CZERWIEC 2013 nr (6) 35

MAGAZYN PRACOWNIKÓW PGE GÓRNICTWO i ENERGETYKA KONWENCJONALNA CZERWIEC 2013 nr (6) 35 Węgiel kamienny doceniony

SPIS TREŚCI ZWZ i nowa kadencja Inwestycje Urlopy, czyli w poszukiwaniu 4 16 zarządu w oddziałach hormonów szczęścia 7 AKTUALNOŚCI 4 Zmiany na stanowiskach dyrektorskich 4 AGH nagrodziła absolwentów 4 Indeksy dla małych studentów 4 Absolutorium dla zarządu i rady nadzorczej 4 Pasjonaci nauki na pikniku w Rzeszowie 5 Trzy pytania do Stanisława Żuka, wiceprezesa zarządu ds. wydobycia WYDARZENIA 6 Węgiel kamienny doceniony 7 Nowy kocioł w Zgierzu TEMAT NUMERU 8 Czas na dywidendę WYDARZENIA 10 Przemysł w obiektywie 11 Jak bezpiecznie korzystać z prądu? Konferencje 12 Elektrownie cieplne nauka, praktyka i doświadczenie TECHNOLOGIE 14 Wykrywa i gasi WIEDZIEĆ WIĘCEJ 16 Urlopy, czyli w poszukiwaniu hormonów szczęścia SPORT 18 Mazurski rejs 18 Celne oko 18 Zapaśnicy na podium 19 Tenisowy weekend w Bełchatowie 19 I liga też jest liga! BEZ NAPIĘCIA 20 Jasna Góra 2013 20 Łapmy endorfiny na urlopie! konkurs fotograficzny 20 Tak umierała republika EKspress Pismo Pracowników PGE GiEK SA Wydawca: PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna SA, 97-400 Bełchatów, ul. Węglowa 5 Adres redakcji: Bełchatów, ul. Węglowa 5, pok. 208 Redaktor naczelny: Dariusz Trocha, tel. kom. 695883869 Redaktor prowadząca: Anna Woźna, tel. kom. 695883875 Opracowanie graficzne, skład: Jacek Wirażka, Adam Tułecki Druk: Drukarnia Tęcza, 09-562 Łódź, ul. Łąkowa 3/5 Na okładce: Wizyta premiera Donalda Tuska i ministra skarbu Włodzimierza Karpińskiego w Elektrowni Opole, foto: Janusz Kalinowski Redakcja zastrzega sobie prawo do skrótów i redakcyjnego opracowania tekstów przyjętych do druku Wszystkich czytelników zachęcamy do współpracy przy tworzeniu naszego wydawnictwa. Materiały i informacje można zgłaszać na adres e-mailowy: ekspress.gieksa@gkpge.pl lub bezpośrednio do redaktorów Redakcja: Józef Bukowski Paweł Dusza Aldona Frydrych Anna Jabłońska Anna Kaciupa Janusz Kalinowski Rafał Pirek Wojciech Stachowicz korekta: Dominik Grześkowiak Ten numer tworzyli z nami: Agnieszka Bubczyk Elektrociepłownia Lublin Wrotków Anna Litwin Elektrociepłownia Rzeszów Krystyna Sobańska Zespół Elektrociepłowni Bydgoszcz Ewa Maciaszek, Zdzisław Pietruszczak Elektrownia Turów Joanna Sierżysko Elektrociepłownia Gorzów Ewa Brzezińska, Waldemar Domagała Elektrociepłownia Kielce Karol Zajączkowski Elektrociepłownia Zgierz Dariusz Kaczoruk ZEDO Krzysztof Ciszewski Energoserwis Kleszczów Andrzej Juchniewicz Bełchatowskie Towarzystwo Fotograficzne Piotr Czajka Podkarpacka Grupa Fotograficzna Magdalena Kula, Rafał Górniak, Przemysław Marcisz, Henryk Czech, Miłosz Szubart PGE GiEK SA 2 EKspress nr 6 (35) magazyn pracowników PGE GiEK SA

Szanowni Państwo Pomimo trudnej sytuacji na rynku energii, szczególnie dla energetyki konwencjonalnej, staramy się podejmować różnorodne działania, których celem jest zapewnienie stałego rozwoju naszej spółki. Taki właśnie cel przyświeca całemu szeregowi inwestycji, które prowadzimy w poszczególnych oddziałach, a o których piszemy w kolejnych numerach naszego wydawnictwa. Większe lub mniejsze - wszystkie mają służyć budowie wartości naszej spółki, a tym samym przynosić korzyść zarówno naszym pracownikom w poszczególnych lokalizacjach, jak i naszym akcjonariuszom. Pod koniec czerwca odbyło się Zwyczajne Walne Zgromadzenie PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna Spółka Akcyjna, podczas którego zatwierdzono wszystkie wymagane prawem sprawozdania, a członkowie zarządu i rady nadzorczej otrzymali absolutoria. Od 28 czerwca do składu zarządu PGE GiEK SA dołączyli: Stanisław Żuk oraz wybrany Państwa głosami - Robert Imbor. W nowym, wzmocnionym składzie będziemy dokładali starań, by sprostać kolejnym wyzwaniom stającym przed naszą spółką. Latem dla większości z nas nadchodzi jednak taki moment, kiedy powinniśmy pomyśleć o nabraniu sił do dalszej pracy. Wakacje i związany z nim okres urlopowy dają nam do tego świetną okazję. Warto dobrze i aktywnie spędzić ten czas, by się zregenerować i wypocząć. Być może podczas urlopowych wojaży uda się Państwu zwiedzić także te zakątki naszego kraju, w których nasza spółka i cała Grupa Kapitałowa ma swoje oddziały. Zachęcam do takiego poznawania otaczającej nas przestrzeni i aktywnego zdobywania wiedzy o miejscach, w których pracują nasze koleżanki i koledzy z innych oddziałów. W drugiej części wakacji - 14 sierpnia, czeka nas ważne święto - Dzień Energetyka. Po raz kolejny spotkamy się w Bełchatowie, by wspólnie z energetykami ze wszystkich oddziałów, a także - co jest już tradycją naszej spółki - również z górnikami, świętować pierwsze z naszych branżowych świąt. Wyjeżdżającym na urlopy życzę spokojnego wypoczynku, a pozostających w pracy zachęcam do lektury wakacyjnego wydania EKspressu. Jacek Kaczorowski Prezes Zarządu PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna SA Czerwiec 2013 EKspress nr 6 (35) 3

AKTUALNOŚCI Zmiany na stanowiskach dyrektorskich W Elektrociepłowni Lublin Wrotków nastąpiły zmiany w składzie dyrekcji. Jerzy Kurpiel, dotychczasowy zastępca dyrektora oddziału, od 11 czerwca pełni funkcję dyrektora oddziału. J. Kurpiel zastąpił na stanowisku dyrektora oddziału Mieczysława Michalskiego. Zastępcą dyrektora oddziału, dyrektorem technicznym został Andrzej Rybak. Od 1 lipca Ewa Nowak pełni funkcję dyrektora ekonomiczno-finansowego. Dotychczas zajmowała stanowisko kierownika wydziału kontrolingu. r Jan Pietrosiński AGH nagrodziła absolwentów Skrzydłami AGH, nagrodą ustanowioną przez władze Akademii Górniczo Hutniczej w Krakowie, uhonorowano najwybitniejszych absolwentów tej uczelni. W gronie wyróżnionych znalazł się prezes spółki Jacek Kaczorowski. Statuetki zostały wręczone z okazji stulecia powołania uczelni do życia. r red Indeksy dla małych studentów Absolutorium dla zarządu i rady nadzorczej Zakończyły się obrady zwyczajnego walnego zgromadzenia PGE GiEK SA. Obradujące 27 czerwca w Bełchatowie zwyczajne walne zgromadzenie PGE GiEK SA zatwierdziło sprawozdanie finansowe spółki i sprawozdanie zarządu z działalności spółki za 2012 r. oraz skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej PGE GiEK SA i sprawozdanie zarządu z działalności GK PGE GiEK SA za 2012 r. Walne zgromadzenie udzieliło również absolutorium członkom zarządu i rady nadzorczej spółki oraz dokonało podziału zysku za ubiegły rok, który wyniósł 1 509 363 376,04 zł. Z tej kwoty 26 969 527,54 zł zostało przeznaczone na pokrycie straty z lat ubiegłych, a 1 482 393 848,50 zł na kapitał zapasowy. ZWZ nie podjęło uchwały w sprawie przymusowego odkupu akcji PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna SA, w trybie art. 418 1 Kodeksu spółek handlowych. W związku z tym na podstawie art. 418 1 4 Kodeksu spółek handlowych, spółka jest obowiązana do nabycia akcji od akcjonariuszy mniejszościowych w celu umorzenia. Przymusowy odkup akcji obejmuje wnioski akcjonariuszy, które zostały skierowane w trybie art. 418 1 Ksh pod obrady zwyczajnego walnego zgromadzenia zwołanego na dzień 27 czerwca 2013 r. Cena odkupu jednej akcji jest wyliczona zgodnie z art. 418 1 6 Kodeksu spółek handlowych i wynosi 25,19 zł za jedną akcję. Akcje PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna SA będą przedmiotem odkupu, pod warunkiem, iż są wolne od umów zastawów, blokad, zajęć komorniczych oraz wszelkich innych praw osób trzecich. r red Pasjonaci nauki na pikniku w Na odwiedzających stoisko Elektrociepłowni Rzeszów podczas Pikniku Wiedzy Dzień Odkrywców w Rzeszowie czekało wiele atrakcji. Wykład na temat energetyki oraz wirtualna podróż po Elektrowni Opole zakończyły 5. edycję Dziecięcej Politechniki Opolskiej 25 maja. Do zwiedzenia elektrowni zaprosił małych studentów dyrektor oddziału Adam Żurek. Wykład w auli Politechniki Opolskiej miał uroczysty charakter, ponieważ łączył się z rozdaniem dyplomów dla 200 najmłodszych studentów. Pierwszy Uniwersytet Dziecięcy powstał w Tybindze w 2002 r. r red 4 EKspress nr 6 (35) magazyn pracowników PGE GiEK SA Pasjonaci nauki z całego kraju ściągnęli do Rzeszowa na piknik wiedzy. Swoje stoiska przygotowały m.in. wyższe uczelnie, szkoły, stowarzyszenia oraz firmy branży lotniczej. W trakcie imprezy przeprowadzono szereg interaktywnych eksperymentów i doświadczeń z fizyki, chemii i nauk przyrodniczych. Dzieci mogły sprawdzić swoją wiedzę podczas gier i zabaw edukacyjnych. Na stoisku Elektrociepłowni Rzeszów dużym zainteresowaniem zwiedzających cieszyły się modele wizualizujące ogólny proces produkcji energii elektrycznej i ciepła dla Rzeszowa oraz pracę bloku gazowo-parowego, a także konkurs rysunkowy dla najmłodszych o tematyce Prąd ciepło nasze skojarzenia. Powstało dużo ciekawych prac przedstawiających dziecięce skojarzenia na temat produkcji energii elektrycznej i ciepła. Z kolei dorosłych interesował sposób produkcji energii elektrycznej i ciepła oraz ochrona środowiska. W pikniku jako osoba prezentująca Elektrociepłownię Rzeszów brałem udział pierwszy raz i zostałem mile zaskoczony dużym zainteresowaniem na-

