Piotr Duber Rechtsanwaltskanzlei. Ekspertyza prawna

Podobne dokumenty
Piotr Duber Rechtsanwaltskanzlei. Ekspertyza prawna

Piotr Duber Rechtsanwaltskanzlei. Ekspertyza prawna

Konstytucyjne środki ochrony praw. Prawo do sądu Prawo do odszkodowania art. 77 ust. 1 Skarga konstytucyjna RPO

R E G U L U S. Zrzeszenie Związków Zawodowych Energetyków. zapytanie Zleceniodawcy INFORMACJA PRAWNA

Druk nr 580 Warszawa, 12 maja 2006 r.

183/2/B/2013. POSTANOWIENIE z dnia 4 grudnia 2012 r. Sygn. akt Ts 273/11

UCHWAŁA Nr 216/2012 KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 19 lipca 2012 r.

- o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego.

Dz.U FRAGMENT KONSTYTUCJI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z dnia 16 lipca 1997 r.) Rozdział VIII. Art. 173.

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CZ 15/15. Dnia 24 kwietnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

Czy do znamion przestępstwa znieważenia funkcjonariusza publicznego (art k.k.) należy publiczność działania sprawcy?

USTAWA z dnia 24 września 2010 r. o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka oraz niektórych innych ustaw 1)

43/1/B/2006. POSTANOWIENIE z dnia 24 stycznia 2006 r. Sygn. akt Ts 92/05. Trybunał Konstytucyjny w składzie: Marian Grzybowski,

W Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich zostały przeanalizowane obowiązujące. przepisy normujące zasady porozumiewania się podejrzanego i oskarżonego

Tytuł. Trybunał Konstytucyjny jako gwarant ochrony praw człowieka w Polsce. Karol Pikaus

1. Na czym polega zasada ochrony praw słusznie nabytych?

S K A R G A na bezczynność Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa

Rola ETS w ochronie praw i wolności jednostki

7. Test z ustawy z r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Spis treści. I. Uwagi wprowadzające... 12

nałożone na podstawie art. 96 ust. 7 pkt

Opinia do ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze (druk nr 900)

7. Test z ustawy z r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.)

WŁADZA SĄDOWNICZA W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Organizacja wymiaru sprawiedliwości

Stan wojenny w świetle konstytucji SSN Antoni Górski, Przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa

Polska, dnia 16 sierpnia 2016 r. Poz. 1 WYROK TRZYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO. z 9 marca 2016 r. sygn. akt K 47/15

W związku z pytaniami prawnymi Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie II Wydział Cywilny:

Zakres materiału na egzamin z prawa konstytucyjnego

Godność w Konstytucji

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CZ 56/13. Dnia 19 czerwca 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie :

Wyrok z dnia 9 maja 2003 r., V CK 344/02

W związki z napływającymi do mnie skargami indywidualnymi chciałabym. przedstawić Panu Pełnomocnikowi problem generalny dotyczący charakteru prawnego

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Korzeniowski

Wyrok z dnia 8 lipca 2005 r. I UK 359/04

Anonimowy i okazjonalny charakter

Stanowisko rządu RFN w sprawie Lella Förderkreis e.v. przeciwko Republice Federalnej Niemiec przed ETPC

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

OPINIA PRAWNA. w przedmiocie oceny czy osoba skazana z oskarżenia. publicznego na karę grzywny może w świetle przepisów

KONSTYTUCYJNY SYSTEM ORGANÓW PAŃSTWOWYCH RED. EWA GDULEWICZ

- o zmianie ustawy o Policji, ustawy o Straży Granicznej oraz ustawy o Służbie Więziennej.

