OCHRONA PRYWATNOŚCI W INTERNECIE CO SIĘ DZIEJE Z INFORMACJAMI O TOBIE W INTERNECIE? JAK MOŻESZ CHRONIĆ SWOJĄ PRYWATNOŚĆ? MINISTERSTWO ADMINISTRACJI I CYFRYZACJI
SPIS TREŚCI 2-3 WSTĘP 4-7 JAKIE INFORMACJE O SOBIE ZOSTAWIAMY W CYFROWYM ŚWIECIE? 8-11 JAK PRAWO CHRONI NASZĄ PRYWATNOŚĆ? 12-15 POLSKA LIDEREM DEBATY, ROLA MAC 16-19 SZANSE DLA GOSPODARKI I OBYWATELI 1
Szanowni Państwo! Temat ochrony prywatności w internecie jest mi szczególnie bliski. Jako poseł do Parlamentu Europejskiego aktywnie uczestniczyłem w pracach nad nowymi rozwiązaniami prawnymi dotyczącymi prywatności w sieci. Teraz zajmuję się tym jako Minister Administracji i Cyfryzacji. Dlaczego to ważny temat? Rozwój internetu i nowych technologii zmienił nasz świat, zmienił to, jak się komunikujemy z innymi, jak spędzamy wolny czas i jak załatwiamy codziennie sprawy. Dzięki internetowi mamy łatwiejszy dostęp do informacji o interesujących nas kwestiach - ale jednocześnie inni mają też łatwiejszy dostęp do informacji o nas. Korzystając z sieci zostawiamy po sobie cyfrowy ślad często robimy to nieświadomie lub nie zdając sobie sprawy, z czym to się wiąże. A mamy prawo to wiedzieć. W Unii Europejskiej trwają prace nad zmianami w prawie dotyczącymi ochrony prywatności. Lepiej chronione mają być informacje, które wszyscy zostawiamy o sobie w internecie, na przykład robiąc w sieci zakupy. Ważne jest też wprowadzenie jasnych zasad, dzięki którym nasza gospodarka będzie się mogła prężnie rozwijać tworząc produkty i usługi lepiej dostosowane do naszych potrzeb. Temat nie jest ławy, dlatego tak ważna jest dyskusja. W Polsce wszyscy możemy być z siebie dumni, bo debata, która toczy się w naszym kraju, stała się wzorem dla innych państw europejskich, a - jak powiedział premier Donald Tusk zaangażowanie w sprawy cyfrowe stało się polską marką w Europie. Zachęcam również Państwa do włączenia się w tę dyskusję. 2
CO SIĘ DZIEJE Z INFORMACJAMI O TOBIE, KTO JE ANALIZUJE, CO MOŻNA Z NICH WYCZYTAĆ I JAKIE SĄ TEGO SKUTKI? CZY ZADAJESZ SOBIE TAKIE PYTANIA? WARTO, BO MASZ PRAWO ZNAĆ NA NIE ODPOWIEDZI PO TO JEST TA BROSZURA 3
JAKIE INFORMACJE O SOBIE ZOSTAWIAMY W CYFROWYM ŚWIECIE? 4
Internet ułatwia życie, w sieci można robić zakupy, komunikować się, oglądać filmy czy słuchać muzyki. Płaci się za to nie tylko pieniędzmi, ale też nową walutą informacjami o sobie: Masz konto w serwisie społecznościowym - to źródło informacji o tym, co lubisz, z kim się przyjaźnisz, co robisz, jak wyglądasz, jakie masz poglądy. Serwis gromadzi informacje o Tobie, a to, ile z tego zobaczą inni użytkownicy, zależy od tego, jak ustawiłeś parametry prywatności. Dzięki informacjom, którymi dzielisz się w sieci (m.in. korzystając z wyszukiwarki czy aktywności na portalach społecznościowych) powstają produkty i usługi bardziej dostosowane do Twoich potrzeb. Płacisz kartą płatniczą zostawiasz informacje, co, za ile i jak często kupujesz. 5
