PODSTAWOWE ZASADY BEZPIECZNEJ PRACY NA TABLICACH MOTORWAY 12x4 m
WSTĘP Niniejszy dokument jest zbiorem podstawowych zasad, których przestrzegania zalecamy, aby praca wykonywana na konstrukcjach reklamowych firmy JET LINE była bezpieczna. Dokument jest tylko próbą zebrania w jednym miejscu wszystkich elementarnych zasad i technik bezpiecznego poruszania się po naszych konstrukcjach oraz wskazówką dotyczącą sprzętu, materiałów i norm z nimi związanych a niezbędnych do tego, aby praca była maksymalnie bezpieczna. Instrukcja ta nie zwalnia jednak nikogo z konieczności posiadania szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, posiadania właściwego orzeczenia lekarskiego, znajomości obowiązujących przepisów, kierowania się zdrowym rozsądkiem oraz przewidywania zdarzeń, które mogą nastąpić na skutek działań naszych lub osób trzecich. Życzymy sobie i Wam bezpiecznej pracy! zespół Jet Line str. 2
SPIS TREŚCI 1. Przepisy obowiązujące firmy i pracowników, wykonujących prace na wysokości str. 4 2. Sprzęt, którego używamy do poruszania się i asekuracji podczas prowadzenia prac techniką dostępu linowego, należący do ŚOI i ich krótka charakterystyka str. 4 3. Lista norm PN-EN, przydatnych w czasie pracy na wysokościach str. 10 4. Podstawowe zasady organizacji i postępowania podczas pracy, zasady poruszania się po słupach reklamowych, budowa stanowisk asekuracyjnych, poruszanie się i przepinanie na zamontowanych linach str. 12 5. Kilka uwag dotyczących montażu dekoracji winylowych str. 21 6. W razie wypadku str. 22 7. Zakończenie str. 25 8. Najważniejsze telefony str. 26 str. 3
1. PRZEPISY OBOWIĄZUJĄCE FIRMY I PRACOWNIKÓW, WYKONUJĄCYCH PRACE NA WYSOKOŚCI Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). Dz. U. Nr 169, poz. 1650. Zgodnie z ww. przepisem: pracą na wysokości jest praca wykonywana na powierzchni znajdującej się na wysokości co najmniej 1,0 m nad poziomem podłogi lub ziemi. Do pracy na wysokości nie zalicza się pracy na powierzchni, niezależnie od wysokości, na jakiej się znajduje, jeżeli powierzchnia ta: osłonięta jest ze wszystkich stron do wysokości co najmniej 1,5 m pełnymi ścianami lub ścianami z oknami oszklonymi, wyposażona jest w inne stałe konstrukcje lub urządzenia chroniące pracownika przed upadkiem z wysokości. Prace na wysokości są pracami szczególnie niebezpiecznymi. Instrukcje wykonywania poszczególnych prac znajdują się w szczegółowych opracowaniach, adresowanych do pracowników wykonujących określone zadania z uwzględnieniem specyfiki i środowiska pracy. To opracowanie jest taką instrukcją. 2. SPRZĘT UŻYWANY DO PORUSZANIA SIĘ I ASEKURACJI PODCZAS PROWADZENIA PRAC TECHNIKĄ DOSTĘPU LINOWEGO, NALEŻĄCY DO ŚOI, KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA ŚOI oznacza Środki Ochrony Indywidualnej, które są określone przez Dyrektywę Rady 89/656/EWG oraz 89/686/EWG jako Urządzenie lub przyrząd przewidziany do noszenia bądź trzymania przez osobę w celu ochrony przed jednym lub wieloma zagrożeniami zdrowia lub bezpieczeństwa. W grupie tej wyróżnia się sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości oraz hełmy ochronne. Sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości to: 1. liny, 2. uprzęże, 3. łączniki, 4. linki bezpieczeństwa, 5. zaczepy, 6. amortyzatory, 7. sprzęt do zjazdu na linie, 8. sprzęt do podchodzenia po linie, 9. urządzenia zabezpieczające przed upadkiem, 10. hełmy. str. 4
1. LINY statyczne półstatyczne dynamiczne (do wspinania) Do prac na wysokości, w technice dostępu linowego, stosujemy liny półstatyczne i statyczne. Są to liny rdzeniowe składające się z oplotu (koszulki) i rdzenia, inne liny nie mają zastosowania. Zgodne z wymaganiami normy PN-EN 1891 typ A, o średnicach od 10mm do 13.5mm (mniejsze średnice mają zbyt małą odporność na przecięcia i przetarcia, a ich obsługa manualna jest utrudniona). Gdy podczas pracy zachodzi potrzeba przemieszczenia się powyżej stanowiska asekuracyjnego (wspinaczki), do asekuracji używamy liny dynamicznej pojedynczej zgodnej z normą PN-EN 892. UWAGA: Końcówki odcinków lin używane do pracy, należy oznaczyć i umieścić na nich, w sposób umożliwiający łatwą identyfikacje, informacje takie jak: średnica rodzaj liny: statyczna, dynamiczna długość przeznaczenie, np. lina transportowa rok produkcji datę przeglądu Producenci coraz częściej dołączają do sprzedawanych odcinków lin specjalne naklejki do oznaczania ich końcówek. 