ROCZNE SPRAWOZDANIE Z EFEKTÓW REALIZACJI POWIATOWEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W POWIECIE KĘTRZYŃSKIM

Podobne dokumenty
Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr XV/90/2015 Rady Gminy Lipusz z dn. 28 grudnia 2015 r. Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2016

Opieki Zdrowotnej,. Organizacje pozarządowe,

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2015 w Gminie Opinogóra Górna.

MIEJSKI PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE LIPNO NA LATA

UCHWAŁA NR V/63/2015 RADY POWIATU TARNOGÓRSKIEGO. z dnia 24 marca 2015 r.

MIEJSKI PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE DO 2011 ROKU. Uchwała a Nr XVIII/604/2007 Rady m.st. Warszawy z dnia 8 listopada 2007 r

UCHWAŁA NR XIII/87/2015 RADY GMINY STEGNA. z dnia 29 października 2015 r.

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY NA TERENIE GMINY MIEJSKIEJ ŚWIDNIK W ROKU 2015 REALIZACJA ZADAŃ

Harmonogram działań na 2012r. dla realizacji Miejskiego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na terenie miasta Poznania w latach

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA PUŁAWY. z dnia r.

SPRAWOZDANIE Z EFEKTÓW PRACY ORGANIZATORA PIECZY ZASTĘPCZEJ W POWIECIE TARNOGÓRSKIM REALIZACJA PROGRAMU ROZWOJU PIECZY ZASTĘPCZEJ W ROKU 2012

Protokół kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Starostwie Powiatowym w Szczecinku w dniach września 2015 r.

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE CELESTYNÓW NA LATA

UCHWAŁA Nr VI/17/2015 Rady Gminy w Jedlińsku z dnia 27 marca 2015 roku

UCHWAŁA NR XV/146/2015 RADY GMINY KLESZCZÓW. z dnia 9 grudnia 2015 r.

CZŁOWIEK - NAJLEPSZA INWESTYCJA

UCHWAŁA Nr IV/22/2015 Rady Miejskiej w Tyszowcach z dnia 28 stycznia 2015 r.

POWIATOWY PROGRAM KOREKCYJNO-EDUKACYJNY DLA OSÓB STOSUJĄCYCH PRZEMOC W RODZINIE W POWIECIE PIASECZYŃSKIM NA ROK 2013

UCHWAŁA NR. RADY MIEJSKIEJ W OBORNIKACH. z dnia.

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI ZESPOŁU INTERDYSCYPLINARNEGO DO SPRAW PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ZA ROK 2015

Priorytet I: Rynek pracy Cel strategiczny I: Wzrost zatrudnienia w powiecie ostródzkim. Nr działania. Działania Wskaźniki Uwagi

Sprawozdanie z realizacji Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata za roku 2014.

Gminny System Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie

podstawowe szkolenia dla członków Gminnych Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

I. WSTĘP II. DIAGNOZA

- podczas rozmowy telefonicznej z ofiarą przemocy w rodzinie;

PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH DLA GMINY UŁĘŻ NA ROK 2015

REGULAMIN ZESPOŁU INTERDYSCYPLINARNEGO W KROTOSZYNIE

GMINNY PROGRAM ALKOHOLOWYCH NA 2015 ROK

zywania Problemów Alkoholowych

Uchwała Nr... Rady Miejskiej w Murowanej Goślinie z dnia roku

U C H W A Ł A Nr IX/27/2015 Rady Miejskiej w Koprzywnicy z dnia 12 marca 2015 roku

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA GMINA POMIECHÓWEK

REGULAMIN GMINNEGO ZESPOŁU INTERDYSCYPLINARNEGO d.s. PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE. 1 Postanowienia ogólne

UCHWAŁA NR XXXII/244/09 RADY GMINY KISZKOWO z dnia 30 grudnia 2009 r.

