Jeże zimą Jeże zimą iinfformacjje podstawowe ii niie tyllko grudzień Trwa zimowa hibernacja jeży. Jeże są schowane w legowiskach i norkach - śpią tam silnie zwinięte w kłębek. W tym czasie nie reagują na bodźce otoczenia, temperatura ich ciała obniża się do 5 o C (zamiast 37 o C), serce uderza 8-20 razy na minutę (zamiast 180), a oddychają 3-4 razy na minutę (zamiast 50 razy). styczeń Trwa zimowa hibernacja. Jeże, które zgromadziły jesienią zbyt mały zapas tłuszczu, wybudzają się, wychodzą na śnieg i mróz rozpaczliwie szukając pożywienia - zginą jeśli człowiek natychmiast im nie pomoże. Konieczne zabranie jeża do ciepłego pomieszczenia i odpowiednia opieka. luty Trwa zimowa hibernacja, ale jeże o zbyt małej wadze (o zbyt małym zapasie tłuszczu) się wybudzają i wychodzą na śnieg i mróz poszukując pożywienia. Często również biegające bez kagańca psy, wyciągają śpiące jeże z ich legowisk. Takie jeże wymagają niezwłocznej pomocy człowieka - w przeciwnym razie zginą z głodu i wyziębienia albo ran zadanych przez psy. Przykryty folią stos liści, pod którym hibernuje jeż.
strona 2/5 Zakres ochrony czynnej wobec jeży zimą: Æ W ogrodach, na skwerach, w parkach i między blokami w miejscach, gdzie są zarośla i mogą hibernować jeże - na wszelki wypadek należy wystawiać talerzyki z dowolną suchą karmą dla kotów. Obserwować teren w dzień i w nocy - w poszukiwaniu błąkających się jeży. Æ Nie spuszczać luzem psów bez kagańca. Uważać, by psy nie rozdrapywały legowisk jeży, by nie kaleczyły i nie wyciągały jeży! Naruszone przez psa legowisko z hibernującym jeżem natychmiast przykryć suchymi liśćmi, słomą lub sianem, zabezpieczyć gałęziami oraz pozostawić w spokoju. Nie zaglądać do środka legowiska i nie brać jeża na ręce. Æ Jeśli zimą spotka się błąkającego się jeża, należy zabrać go do pomieszczenia z oknem i temperaturą 12 do 14 o C. Nigdy nie należy od razu karmić jeża, a najpierw pozwolić by się ogrzał przez 1-2 godziny. Dopiero wtedy należy wystawić mu karmę na spodku: Na jeden raz dajemy jedną czubatą łyżkę mokrej karmy Whiskas Junior oraz jedną łyżkę suchej karmy Royal Canin Kitten (karm nie mieszać) oraz wystawić płaskie naczynie z wodą do picia. Nie podawać mleka! Nie stać obok w czasie, gdy jeż wyjdzie do jedzenia. Karmę wystawiać potem dwa razy dziennie: o zmierzchu i przed nocą. Jeżowi ustawić domek z kartonu lub z desek o wymiarach ok. 30x30x30 cm zamykany od góry (nie stosować płyt OSB). W bocznej ściance domku wyciąć w narożu otwór wejściowy 10x10 cm, zaś wnętrze wyłożyć siankiem lub porwanymi na drobne strzępy kawałkami kuchennego ręcznika papierowego. Domek ustawić w odległości 15 cm od ścianki kojca na wydzielonej powierzchni min. 4 m 2. Uratowany jeż po wyciągnięciu z legowiska przez psa. Æ Jeśli jeż jest osłabiony, przez pierwszych 5-7 dni podawać do jedzenia na jeden raz czubatą łyżkę mokrej karmy Whiskas Junior zmieszanej z mleczkiem Royal Canin Convalescence Support Instant (dostępnym tylko u weterynarzy) - przygotowanym z jednej płaskiej łyżeczki proszku i 3 łyżeczek gorącej przegotowanej wody. Przed podaniem, mleczko ostudzić do temperatury ok. 36 o C (temperatura ciała człowieka). Jeże są zwierzętami nocnymi, tzn. w dzień śpią, zaś żerują od zmierzchu do świtu przez całą noc.
strona 3/5 Æ Jeśli spotka się więcej jeży, to dla każdego należy zapewnić oddzielny taki domek i oddzielną wydzieloną powierzchnię - nie lokować razem obcych jeży. Jednakże, jeże z jednego miotu mogą przebywać w jednym kojcu z domkiem, ale jak jeże dorosną i rozpoczną walki o domek, należy wstawić jeszcze jeden domek do kojca. Æ Podczas opieki nad jeżem zapewnić mu bezstresowy pobyt. Jeża nie brać bez powodu na ręce, nie głaskać i nie przytulać. Do pomieszczenia z jeżem pod żadnym pozorem nie wprowadzać psów, kotów, dzieci ani osób postronnych. Po każdym wystawieniu karmy należy natychmiast się oddalić (nie stać obok). Osłabiony jeż zjadający Whiskas Junior zmieszany z Royal Canin Convalescence Support Instant. Uratowane jeżyki, które w styczniu wyszły z norki na śnieg. Æ Nie wyjmować jeża z domku bez potrzeby. Ważenie kontrolne wykonywać raz na tydzień na wadze kuchennej - stale o tej samej porze, a jeża brać do ważenia w rękawiczkach. Kojec sprzątać codziennie. Do mycia nie stosować detergentów, a jedynie ciepłą wodę z mydłem. Sprzątać kojec tylko wtedy, gdy jeż śpi w domku - czyli w dzień - najlepiej z rana. Domek także sprzątać codziennie, ale tylko wtedy, gdy jeż wyjdzie sam z domku - czyli wieczorem. Nie stosować trocin na ściółkę, lecz stare gazety lub ostatecznie suche liście lub miękką tekturę falistą. Rodzeństwo jeży jesiennych w kojcu domowym zimą.