AKTUALNOŚCI Trzy pytania do Stanisława Żuka, wiceprezesa zarządu ds. wydobycia Z dniem 28 czerwca rozpoczęła się VI kadencja zarządu spółki w nowym składzie: Jacek Kaczorowski Roman Forma Waldemar Szulc Tadeusz Witos Stanisław Żuk Robert Imbor Rzeszowie prezes zarządu wiceprezes zarządu ds. finansowych wiceprezes zarządu ds. wytwarzania wiceprezes zarządu ds. rozwoju wiceprezes zarządu ds. wydobycia wiceprezes zarządu (wybrany przez pracowników) W skład zarządu zostali powołani Stanisław Żuk i Robert Imbor. Stanisław Żuk dotychczas był dyrektorem Kopalni Węgla Brunatnego Turów, a Robert Imbor pracował w Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów na stanowisku głównego inżyniera ds. sprzętu i transportu. szym stoiskiem mówi Jan Hudzicki, zastępca kierownika wydziału ds. zarządzania projektami Elektrociepłowni Rzeszów. Odwiedzający nasze stoisko zadawali pytania dotyczące technologii produkcji ciepła i energii elektrycznej, emisji i sposobów oczyszczania spalin dodaje. Pytania dotyczyły działań, jakie podejmuje oddział w zakresie ochrony środowiska i planowane w tym zakresie inwestycje. Pytano nas również czy planujemy inwestycje w energetykę odnawialną. Uważam, że jest to bardzo dobry sposób na promocję naszej firmy i tego, co robimy na rzecz społeczności lokalnej zaznacza J. Hudzicki. Pomysł zorganizowania pikniku narodził się przed czterema laty. Dzień Odkrywców stał się jedną z największych czerwcowych imprez na Podkarpaciu, która promuje nauki przyrodnicze, technikę, wiedzę z zakresu nauk ścisłych fizyki, chemii i astronomii. Elektrociepłownia Rzeszów jest obecna na pikniku od samego początku. r Anna Litwin Makiety pozwalające uruchomić blok gazowo-parowy albo ustawić pracę urządzeń Elektrociepłowni Rzeszów w zależności od warunków atmosferycznych Jakie wyzwania czekają Pana na nowym stanowisku? Do moich obowiązków należy m.in. bezpośredni nadzór nad funkcjonującymi kopalniami w Bełchatowie i Turowie, nadzór merytoryczny nad spółką Gubin oraz uzyskanie koncesji na złoże Złoczew. W najbliższym czasie będę także rozmawiał o koncesji na złoże Legnica. Jako szef Związku Pracodawców Porozumienie Producentów Węgla Brunatnego mam duże rozeznanie, jak nasza branża się rozwija i jaka jest jej najbliższa przyszłość. Jest dużo do zrobienia. Chciałbym, aby praca w górnictwie była jak najbardziej bezpieczna i efektywna. Co uważa Pan za największy sukces w prawie 40-letniej karierze jako górnik w KWB Turów? Sama praca w Kopalni Turów jest sukcesem. Bardzo się cieszę, że mając 20 lat podjąłem decyzję o zatrudnieniu się w KWB Turów. Bez względu na zajmowane stanowisko od pracownika fizycznego przez sztygara do dyrektora starałem się utrzymywać jak najlepsze stosunki międzyludzkie. Dużym wyzwaniem był także dla mnie okres 14-letniego dyrektorowania, gdzie robiłem wszystko, by kopalnia jako podmiot gospodarczy i moja załoga nie straciły, a w mojej ocenie wręcz zyskały. Z tego bardzo się cieszę. Żaden pracownik w różnych okresach restrukturyzacyjnych nie stracił na zarobkach, zawsze czuł, że ma miejsce pracy. Faktem jest także to, że wszystkie umowy społeczne, które zaistniały w Kopalni Turów ze strony pracodawców, podpisywałem osobiście. Odchodząc z KWB Turów, co chciałby Pan przekazać załodze, z którą tak wiele Pana łączyło? Przede wszystkim, że jest to mądra, doświadczona i bardzo odpowiedzialna załoga. Są to ludzie z ogromną świadomością rzeczywistości, w której funkcjonują. Całej załodze serdecznie dziękuję za wszystkie lata współpracy. Jednostka nigdy nie jest w stanie sama dokonać wielkich rzeczy, dopiero zespoły ludzkie uzupełniające się nawzajem, potrafią generować wielkie pomysły i prowadzić działalność operacyjną w bezpieczny i w godziwie wynagradzany sposób. Wszystkim, których spotkałem na swojej drodze zawodowej, serdecznie dziękuję. Życzę, by spokojnie i bezpiecznie pracowali przez kolejne lata do wydobycia ostatniej tony węgla. r Rozmawiał Józef Bukowski Czerwiec 2013 EKspress nr 6 (35) 5

WYDARZENIA Węgiel kamienny doceniony W obecności premiera Donalda Tuska i ministra skarbu Włodzimierza Karpińskiego przedstawiciele PGE Polskiej Grupy Energetycznej i Kampanii Węglowej podpisali 27 czerwca list intencyjny, w którym zobowiązali się do przeanalizowania ekonomicznych i prawnych możliwości zawarcia umowy długoterminowej, dotyczącej dostaw węgla kamiennego do opolskiej elektrowni i ewentualnej współpracy przy Projekcie Opole. Wizyta premiera Donalda Tuska w obiektach maszynowi i centralnej nastawni Premier stwierdził, iż podpisanie listu jest symbolicznym powrotem węgla kamiennego jako źródła energii. Strony zobowiązały się do podjęcia działań mających na celu przeanalizowanie ekonomicznych i prawnych możliwości zawarcia umowy długoterminowej, której przedmiotem byłyby dostawy węgla kamiennego, wydobywanego przez Kompanię Węglową, do Elektrowni Opole, w tym w szczególności do bloków objętych projektem (po ich wybudowaniu) oraz ewentualnego zaangażowania Kompanii w realizację Projektu Opole, w tym także w zakresie kapitałowym. Spółki zakładają, że efektem działań powinno być wypracowanie modelu zapewniającego wybudowanie bloków objętych projektem oraz zapewnienie Kompanii zbytu węgla kamiennego. Podpisaniu listu towarzyszyło spotkanie delegacji rządowej z przedstawicielami zarządu spółek PGE SA, PGE GiEK SA, Kampanii Węglowej SA, wojewodą i marszałkiem województwa opolskiego oraz opolskimi parlamentarzystami. Podczas wizyty premier Donald Tusk zwiedził również Elektrownię Opole, po której oprowadził gościa dyrektor opolskiego oddziału PGE GiEK SA Adam Żurek. r Janusz Kalinowski, red Wizyta premiera Donalda Tuska i ministra skarbu Włodzimierza Karpińskiego dotyczyła kolejnych etapów przygotowań do realizacji projektu inwestycyjnego związanego z budową dwóch nowych bloków energetycznych Podpisanie listu intencyjnego przez Joannę Strzelec- Łobodzińską prezesa zarządu Kompani Węglowej i Krzysztofa Kiliana prezesa zarządu PGE SA 6 EKspress nr 6 (35) magazyn pracowników PGE GiEK SA

