Katalog usług epuap Michał Bukowski Analityk epuap Serock, 28 października 2009 r.
Agenda 1. Wprowadzenie do tematyki Katalogu Usług epuap (KU). 2. Omówienie zakresu opisu usługi w KU. 3. Przegląd proponowanych klasyfikacji oraz ich powiązań. 4. Filtrowanie, wyszukiwanie, sortowanie i nawigacja. 5. Integracja KU ze Stroną Główną BIP. 6. Utrzymywanie aktualności informacji w KU. 7. Wymiana danych pomiędzy systemami informatycznymi katalogującymi usługi publiczne. 8. Zakres udostępniania danych z KU poprzez usługi sieciowe. 2
Katalog usług epuap Wykorzystanie Katalogu Usług: Znalezienie przez człowieka usługi w możliwie najszybszy i najprostszy sposób w celu skorzystania z niej. Wykorzystanie danych z opisu usługi przez maszynę lokalną (epuap) lub zdalną (zewnętrzny system IT) w celu: o prezentacji informacji o usłudze bądź o wywołania usługi. 3
Dwa światy użytkowników Dwie główne grupy użytkowników Katalogu: Klienci administracji: pragną łatwego i szybkiego wyszukania właściwych - w danej sytuacji życiowej lub biznesowej - usług lub instytucji, Pracownicy instytucji publicznych dostarczają informacji o instytucjach publicznych i ich usługach. Zatem: Wymagane rozwiązanie dogodne dla obu grup. 4
Usługi w Katalogu Usług Obiektem kluczowym w KU jest usługa: Usługa charakteryzowana jest poprzez opis i jest powiązana z klasyfikacjami. Usługa może być powiązana z innymi usługami (np. następna, równoległa, podrzędna). Opis usługi zawiera informacje dla człowieka i dla systemów IT (niewidoczne dla człowieka). 5
Opisy usług Opis usługi to część informacyjna usługi zawierająca: część ogólną - wspólną dla wszystkich podmiotów świadczących usługę. część szczegółową (zmienną) - dotyczącą specyfiki realizacji usługi przez wybrany podmiot. 6
Opisy usług część ogólna skrócony opis, kogo dotyczy grupy docelowe obywateli, podstawa prawna, wykaz niezbędnych dokumentów wymaganych w usłudze, opłaty związane z usługą, czas realizacji usługi prawnie określony czas na obsługę sprawy, tryb odwoławczy informacja nt. zasad odwoływania się w danej sprawie. 7
Opisy usług część szczegółowa (zmienna) nazwa i adres instytucji świadczącej usługę oraz nazwa komórki organizacyjnej, miejsce składania dokumentów, termin świadczenia usługi dni i godziny przyjmowania klientów w urzędzie, kontakt bezpośredni: o o o telefon kontaktowy, pod którym można uzyskać informacje dotyczącą funkcjonowania usługi, nr faksu do jednostki wdrażającej usługę, adres internetowy strony podmiotowej BIP. 8
Opisy usług informacje dodatkowe formularze/dokumenty/instrukcje do pobrania, odnośniki do formularzy on-line służących do realizacji usługi poza epuap, lista usług powiązanych (referencje, odnośniki), lista innych usług, które były realizowane przez osoby, które również realizowały tę usługę, inne informacje przydatne dla odbiorcy. 9
Informacje sterujące Szyny Usług (pl.su) Na przykład: adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej podmiotu, struktura oraz znaczenie danych wejściowych i wyjściowych usługi, stosowane protokoły i formaty danych, informacje o adapterze usługi na epuap. 10
Nawigacja, wyszukiwanie Dotarcie do usługi jest możliwe poprzez: o Bezpośredni link do usługi (URI). o Wyszukanie (skorzystanie z wyszukiwarki). o Skorzystanie z co najmniej jednej klasyfikacji. W przyszłości dotarcie do usługi poprzez: o Mapy cyfrowe. o Wirtualnego Konsultanta. 11
Klasyfikacje - definicja Klasyfikacje łączą różnorodne obiekty informacyjne w uporządkowane struktury na podstawie właściwości obiektu lub koncepcji. Na potrzeby Katalogu zostaną stworzone klasyfikacje odpowiadające potrzebom Klientów administracji i Pracowników instytucji publicznych. 12
13 Przykłady możliwych klasyfikacji