PROGRAM BUDOWANIA LOKALNEGO SYSTEMU OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZINĄ W POWIECIE STRZELIOSKIM NA LATA

Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii dla Miasta Szczecinek na rok 2011

Umowa nr.. /. Klient. *Niepotrzebne skreślić

MIEJSKI PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII W OSTROWI MAZOWIECKIEJ

Uchwała nr... z dnia... Rady Miejskiej w Brwinowie

UCHWAŁA NR XXXIV/155/2013 RADY GMINY IZBICKO. z dnia 24 czerwca 2013 r.

I. PRIORYTETOWE ZADANIA PUBLICZNE DO REALIZACJI W 2015 ROKU

UCHWAŁA NR II/13/2014 RADY GMINY BIAŁA PODLASKA. z dnia 17 grudnia 2014 r.

Miejski Program Przeciwdziałania Narkomanii w Katowicach na 2015 rok PROJEKT

Stwórzmy świat przyjazny, by dało się w nim żyć, a nie tylko wytrzymać. PROGRAM PROFILAKTYCZNY ZESPOŁU SZKÓŁ W MILANOWIE

Człowiek najlepsza inwestycja

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH na rok 2015

UCHWAŁA NR 1241/XLI/2013 RADY MIEJSKIEJ W PIASECZNIE. z dnia 18 grudnia 2013 r.

Szkolny Program Profilaktyki. rok szk. 2013/2014

Uchwała Nr XI/99/2015 Rady Miejskiej w Stargardzie Szczecińskim z dnia 29 września 2015r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1

UCHWAŁA NR XXII/132/2016 RADY GMINY BIAŁOGARD. z dnia 31 marca 2016 r.

Procedury udzielania pomocy psychologiczno- pedagogicznej w Zespole Szkół w Klęce

GMINNY PROGRAM OCHRONY ZDROWIA PSYCHICZNEGO NA LATA

DZIENNIK PRAKTYK ZAWODOWYCH

wysoka stopa bezrobocia ponad 28%, bezrobocie dotyczy co 8 mieszkańca (około 27,500 osób bezrobotnych), około to osoby, które pozostają bez

I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2013 ROK

UCHWAŁA NR XIV/119/2016 RADY MIEJSKIEJ W CHOSZCZNIE. z dnia 23 marca 2016 r.

Równe szanse dla szkół Myśliborskich REGULAMIN UDZIAŁU W PROGRAMIE ROZWOJOWYM DLA SZKÓŁ. w ramach Projektu Równe szanse dla szkół Myśliborskich

Strategia działań wychowawczych i zapobiegawczych

RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ. w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Bełżycach. w roku szkolnym 2013/2014

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2007 WSTĘP

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA GMINY LIPIANY NA ROK 2016

UCHWAŁA NR XLI /256/2010 RADY GMINY MICHAŁOWICE. z dnia 27 października 2010 r.

2. Zgodnie ze standardami nauczania dla kierunku: nauki o rodzinie - studenci zobowiązani są do odbycia 4-tygodniowej praktyki zawodowej.

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH W GMINIE STAROGARD GDAŃSKI NA 2013 ROK

PS.1.JM.0932/12/09 Data sporządzenia: Szczecin, dnia 27 maja 2009 r. P R O T O K Ó Ł

Regulaminu uczestnictwa w projekcie. Modernizacja kształcenia zawodowego w Małopolsce. Beneficjent: Województwo Małopolskie,

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2015.

UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W ŚREMIE. z dnia r. w sprawie Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2016 rok

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2007 W GMINIE WYSZKÓW

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2009

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU WSPIERANIA RODZINY ZA ROK 2013

UCHWAŁA NR XIV/85/2016 RADY GMINY BIAŁA PODLASKA. z dnia 16 lutego 2016 r.