Inwestycje Paweł Zuchowicz maszynista kotła w Elektrociepłowni Zgierz Nowy kocioł w Zgierzu W Elektrociepłowni Zgierz zakończyły się prace montażowe nowego kotła rezerwowo-szczytowego o mocy 18 MWT. Teraz sprawdzamy jakość i kompletność wykonanej pracy oraz sprawność funkcjonowania całej instalacji mówi Piotr Prokop, główny inżynier ds. zarządzania majątkiem. Nowy kocioł może być opalany gazem sieciowym lub olejem opałowym lekkim. Aby nowy kocioł mógł funkcjonować, niezbędne było wybudowanie przyłącza gazowego z sieci średniociśnieniowej Mazowieckiej Spółki Gazownictwa o długości 490 m oraz poddanie modernizacji 1800 m magistrali gazowniczej celem spięcia pierścieniem zgierskiej sieci gazowej podaje Piotr Prokop, główny inżynier ds. zarządzania majątkiem Elektrociepłowni Zgierz. Dla drugiego z mediów, tj. oleju opałowego, wybudowano nowoczesny magazyn paliwowy składający się z trzech zbiorników o pojemności po 100 m 3 każdy. Instalacja kotła jest jedną z dwóch planowanych do zakończenia w tym roku inwestycji, które wpłyną na zwiększenie pewności dostaw ciepła dla lokalnych odbiorców. Jej realizatorem jest ENERGIKA Małgorzata Szamałek, Zbigniew Szamałek spółka jawna, a wartość inwestycji wynosi ponad 7 mln zł. Drugą inwestycją jest budowa turbozespołu upustowo-kondensacyjnego. Jego budowę planujemy zakończyć w grudniu mówi P. Prokop. Obie inwestycje pozwolą elektrociepłowni na ciągłą produkcję energii elektrycznej bez względu na sezonowe zapotrzebowanie na ciepło dodaje. Zaznacza również, że przy jednoczesnym zarządzaniu miejskim systemem ciepłowniczym, na mocy umowy dzierżawy zawartej z PEC, wzrośnie pewność dostaw ciepła do ponad 300 odbiorców finalnych. Ponadto projekt ten pozwoli na zwiększenie produkcji energii elektrycznej oraz poprawienie sprawność jej wytwarzania w kogeneracji (jednoczesne wytwarzanie energii cieplnej i elektrycznej). Inwestycje w miejską sieć ciepłowniczą pozwolą eliminować dymiące kominy z centrum Zgierza. Tempo tych korzystnych przemian zależne jest od zapotrzebowania w ciepło odbiorców zarówno w nowo powstającym budownictwie, jak i już istniejącym. W Turowie i Gorzowie przetargi Nowy przetarg na budowę bloku energetycznego w Elektrowni Turów został ogłoszony przez PGE GiEK SA. Przedmiotem zamówienia jest przygotowanie terenu budowy, zaprojektowanie, dostawy, montaż, rozruch, ruch próbny i przekazanie do eksploatacji bloku energetycznego wraz z instalacjami. Blok opalany węglem brunatnym ma mieć 430-450 MWe mocy netto. Jego sprawność netto ma wynieść minimum 41,6 proc. Termin realizacji zamówienia określono na 56 miesięcy od daty wystawienia polecenia rozpoczęcia prac. Termin składania ofert/wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu został ustalony na 15 października. Przypomnijmy, że poprzedni przetarg na budowę bloku opalanego węglem brunatnym w Turowie został unieważniony z powodu otrzymania ofert z cenami przekraczającymi budżet inwestora. Trwa postępowanie przetargowe na wybór wykonawcy w przetargu na budowę bloku gazowo-parowego w Elektrociepłowni Gorzów PGE GiEK. Przetarg został ogłoszony pod koniec grudnia 2011 r. Moc bloku ma wynosić od 100 do 140 MW. Kogeneracyjny blok gazowo- parowy obejmuje zadania, tj: zaprojektowanie, dostawę, montaż, rozruch, przekazanie do eksploatacji oraz świadczenie serwisu gwarancyjnego wraz z instalacjami i obiektami pomocniczymi. r Karol Zajączkowski, red Marek Wdowiak dyrektor Departamentu Inwestycji Główne zadania departamentu koncentrują się na współpracy z oddziałami w zakresie przygotowania i realizacji projektów rozwojowych. Należą do nich m.in. projekty, których celem jest zwiększenie poziomu produkcji oraz poprawa sprawności wytwarzania energii elektrycznej w kogeneracji. Przykładem takiej inwestycji są prace prowadzone obecnie w Elektrociepłowni Zgierz. Oprócz zakończonych już prac montażowych nowego kotła rezerwowo szczytowego o mocy 18 MWT, elektrociepłownia ta planuje zakończyć w grudniu budowę turbozespołu upustowo kondensacyjnego. Jest to największa od kilkudziesięciu lat inwestycja rozwojowa w tej lokalizacji. Bez wsparcia centrali jej realizacja w tak niestabilnej sytuacji rynkowej i dynamicznie zmieniającym się otoczeniu prawnym i gospodarczym stałaby pod wielkim znakiem zapytania. PGE GiEK SA jest większościowym udziałowcem w Przedsiębiorstwie Energetyki Cieplnej sp. z o.o. w Zgierzu. Elektrociepłownia Zgierz jest podstawowym wytwórcą ciepła dla ok. 70% mieszkańców Zgierza, a także głównym dostawcą energii elektrycznej i ciepła dla przedsiębiorców z terenu Parku Przemysłowego Boruta Zgierz. Czerwiec 2013 EKspress nr 6 (35) 7

TEMAT NUMERU 2010 2011 22.IX.10 0,76 zł Czas na dywidendę 15.IX.11 0,65 zł 27 czerwca w Warszawie odbyło się zwyczajne walne zgromadzenie akcjonariuszy PGE Polska Grupa Energetyczna SA, w trakcie którego zapadła m. in. decyzja o wysokości i terminie wypłaty dywidendy za 2012 r. Kto ma prawo do dywidendy? Jak otrzymać swoją część zysku wypracowanego przez PGE SA? Na te oraz inne najczęściej zadawane pytania akcjonariuszy dzisiaj odpowiadamy. Czy muszę mieć rachunek inwestycyjny, aby zarządzać akcjami? Tak, posiadanie rachunku jest niezbędne, aby móc w pełni zarządzać akcjami. Wybór domu maklerskiego obsługującego rachunek ma duże znaczenie dla poziomu przyszłych kosztów związanych z posiadaniem rachunku inwestycyjnego. Przy jego wyborze należy zwrócić uwagę m.in. na wysokość prowizji od kupna akcji pobieranej przez biuro maklerskie, opłatę roczną za prowadzenie rachunku, koszt przelewów internetowych oraz inne usługi oferowane przez dom maklerski. Kiedy mogę sprzedać lub kupić akcje? Co do zasady akcje można sprzedać lub kupić w każdej chwili, o ile nie ma tzw. okresu zamkniętego. Okres zamknięty to czas, w którym osoby mające dostęp do danych finansowych, na podstawie których sporządzane są raporty okresowe, nie mogą dokonywać żadnych transakcji na akcjach PGE, zarówno na rachunek własny, jak i osób trzecich. W 2013 roku jest to czas od 28 lipca do 28 sierpnia, oraz od 31 października do 14 listopada. Ponadto, okres zamknięty obowiązuje również w każdym przypadku, jeżeli dana osoba posiada dostęp do informacji poufnej w czasie od wejścia w posiadanie tej informacji do przekazania jej do publicznej wiadomości. Informacja poufna rozumiana jest jako precyzyjna i cenotwórcza informacja, która nie została jeszcze oficjalnie podana do publicznej wiadomości. Jak mogę złożyć zlecenie na zakup lub sprzedaż akcji? Aby kupić albo sprzedać akcje, należy złożyć zlecenie za pośrednictwem domu maklerskiego. Zlecenia można składać poprzez dom maklerski, w którym założony jest rachunek. Można je złożyć na kilka sposobów: przez Internet, telefonicznie, osobiście w domu maklerskim, faksem w zależności od oferty domu maklerskiego. Obecnie, najczęstszą metodą jest składanie zleceń przez internetowy system domu maklerskiego. Zlecenia złożone przez inwestorów w punktach obsługi klienta (POKach) całego kraju są przekazywane do central domów maklerskich, gdzie system komputerowy je weryfikuje. Weryfikacja obejmuje m.in. sprawdzenie, czy inwestor, który chce sprzedać akcje, posiada je na swoim rachunku, a ten, który chce je kupić, ma wystarczającą ilość pieniędzy na ich kupno. Po pomyślnej weryfikacji zlecenia inwestor otrzymuje potwierdzenie jego złożenia, a dom maklerski na podstawie zlecenia klienta składa na giełdę tzw. zlecenie maklerskie. Dzięki pełnej automatyzacji całego procesu, sprawności systemu oraz jego integracji z systemami domów maklerskich, cała procedura trwa dosłownie chwilę. Zlecenie maklerskie złożone na giełdę trafia do tzw. arkusza zleceń. W arkuszu zleceń, wszystkie zlecenia na dany instrument są automatycznie porządkowane i czekają na realizację. Ponieważ arkusz zleceń jest cały czas widoczny dla inwestorów, mogą oni na bieżąco, w miarę napływających zleceń, śledzić to, co się dzieje na rynku. O kolejności, w jakiej realizowane są zlecenia, decyduje przede wszystkim cena zgłoszona przez inwestora, a następnie czas złożenia zlecenia. Ci, którzy chcą kupić drożej, mają pierwszeństwo przed tymi, którzy chcą kupić taniej, a ci, którzy chcą sprzedać taniej, mają pierwszeństwo przed tymi, którzy chcą sprzedać drożej. W przypadku, gdy dwóch lub więcej inwestorów złożyło zlecenia z tą samą ceną, o kolejności, w jakiej będą realizowane ich zlecenia decyduje czas zgłoszenia tych zleceń do systemu giełdowego. Wszystkie złożone przez inwestorów zlecenia są anonimowe, co oznacza, że inwestorzy nie wiedzą z kim mogą potencjalnie zawrzeć transakcje. Czy przy składaniu zlecenia muszę podać dokładną ilość akcji, którą chcę sprzedać, czy mogę podać od razu kwotę, jaką chcę otrzymać za pakiet akcji? Dzięki rozbudowanemu systemowi zleceń, Giełda Papierów Wartościowych umożliwia inwestorom realizowanie różnorodnych strategii inwestycyjnych. Zasadniczy podział zleceń stosowanych w obrocie giełdowym uwzględnia dwa ich podstawowe rodzaje: zlecenia z limitem ceny i zlecenia bez limitu. W zleceniach z limitem ceny inwestor dokładnie określa kurs (zwany inaczej limitem ceny), po jakiej chce kupić lub sprzedać daną akcję. W zleceniu kupna określony przez inwestora limit, to maksymalny kurs, po którym jest skłonny kupić akcję, natomiast w zleceniu sprzedaży, określony limit, to kurs minimalny, po którym inwestor godzi się sprze- 8 EKspress nr 6 (35) magazyn pracowników PGE GiEK SA

