PODSUMOWANIE KADENCJI PREZESA UKE

+ PODSUMOWANIE KADENCJI PREZESA UKE w zakresie rynku usług pocztowych 2006-2011 Warszawa, kwiecień 2011 r.

1. Rynek usług poczotwych w latach 2006-2011... 5 2. Cele strategiczne Prezesa UKE... 5 2.1. Mamy wybór... 5 2.2. Dostęp do usług pocztowych jest łatwiejszy... 7 2.3. Stoimy na straŝy interesów uŝytkowników usług pocztowych... 9 3. Nasza propozycja Prawa pocztowego...13 4. Plan działań na lata 2011-2015...13 4.1. Ochrona konsumentów...14 4.2. Price cap regulacja cen...14 4.3. Gwarancja świadczenia usługi powszechnej...14 5. Zakończenie...14 2

Koniec mojej kadencji przypada na waŝny okres kształtowania się rynku pocztowego Wspólnoty jednego z głównych elementów rynku wewnętrznego usług. Sektor pocztowy znalazł się w momencie przełomowym, jakim jest jego pełne otwarcie na konkurencję, które nastąpiło w większości krajów z początkiem 2011 r. Niestety mimo licznych postulatów regulatora za jak najszybszym wdroŝeniem nowych przepisów, Polska skorzystała z moŝliwości przesunięcia terminu liberalizacji tego sektora gospodarki o dalsze dwa lata. Jak wielokrotnie podkreślałam, proces liberalizacji sektora pocztowego określony w Dyrektywach pocztowych Unii Europejskiej oraz przeobraŝenia regulacyjne będą miały znaczący wpływ na dalszy rozwój rynku usług pocztowych w Polsce. Dyrektywa pocztowa przyznaje organom regulacyjnym wiele uprawnień i jednocześnie nakłada szereg obowiązków. Stosownie do ustanowionych dyrektyw organy regulacyjne są odpowiedzialne za harmonijny rozwój sektora pocztowego, eliminowanie barier wejścia na rynek i stymulowanie konkurencyjności. Nadto organy regulacyjne winne dbać, aby sektor pocztowy zapewniał usługi wysokiej jakości i spełniał oczekiwania konsumentów, a tworzone regulacje wzmacniały ich prawa. Spełnienie tych wymogów nie będzie jednak moŝliwe bez silnego, niezaleŝnego funkcjonalnie krajowego organu regulacyjnego i wypracowania mechanizmów sprawnej, efektywnej współpracy z operatorami i organizacjami działającymi w sektorze pocztowym. Zdaniem Prezesa UKE implementacja III Dyrektywy pocztowej do krajowego porządku prawnego wymaga szerokiego zakresu zmian regulacyjnych w stosunku do obowiązującego Prawa pocztowego. W trakcie pięcioletniego okresu działalności, w ramach dbałości o interesy konsumentów oraz dąŝąc do zapewnienia rozwoju uczciwej konkurencji na rynku, podejmowałam szereg działań wynikających z przyznanych regulatorowi uprawnień. Mój urząd prowadził kontrole operatora świadczącego powszechne usługi pocztowe w zakresie przystosowania placówek pocztowych do obsługi osób niepełnosprawnych i bezpieczeństwa obrotu pocztowego. Podejmowane były równieŝ kontrole operatorów pocztowych w celu wyeliminowania z rynku podmiotów niestosujących obowiązujących reguł rynkowych. W celu zagwarantowania wysokiej jakości usług prowadziliśmy takŝe badania jakości powszechnych usług pocztowych w zakresie wskaźnika terminowości doręczeń przesyłek listowych nierejestrowanych i paczek pocztowych. Ponadto od 2007 r. w ramach przyznanych nowych uprawnień, skorzystałam z prawa do zgłaszania sprzeciwu wobec przedłoŝonego projektu regulaminu oraz cennika powszechnych usług pocztowych w sytuacji, gdy przedłoŝone projekty były sprzeczne z przepisami ustawy lub naruszałyby prawa podmiotów korzystających z tych usług. Mając na uwadze faktyczną sytuację na rynku usług pocztowych i determinujące ją otoczenie prawne (Prawo pocztowe i III Dyrektywa pocztowa) uwaŝam, iŝ celem strategicznym działania regulatora powinno być zapewnienie operatorom pocztowym warunków do uczciwego konkurowania, a konsumentom dostępu do usług pocztowych o wysokiej niezawodności i przystępnych cenach. Niewątpliwym jednakŝe wyzwaniem dla organu regulacyjnego pozostaje znalezienie najlepszych rozwiązań w zakresie zapewnienia stabilności świadczenia usług powszechnych przez operatora publicznego. Przez szereg lat operator publiczny korzystał z szerokiego monopolu na swoje usługi, który dawał mu stosowną rekompensatę w zamian za wywiązywanie się z obowiązku świadczenia usług na 3