Trybunał Konstytucyjny Warszawa. W n i o s e k

Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2

Prawa człowieka i systemy ich ochrony

Art. 118 ust. 2 ustawy o PSP przewiduje, że od kary upomnienia wymierzonej przez

Prawo Unii Europejskiej zagadnienia egzaminacyjne (2014/2015)

POSTANOWIENIE. z dnia 16 lutego 2000 r. Sygn. Ts 97/99

SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania. UZASADNIENIE

Trybunału odpowiednich do rangi zadań. Temu celowi powinny być podporządkowane wszelkie działania władzy ustawodawczej. Pozycja ustrojowa Trybunału,

POSTANOWIENIE. SSN Romualda Spyt

Prawa człowieka i systemy ich ochrony

SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII KADENCJA SPRAWOZDANIE. KOMISJI USTAWODAWCZEJ oraz KOMISJI GOSPODARKI NARODOWEJ

Postanowienie z dnia 12 lipca 2005 r., I CNP 1/05

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III CZ 61/07. Dnia 14 grudnia 2007 r. Sąd Najwyższy w składzie :

437/5/B/2012. POSTANOWIENIE z dnia 25 lipca 2011 r. Sygn. akt Ts 96/11

Prawo do sprzeciwu sumienia farmaceuty

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

FORUM DEBATY PUBLICZNEJ SPRAWNE I SŁUŻEBNE PAŃSTWO VII SEMINARIUM EKSPERCKIE SYSTEM STANOWIENIA PRAWA SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA

Prawa człowieka i systemy ich ochrony

przedstawiam następujące stanowisku:

WYROK. Trybunał Konstytucyjny w składzie:

75/1/B/2012. POSTANOWIENIE z dnia 2 sierpnia 2011 r. Sygn. akt Ts 102/10

Pojęcie aktu normatywnego

Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz ze

ZARZĄDZENIE Z DNIA 30 CZERWCA 2008 R. IV KK 74/08

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Kazimierz Zawada (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Barbara Myszka

POSTANOWIENIE. SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący) SSN Halina Kiryło (sprawozdawca) SSN Jerzy Kwaśniewski

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CSP 1/15. Dnia 15 kwietnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CZ 84/11. Dnia 28 października 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie :

Spis treści. Wprowadzenie. Łączenie realizmu z wizją przyszłości... 13

Co dziś? Dokumenty wewnętrzne i opinie - jawność uznaniowa

Anita Sałek Specyfika argumentowania interpretacyjnego w argumentacjach kolizyjnych w ramach decyzji polskiego Trybunału Konstytucyjnego

TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Marek Safjan przewodniczący Marek Mazurkiewicz sprawozdawca Mirosław Wyrzykowski, p o s t a n a w i a: UZASADNIENIE:

POSTANOWIENIE Z DNIA 3 MARCA 2004 R. SNO 1/04

Spis treści Rozdział I. Europeizacja prawa administracyjnego pojęcie i konteksty 1. Uwagi wstępne 2. Europeizacja prawa administracyjnego

Szymon Karpierz Specyfika argumentacji celowościowej i funkcjonalnej w decyzjach polskiego Trybunału Konstytucyjnego

OPINIA PRAWNA. w przedmiocie:

Warszawa. Wnioskodawca:

Stosunek Karty Praw Podstawowych do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności i krajowych przepisów odnoszących się do praw

POSTANOWIENIE. SSN Beata Gudowska

303/4/B/2010. POSTANOWIENIE z dnia 11 marca 2010 r. Sygn. akt Ts 272/09. Trybunał Konstytucyjny w składzie: Zbigniew Cieślak,

POSTANOWIENIE. SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący) SSN Halina Kiryło (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda

SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII KADENCJA SPRAWOZDANIE. KOMISJI USTAWODAWCZEJ oraz KOMISJI RODZINY I POLITYKI SPOŁECZNEJ

POSTANOWIENIE. SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote

Druk nr 489 Warszawa, 5 kwietnia 2006 r.

POSTANOWIENIE. zobowiązuje Krajową Radę Sądownictwa do wykazywania, na

POSTANOWIENIE. Prezes SN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Krzysztof Strzelczyk SSN Maria Szulc (sprawozdawca) Protokolant Bożena Kowalska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Maciej Pacuda

Wyrok z 10 lipca 2000 r., SK 12/99 POJĘCIE SPRAWY CYWILNEJ

Elementy prawa do sądu

POSTANOWIENIE. SSN Władysław Pawlak (przewodniczący) SSN Barbara Myszka SSN Anna Owczarek (sprawozdawca)

OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA z dnia 27 listopada 2017 r.