2. UPRZĘŻE Uprzęże pełne (uniwersalne) - spełniające wymagania normy PN EN 361 Uprząż pełna dwuczęściowa (uprząż biodrowa + piersiowa), jest najodpowiedniejsza do wykonywania prac związanych z szeroko pojętą reklamą zewnętrzną. Podczas wykonywania pracy pracownik może pracować w zwisie (zjazdy i podchodzenie po linie), poruszać się po konstrukcjach i podestach z asekuracją, wspinać się z asekuracją dolną. Bez względu na wykonywaną czynność uprząż uniwersalna zapewnia bezpieczeństwo i wygodę pracującemu. UWAGA: Nie mylmy uprzęży uniwersalnej z szelkami bezpieczeństwa, które wyposażone są tylko w zaczep grzbietowy (do powstrzymania spadania) a nie posiadają zaczepów przednich służących do zjazdów, podchodzenia i asekuracji w zróżnicowanym terenie. Szelki bezpieczeństwa nie służą do prac w technice dostępu linowego. str. 5
3. ŁĄCZNIKI Łączniki to bardzo szeroka grupa elementów sprzętu (różnej wielkości, wytrzymałości, wagi, kształtu i sposobu zamknięcia), służących do łączenia elementów wyposażenia w całość. Łączniki będące Środkami Ochrony Indywidualnej (czyli pracujące w układach do zjazdów i asekuracji) muszą spełniać wymagania normy PN-EN 362. Karabinek - podłużny, zbliżony rozmiarem do dłoni, metalowy pierścień z otwieranym zamkiem na jednym boku, służący do szybkiego i połączenia elementów wyposażenia. Mailon - metalowy pierścień podobny do karabinka. Cechą charakterystyczną tego typu łącznika jest gwintowany zamek. Hak - podłużny zbliżony kształtem do owalu metalowy pierścień z otwieranym zamkiem o dużym przekroju od 14mm do 85mm. UWAGA: Tylko karabinki zakręcane lub z inną automatyczną blokadą mogą być elementami sprzętu ŚOI. W przypadku stwierdzenia uszkodzenia zamka należy niezwłocznie wycofać łącznik z użytkowania. 4. LINKI BEZPIECZEŃSTWA (longe) Linki bezpieczeństwa, zgodne z normą PN-EN 354 wykonane z lin statycznych, dynamicznych oraz taśm, przeznaczone do zatrzymywania odpadnięć. Linki bezpieczeństwa zgodnie z normą EN 354 nie mogą być dłuższe niż 2 m. Linek bezpieczeństwa najczęściej używamy z absorberami energii. Tylko linki o długości maksymalnie 100 cm mogą być używane bez amortyzacji pod warunkiem, że są wykonane z liny dynamicznej oraz używane tak, aby współczynnik odpadnięcia nie przekroczył 1 (odpadniecie z wysokości wpięcia do stanowiska). UWAGA: Taśmy i liny statyczne nie pochłaniają energii odpadnięcia, stosujemy je zawsze z absorberem energii. Szelki bezpieczeństwa nie służą do prac w technice dostępu linowego. 5. ZACZEPY Stanowiska stałe. Stanowiska tymczasowe. Stanowiska stałe zgodne z normą 795 klasa A, B, C, D Klasa A są to stałe punkty stanowiskowe, montowane w różnego rodzaju materiałach np.: beton, cegła, stal. Służące do montowania do nich systemów asekuracyjnych, podczas wykonywania prac. Klasa B są to tymczasowe punkty stanowiskowe z lin lub taśm PN-EN 795 i PN-EN 566. str. 6
Stanowiska takie montujemy na konstrukcjach i innych stałych elementach w celu bezpiecznego zaczepienia naszego systemu asekuracyjnego. Do budowy takich stanowisk stosujemy atestowane taśmy zszywane, pętle z lin stalowych, rzadziej pętle z atestowanych lin tekstylnych, a jeśli już to związanych podwójnym zderzakiem. Wytrzymałość stosowanych pętli powinna przekraczać 22KN. UWAGA: Przy zakładaniu pętli z włókien tekstylnych: taśmy, liny. Należy zwrócić szczególną uwagę na ostre krawędzie mogące uszkodzić pętle. W przypadku stwierdzenia krawędzi mogących uszkodzić pętle, należy zastosować osłony ochronne. Klasa C są to elastyczne prowadnice (linki) rozpięte między stanowiskami typu A, stanowiące stale systemy asekuracyjne na budynkach, konstrukcjach itp. Klasa D są to sztywne prowadnice służące do asekuracji. Korzystanie z nich wymaga użycia specjalnych łączników tzw. wózków łączących prowadnice z naszym systemem asekuracyjnym. 