Używasz publicznego roweru miejskiego albo imiennej karty miejskiej system rejestruje Twoje ulubione trasy. Wysyłasz maile po adresie można poznać, jak się nazywasz, jakiej jesteś płci, gdzie pracujesz. Rejestrujesz nowe konto e-mailowe i podajesz numer komórki połączenie danych o mailach i telefonach może dać więcej informacji o Twoich zwyczajach. Rezerwujesz bilety lotnicze lub kupujesz książki w sieci Twój komputer zostawia informacje, jakiego jest typu, z jakiej przeglądarki korzystasz, jakie masz w nim ustawienia. 6
CZYM SĄ DANE OSOBOWE W CYFROWYM ŚWIECIE I CO MOŻNA Z NICH WYCZYTAĆ Indywidualne preferencje - Czyta blogi podróżnicze - Lubi jazz i rock - Kupuje dużo płyt - jest na bieżąco informowana o nowościach w jazzie i rocku (ale nie w muzyce klasycznej) KINGA Cechy nabyte - Zam. ul. Piękna 5, Krynica - Diabetyczka, alergiczka - Singielka - może dostawać droższe oferty usług medycznych - ale też oferty kosmetyków, które lubi Cechy naturalne - Ur. 4 czerwca 89 we Wrześni w Polsce - Kobieta - dostaje życzenia urodzinowe od wielu znajomych 7
JAK PRAWO CHRONI NASZĄ PRYWATNOŚĆ? 8
Prywatność w cyfrowym świecie łatwo naruszyć. A przecież prawo do prywatności jest jednym z najbardziej fundamentalnych praw obywatelskich. W Polsce za ochronę naszej prywatności (czyli za ochronę danych osobowych) odpowiada Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych. To jego należy informować, jeśli podejrzewamy, że nasze prawa zostały naruszone. Obecnie funkcję tę pełni Wojciech Wiewiórowski. OCHRONA PRYWATNOŚCI To konstytucyjne prawo wszystkich obywateli Polski (artykuły 47 i 51 Konstytucji) To prawo obywateli Unii Europejskiej zapisane w traktatach, Karcie Praw Podstawowych i w dyrektywie o ochronie danych osobowych z 1995 roku. 9
NOWA CYFROWA RZECZYWISTOŚĆ Co takiego stało się w ciągu ostatnich lat, że dziś powinniśmy jeszcze więcej rozmawiać o ochronie prywatności? Dzięki rozwojowi internetu i nowych technologii nasza rzeczywistość bardzo się zmieniła coraz więcej spraw załatwiamy online, a prawo pochodzi z czasów, kiedy w użyciu był przede wszystkim papier. Dlatego potrzebne są zmiany. 10
W Unii Europejskiej trwają prace nad nowym prawem dotyczącym ochrony prywatności. Dzięki tej zmianie we wszystkich krajach członkowskich obowiązywałyby te same, dostosowane do cyfrowej ery przepisy. Unijną reformę przygotowała komisarz ds. sprawiedliwości, praw podstawowych i obywatelstwa Viviane Reding. 11
POLSKA LIDEREM DEBATY, ROLA MAC 12
13
ZAANGAŻOWANIE W SPRAWY CYFROWE STAŁO SIĘ POLSKĄ MARKĄ W EUROPIE. premier Donald Tusk, 25.10.2013 r. 14
Chcielibyśmy, aby powstały jednolite dla wszystkich państw Unii Europejskiej przepisy, które dadzą możliwie wysoki poziom ochrony prywatności, będą w zgodzie z wymogami społeczeństwa informacyjnego i nie zwiększą nadmiernie obciążeń i kosztów po stronie przedsiębiorców. MAC koordynuje polską debatę o ochronie prywatności, ściśle współpracując przy tym z Generalnym Inspektorem Ochrony Danych Osobowych. MAC reprezentuje Polskę w pracach nad nowym prawem na forum Unii Europejskiej. Dzięki determinacji polskiej delegacji na posiedzeniu 24 i 25 października 2013 r. Rada Europejska wskazała, że trzeba jak najszybciej skończyć prace nad nowym prawem dotyczącym ochrony prywatności. Problem ochrony prywatności musimy rozwiązać w odpowiednim czasie, aby do roku 2015 mógł powstać jednolity rynek cyfrowy. Dzięki temu łatwiej będzie można świadczyć usługi ponad granicami, komunikować się, dzielić dobrami cyfrowymi. 15