terytorium całego kraju po przystępnych cenach. Aktualnie istnienie monopoli krajowych stoi w sprzeczności z wizją jednolitego rynku Unii Europejskiej. Reasumując, jednym z kluczowych zadań Prezesa UKE w następnej kadencji powinna być dbałość o rozwój konkurencyjności poprzez udział we właściwym wdroŝeniu postanowień III Dyrektywy pocztowej oraz pomoc operatorom, w tym operatorowi świadczącemu usługi powszechne (Poczcie Polskiej SA), w harmonijnym przejściu transformacji rynku pocztowego. Trwające od 2009 roku prace nad projektem nowego Prawa pocztowego stały się okazją do uporządkowania wielu podstawowych zagadnień związanych z funkcjonowaniem rynku usług pocztowych. Stąd teŝ aktywny udział regulatora i UKE w pracach związanych z opracowywaniem projektu nowego Prawa pocztowego Anna StreŜyńska Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej 4

1. Rynek usług pocztowych w latach 2006-2011 Polski rynek pocztowy od kilku lat funkcjonuje w warunkach bardzo powolnej liberalizacji. Z jednej strony zmniejsza się obszar usług zastrzeŝonych dla operatora publicznego, którym jest Poczta Polska SA, a z drugiej nieznacznie zwiększa się konkurencja na rynku. Choć pełna liberalizacja rynku nastąpi dopiero w 2013 roku, juŝ teraz następują niewielkie zmiany: na koniec 2010 1 roku wartość polskiego rynku usług pocztowych wyniosła 5,7 mld zł, dla porównania w roku 2006 było to 5,5 mld zł, wartość segmentu przesyłek z korespondencją osiągnęła 3,9 mld zł, wartość segmentu paczek i innych usług umownych wyniosła 1,5 mld zł, wartość segmentu przesyłek reklamowych osiągnęła 0,2 mld zł, wartość segmentu druków bezadresowych wyniosła 0,1 mld zł. 2. Cele strategiczne Prezesa UKE Prezes UKE wielokrotnie opowiadał się za jak najszybszym wdroŝeniem przepisów III Dyrektywy pocztowej. Polska, decyzją rządu, skorzystała jednak z moŝliwości przesunięcia terminu pełnego otwarcia rynku pocztowego do 2013 roku. Wraz z przesunięciem tego terminu wizja wolnego i konkurencyjnego rynku oddaliła się. Naszym zdaniem jest jednak w dalszym ciągu jedyną szansą na zdynamizowanie sektora pocztowego. Głównym celem strategii regulacyjnej dla usług pocztowych jest przygotowanie rynku pocztowego do pełnej liberalizacji poprzez: stworzenie warunków do jego harmonijnego rozwoju, wprowadzenie zasad wolnej, uczciwej konkurencji, zapewnienie sprawnej organizacji rynku, gwarantującej świadczenie usługi powszechnej na wysokim poziomie, po przystępnej cenie oraz wysoki poziom zadowolenia konsumentów z usług pocztowych. 2.1. Mamy wybór Systematycznie przybywa podmiotów, które prowadzą działalność pocztową. W 2006 roku, poza Pocztą Polską SA, do rejestru operatorów pocztowych było wpisanych 157 operatorów. Na koniec 2010 roku liczba niepublicznych operatorów pocztowych wyniosła 246, co oznacza wzrost w stosunku do roku 2006 o 55%. Większość operatorów prowadzi swoją działalność lokalnie i specjalizuje się w wybranych usługach, najczęściej kurierskich i ekspresowych. 1 Dane za 2010 r. mają charakter szacunkowy. Pochodzą ze sprawozdań z działalności pocztowej w 2010 r. złoŝonych przez Pocztę Polską S.A. oraz 100 operatorów pocztowych prowadzących działalność na podstawie wpisu do rejestru. W tej liczbie operatorów znajduje się 15 operatorów niepublicznych, którzy w 2009 r. wygenerowali 96,57% wolumenu przesyłek i 96,25% wartości przychodów (pomijając druki bezadresowe). 5

