Rewolucja odpadowa Wejście w życie nowej Ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminach, uchwalonej 1 lipca 2011, bez żadnej przesady nazywa się powszechnie rewolucją odpadową. Główny ciężar wdrożenia nowych przepisów poniosą samorządy, które staną się - podobnie jak w większości krajów sąsiednich - zarządcami strumieni odpadów powstających na terenie poszczególnych gmin. Czeka ich opracowanie nowych procedur, podział większych gmin na sektory, skalkulowanie wysokości i sposobu naliczania opłat, przeszkolenie urzędników, poinformowanie społeczności lokalnych oraz kosztowne inwestycje w infrastrukturę. NFOŚiGW dokłada starań, by jego oferta finansowego wsparcia jak najlepiej odpowiadała potrzebom samorządów we wszystkich aspektach gospodarki odpadami. Oferta NFOŚiGW w zakresie gospodarki odpadami Odpady komunalne o Rozwój systemów służących zagospodarowywaniu odpadów komunalnych o Selektywna zbiórka odpadów o Opracowanie wojewódzkich planów gospodarki odpadami o Zamykanie i rekultywacja składowisk Opady inne niż komunalne o Rozwój systemów gospodarowania odpadami (szczególnie: niebezpiecznymi) o Usuwanie wyrobów zawierających azbest Rekultywacja terenów zdegradowanych i likwidacja źródeł szczególnie negatywnego oddziaływania na środowisko o Bomby ekologiczne o Rekultywacja terenów zdegradowanych Dofinansowanie systemu recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji o Demontaż pojazdów wycofanych z eksploatacji o Zbieranie pojazdów wycofanych z eksploatacji (JST) o Inwestycje w zakresie demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji Współfinansowanie projektów PO IiŚ Edukacja i informacja Dobre praktyki
Oferta finansowa NFOŚiGW (środki krajowe) Gospodarowanie odpadami komunalnymi (Program 3.1) www.nfosigw.gov.pl/odpady-3-1 Część 1 - Rozwój systemów służących zagospodarowywaniu odpadów komunalnych (3.1.1) Przedmiot dofinansowania: Instalacje odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych Forma dofinansowania: Pożyczka na okres do 15 lat, wysokość do 75% kosztów kwalifikowanych, oprocentowanie 3,5% w skali roku, możliwość umorzenia 30%. Beneficjenci: JST, przedsiębiorcy Część 2 - Rozwój selektywnej zbiórki odpadów (3.1.2) Przedmiot dofinansowania: wzorcowe obiekty selektywnego gromadzenia odpadów Forma dofinansowania: Dotacje wys. do 60% kosztów kwalifikowanych Beneficjenci: przedsiębiorcy, JST Część 3 - Współfinansowanie opracowania wojewódzkich planów gospodarki odpadami lub ich aktualizacji (3.1.3) Przedmiot dofinansowania: Opracowanie dokumentacji WPGO Forma dofinansowania: Dotacja w wys. do 50% kosztów kwalifikowanych, nie więcej niż 200 tys. zł Beneficjenci: Samorząd województwa
Zamykanie i rekultywacja składowisk odpadów komunalnych (Program 3.2) www.nfosigw.gov.pl/odpady-3-2 Przedmiot dofinansowania: Realizacja zabiegów zmierzających do zamknięcia lub rekultywacji składowisk odpadów komunalnych Forma dofinansowania: 1) Dla podmiotów, które nie będą kontynuowały działalności związanej ze składowaniem odpadów komunalnych - dotacja w wys. do 50% kosztów kwalifikowanych, nie więcej niż 500 tys. zł/ha łącznej powierzchni zamykanych składowisk. 2) Dla pozostałych podmiotów pożyczka na okres do 15 lat, wysokość do 75% kosztów kwalifikowanych, oprocentowanie 3,5% w skali roku, możliwość umorzenia 30%. Beneficjenci: JST, ich związki oraz przedsiębiorcy Rodzaj naboru: ad.1 nabór ciągły, ad.2 nabór konkursowy Gospodarowanie odpadami innymi niż komunalne (Program 3.3) www.nfosigw.gov.pl/odpady-3-3 Część 1 Rozwój systemów gospodarowania odpadami innymi niż komunalne, w szczególności niebezpiecznymi Przedmiot dofinansowania: Instalacje służące zagospodarowaniu odpadów innych komunalne, w tym: osadów ściekowych, odpadów opakowaniowych lub niebezpiecznych. Forma dofinansowania: pożyczka na okres do 15 lat, wysokość do 75% kosztów kwalifikowanych, oprocentowanie 3,5% w skali roku, możliwość umorzenia 30%. Beneficjenci: JST, ich związki oraz przedsiębiorcy Część 2 Usuwanie wyrobów zawierających azbest Przedmiot dofinansowania: realizacja lokalnych planów usuwania azbestu Forma dofinansowania: Dotacja udzielana gminom przez wfośigw z udziałem środków udostępnionych przez NFOŚiGW Beneficjenci: pośredni wfośigw, końcowi JST (a w efekcie - osoby fizyczne) Rodzaj naboru: okresowe
