MŁOTEK PNEUMATYCZNY ŚCINAK MS405A4 Instrukcja obsługi oryginalna ARCHIMEDES S.A. ul. Robotnicza 72 53-608 Wrocław, PL Tel. +48 071 7827100 Fax +48 071 3550962 www.archimedes.com.pl Wydanie: IV, grudzień 2010 Nr wyrobu:..
1. WSTĘP Niniejsza instrukcja powinna być starannie przechowywana i zawsze dostępna dla operatora, zakładowej służby BHP i innych osób związanych z obsługą narzędzi pneumatycznych. Informacje tu zawarte są istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa pracy, właściwej eksploatacji, konserwacji i utylizacji wyrobu, a ponadto ułatwiają zamawianie części zamiennych. Operator przed przystąpieniem do pracy powinien dokładnie zapoznać się z treścią niniejszego dokumentu i upewnić się, że informacje tu zawarte są dla niego zrozumiałe. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości dotyczących użytkowania naszych wyrobów, prosimy o kontakt ze sprzedawcą lub bezpośrednio z firmą Archimedes we Wrocławiu. Identyfikacja czasu produkcji wyrobu Narzędzia pneumatyczne posiadają trwały, indywidualny numer fabryczny składający się z co najmniej pięciu cyfr. Dwie pierwsze cyfry odnoszą się do roku budowy wyrobu, a następne oznaczają kolejny egzemplarz wyrobu wyprodukowanego w danym roku. 2. CHARAKTERYSTYKA I PRZEZNACZENIE WYROBU Młotek ścinak MS405A4 to ręczne narzędzie udarowe z napędem pneumatycznym. Wyposażony jest w narzędzia robocze o różnorako uformowanych ostrzach, co umożliwia wykonywanie takich prac, jak: przygotowanie elementów do spawania, obróbka spoin, czyszczenie średniej wielkości odlewów i usuwanie nadlewków, uszczelnianie połączeń nitowanych i złączy kołnierzowych, a także wykonywanie prac instalatorskich. Wykorzystywany jest również do zakuwania nitów. Znajduje szerokie zastosowanie w przemyśle odlewniczym, konstrukcji stalowych, kamieniarskim, budowlanym itp. Młotek ścinak MS405A4 jest narzędziem nowej generacji wyposażonym w aktywny systemem redukcji drgań, co wyraźnie poprawia komfort pracy tym narzędziem. Charakteryzuje się stosunkowo dużą wydajnością przy niskim zużyciu powietrza i niewielkiej masie. - 1 -
3. PARAMETRY TECHNICZNO EKSPLOATACYJNE Częstotliwość uderzeń bijaka - 32 Hz Skok bijaka - 80 mm Średnica bijaka - 40/22 mm Zużycie powietrza - 25 m 3 /h Długość (bez narzędzia roboczego) - 410 mm Masa - 5,0 kg Gniazdo końcówki powietrznej - G 1/4 Wew. średnica przewodu powietrznego - 12,5 mm Ciśnienie zasilania - 0,63 MPa Poziom ciśnienia akustycznego na stanowisku pracy - 100,8 1) ± 1,2 db(a) Poziom mocy akustycznej - 110,3 1) ± 0,9 db(a) Całkowita wartość drgań - 4,18 2) ± 0,03 m/s 2 1) mierzone zgodnie z PN-EN ISO 15744 2) mierzone zgodnie z PN-EN 28662-2 4. WYPOSAŻENIE WYROBU Wyposażenie standardowe młotka MS405A4 określa tabela 1. WYPOSAŻENIE STANDARDOWE MŁOTKA MS405A4 Tabela 1 Nazwa Symbol Il. szt. Uwagi Ścinak płaski Bk14 1 Opaska SS27/ø16-27 77-549 1 Okulary ochronne 77-649 1 Wkładki przeciwhałasowe 77-648 2 kpl Niezależnie od ww. wyposażenia młotka w narzędzie robocze, klient w zależności od potrzeby wynikającej z rodzaju wykonywanych prac, może nabyć odpłatnie również inne narzędzia robocze. Narzędzia robocze przystosowane do współpracy z młotkiem MS405A4 określa tabela 2. - 2 -