Transkrypt:

Piotr Duber Rechtsanwaltskanzlei Piotr Duber Rechtsanwaltskanzlei Schloßstraße 110 12163 Berlin Stowarzyszenie Patria Nostra ul. Partyzantów 68/5 10-523 Olsztyn Ekspertyza prawna Piotr Duber MBA* Adwokat Specjalista prawa karnego *Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu Franklin University (USA) Schloßstraße 110 12163 Berlin Tel. +49 (0)30 754 57 100 Kom. +49(0)176 499 16 591 Faks: +49(0)30 754 57 099 e-mail: kanzlei@piotr-duber.de strona internetowa: www.piotr-duber.de Berlin, dnia 17.09.2018 r. Mój znak: 701/18 I. Przedmiot, zakres i cel ekspertyzy Przedmiotem ekspertyzy sporządzonej na zlecenie Stowarzyszenia Patria Nostra jest następujące zagadnienie: Znaczenie orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu przy interpretacji krajowych norm prawnych oraz samej ustawy zasadniczej stosowanych przez niemieckie sądy oraz pozostałe organa władzy publicznej w Republice Federalnej Niemiec. II. Punktem wyjścia ekspertyzy prawnej jest orzeczenie Federalnego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Tendera./. ZDF z dnia 19 lipca 2018 r. sygn. akt: IX ZB 10/18 dotyczące odmowy wykonania polskiego wyroku, w którym przy dokonywaniu wykładni praw podstawowych wynikających z ustawy zasadniczej nie zostało uwzględnione orzecznictwo ETPC dotyczące figury prawnej jaką są przeprosiny, a tym samym nie zostały uwzględnione podstawowe prawa człowieka przysługujące Panu Tenderze z art. 6 i 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Europejski Trybunał Praw Człowieka w swoim dotychczasowym orzecznictwie nigdzie bowiem nie uznał przeprosin jako zasadniczo niedopuszczalnej formy zobowiązania do przyjęcia obcej opinii. Pojawia się zatem pytanie, czy a jeśli tak, to w jakim stopniu Federalny Trybunał Sprawiedliwości był zobowiązany do uwzględnienia orzecznictwa ETPC. Gdyby sięgnąć po opracowane przez Federalny Trybunał Konstytucyjny w postanowieniu z dnia www.piotr-duber.de kanzlei@piotr-duber.de

Piotr Duber Rechtsanwaltskanzlei Strona 2 14 października 2004 r. sygn. akt 2 BvR 1481/04 1 zasady dotyczące uwzględniania orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka przez organy wewnątrzpaństwowe, a w szczególności przez niemieckie sądy, wówczas moim zdaniem należałoby udzielić na to pytanie odpowiedzi twierdzącej. Stanowiący podstawę orzeczenia Federalnego Trybunału Konstytucyjnego stan faktyczny nie jest wprawdzie identyczny ze stanem faktycznym, który został przedłożony do rozstrzygnięcia przez Trybunał. Znaczna część tamtejszej argumentacji prawnej można jednak w pełni przenieść i zastosować także dla przypadku Pana Tendery. Poprzez całkowite zignorowanie orzeczenia ETPC dotyczącego dopuszczalności figury prawnej w postaci przeprosin jako dozwolonego środka służącego usunięciu skutków naruszenia dóbr osobistych, Federalny Trybunał Sprawiedliwości swoim postanowieniem z 19 lipca 2018 r. naruszył wynikające z art. 2 I w zw. z art. 1 I GG w związku z zasadą państwa prawa z art. 20 III GG prawa osobiste Pana Tendery jako podmiotu, któremu przysługują prawa podstawowe. Istotne stwierdzenia, zawarte w postanowieniu Federalnego Trybunału Konstytucyjnego mają następujące brzmienie: Przywiązanie do ustaw i prawa (art. 20 ust. 3 GG) obejmuje uwzględnianie gwarancji udzielanych przez Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w ramach uzasadnionej metodologicznie wykładni prawa. Zarówno brak przeanalizowania orzeczenia Trybunału, jak również jego schematyczne wykonanie, wykraczające przeciwko prawu nadrzędnemu, mogą stanowić naruszenie praw podstawowych w związku z zasadą państwa prawa. W przypadku uwzględniania orzeczeń Trybunału organy państwowe w ramach stosowania prawa mają obowiązek uwzględnić konsekwencje płynące dla krajowego porządku prawnego. Zasada ta obowiązuje szczególnie wówczas, jeśli w przypadku odnośnego prawa krajowego mamy do czynienia z wyważonym systemem, będącym częścią prawa wewnątrzpaństwowego, którego celem jest wzajemne zrównoważenie różnych pozycji praw podstawowych. ( ) Nałożony przez ustawę zatwierdzającą obowiązek uwzględnienia gwarancji Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz orzeczeń Trybunału wymaga co najmniej zapoznania się ze stosownymi tekstami i orzeczeniami oraz włączenia ich w proces kształtowania woli przez 1 Pełna treść postanowienia Federalnego Trybunału Konstytucyjnego jest dostępna pod linkiem: https://www.bundesverfassungsgericht.de/shareddocs/entscheidungen/de/2004/10/rs20041014_2bvr148104.html