Bezpieczna dzielnica - bezpieczny mieszkaniec

Rekrutacja do Szkoły Podstawowej w Lubiszewie w roku szkolnym 2016/2017

UCHWAŁA NR XII/44/11 RADA GMINY CHRZANÓW. z dnia 29 grudnia 2011 roku

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH GMINY OLEŚNICA na rok 2009

Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii w gminie Lwówek Śląski w latach "

Uchwała Nr / /2012 Rady Powiatu w Nidzicy

STATUT Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kielcach Rozdział I Postanowienia ogólne

ZASADY PRZYZNAWANIA ŚRODKÓW Z KRAJOWEGO FUNDUSZU SZKOLENIOWEGO PRZEZ POWIATOWY URZĄD PRACY W ŁASKU

Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2004 rok

UCHWAŁA NR VI/25/2015 RADY GMINY ROZPRZA z dnia 31 marca 2015 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2015

STATUT OŚRODKA POMOCY SPOŁECZ EJ W A DRYCHOWIE

Uchwała Nr V/39/03 Rady Gminy w Dźwierzutach z dnia 27 marca 2003 roku

Zespół Szkół im. Jana Kochanowskiego w Częstochowie

Uchwała Nr.. Rady Powiatu Wołomińskiego z dnia..

UCHWAŁA Nr XLVIII/ 311 /10 Rady Gminy Wijewo z dnia 15 października 2010 r.

UCHWAŁA NR XXXV/186/09 RADY MIEJSKIEJ W ŻYCHLINIE z dnia 25 lutego 2008 r.

PROCEDURY ORGANIZOWANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO - PEDAGOGICZNEJ I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO IM. STEFANA CZARNIECKIEGO W CHEŁMIE

Procedury udzielania pomocy psychologiczno pedagogicznej w Zespole Szkół nr 6

PROCEDURA UDZIELANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W ZESPOLE SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH NR 1 W SIEDLCACH

POWIATOWY URZĄD PRACY

POWIATOWY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W POWIECIE KONECKIM na lata

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA 2007 ROK.

PROGRAM PROFILAKTYKI

POWIATOWY PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ NA LATA

Transkrypt:

ROCZNE SPRAWOZDANIE Z EFEKTÓW REALIZACJI POWIATOWEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W POWIECIE KĘTRZYŃSKIM ZA ROK 2013 Kętrzyn 2014

Od 2012 roku Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Kętrzynie realizuje działania zawarte w Powiatowym Programie Przeciwdziałania Przemocy oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Powiecie Kętrzyńskim na lata 2012-2016 zgodnie z: 1. Ustawą z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U z 2005r. nr 180, poz. 1493 z póź zm.), 2. Ustawą z dnia 10 czerwca 2010r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 125, poz.842); 3. Ustawą z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009r. nr. 175, poz.1362 z póź zm.); 4. Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 lipca 2006r. w sprawie standardu podstawowych usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, a także szczegółowych kierunków prowadzenia oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych (Dz. U. z 2006r. nr.127, poz.890); 5. Krajowym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, Warszawa 2006. W związku z powyższym, Centrum realizowało w 2013 roku następujące zadania: 1.Podniesienie świadomości i wrażliwości społecznej na temat zjawiska przemocy w rodzinie. Na stronie internetowej PCPR w Kętrzynie www.pcprketrzyn.pl zostały umieszczone programy dotyczące przemocy w rodzinie oraz informacja o naborze uczestników do programu korekcyjno edukacyjnego dla sprawców przemocy w rodzinie. Ze środków własnych Powiatu finansowane są bezpłatne specjalistyczne porady prawnika oraz psychologa. Z pomocy specjalistów może korzystać każdy mieszkaniec Powiatu. W roku 2013 udzielono: 109 porad w tym 16 dla mieszkańców Punktu Interwencji Kryzysowej.