- 3 - Tabela 2
5. BEZPIECZEŃSTWO Operator przed przystąpieniem do pracy młotkiem powinien być dokładnie zapoznany z przepisami obowiązującymi na swoim stanowisku pracy oraz z treścią niniejszej instrukcji obsługi. Ściśle przestrzegać ogólnych przepisów dotyczących pracy zmechanizowanymi narzędziami ręcznymi. Konstrukcja młotka nie zabezpiecza operatora przed porażeniem prądem elektrycznym. Zawsze należy odłączyć młotek od sieci sprężonego powietrza przed wykonaniem jakichkolwiek czynności związanych z wymianą narzędzia roboczego lub przed przeprowadzeniem konserwacji czy naprawy narzędzia. Stosować narzędzia robocze o zalecanej wielkości, właściwego kształtu, bez uszkodzeń mechanicznych i właściwie naostrzone. Unikać sytuacji, gdy podczas pracy nie ma możliwości obserwowania strefy pracy. Nie wolno zwiększać ciśnienia powietrza powyżej 0,63 MPa. Nie wolno włączać młotka, gdy narzędzie robocze nie jest zabezpieczone przed wypadnięciem lub nie jest zainstalowane w młotku. Podczas pracy nie wolno opierać młotka w okolicę podbrzusza (nacisk musi być wywierany wyłącznie przez kończyny górne). Młotek podczas pracy powinien być trzymany w obu rękach. Bezzwłocznie przerwać pracę, gdy nastąpi uszkodzenie młotka lub jego narzędzia roboczego. Nie blokować dźwigni uruchamiającej młotek /poz. 24/ w pozycji praca. Dźwignia ta po zwolnieniu nacisku ręki powinna wracać w położenie spoczynkowe, a narzędzie powinno się wyłączyć. Zadbać o to, by w miejscu pracy był łatwy dostęp do urządzeń odcinających dopływ powietrza. Nie stosować uszkodzonych węży powietrznych. Wąż taki może być przyczyną wypadku. Stosować węże obliczone na ciśnienie robocze wynoszące co najmniej 0,63 MPa. Unikać nadmiernego smarowania młotka, ponieważ olej wydostający się z narzędzia w postaci mgły jest szkodliwy dla środowiska naturalnego i dla operatora. Pomieszczenie pracy powinno być dobrze wentylowane. - 4 -
W przypadku przedostania się smaru lub oleju do oczu, należy bezwzględnie skorzystać z pomocy medycznej. W czasie pracy stosować okulary ochronne, ochronniki słuchu, oraz rękawice antywibracyjne. Po zakończeniu pracy zamknąć zawór sieciowy sprężonego powietrza. Stanowisko pracy operatora powinno być oddzielone od innych stanowisk pracy; Powinno być dobrze oświetlone i uporządkowane. Nie używać młotka w środowisku materiałów łatwopalnych lub wybuchowych. Młotek uszkodzony należy wycofać z użytkowania i ostrzegawczo oznaczyć. Uwaga: Poziom hałasu i wibracji podczas pracy młotkiem MS405A4 (patrz pkt 3) jest wyższy od wartości dopuszczalnych w odniesieniu do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy określonych w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002r. Dziennik Ustaw Nr 161. W warunkach konkretnego stanowiska pracy wartości tych parametrów mogą się zmieniać w zależności od kształtu i rodzaju obrabianego materiału; Materiały twarde lub mało sztywne najczęściej wywołują większy hałas, jak i większą wibrację niż miękkie i sztywne. Podstawowym