Piotr Duber Rechtsanwaltskanzlei Strona 3 sąd wezwany do wydania orzeczenia, właściwe urzędy lub ustawodawcę. Prawo krajowe, niezależne od momentu wejścia w życie, należy w miarę możliwości interpretować zgodnie z prawem międzynarodowym (por. BVerfGE 74, 358 <370>). Jeśli do oceny stanu faktycznego istnieją odnośne orzeczenia Trybunału, aspekty rozważane przez Trybunał należy uwzględnić co do zasady także w ramach dokonywania oceny na gruncie prawa konstytucyjnego, a mianowicie w ramach kontroli zasady proporcjonalności, a także należy dokonać analizy wyników rozważań Trybunału (por. postanowienie 1. Izby Drugiego Senatu Federalnego Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 marca 2004 2 BvR 1570/03, EuGRZ 2004 s. 317 <319>). ( ) Szczególnie w przypadkach, w których sądy państwowe podobnie jak w prawie prywatnym mają za zadanie kształtować wielobiegunowe relacje pomiędzy prawami podstawowymi, zazwyczaj istotne znaczenie mają delikatne rozważania pomiędzy różnymi subiektywnymi pozycjami prawnymi, których wynik mógłby być inny w przypadku zmiany podmiotów danego sporu prawnego lub wskutek zmiany stosunków faktycznych lub prawnych. Może to powodować problemy na gruncie prawa konstytucyjnego, jeśli jeden z podmiotów, któremu przysługują prawa podstawowe, w konflikcie z drugim podmiotem uzyska korzystny dla siebie wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka przeciwko Republice Federalnej Niemiec, a niemieckie sądy schematycznie zastosują to orzeczenie w stosunkach prawa prywatnego, wobec czego poległy i być może nieuczestniczący w postępowaniu przed Trybunałem podmiot, któremu przysługują prawa podstawowe, nie będzie mógł już skutecznie występować jako podmiot postępowania. Takie przyporządkowanie rangi prowadzi do tego, że niemieckie sądy mają obowiązek uwzględniać i stosować konwencję tak jak inne przepisy ustawowe Federacji w ramach uzasadnionej pod względem metodologicznym wykładni. Gwarancje udzielane przez Europejską Konwencję Praw Człowieka oraz jej protokoły dodatkowe w niemieckim porządku prawnym nie stanowią jednak bezpośredniego kryterium kontroli na gruncie prawa konstytucyjnego z uwagi na ich rangę w hierarchii norm (por. art. 93 ust. 1 pkt. 4a GG, 90 ust. 1 BVerfGG). Skarżący nie może zatem bezpośrednio zarzucić przed Federalnym Trybunałem Konstytucyjnym naruszenia jednego z praw człowieka wymienionych w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka poprzez wniesienie skargi konstytucyjnej (por. BVerfGE 74, 102 <128> i inne; postanowienie 1. Izby Drugiego Senatu Federalnego Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 marca 2004 r. 2 BvR 1570/03 -, EuGRZ 2004, s. 317 <318>). Gwarancje Konwencji wpływają jednak na interpretację praw podstawowych i zasad

