełniający Przypomnienie i utrwalenie poznanych pojęć i umiejętności Test nr 7 problemy współczesnego świata (nędza, głód, terroryzm, katastrofy ekologiczne) prawa człowieka we współczesnym świecie i ich respektowanie pomoc potrzebującym międzynarodowe organizacje humanitarne i pozarządowe Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Konieczne i podstawowe podaje przykłady problemów współczesnego świata; wymienia prawa człowieka i podaje przykłady ich nierespektowania we współczesnym świecie; wymienia nazwy organizacji międzynarodowych, które zajmują się niesieniem pomocy potrzebującym. Rozszerzające i dopełniające wskazuje przyczyny problemów współczesnego świata; opisuje formy pomocy organizacji humanitarnych. Odniesienie do podstawy programowej 4.4 7.2 7.4 20 Dokumentacja nauczyciela klasa VI

51. 37. Konflikty zbrojne we współczesnym świecie charakter konfliktów występujących we współczesnym świecie przyczyny konfliktów we współczesnym świecie skutki konfliktów ONZ i jej działalność podaje przykłady konfliktów we współczesnym świecie; wskazuje na mapie miejsca występowania konfliktów. podaje przyczyny konfliktów we współczesnym świecie; na wybranych przykładach wskazuje skutki konfliktów; na wybranym przykładzie przedstawia działania ONZ, mające na celu łagodzenie lub rozwiązanie konfliktów. 7.5

52. 38. Świat stał się mniejszy świat na wyciągnięcie ręki (nowoczesne środki transportu, powszechny dostęp do informacji, telefony komórkowe) globalizacja jej przyczyny i przejawy wymienia środki komunikacji ułatwiające szybkie przemieszczanie się ludzi; wyjaśnia pojęcie globalizacja i podaje jej przykłady; przedstawia stanowisko zwolenników i krytyków globalizacji. na wybranych przykładach wyjaśnia, co oznacza powiedzenie świat stał się mniejszy lub świat na wyciągnięcie ręki ; prezentuje swoją ocenę globalizacji, argumentując swoje stanowisko. 7.1 53. 39. Media elektroniczne różne źródła informacji media elektroniczne pożytki i zagrożenia wymienia różne źródła informacji; przedstawia wpływ, jaki wskazuje korzyści, jakie wynikają mają z media elektroniczne na życie istnienia mediów elektronicznych; człowieka; wymienia przykłady zagrożeń omawia zagrożenia, jakie wynikających ze stosowania niesie mediów elektronicznych. za sobą powszechne stosowanie mediów elektronicznych; wskazuje pożytki wykorzystywania mediów elektronicznych w życiu codziennym; ocenia zagrożenia wynikające z korzystania z Internetu; formułuje zasady bezpiecznego korzystania z Internetu. 7.2 7.3 Roczny plan pracy dla klasy VI 21

54. 40. Polska krajem demokratycznym demokratyczny charakter państwa polskiego, wolne wybory, wolności słowa, wolne media obywatel w demokratycznym państwie jego prawa i obowiązki współczesna Polska emigracja Polska na arenie międzynarodowe j wyjaśnia, w czym przejawia formułuje argumenty się świadczące funkcjonowanie demokratycznego o demokratycznym charakterze państwa; państwa polskiego; wymienia przykłady problemów na przykładzie swojej współczesnego państwa; gminy wymienia prawa i obowiązki wyjaśnia, na czym polegają obywatela w demokratycznym problemy współczesnego państwie; społeczeństwa; wyjaśnia pojęcie emigracja w oparciu o informacje i wskazuje na mapie główne zebrane kierunki emigracji w Polsce; z różnych źródeł wskazuje podaje przykłady działań przyczyny emigracji z Polski; Polski wyszukuje w Internecie na rzecz utrzymania pokoju na informacje o organizacjach świecie. międzynarodowych działających na rzecz utrzymania pokoju na świecie, do których należy Polska i opisuje przykłady takich działań. 4.1 5.3

Dział programu Nr lekcji przewidzianych do zrealizowania w klasie 6 Temat lekcji (numer lekcji w podręcznik My i historia. Klasa 6) Europa wspólnym domem 55. Sprawdzamy wiedzę i umiejętności 56. Sprawdzian wiadomości Zagadnienia Temat dodatkowy do wykorzystania na lekcji Polska krajem demokratycznym jako materiał uzupełniający Przypomnienie i utrwalenie poznanych pojęć i umiejętności Test nr 8 Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Konieczne i podstawowe Rozszerzające i dopełniające Odniesienie do podstawy programowej Temat spoza podstawy programowe j 22 Dokumentacja nauczyciela klasa VI