SZANSE DLA GOSPODARKI I OBYWATELI 16
LEPIEJ POINFORMOWANI OBYWATELE Unijna reforma ma pomóc w budowaniu zaufania do internetu. Dzięki niej wszyscy mamy być lepiej poinformowani o naszych prawach oraz o tym, co dzieje się z naszymi danymi. Nowe zasady będą dla wszystkich jednakowe i będą musiały stosować się do nich wszystkie firmy oferujące usługi w sieci, nawet jeśli ich siedziby mieszczą się poza UE. 17
JEDNO NOWE PRAWO DLA WSZYSTKICH UŁATWIENIE DLA OBYWATELI I PRZEDSIĘBIORCÓW TYLE AKTÓW PRAWNYCH W TYLU JĘZYKACH Instrucció 1/2009 sobre el tractament de dades de caràcter personal mitjançant càmeres amb fins de videovigilància Codice in materia di protezione dei dati personali Sammenskrevet udgave af persondataloven Dlí maidir le cosaint sonraí Data Protection Act Gesetz über die Abänderung des Datenschutzgesetzes Lov om behandling av personopplysninger (personopplysningsloven) Loi relative à la protection des personnes physiques à l'égard des traitements de données à caractère personnel Artigo 35º da Constituição da República Portuguesa utilização da informática Закон за защита на личните данни Asmens duomenų teisinės apsaugos įstatymas Hamburger Datenschutzgesetz Berliner Datenschutzgesetz vom Νόμος που τροποποιεί τον Περι Επεξεργασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα Bundesgesetz über den Schutz personenbezogener Daten a közérdekű adatok nyilvánosságáról REFORMA 1992. évi LXIII. törvény a személyes adatok védelméről és Laki yksityisyyden suojasta työelämässä Ley Orgánica de Protección de Datos de Carácter Personal Zákon o ochraně osobních údajů Wet bescherming persoonsgegevens Geldend Fizisko personu datu aizsardzības likums Bayerisches Datenschutzgesetz Ustawa o ochronie danych osobowych JEDNA REGULACJA ROZPORZĄDZENIE O OCHRONIE DANYCH OSOBOWYCH W UNII EUROPEJSKIEJ 18
SZANSE DLA GOSPODARKI, A WIĘC TAKŻE DLA OBYWATELI IMPULS DO ROZWOJU GOSPODARKI Powstaje nowa silna gałąź gospodarki, która do swojej działalności wykorzystuje informacje o nas (czyli przetwarza dane osobowe), dynamicznie rozwija się też sektor przetwarzania informacji. NOWE MIEJSCA PRACY Liczba miejsc pracy, które opierają się na reklamach w internecie w latach 2007-11 podwoiła się. Dzięki tym reklamom wiele usług w sieci jest dostępnych za darmo (np. poczta internetowa, ale też niektóre filmy i muzyka). NOWE USŁUGI I OFERTY SZYTE NA MIARĘ czyli dopasowane do potrzeb klienta. Ich rozwój jest możliwy dzięki dostępowi do danych o użytkownikach. Takich spersonalizowanych usług i reklam będzie więcej dzięki jasnym zasadom udostępniania i wykorzystywania danych. 19
www.mac.gov.pl/ochronadanychosobowych REDAKCJA: Departament Analiz i Komunikacji Publicznej Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji ul. Królewska 27, 00-060 Warszawa www.mac.gov.pl 20
MINISTERSTWO ADMINISTRACJI I CYFRYZACJI