warunkiem ochrony zdrowia podczas pracy ww. młotkiem jest: ograniczenie czasu ekspozycji operatora na ww. zagrożenia, co oznacza, że praca młotkiem powinna odbywać się z przerwami, a całkowity czas pracy na jedną zmianę roboczą powinien być ograniczony do 212 minut oraz: stosowanie rękawic ochronnych z wkładkami antywibracyjnymi, stosowanie ochronników słuchu i okularów ochronnych. Nieprzestrzeganie ww. wymagań dotyczących bezpieczeństwa pracy może doprowadzić do wypadku, obrażeń ciała lub utraty zdrowia. Producent nie odpowiada za skutki powstałe w wyniku wykorzystania wyrobu w sposób niezgodny z jego przeznaczeniem. - 5 -
6. PRZYGOTOWANIE DO PRACY Młotek pneumatyczny powinien być zasilany z sieci sprężonego powietrza o ciśnieniu nominalnym 0,63 MPa, wyposażonej w blok przygotowania powietrza złożony z odwadniacza, filtra, regulatora ciśnienia oraz smarownicy. Dla zapewnienia skutecznego smarowania mgłą olejową, długość przewodu łączącego narzędzie ze smarownicą nie powinna być większa niż 6 10 m. Podczas pracy z użyciem dłuższych przewodów należy stosować smarownicę przewodową. Należy jednak unikać zbyt długich przewodów, gdyż spadek ciśnienia w przewodzie powoduje obniżenie energii narzędzia. W przypadku, gdy istnieje konieczność użycia dłuższych przewodów najpierw stosować przewód o większej średnicy, a następnie przewód o średnicy nominalnej, tj. 12,5 mm. Do pracy młotkiem zaleca się stosować przewody gumowe olejoodporne. Powietrze robocze powinno być zawsze czyste i pozbawione wilgoci; Powinno odpowiadać 4 klasie czystości wg PN-ISO8573-1. Instalację powietrzną należy regularnie odwadniać. Schemat typowej instalacji sprężonego powietrza - 6 -
Przed podłączeniem młotka do sieci sprężonego powietrza zaleca się przedmuchać przewód powietrzny w celu usunięcia skroplonej pary wodnej i innych ewentualnych zanieczyszczeń. Aby przygotować młotek do pracy należy: usunąć zaślepkę ochronną z otworu końcówki /poz. 21/ (złączki) i w jej miejsce wkręcić końcówkę powietrzną /poz. 26/, na końcówkę powietrzną nałożyć przewód zasilający i zabezpieczyć go opaską zaciskową (SS27/Ø16-27). Następnie należy sprawdzić czy narzędzie robocze jest naostrzone i nie posiada wad. Pęknięcia czy ubytki masy, eliminują narzędzie robocze z dalszego użycia. Aby zamocować narzędzie robocze /poz. 11/ w korpusie młotka należy odkręcić nakrętkę /poz. 12/, wsunąć narzędzie robocze do tulei /poz. 6/ i ponownie nakręcić do oporu nakrętkę /poz. 12/. Końcówka powietrzna i opaska zaciskowa stanowią wyposażenie młotka. Uwaga: Nie uruchamiać młotka bez zamocowanego narzędzia roboczego. 7. KONSERWACJA BIEŻĄCA Smarowanie narzędzia W czasie pracy części ruchome młotka powinny być smarowane mgłą olejową wytworzoną przez smarownicę kroplową zainstalowaną w sieci sprężonego powietrza. Smarownicę należy ustawić na poziom 1 2 kropli na 1 minutę pracy młotka przy pełnym poborze powietrza zasilającego. Spadające krople należy obserwować na przezroczystym wskaźniku smarownicy. Dla zapewnienia dużej trwałości i sprawności narzędzia, olej do smarowania powinien posiadać bardzo dobre właściwości smarne, zapobiegające przedwczesnemu zużyciu i nadmiernemu nagrzewaniu się elementów ruchomych oraz powstawaniu szlamów i produktów utleniania. Zalecane oleje spełniające powyższe wymagania to: PNE32 firmy Lotos SA i Torcula 32 firmy Shell. - 7 -