2012 24 zł DYWIDENDA = (X PLN (1) LICZBA POSIADANYCH AKCJI) NALEŻNY PODATEK (2) (1) Dywidenda dla akcjonariuszy PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. za rok obrotowy 2012, wynosi 0,86 zł brutto na jedną akcję. (2) Co do zasady w przypadku osób fizycznych kwota wypłacanej dywidendy każdorazowo zostanie pomniejszona o 19% tytułem ryczałtowego podatku dochodowego, który jest pobierany i odprowadzany na rachunek właściwego urzędu skarbowego. Akcjonariusze będący osobami fizycznymi nie mają obowiązku rozliczenia przychodów uzyskanych z tytułu wypłaconych dywidend oraz kwoty pobranego podatku. 22 zł 20 zł dać daną akcję. Na przykład, jeżeli inwestor złoży zlecenie kupna 50 akcji spółki określając limit ceny na 100 zł, oznacza to, że chce kupić akcje nie drożej niż po 100 zł. Zlecenia z limitem ceny składają inwestorzy, którzy mają określony pogląd na to, po jakiej cenie dokonać transakcji i nie chcą się zdać na przypadek. Czasami inwestor, dla którego cena, po której dokona transakcji jest ważniejsza niż czas jej realizacji, musi poczekać na realizację swojego zlecenia, ponieważ na rynku nie ma aktualnie nikogo, kto jest skłonny zawrzeć transakcję po cenie, którą zaproponował. Inwestor musi pamiętać, że im bardziej korzystną dla siebie cenę poda, tym dłużej może czekać na realizację swojego zlecenia. W rzeczywistości, kupujący może nabyć np. akcje po cenie niższej niż wynosił określony przez niego limit, a sprzedający może sprzedać akcje po cenie wyższej niż wynosił określony przez niego limit. Tak się dzieje, gdy limit jest wyższy od bieżącego kursu (w przypadku kupna) lub niższy (w przypadku sprzedaży). Zlecenia bez limitu są przeznaczone dla inwestorów, którzy chcą kupić akcje za wszelką cenę, czyli dla tych, którzy nie chcą długo czekać na realizację zlecenia i ważniejsze jest dla nich to, że w ogóle dokonają transakcji, niż to, po jakiej cenie to zrobią. Szczegóły dotyczące rodzajów zleceń dostępnych w systemie transakcyjnym warszawskiej giełdy dostępne są na stronie internetowej giełdy pod adresem: www.gpw.pl/nowe_typy_ zlecen_w_utp, oraz w domach maklerskich oferujących prowadzenie rachunku maklerskiego. Gdzie mogę śledzić kurs akcji PGE? Kurs akcji PGE można śledzić na stronie internetowej PGE, w zakładce relacji inwestorskich: http://www.gkpge.pl/ relacje-inwestorskie, na stronie Giełdy 22.VIII.12 1,83 zł Papierów Wartościowych w Warszawie www.gpw.pl lub w ramach serwisu oferowanego przez dom maklerski. Co muszę zrobić, aby otrzymać dywidendę? Dywidenda to część zysku wypracowana przez spółkę, wypłacana posiadaczom jej akcji. Jeżeli akcjonariusz posiada akcje zapisane na rachunku maklerskim, dywidenda zostanie automatycznie przelana na jego rachunek, pomniejszona automatycznie o podatek (19%). Akcjonariusze nie posiadający rachunków inwestycyjnych powinni zgłosić się do jednego z Punktów Obsługi Klienta Domu Inwestycyjnego BRE Banku SA i złożyć dyspozycję wypłaty dywidendy. W zależności od preferencji akcjonariusza pieniądze zostaną przelane na wskazany rachunek bankowy lub zostaną wypłacone w kasie Punktu Obsługi Klienta Domu Inwestycyjnego BRE Banku SA. Kiedy i w jakiej wysokości otrzymam dywidendę? Wysokość i termin wypłaty dywidendy ustalany jest przez walne zgromadzenie akcjonariuszy, które w 2013 roku odbyło się 27 czerwca. Zarząd PGE zaproponował wypłatę dywidendy w wysokości 0,86 zł na akcję. Proponowany dzień dywidendy to 5 września (w tym dniu należy mieć zapisane akcje na swoim rachunku maklerskim) oraz 26 września jako dzień wypłaty dywidendy (w tym dniu miałaby być wypłacona dywidenda). Należy podkreślić, że zarówno wysokość, jak i termin dywidendy musi być zatwierdzony przez walne zgromadzenie. Do czasu podjęcia uchwały w tym temacie podane powyżej propozycje nie są wiążące i mogę ulec zmianie. 18 zł Dla długoterminowych inwestorów posiadających akcje PGE polecamy serwis prowadzony w zakładce relacji inwestorskich, który umożliwia dostęp nie tylko do bieżących notowań giełdowych, ale również do kalkulatora inwestora umożliwiającego obliczenie stopy zwrotu dla posiadanych akcji, również z uwzględnieniem wartości historycznie wypłacanej dywidendy. Ponadto, umieszczono w nim podstawowe narzędzia pozwalające na porównanie wyników operacyjnych i finansowych PGE z innymi spółkami sektora energetycznego. Serwis dostępny jest pod adresem: www.gkpge.pl/ relacje-inwestorskie r Departament Skarbu PGE SA, Rafał Pirek Mini-słownik akcjonariusza Giełda papierów wartościowych to rynek, na którym na zlecenie posiadaczy rachunków inwestycyjnych dokonuje się transakcji kupna-sprzedaży akcji, obligacji (skarbowych i korporacyjnych), waantów, opcji i certyfikatów inwestycyjnych. Akcja imienna akcja, która może być zbywana tylko za pisemnym oświadczeniem właściciela (oraz często za zgodą zarządu spółki). Zarząd spółki zobowiązany jest prowadzić księgę akcji imiennych, czyli księgę akcyjną, w której figuruje imię i nazwisko (firma) oraz adres posiadacza akcji. Dywidenda dochód akcjonariusza lub udziałowca spółki z posiadanych przez niego akcji lub udziałów, wyliczany na podstawie rocznego zysku spółki. Firma nazwa pod którą osoba fizyczna lub prawna prowadzi przedsiębiorstwo; jest dobrem niematerialnym, ale mającym wartość majątkową. Indeks giełdowy wartość obliczona na podstawie wyceny akcji wybranych spółek giełdowych. Umożliwia przedstawienie koniunktury na giełdzie lub stanu jakiegoś sektora spółek. Spółka akcyjna rodzaj spółki kapitałowej posiadająca w nazwie skrót SA. Kapitał akcyjny spółek akcyjnych podzielony jest na akcje. W Polsce minimalny kapitał akcyjny wynosi 500 000 PLN, a wartość nominalna akcji to min. 1 grosz. Walne zgromadzenie akcjonariuszy (WZA) mogą w nim brać udział wszyscy posiadacze akcji danej spółki. Każdy z nich ma tyle głosów, ile wynika z posiadanych akcji. Uprawnienia walnego zgromadzenia akcjonariuszy określa kodeks spółek handlowych oraz statut danej spółki. Czerwiec 2013 EKspress nr 6 (35) 9

WYDARZENIA Przemysł w obiektywie Industrialne krajobrazy naszych oddziałów inspirują fotografów z kraju i zagranicy. Zdjęcia Podkarpackiej Grupy Fotograficznej: Piotra Czajki, Grzegorza Sołonynka, Roberta Miernika, Tomasza Stokłosy, Przemysława Górecznego, Piotra Wesołowskiego Po raz pierwszy uczestnicy Międzynarodowych Warsztatów Fotograficznych Energia Bełchatów mogli fotografować giganty z bliska (foto: Romoualdas Vaitkus, Litwa) Nasi zagraniczni przyjaciele byli pod ogromnym wrażeniem bełchatowskiej odkrywki, a zwłaszcza wielkich kolosów mówi Paweł Woszczyk z Bełchatowskiego Towarzystwa Fotograficznego (BTF), które po raz 3 zorganizowało Międzynarodowe Warsztaty Fotograficzne Energia Bełchatów. Z pewnością największe wrażenie na uczestnikach pleneru zrobiły potężne maszyny pracujące w odkrywkach KWB Bełchatów. Podczas poprzednich warsztatów mogliśmy fotografować koparki jedynie z tarasów widokowych. Dopiero zjazd do wkopu pokazał ich gigantyczne gabaryty dodaje Paweł Woszczyk. Patronat honorowy nad warsztatami objął Jacek Kaczorowski, prezes zarządu PGE GiEK SA. W warsztatach uczestniczyło ponad 60 fotografów z Litwy, Czech, Słowacji, Niemiec i Polski wylicza Andrzej Juchniewicz, prezes BTF i dodaje, że tematami przewodnimi były m.in. fotografia rezydencji dwór polski w Domiechowicach oraz fotografia wielkomiejska. Zdjęcia z warsztatów można obejrzeć na oficjalnej stronie BTF www.btf.net.pl oraz na IPK w zakładce Sport i kultura. Rzeszowska elektrociepłownia na kliszach Z kolei do fotograficznych korzeni postanowili wrócić członkowie Podkarpackiej Grupy Fotograficznej, którzy wzięli udział w plenerze w Elektrociepłowni Rzeszów. Wykonywaliśmy zdjęcia techniką analogową przy użyciu za- równo średniego formatu, jak i filmu małoobrazkowego wyjaśnia Piotr Czajka, z Podkarpackiej Grupy Fotograficznej. Jednym z nich był znaleziony na strychu film ORWO, a ciekawostką jest fakt, że jego termin przydatności upłynął 20 lat temu! zaznacza. Wszystkie filmy zostały wywołane przez fotografików własnoręcznie. Trochę na przekór wybraliśmy klasyczną technikę bez możliwości wielokrotnego powtarzania ujęcia, ale z koniecznością przyłożenia odpowiedniej wagi do wartości pojedynczej klatki tłumaczy P. Czajka. Zdjęcia zostały zaprezentowane podczas wernisażu XI Podkarpackich Konfrontacji Fotograficznych 16 maja w Wojewódzkim Domu Kultury w Rzeszowie. Można je również obejrzeć na stronie Podkarpackiej Grupy Fotograficznej na serwisie społecznościowym facebook, gdzie znajdują się bieżące informacje z działalności grupy (www.facebook.com/ PodkarpackaGrupaFotograficzna). r red 10 EKspress nr 6 (35) magazyn pracowników PGE GiEK SA

WYDARZENIA Jak bezpiecznie korzystać z prądu? Około 900 uczniów szkół podstawowych powiatu bełchatowskiego wzięło udział w akcji społecznej promującej bezpieczne korzystanie z prądu Bezpieczny bo świadomy. Jej organizatorem jest Energoserwis Kleszczów, a współorganizatorem Stowarzyszenie Polskich Energetyków Oddział Bełchatów. Uczniowie najmłodszych klas szkół powiatu bełchatowskiego dowiedzieli się, jak bezpiecznie korzystać z energii elektrycznej akcja objęła swoim zasięgiem 7 szkół podstawowych z terenu powiatu bełchatowskiego: w Kleszczowie, Bełchatowie, Zelowie, Ruścu, Szczercowie i Klukach Gra zręcznościowa: Jak przejść tor sprawnościowy, aby nie spowodować zwarcia Z ciekawą inicjatywą skierowaną do najmłodszych uczniów szkół podstawowych wyszła spółka zależna PGE GiEK SA Energoserwis Kleszczów oraz Stowarzyszenie Polskich Energetyków Oddział Bełchatów. W siedmiu wybranych szkołach podstawowych powiatu bełchatowskiego przeprowadzili akcję edukacyjną Bezpieczny bo świadomy. Oprócz wiedzy na temat powstawania prądu i bezpiecznego korzystania z energii elektrycznej, dzieci brały udział w edukacyjnych zabawach i teście sprawnościowym polegającym na pokonaniu elektrycznego toru przeszkód, tak by nie spowodować zwarcia. Dodatkowym elementem edukacyjnym, utrwalającym zdobytą wiedzę, była tygodniowa ekspozycja dziesięciu plansz prezentujących niewłaściwe zachowania w kontakcie z prądem elektrycznym. Myślę, że świadomość o zagrożeniach, jakie niesie złe obchodzenie się z prądem elektrycznym, zaprocentuje bezpiecznym rozwojem naszych małych obywateli, a przekazana wiedza być może ocali jakieś zdrowie i życie podsumowuje Paweł Woszczyk, prezes zarządu Energoserwis Kleszczów i dodaje, że akcja odniosła zamierzony skutek, czego potwierdzeniem są nie tylko pisemne podziękowania ze szkół. Dostajemy również zaproszenia na podobne spotkania z innych placówek zaznacza P. Woszczyk. Wszystkie dzieci oraz każda ze szkół biorących udział w otrzymały certyfikaty potwierdzające uczestnictwo w akcji. Spotkania trwały od 7 maja do 18 czerwca i zakończyły się finałem w bełchatowskiej szkole podstawowej nr 13. r Tekst i foto Krzysztof Ciszewski O zasadach bezpiecznego korzystania z energii elektrycznej i produkcji prądu mówił uczniom Paweł Woszczyk, prezes zarządu Energoserwis Kleszczów Czerwiec 2013 EKspress nr 6 (35) 11

