W mocy Bożego Ducha
ISSN 0239-801X Imprimatur 1073/18/A z dnia 8.11.2018 Kuria Metropolitalna Białostocka Spis 35 Roczników Studiów Teologicznych dostępny pod adresami: 1) www.studiateologiczne.pl; 2) www.archibial.pl Wydawca: Kuria Metropolitalna Białostocka, ul. Kościelna 1, 15-087 Białystok Tel. 85 665 24 00, faks 85 665 24 31 e-mail: kuria@bialystok.opoka.org.pl Adres Redakcji: Ks. A. Skreczko: ul. M. Kolbego 8, 15-174 Białystok, tel. 605 565 828, skreczko@opw.pl Ks. W. Turowski: Pl. Papieża Jana Pawła II 1, 18-400 Łomża, tel. 86 216 54 91, studiateologiczne@onet.eu Łomża 2018 ul. Sadowa 3, 18-400 Łomża tel.: +48 86 215 14 10, fax: +48 86 215 14 13 www.spesmedia.pl
STUDIA TEOLOGICZNE Białystok - Drohiczyn - Łomża 36 2018 W mocy Bożego Ducha
ZESPÓŁ REDAKCYJNY: Ks. prof. dr hab. Adam Skreczko redaktor naczelny Ks. dr Wojciech Turowski zastępca redaktora naczelnego Ks. dr hab. Stanisław Biały sekretarz Ks. prof. UwB dr hab. Andrzej Proniewski, Ks. prof. KUL dr hab. Tadeusz Syczewski, Ks. dr Jarosław Kotowski Rada naukowa: Ks. prof. dr hab. Detlev Domeyer (Dortmund, Niemcy), prof. dr hab. Boguslavas Gruževskis (UW Wilno, Litwa), Ks. prof. dr hab. Kazimierz Misiaszek (UKSW Warszawa), Ks. prof. dr hab. Wiesław Przygoda (KUL Lublin), Ks. prof. dr hab. Józef Stala (UPJPII Kraków), prof. Corina Villasana (UCAB, Caracas, Venezuela), Ks. prof. dr hab. Józef Zabielski (UwB Białystok), Ks. prof. dr hab. Josef Zmijewski (Fulda, Niemcy). Redaktorzy językowi: język angielski Ks. mgr lic. John Krupka język włoski Oria Ferraguti język rosyjski/białoruski Юpий Пobaйбa język niemiecki dr Kathrin Maier Redaktor statystyczny: Ks. Dariusz Tułowiecki (WSnR UKSW) Redaktorzy tematyczni: Filozofia Ks. dr hab. Piotr Mrzygłód (PWT Wrocław) Humanistyka Ks. dr hab. Stefan Radziszewski (WSH Radom) Nauki Społeczne Ks. dr Dariusz Tułowiecki (WSnR UKSW) Prawo Kanoniczne Ks. dr hab. Jarosław Sokołowski (UKSW Warszawa) Teologia Ks. dr Wojciech Turowski (WSD Łomża ) Lista recenzentów artykułów: Ks. prof. dr hab. Stanisław Dyk KUL Lublin dr Małgorzata Frąckiewicz UwB Białystok prof. dr hab. Boguslavas Gruževskis UW Wilno Litwa Ks. dr hab. Józef Łupiński prof. UKSW Warszawa Ks. prof. dr hab. Janusz Mariański KUL Lublin Ks. dr hab. Andrzej Najda prof. UKSW Warszawa Ks. dr hab. Andrzej Proniewski prof. UwB Białystok dr hab. Anastazja Seul prof. UZ Zielona Góra Ks. prof. dr hab. Marek Skierkowski UKSW Warszawa
Wprowadzenie W nowym roku duszpasterskim Kościół w Polsce pragnie skierować uwagę duszpasterzy i wiernych na pojęcie misji (zadań) osób ochrzczonych i bierzmowanych, działających w mocy Bożego Ducha. Aby być wiernym Duchowi Świętemu, którego otrzymaliśmy od Chrystusa, trzeba być aktywnym i odważnym w pełnieniu misji niesienia Ewangelii światu. Kościół XXI wieku będzie musiał być przesiąknięty Słowem Bożym, żyć w sposób dynamiczny łaską sakramentów, być otwarty na posłannictwo, szanować autentyczne charyzmaty i być świadomym faktu, że Jezus Chrystus jest naszym Panem i Nauczycielem, w którym przyszła pełnia objawienia. Obecny program duszpasterski adresowany jest przede wszystkim do osób ochrzczonych i bierzmowanych, a jego założenia są odpowiedzią na postulat papieża Franciszka, by uczynić Kościół na wskroś misyjnym. Człowiek wierzący to uczeń i misjonarz. Uczeń słucha i naśladuje, misjonarz jest świadkiem miłosnej obecności Boga w świecie. Wskazując na cel ewangelizacyjny tegorocznego programu warto podkreślić, że jako osoby obdarowane Duchem Świętym jesteśmy zobowiązani do poszukiwania i odkrywania sposobów dotarcia do tych, którzy osłabli na drodze wiary bądź ją utracili. Celem więc obecnego programu jest pobudzanie do czynnego zaangażowania w życie wspólnoty Kościoła oraz odpowiedzialnego uczestnictwa w jego misji. Wiąże się ona z wiernym wypełnianiem zadań wynikających z powołania i uczestnictwie w dziełach misyjnych i charytatywnych Kościoła. Duch Święty jest pierwszym architektem, inicjuje współpracę z człowiekiem, ale od nas zależy, czy zechcemy ją rozpocząć i na nią odpowiedzieć. Redakcja "Studiów Teologicznych.Białystok.Drohiczyn.Łomża", dziękując autorom artykułów aktualnego numeru Rocznika, pragnie jednocześnie zachęcić do przygotowania następnych opracowań związanych z tematem programu duszpasterskiego Kościoła w Polsce na lata 2019-2022. Jest nim zagadnienie: Eucharystia źródło, szczyt i misja Kościoła". Każdy rok nowego programu poświęconego Mszy św. będzie miał inne hasło, odmienny akcent według klucza przejętego z adhortacji Benedykta XVI Sacramentum caritatis": Eucharystia tajemnica wyznawana, tajemnica celebrowana oraz wezwanie do świętowania i apostolatu. 5
Nowy program duszpasterski będzie kontynuacją teoretycznej refleksji i praktycznych wskazań pastoralnych opartych na teologii sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego a więc chrzcie, bierzmowaniu i właśnie Eucharystii. Redakcja 6