Szczególnie widoczne są zmiany w segmencie rynku paczek pocztowych i innych usług umownych, gdzie w 2010 roku udział operatorów niepublicznych w ogólnej liczbie przesyłek wyniósł 46,9% (w roku 2009-38,6%). Poczta Polska posiada więc niewiele ponad połowę udziałów w tym segmencie rynku pocztowego. Wykres 1. Liczba zarejestrowanych operatorów pocztowych w latach 2005-2010 250 246 200 209 150 157 164 182 100 113 50 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Źródło: Opracowanie własne UKE. 6

Rysunek 1. Liczba działających operatorów niepublicznych zarejestrowanych w poszczególnych województwach w 2010 r. 5 7 9 4 5 1 61 1 17 2 10 10 2 5 6 3 Źródło: Opracowanie własne UKE. Województwami o największej liczbie zarejestrowanych i działających operatorów niepublicznych 2 są województwa mazowieckie oraz dolnośląskie. Najmniej konkurencyjne są natomiast województwa: podlaskie, warmińsko-mazurskie opolskie, świętokrzyskie i podkarpackie. 2.2. Dostęp do usług pocztowych jest łatwiejszy Na koniec 2010 roku w całym kraju działało prawie 11 tys. placówek obsługujących klientów (łącznie operatorów niepublicznych i operatora publicznego). Okres ostatnich pięciu lat to dynamiczny rozwój sieci placówek operatorów niepublicznych. 2 Dane o liczbie działających operatorów niepublicznych na podstawie 148 sprawozdań z działalności pocztowej w 2010 r. złoŝonych przez niepublicznych operatorów pocztowych. 7

Na koniec 2010 roku operatorzy ci posiadali 2482 placówek, co oznacza ponad 2-krotny wzrost w stosunku do roku 2006. Wzrost liczby placówek operatorów znacząco wpływa na poprawę dostępności do usług pocztowych. Wykres 2. Liczba placówek Poczty Polskiej oraz operatorów niepublicznych w latach 2006 2010 12000 10000 8000 6000 8553 8692 8489 8378 8365 4000 2000 0 1172 1543 1467 2398 2482 2006 2007 2008 2009 2010 Operatorzy niepubliczni Poczta Polska Źródło: Opracowanie własne UKE. 8

Wykres 3. Liczba mieszkańców przypadających na 1 placówkę operatorów pocztowych w latach 2006-2010 4 000 3 925 3 828 3 750 3 726 3 538 3 521 3 500 3 250 3 000 2006 2007 2008 2009 2010 Źródło: Opracowanie własne UKE. Największą dostępność placówek operatorów pocztowych mają konsumenci z województwa lubuskiego, podlaskiego, warmińsko mazurskiego oraz zachodniopomorskiego. 2.3. Stoimy na straŝy interesów uŝytkowników usług pocztowych Monitorujemy jakość usług pocztowych Corocznie prowadzone są przez UKE badania terminowości doręczeń przesyłek Poczty Polskiej SA. Wyniki prowadzonych przez UKE w 2008 roku badań stały się podstawą decyzji Prezesa UOKIK o nałoŝeniu na operatora publicznego kary pienięŝnej (6,6 mln zł). Niedopełnianie obowiązków w zakresie zachowania wskaźników terminowości doręczeń przesyłek w obrocie krajowym zostało bowiem uznane przez Prezesa UOKiK za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. W obecnym stanie prawnym brak jest narzędzi, które umoŝliwiałyby Prezesowi UKE wyciąganie wobec operatora publicznego konsekwencji w przypadku niespełnienia obowiązujących standardów. Postulaty UKE dotyczące zwiększenia uprawnień Prezesa UKE w tym zakresie nie znalazły jak dotąd odzwierciedlenia w systemie prawa. 9