Jeżeli młotek jest zasilany z instalacji sprężonego powietrza nie posiadającej smarownicy olejowej, wówczas należy co 2 godziny wlewać do młotka przez wlot powietrza około 1 ml zalecanego wyżej oleju. Uwaga: Stwierdzenie podczas naprawy gwarancyjnej, że młotek pracował bez smarowania stanowi podstawę do odrzucenia roszczeń do bezpłatnej naprawy. 8. UŻYTKOWANIE WYROBU Młotek MS405A4 należy używać tylko do pracy, do której został zaprojektowany. Nie należy dokonywać przeróbek dla innego wykorzystania wyrobu. Młotek MS405A4 uruchamia się (po podłączeniu do sieci sprężonego powietrza) poprzez naciśnięcie dźwigni zaworu /poz. 24/. Po zwolnieniu dźwigni zaworu młotek automatycznie wyłącza się. Przed uruchomieniem młotka należy upewnić się, czy narzędzie robocze zostało właściwie zamocowane. Podczas pracy, młotek należy pewnie i mocno trzymać w dłoniach. Najlepszą efektywność pracy uzyskuje się przy wywieraniu nacisku na młotek wynoszącym około 90 120 N. Po zakończeniu pracy zamknąć dopływ sprężonego powietrza. 9. PRZEGLĄDY I NAPRAWY A. Wszystkie przeglądy i naprawy dokonywać po uprzednim odłączeniu młotka od sieci sprężonego powietrza i wyjęciu narzędzia roboczego. B. Przeglądy i naprawy powinny przeprowadzać osoby posiadające odpowiednie doświadczenie i wyposażone we właściwy sprzęt. C. Naprawa młotka w okresie gwarancyjnym powinna być wykonywana wyłącznie przez producenta lub w autoryzowanych punktach serwisowych producenta. - 8 -
Młotek właściwie eksploatowany nie wymaga (poza smarowaniem i utrzymywaniem w czystości wyrobu i sprężonego powietrza) szczególnej konserwacji. Jednak podczas użytkowania w warunkach niedostatecznego smarowania i przy wykorzystaniu wilgotnego powietrza może nastąpić problem z jego uruchomieniem szczególnie po kilkudniowej przerwie w pracy. W takim przypadku należy wlać do wlotu powietrza około 3 cm 3 czystej nafty, włączyć młotek na 30 sekund, poczym wlać 1 cm 3 oleju PNE32 lub Torcula 32 i ponownie włączyć młotek, aby olej został doprowadzony do wszystkich zespołów. Wilgotne i zanieczyszczone powietrze może być przyczyną niedrożności filtra /poz. 19/. Filtr ten jest elementem wielokrotnego użycia, a jego sprawność eksploatacyjną przywraca się poprzez okresowe mycie. 10. USTERKI WYSTĘPUJĄCE W CZASIE EKSPLOATACJI, ICH PRZYCZYNY I SPOSOBY USUWANIA Typowe usterki narzędzia, ich przyczyny i sposoby usuwania zawiera tabela 3. Tabela 3 Usterka Prawdopodobna przyczyna Sposób usunięcia Mała wydajność pracy. Mała ilość udarów. Zbyt niskie ciśnienie powietrza zasilającego. Zbyt mała wydajność instalacji powietrznej. Zbyt mały przekrój wewnętrzny węża zasilającego. Zanieczyszczony filtr /poz. 19/. Zużyta lufa /poz. 3/ lub bijak /poz. 4/. Sprawdzić, czy ciśnienie powietrza osiąga 0,63 MPa. Zabezpieczyć wydatek powietrza na poziomie nominalnym; Wyłączyć z pracy inne odbiorniki. Filtr umyć i przeczyścić strumieniem powietrza. Sprawdzić czy luz między bijakiem i lufą nie jest większy niż 0,16mm. W innym przypadku zużyte części wymienić na nowe. - 9 -
