PROWADZENIE EDUKACJI I UDZIELANIE WSPARCIA SAMORZĄDOM GMINNYM W ZAKRESIE PROWADZONEJ PRZEZ NICH LOKALNEJ POLITYKI WOBEC UZALEśNIEŃ, MAJĄCEJ NA CELU W SZCZEGÓLNOŚCI WZMOCNIENIE OBSZARU DIAGNOZY LOKALNYCH PROBLEMÓW, ZASOBÓW I POTRZEB Tatiana Duklas Dźwirzyno, 11 grudnia 2014
CELE ZADANIA Wzmocnienie obszaru diagnozy lokalnych problemów, zasobów i potrzeb oraz podjęcie działań dydaktycznych; Opracowanie i wdroŝenie metodologii, tj. metod, technik i narzędzi niezbędnych do wdroŝenia regionalnego monitoringu dotyczącego uŝywania środków psychoaktywnych oraz niekontrolowanego zaŝywania leków dostępnych bez recepty (tzw. OTC); Przygotowanie grupy gminnych realizatorów lokalnych diagnoz w zakresie przeciwdziałania uzaleŝnieniom na terenie województwa zachodniopomorskiego; Zbadanie najnowszych wzorów konsumpcji substancji psychoaktywnych i odurzających oraz leków OTC.
MONITORING DOŚWIADCZENIA WŁASNE RPAR Szczecin 2006 r. Szybka Ocena Prawa i Polityki Wobec Narkotyków oraz Odpowiedź w krajach Byłego Związku Radzieckiego oraz w Krajach Centralnej i Wschodniej Europy http://www.temple.edu/lawschool/phrhcs/rpar/about /RPAR%20and%20RAR%20Reports%20and%20P resentations/raport%20koncowy%20rpar%20p olska.pdf
PROBLEMY ZIDENTYFIKOWANE W TRAKCIE REALIZACJI PROJEKTU RPAR, 2006 R. 1. Sporadyczne stosowanie mechanizmów oddziaływania leczniczego z ustawy o przeciwdziałaniu narkomani (UOPN); 2. Niewielkie wykorzystanie kary ograniczenia wolności w praktyce; 3. Brak diagnozy wzorów uŝywania narkotyków w małych miastach i wsiach; 4. Niedostateczna wiedza w małych miastach i wsiach na temat zagroŝeń związanych z uŝywaniem narkotyków; 5. Ryzykowne zachowania uŝytkowników narkotyków przyjmowanych w drodze iniekcji w małych miejscowościach;
RPAR CD. 7. Brak przepływu informacji na temat moŝliwości pomocy terapeutycznej między instytucjami tj.: policja, prokuratura, sądy, ośrodki terapeutyczne, organizacje pozarządowe); 8. Nieznajomość prawa wśród uŝytkowników narkotyków; brak dostępu do bezpłatnej pomocy prawnej; 9. Trudności w znalezieniu pracy, niewielkie szanse na zatrudnienie byłych uzaleŝnionych.
Projekt realizowany w ramach Programu Środki Przejściowe 2006 Projekt: PL 2006/IB/JH/04/TL współfinansowany ze środków UE i Rządu RP OPRACOWANIE MAPY INFORMACYJNEJ Janusz Sierosławski, Artur Malczewski, Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii Monitorowania problemów narkotyków i narkomanii na poziomie lokalnym Falenty, 11-13 lutego 2008 r.
WPROWADZENIE Pierwszym krokiem w przygotowaniu monitoringu powinno być opracowanie mapy informacyjnej Mapa informacyjna identyfikacja oraz analiza metodologiczna dostępnych źródeł informacji Mapa jako narzędzie opisu źródła informacji oraz projektowania ewentualnych modyfikacji Mapa informacyjna jako podstawa interpretacji danych
ELEMENTY MAPY INFORMACYJNEJ Typ źródła danych Definicja wskaźnika Definicja jednostki danych (jednostki statystycznej) Zakres danych dodatkowych wyznaczający moŝliwości analiz w podgrupach Sposób zbierania i agregacji danych Zasięg systemu i poziomy agregacji Dostęp do danych Jakość danych Dane adresowe instytucji zbierającej dane, osoby odpowiedzialne za ich gromadzenie i udostępnianie
TYP ŹRÓDŁA DANYCH Dane statystyczne ze źródeł centralnych (np. dane o zgonach, zgłaszalność do leczenia stacjonarnego) ze źródeł lokalnych (np. dane z poradni uzaleŝnień) Dokumentacja instytucji (np. historie choroby, dokumentacja MOPS-u, dane operacyjne policji) Raporty i analizy (np. wcześniejsze opracowania, sprawozdania, prace magisterskie, doktorskie, raporty z badań realizowanych na terenie gminy) Badania planowane w ramach monitoringu
Tymczasem wracamy do województwa zachodniopomorskiego
LICZBA I RODZAJ ADRESATÓW ORAZ SPOSÓB ICH REKRUTACJI Adresaci bezpośredni 10 gmin z terenu województwa zachodniopomorskiego wraz z przedstawicielami, tj.: Borne Sulinowo, Dobra Szczecińska, Drawno, Gryfino, Kołobrzeg, Koszalin, Pyrzyce, Stargard Szczeciński, Świeszyno, Tuczno; 48 kluczowych informatorów pozyskanych z gmin jednocześnie reprezentacja społeczności lokalnej danej gminy respondenci wywiadów indywidualnych i zogniskowanych (tzw. grup fokusowych);
ADRESACI CD. 531 osób, z czego 169 ankiet (31,5%) nie moŝna było uznać za waŝne, bowiem zawierały błędne rozwiązania; 362 osobowa (68,2%) reprezentacja młodzieŝy uczniów gimnazjów i szkół ponad gimnazjalnych: 180 kobiet i 182 męŝczyzn, w tym: 310 gimnazjalistów, 29 uczniów szkół zawodowych, i 23 liceum; średnia wieku liczona w układzie 13 lat minimum -21 lat maksimum lat wynosiła 17 lat.