6. AMORTYZATORY PN-EN 355 - absorbery energii Wyróżnia się amortyzatory włókiennicze działające przez rozprucie zszywanej taśmy lub rozpruwanie się samej taśmy. Stosuje się je do amortyzacji linek bezpieczeństwa, niektórych urządzeń samozaciskowych oraz lin asekuracyjnych i zjazdowych. Zgodnie z normą PN-EN 355 amortyzatory mają pochłaniać energię do tego stopnia, aby siła maksymalna odpadnięcia o 4 metrowej długości i masie 100 kg nie przekroczyła wartości 6 kn. Jest to związane z wytrzymałością kręgosłupa człowieka. UWAGA: Bardzo ważną rzeczą jest świadomość tego, że amortyzatory wydłużają długość spadania. Jest to przeważnie od 30 do 150 cm. Należy wziąć to pod uwagę podczas budowy systemu asekuracyjnego, by w momencie zadziałania amortyzatora człowiek nie uderzył o podłoże. Amortyzator powinien zostać wycofany z użytku jeżeli zaliczył mocny upadek (lub obciążenie). Należy niszczyć wycofywane elementy, by uniknąć ich przypadkowego użycia. 7. SPRZĘT DO ZJAZDU NA LINIE PN-EN 341 Jest to grupa urządzeń służących do poruszania się po linie w dół. Tylko urządzenia zjazdowe wyposażone w automatyczną blokadę są przeznaczone do pracy na wysokości w technice dostępu linowego. STOP firmy PETZL, ID firmy PETZL, RIG firmy PETZL, SPARROW firmy CLIMBING TECHNOLOGY Duża część przyrządów zjazdowych z blokadą umożliwia nam także podchodzenie po linie, z pomocą drugiego przyrządu ze stopką np. ascension basic. str. 7
8. SPRZĘT DO PODCHODZENIA PO LINIE PN-EN 567 Są to urządzenia zaciskowe zwane też małpami. Wyróżnia się przyrządy zaciskowe piersiowe i ręczne. Ręczne: ASCENSION firmy PETZL, CLIMBER firmy CLIMBING TECHNOLOGY. Piersiowe: CROLL firmy PETZL, FUTURA BODY firmy KONG. Istotnym elementem tych urządzeń są zęby, które przy wystąpieniu większych sił (3-4 kn) mogą zerwać koszulkę liny i razem z nią zsunąć się w dół. Zatem mogą być stosowane do zabezpieczenia upadku tylko w napięciu. Nie dopuszcza się żadnych luzów na longe łączącej. UWAGA: Przyrządów zaciskowych z powodu zrywania oplotu liny, nie można używać jako przyrządów autoasekuracyjnych na drugiej linie. 9. URZĄDZENIA ZABEZPIECZAJĄCE PRZED UPADKIEM PN-EN 353-2 Jest to grupa urządzeń, np.: ASAP firmy PETZL, BACK-UP firmy KONG, LOCKER firmy SINGING ROCK, które założone na linę asekuracyjną mają za zadanie zatrzymać upadek człowieka. Część z nich po wpięciu na linę nie wymaga dodatkowej obsługi, zjeżdża obok na linie asekuracyjnej a w chwili gwałtownego przyspieszenia zatrzymuje upadek, nie uszkadzając liny jak przyrządy do podchodzenia po linie. 10. ZACZEPY Do pracy na wysokości stosowane są hełmy z czteropunktową więźbą (niektórzy producenci nazywają ją trzypunktową), która uniemożliwia zsunięcie się hełmu z głowy. Zadaniem takiego hełmu jest nie tylko ochrona przed spadającymi przedmiotami czy też ochrona przed uderzeniem przez wystające przedmioty, ale także ochrona głowy podczas odpadnięcia, kiedy można nią uderzyć o różne elementy. Najlepiej, aby paskowa więźba miała zgodność z normą na kaski alpinistyczne: EN 12477. Mamy wtedy pewność, że pasek nie rozepnie się, kiedy o coś zahaczymy, bowiem zgodnie z tą normą pasek ma wytrzymywać siłę 50 dan. UWAGA: Paski kasków alpinistycznych mają rozpiąć się pod działaniem siły >50daN. Natomiast kaski budowlane do prac naziemnych mogą nie posiadać pasków podbródkowych - a jeśli je mają, rozpięcie się klamry ma nastąpić pod działaniem Siły >25daN. Dopasowując się do obu norm, przy pracach naziemnych kaski alpinistyczne należy nosić z rozpiętym paskiem pod brodą. str. 8
Cały sprzęt, którego używamy do zabezpieczenia przed upadkiem w czasie pracy na wysokości, podlega okresowym kontrolom, w czasie których sprawdza się jego przydatność do dalszego użytkowania. Szczegółowe czasokresy i zasady kontroli określa producent ŚOI w instrukcji obsługi produktu. Przy wyborze sprzętu do pracy na wysokości należy brać pod uwagę masę użytkownika i masę sprzętu z którego korzysta w trakcie pracy. Poza zużyciem i uszkodzeniami, sprzęt ma też swój okres przydatności do użytku (starzenie się materiałów z jakich jest wykonany). Sprzęt tekstylny taki jak: liny uprzęże i taśmy ma maksymalnie 10-letni okres przydatności do użytku (5 lat magazynowania i 5 lat użycia), podobnie kaski. Każdy producent może oczywiście indywidualnie na podstawie przeprowadzonych badań ustalać okresy przydatności do użytku. Przy dość intensywnych pracach, związanych z montażem plakatów i dekoracji na konstrukcjach reklamowych, liny zużywają się dosyć szybko. Zalecamy wymianę lin po roku użytkowania, choć jest to oczywiście indywidualna sprawa. Nie powinno się używać sprzętu jeśli nie jest nam znana pełna historia jego