SKRÓCONA INSTRUKCJA OBSŁUGI SONDY TYPU W.E.T. POMIAR NASTĘPUJĄCYCH PARAMETRÓW: WILGOTNOŚĆ, TEMPERATURA I PRZEWODNICTWA ELEKTRYCZNA GLEBY
*** OSTRZEśENIE *** Sonda nie jest odpowiednia do wykonywania pomiarów w glebach lub podłoŝach bardzo twardych, chyba Ŝe zostaną wykonane wstępne podwierty. NieostroŜne uŝytkowanie moŝe doprowadzić do nienaprawialnych uszkodzeń szpilek pomiarowych.
WPROWADZENIE OPIS Sonda typu WET jest sondą wieloparametrową mającą zastosowanie w glebach, kompoście i innych sztucznych podłoŝach stosowanych w ogrodnictwie, rolnictwie, itp. Mierzone są dielektryczne właściwości gleby, z czego obliczane są następujące parametry: Wilgotność Przewodność elektryczna Temperatura Czujnik zamienia własności dielektryczne gleby na wilgotność w pełnym zakresie 0 100% uŝywając tabeli kalibracyjnych. Generalnie dostarczana jest kalibracja dla najbardziej popularnych typów gleb. MoŜliwe jest równieŝ wykonanie opcjonalnie dodatkowej kalibracji (WET-CL) dla podłoŝy sztucznych stosowanych np.: w ogrodnictwie. Czujnik WET oblicza równieŝ Przewodność Wody Porowej, Przewodność elektryczną wody znajdującej się wewnątrz por gleby (EC p ). Jest ona obliczana w oparciu o unikatową formułę, która minimalizuje efekty kontaktu sondy z glebą i wilgotności gleby, na odczyty. Temperatura jest mierzona przy pomocy miniaturowego czujnika umieszczonego w środkowej szpilce pomiarowej. Czujnik typu WET został zaprojektowany do współpracy z czytnikiem (wilgotnościomierzem) HH2, moŝe być jednak równieŝ stosowany do kontroli systemów uŝyźniania gleby. ZALETY SONDY TYPU WET Szybki pomiar (~5 sekund) wszystkich 3 parametrów Pomiar przewodności wody porowej bezpośrednio w terenie Łatwe aplikowanie sondy Dostępna kalibracja dla wielu rodzajów gleb i podłoŝy sztucznych Stabilne i dokładne odczyty: 0 100% wilgotności 0 - ~600 ms.m -1 0 40 o C Lekka, ergonomiczna konstrukcja
JAK PRACUJE SONDA TYPU WET Zasada pomiaru Gdy umieścisz sondę typu WET w glebie i rozpoczniesz pomiar......generuje ona sygnał 20 MHz......który jest wysyłany przez środkową szpilkę pomiarową i generuje niewielkie pole elektromagnetyczne wewnątrz gleby. Wilgotność, przewodność elektryczna i kompozycja gleby otaczającej szpilki pomiarowe......określa jej własności dielektryczne. Sonda typu WET wykrywa te własności dielektryczne poprzez zmiany sygnału 20 MHz......i wysyła te informacje do czytnika HH2. Czytnik HH2 oblicza Wilgotność Gleby uŝywając tabel kalibracji (woda ma stałą dielektryczną ε ~81, w porównaniu do gleby ~4, i powietrza ~1)......oblicza Przewodność Wody Porowej......i pokazuje zmierzoną Temperaturę.
SZYBKI START Jeśli twoja sonda typu WET dostarczona została wraz z czytnikiem HH2, i masz pewne doświadczenie w wykonywaniu pomiarów tego typu przyrządami, niniejsza skrócona instrukcja pozwoli Ci rozpocząć pomiary bez zbędnej straty czasu. PoniŜsza sekcja POMIARY zawiera bardziej szczegółowe wyjaśnienia. 1. Podłącz swoją sondę WET do złącza typu D czytnika HH2. 2. Włącz czytnik HH2 wciskając przycisk Esc. 3. Wciśnij przycisk Set, przejdź przyciskami do ustawień typu podłączonej sondy (Device) i sprawdź czy przyrząd wskazuje sondę WET. 4. Wciśnij ponownie przycisk Set i przyciskami przejdź do ustawień typu gleby (Soil Set-Up) ustaw odpowiedni typ gleby. 5. Wciśnij sondę w glebę. 6. Wciśnij przycisk Read aby dokonać pomiaru. 7. Wciśnij przycisk aby przejść przez zmierzone parametry (wilgotność, przewodność elektryczna i temperatura). 8. Wciśnij przycisk Store aby zapisać odczyt i przejść do następnego pomiaru lub przycisk Esc aby nie dokonywać zapisu odczytu i przejść do następnego pomiaru. UWAGA: naleŝy przedsięwziąć odpowiednie środki ostroŝności aby zabezpieczyć sondę WET przed fizycznym uszkodzeniem szpilek pomiarowych i przed uszkodzeniami mechanicznymi. Gdy sonda nie jest uŝywana naleŝy ją przechowywać w specjalnej piance zabezpieczającej. POMIARY Rozdział ten opisuje szczegółowo wykonywanie pomiarów za pomocą sondy WET i czytnika HH2. Podłączenia Sonda WET dostarczana jest zazwyczaj w wersji WET-1/d ze złączem 25-pinowym typu D, tak więc moŝe ona być podłączona bezpośrednio do czytnika HH2. Wprowadzanie sondy UŜywając sondy WET uwaŝaj aby nie uszkodzić szpilek pomiarowych. Nie próbuj wciskać sondy przez kamienie lub w bardzo twardą glebę. Zakopywanie sondy Sonda WET jest całkowicie szczelna i moŝna ją zakopać do głębokości 2 metrów. Złącze jest równieŝ szczelne (IP54) jednak powinno być zabezpieczone jeŝeli zostawiamy je w terenie.
