Informator Prawno Ubezpieczeniowy Maj 2014 W BIE CYM NUMERZE: Wymagania ubezpieczycieli niezgodne z prawem Dodatkowe ubezpieczenia pojazdu Assistance doradzamy pomagamy informujemy
SPIS TREŒCI AKTUALNOŒCI ORZECZNICTWO str. 4 Wymagania ubezpieczycieli niezgodne z prawem Podwy szenie zadoœæuczynienia w postêpowaniu apelacyjnym Zadoœæuczynienie za naruszenie dóbr osobistych 350.000 z³otych odszkodowania Bezprawne stosowanie wysokich stawek op³at PROJEKTY, ZMIANY str. 4 Nowe za³o enia UOKiK PRAWO CO DNIA Bezpoœrednia likwidacja szkód Czy potrzebujemy kamerek w samochodzie? Szkody zagraniczne Czy rola s¹dów polubownych ulegnie zwiêkszeniu? Dodatkowe ubezpieczenia pojazdu - Assistance Oœwiadczenie o zdarzeniu drogowym Spada liczba skarg na dzia³anie ubezpieczycieli 20-letni termin przedawnienia w praktyce PROWADZONE SPRAWY str. 7 Odszkodowanie i zadoœæuczynienie za szkodê na osobie str. 2
AKTUALNOŒCI ORZECZNICTWO Wymagania ubezpieczycieli niezgodne z prawem Wyrok S¹du Apelacyjnego w Lublinie, sygn. akt: I ACa 686/13 S¹d rozpoznaj¹c sprawê ubezpieczonego, któremu skradziono auto, a ubezpieczyciel celem wyp³aty odszkodowania z autocasco za ¹da³ uprzedniego z³o enia oœwiadczenie o przeniesieniu prawa w³asnoœci skradzionego pojazdu na ubezpieczyciela, stwierdzi³, i jest to niezgodne z prawem. S¹d wskaza³, e taki zapis umowny nie ma mocy wi¹ ¹cej, a zatem nie zwalnia ubezpieczyciela od spe³nienia œwiadczenia w terminie. Niezgodne z prawem jest uwarunkowanie wypłaty odszkodowania od przeniesienia prawa własności skradzionego pojazdu na ubezpieczyciela. Podwy szenie zadoœæuczynienia w postêpowaniu apelacyjnym Wyrok S¹du Apelacyjnego we Wroc³awiu, sygn. akt: I ACa 316/14 S¹d apelacyjny, rozpoznaj¹c apelacjê rodziny zmar³ego tragicznie mê czyzny, podwy szy³ zadoœæuczynienie o niespe³na 130.000 z³otych. S¹d I instancji przyzna³ na rzecz rodziny zadoœæuczynienie w wysokoœci 60.000 z³otych, uznaj¹c, e zmar³y przyczyni³ siê do powstania szkody. W toku postêpowania rodzina wykaza³a, e mê czyzna nie przyczyni³ siê do powstania szkody, przez co s¹d zas¹dzi³ na ich rzecz dochodzone roszczenia. Zadoœæuczynienie za naruszenie dóbr osobistych Wyrok S¹du Okrêgowego w Piotrkowie Trybunalskim, sygn. akt: I C 1308/12 S¹d zas¹dzi³ od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego po 60.000 z³otych na rzecz rodziców tragicznie zmar³ej 16 lat temu dziewczyny. S¹d uzna³, e nastêpstwem zdarzenia by³o naruszenie dóbr osobistych rodziców i pomimo tego, e rodzice zmar³ej wyst¹pili z roszczeniami po 14 latach od dnia zdarzenia to i tak s¹d uzna³ zasadnoœæ zas¹dzenia na ich rzecz zadoœæuczynienia na podstawie art. 448 k.c. 350.000 z³otych odszkodowania Wyrok S¹du Apelacyjnego w Gdañsku z dnia 12.02.2014 r. S¹d Apelacyjny w Gdañsku utrzyma³ w mocy wyrok