Klasyfikacje usług, cz.1 Podmioty - wszystkie podmioty realizujące usługi publiczne. Klasyfikacja zawiera także podmioty, które obecnie nie świadczą usług drogą elektroniczną. Wydarzenia i sytuacje życiowe - wystąpienie w czasie określonego wydarzenia lub trwanie sytuacji, które wyzwala potrzebę (lub konieczność) skorzystania z usług publicznych. 14
Klasyfikacje usług, cz.2 Terytorium podział terytorialny RP zgodnie z klasyfikacją TERYT. Kategorie usług - rodzaje usług publicznych świadczonych przez podmioty. Akty prawne akty prawa powszechnego. Opisuje podstawę prawną funkcjonowania usług. Dla usług funkcjonujących w oparciu o prawo lokalne opis uzupełnia organ wydający ten akt. Grupy osób - osoby, dla których przeznaczona jest dana usługa lub kategoria usług. 15
Reguły powiązań, cz.1 Powiązanie klasyfikacji wydarzeń i sytuacji życiowych z klasyfikacją kategorii usług: o Przykład: Po wybraniu wydarzenia życiowego, prezentowane są usługi właściwe dla tego wydarzenia. (Np. Narodziny dziecka -> Wniosek o nadanie nr PESEL) 16
Reguły powiązań, cz.2 Powiązanie klasyfikacji jednostek publicznych z klasyfikacją kategorii usług. o Przykład: Po wybraniu podmiotu prezentowane są (powiązane w kategorie) usługi właściwe dla danej jednostki. (Np. Starostwo powiatowe -> Architektura i Budownictwo -> Wydanie zezwolenia na budowę) o Przykład: Po wybraniu usługi można zapoznać się z listą podmiotów świadczących tę usługę (np. Wydanie zezwolenia na budowę domu -> Urząd Gminy X, Y ). 17
Reguły powiązań, cz.3 Powiązanie klasyfikacji aktów prawnych z klasyfikacją kategorii usług. o Przykład: Po wybraniu aktu prawnego prezentowane są usługi, dla których ten akt prawny stanowi podstawę. (Np. Rozp. Ministra Infrastruktury z dnia -> Wniosek o wydanie licencji na transport drogowy) o Przykład: Dla każdej usługi usługodawca wybiera z klasyfikacji akt prawny, który stanowi jej podstawę (z wyjątkiem usług bazujących na prawie lokalnym). 18
Reguły powiązań, cz.4 Powiązanie klasyfikacji grup osób z klasyfikacją wydarzeń i sytuacji życiowych albo z klasyfikacją kategorii usług. o Przykład: Po wybraniu grupy Rodzice prezentowane są różne wydarzenia/sytuacje życiowe, np. Ślub, Ciąża i poród, Zakup mieszkania. 19
Reguły powiązań, cz.5 Powiązanie klasyfikacji ścieżki życia z klasyfikacją kategorii usług. o Przykład: Po wybraniu grupy Dzieci prezentowane w kolejności chronologicznej różne procedury, np. Rejestracja urodzeń, Szczepienia, Przyjęcie do przedszkola. 20
Wyszukiwanie, cz.1 Wyszukiwanie po nazwie usługi i innych elementach opisu usługi. Wyszukiwanie z uwzględnieniem fleksji języka polskiego przypadków i odmian danego słowa. Podpowiedzi po wpisaniu 3-4 liter słowa. Proponowanie rezultatu pokrewnego do zapytania (np. płatności zamiast opłaty słownik bliskoznaczny). 21
Wyszukiwanie, cz.2 Prezentacje i sortowania rezultatów wg procentowej trafności lub wg wskazanego parametru. Wyszukiwanie uwzględniające wersje językowe tekstu wyniki zwracane są w zależności od wybranej wersji językowej portalu. Wyszukiwanie uwzględniające błędy ortograficzne sugerowanie właściwej pisowni. 22
Filtrowanie Wyszukiwanie poprzez ograniczenie listy znalezionych usług metodami: o wg klasyfikacji terytorialnej, o wg klasyfikacji podmiotowej, o wg klasyfikacji grup osób, o wg klasyfikacji sytuacji życiowej. 23
Nawigacja Wyszukanie określonej usługi poprzez poruszanie się w określonej klasyfikacji usług: 1. Użytkownik wybiera interesującą klasyfikację, 2. Użytkownikowi zostają wyświetlone kategorie pierwszego poziomu wyświetlonej klasyfikacji, 3. Użytkownik wybiera określoną kategorię, 4. Gdy wybrana kategoria zawiera przypisane do niej usługi wyświetlana jest lista usług, 24 5. Użytkownik wybiera określoną usługę.