Informacja o możliwości skorzystania z tego typu pomocy również jest zamieszczona na ww. stronie. Na tablicy ogłoszeń zawieszonej przy wejściu do PCPR w Kętrzynie można znaleźć informacje dotyczące telefonu zaufania i sieci pomocy ofiarom przestępstw. 2. Zwiększenie dostępności i efektywności działań profilaktycznych dotyczących przeciwdziałania przemocy w rodzinie adresowanych do różnych grup społecznych W okresie od kwietnia 2013r. do czerwca 2013r. prowadzona była terapia psychologiczna z dziećmi w dwóch grupach wiekowych. Łącznie w terapii uczestniczyło 15 osób. Prowadzone zajęcia miały na celu między innymi kształtowanie samokontroli zachowań i uczuć. Od października do grudnia 2013r. terapią psychologiczną zostało objętych 18 dzieci. Zajęcia miały za zadanie kształtowanie akceptowanych społecznie zachowań. W okresie objętym kontrolą zrealizowano zajęcia w ramach Szkoły dla rodziców i wychowawców ukierunkowanych na rozwój umiejętności wychowawczych rodziców. W szkoleniu od 25.09.2013r. do 28.11.2013r. uczestniczyło 20 osób. 3. Podniesienie kompetencji zawodowych pracowników służb, instytucji i organizacji zajmujących się problematyką przemocy w rodzinie. W roku 2013 w siedzibie PCPR odbyło się 1 seminarium prowadzone przez trenerów programu korekcyjno edukacyjnego z pracownikami socjalnymi, kuratorami i lokalnymi służbami porządkowymi. W trakcie spotkania prowadzący udzielali informacji nt. uczestników zajęć. Poruszane były kwestie dalszej współpracy w związku ze zmianami wynikającymi z aktualnych aktów prawnych. W seminarium uczestniczyło 10 osób. 11.10.2013r. w siedzibie PCPR odbyło się spotkanie kadry kierowniczej OPS z terenu powiatu z doradcami ROPS w Olsztynie oraz przedstawicielem Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom i Rodzinie ARKA w Olsztynie. W trakcie spotkania poruszane były min. kwestie związane z nawiązaniem współpracy z Sądem Rejonowym Wydział Rodzinny w Kętrzynie

dotyczącej przemocy w rodzinie. W spotkaniu uczestniczyło 9 osób. Konsekwencją tego spotkania były szkolenia prowadzone w siedzibie PCPR przez członków Stowarzyszenia ARKA dla pracowników OPS i PCPR. Spotkania zawierały treści związane z pracą z rodziną wieloproblemową, w tym również z problemami przemocy w rodzinie. Odbyły się 4 spotkania, w których uczestniczyło 12 osób (pracownicy socjalni, asystenci rodzin oraz koordynatorzy pieczy zastępczej). W roku 2013 odbyły się 2 spotkania w siedzibie PCPR z przedstawicielami Stowarzyszenia na Rzecz Pomocy Rodzinie Synapsa. Miały one na celu zapoznanie pracowników PCPR w Kętrzynie z zakresem działań prowadzonych przez Stowarzyszenie w ramach nowego programu jakim jest Wzmacnianie i rozbudowa sieci pomocy ofiarom przestępstwa w Polsce. W trakcie spotkań uzgadniano zasady korzystania mieszkańców Powiatu Kętrzyńskiego z tego programu. W spotkaniu wzięło udział 5 osób pracowników PCPR. 4. Dostosowanie zasobów istniejących na terenie powiatu kętrzyńskiego do potrzeb tworzonego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Od stycznia 2014r. zaplanowane jest zatrudnienie pracownika socjalnego, którego zakres obowiązków będzie związany z przemocą w rodzinie. 5. Zapewnienie kompleksowej pomocy rodzinom, w której występuje przemoc z uwzględnieniem potrzeb wszystkich członków rodziny, w tym oddziaływania na osoby stosujące przemoc w rodzinie. Każdego dnia mieszkańcy powiatu kętrzyńskiego mieli możliwość skorzystania z poradnictwa specjalistycznego. Codziennie porad udzielają pracownicy socjalni, natomiast w określone dni tygodnia (psycholog poniedziałek, prawnik wtorek) pozostali specjaliści. W roku 2013 udzielono 136 porad dla osób dotykających problemów z przemocy (w tym 16 dla osób korzystających z Punktu Interwencji Kryzysowej).