Konferencje Elektrownie cieplne nauka, praktyka i doświadczenie Elektrownie cieplne i nowoczesne technologie wytwarzania energii to główny temat Międzynarodowej Konferencji Naukowo Technicznej Elektrownie Cieplne. Eksploatacja Modernizacje Remonty. Obrady 11.edycji konferencji trwały od 5 do 7 czerwca w Hotelu Wodnik koło Bełchatowa. Konferencję zorganizowały Stowarzyszenie Elektryków Polskich koło przy PGE GiEK SA Oddział Elektrownia Bełchatów, PGE GiEK SA Oddział Elektrownia Bełchatów oraz Instytut Elektroenergetyki Politechniki Łódzkiej. Nagrody W konkursie Na najlepszy produkt dla energetyki wyróżniono firmy: MEGMAR za powłokę ceramiczno-izolacyjną STAR CERAMIK 3 MOTOR-ENERGY sp. z o.o. za JET BLASTING naddźwiękowe oczyszczanie powierzchni i nakładanie powłok ochronnych Nagrody w konkursie Za najlepszy produkt dla energetyki AUMA POLSKA sp. z o.o. za elektryczny napęd 2 generacji ze zintegrowanym sterownikiem AC 01.2 Statuetkami Złote kwanty uhonorowano: Trzydniowe obrady zgromadziły kilkudziesięciu ekspertów naukowców, inżynierów oraz przedstawicieli firm związanych z branżą energetyczną zarówno z Polski, jak i z zagranicy. Jan Musiał, organizator konferencji, prezes zarządu Stowarzyszenia Elektryków Polskich przy PGE GiEK SA Oddział Elektrownia Bełchatów podkreśla, że konferencja ma charakter praktyczny, gdyż większość referatów prezentuje doświadczenia związane z eksploatacją instalacji w elektrowniach i elektrociepłowniach. Wiele miejsca poświęca się również prezentacjom ekspertów uczelni technicznych, które współpracują z branżą energetyczną. Co łączy biznes i naukę? Doskonałym przykładem współpracy biznesu i nauki są wieloletnie kontakty Elektrowni Bełchatów z politechnikami, m.in. Łódzką, Wrocławską czy Warszawską. Instytut Elektroenergetyki łódzkiej uczelni jest współorganizatorem konferencji od początku jej powstania. Naukowcy muszą mieć żywy kontakt z praktyką podkreśla prof. Andrzej Kanicki z Wydziału Elektrotechniki, Elektroniki, Informatyki i Automatyki Politechniki Łódzkiej. Nie możemy uczyć studentów tylko teorii. Dlatego dla nas tak bliskie i według mnie wzorcowe kontakty, jak z Elektrownią Bełchatów, są niezmiernie istotne dodaje. Podobnego zdania jest prof. Eugeniusz Rusiński, prorektor ds. badań naukowych i współpracy z gospodarką Politechniki Wrocławskiej. Uczelnia stanowi zaplecze naukowe dla energetyki zaznacza. Zawsze podkreślam, że tworzymy naukowo badawcze ramię zbrojne, wspierające energetykę we wszystkich sferach zarówno technicznych, jak i biznesowych dodaje profesor. 12 w kategorii za twórczy wkład, zaangażowanie i rozwój konferencji Elektrownie Cieplne: prof. dra hab. inż. Kazimierza Wójsa z Politechniki Wrocławskiej, mgr. inż. Eugeniusza Bilkowskiego wieloletniego dyrektora technicznego, wiceprezesa zarządu Elektrowni Bełchatów i mgr. inż. Andrzeja Patrycego prezesa zarządu Energoprojekt Warszawa, w kategorii dla firm, organizacji i uczelni mających znaczący wpływ na poziom merytoryczny konferencji: Energoprojekt Katowice SA, Politechnikę Śląską, IASE Wrocław, Przedsiębiorstwo Usługowo-Produkcyjne ELTUR SERWIS sp. z o.o. i Technopomiar sp. z o.o. Wrocław. Naukowcy, inżynierowie i przedstawiciele firm poruszali przede wszystkim tematy związane z nowoczesnymi technologiami wytwarzania energii oraz modernizacją i remontami instalacji oficjalne otwarcie konferencji

Konferencje Prezydium konferencji: Marek Chrzanowski, prezydent Bełchatowa, Waldemar Szulc, wiceprezes ds. wytwarzania PGE GiEK SA, Marek Ciapała, dyrektor Elektrowni Bełchatów i prof. Andrzej Kanicki z Politechniki Łódzkiej Wystawa z udziałem firm oferujących wyroby i technologie związane z branżą energetyczną Na konferencji o ryzykach i wyzwaniach branży energetycznej wobec regulacji prawnych Regulacje (nie)przyjazne biznesowi Ważnym punktem obrad podczas pierwszego dnia konferencji były problemy branży energetycznej w obecnych, niestabilnych warunkach ekonomicznych i formalno-prawnych. Poruszał je w swojej prezentacji Waldemar Szulc, wiceprezes zarządu ds. wytwarzania, inaugurując konferencję. Bieżąca sytuacja makroekonomiczna oraz niestabilność uregulowań prawnych w znacznym stopniu utrudniają podejmowanie decyzji inwestycyjnych i operacyjnych podkreślał. Dodawał, że nowe regulacje podważają często biznesowy sens realizowanych już projektów inwestycyjnych (np. dotyczących biomasy i kogeneracji). Ponadto w swoistym szumie prawnym i burzy rynkowej coraz trudniejsze staje się wypełnianie obowiązujących i planowanych wymagań środowiskowych. Tak duża niepewność w energetyce powoduje w konsekwencji nadmierną wrażliwość ceny energii elektrycznej mimo małej zmiany wolumenu produkcji energii mówił Waldemar Szulc. Tylko w ciągu roku cena energii spadła o 20%. Wymieniając ryzyka branży energetycznej W. Szulc zwrócił szczególną uwagę na kolejne projekty nowej ustawy dotyczącej odnawialnych źródeł energii (OZE), między innymi eliminujące lub ograniczające współspalanie oraz wzrost kosztów energii będący konsekwencją niezbędnych inwestycji dostosowujących nasze instalacje wytwórcze do nowych wymagań środowiskowych oraz dodatkowych kosztów zakupu uprawnień do emisji CO 2. Brak lub niestabilność uregulowań prawnych uniemożliwia podejmowanie decyzji o nowych inwestycjach, dlatego istotne są działania wyprzedzające na etapie przygotowania i tworzenia regulacji podkreślał. Dodatkowo niezbędny jest nasz monitoring i lobbing ws. korzystnego wdrożenia dyrektyw unijnych do prawodawstwa polskiego dodawał. Zdaniem wiceprezesa właściwe jest także podjęcie i utrzymanie ścisłej współpracy z organizacjami krajowymi zrzeszającymi ekspertów w dziedzinie energetyki i wytwórców ener- gii, co ułatwi przygotowanie wspólnych analiz i wniosków. Urealnienie polityki klimatyczno energetycznej UE Zagadnienia polityki energetycznej również w aspekcie wspólnej polityki UE, były też tematem Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach, który odbył się niespełna miesiąc temu. Marcin Karolec, minister środowiska, odnosząc się do tych kwestii, powiedział, że polityka klimatyczno energetyczna zostanie przedefiniowana, urealniona i będzie bardziej przyjazna biznesowi, zaznaczając jednocześnie, że będzie też musiała być znacznie tańsza. Jego zdaniem warto, by w tym kluczowym momencie tworzenia polityki, Polska była znacznie bardziej obecna (zaangażowana) niż dotychczas. Stąd też m.in. pod koniec roku, z inicjatywy Polski, odbędzie się w Warszawie Światowy Szczyt Klimatyczny. r aw, Aldona Frydrych, Rafał Pirek foto: Krzysztof Ciszewski Waldemar Szulc, wiceprezes zarządu ds. wytwarzania PGE GiEK SA. Bieżąca sytuacja makroekonomiczna oraz niestabilność uregulowań prawnych w znacznym stopniu utrudniają podejmowanie decyzji inwestycyjnych i operacyjnych powiedział inaugurując konferencję. 220 213,85 214,15 212,63 211 200 180 206,34 201,48 Ceny energii elektrycznej w kontraktach terminowych na rok 2013 na TGE na przestrzeni roku 2012 199,56 195,89 189,95 181,71 174,74 2012 średnia cena produktu BASE_Y-13 [zł/mwh] 169,01 160 140 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień Czerwiec 2013 EKspress nr 6 (35) 13