ODCZYTY PoniŜsza tabela pokazuje listę głównych poziomów, przez które uŝytkownik musi przejść dokonując pomiarów i zapisując odczyty. Opisane są dostępne opcje i ustawienia. Podłączenie Włączanie Podłącz sondę WET do 25-pinowego gniazda typu D znajdującego się w dolnej części czytnika HH2. Jeśli wyświetlacz jest pusty (wyłączony), wciśnij przycisk Esc aby aktywować przyrząd. Jeśli to konieczne wciśnij przycisk Esc ponownie, aŝ na ekranie pojawi się następujący komunikat: Ustawianie przyrządu Wciśnij przycisk Set, a następnie przycisk, aŝ na wyświetlaczu pojawi się następujący komunikat: Wciśnij ponownie przycisk Set, a następnie, aŝ na wyświetlaczu pojawi się: Wciśnij przycisk Set a następnie Esc. Kontrola Uwaga: Jeśli opcja WET nie zostanie wyświetlona, będziesz musiał załadować plik kalibracyjny sondy WET do czytnika HH2 (patrz odpowiedni rozdział pełnej instrukcji obsługi). Wymaga to uŝycia programu komputerowego HH2Read i jest opisane w instrukcji obsługi czytnika HH2. Wciśnij przycisk Set, a następnie przycisk, aŝ na wyświetlaczu pojawi się następujący komunikat: Wciśnij ponownie przycisk Set a następnie przycisk, aŝ na wyświetlaczu pojawi się: Wciśnij przycisk Set, na wyświetlaczu czytnika HH2 pojawią się informacje odnośnie pamięci przyrządu, stanu baterii, jak to pokazano poniŝej: Opcje Wprowadzanie sondy W tym przykładzie czytnik HH2 pokazuje, Ŝe zajętych jest 11% pamięci, a pozostała pojemność baterii wynosi 27%. Są one wymienione w następnym rozdziale. JednakŜe......chociaŜ ustawienia domyślne czytnika HH2 pozwalają na dokonanie wiarygodnych pomiarów, zarówno odczyty wilgotności jak i przewodności elektrycznej zaleŝą od wyboru typu gleby oraz wartości kalibracyjnych. Jest bardzo prawdopodobne, Ŝe będziesz musiał ustawić swój własny typ gleby, aby otrzymać wiarygodne odczyty. Wciśnij sondę WET w badaną glebę lub podłoŝe. Jeśli podłoŝe jest bardzo twarde lub kamieniste naleŝy uŝyć specjalnych narzędzi do wykonania podwiertów prowadzących przed wciśnięciem sondy.
Odczyt Wciśnij przycisk Read aby dokonać pomiaru. Po kilku sekundach na wyświetlaczu pojawi się rezultat, np. w następującej formie: w tym przykładzie Wilgotność wynosi 25,6%. UŜywając przycisków moŝesz przejść do następnych parametrów: Przewodność elektryczna (EC p ): Jeśli sonda została umieszczona w medium o bardzo niskiej wilgotności, czytnik HH2 nie będzie w stanie obliczyć dokładnie przewodności elektrycznej, zamiast tego zostanie wyświetlony następujący komunikat: Temperatura: Zapis Wyłączanie Wciśnij przycisk Store aby zapisać pomiar, lub Esc aby odrzucić pomiar. Czytnik HH2 wyłącza się automatycznie po 1 minucie bezczynności, jednak moŝna go równieŝ wyłączyć wciskając przycisk Esc, aŝ pojawi się ekran tytułowy, a po kolejnym wciśnięciu tego przycisku czytnik się wyłączy. OPCJE PoniŜsza tabela wymienia opcje dostępne w czytniku HH2, szczególnie odnoszące się do sondy WET (szczegóły odnośnie innych dostępnych opcji moŝna znaleźć w instrukcji obsługi czytnika HH2). DANE: Oznaczenie miejsca (Plot ID) Pomiar (Sample) Oznaczenie przyrządu (Device ID) Głębokość korzeni (Root Depth) Głębokość czujnika (Sensor Depth) WymaŜ (Erase) Jest to oznaczenie pojedynczą literą (A...Z) Liczba, która jest zapisywana wraz z kaŝdym pomiarem do celów identyfikacyjnych. Jest to automatycznie kolejna liczba (wzrastająco) dla kaŝdego kolejnego pomiaru, jednak moŝna równieŝ numer wprowadzić ręcznie od 1...2000 Oznaczenie, nie zawsze wymagane przy sondzie WET, jako Ŝe kaŝda sonda wymaga załadowania nowego pliku kalibracyjnego (numer pomiędzy 0...255) MoŜna wprowadzić głębokość ukorzenienia roślin (0...9950 mm). Opcja uŝywana szczególnie przy obliczaniu deficytu wodnego (patrz poniŝej). Opisuje głębokość czujnika jeśli jest on uŝywany do określania głębokości profilu (0...9950) Opcja uŝywana do wymazywania zapisanych danych JEDNOSTKI: Przewodność MoŜesz wybrać wyświetlanie i zapisywanie danych w następujących jednostkach: ms.m -1, ms.cm -1 lub µs.cm -1 Wilgotność Wybierz pomiędzy %obj. lub m 3.m -3
