grafiką (A4) Fotografia kol. 1,5 str/min 0,7 str/min 0,7 str/min 0,5 str/min (10x15cm) Papier foto plików ze sobą będzie się odbywało za pomocą napisanego programu w środowisku Borland Delphi 7 pobranego w wersji Trial (ograniczonego czasowo) ze strony producenta www.borland.com. Pisanie programu oraz testowanie odbywało się na komputerze PC Athlon 1,33 Ghz,256 SDRAM, 40 GB HDD, GEFORCE 2 MX 400 64 MB. System jaki był zainstalowany na komputerze to Windows XP Professional wraz z dodatkami Service Pack 1 i 2. Napisana aplikacja na wyżej wymienionym sprzęcie chodziła stabilnie bez jakichkolwiek problemów lub błędów. Jako pierwszy testowano obraz o nazwie zapisany w pliku bitmapy w rozdzielczości 1024 x768 w 24 bitowej palecie barw. Plik ten wydrukowano na dwóch kolorowych drukarkach HP 870Cxi oraz HP DeskJet 5150. Wydruki powstały na papierze HP Premium Plus Photo z powłoką pęczniejącą oraz zwykłym papierze International Paper Pol Speed z Kwidzynia o gramaturze 80 g/m² jako drugi obrazek. Przygotowane wydruki zostały następnie ze skanowane skanerem firmy Pustek Optic Pro 9636T do postaci bitmap. Następnie obrazy poddano obróbce programem Irfran View w wersji 3.95 pobranego ze strony producenta http://www.irfanview.com w celu przycięcia i przeskalowania obrazu do rozdzielczości i rozmiaru pliku oryginalnego. Powstałe w ten sposób cztery nowe obrazy zapisano przydzielając im poszczególne nazwy. A następnie badano stworzonym programem analiza obrazu. Wyniki badań są to zrzuty ekranu tzw( print screen) robione za pomocą klawisza ctrl + print scrn w środowisku Windows Xp, zapisane w postaci bitmapy. 53
Rozdział. 8 Badania i Wnioski z otrzymanych wydruków i doświadczeń. Badania wykonane na drukarce HP 870Cxi: Wzorzec obrazu testowego. Wydruk z drukarki HP 870Cxi na papierze zwykłym (po lewej) i fotograficznym (po prawej). luminacji (jasności) otrzymanych wydruków. 54
Wykresy luminacji otrzymane z porównania obrazu wydrukowanego na drukarce HP 870Cxi na papierze zwykłym (po lewej) i na papierze fotograficznym (po prawej) do obrazu wzorcowego. Powyższe przykłady wydruków otrzymanych na tej samej drukarce HP 870Cxi dość znacznie różnią się między sobą. Wydruk zrobiony na zwykłym papierze jest w końcowym efekcie znacznie bardziej zaciemniony i zaczerniony, od drugiej kopii wykonanej na papierze fotograficznym, dlatego drukowanie zdjęć ma bardzo duże znaczenie na jakim rodzaju nośnika będziemy wykonywali druk. Wykresy te sporządzone zostały za pomocą przygotowanego specjalnie do tego celu programu o nazwie Analiza obrazu. Program ten miedzy innymi porównuje obraz wzorcowy z obrazem kopii i wylicza dla obu wykres luminacji. Widoczny kolor czarny odnosi się do obrazu testowanego (kopii), a linia niebieska daje pogląd o tym jak wygląda to w przypadku obrazu wzorcowego (oryginału). Im bardziej wykres czarny (kopii) przesunięty jest do strony lewej, tym obraz jest ciemniejszy, przypadek odwrotny spowoduje rozjaśnienie obrazu. W przypadku papieru zwykłego przesunięcie to jest mocno widoczne zarówno na prezentowanym wydruku, jak i na wykresie widma luminacji. Wydruk kopii na papierze fotograficznym jest bliższy oryginałowi i stanowi mniejsze przesuniecie widma luminacji (jasności) co oryginału, dając tym samym efekt mniejszego zaciemnienia obrazu. Widmo koloru czerwonego papier zwykły (po lewej) i fotograficzny (po prawej). 55