S¹du Okrêgowego, który zas¹dzi³ na rzecz poszkodowanego kwotê ³¹cznie niespe³na 350.000 z³otych zadoœæuczynienia i odszkodowania. Poszkodowany bra³ udzia³ w wypadku jako pasa er sprawc¹ by³ kierowca bêd¹cy w stanie nietrzeÿwoœci. Poszkodowany dozna³ 97% trwa³ego uszczerbku na zdrowiu. Pozwany ¹da³ ustalenia, e poszkodowany przyczyni³ siê do powstania szkody na poziomie 50%. S¹d po rozpoznaniu sprawy uzna³, e zachowanie siê poszkodowanego nie mo e prowadziæ do obni enia o po³owê zadoœæuczynienia, stwarzaj¹c niezgodne z zasadami doœwiadczenia yciowego mniemanie, e wina pij¹cego alkohol kierowcy samochodowego i wina z nim pij¹cego pasa era w razie wypadku jest jednakowa. Z tego te wzglêdu s¹d ustali³ przyczynienie na poziomie 30%. Pomimo upływu 14 lat od dnia zdarzenia, sąd uznał, że doszło do naruszenia dóbr osobistych rodziców i zasądził zadośćuczynienie za śmierć córki. Nie można przyjąć, że wina sprawcy wypadku i wina poszkodowanego jest jednakowa.
AKTUALNOŒCI Bezprawne stosowanie wysokich stawek op³at Wyrok S¹du Okrêgowego w Warszawie, Wyrok S¹du okrêgowego w Poznaniu S¹d uzna³, e ubezpieczyciel bezprawnie stosowa³ zbyt wysokie op³aty za zerwanie polis inwestycyjnych przed terminem, dlatego zas¹dzi³ w jednej sprawie zwrot 600.000 z³otych, a w drugiej sprawie zwrot niemal e 40.000 z³otych. Sprawy dotyczy³y kobiet, które zdecydowa³y siê na zerwanie polis inwestycyjnych przez co ubezpieczyciel pobra³ tytu³em kary 70% wp³aconych przez kobietê kwot. S¹d ustali³, e kara za zerwanie polisy nie jest œwiadczeniem g³ównym, ogólne warunki ubezpieczenia nie by³y indywidualnie uzgodnione, a op³ata likwidacyjna jest postanowieniem niedozwolonym i nie wi¹ e konsumenta. Stwierdzi³ te, e takie umowy ra ¹co naruszaj¹ interesy konsumenta i s¹ niezgodne z dobrymi obyczajami. Są uznał, że opłata likwidacyjna jest postanowieniem niedozwolonym i nie wiąże konsumenta, a takie umowy rażąco naruszają interesy konsumenta. PROJEKTY, ZMIANY Nowe za³o enia UOKiK Urz¹d Ochrony Konkurencji i Konsumentów za priorytet swej dzia³alnoœci w najbli szych miesi¹cach uzna³ szybsze reagowanie i eliminowanie praktyk godz¹cych w interesy konsumentów. Z tego te wzglêdu uproszczone maj¹ zostaæ procedury wewn¹trz UOKiK. Przy Urzêdzie ma te dzia³aæ Rada Doradcza, w sk³ad której wejd¹ eksperci z dziedziny ekonomii i prawa konkurencji. Jej g³ównym zadaniem bêdzie m.in. opiniowanie na zlecenie prezesa UOKiK podstawowych aktów prawnych z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów. str. 4