Kontrolujemy bezpieczeństwo obrotu pocztowego Szereg nieprawidłowości ma swoje źródło w procesie opracowywania, przechowywania, a następnie przemieszczania przesyłek pocztowych. Celem corocznych kontroli jest monitorowanie obrotu paczkowego w węzłach ekspedycyjnorozdzielczych w trakcie wykonywania codziennych obowiązków, wynikających z przyjętych przez Pocztę Polską SA harmonogramów oraz technologii opracowywania przesyłek. W ubiegłym roku przeprowadzono kontrolę bezpieczeństwa obrotu paczkowego w 17 węzłach ekspedycyjno-rozdzielczych Poczty Polskiej SA. Przeprowadzone w latach 2006 2010 kontrole wykazały, Ŝe liczba nieprawidłowości w zakresie bezpieczeństwa obrotu paczkowego utrzymuje się nadal na niezadowalającym poziomie. JednakŜe trzeba podkreślić, Ŝe na skutek kontroli UKE Poczta Polska SA podjęła działania mające na celu podniesienie poziomu bezpieczeństwa w obrocie pocztowym. W porównaniu do pierwszej tego typu kontroli przeprowadzonej w 2006 roku sukcesywnej poprawie ulega monitoring poszczególnych obiektów pocztowych, wdraŝane są nowe procedury związane z opracowywaniem przesyłek, zabezpieczaniem ładunku pocztowego oraz nadzorem pracowników. Badamy dostępność usług pocztowych dla osób niepełnosprawnych Kontrole w wytypowanych w sposób losowy placówkach pocztowych pozwalają zebrać informacje dotyczące m.in. moŝliwości samodzielnego wjazdu do placówki pocztowej osób poruszających się na wózkach inwalidzkich, prowadzenia ewidencji osób niepełnosprawnych w celu umoŝliwienia im korzystania z usług pocztowych czy moŝliwości przyjmowania przesyłek od osób niepełnosprawnych w miejscu ich zamieszkania. W 2010 roku przeprowadzono kontrole w 99 wytypowanych urzędach pocztowych 3 (50 miejskich i 49 wiejskich). Wyniki kontroli potwierdziły, Ŝe poziom przystosowania placówek Poczty Polskiej SA do obsługi osób niepełnosprawnych nadal nie jest zadowalający, poniewaŝ większość z nich nie spełnia w pełnym zakresie kryteriów określonych przepisami prawa. Najgorzej wygląda sytuacja w zakresie moŝliwości samodzielnego wjazdu do placówki pocztowej przez osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich. Część placówek pozbawionych jest jednocześnie sprawnych urządzeń przywołujących pracowników pocztowych na zewnątrz budynku w celu umoŝliwienia obsługi osoby niepełnosprawnej, co uniemoŝliwia skorzystanie z udogodnień zlokalizowanych wewnątrz. Pomimo powtarzanych wielokrotnie postulatów zmiany prawa, aktualnie Prezes UKE, poza obowiązkiem kontroli, nie ma narzędzi prawnych do wyegzekwowania zmiany stwierdzonego stanu faktycznego. W związku z powyŝszym w dalszym ciągu monitorowana będzie sytuacja na terenie całego kraju i cyklicznie publikowane będą wyniki dotyczące przystosowania placówek Poczty Polskiej do obsługi osób niepełnosprawnych. Wyniki kontroli Prezesa UKE przekazywane są takŝe do organizacji zajmujących się ochroną praw osób niepełnosprawnych. 3 Stanowiło to ok. 1,2% liczby wszystkich placówek Poczty Polskiej SA na terenie kraju (według danych uzyskanych od operatora na dzień 11 lutego 2010 r. na terenie kraju funkcjonowały 8 382 placówki pocztowe, w tym 3 843 placówki na obszarach miejskich oraz 4 539 na terenach wiejskich). 10