Dofinansowanie systemu recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Program 3.4) www.nfosigw.gov.pl/odpady-3-4 Część 1 - Dofinansowanie demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji Przedmiot dofinansowania: Demontaż pojazdów Forma dofinansowania: Dotacja - dopłaty do legalnego demontażu pojazdów, w oparciu o sprawozdanie z działalności za rok poprzedni (500 zł/1 tonę pojazdu poddanego demontażowi) Beneficjenci: Przedsiębiorcy prowadzący stacje demontażu pojazdów Rodzaj naboru: Coroczne nabory Część 2 - Dofinansowanie zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji Przedmiot dofinansowania: Usuwanie wraków pojazdów przejętych przez JST, w szczególności porzuconych w miejscach publicznych Forma dofinansowania: dotacja, 4 tys. zł za każdy pojazd przejęty przez JST i przekazany do legalnej stacji demontażu Beneficjenci: Gminy i powiaty Rodzaj naboru: Coroczne nabory Część 3 - Dofinansowanie działań inwestycyjnych w zakresie demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz gospodarowania odpadami powstałymi w wyniku demontażu pojazdów. Przedmiot dofinansowania: Tworzenie nowych możliwości (stacji) demontażu pojazdów i instalacji przetwarzania oraz zagospodarowania odpadów powstałych w wyniku tego demontażu. Forma dofinansowania: pożyczka na okres do 15 lat, wysokość do 75% kosztów kwalifikowanych, oprocentowanie 1% w skali roku, z karencją do 1,5 roku. Beneficjenci: Przedsiębiorcy Rodzaj naboru: Ciągły
Rekultywacja terenów zdegradowanych i likwidacja źródeł szczególnie negatywnego oddziaływania na środowisko (Program 3.5) www.nfosigw.gov.pl/odpady-3-5 Część 1 - Przedsięwzięcia wskazane przez GIOŚ bomby ekologiczne Przedmiot dofinansowania: likwidacja tzw. bomb ekologicznych (wskazanych przez GIOŚ) Forma dofinansowania: 1) dotacja do 80% kosztów kwalifikowanych 2) pożyczka do 80% kosztów kwalifikowanych (z uwzględnieniem przepisów dot. pomocy publicznej) Beneficjenci: 1) JST i ich związki, w tym JST realizujące przedsięwzięcia w formie wykonania zastępczego, 2) podmioty publiczne działające w imieniu Skarbu Państwa, 3) przedsiębiorcy. Część 2 - Rekultywacja terenów zdegradowanych Przedmiot dofinansowania: zabiegi rekultywacyjne terenów zdegradowanych, w tym zdegradowanych przez przemysł Forma dofinansowania: pożyczka do 80% kosztów kwalifikowanych Beneficjenci: JST i ich związki, podmioty publiczne działające w imieniu Skarbu Państwa oraz przedsiębiorcy. Współfinansowanie projektów PO IiŚ (Program 3.6) www.nfosigw.gov.pl/odpady-3-6 Przedmiot dofinansowania: Finansowanie uzupełniające w celu realizacji projektów, które uzyskały dofinansowanie z Funduszu Spójności w ramach II osi priorytetowej PO IiŚ Forma dofinansowania: pożyczki Beneficjenci: wnioskodawcy i beneficjenci II osi priorytetowej PO IiŚ (ew. beneficjenci pośredni wfośigw)
Środki unijne NFOŚiGW, jako jedna z Instytucji Wdrażających, nadzoruje realizację i finansowanie kluczowych inwestycji z Funduszu Spójności w ramach II osi priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowsko (PO IiŚ) Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi. W ramach Działania 2.1 Kompleksowe przedsięwzięcia z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi ze szczególnym uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych, Fundusz przekazuje miliardy złotych m.in. na budowę instalacji do zagospodarowania lub przetwarzania odpadów. Dofinansowanie to kierowane jest dwutorowo: 1) Na projekty kluczowe, umieszczone na tzw. liście indykatywnej 2) Na projekty wyłonione w procedurze konkursowej w pięciu naborach wniosków przeprowadzonych przez NFOŚiGW w latach 2008-2011. Właśnie dziś 23 kwietnia, resort środowiska ogłasza, że dzięki przesunięciu środków zaoszczędzonych w innych działaniach POIiS, planowane jest ogłoszenie dodatkowego naboru wniosków w ramach Działania 2.1 Typ beneficjentów: 1) JST i ich związki, 2) Podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych JST Termin naboru: 4 czerwca - 20 sierpnia 2012 r. Budżet konkursu: 30 mln