PRAWO CO DNIA Bezpoœrednia likwidacja szkód Od 01.06.2014 r. UNIQA TU S.A. wprowadzi³a bezpoœredni¹ likwidacjê szkód. To ju drugi obok PZU S.A. - ubezpieczyciel wprowadzaj¹cy ten sposób likwidacji. Ubezpieczyciele wskazuj¹, i ten sposób likwidacji szkód ma charakter powszechny, jednak wy³¹czeniem zastosowania bezpoœredniej likwidacji jest chocia by fakt, e w wypadku ucierpieli ludzie. PZU S.A. zapowiedzia³o, e je eli dojdzie do wprowadzenia przez PIU bezpoœredniej likwidacji szkód, zrezygnuje z w³asnego modelu i do³¹czy do modelu przedstawionego przez PIU. Przewodnicz¹cy Komisji Nadzoru Finansowego zadeklarowa³ poparcie dla decyzji o wdro eniu operacyjnego modelu bezpoœredniej likwidacji szkód. Tymczasem InterRisk i Compensa wyst¹pi³y do Ministerstwa Finansów, aby zweryfikowaæ czy PZU S.A. wdra aj¹c w³asny model bezpoœredniej likwidacji szkód nie naruszy³o prawa. Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego zadeklarował poparcie dla decyzji o wdrożeniu operacyjnego modelu bezpośredniej likwidacji szkód. Czy potrzebujemy kamerek w samochodzie? Eksperci zaznaczaj¹, e w przypadku w¹tpliwoœci co do okolicznoœci zdarzenia, nagranie z rejestratora zamontowanego w samochodzie mo e stanowiæ dowód przebiegu wypadku. Przepisy kodeksu postêpowania cywilnego nie zabraniaj¹ zawnioskowania takiego œrodka dowodowego. Nale y jednak mieæ na uwadze, e nagranie nie jest elementem zawsze bezwzglêdnie decyduj¹cym o tym, kto zawini³, i o zakoñczeniu likwidacji szkody i wyp³acie odszkodowania. Okazuje siê zatem, e w pewnych okolicznoœciach, je eli s¹ one w¹tpliwe, mo e to byæ dowód, który przyspieszy postêpowanie. Szkody zagraniczne Z roku na rok Polacy powoduj¹ wiêcej szkód zagranicznych. Wi¹ e siê to tak e z koniecznoœci¹ wyp³aty wy szych odszkodowañ na rzecz poszkodowanych. W Polsce bowiem œrednia wartoœæ szkody wynosi oko³o 6.000 z³otych, natomiast za granic¹ jest to oko³o 16.000 z³otych. Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych prowadzi postêpowanie zarówno w przypadku wyrz¹dzenia szkody przez kierowcê posiadaj¹cego ubezpieczenie OC jak i przez tych, którzy nie posiadaj¹ ubezpieczenia OC. Prezes PBUK zaznacza, e w Polsce oko³o 1% posiadaczy pojazdów nie posiada ubezpieczenia OC. Szkody zagraniczne wiążą się z koniecznością wypłaty wyższych odszkodowań. Czy rola s¹dów polubownych ulegnie zwiêkszeniu? W Polsce istniej¹ dwa s¹dy polubowne: przy Komisji Nadzoru Finansowego oraz przy Rzeczniku Ubezpieczonych. Œwiadomoœæ o mo liwoœci rozstrzygniêcia sprawy za pomoc¹ alternatywnych metod rozstrzygania sporów jest niewielka. Zalet¹ tego sposobu rozstrzygniêcia sporu s¹ chocia by ni sze koszty. Do obu s¹dów w ubieg³ym roku trafi³o ³¹cznie niespe³na 80 spraw ubezpieczeniowych. Eksperci zaznaczaj¹, e istnieje prawdopodobieñstwo zwiêkszenia roli s¹dów polubownych a to za spraw¹ koniecznoœci wprowadzenia regulacji dostosowuj¹cych polskie prawdo do przepisów unijnych. Nowe przepisy zak³adaj¹ upowszechnienie dostêpu wiedzy o alternatywnych metodach rozstrzygania sporów i u³atwienie do nich dostêpu.