Stabilne i przystępne ceny za powszechne usługi pocztowe W październiku 2007 roku weszły w Ŝycie zmiany Prawa pocztowego, które umoŝliwiły wprowadzenie skuteczniejszego mechanizmu kontroli poziomu cen powszechnych usług pocztowych. W latach 2008-2009 Prezes UKE dwukrotnie otrzymywał do akceptacji cennik usług powszechnych i dwukrotnie zgłaszał sprzeciw wobec zaproponowanych przez Pocztę Polską SA podwyŝek cen. W efekcie sprzeciwu zgłoszonego w 2009 roku cena priorytetowych przesyłek listowych o wadze do 50 g została obniŝona z 2,10 zł do 1,95 zł. co było wymierną korzyścią dla konsumentów, a takŝe wpłynęło na promocję efektywnej konkurencji poprzez zmniejszenie cenowej granicy obszaru zastrzeŝonego dla operatora publicznego i jednocześnie bariery dostępu do świadczenia tej usługi przez operatorów niepublicznych. Cena ustalona przez Pocztę Polską SA za list priorytetowy do 50 g stanowi bazę do obliczania granicy cenowej obszaru zastrzeŝonego. W wyniku wspomnianej obniŝki granica ta zmniejszyła się z 5,25 zł do 4,88 zł. Wykres 4. Cena za przesyłkę listową priorytetową do 50 gram w obrocie krajowym, wg cennika Poczty Polskiej S.A. w latach 2006-2010 zł 2,50 654 szt. 675 szt. szt. 700 2,40 2,30 563 szt. 600 2,20 450 szt. 446 szt. 500 2,10 2,00 1,90 2,00 zł 2,10 zł 2,10 zł 1,95 zł 1,95 zł 400 300 1,80 200 1,70 1,60 100 1,50 2006 2007 2008 2009 2010 0 Przystępność cenowa (liczba przesyłek listowych priorytetowych do 50 gram za minimalne miesięczne wynagrodzenie) Cena za przesyłkę listową priorytetową do 50 gram Źródło: Opracowanie własne UKE UKE jako mediator Dla rozwoju uczciwej konkurencji i zabezpieczenia praw uŝytkowników usług pocztowych niezbędny jest mechanizm rozstrzygania sporów pomiędzy operatorami i konsumentami, alternatywny wobec drogi sądowej, z zachowaniem bezstronności i zasady równego traktowania stron. MoŜliwość znalezienia wspólnego rozwiązania sporu w sposób bardziej sprawny i mniej kosztowny, niŝ wniesienie sprawy do sądu 11

powszechnego, daje postępowanie przed Stałym Polubownym Sądem Konsumenckim przy Prezesie UKE oraz postępowanie mediacyjne. Rosnąca świadomość uŝytkowników usług w zakresie przysługujących im praw i dobrowolnego charakteru postępowania mediacyjnego przeznaczonego jedynie dla konsumentów przyczyniła się do liczby złoŝonych wniosków o mediację. W latach 2006 2010 konsumenci złoŝyli 222 wnioski o mediacje w zakresie sporów z operatorami pocztowymi. Na ich podstawie podjęto i zakończono w ww. okresie 200 postępowań mediacyjnych. Od 2006 roku odsetek zakończonych postępowań systematycznie wzrasta. W roku 2006 wynosił on 62%, w roku 2007 86%, w latach 2008-2009 93%, a w roku 2010 95%. Wykres 5. Liczba wniosków o mediacje oraz liczba zakończonych postępowań w zakresie sporów z operatorami pocztowymi w latach 2006-2010 70 93% 93% 95% 100% 60 50 82% 49 86% 55 51 90% 80% 70% 40 30 34 28 42 42 39 42 40 60% 50% 40% 20 30% 20% 10 10% 0 2006 2007 2008 2009 2010 0% Liczba wniosków o mediacje Liczba zakończonych postępowań Odsetek zakończonych powstępowań Źródło: Opracowanie własne UKE. ZauwaŜyliśmy jednak, Ŝe konieczność wyraŝenia przez operatora pocztowego zgody na podjęcie mediacji, a takŝe moŝliwość odstąpienia w kaŝdym momencie od polubownego zakończenia sporu powoduje, Ŝe regulacje dotyczące mediacji nie spełniają obecnie w pełni swojej roli. Z tego teŝ względu przepisy winny przewidywać szereg nowych rozwiązań w zakresie zwiększenia ochrony uŝytkowników usług pocztowych, wypełniając tym samym cele zdefiniowane w III Dyrektywie pocztowej w odniesieniu do wdroŝenia prostych i skutecznych metod rozstrzygania sporów pomiędzy operatorami pocztowymi a uŝytkownikami. Zdaniem Prezesa UKE, projektowane przepisy Prawa pocztowego winny nakładać na operatora pocztowego obowiązek przystąpienia do postępowania mediacyjnego. JuŜ sama konieczność przedstawienia przez operatora wyjaśnień w sprawie zachęciłaby konsumentów do korzystania z instytucji mediacji jako drogi polubownego zakończenia sporu. 12