Widmo koloru zielonego papier zwykły (po lewej) i fotograficzny (po prawej). Widmo koloru niebieskiego papier zwykły (po lewej) i fotograficzny (po prawej). Również w przypadku analizy odwzorowania poszczególnych składowych koloru RGB różnice przesunięcia względem oryginału są zarówno w jednym obrazie kopii jak i drugim dość małe dla składowych kolorów zielonego i niebieskiego. Wyjątek stanowi widmo koloru czerwonego które to zarówno w jednym jaki i drugim przypadku kopii znacznie odbiega od wzorca, powodując słabe odwzorowanie tej barwy. Faktem jest że kolory dla papieru fotograficznego,są znacznie żywsze i zdecydowanie wierniej oddają treść, jaką niesie ze sobą oryginał, podczas gdy zwykły papier daje tylko zgrubne wyobrażenie o tym jak obraz faktycznie może wyglądać. Badania wykonane na drukarce DeskJet 5150: Wzorzec obrazu testowego. 56
Wydruk z drukarki HP DeskJet 5150 na papierze zwykłym (po lewej) i fotograficznym (po prawej). luminacji (jasności) otrzymanych wydruków. Wykresy luminacji otrzymane z porównania obrazu wydrukowanego na drukarce HP DeskJet 5150 na papierze zwykłym (po lewej) i na papierze fotograficznym (po prawej) do obrazu wzorcowego. Jak widać na powyższych przykładach również i w tym przypadku wydruk otrzymany z tej samej drukarki może znacząco różnić się w zależności od zastosowanego rodzaju papieru, na jakim drukujemy. Obraz uzyskany na papierze zwykłym jest zdecydowanie rozjaśniony, co widać zarówno na wydruku, jak i na wykresie luminacji (jasności), jako znaczne przesunięcie w prawo. Natomiast w przypadku papieru fotograficznego wydruk jest lekko zaciemniony co obrazuje nieznaczne przesunięcie w lewo. Spowodowane jest to jest użyciem papieru fotograficznego którego który zupełnie inaczej absorbuje tusz. W tym wypadku widać od razu, że jakość odwzorowania jest zdecydowanie lepsza od papieru zwykłego, a wykres widma luminacji jest zdecydowanie bardziej zgodny z oryginałem. Widmo koloru czerwonego papier zwykły (po lewej) i lepszy (po prawej). 57
Widmo koloru zielonego papier zwykły (po lewej) i lepszy (po prawej). Widmo koloru niebieskiego papier zwykły (po lewej) i lepszy (po prawej). Również w przypadku analizy odwzorowania poszczególnych składowych koloru RGB różnice są bardzo widoczne. Kolory dla papieru fotograficznego są znacznie żywsze i zdecydowanie wierniej oddają treść, jaką przenosi oryginał. Podczas gdy zwykły papier znacznie rozjaśnia poszczególne składowe RGB, dając w końcowym efekcie mylne wrażenie o wyglądzie obrazu. Tabelka 9 Wyniki wartości średnich pikseli w obrazie. Nazwa pliku 870zw.bmp 870le.bmp 5150zw.bmp 5150le.bmp Rozdzielczość badanego pliku Badane wartości Luminancja Kolor czerwony Kolor zielony Kolor niebieski średnia(pikseli) 118,6752 134,2545 114,561 98,9761 średnia(pikseli) 98,676 105,9731 95,1529 97,834 średnia(pikseli) 105,2768 117,3616 100,8262 96,5123 średnia(pikseli) 150,4339 160,1775 144,4453 155,6975 średnia(pikseli) 117,14 141,0691 104,4933 119,5893 Wartości średnie pikseli przedstawione w tabeli 10 odnoszą się do uśrednionej wartości składowych jasności oraz poszczególnych kolorów RGB znajdujących się w obrazie. Tabela wykazuje przy tym i im bardziej wartości zbliżone do wartości średnich wzorcowego obrazka (oryginału) tym lepsze odwzorowanie danej barwy lub jasności w danej kopii wydrukowanego obrazu. 58