PRAWO CO DNIA Dodatkowe ubezpieczenia pojazdu - Assistance Ubezpieczyciele zalecaj¹ wykupienie pakietu Assistance, który mo e uchroniæ nas od ponoszenia nieprzewidzianych, czêsto bardzo wysokich kosztów. Warto jednak zwróciæ uwagê na ograniczenia jakie s¹ przewidziane w umowach. I tak czêsto ubezpieczyciele uzale niaj¹ objêcie ochron¹ assistance pod warunkiem zawarcia ubezpieczenia OC lub AC, a tak e od wieku pojazdu. Spora czêœæ ubezpieczycieli sprzedaje ubezpieczenie na rok, a wiêc nie mo na wykupiæ ubezpieczenia tylko na czas wyjazdu. Czêsto te zdarza siê, e ochrona ubezpieczeniowa zaczyna dzia³aæ dopiero po pewnym czasie, np. po up³ywie 14 dni, a z danej us³ugi, np. z holowania mo na skorzystaæ tylko 3 razy w trakcie trwania ubezpieczenia. Du ym ograniczeniem jest tak e wy³¹czenie mo liwoœci skorzystania z us³ugi, je eli do zdarzenia dosz³o w promieniu 20 km od miejsca zamieszkania. Oœwiadczenie o zdarzeniu drogowym Gdy dojdzie do wypadku, w którym nie ucierpia³y adne osoby, a jedynie uszkodzeniu uleg³y pojazdy, przyjazd funkcjonariuszy Policji mo e siê wi¹zaæ z bardzo d³ugim oczekiwaniem. Z tego te wzglêdu nale y pamiêtaæ, e istnieje mo liwoœæ spisania wspólnego oœwiadczenia o zdarzeniu drogowym, którego zadaniem jest potwierdzenie okolicznoœci zdarzenia, w tym przede wszystkim wskazanie sprawcy zdarzenia. W oœwiadczeniu tym nale y wskazaæ uczestników zdarzenia (imiê, nazwisko, adres zamieszkania, numer telefonu, adres e-mail, serie i numer dowodu osobistego, numer PESEL oraz numer prawa jazdy), sprawcê szkody, jak dosz³o do zdarzenia i jakie szkody powsta³y na pojazdach, informacje dotycz¹ce pojazdów, które bra³y dzia³ w kolizji, m.in. marka i model, numer rejestracyjny. Czêsto pomocny okazuje siê tak e szkic sytuacyjny miejsca zdarzenia pokazuj¹cy ustawienie pojazdów przed i po kolizji, a tak e wykonanie zdjêæ miejsca zdarzenia i pojazdów uczestnicz¹cych w zdarzeniu. Ogólnie dostêpne s¹ tak e druki oœwiadczeñ, które w czasie stresu powypadkowego zapewni¹ zebranie niezbêdnych danych. Warto wykupić pakiet Assistance, który może uchronić od ponoszenia nieprzewidzianych, często bardzo wysokich kosztów. Gdy w wypadku nie ucierpiały żadne osoby, a jedynie uszkodzeniu uległy pojazdy, istnieje możliwość spisania wspólnego oświadczenia o zdarzeniu drogowym. Spada liczba skarg na dzia³anie ubezpieczycieli Przez pierwszy kwarta³ tego roku do Rzecznika Ubezpieczonych wp³ynê³o mniej skarg, ani eli w analogicznym okresie ubieg³ego roku. Eksperci zaznaczaj¹ jednak, e obni enie to wynika najprawdopodobniej z mniejszej iloœci zdarzeñ. Najliczniejsza grupa skarg odnosi³a siê do ubezpieczeñ komunikacyjnych niemal e 50% ogó³u skarg a w tym ubezpieczeñ OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Z raportu Rzecznika Ubezpieczonych wynika, i wzrasta liczba skarg dotycz¹cych ubezpieczeñ na ycie, w tym przede wszystkim ubezpieczeñ na ycie z ubezpieczeniowym funduszem kapita³owym. 20-letni termin przedawnienia w praktyce Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny nadal nie przyjmuje 20-letniego terminu przedawnienia roszczeñ ofiar wypadków spowodowanych przez nieustalonego sprawcê, pomimo tego, e w ubieg³ym roku S¹d Najwy szy potwierdzi³ taki termin przedawnienia roszczeñ. Eksperci podkreœlaj¹, e próby odczytania orzeczenia SN w sposób odmienny od jej sensu s¹ skazane na niepowodzenie. Z uwagi na tak¹ praktykê UFG, Rzecznik Ubezpieczonych postanowi³ rozwa yæ skierowanie wniosku do Ministra Finansów o zastosowanie ustawowych œrodków nadzoru. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny nadal nie przyjmuje 20-letniego terminu przedawnienia roszczeń ofi ar wypadków spowodowanych przez nieustalonego sprawcę.