Piotr Duber Rechtsanwaltskanzlei Strona 4 państwa prawa zawartych w ustawie zasadniczej. Tekst konwencji i orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka na płaszczyźnie prawa konstytucyjnego służą jako pomoc w dokonywaniu interpretacji w celu określenia treści i zakresu praw podstawowych oraz zasad państwa prawa zawartych w konstytucji, o ile nie prowadzi to do niepożądanego przez samą konwencję (por. art. 53 EKPC) ograniczenia lub zmniejszenia ochrony praw podstawowych zgodnie z konstytucją (por. BVerfGE 74, 358 <370>; 83, 119 <128>; postanowienie 3. Izby Drugiego Senatu Federalnego Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 grudnia 2000 r. 2 BvR 591/00 -, NJW 2001, s. 2245 i kolejne). b) Znaczenie umowy międzynarodowej, której celem jest zapewnienie regionalnej ochrony praw człowieka, na gruncie prawa konstytucyjnego jest wyrazem przychylnego podejścia ustawy zasadniczej wobec prawa międzynarodowego, która to ustawa wspiera funkcjonowanie suwerenności państwowej poprzez prawo umów międzynarodowych i międzynarodową współpracę, jak również poprzez włączenie ogólnych reguł prawa międzynarodowego i z tego względu należy w miarę możliwości dokonywać takiej interpretacji, aby zapobiec konfliktowi z zobowiązaniami Republiki Federalnej Niemiec na gruncie prawa międzynarodowego. Ustawa zasadnicza zaprogramowała niemiecką władzę publiczną na współpracę międzynarodową (art. 24 GG) oraz na europejską integrację (art. 23 GG). Ustawa zasadnicza przyznała ogólnym regułom prawa międzynarodowego pierwszeństwo przed ustawami zwykłymi (art. 25 zdanie 2 GG) i poprzez art. 59 ust. 2 GG włączyła prawo umów międzynarodowych do systemu trójpodziału władzy. Otworzyła ona ponadto możliwość włączenia do systemów wzajemnego, kolektywnego bezpieczeństwa (art. 24 ust. 2 GG), nakazała pokojowe rozwiązywanie sporów międzypaństwowych na drodze arbitrażu (art. 24 ust. 3 GG) i uznała zakłócanie pokoju, a w szczególności ataki wojenne, za niezgodne z konstytucją (art. 26 GG). Przy pomocy tego kompleksu norm niemiecka konstytucja, wraz z preambułą, zmierza do włączenia Republiki Federalnej Niemiec jako pokojowo nastawionego i równoprawnego ogniwa do służącego zachowaniu pokoju międzynarodowego porządku prawa wspólnoty państw (por. także BVerfGE 63, 343 <370>). Na podstawie cytowanych powyżej fragmentów postanowienia Federalnego Trybunału Konstytucyjnego należy stwierdzić, że zakaz wykonania wyroku uzyskanego w ojczyźnie przez podmiot, któremu przysługują prawa podstawowe, oparty na nieprawidłowym z punktu widzenia prawa zastosowaniu art. 34 pkt. 1 rozporządzenia jurysdykcyjnego w wersji poprzednio obowiązującej, narusza prawo podmiotu, któremu przysługują prawa

Piotr Duber Rechtsanwaltskanzlei Strona 5 podstawowe, do sędziego ustawowego zgodnie z art. 101 GG w związku z prawem do rzetelnego procesu sądowego z art. 6 EKPC. Podmiot, któremu przysługują prawa podstawowe, został już przez BGH pozbawiony prawa do sędziego ustawowego również przez zaniechanie skierowania do TS wskazanego pytania prejudycjalnego, dotyczącego odnośnych kwestii interpretacji art. 34 pkt. 1 rozporządzenia jurysdykcyjnego w wersji uprzednio obowiązującej. Ostatecznie w kontekście przyjętego przez polski sąd naruszenia dóbr osobistych podmiotu, któremu przysługują prawa podstawowe, szczególnie jego tożsamości narodowej i godności narodowej, należy wskazać na orzeczenie ETPC Perincek v. Switzerland, App. No. 27510/08. Tam ETPC przyznał grupie etnicznej Ormian prawo do poczucia przynależności do tej grupy, ponieważ była ona ofiarą ludobójstwa. Piotr Duber Rechtsanwalt