Edukacja ekologiczna w zakresie gospodarki odpadami Aspekty gospodarki odpadami NFOŚiGW potraktował priorytetowo również w programie Edukacja ekologiczna. W 2012 roku realizowanych będzie w tym zakresie wiele projektów edukacyjnych (szkoleń, kampanii informacyjnych, konkursów etc.), które uzyskały dofinansowanie w ramach programu NFOŚiGW Edukacja ekologiczna w roku ubiegłym, zaś w tegorocznym naborze w ramach tego programu, dwie spośród pięciu kategorii tematycznych, dotyczą wyłącznie gospodarki odpadami: Sposoby wdrażania nowego modelu gospodarki odpadami komunalnymi; Zbieranie, segregacja i odzyskiwanie odpadów związanych z zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym; Celem ogólnym programu priorytetowego Edukacja ekologiczna jest podnoszenie poziomu świadomości ekologicznej i kształtowanie postaw ekologicznych społeczeństwa poprzez promowanie zasad zrównoważonego rozwoju. NFOŚiGW w ramach ogłoszonego właśnie I konkursu przeznacza środki na dofinansowanie przedsięwzięć w formie dotacji w łącznej wysokości 13 mln zł. Nabór wniosków trwa od 10 kwietnia i zakończy się 7 maja br. Szczegółowe warunki I naboru wniosków przedstawiają się w sposób następujący: I kategoria Tematyka: Sposoby wdrażania nowego modelu gospodarki odpadami komunalnymi Szkolenia, warsztaty Grupa celowa: służby samorządowe, specjalistyczne podmioty gospodarcze, specjalistyczne instytuty i jednostki szkoleniowe z wieloletnim dorobkiem Zasięg: co najmniej 3 województwa (preferowane szkolenia ogólnopolskie lub obejmujące kilka regionów gospodarowania odpadami) Alokacja środków 4 mln zł Seminaria, kongresy i konferencje
Grupa celowa: służby samorządowe, specjalistyczne podmioty gospodarcze, specjalistyczne instytuty i jednostki szkoleniowe z wieloletnim dorobkiem, przedstawiciele instytucji zaangażowanych w proces wdrażania nowego modelu gospodarki odpadami komunalnymi Zasięg: ogólnopolski lub międzynarodowy Alokacja środków 0,5 mln zł Konkursy i przedsięwzięcia upowszechniające wiedzę ekologiczną Grupa celowa: podmioty podejmujące działania mające na celu efektywne wdrażanie nowego modelu gospodarki odpadami Zasięg: co najmniej 3 województwa (preferowane ogólnopolskie lub obejmujące kilka regionów gospodarowania odpadami) Alokacja środków 1 mln zł Realizacja filmów, cyklicznych programów telewizyjnych i radiowych Grupa celowa: podmioty podejmujące działania mające na celu efektywne wdrażanie nowego modelu gospodarki odpadami, ogół społeczeństwa Zasięg: ogólnopolski (16 województw) Alokacja środków 1 mln zł II kategoria Tematyka: Zbieranie, segregacja i odzyskiwanie odpadów związanych z zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym Programy w zakresie aktywnej edukacji ekologicznej oraz kampanie informacyjno - edukacyjne Grupa celowa: ogół społeczeństwa, w tym duże sieci handlowe, organizacje społeczne Zasięg: co najmniej 3 województwa (preferowane ogólnopolskie lub obejmujące kilka regionów gospodarowania odpadami) Alokacja środków 2 mln zł
Dobre praktyki w gospodarowaniu odpadami By ułatwić wymianę opinii, pomysłów i doświadczeń, pomocnych przy wdrażaniu nowej Ustawy UPiCz, już w marcu 2011 roku Narodowy Fundusz powołał do życia Forum Dobre praktyki w gospodarce odpadami. www.odpady-dobre-praktyki.pl W comiesięcznych spotkaniach, oprócz przedstawicieli samorządów, izb gospodarczych, uczelni, organizacji pozarządowych, ministerstw i innych instytucji publicznych, biorą udział m.in. przedstawiciele władz tych nielicznych gmin, na terenie których zmiany w zarządzaniu odpadami wdrożono już w latach ubiegłych, realizując wolę mieszkańców wyrażoną w referendum. Ich doświadczenia są bezcenne u progu wprowadzania analogicznych zmian w skali całego kraju. W trakcie dziewięciu dotychczasowych spotkań omawiane były zagadnienia m.in.: wskaźników ekonomiczno-finansowych, nowego systemu opłat w gospodarowaniu odpadami komunalnymi, edukacji ekologicznej, segregacji i recyklingu, zagospodarowania osadów ściekowych, a ostatnio (30 marca) opracowywania wojewódzkich planów gospodarki odpadami. Tematem przewodnim najbliższego spotkania, zaplanowanego w tym tygodniu (26.04), będzie Segregacja i recykling odpadów komunalnych. Europejskie doświadczenia i polskie perspektywy. Forum ma charakter otwarty chętnych do wzięcia udziału prosimy o zgłaszanie chęci uczestnictwa za pośrednictwem strony internetowej (adres powyżej). Kontakt Zespół Prasowy Departament Komunikacji NFOŚiGW tel. (22) 45 90 557 rzecznik@nfosigw.gov.pl