TECHNOLOGIE Wykrywa i gasi Instalacja nawęglania w Elektrowni Dolna Odra posiada zintegrowany system do wykrywania i gaszenia zapłonu. To jeden z najnowocześniejszych systemów gwarantujących bezpieczeństwo przeciwpożarowe w zakładzie. Instalacja nawęglania objęta systemem Dariusz Kaczoruk, starszy inspektor ds. elektrycznych w Zespole Elektrowni Dolna Odra podkreśla, że system został wdrożony po to, by wyeliminować zagrożenia wybuchowe i pożarowe, które mogą pojawić się w układzie nawęglania elektrowni. Może być stosowany nie tylko w nawęglaniu, ale również w miejscach w elektrowni, gdzie występuje częste zagrożenie pożarowe, np. w generatorowniach, mazutowniach, tunelach kablowych, turbinach czy transformatorach wewnętrznych i zewnętrznych. Geneza powstania systemu sięga 2010 r., w którym został sporządzony raport dotyczący ochrony przeciwpożarowej dla elektrowni wyjaśnia Dariusz Kaczoruk. Dokument ten zawierał między innymi ocenę zagrożenia wybuchem i innych zagrożeń pożarowych, ocenę procedur na podstawie dokumentów i instrukcji obowiązujących w Elektrowni Dolna Odra oraz szczegółową charakterystykę proponowanych rozwiązań informuje. Na podstawie raportu zlecono przygotowanie projektu wykonawczego, w którym dobrano konkretne systemy i urządzenia oraz rozwiązania techniczne Schemat instalacji nawęglania w Elektrowni Dolna Odra objęty systemem Planowana rozbudowa instalacji na wywrotnicach wagonowych W1 i W2 zgodnie z charakterystyką zagrożeń występujących w poszczególnych obszarach układu nawęglania. Projekt wykonawczy zawiera również scenariusz pożarowy i określa zasady współpracy pomiędzy poszczególnymi systemami zaznacza D. Kaczoruk. Od stycznia do października ubiegłego roku system Światłowodowy kabel sensoryczny na przenośniku: oprócz funkcji przeciwpożarowych system wykrywa uszkodzenia elementów ruchomych, mechanicznych (np. zatarte łożyska lub uszkodzone rolki) Pompy urządzenia gaśniczego systemu wysokociśnieniowej mgły wodnej: system HI-FOG wykorzystuje do akcji gaśniczej około 90% mniej wody niż tradycyjne systemy zraszaczowe Czujka pożarów bezpłomieniowych oraz zraszacz systemu wysokociśnieniowej mgły wodnej 14 EKspress nr 6 (35) magazyn pracowników PGE GiEK SA

TECHNOLOGIE został wykonany w kilku obszarach nawęglania (budynki przesypowe A, B, C, mosty skośne A, B, C, galeria nawęglania +22.50 z przenośnikami stałymi LT 6 i 7 oraz galeria nawęglania +19.50 z przenośnikami rewersyjnymi LR1-4 i zasobnikami trzykotłowymi). Obecnie rozważamy zrealizowanie systemu w pozostałych obszarach, które są objęte projektem wykonawczym, tj. wywrotnice wagonowe WW1, WW2 oraz przenośniki placowe LT3 A, B, C wymienia D. Kaczoruk. To jeden z najnowocześniejszych systemów gwarantujących bezpieczeństwo przeciwpożarowe w zakładzie. Pozwala na natychmiastowe informowanie obsługi o zagrożeniu, przyspiesza proces decyzyjny poprzez jasne i zrozumiałe komunikaty oraz procedury programowe i jest narzędziem wspomagającym podejmowanie decyzji o akcji gaśniczej. r red Wybrane ekrany wizualizacji graficznej zintegrowanego systemu wykrywania i gaszenia źródeł zapłonu Serwer zintegrowanego systemu wykrywania i gaszenia Zarządzania Bezpieczeństwem Pożarowym: centrala systemu sygnalizacji pożaru ESSER oraz światłowodowej czujki temperatury Najważniejsze zadania wdrożonego systemu do wykrywania i gaszenia zapłonu wymienia Dariusz Kaczoruk Dariusz Kaczoruk starszy inspektor ds. elektrycznych w Zespole Elektrowni Dolna Odra niedopuszczenie do zapłonu lub wybuchu mieszaniny pyłowo-powietrznej, magazynowanego, transportowanego lub zalegającego paliwa (węgiel/biomasa) poprzez odpowiednio wczesne wykrycie związków charakterystycznych dla pożarów tlewnych (bezpłomieniowych) przy pomocy wielosensorowych czujek GSME Adicos, wykrycie potencjalnych źródeł ciepła, które są wynikiem nieprawidłowej pracy układu mechanicznego przenośnika taśmowego (łożyska krążników, bębny napędowe, prowadnice taśmy itp.) przy użyciu światłowodowej liniowej czujki temperatury DTS ES- SER z lokalizacją miejsca zagrożenia, którego bardzo dokładne wskazanie jest możliwe dzięki specjalistycznemu oprogramowaniu, opanowanie pożaru oraz ograniczenie jego skutków systemem wysokociśnieniowej mgły wodnej HI-FOG (uruchomienie zraszaczowych sekcji gaśniczych systemu powoduje wypełnienie zagrożonej przestrzeni mgłą wodną HI-FOG skutecznie opanowuje pożar, chłodzi gaszoną przestrzeń oraz ogranicza skutki szkodliwego promieniowania cieplnego zabezpieczając pozostałą infrastrukturę, w tym pozostałe instalacje, a jednorodne schłodzenie atmosfery zapobiega także ponownemu zapłonowi, zintegrowanie wszystkich instalacji przeciwpożarowych w jednym wspólnym systemie informacyjnym GEMOS, co ogranicza konieczność dodatkowych szkoleń w zakresie ich obsługi przez pracowników, przyspieszenie procesu decyzyjnego o rozpoczęciu akcji gaśniczej poprzez jasne i zrozumiałe komunikaty w systemie informacyjnym (stacje robocze PC) i procedury programowe. Czerwiec 2013 EKspress nr 6 (35) 15

WIEDZIEĆ WIĘCEJ Urlopy, czyli w poszukiwaniu hormonów szczęścia Radosny nastrój, relaks i mnóstwo pozytywnej energii to wszystko gwarantują nam endorfiny czyli hormony szczęścia. Jak je zdobyć? Bardzo łatwo wystarczy na przykład aktywnie wypoczywać podczas urlopu. dr Monika Sławek pedagog kultury fizycznej i zdrowotnej na Uniwersytecie Łódzkim Artykuł powstał przy współpracy z Centrum Promowania Zrównoważonego Stylu Uniwersytetu Łódzkiego w ramach projektu Pracodawca witalny 2012 Świat rozwija się coraz szybciej, a z nim ludzie. Żyjemy w stresie, mamy wiele obowiązków, podporządkowujemy się pracy. Brakuje nam czasu na wszystko. W końcu nasz organizm wysyła sygnały, że potrzebuje wypoczynku, relaksu, zregenerowania sił. Całe szczęście, że wielu z nas zaczyna wsłuchiwać się w potrzeby swojego organizmu. Potwierdza to m.in. badana grupa pracowników PGE GiEK uznająca, jak ważną rolę w ich życiu odgrywa aktywność fizyczna. Uprawiana systematycznie w określonym cyklu treningowym stanowi wartość zdrowotną (więcej na ten temat pisaliśmy w poprzednim wydaniu Co wybrać? EKspressu). Ale ruch to także endorfiny, czyli hormony szczęścia wprowadzające nas w stan relaksu i radosny nastrój. Pozwalają odciąć się od rutyny codziennego dnia i dają mnóstwo dobrej energii. Wysiłek to także zmęczenie, które redukuje agresję czy frustrację. Dla każdego coś innego - czyli urlop i dobra zabawa Wakacje to idealna pora na zainicjowanie naszej zabawy w aktywność ruchową. W doborze odpowiedniej formy ruchu powinniśmy kierować się osobowością, temperamentem, zainteresowaniami oraz zdrowotnymi uwarunkowaniami. Ważne, aby wybrana forma kojarzona była z dawką dobrych emocji, które w kolejnym etapie gwarantują motywację do długotrwałych aktywności sportowych. Motywacja zewnętrzna, oparta jedynie na świadomości zdrowotnych korzyści, niedostarczająca zabawy, radości i dobrych emocji ma niestety charakter krótkotrwały i prędzej czy później, zostanie ograniczona lub zaniechana. Dobierajmy zatem odpowiednią i atrakcyjną dla nas formę ruchu, która zainicjuje systematyczną aktywność ruchową nie tylko podczas wakacyjnego urlopu, ale także przez cały rok. r Samotność (niekoniecznie) długodystansowca, czyli bieganie to najpopularniejsza, najprostsza i najbardziej efektywna forma ruchu (np. bieg brzegiem morza o wschodzie słońca), dzięki której możemy pozbyć się zbędnych kilogramów czy zwiększyć odporność. Najważniejsze, by bieganie odbywało się w określonym cyklu (np. co drugi dzień), a skojarzone z przyjemnymi emocjami wakacyjnego czasu, uprawiane na łonie natury, być może stanie się zaczątkiem regularnego treningu na świeżym powietrzu przez cały rok! W zespole raźniej, czyli gry zespołowe choćby piłka siatkowa-plażowa, gdzie piasku pod dostatkiem, chętni do gry również się znajdą, a zatem do dzieła, tym bardziej, że podczas gry zaangażowane jest całe ciało. Jak ryba w wodzie sporty wodne/pływanie doskonale wpływają na nasz organizm (regularne pływanie poprawia wady kręgosłupa, pracują mięsnie barków, rąk oraz nóg). Nie zapominajmy o kajakach (pracują górne partie rąk), rowerach wodnych czy żaglówkach. Wykorzystajmy wodę do aqua aerobiku, wodnej siatkówki czy piłki do jednej bramki. Spacer z kijami, czyli nordic walking w porównaniu ze zwykłym spacerem czy joggingiem rozwija siłę i wytrzymałość ramion, ułatwia wchodzenie na wzgórza, redukuje nacisk na piszczele, kolana, biodra i plecy, co daje korzyści dla osób ze słabszymi stawami i nie dość silnymi mięśniami, odciąża stawy, co jest szczególnie ważne dla osób starszych. Każdy może uprawiać ten sport, bez względu na wiek czy płeć. Kije nie zajmują dużo miejsca, więc bez wahania można je zabrać na wakacyjne podboje. A poza tym to doskonały wstęp do narciarstwa biegowego. Na dwóch kółkach jazda na rowerze nie tylko poprawi nam wydolność układów oddechowego i krążenia, ale uwaga panie! wysmukli łydki, napnie uda, wzmocni biodra, mięśnie grzbietu i brzucha oraz zmniejszy ryzyko wystąpienia żylaków na nogach. Nie tylko dla dzieci jazda na rolkach spali tkankę tłuszczową, uchroni układ krążenia, oszczędzi stawy, wzmacnia mięśnie, które chronią nasz kręgosłup. Jazda na rolkach jest doskonałym przygotowaniem do jazdy na łyżwach w okresie zimowym, a poza tym znacznie szybciej oswoimy się z taflą lodowiska. Mam nadzieję, że wracając do pracy po urlopie, zachowacie Państwo magiczne wakacje i zapał do kontynuowania aktywnego wypoczynku przez cały rok. Udanego urlopu! Monika Sławek, red 16 EKspress nr 6 (35) magazyn pracowników PGE GiEK SA

