Odpowiedzialność prawna nauczyciela Opracowała: M. Węglowska - Wojt
Dwa poziomy zadań i odpowiedzialności nauczyciela: - pracownik w zakładzie pracy - nauczyciel, pracownik pedagogiczny
Odpowiedzialność nauczycieli za naruszenie przepisów kodeksu pracy i wykonawczych, karty nauczyciela, prawa cywilnego i karnego Odpowiedzialność kodeksowa (regulaminowa) rodzaje i wysokości kar Odpowiedzialność materiałowa Sankcje przewidziane w karcie nauczyciela komisja dyscyplinarna, procedura Odpowiedzialność na zasadzie prawa cywilnego
Dyrektor szkoły kierownik zakładu pracy, art. 39 uso Dyrektor szkoły odpowiedzialny za efekty dydaktyczno wychowawcze art.7 KN
Rozporządzenie MENiS z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach: zapewnienie bezpiecznych warunków pobytu w szkole należy przede wszystkim do dyrektora szkoły, a także nauczycieli.
Odpowiedzialność na zasadach prawa cywilnego art. 427 - Kto z mocy ustawy lub umowy jest zobowiązany do nadzoru nad osobą, której z powodu wieku albo stanu psychicznego lub cielesnego winy poczytać nie można, ten obowiązany jest do naprawienia szkody wyrządzonej przez tę osobę, chyba że uczynił zadość obowiązkowi nadzoru albo że szkoda byłaby powstała także przy starannym wykonywaniu nadzoru. art. 430 - Kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności.
Obowiązek sprawowania opieki i nadzoru oraz zapewnienia bezpieczeństwa ze strony szkoły dotyczy tylko uczniów powierzonych funkcjonariuszom szkoły lub szkole jako całości. Obowiązek ten zachodzi, więc w sytuacji, gdy uczniowie danej szkoły pozostają w dyspozycji nauczycieli lub administracji szkolnej, podczas lekcji, przerw międzylekcyjnych i innych zajęć zleconych przez szkołę (wyrok SN II CR 643/73 OSP 1974/10/202).
Cały teren szkoły w czasie, gdy odbywają się zajęcia, pozostaje pod jej opieką i nadzorem, wobec czego obowiązek należytego nadzoru obciąża szkołę również w stosunku do młodzieży, która nie ma zlecenia zajęć dodatkowych, ale w czasie gdy szkoła jest czynna, ma możność przebywania na szkolnym boisku (wyrok SN I CR 260/71 OSNC 1972/4/71). Odpowiedzialność cywilna nauczycieli w przypadku ustalenia winy nauczyciela (umyślnej, nieumyślnej)- będą miały zastosowanie odpowiednie przepisy prawa cywilnego. Oznacza to, że odpowiedzialność organu prowadzącego placówkę oświatową nie wyklucza odpowiedzialności nauczycieli.
Art.426 KC Małoletni, który nie ukończył lat trzynastu, nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę. Nie może zatem być obciążony winą za spowodowanie wypadku. Choć jest jego sprawcą, to jednak nauczyciel nie może powołać się na jego winę. Nie może zatem uwolnić się od ciężaru zobowiązania odszkodowawczego Odpowiedzialność szkoły ma charakter deliktowy, czyli wynika z czynu niedozwolonego. Powstaje wówczas, gdy uczeń lub inna osoba ponosi szkodę na skutek jakichkolwiek uchybień. Nie ma znaczenia, czy odpowiedzialność za zdarzenie można przypisać konkretnej osobie Szkoła odpowiada za wszystkich w niej zatrudnionych
Wyrok SN z 05.05.1095 r. II CR 153/75 (LEX nr 7699) W sytuacji gdy zachowanie uczniów narusza obowiązujące zasady lub - stwarza niebezpieczeństwo ich naruszenia nauczyciel sprawujący nadzór nad powierzonymi mu uczniami, winien w razie kolizji ciążących na nim w tym samym czasie zadań typu nadzorczego z zadaniami typu administracyjnego, dawać pierwszeństwo zadaniom nadzorczym, dopóki nie zapewni warunków zapobiegającym naruszeniom dyscypliny przez uczniów, mogącemu wywołać szkodę. Środki zapobiegawcze, jakie winien zastosować nauczyciel powinny odpowiadać konkretnym okolicznościom ( wiek uczniów, stopień zdyscyplinowania, rodzaj zajęć, środowisko, itp.).
Art. 75 Karty nauczyciela 1. Nauczyciele podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za uchybienia godności zawodu nauczyciela lub obowiązkom, o których mowa w art.6 2. Za uchybienia porządkowi pracy, w rozumieniu art.108 KP, wymierza się nauczycielom kary porządkowe zgodnie z Kodeksem Pracy
Katalog obowiązków pracowniczych ( art. 100 Kp) 1. Pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. 2. Pracownik jest obowiązany w szczególności: 1) przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy, 2) przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku, 3) przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych, 4) dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, 5) przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach, 7) przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.
Dziękuję za uwagę