Tabela 10 przedstawia parametry porównania wydruków kopii w stosunku do obrazu wzorcowego (oryginału). plików por z 870zw.bmp por z 870le.bmp por z5150zw.bmp por z 5150le.bmp Rozdzielczości plików Badane wartości porównania luminancji koloru czerwonego koloru zielonego koloru niebieskiego średnia 23,16 30,92 20,89 14,44 Ostęp sygnał / szum (db) 13,09 10,05 13,06 15,87 (%) 4,91 9,89 4,94 2,59 (wart) 588,08 1419,17 549,85 320,57 Błąd bezwzględny 16409231 23866238 15971953 10899413 średnia 16,40 20,29 15,45 11,13 Ostęp sygnał / szum (db) 16,27 13,95 16,03 18,16 (%) 2,36 4,02 2,5 1,53 (wart) 320,82 695,66 314,66 192,85 Błąd bezwzględny 11536448 15500448 11699291 8296827 średnia 33,21 26,77 31,77 57,45 Ostęp sygnał / szum (db) 13,21 15,72 13,03 8,28 (%) 4,77 2,68 4,98 14,85 (wart) 1227,57 817,06 1173,52 4076,74 Błąd bezwzględny 25530,96 20601527 24535597 44730381 średnia 13,58 10,20 13,37 23,52 Ostęp sygnał / szum (db) 20,94 22,96 17,32 13,63 (%) 0,81 0,51 1,86 4,33 (wart) 139,18 131,49 261,79 780,67 Błąd bezwzględny 7495203 7570250 10061379 18045797 Pierwszym z przedstawionych parametrów jest to uśredniona wartość pikseli przy porównaniu między wzorem wydruku a jego kopią. 59
Druga z przedstawionych wartości odstęp sygnał/szum odwzorowuje wyniki, jakie występują miedzy faktycznym sygnałem badanym a różnymi zakłóceniami z innych urządzeń, im ten parametr wyższy tym lepiej dla badanego obrazu. Dwa następne badane parametry błąd średnio i błąd wartościowy odnoszą się do jakości odwzorowania kopii względem oryginału, im ten parametr jest mniejszy tym lepsze odwzorowanie poszczególnych składowych barw RGB i jasności. Ostatni z przedstawionych parametrów w tabeli to błąd bezwzględny liczący bezwzględną różnice w porównywanych pikselach, wartości wyższe tego parametru gorzej odwzorowują jakość druku. Obserwacje i wnioski: Z zamieszczonych powyżej wyników badań zaobserwować można że przypadku porównania wydruków wykonanych na drukarce HP 870cxi w stosunku do oryginalnego obrazka zarówno luminacji jak i poszczególnych składowych kolorów czerwonego, zielonego i niebieskiego badania wykazują sporą tendencję do przesunięcia wartości składowych kolorów w prawo co odznacza się przyciemnieniem drukowanego obrazu. Wyraźnie można zaobserwować zwiększoną dawkę niebieskiego koloru w stosunku do reszty. Nośnikiem druku tego rysunku była zwykła kartka która dość słabo absorbuje tusz mogąc nie zostawiać pożądanych kolorów bądź dawać znacznie ciemniejsze wydruki. Pod to powłoka zwykłego papieru przy dużej ilości zmieszanego atramentu może dawać znacznie więcej nie pożądanych kolorów. Możemy z wykresów zauważyć zmniejszony poziom jasności oraz zwiększony poziom koloru niebieskiego. Drugi rozpatrywany przypadek to wydruk przeprowadzony na tej samej drukarce. Wyjątkiem był inny rodzaj nośnika jaki użyty został do druku a był nim papier fotograficzny HP Premium Plus Photo który wyraźnie poprawił jakość drukowanego obrazu niwelując przy tym zwiększoną ilość koloru niebieskiego na rzecz trochę bardziej zwiększonego i bardziej intensywnego czerwonego. Na rozpatrywanym obrazie także wszystkie przesunięcia jakie występują są skierowane w prawą stronę co pozwala stwierdzić na lekkie przyciemnienie drukowanego obrazu. Trzeci z drukowanych obrazów wykonywany był na drukarce HP DeskJet 5150 która jest typowo przystosowana do drukowania zdjęć na odpowiednim papierze fotograficznym. Pierwszy z wydruków został znacznie rozjaśniony na zwykłym papierze co widać po