użytkowania. Sprzęt metalowy: karabinki, przyrządy nie mają określonego czasu przydatności do użytku. Trzeba tylko kontrolować ich stan techniczny. Kontrole dzielimy na trzy grupy: Kontrole przed pierwszym wprowadzeniem do użytku - dokonywane przez użytkownika. Kontrole specjalne (mogą być na przykład: codzienne, cotygodniowe lub comiesięczne). Przeprowadzane przez inspektora (uprawnioną i kompetentną osobę). Kontrole okresowe (nie rzadziej, niż stanowi ustawodawstwo danego kraju) przeprowadzane przez inspektora (kompetentną osobę). Osoba kompetentna osoba, która posiada uprawnienia do dokonywania przeglądów. Uprawnienia takie można uzyskać na specjalnych kursach organizowanych przez producentów sprzętu. str. 9
3. LISTA PRZYDATNYCH NORM NORMY SPRZĘTU DO PRAC NA WYSOKOŚCI: PN-EN 353-2:2002 Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości - Część 2: Urządzenia samozaciskowe z giętką prowadnicą. PN-EN 354:2010 Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości Linki bezpieczeństwa. PN-EN 355:2002 Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości Amortyzatory. PN-EN 358:1999 Indywidualny sprzęt ochronny ustalający pozycję podczas pracy i zapobiegający upadkom z wysokości - Pasy ustalające pozycję podczas pracy i ograniczające przemieszczanie oraz linki ustalające pozycję podczas pracy. PN-EN 360:2002 Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości - Urządzenia samohamowne. PN-EN 361:2002 Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości - Szelki bezpieczeństwa. PN-EN 362:2004 Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości Łączniki. PN-EN 363:2008 Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości - Systemy powstrzymywania spadania. PN-EN 364:1992 Indywidualny sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości - Metody badań. PN-EN 365:2004 Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości - Ogólne wymagania dotyczące instrukcji użytkowania, konserwacji, badań okresowych, napraw, znakowania i pakowania. UWAGA! NORMA 365 NAKŁADA OBOWIĄZEK DOKONYWANIA RAZ WROKU, KONTROLI CAŁEGO SPRĘTU ŚOI. KONTROLE PRZEPROWADZAJĄUPRAWNIENI KONTROLERZY. str. 10
PN-EN 813:2008 Indywidualny sprzęt zapobiegający upadkom z wysokości - Uprząż biodrowa. PN-EN 12841:2006 Środki indywidualnej ochrony przed upadkiem z wysokości - Linowe systemy asekuracyjne i wspomagające pracę - Urządzenia regulacyjne dla lin. PN-EN 1868:1997 Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości - Wykaz terminów równoważnych. NORMY SPRZĘTU ALPINISTYCZNEGO (WYKORZYSTYWANEGO W PRACACH NA WYSOKOCI): PN-EN 566:2006 Sprzęt alpinistyczny - Pętle - Wymagania bezpieczeństwa i metody badań. PN-EN 567:2013 Sprzęt alpinistyczny - Klamry liny - Wymagania bezpieczeństwa i metody badań. PN-EN 892:2012 Sprzęt alpinistyczny - Dynamiczne liny do wspinaczki - Wymagania bezpieczeństwa i metody badań. PN-EN 12275:2013 Sprzęt alpinistyczny - Karabinki - Wymagania bezpieczeństwa i metody badań. PN-EN 12278:2007 Sprzęt alpinistyczny - Bloczki - Wymagania bezpieczeństwa i metody badań. PN-EN 12492:2012 Sprzęt alpinistyczny - Kaski dla alpinistów - Wymagania bezpieczeństwa i metody badań. NORMY OGÓLNE PN-EN 397:2012+A1:2012 Przemysłowe hełmy ochronne. PN-EN 795:1996 Ochrona przed upadkiem z wysokości - Urządzenia kotwiczące - Wymagania i badania. str. 11
4. PODSTAWOWE ZASADY ORGANIZACJI I POSTĘPOWANIA PODCZAS PRACY Organizacja pracy na wysokości. Zasady bezpiecznego wykonywania prac na wysokości. Zasady poruszania się po słupach reklamowych. Budowa stanowisk asekuracyjnych. Poruszanie się i przepinanie na zamontowanych linach. ORGANIZACJA PRACY NA WYSOKOŚCI Pracę zawsze wykonujemy w zespole minimum dwuosobowym. Do pracy dopuszczamy tylko osoby przeszkolone w zakresie prac na wysokości w dostępie linowym oraz posiadający aktualne orzeczenie lekarskie, stwierdzające brak przeciwwskazań do tej pracy. Zespół (minimum dwie osoby) nie musi pracować razem, ale musi pozostawać w kontakcie wzrokowym i gotowości do niesienia pomocy sobie nawzajem. W każdej ekipie powinien zostać wyznaczony kierownik, który każdorazowo przed rozpoczęciem pracy w konkretnych warunkach, powinien przeprowadzić instruktaż uwzględniający przede wszystkim: Imienny podział pracy. Kolejność wykonywania zadań. Wymagania BHP przy