strona 4/5 Æ Podczas opieki, codziennie uważnie przyjrzyj się odchodom jeża. Zdrowy jeż ma odchody ciemne w odcieniu brązowym, granatowym, zielonym lub czarne, zwarte i w jednolitym kolorze. Jeśli w odchodach zauważysz jaśniejsze wtrącenia podobne do ryżu, makaronu lub płatków owsianych, będzie to oznaka, że jeż ma pasożyty wewnętrzne. Wówczas, należy pokruszyć ¼ tabletki Dehinel Plus lub ¼ tabletki Pratel i po zmieszaniu proszku z przegotowaną wodą, trzeba za pomocą strzykawki podać jeżowi do pyszczka do połknięcia. Po 12-14 dniach dawkę powtórzyć mimo, iż odchody nie będą budzić zastrzeżeń. Gdyby jeż odmawiał połknięcia preparatu, jedynym wyjściem jest zakropić na grzbiet jeża pomiędzy igły na skórę jedną dawkę preparatu Profender Spot-On dla małych kotów pojemności 0,35 ml. W takim przypadku, drugiej dawki tego preparatu już nie należy stosować! Æ Na wiosnę, kiedy śniegi się roztopią, należy jeża wraz z domkiem przenieść do kojca w ogrodzie. Karmić nadal tak samo. Gdy w nocy temperatura się podniesie do 9 o C, domek wraz z jeżem w środku, po pierwszym karmieniu (o zmierzchu), przenieść jak najbliżej miejsca znalezienia jeża, ale w okolicy bezpiecznej. Nie może to być: las, teren podmokły, łąka, pole orne ani otoczenie z hałasem czy zapachami chemicznymi. Domek pozostawić tam na kilka dni, po czym można go zabrać. Najlepszym miejscem do wypuszczenia jeża na wolność są: obrzeża lasów i parków, stare ogrody, nieużytki, zarośla i zakrzaczenia oraz sąsiedztwo zabudowań wiejskich - jak najdalej od ruchliwych szos, ulic i agresywnych psów. Rodzeństwo młodych jeży w kojcu w ogrodzie na wiosnę. Æ Nigdy nie karmić jeża mlekiem, gdyż jeże nie trawią zawartej w nim laktozy. Jeże mleko zjedzą, ale potem będą ciężko chorować, co w efekcie tego często kończy się śmiercią w męczarniach. Æ Jeże nie roznoszą wścieklizny, więc jeśli zauważysz na kolcach jeża spienioną ślinę lub zauważysz jak jeż obrzuca się pienistą śliną, nie martw się - to jest normalny objaw u jeży, które w ten sposób reagują, gdy napotkają nowy dla nich zapach lub smak.
strona 5/5 Æ Jeże mogą mieć na sobie kleszcze lub pchły, ale te pasożyty nie przechodzą ani na człowieka, ani na zwierzęta domowe i żywią się wyłącznie na jeżach. Jeśli trafisz na pojedyncze kleszcze, można je usunąć pęsetą - jeśli jeż pozwoli. Przy większej ilości - zwłaszcza pcheł - można na skórę jeża na grzbiecie zastosować 2-3 kropelki Frontline, ale nie więcej, gdy jeż waży przynajmniej 400 G. Dawkując preparat, należy igły rozchylić, aby kropelki trafiły na skórę jeża. Jeż dokonujący samonamaszczenia. Uwaga: Jeże objęte są ochroną ścisłą i zabronione jest przetrzymywanie jeży bez uzasadnionego powodu oraz bez zezwolenia. Dlatego, jeśli ratowałeś jeża przez zimę, to na wiosnę jak tylko zajdą podane wyżej okoliczności, jeża należy niezwłocznie wypuścić do środowiska naturalnego. Zabronione jest sprzedawanie, darowanie lub przekazywanie jeży. Opracowanie i fotografie: Polskie Stowarzyszenie Ochrony Jeży Nasze Jeże Białystok, grudzień 2014 r. W przypadkach potrzeby przekazania jeży do opieki i rehabilitacji - kontaktować się z naszym ogólnopolskim Pogotowiem Jeżowym nr tel. 505-140-960 lub zgłaszać bezpośrednio do Opiekunów Jeży Polskiego Stowarzyszenia Ochrony Jeży Nasze Jeże albo do Ośrodków Rehabilitacji Zwierząt (wykaz znajduje się na stronie www.naszejeze.org).