OCENA ZRÓŻNICOWANIA W DOSTĘPNOŚCI DO NATURALNYCH TERENÓW ZIELENI W WARSZAWIE PRZY UŻYCIU STANDARDU SDNTZ Agata Winiarska, Gabriela Maksymiuk, Renata Giedych Wydział Ogrodnictwa, Biotechnologii i Architektury Krajobrazu, SGGW
Plan prezentacji Wprowadzenie naturalne tereny zieleni i ich korzyści Cel badań Metoda standard dostępnych naturalnych terenów zieleni Metoda 2 ujęcia badania dostępności Wyniki Podsumowanie i wnioski
WPROWADZENIE Naturalne tereny zieleni zapewniają wiele korzyści JAKOŚĆ ŻYCIA MIESZKAŃCÓW USŁUGI EKOSYSTEMÓW MIEJSCE WYPOCZYNKU KONTAKT Z NATURĄ PODTRZYMYWANIE PROCESÓW PRZYRODNICZYCH
WPROWADZENIE Naturalne tereny zieleni Za naturalne tereny zieleni uznaje się takie, w których ingerencja człowieka nie jest intensywna i przeważa wrażenie naturalności (Natural England, 2010), takie jak: lasy ekstensywnie użytkowane łąki tereny wodne i przywodne Wykorzystano dane z opracowania pt. Potencjał do kształtowania Zielonej Infrastruktury Warszawy NTZ stanowią 24,7% powierzchni Warszawy
CEL Cel badań Głównym celem badań była ocena dostępności naturalnych terenów zieleni (NTZ) w poszczególnych dzielnicach Warszawy (zgodnie z założeniami SDNTZ). Badanie miało na celu sprawdzenie stopnia realizacji standardu względem: zapewnienia 2 hektarów NTZ na 1000 mieszkańców oraz dostępu do różnej wielkości NTZ w odległości od miejsca zamieszkania
METODA SDNTZ standard dostępnych naturalnych terenów zieleni został opracowany w połowie lat 90-tych XX wieku w Wielkiej Brytanii nawiązuje do opracowanego w latach 30-tych przez National Playing Fields Association, tzw. standardu sześciu akrów (z ang. "six acre standard") nacelowany na umożliwienie mieszkańcom miast kontaktu z przyrodą zakłada, że każdy mieszkaniec powinien mieć dostęp do NTZ o różnej wielkości (od 2 ha do 500 ha), położonych w promieniu pomiędzy 300 m a 10 km od miejsca zamieszkania SDNTZ postrzegany jest obecnie jako jedno z istotnych narzędzi wdrażania koncepcji zielonej infrastruktury (Natural England 2010)
METODA Metoda badań Dostępność NTZ była badana pod względem ilościowym dla dwóch wskaźników: udziału NTZ na jednego mieszkańca oraz zasięgu obsługi terenów mieszkaniowych przez NTZ
Bemowo Białołęka Bielany Mokotów Ochota Praga Południe Praga Północ Rembertów Śródmieście Targówek Ursus Ursynów Wawer Wesoła Wilanów Włochy Wola Żoliborz WYNIKI Stopień realizacji zalecanego wskaźnika 2 hektarów NTZ na 1000 mieszkańców 1000% 100% 10% level of achievement of 2 ha of NGS per 1000 inhabitants reference level of the standard
WYNIKI NTZ > 2 ha zasięg 300 m Ok. 60% terenów mieszkaniowych w mieście nie ma dostępu Najlepsze wyniki zaobserwowano w północnych i południowowschodnich częściach miasta, głównie po prawej stronie Wisły Brak dostępu w dzielnicach Ursus i Włochy Bardzo ograniczona dostępność w pięciu kolejnych dzielnicach: Żoliborz, Targówek, Wola, Śródmieście i Mokotów
WYNIKI NTZ > 20 ha zasięg 2 km Ograniczony dostęp w południowozachodniej części miasta Ochota i Ursus odznaczają się całkowitym brakiem dostępu Włochy - jedynie 12% Na Bemowie, Woli i Mokotowie występują średnie wartości (45 do 53%) W siedmiu dzielnicach zaobserwowano maksymalny dostęp do NTZ
WYNIKI NTZ > 100 ha zasięg 5 km Poziom obsługi osiągnięty w większości miasta (ok. 90%) Najgorsza sytuacja w południowozachodniej części miasta Ursus i Włochy są całkowicie poza zasięgiem tylko 32% terenów mieszkaniowych na Ochocie 12 dzielnic ma całkowity dostęp do tej kategorii NTZ, kolejne 3 osiągnęły prawie maksymalny poziom
WYNIKI NTZ > 500 ha zasięg 10 km Najłatwiejszy do zapewnienia poziom dostępu do NTZ - 97% Ograniczony dostęp jedynie w Ursusie - 13% terenów zabudowy mieszkaniowej posiada dostęp do tej kategorii NTZ Na tak pozytywny wynik znaczący wpływ ma Wisła
WYNIKI Zróżnicowanie wyników na tle dzielnic Wesoła i Białołęka to dzielnice, w których uzyskano najlepsze wyniki dostępności do NTZ Najgorszą dostępnością we wszystkich 4 kategoriach wyróżnia się Ursus
WYNIKI Podsumowanie i wnioski Pomimo dużego udziału NTZ w ogólnej powierzchni miasta (24,7%), dostępność do nich na tle dzielnic jest zróżnicowana z powodu nierównomiernej dystrybucji przestrzennej. Mimo braku dostępu do NTZ w obszarach śródmiejskich, kontakt z naturą może być zapewniony w parkach, ogrodach działkowych i cmentarzach. Określenie w jakim stopniu formalne tereny zieleni mogą przyczynić się do poprawy dostępności NTZ wymaga dalszych badań. Proponuje się rozszerzenie zapisu polityki przestrzennej o dostęp do terenów naturalnych.
Dziękuję za uwagę