WIEDZIEĆ WIĘCEJ Na wakacyjnym szlaku W ciekawe zakątki naszego kraju zapraszają pracownicy oddziałów. Ster na Bydgoszcz! Do Bydgoszczy zaprasza Krystyna Sobańska (Zespół Elektrociepłowni Bydgoszcz) Wspaniałą przygodą dla planujących urlop w kajaku czy innym wodnym pojeździe, będzie wyprawa malowniczym szlakiem rzeki Brdy. Podczas takiego rejsu warto skierować ster na Bydgoszcz i zacumować przy nowo otwartej Przystani Bydgoszcz (bydgoska marina już zdążyła zgarnąć kilka ogólnopolskich nagród i wyróżnień w konkursach architektonicznych). Z przystani rozpościera się wspaniały widok na Brdę i gmach Opery NOVA. W bogato wyposażonym obiekcie można znaleźć nocleg, zjeść dobry obiad oraz zregenerować siły w kompleksie SPA. Zielone Lubuskie Jakub Łybek (Elektrociepłownia Gorzów) proponuje magię królewskich lasów i zaprasza w okolice najmniejszego polskiego miasta Lubniewice nad jeziorami Lubiąż, Krajnik i Lubniewsko Tutaj naprawdę mogę wypocząć od miejskiego zgiełku! W okresie letnim można tu przyjechać nad okoliczne jeziora, przepłynąć wodnym taxi, łódką oraz kajakiem poprzez przesmyk po pięknych jeziorach o urozmaiconej linii brzegowej i otaczających je lasów, które są bogate w artefakty z II wojny światowej. Ten krajobraz zawsze robi na mnie imponujące wrażenie! Dodatkowo dla zwolenników pieszych i rowerowych wędrówek polecam szlaki turystyczne. Malowniczy Łagów Hanna Dryjańska zaprasza do perły Ziemi Lubuskiej Łagowa Łagów urzeka mnie: swoim malowniczym położeniem wśród jezior i lasów, zabytkami średniowiecznym zamkiem Joannitów z wieżą widokową, z której roztacza się zapierający dech w piersiach widok okolicy, XV wiecznymi bramami i zabytkowym wysokim na 25 m wiaduktem kolejowym, przedwojennymi kamieniczkami oraz Lubuskim Latem Filmowym, na którym można spotkać gwiazdy filmu czy cyklicznymi imprezami, np. średniowiecznymi jarmarkami z pokazem walk rycerskich i tańców. Świętokrzyskie i tysiące atrakcji Ewa Brzezińska (Elektrociepłownia Kielce) zaprasza na urlop na Ziemię Świętokrzyską Oprócz doskonale znanych zabytków (zamek w Chęcinach, Krzyżtopór, klasztor na św. Krzyżu czy Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach), zapraszam do odwiedzenia dziewiczych lasów Puszczy Jodłowej, Ponidzia, unikalnych jaskiń i grup skalnych. Na turystów czekają szlaki turystyczne (ponad 1300 km pieszych i około 1500 km rowerowych). Amatorzy jazdy konnej znajdą tu około 20 ośrodków jeździeckich, natomiast miłośnicy awiacji centra sportów lotniczych w Masłowie oraz Pińczowie. Liczne zbiorniki na czystych rzekach umożliwiają uprawianie żeglarstwa, narciarstwa wodnego i windsurfingu. W Beskid Niski Miłosz Szubart (lokalizacja Elektrociepłownia Rzeszów) zaprasza pasjonatów górskich wędrówek do miejscowości Wisłoczek we wschodniej części Beskidu Niskiego Turystów, których pasją jest chodzenie po górach, osoby, które interesuje etnografia, historia lub tych, którzy po prostu chcą spędzić urlop w ciszy i spokoju, zapraszam do miejscowości Wisłoczek, we wschodniej części Beskidu Niskiego. Wisłoczek położony jest w niewielkiej dolince, w środkowym biegu potoku Wisłoczek (dopływ Wisłoka), pomiędzy masywem Jawornika na południu a Wzgórzami Rymanowskimi na północy. Latem działa tu baza namiotowa prowadzona przez Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich z Rzeszowa, której największą atrakcją jest znajdujący się kilkanaście metrów obok jeden z bardziej malowniczo położonych wodospadów Beskidu Niskiego. Rowerem nad zalewem Nad Zalew Zemborzycki zaprasza Agnieszka Bubczyk (Elektrociepłownia Lublin Wrotków) Doskonałym pomysłem dla osób przebywających w Lublinie jest spędzenie dnia na świeżym powietrzu nad Zalewem Zemborzyckim, którego okolice są wprost wymarzone dla miłośników jazdy na rowerze. Ścieżka rowerowa biegnąca wokół zalewu liczy 12 km. Dobrym rozwiązaniem dla początkujących kolarzy jest skorzystanie z wypożyczalni sprzętu. Przekąskę i zimny napój znajdziemy w licznych miejscowych knajpkach i barach. r Czerwiec 2013 EKspress nr 6 (35) 17

SPORT Mazurski rejs Celne oko I shot the Sheriff słowa tej piosenki Boba Marleya mogą sparafrazować kowboje z Turowa, dla których III Ogólnopolskie Zawody Energetyków w Strzelectwie Sportowym zakończyły się ogromnym sukcesem. Reprezentanci Elektrowni Turów zdobyli srebrny medal. Piękna Góra, Rydzewo/Bogaczewo, Mikołajki, Przystań na Wierzbie, Niedźwiedzi Róg, Okartowo, Kamień, Skorupki i Wilkasy to nazwy portów, które odwiedzili żeglarze z sekcji SITG Koło KWB Bełchatów podczas rejsu po Wielkich Jeziorach Mazurskich. Była to już siódma tego typu wyprawa bełchatowskich żeglarzy. W tegorocznym rejsie wzięło udział 40 osób (8 załóg). W zdecydowanej większości byli to uczestnicy poprzednich kursów żeglarskich. W tygodniowy rejs wyruszyliśmy 8 czerwca. W tym czasie na Mazurach panowała piękna, słoneczna pogoda, która skutkowała słabymi wiatrami. Mimo to udało się osiągnąć zamierzony cel opowiada Leszek Kacprzyk, komandor Klubu Żeglarskiego Abordaż. Uczestnicy rejsu próbowali sił także w łowieniu ryb. W tej konkurencji zdecydowany prym wiodła załoga kapitana Cezarego Łabenckiego. Z kolei Marcin Węglewski, Jacek Dymitrowicz i Henryk Lemiecha nie mieli sobie równych w umilaniu wieczorów grą na gitarze. Ich koncerty szantowe stały się ważnym elementem integrującym załogi. Rejsy po Wielkich Jeziorach Mazurskich z roku na rok przyciągają coraz większe rzesze żeglarzy. Już w drodze powrotnej do Bełchatowa można było usłyszeć, że załogi zaczęły kompletować się na przyszłoroczną wyprawę mówi Leszek Kacprzyk. r Anna Jabłońska Trzech reprezentantów Elektrowni Turów Dominik Jaruszewski, Dominik Pitucha i Andrzej Szreder w klasyfikacji drużynowej wstrzeliło się na drugie miejsce na podium. Jest to oczko wyżej w porównaniu do roku poprzedniego, kiedy przywieźli ze sobą brąz. W strzelectwie, oprócz odrobiny talentu, liczą się wytrwałość oraz umiejętność panowania nad emocjami. Oczywiście jak w każdej dyscyplinie sportu ważny jest trening. Większość czasu trenuje się na sucho. Polega to na unoszeniu broni i składaniu się do strzału, jednak bez jego oddania wyjaśnia Andrzej Szreder, zdobywca złotego medalu w kategorii karabin sportowy. Takim wyczynem może pochwalić się już po raz trzeci z rzędu. Czasami trenujemy na strzelnicy pneumatycznej, od której często zaczyna się przygoda ze strzelectwem. Zdarza się, że przeradza się ona w pasję. Tak właśnie zaczynali moi koledzy z drużyny dodaje. Ponadto zawodnicy z Turowa wykazali się celnością w konkurencji pistolet sportowy. Andrzej Szreder zajął drugie miejsce, a Dominik Pitucha trzecie. Organizatorem tegorocznego turnieju był Klub Sportowy Energetyk Jaworzno pod patronatem Federacji Sportowej Energetyk Rada Główna. Zawody odbyły się w Jaworznie, 8 czerwca na terenie Strzelnicy TAURON Wytwarzanie SA Oddział Elektrownia Jaworzno III. r Paweł Dusza Energetycy z Turowa strzelcy na medal (od lewej: Dominik Jaruszewski, Dominik Pitucha, Andrzej Szreder) Zapaśnicy na podium Daniel Stępień i Damian Proszak zawodnicy sekcji zapaśniczej GKS Bełchatów SSA zdobyli medale na Mistrzostwach Polski w zapasach w stylu grecko-rzymskim. Zawody rozegrano 7 8 czerwca w Radomiu. Srebrny medal trafił do Damiana Proszka, a brązowy do Daniela Stępnia. Tuż przed wyjazdem do Radomia Damian doznał kontuzji, ale zdecydował, że weźmie udział w turnieju mówi Janusz Włastowski, trener zapaśników. Damian przegrał walkę z zawodnikiem z Pabianic na punkty. Damian i Daniel w ostatnim Turnieju Międzynarodowym w Gdańsku zdobyli złote medale, a GKS pokonał ekipę Rosji i zdobył złoty puchar dodaje trener. Do sukcesu sekcji zapaśniczej należy zaliczyć również srebrny medal Łukasza Gawlika w Mistrzostwach Polski K-1 (9 czerwca), eliminacjach do Mistrzostw Świata w Brazylii. Łukasz jest byłym mistrzem Polski i dwukrotnym brązowym medalistą Mistrzostw Świata podkreśla J. Włastowski. r Daniel Stępień złoty medalista z turnieju międzynarodowego w Gdańsku z trenerem Januszem Włastowskim red 18 EKspress nr 6 (35)