Usterka Prawdopodobna przyczyna Sposób usunięcia Nieprawidłowa praca. Niewłaściwe smarowanie; Zanieczyszczone części ruchome młotka. Smarownicę ustawić na poziom 1 2 kropli na 1 minutę pracy młotka przy pełnym poborze powietrza zasilającego. Uszkodzony bijak /poz. 4/. Wymienić bijak na nowy. Obniżenie energii w wyniku oblodzenia otworów wylotowych. Młotek nie pracuje. Nadmierne rozprężenie powietrza z powodu zabrudzenia się otworów wylotowych, zbyt duża zawartość wilgoci w powietrzu. Uszkodzony bijak /poz. 4/. Zatarty bijak /poz. 4/ w lufie /poz. 3/ - z powodu brudnego lub wilgotnego powietrza. Przemyć i oczyścić otwory wylotowe. Odwodnić instalację powietrzną. Uszkodzony bijak wymienić na nowy. Usunąć przyczyny zatarcia. Oczyścić, przemyć w nafcie i posmarować olejem wadliwe części. Młotek nie przestaje pracować mimo zwolnienia dźwigni. Uszkodzony zawór zasilający: gniazdo zaworu /poz. 14, kulka /poz. 16/, sprężyna /poz. 18/. Zatarty popychacz /poz.15/. Zdemontować zawór; Oczyścić lub wymienić uszkodzone części. 11. UTYLIZACJA NARZĘDZI Narzędzia pneumatyczne wykonane są ze stali, stopów aluminium, żeliwa, brązu oraz tworzyw sztucznych i pakowane są w pudełka tekturowe. Części narzędzi, ze względu na rodzaj materiału, dają się łatwo rozdzielić, co ułatwia proces ich utylizacji. Utylizację należy przeprowadzać zgodnie z prawem krajowym odnoszącym się do ochrony środowiska. - 10 -
12. WYKAZ CZĘŚCI ZAMIENNYCH Wykaz części zamiennych do młotka MS405A4, ich numery zamówieniowe oraz ilość sztuk wchodzących w skład wyrobu lub zespołu przedstawiono w tabeli 4. Wykaz ten dotyczy wyrobu, do którego został dołączony. Młotki wyprodukowane w innym czasie mogą zawierać specyfikację części różniącą się od poniższej. Stąd przy zamawianiu części zamiennych należy podać ich nazwę, numer, ilość sztuk oraz numer seryjny wyrobu. Tabela 4 Nr poz. na rys. Nazwa części lub zespołu Nr zamówieniowy Ilość sztuk Uwagi 1 Korpus MS405A4-0.0.01.0 1 2 Zabezpieczenie MS405A4-0.0.02.0 1 3 Lufa MS405A4-0.0.03.1 1 4 Bijak MS405A4-0.0.04.1 1 5 Tuleja MS405A4-1.0.01.0 1 6 Tuleja bijaka MS405A4-1.0.02.0 1 7 Kołek walcowy H5x10-A 74-395 1 8 Wkręt MS405A4-0.0.05.0 1 9 Tłumik wylotu MS405A4-0.0.06.0 1 10 Pierścień uszczeln. 50.2x3 75-784 1 11 Ścinak płaski Bk14 76-354 1 12 Nakrętka MS405A4-0.0.07.0 1 13 Prowadnica MS405A4-0.0.08.0 1 14 Gniazdo zaworu MS405A4-0.0.09.0 1 15 Popychacz MS405A4-0.0.10.0 1 16 Kulka 12.7-100 76-335 1 17 Gniazdo sprężyny MS405A4-0.0.11.0 1-11 -
Nr poz. na rys. Nazwa części lub zespołu Nr zamówieniowy Ilość sztuk Uwagi 18 Sprężyna MS405A4-0.0.12.0 1 19 Filtr zabezpieczający MS405A4-2.0.00.0 1 20 Pierścień uszczeln. 15.3x2.4 75-522 1 21 Końcówka MS405A4-0.0.17.0 1 22 Dźwignia MS405A4-0.0.14.0 1 23 Kołek walcowy H5x24-A 74-383 2 24 Dźwignia pośrednia MS405A4-0.0.15.0 1 25 Izolacja rękojeści MS405A4-0.0.16.0 1 26 Końcówka 7 74-713 1-12 -
- 13 -
- 14 -