poszczególnych czynnościach. Ustalić sposoby postępowania w sytuacjach awaryjnych. ZASADY BEZPIECZNEGO WYKONYWANIA PRAC NA WYSOKOŚCI Nie rozpoczynać pracy na wysokości bez dokładnego zaplanowania jej wykonania. Upewnić się, że wzięte zostały pod uwagę wszystkie możliwe okoliczności, które mogą stanowić zagrożenie. W żadnym wypadku nie lekceważyć zagrożenia. Proste środki typu zachować szczególną ostrożność zwykle są niewystarczające. Zawsze przeanalizować czy są bezpieczniejsze metody wykonania danej pracy. Używać wyłącznie środków ochrony zbiorowej i indywidualnej, dostosowanych do specyfiki pracy na wysokości i koniecznie sprawnych. Nigdy nie używać drabin w sytuacji, gdy pracę można wykonać przy użyciu innych urządzeń i technik. Koniecznie upewnić się, że wykonujący prace na wysokości potrafią posługiwać się przydzielonym sprzętem ochronnym. Upewnić się, że praca na wysokości jest właściwie nadzorowana. Nie rozszerzać zakresu ustalonych prac bez ustalenia bezpiecznego sposobu jej wykonania. str. 12
ZASADY PORUSZANIA SIĘ PO SŁUPACH REKLAMOWYCH Przed rozpoczęciem pracy należy zawsze przeprowadzić wizualną kontrolę sprzętu (ewentualne uszkodzenia lin i przyrządów, rozpięte klamry uprzęży). Zgodnie z zapisem w rozporządzeniu ministra pracy, o którym mowa w punkcie pierwszym tego opracowania i wspominanej wyżej organizacji pracy, zawsze pracujemy w zespole liczącym minimum dwie osoby z wyznaczonym kierownikiem. Dobrze, gdy w zespole wypracujemy sobie nawyk wzajemnej kontroli sprzętu, sposobu montażu lin oraz wpięcia przyrządów. UWAGA: Zlecone zadanie i czynności związane z przygotowaniem do niego wykonujemy w takim tempie, by czynności związane z asekuracją były wykonane poprawnie. Nasze bezpieczeństwo to także bezpieczeństwo ludzi i mienia znajdującego się na dole, pod obszarem naszej pracy. Dlatego cały sprzęt, którym operujemy w czasie pracy, powinien być przywiązany a teren pod nami wygrodzony i oznakowany informacją : Prace na wysokości - ostrzeżenie przed spadającymi przedmiotami. Przyjmuje się że strefa wygrodzenia powinna stanowić około 1/10 wysokości obiektu na którym pracujemy, ale nie mniej niż 6 m. Wygrodzenie terenu powinno zostać zorganizowane w sposób trwały i widoczny, nie pozwalający na wtargnięcie w obszar pracy osobom postronnym lub pojazdom. Nie wszędzie jednak istnieje taka możliwość, w takim wypadku można zastosować dodatkowe tablice informujące o prowadzonych u góry pracach a w szczególnie trudnych sytuacjach można ustawić dołowego, który może ostrzegać o zagrożeniu i odpowiednio kierować prowadzonymi pracami. KOLEJNOŚĆ CZYNNOŚCI: 1. Słup bez drabinki 2. Słup z drabinką Zalecany sposób asekuracji: I. SŁUP BEZ DRABINKI 1. Liny asekuracyjna i trakcyjna transportowane są na górę przy pomocy linki pomocniczej pozostawionej do tego celu (jeśli nie ma pozostawionej linki pomocniczej, przerzucamy linkę będącą na naszym wyposażaniu). Końcówki lin przywiązane i przeciągnięte przez wybrany fragment konstrukcji dowiązane na dole do podstawy słupa, zgodnie z zasadą: dwa niezależne punkty (patrz zdjęcie nr 1). str. 13
Zdjęcie nr 1: 2. Wyjście na słup z wykorzystaniem przyrządów do poruszania się po linie, z dodatkową asekuracją na drugiej linie. 3. Poręczowanie trawersu górnego na całej jego długości, zachowując zasadę dwóch punktów na początku i końcu trawersu wykorzystując do tego celu taśmy i karabinki stalowe zakręcane. (Dla przyśpieszenia i usprawnienia działań, warto na linie do poręczowania trawersu mieć już zawiązane węzły i tylko wpinać je w karabinki dopięte do punktów. Linę taką możemy transportować w małym worku sprzętowym.) Rysunek nr 1 - rysunek techniczny poręczowania: str. 14
Zdjęcie nr 2 - stanowisko trawersu: 4. Wyciągnięcie sprzętu i materiałów. 5. Montaż stanowisk na podeście lub konstrukcji i wpięcie do nich lin trakcyjnej i asekuracyjnej. 6. Demontaż stanowiska u podstawy słupa i wyjście do góry reszty członków zespołu roboczego. 7. Montaż stanowisk roboczych i asekuracyjnych/ dwie taśmy zamocowane do konstrukcji dla jednej liny. Do przygotowanych stanowisk mocujemy liny, na których będziemy wykonywać zadanie. W tym celu używamy lin trakcyjnej i asekuracyjnej, po których wychodziliśmy na słup. str. 15