PROWADZONE SPRAWY Odszkodowanie i zadoœæuczynienie za szkodê na osobie W kwietniu 2013 r. nasz klient uleg³ wypadkowi komunikacyjnemu, w nastêpstwie którego dozna³ otwartego z³amania koœci podudzia, ogólnych pot³uczeñ cia³a oraz urazu krêgos³upa. Poszkodowany podj¹³ decyzjê o przekazaniu sprawy w zakresie dochodzenia roszczeñ odszkodowawczych spó³ce specjalizuj¹cej siê dochodzeniem odszkodowañ. Powierzy³ prowadzenie sprawy XALTUM sp. z o.o. sp.k. XALTUM podjê³o siê analizy sprawy. Po ustaleniu podmiotu odpowiedzialnego za zdarzenie, zg³osi³o roszczenia do ubezpieczyciela sprawcy wypadku. XALTUM wskaza³o, e oprócz tego, e poszkodowany dozna³ szkody na osobie, z uwagi na fakt, e pozostaje na zwolnieniu lekarskim z ka dym miesi¹cem traci tak e dochód, a nadto ponosi koszty leczenia i wymaga pomocy osób trzecich. Ubezpieczyciel pierwotnie wyp³aci³ na rzecz poszkodowanego bezsporn¹ czêœæ zadoœæuczynienia w wysokoœci 15.000 z³otych. XALTUM zauwa aj¹c, e ubezpieczyciel zani y³ nale ne poszkodowanemu zadoœæuczynienie, z³o y³o odwo³anie w sprawie, zarzucaj¹c ra ¹ce zani enie zadoœæuczynienia oraz nie uwzglêdnienie przy ocenie rozmiaru krzywdy wszystkich okolicznoœci. Ubezpieczyciel po ponownym przeanalizowaniu sprawy dop³aci³ na rzecz poszkodowanego dalsz¹ kwotê zadoœæuczynienia w wysokoœci 16.000 z³otych. Na skutek działań XALTUM ubezpieczyciel do dnia dzisiejszego wypłacił na rzecz poszkodowanego łączną kwotę około 110.000 złotych. Z uwagi na fakt, że poszkodowany prowadzi nadal leczenie następstw wypadku, sprawa jest w toku. Na skutek podjêtych przez XALTUM dzia³añ ubezpieczyciel do dnia dzisiejszego wyp³aci³ na rzecz poszkodowanego ³¹czn¹ kwotê oko³o 110.000 z³otych, na któr¹ sk³ada siê zadoœæuczynienie, odszkodowanie tytu³em utraconych dochodów, kosztów leczenia, kosztów dojazdów oraz kosztów opieki osoby trzeciej. Z uwagi na fakt, e poszkodowany prowadzi nadal leczenie nastêpstw wypadku, sprawa jest w toku. str. 7
KONTAKT XALTUM spó³ka z ograniczon¹ odpowiedzialnoœci¹ spó³ka komandytowa ul. Wyspiañskiego 14/37, 60-750 Poznañ tel. 61 222 54 46, fax 61 222 40 91 biuro@xaltum.pl www.xaltum.pl NIP 7792388531, KRS 0000378622 S¹d Rejonowy Poznañ - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu VIII Wydzia³ Krajowego Rejestru S¹dowego Redakcja: Anna Jackowska, mail: anna.jackowska@xaltum.pl Niniejszy biuletyn stanowi informacjê dostarczan¹ bezp³atnie. Nie stanowi us³ugi doradztwa prawnego oraz nie powinien byæ podstaw¹ do podejmowania decyzji biznesowych.