Tenisowy weekend w Bełchatowie W Bełchatowie rozegrano X Ogólnopolski Turniej Energetyków Par Deblowych w Tenisie Ziemnym o Puchar Prezesa PGE GiEK SA. Zawody odbyły się 8-9 czerwca. Zbigniew Maruszak i Arkadiusz Wojtala z PGE GiEK SA Oddział KWB Bełchatów w kategorii powyżej 45 lat oraz Zbigniew Jasiński z BESTGUM Polska i Piotr Radziejewski z Hali Energia w kategorii do 45 lat zwyciężyli w X Ogólnopolskim Turnieju Energetyków Par Deblowych w Tenisie Ziemnym. Wygrywanie to sama przyjemność mówi Zbigniew Maruszak, który wraz z Arkadiuszem Wojtalą, po raz kolejny zwyciężył w zawodach tenisowych. Faktycznie pięć czy sześć lat z rzędu wygrywamy w tej kategorii. Gramy razem już długo, dlatego na korcie doskonale się rozumiemy i wzajemnie wspieramy. A w deblu jest to bardzo ważne podkreśla. Trzecie miejsce z ubiegłego roku w kategorii do 45 lat obronili zawodnicy z Elektrowni Turów. Mogło być lepiej, mieliśmy szansę na finał, ale przeciwnicy byli wymagający i polegliśmy mówi Andrzej Mały. Impreza była bardzo udana, pogoda nam dopisała, a korty były świetnie przygotowane. Mam nadzieję na następne spotkanie za rok dodaje. Wyniki w kategorii do 45 lat 1. Zbigniew Jasiński, Piotr Radziejewski Bestgum, Hala Energia 2. Piotr Ptak, Tomasz Barełkowski WPEC w Legnicy 3. Andrzej Mały, Sławomir Horodecki Elektrownia Turów 4. Wilhelm Weiner, Łukasz Lajdanik EDF Polska Wyniki w kategorii powyżej 45 lat 1. Zbigniew Maruszak, Arkadiusz Wojtala KWB Bełchatów 2. Leszek Sobik, Marian Madaj EDF Polska 3. Krzysztof Drzewosz, Waldemar Nowatkowski Waldemar Nowatkowski i Krzysztof Drzewosz z Elektrowni Bełchatów zajęli trzecie miejsce w kategorii powyżej 45 lat. Aspiracje są ogromne, chciało się zwyciężyć mówi Waldemar Nowatkowski. Niestety, przeciwnicy okazali się lepsi. Udało się nam wywalczyć trzecie miejsce i z tego trzeba być zadowolonym. Z Krzysztofem Drzewoszem gram od niedawna. Dopiero uczymy się grać wspólnie. W deblu liczy się pełne zgranie. Mam nadzieję, że osiągniemy to w przyszłym roku dodaje. Do jubileuszowego X Ogólnopolskiego Turnieju Energetyków Par Deblowych zgłosili się zawodnicy reprezentujący sektor energetyczny z całego kraju, między innymi ze spółek z Grupy PGE, EDF, Enea, PEC-ów i innych mówi Arkadiusz Ciążyński, kierownik sekcji Tenisa Ziemnego TSiR Jupiter przy Elektrowni Bełchatów, organizator turnieju. Dodaje, że organizatorom zależy na popularyzacji tenisa ziemnego wśród pracowników sektora energetycznego i ich rodzin. Zależy nam również na integracji sektora energetycznego, co mam nadzieję zostało osiągnięte podkreśla. Najlepszym parom deblowym pamiątkowe puchary i dyplomy wręczał m.in. Waldemar Szulc, wiceprezes zarządu ds. wytwarzania PGE GiEK SA. Dyplom dla najstarszego uczestnika turnieju otrzymał Marian Madaj zawodnik z EDF Polska. Organizatorzy zaprosili uczestników zawodów do Bełchatowa za rok. r red foto: Artur Pakuła Elektrownia Bełchatów 4. Krzysztof Sobieszczyk, Grzegorz Szyda KWB Bełchatów I liga też jest liga! PGE GKS Bełchatów po ośmiu sezonach spędzonych w Ekstraklasie pożegnał się z najwyższą klasą rozgrywkową. Z tego okresu na pewno zapamiętamy wicemistrzostwo Polski z sezonu 2006/2007 oraz piękną walkę o utrzymanie w rundzie wiosennej sezonu minionego. Stało się, GKS spadł z Ekstraklasy, ale na szczęście na niej życie się nie kończy, piłka toczy się dalej. 20 czerwca, popołudniowym treningiem, bełchatowianie rozpoczęli 5-tygodniowe przygotowania do walki o powrót do piłkarskiej elity. W pierwszej kolejce (27-28 lipca) PGE GKS Bełchatów zmierzy się u siebie z zespołem Puszczy Niepołomice. Sportowe emocje już niebawem, serdecznie zapraszamy! r @ Czerwiec 2013 EKspress nr 6 (35) 19

BEZ NAPIĘCIA Pielgrzymka Energetyków ma już 28-letnią tradycję. Jej szczegółowy program opracowała jak zawsze Krajowa Rada Duszpasterskiej Wspólnoty Zawodowej Energetyków, Elektryków i Elektroników na roboczym spotkaniu, które odbyło się w Sanktuarium Matki Bożej Cierpliwie Słuchającej w Rokitnie Jasna Góra 2013 Od 17 do 18 sierpnia odbywać się będzie Pielgrzymka Energetyków. W pierwszy dzień energetycy spotkają się w Auli Ojca Kordeckiego, a wieczorem wezmą udział w drodze krzyżowej z modlitwami nawiązującymi do życia zawodowego i problemów energetyków. W niedzielę rano wszyscy pielgrzymi spod częstochowskiej archikatedry przejdą Alejami Najświętszej Marii Panny na Jasną Górę, gdzie o godz.11.00 odbędzie się msza św. w intencji energetyków z całej Polski. r Danuta Hering, red Konkurs fotograficzny Łapmy endorfiny na urlopie! Nie liczy się, gdzie spędzimy urlop (może być morze, albo góry, Mazury, rodzina, własna działka, zagraniczne wojaże). Liczy się dobra zabawa i łapanie endorfin czyli hormonów szczęścia, które wprowadzają nas w stan relaksu i radosny nastrój (więcej na str. 16-17). Jeśli chcecie podzielić się swoją dobrą energią i pokazać, jak dobrze bawiliście się na urlopie, prześlijcie nam swoje zdjęcie z wakacji. Czekamy na nie do 15 września. Zdjęcia prosimy przesyłać na adres: ekspress.gieksa@gkpge.pl koniecznie w dobrej rozdzielczości! Każde zgłoszenie powinno zawierać dane kontaktowe osoby autora fotografii krótki opis (gdzie zostało wykonane i kogo przedstawia) oraz zgodę na publikację na łamach EKspressu. Najciekawsze opublikujemy w naszym magazynie. Łapmy endorfiny! Udanego urlopu! r red Rafał Górniak NIEKONWENCJONALNiE Tak umierała republika Wkrótce po tym, gdy 15 marca 44 roku p.n.e., w dniu idów marcowych, spiskowcy zatopili sztylety w piersi Juliusza Cezara, czołowym graczem w walce o schedę po nim stał się Marek Antoniusz, przyjaciel i jeden z dowódców służących pod komendą zamordowanego dyktatora Rzymu. Jednak oprócz politycznego rywala Oktawiana, miał również wpływowego wroga, którym był Marek Tulliusz Cyceron, najsłynniejszy rzymski mówca, wybitny polityk, obrońca ojczyzny, zwolennik demokracji, jak zarazy nienawidzący dyktatorów wszelkiej maści. Antoniusz, oskarżany przez niego o zapędy autorytarne, stał się przedmiotem wściekłego ataku, wyrażonego w 14 mowach zwanych filipikami. W przemowach tych Cyceron, oprócz zarzutów politycznych, przytoczył szereg argumentów o charakterze prywatnym, wytykając Antoniuszowi pijaństwo, złodziejstwo i szereg innych grzechów i skutecznie osłabiając jego autorytet. Senat, po wysłuchaniu wniosku Cycerona, uznał ostatecznie Antoniusza za wroga państwa i ogłosił konfiskatę jego majątku. Wydawało się, że upadek Marka jest przesądzony, w tym momencie jednak doszło do zawiązania triumwiratu, czyli porozumienia polityków ubiegających się o władzę w państwie, tj. Antoniusza, Oktawiana i Lepidusa, najsłabszego z triumwirów. Porozumienie obejmowało stworzenie tzw. list proskrypcyjnych, czyli spisów mieszkańców, którzy tracili prawa obywatelskie i stawali się celem mordu dla każdego obywatela Rzymu. Każdy z wodzów wpisał na listy własnych osobistych wrogów, nie oszczędzając też członków własnych rodzin. Na czele listy Antoniusza znalazł się oczywiście Cyceron. Wielki mówca zbiegł z miasta, jednak Antoniusz zdecydował się wynająć siepaczy, którym wydał krótki rozkaz: Zabić!. Filozof uciekał wolno i niezdecydowanie. Kluczył i wahał się, przystawał, wielokrotnie zawracał. Na początku grudnia 43 roku zatrzymał się w swojej nadmorskiej willi w Formianum. W ponurej zimowej scenerii nad domem nisko krążyły kruki i wrony. Wówczas go dopadli. Cyceron uciekał w lektyce, jednak dosłyszał kroki ścigających i rozkazał niewolnikom zatrzymać się. Lewą ręką nerwowo pocierał podbródek. Twarz miał zabiedzoną i wychudłą, był zarośnięty i sczerniały. Kiedy centurion podniósł miecz, mówca wychylił się z lektyki, jakby chciał przyspieszyć to, co nieuniknione. Zdenerwowany żołnierz musiał ciąć trzykrotnie nim głowa odpadła od szyi. Odciętą głowę i prawą rękę Cycerona przyniesiono Antoniuszowi, a ten okazawszy zadowolenie przybił je natychmiast do mównicy, z której wielki mąż stanu tylekroć przemawiał do ludu rzymskiego. Wiele lat później cesarz Oktawian August niespodziewanie wszedł do pokoju jednego ze swoich wnuków. Chłopiec nieporadnie próbował ukryć zwój papirusu. Oktawian wziął go do ręki i stojąc zaczął czytać z rosnącą uwagą. Po długiej chwili oddał chłopcu książkę. To był mądry człowiek powiedział. Mądry i kochający ojczyznę. Mówił o Cyceronie. r Dlaczego elfy nienawidzą ludzi? Miłośnikom talentu Rafała Górniaka polecamy jego książkę: Przekleństwo rasy. Dostępna na rynku księgarskim od maja, z pewnością może być znakomitą lekturą nie tylko na wakacyjnym urlopie. r 20 EKspress nr 6 (35) magazyn pracowników PGE GiEK SA