Rysunek nr 2 rysunek techniczny stanowisk roboczych i trawersu: Zdjęcie nr 3 - stanowiska robocze i trawers: Stanowiska powinny być tak zamontowane, aby zachować zasadę pracy z wykorzystaniem dwóch lin - trakcyjnej i asekuracyjnej. str. 16
8. Wykonanie zadania. Zadanie wykonujemy z zachowaniem zasad bezpieczeństwa, obowiązujących przy pracy na wysokości w technice dostępu linowego. Osobom przeszkolonym do pracy na wysokości w technice dostępu linowego, mającym świadomość konieczności pracy na dwóch linach, zasady bezpieczeństwa są znane (przepinanie można wykonać na kilka sposobów, w zależności od tego, jaką techniką porusza się dany zespół i jakiego sprzętu używa). Dlatego nie podajemy tu jednej wybranej metody to nie jest opracowanie dotyczące kursu do pracy w dostępie linowym! 9. Po zrealizowanym zadaniu następuje demontaż lin i stanowisk roboczych przy wykorzystaniu jako asekuracji oporęczowania trawersu. 10. Założenie lin na profil, przez który były przerzucone liny do wyjścia. Zakładamy na profilu tzw.: stanowisko na złodzieja i likwidacja oporęczowania trawersu, używając lin zjazdowych jako lin asekuracyjnych. 11. Zjazd na dół, opuszczenie lin pozostawiając linkę pomocniczą. Przykładowe wyposażenie i układ lin przy pracy - zdjęcie nr 4: str. 17
Przykładowe stanowisko do wycofu zdjęcie nr 5: II. SŁUP Z DRABINKĄ - TECHNIKI WEJŚCIA 1. Najłatwiejszym sposobem dostania się do drabinki zamontowanej na słupie jest wykorzystanie dodatkowej drabiny, będącej na wyposażeniu zespołu. 2. Wyjście po drabince zamontowanej na słupie można przeprowadzić na dwa sposoby uzależniając je od wyposażenia sprzętowego zespołu: a) Zespół posiadający na wyposażeniu karabinki typ: MGO Pierwsza osoba wychodzi, wykorzystując konstrukcję drabinki do asekuracji, poprzez przepinanie karabinków, w sposób zachowujący ciągłość asekuracji. Wyciąga za sobą linę transportową i linę asekuracyjną. b) Z wykorzystaniem asekuracji dolnej oraz pośrednich punktów asekuracyjnych (w tym wariancie wykorzystywana jest lina dynamiczna). Montaż stanowiska dolnego z dwóch niezależnych pętli zaciśniętych u podstawy słupa. Pierwsza osoba wychodzi do góry wykorzystując konstrukcję drabinki do asekuracji poprzez zakładanie pośrednich punktów asekuracyjnych. Druga osoba wpięta do stanowiska dolnego asekuruje prowadzącego. 3. Założenie stanowiska i liny do asekuracji podczas wychodzenia po drabinie, dla pozostałych członków zespołu. str. 18
4. Poręczowanie trawersu górnego na całej jego długości zachowując zasadę dwóch punktów na początku i końcu trawersu. 5. Wyciągnięcie sprzętu i materiałów. 6. Montaż stanowisk roboczych i asekuracyjnych. 7. Wykonanie zadania. 8. Demontaż lin i stanowisk roboczych przy wykorzystaniu oporęczowania trawersu jako asekuracji. 9. Założenie liny asekuracyjnej do zejścia po drabince. 10. Demontaż oporęczowania trawersu. 11. Zejście po drabince na dół. 12. Ściągnięcie liny asekuracyjnej. Wejście po drabince przy użyciu karabinków MGO zdjęcie nr 6: str. 19
Asekuracja oddolna zdjęcie nr 7: str. 20
5. KILKA UWAG NA TEMAT SPOSOBU OPORĘCZOWANIA PRZY MONTAŻU DEKORACJI WINYLOWYCH 1. Podczas montażu dekoracji winylowych na tablicach, w ten sam sposób poręczujemy trawers na górnym podeście, będzie to nasze zabezpieczenie podczas poruszania się po nim. 2. Na górnym podeście montujemy stanowiska, zaś przypięte do nich liny opuszczamy w dół, po wewnętrznej stronie tablicy. 3. Z tak powieszonych lin możemy asekurować się, pracując na dolnym podeście i poruszać się między podestami górnym i dolnym. 4. W celu zamocowania dolnej krawędzi dekoracji winylowej, na tych samych linach wykonujemy zjazd poniżej dolnego podestu. 5. Do stanowisk kończących trawers na górnym podeście, dopinamy liny korzystając z nich w celu montażu boków dekoracji winylowej. Wyżej opisane zalecane sposoby budowy stanowisk i poruszania się na naszych tablicach reklamowych oraz bezpiecznego wycofania się z konstrukcji to jedynie sposoby zalecane - zgodne z zasadami BHP choć oczywiście nie jedyne. Każda ekipa ma wypracowane własne techniki pracy, ważne żeby były to techniki bezpieczne i zgodne z elementarnymi zasadami BHP. Powyższe przykłady zostały zamieszczone po to aby można było zrewidować, czy nasze techniki i patenty stosowane w zespole pracy są poprawne, bo może się okazać, że to jak pracujemy i jakie mamy nasze nawyki, nie zawsze są dla nas i dla innych bezpieczne. str. 21