przesunięciu widm w lewą stronę, co objawia się znacznym rozjaśnieniem obrazu. Wszystkie z wydrukowanych kolorów zostały znacznie rozjaśnione dając w efekcie sporo jaśniejszy wydruk. Czwarty z testowanych wydruków został również zrobiony na drukarce HP DeskJet 5150. Jako nośnik druku użyto papier HP Premium Plus Photo, co dało w efekcie bardzo ładny obraz. Ciekawostką jest ze luminacja (jasność) obrazu uległa nieznacznemu przyciemnieniu oraz badany kolor zielony. Natomiast dwa pozostałe badane kolory czerwony i niebieski uległy nieznacznemu rozjaśnieniu. Drukarka HP 870Cxi dość słabo odwzorowuje za pomocą druku kolory niebieski i czerwony dając przy ich tonalnemu mieszaniu różną postać wynikową w zależności od rodzaju nośnika druku. Faktem jest ze obydwie porównywane kopie obrazu zarówno na zwykłym papierze jak i na fotograficznym nie wiele od siebie odbiegają pod względem badanych parametrów. Drukarka ta bowiem nie jest przystosowana do drukowania zdjęć fotograficznych. Ponadto zauważyłem nie stosując 60
się do ustawienia na jakim nośniku druku będziemy drukować nasze efekty mogą być znacznie lepsze i na zwykłym papierze, lecz nośnik ten będzie bardzo mocno nasączony tuszem co sprowadza się do jego małej odporności na uszkodzenia mechaniczne, takie jak zarysowania, zagięcia, zadrapania. Zwykły papier nie jest przystosowany do drukowania na nim zdjęć, chcąc na nim drukować musimy być przygotowani na słabą jakość oraz pofalowanie kartki zbyt mocno nasiąkniętej tuszem. Druga z prezentowanych drukarek DeskJet 5150 to zdecydowanie młodszy model produkowany w 2003 roku i przystosowany przez producenta do drukowania na wielu różnych nośnikach druku. Ponad to posiada możliwość większej programowej ingerencji w poszczególne technologie takie jak PhotoRet III redukcja efektu czerwonych oczu itd. Drukarka ta umożliwia doskonałe wydruki zdjęć, ale jak widać z wykonanych badań tylko przy zastosowaniu odpowiedniego nośnika druku jakim jest papier fotograficzny. Ponad to urządzenie ma możliwość drukować jeszcze lepiej w pełni wykorzystując najnowsze technologie którymi dysponuje w połączeniu ze specjalnym tuszem do drukowania zdjęć oraz specjalnym zalecanym papierem fotograficznym. Jednak znacznie dużo gorzej odwzorowuje barwy od drukarki 870Cxi w stosunku do użytego zwykłego papieru jako nośnika. Dlatego bardzo ważne jest zastanowienie się nad tym co i jak często będziemy drukować na swoim zakupionym urządzeniu. Ważną również sprawę gra tu rola tuszy które w starszej drukarce są dwa razy większe a przy tym koszty zakupu są zbliżone. Innym ważnym aspektem dotyczącym w drukowania w dzisiejszych czasach jest wymiana bądź to tak popularna regeneracja tuszy ich zamiennikami. Przede wszystkim kupując jakąkolwiek drukarkę, po skończeniu oryginalnych tuszy, starajmy się nie inwestować w tzw. zamienniki. Często przez stosowanie zamiennych tuszy mogą powstawać wycieki, zatykanie się dysz może też pojawiać efekt smug na wydrukach czy zlewanie się kolorów. Należy więc wybierać tylko oryginalne podzespoły i wkłady zalecane przez producenta. Wyniki badań oraz wnioski wyciągnięte z wykonanych wydruków testowych opublikowane są pod adresem: www.republika.pl/badania2005/index.html Strona jest jeszcze w fazie testowej i do pobrania jest tylko program Nie wiem dopisujemy jakimi procedurami i wzorami zostało to badane w programie?? dobrze to będzie wyglądało w pracy?? 61