OPCJE WYŚWIETLANIA WET Domyślnie czytnik HH2 oblicza, wyświetla i zapisuje Wilgotność, Przewodność (EC p ) i Temperaturę. lub MoŜna ustawić czytnik aby wyświetlał przenikalność dielektryczną (ε b ) i równieŝ WETEC b ε b przewodność elektryczną gleby (EC b ) jako odniesienie. lub WET mmdef TYP GLEBY: Mineralna Organiczna Piaski Glina Kalibracja indyw. 1... Kalibracja indyw. 5 Włókno koksowe Wełna mineralna v... Alternatywnie czytnik HH2 moŝe być ustawiony na obliczanie i wyświetlanie deficytu wodnego gleby, tj. ilości wody potrzebnej do wypełnienia gleby do jej pojemności wodnej (field capacity). Czytnik HH2 wymaga kalibracji dla danego typu gleby, aby mógł zamienić przenikalność dielektryczną (ε b ) gleby na wilgotność. Czytnik HH2 daje nam wybór: 4 kalibracje ogólne (gleby Mineralne, Organiczne, Piasek, Glina) 5 miejsc przeznaczonych na kalibrację indywidualną (Custom 1...5) 5 kalibracji specjalistycznych przeznaczonych dla podłoŝy uŝywanych w szklarniach (dostępne tylko przy zakupie specjalnego pakietu kalibracyjnego WET- CL) Kalibracje te są opisane w pełnej instrukcji obsługi. USTAWIENIA PARAMETRÓW GLEBY Ten parametr gleby pojawia się w równaniu, z którego obliczana jest Przewodność Wody Porowej (EC p ). Domyślnie ustawiona jest wartość 4.1, moŝna jednak ustawić wartość pomiędzy 1.0... 9.0. Parametr Sekcja Calibration (pełnej instrukcji) wyjaśnia jak zmierzyć wartość parametru gleby, a sekcja Technical Reference opisuje jak ten parametr jest uŝywany do obliczania EC p. Pojemność wodna (field capacity) gleby moŝe być ustawiona pomiędzy 0...100% wilgotności objętościowej. Pojemność b0 b1 Sekcja Technical Reference (pełnej instrukcji) opisuje jak jest to wykorzystywane przy obliczaniu deficytu wodnego gleby mmdef. Instrukcja obsługi czytnika HH2 zawiera informacje i rady odnośnie pozyskiwania wartości pojemności wodnej róŝnych typów gleb. Ta opcja jest dostępna tylko dla indywidualnych typów kalibracji Custom1...Custom5. Wilgotność gleby jest obliczana z odczytów dielektrycznych gleby (ε b ), uŝywając zewnętrznej wartości b 0 i współczynnika skalowania b 1. Wartość b0 moŝna ustawić w zakresie pomiędzy 25...+25, jednak normalnie powinien być ustawiony pomiędzy 1.0 a 2.3 Wartość b1 moŝna ustawić w zakresie pomiędzy 0...49.9, jednak normalnie powinien być ustawiony pomiędzy 6.0 a 12.0
KOMPENSACJA Temperatura Procent Odczyty przewodności (zarówno Wody Porowej jak i Objętościowej) są zaleŝne od temperatury, jest więc praktykowane stosowanie współczynnika korekcji, tak Ŝe odczyty te odnoszą się do temperatury standardowej (określonej). UŜytkownik moŝe wybrać temperaturę kompensacji: 20 o C lub 25 o C, lub wykonać pomiary bez kompensacji (None). Opcja uŝywana do określenia zakresu procentowego (%), w którym wykonywana będzie kompensacja temperatury. Wartość domyślna wynosi 2.0, jednak moŝna ją ustawić w zakresie 1.0...4.0%. Patrz do rozdziału Calibration (pełnej instrukcji obsługi) aby sprawdzić sugerowane wartości dla róŝnych typów jonów.