W budynku PCPR znajduje się Punkt Interwencji Kryzysowej z 8 miejscami hostelowymi. Do PIK trafiają osoby/rodziny znajdujące się w kryzysie. Zasadą jest, że mieszkańcami PIK może być osoba/rodzina, która zostanie skierowana przez OPS lub przez Policję. Jednostka kierująca przekazuje wszelkie informacje dotyczące osoby/rodziny. W momencie zamieszkania w PIK osoba/rodzina ma możliwość otrzymania pomocy wielotorowej. Współpraca następuje z OPS( pracownik socjalny i asystent rodziny), dzielnicowymi, kuratorami, pracownikami PCPR. W 2013r. z PIK ze względu na przemoc w rodzinie skorzystało 16 osób. W roku 2013 prowadzone były oddziaływania korekcyjno edukacyjne dla osób stosujących przemoc w rodzinie. Program korekcyjno edukacyjny prowadzony jest w oparciu o program z Duluth Program korekcyjno edukacyjny dla sprawców przemocy w rodzinie Partner Celem głównym programu jest powstrzymywanie sprawców i zakończenie przemocy w rodzinie. Cele szczegółowe zawarte w programie to: korygowanie niepożądanych i szkodliwych zachowań i postaw, która zmniejszy ryzyko dalszego stosowania przez nie przemocy oraz zwiększenie zdolności do samokontroli agresywnych zachowań i do konstruktywnego współżycia w rodzinie. Adresatami programu są osoby : - zobowiązane do uczestnictwa przez Sąd - kierowane przez Zespoły Interdyscyplinarne z terenu Powiatu - sprawcy uczestniczący w terapii uzależnienia od alkoholu (utrzymujący abstynencję) - rozumiejące swój problem i szukające pomocy. W zajęciach wzięło udział 18 osób z czego 10 ukończyło program. 8 osób ze względu na niską frekwencję nie uzyskało zaświadczenia o ukończeniu programu. Program był realizowany w dwóch edycjach. Pierwsza edycja odbyła się w terminie: 27 kwietnia do 27 lipca 2013r., a druga edycja programu była realizowana w terminie od 17 września do 11 grudnia 2013r. W ramach monitoringu współpracowano z ośrodkami pomocy społecznej, właściwymi dla miejsca zamieszkania lub pobytu sprawcy uczestnika programu poprzez konsultowanie poszczególnych przypadków. W trakcie trwania programu terapeuci

prowadzący program kontaktowali się z rodzinami sprawców i zapraszali na spotkania indywidualne na temat konsultacji dot. doświadczanej przemocy. Uczestnicy programu korekcyjno-edukacyjnego: rozpoczęły przerwały ukończyły kobiety mężczyźni razem kobiety mężczyźni razem kobiety mężczyźni razem 2013 2 16 18 1 7 8 1 9 10 Skierowani do programu w 2013r. Sąd Zespół Kuratorskiej Służby Sądowej Policja Zespoły Interdyscyplinarne Ośrodki Pomocy Społecznej Z własnej woli 8 1 1 13 5 1 Liczba zrealizowanych godzin: Liczba godzin -ogólnie Liczba godzin- spotkania indywidualne Liczba godzin-spotkania grupowe 125+ 4spotkania/osobę 4 spotkania/osobę 125

6. Zintegrowanie środowisk i działań na rzecz ograniczania zjawiska przemocy w rodzinie. Każdego roku odbywają się spotkania trenerów prowadzących program korekcyjno edukacyjny dla sprawców przemocy w rodzinie z osobami reprezentującymi różne środowiska zawodowe związane z przemocą (kuratorzy, policjanci, pracownicy socjalni, przewodniczący zespołów interdyscyplinarnych, kierownicy OPS) z terenu Powiatu. Spotkania te dotyczą nie tylko efektów programów ale omawiane są za każdym razem możliwości poprawienia współpracy w zakresie przemocy. Rodzaj świadczonej pomocy Ilość osób objętych danym rodzajem pomocy Porady specjalistyczne (prawnik, psycholog, pracownik socjalny) 136 Pobyt w Punkcie Interwencji Kryzysowej ze względu na przemoc w rodzinie 16 Program korekcyjno-edukacyjny dla osób stosujących przemoc w rodzinie 18 Szkoła dla rodziców i wychowawców 20 Zajęcia psychologiczne dla dzieci mające na celu między innymi kształtowanie samokontroli zachowań i uczuć. 24