6. W RAZIE WYPADKU Każda ekipa powinna posiadać kompletny system ewakuacyjny, a każdy członek ekipy powinien znać techniki ewakuacyjne. System ewakuacyjny może się składać z elementów ŚOI, będącego na wyposażeniu każdego członka ekipy i być budowany z posiadanych przyrządów, w zależności od zaistniałej potrzeby. System ewakuacyjny może też być osobnym pakietem, który ekipa zawsze zabiera ze sobą do pracy i który czeka w wiadomym dla wszystkich członków zespołu, ustalonym przez kierownika miejscu. Każda ekipa powinna mieć w samochodzie apteczkę, wyposażoną w środki opatrunkowe, wodę utlenioną, koc termoizolacyjny oraz środki komunikacji do ewentualnego wezwania pomocy. ZASADY POSTĘPOWANIA PO WYPADKU. Zasada 1. Jeżeli sytuacja na to pozwala, niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym wypadku lub zagrożeniu życia i zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników a także inne osoby, znajdujące się w rejonie zagrożenia o grożącym im niebezpieczeństwie. Zasada 2. Przystąpić do udzielania pomocy osobom poszkodowanym, działając spokojnie, szybko i sprawnie. W przypadku wątpliwości co do stanu poszkodowanego, należy koniecznie wezwać pogotowie ratunkowe. Zasada 3. W przypadku użycia środków ochrony indywidualnej powstrzymujących spadanie, ważne jest, aby po upadku jak najszybciej uwolnić pracownika. Nawet 10-minutowe wiszenie może wywołać tzw. szok wiszenia (jest to zespół zaburzeń krążenia krwi) oraz prowadzić do śmierci zaraz po opuszczeniu lub np. w wyniku uszkodzenia nerek. Szczególnie osoby nieprzytomne należy uwolnić z uprzęży jak najszybciej oraz zgodnie z właściwymi praktykami ratowniczymi (np. nie wolno od razu kłaść poszkodowanego, aby nie wywołać szybkiego wymieszania krwi). str. 22
PIERWSZA POMOC PRZEDMEDYCZNA Udzielając pierwszej pomocy jeszcze przed przybyciem pogotowia ratunkowego należy kierować się w zależności od sytuacji i miejsca urazu kilkoma zasadami. URAZY GŁOWY Objawy: Niewiele urazów mózgowo-czaszkowych dotyczy tylko głowy. W większości przypadków należy zwrócić uwagę na inne części ciała (klatka piersiowa, jama brzuszna, kończyny górne i dolne) Ruchy samoistne (niedowład połowiczny, prężenia); Zaburzenia czynności funkcji życiowych:»» oddechu przyspieszenie oddechu, zwolnienie oddychania, oddech przerywany, periodyczny,»» krążenia zwolnienie częstości pracy serca, przyspieszenie częstości pracy serca, wzrost / spadek ciśnienia tętniczego krwi. Na miejscu wypadku należy przede wszystkim: Zabezpieczyć drożność dróg oddechowych, Ułożyć ratowanego w pozycji leżącej z uniesionym tułowiem o 15-30, Zatamować krwawienie i opatrzyć rany, Unieruchomić szyjny odcinek kręgosłupa, unikać skrajnych ruchów i ułożeń głowy (zgięcie, rozciąganie, szarpnięcie) Przy zakładaniu opatrunku w otwartych urazach mózgowo-czaszkowych należy unikać ucisku na mózg. URAZY KLATKI PIERSIOWEJ Objawy: Niewiele urazów klatki piersiowej jest ograniczona tylko do tej części ciała. W większości przypadków należy zwrócić uwagę na inne części ciała (głowa, jama brzuszna, kończyny górne i dolne ). Do najczęstszych objawów związanych z uszkodzeniem klatki piersiowej należą: Jednostronny ból w obrębie klatki piersiowej, Ślady stłuczenia lub rany powłok klatki piersiowej, Przyspieszenie oddechu, duszność, ewentualnie sinica, upośledzenie ruchomości oddechowej, Zaburzenie oddychania, bladość, zaburzenia rytmu serca, W przypadku otwartego urazu klatki piersiowej:»» widoczne miejsca otwarcia jamy opłucnej,»» dostrzegalne pęcherzyki powietrza w ranie. Na miejscu wypadku należy przede wszystkim: Ułożyć poszkodowanego w pozycji na plecach lub na nie zranionej stronie ciała z uniesionym tułowiem o około 30, W przypadku otwartego zranienia klatki piersiowej nie usuwać ciał obcych, założyć opatrunek nieprzepuszczający powietrza, Sposób przewiezienia dostosować do stanu ogólnego poszkodowanego, najczęściej z uniesionym tułowiem. Przewożenie osoby poszkodowanej powinno odbywać się pod opieką lekarza. str. 23