DIAGNOZA POSIADANYCH ZASOBÓW DANE WYJŚCIOWE Raport: problem narkomanii na terenie województwa zachodniopomorskiego 2012 i 2013; Wyniki z badania młodzieŝy ESPAD z 2011 roku; Model West Pomerania wraz z wynikam i rekomendacjami; Kadra samorządowców; Dobre praktyki KBPN oraz innych województw i gmin; Literatura autorstwa KBPN, pt. Monitorowanie problemu narkotyków i narkomanii ; red. Artur Malczewski.
MODEL MONITORINGU WEST POMERANIA Model Westpomerania Eksperci Jakościowe Uczniowie i studenci Ilościowe Party people Ilościowe Grupa losowa Ilościowe Badania populacji generalnej ESPAD
PRZEPROWADZONYCH DZIAŁAŃ W RAMACH ZACHODNIOPOMORSKIEGO MONITORINGU Opracowanie dla gmin modelu monitoringu/ diagnozy lokalnych problemów zasobów i potrzeb; WdroŜenie modelu monitoringu w 10 wyłonionych gminach woj. zachodniopomorskiego; Organizacja i przeprowadzenie szkoleń dla gmin (regionalne w Szczecinie w terminie 11-12 września 2014, gminne - na terenie danej gminy w terminie 1-14 października 2014);
ETAPY, HARMONOGRAM CD. Wsparcie merytoryczne/ doradztwo dla gmin realizujących monitoring październik-listopad 2014; Opracowanie zbiorczego raportu w oparciu o dane pozyskane m.in. z gmin, które wykonały monitoring i inne dostępne w literaturze problemu listopad 2014; Sprawozdanie z wykonania zadania grudzień 2014.
EWALUACJA Procesu wyniki z ankiet ewaluacyjnych, które zostały wykonane po szczecińskim szkoleniu regionalnym; Rezultatu analiza wniosków i rekomendacji opracowanych na podstawie pozyskanych od gmin danych ilościowych i jakościowych; Źródłem pozyskania wskaźników będzie treść raportu końcowego wraz z załącznikami..
ZAKŁADANE REZULTATY REALIZACJI ZADANIA Poprawi się poziom merytoryczny gminnych diagnoz lokalnych problemów, zasobów i potrzeb; Podjęte zostaną adekwatne do załoŝeń merytorycznych i metodologicznych działania dydaktyczne; PodwyŜszone zostaną kwalifikacje i kompetencje pracowników gminnych w 10 samorządach.
REZULTATY - CD Zostanie opracowana i wdroŝona metodologia niezbędna do przeprowadzenia regionalnego monitoringu w woj. zachodniopomorskim; Przygotowana zostanie grupa gminnych realizatorów lokalnych monitoringów/ diagnoz; Zidentyfikowane zostaną najnowsze wzory stosowania substancji psychoaktywnych, odurzających i leków OTC; Pojawią się aktualne rekomendacje do zadań realizowanych w ramach przeciwdziałania narkomanii.
MODEL MONITOROWANIA PROBLEMU NARKOTYKÓW I NARKOMANII W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM
BENEFICJENCI - GMINY Spośród 35 zgłoszonych gmin zachodniopomorskiego, wybrano 11, które wzięły udział projekcie; O wyborze gminy stanowiły: kolejność przesłania zgłoszenia, połoŝenie geograficzne i liczba mieszkańców, zainteresowanie przedstawiciela gminy; Preferowane były gminy, które wskazały reprezentacje 2 osobowe.