3. Nasza propozycja Prawa pocztowego Do końca czerwca 2009 roku w UKE trwały prace nad przygotowaniem propozycji nowego Prawa pocztowego dostosowującej przepisy krajowe do wymagań zliberalizowanego (czyli w pełni otwartego) rynku, ustanowionych w III Dyrektywie pocztowej 4, która powinna zostać przez Polskę implementowana do końca 2012 roku. We wrześniu 2009 roku Prezes UKE przekazał Ministrowi Infrastruktury Wytyczne do projektu Prawo pocztowe, wraz z projektem ustawy Prawo pocztowe, uzasadnieniem oraz oceną skutków regulacji z prośbą o podjęcie prac legislacyjnych nad ustawą. Jeszcze wcześniej, w lipcu 2009 r. Prezes UKE przygotował i przedłoŝył w lipcu 2009 r. Ministrowi Infrastruktury kompleksowy projekt nowelizacji Prawa pocztowego w zakresie zagadnień prokonsumenckich. Zaproponowane zmiany wynikały wprost z praktyki organu regulacyjnego, napływających skarg i sygnałów z rynku. Jak poinformowano na początku 2011 r. wspomniana nowelizacja nie zostanie wniesiona do Sejmu, z uwagi na równolegle przygotowywany projekt nowego Prawa pocztowego. 4. Plan działań na lata 2011 2015 W związku z brakiem liberalizacji rynku pocztowego, działania Prezesa UKE w najbliŝszych czterech latach moŝna podzielić na dwa okresy. Do 31 grudnia 2012 roku będziemy kontynuować przygotowania do pełnego otwarcia rynku usług pocztowych przewidzianego na rok 2013. NajwaŜniejszym zadaniem jest stworzenie ram prawnych ustawy i przepisów wykonawczych dostosowanych do zmieniającego się otoczenia rynkowego i wyposaŝenie Prezesa UKE w skutecznie narzędzia regulacyjne. Będziemy aktywnie uczestniczyć w pracach legislacyjnych i proponować rozwiązania prawne stymulujące rozwój konkurencji na rynku. W drugim okresie, do końca 2015 roku, będziemy monitorować procesy zachodzące na juŝ zliberalizowanym rynku i wdraŝać nowe rozwiązania wynikające z nowego Prawa pocztowego oraz czerpać z doświadczeń innych regulatorów w UE. W nowym stanie prawnym zamierzamy podejmować aktywne działania mające na celu: egzekwowanie od operatora świadczącego usługi powszechne realizacji obowiązków związanych z jakością tych usług oraz z zapewnieniem dostępu do tych usług osobom niepełnosprawnym, egzekwowanie od operatorów pocztowych obowiązku ustalania jasnych i przejrzystych procedur reklamacyjnych oraz ich przestrzegania, określanie pułapu maksymalnych zmian cen usług powszechnych, wydawanie decyzji z klauzulą natychmiastowej wykonalności w przypadku naruszania przez przedsiębiorców przepisów dotyczących wykonywania działalności pocztowej, skorelowanie zadań w zakresie rozwoju i ochrony konkurencji na rynku usług pocztowych oraz ochrony interesów konsumentów z uprawnieniami UOKiK. 4 Dyrektywa 2008/6/WE z dnia 20 lutego 2008 r. zmieniająca Dyrektywę 97/67/WE w odniesieniu do pełnego urzeczywistnienia rynku wewnętrznego usług pocztowych Wspólnoty. 13