URAZY KRĘGOSŁUPA Objawy: Podobnie jak ma to miejsce w przypadku urazów klatki piersiowej, niewiele urazów kręgosłupa jest ograniczona tylko do tej części ciała. Koniecznie należy zwrócić uwagę na inne obszary ciała (głowa, klatka piersiowa, jama brzuszna, kończyny górne i dolne) Do najczęstszych objawów związanych z uszkodzeniem kręgosłupa należą: Widoczne na zewnątrz obrażenia kręgów Opasujący ból lub przymusowe ułożenie (w razie uszkodzenia kręgosłupa szyjnego) Krwiaki, otarcia, ślady stłuczenia na ciele głównie w miejscu działania siły Niedowłady Zaburzenia czucia Zaburzenia świadomości Niewydolność oddechowa Na miejscu wypadku należy przede wszystkim: Unieruchomić kręgosłup za pomocą dostępnych środków. Ochronić poszkodowanego przed wyziębieniem (jeżeli istnieje takie ryzyko) Unikać jakiegokolwiek czynnego lub biernego ruchu poszkodowanego, W razie przemieszczenia kręgów nie podejmować prób przywrócenia ich pozycji na miejscu wypadku, Przewozić poszkodowanego bez wstrząsów przy całkowitym unieruchomieniu, ewentualnie dodatkowo unieruchomić szyjny odcinek kręgosłupa. Z ofiarą wypadku podejrzaną o uraz kręgosłupa należy postępować z wielka ostrożnością, aby nie spowodować dalszego uszkodzenia rdzenia. Przenosić lub wydobywać poszkodowanego należy bardzo ostrożnie, najlepiej na czymś twardym i płaskim. Wszystkie czynności należy wykonywać bez nadmiernych nacisków, tak aby nie dopuścić do uszkodzenia (dalszego uszkodzenia) rdzenia kręgowego. Do szpitala poszkodowany powinien być przewożony pod opieką lekarza. URAZY KOŃCZYN Objawy: Silny ból który może nie ustępować i nasilać się przy próbach ruchu oraz przy ucisku miejsca urazu, Utrata czynności kończyny, Zniekształcenie miejsca złamania. Na miejscu wypadku należy przede wszystkim: Unieruchomić uszkodzony odcinek przed poruszaniem poszkodowanego, Kończynę położyć nieco ponad poziomem serca, Można obłożyć unieruchomioną kończynę workami z lodem. Pod żadnym pozorem nie wolno poruszać uszkodzoną kończynę. str. 24
7. ZAKOŃCZENIE W powyższym opracowaniu staraliśmy się naświetlić najważniejsze zagadnienia dotyczące bezpiecznej pracy na konstrukcjach reklamowych Motorway 12x4 m należących do Jet Line. Poza niebezpieczeństwami związanymi z upadkiem z wysokości, pracujący na konstrukcjach Jet Line, ludzie są narażeni na skrajnie trudne warunki atmosferyczne. Konstrukcja mokra od deszczu lub rosy lub oblodzona zimą, stwarza duże zagrożenie poślizgnięcia się a w konsekwencji niestosowania asekuracji upadku. Dużym zagrożeniem są burze i związane z nimi wyładowania atmosferyczne. Tablice Jet Line to w większości przypadków samotne i najwyższe w okolicy punkty, przez co jeszcze bardziej wzrasta ryzyko ściągnięcia na nie piorunu co roku serwis Jet Line naprawia jedną, dwie zniszczone uderzeniem pioruna instalacje elektryczne na tablicach, więc nie jest to tylko teoria. Dlatego też gdy zauważymy i usłyszymy zbliżającą się burzę, należy jak najszybciej zejść z konstrukcji. Porywisty wiatr, poza oczywistym dla każdego praktyka dużym utrudnieniem w montażu plakatu lub wręcz jego uniemożliwieniem, niesie ryzyko przerzucenia go lub uderzenia elementem wyposażenia. Zgodnie z przepisami - jeżeli prędkość wiatru przekracza 10m/s należy przerwać pracę. Nie jest wskazane wykonywanie prac w trakcie opadów atmosferycznych i przy oblodzeniu konstrukcji. W razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia osób wykonujących pracę albo gdy wykonywana przez nich praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom należy przerwać pracę do momentu zapewnienia odpowiednich warunków do jej wykonywania. Oświetlenie tablic sterowane jest zegarem astronomicznym. Instalacja elektryczna tablicy (jednofazowa) zabezpieczona jest bezpiecznikiem przeciążeniowym jak i wyłącznikiem różnicowoprądowym. Wszelkie zauważone nieprawidłowości w konstrukcji tablicy lub instalacji elektrycznej także mogą stanowić zagrożenie dla pracujących i otoczenia konstrukcji. Należy je niezwłocznie zgłosić do serwisu technicznego firmy Jet Line i nie dokonywać napraw na własną rękę. Jeszcze raz prosimy o położenie nacisku na myślenie podczas pracy, bo żadna, nie wiemy jak dobrze napisana instrukcja, nie przewidzi wszystkich możliwych scenariuszy wydarzeń, które codziennie pisze dla nas życie. Powtórzmy: życzymy sobie i Wam bezpiecznej pracy. zespół Jet Line str. 25
NAJWAŻNIEJSZE TELEFONY 112 ogólny numer alarmowy 999 Pogotowie 998 Straż Pożarna 997 Policja 600 475 080 Kierownik działu technicznego JetLine 604 226 070 Kierownik działu serwisu 22 8397874 Biuro Jet Line str. 26