RESPONDENCI MONITORINGU POZIOM GMINY, BADANIA JAKOŚCIOWE Z EKSPERTAMI GRUPY FOKUSOWE kluczowi informatorzy - osoby zaangaŝowane w przeciwdziałanie narkomanii na terenie gminy, tj.: pełnomocnik vel koordynator GPPN, psychoterapeuta uzaleŝnień, działacz ruchu trzeźwościowego (AN Anonimowi Narkomani), policjant-dzielnicowy, kurator zawodowy, pedagog szkolny, przewodniczący GKRPA, działacz lokalnej organizacji pozarządowej (klubu abstynenta), kierownik odwyku lub/i programu substytucyjnego, aptekarz, pracownik socjalny, in.
RESPONDENCI POZIOM GMINY, MŁODZIEś BADANIA ILOŚCIOWE SONDAś DIAGNOSTYCZNY 531 osób/ ankiet, w tym poprawnie wykonanych 362 wśród: gimnazjalistów licealistów uczniów szkół zawodowych o reprezentacja kaŝdej z gmin biorącej udział w pilotaŝowym zachodniopomorskim monitoringu
ANALIZY ILOŚCIOWE JAKO NARZĘDZIA MONITOROWANIA Wyniki ESPAD 2011; Dane z raportów: Problem narkomanii na terenie województwa zachodniopomorskiego 2012 i 2013; SondaŜ diagnostyczny za pomocą kwestionariusza ankiety wśród młodzieŝy szkolnej; Dane wojewódzkie: Inspekcja Sanitarna, Policja, Prokuratura, sądy okręgowe, NFZ, zoz-y, zakłady karne i areszty śledcze, Okręgowy Inspektorat SłuŜby Więziennej, StraŜ Graniczna, apteki via Inspekcja Farmaceutyczna, organizacje pozarządowe i in.
DEF. GRUPA FOKUSOWA Zogniskowany wywiad grupowy jedno z podstawowych narzędzi badań jakościowych, które w przeciwieństwie do badań ilościowych nie ma wymogu reprezentatywności; Istotna rola moderatora, który w oparciu o przygotowane zagadnienia (kwestionariusz) prowadzi/ moderuje wywiad grupowy; 6-8 do 10 osób skoncentrowanych na wspólnym dookreślonym temacie; MoŜe słuŝyć: przygotowaniu narzędzi do badań ilościowych, przedyskutowaniu wyników badań ilościowych lub wyłącznie pozyskaniu danych jakościowych; Bywa wspierana techniką OBSERWACJI.
KWESTIONARIUSZ WYWIADU GRUPOWEGO 1. Przedstawienie uczestników: afiliacja, stanowisko, zakres obowiązków, co respondent wykonuje rzecz przeciwdziałania narkomanii? 2. Kto i gdzie oraz w jakim zakresie szuka pomocy na terenie gminy? 3.Jaka pomoc jest udzielana? Rodzaj i kiedy? 4. Dokąd są kierowani szukający pomocy? 5. Wzory i sposoby uŝywania narkotyków? 6. Gdzie kupowane są narkotyki? 7. Ceny narkotyków 8.Akcje podejmowane przez Policję 9. Rodzina, bliscy osób uŝywających narkotyków? Kto to: wykształcenie, stan posiadania, matka. ojciec opiekun?
KWESTIONARIUSZ WYWIADU GRUPOWEGO - CD 10. Co jest dostępne w gminie? Rodzaj pomocy 11. Czego nie ma? 12. Jak uzupełnić braki, inne rozwiązania? 13. Czy jest odpowiednia kadra? 14. Czy kadra jest regularnie szkolona? Przez kogo? 15. Czy w szkołach zdarzały się interwencje po spoŝyciu substancji psychoaktywnej (narkotyki lub/i alkohol, inne)?
APTEKI 1. Jak oceniasz popularność / dostępność (zakupu) leków OTC zawierających DXM Dextrometorfan tj.: Acodin 150 i Acidin 300, Tussal, Thiocodin, Tussidex, Akindex, Argotussin, Dexatussin, Robitussin, Dexapini, Aco300, Dexacaps, ActiTrin, Gripex 2. Kto kupuje? 3. Ile? 4. Jak często? 5. Czy moŝna odmówić sprzedaŝy leków? 6. Czy kupujący informowani są o narkotycznym działaniu leków OTC zawierających Dextrometorfan? 7. Ile kosztują ww. preparaty?
INNE 1. Kogo w gminie naleŝałoby jeszcze zapytać o sytuację dotyczącą substancji odurzających i psychoaktywnych w gminie? Placówka, konkretny człowiek? 2. O co dotychczas nie zapytałam, a powinnam?