4.1. Ochrona konsumentów Głównymi obszarami zainteresowania organu regulacyjnego pozostaną w najbliŝszych latach kwestie konsumenckie ochrona praw uŝytkowników usług pocztowych oraz zapewnienie zasad uczciwej konkurencji rynkowej i jakości usług na wysokim poziomie. Urząd będzie kontynuował dotychczasowe działania kontrolne wobec przedsiębiorców. Skuteczność tych działań z pewnością wzrośnie po wyposaŝeniu Prezesa UKE w uprawnienia do egzekwowania realizacji przez operatorów pocztowych obowiązków związanych z prowadzoną działalnością (w tym przestrzegania procedur reklamacyjnych), a w przypadkach powaŝnych naruszeń wydawania decyzji opatrzonych klauzulą natychmiastowej wykonalności. 4.2. Price cap regulacja cen Dla zwiększenia skuteczności kontroli cen powszechnych usług pocztowych podjęte zostały takŝe prace nad stworzeniem mechanizmu price cap. Będzie on polegał na ustalaniu maksymalnych pułapów zmian cen tych usług. Projektowane obecnie przepisy w zakresie kontroli cen powszechnych usług pocztowych w oparciu o metodę price cap będą obowiązywały od 2013 roku Tym niemniej, do tego czasu, Prezes UKE moŝe wspierać się modelem price cap w celu określenia warunków brzegowych, które w jego ocenie zapewniają, ze operator świadczący powszechne usługi pocztowe określa ceny zgodnie z zasadami zawartymi w ustawie Prawo pocztowe. 4.3. Gwarancja świadczenia usługi powszechnej Harmonijny rozwój usług pocztowych wymaga z jednej strony otwarcia rynku na konkurencję, a z drugiej trwałej gwarancji świadczenia usługi powszechnej. W przypadku, jeśli obowiązek świadczenia usługi powszechnej będzie pociągał za sobą konieczność sfinansowania kosztu netto stanowiącego nieuzasadnione obciąŝenie finansowe dla operatora świadczącego usługi powszechne, niezbędne będzie przygotowanie odpowiedniej metodologii kalkulacji tego kosztu. Zagadnienie to nabierze szczególnego znaczenia w momencie pełnego otwarcia rynku pocztowego, w związku z koniecznością wdroŝenia III Dyrektywy pocztowej do krajowego porządku prawnego. Prace nad przygotowaniem metodologii kalkulacji kosztu netto zostały rozpoczęte w roku 2010, a ich zakończenie planowane jest na III kwartał 2011 roku. Równolegle trwają prace legislacyjne zmierzające do implementowania tej metody na grunt nowej ustawy Prawo pocztowe. 5. Zakończenie Wydaje się, Ŝe otwarcie rynku najlŝejszych przesyłek do 50 g na konkurencję spowoduje wzmoŝoną walkę o udziały w tym segmencie. Skoncentruje się ona zapewne na nadawcach masowych, gdyŝ to oni generują większość obrotów w tym obszarze. Niewątpliwym atutem Poczty Polskiej SA w tej walce będzie rozbudowana sieć pocztowa, pozwalająca dotrzeć do odbiorców w całym kraju, a na tym z reguły zaleŝy duŝym nadawcom takim jak: operatorzy telekomunikacyjni, banki czy organy administracji publicznej. Trzeba jednak mocno podkreślić, Ŝe aktywne działanie Prezesa UKE nie jest gwarancją przyspieszenia transformacji Poczty Polskiej SA. Na tym polu konieczna 14

jest przede wszystkim aktywna współpraca Poczty Polskiej S.A. i Ministerstwa Infrastruktury. Aktywność powinna polegać nie tylko na forsowaniu przepisów prawnych korzystnych dla operatora publicznego, ale przede wszystkim chęć zrozumienia nowych reguł rynkowych, wyciągnięcia właściwych wniosków i poszukiwania nowych rozwiązań mogących przyczynić się do sukcesu Poczty Polskiej SA w warunkach wolnej konkurencji. Dotychczasowa działalność Prezesa UKE polegała na inspirowaniu wszystkich uczestników rynku poprzez udzielanie wskazówek i wyjaśnień, a takŝe wskazywanie nieprawidłowości w ramach prowadzonych kontroli i badań. *** Podsumowując okres pięcioletniej kadencji, wierzę, Ŝe prawdziwy rozwój rynku pocztowego jest wciąŝ jeszcze przed nami. Dodatkowo stymulującym moŝe okazać się fakt przenikania nowoczesnych technologii komunikacyjnych z tradycyjnymi pocztowymi czy logistycznymi, jak rynek e-commerce. Mając nadzieję, Ŝe wraz z przyjęciem nowego prawa regulator będzie w stanie skutecznie bronić konsumentów i promować rozwój konkurencji, Ŝyczę rynkowi pocztowemu szybkiego rozwoju i sukcesów w kolejnej kadencji. 15