Sortowanie Tworzenie zestawień wybranej listy usług w taki sposób, że na początku listy znajdować będą się usługi, które są najbardziej interesujące dla użytkownika. Tworzenie zestawień usługi ze względu na jej popularność np. poprzez uwzględnienie popularności usługi w danym okresie. Usługi, które wyszukiwane są często, powinny być dostępne na górze listy. 25
26 +
epuap a Strona Główna BIP (SG BIP) Koncepcja jednego punktu informacyjno-usługowego Państwa (np. Biała Księga Nowego BIP 2006 r., Koncepcja architektury epuap-wkp 2007 r.). Strona Głowna BIP (SG BIP) zawiera w szczególności informacje o stronach podmiotowych jednostek zobowiązanych do ich prowadzenia Ustawą o dostępie do informacji publicznej. 27
Obowiązek przekazywania danych Podmioty są obowiązane przekazać ministrowi właściwemu do spraw informatyzacji informacje niezbędne do zamieszczenia na SG BIP. Zakres tych informacji jest de facto regulowany formularzem zgłoszeniowym na SG BIP. Oznacza to, że minister może żądać przekazywania informacji o usługach (w tym: świadczonych elektronicznie). 28
Menu przedmiotowe BIP SG BIP zawiera oprócz spisu podmiotów także menu przedmiotowe = tu: klasyfikacje wydarzeń i sytuacji życiowych oraz klasyfikację kategorii usług. 29
Integracja epuap z SG BIP Teza: Ponieważ (KU) epuap ma zawierać informacje o usługach świadczonych przez podmioty publiczne, to może być tożsamy z SG BIP. Konsekwencje: o KU będzie zawierał listę wszystkich podmiotów publicznych. o Tylko dla części podmiotów będą informacje o usługach. 30 o Podmioty z mocy ustawy będą musiały zasilać KU.
BIP a opis usługi W opisie usługi KU podawany jest adres internetowy strony podmiotowej BIP jednostki odpowiedzialnej za świadczenie usługi. 31
Rozwój BIP a epuap Rozwój systemu BIP w stronę pobierania danych z SP BIP do SG BIP/KU epuap. 32
Aktualność KU, cz.1 Opisy usług, w tym specyfikacje techniczne dla pl.su obowiązek podmiotu w zakresie danych spoza ogólnego opisu usługi. Dane podmiotów, informacje o usługach - na bazie obowiązku wynikającego z ustawy. Klasyfikacje: wydarzenia i sytuacje życiowe, podmioty, kategorie usług, akty prawne (prawa powszechnego), grupy osób utrzymywane i rozwijane przez zespół KU epuap. o Zgłaszanie zmian, poszerzenia możliwe przez usługodawców. 33
Aktualność KU, cz.2 Klasyfikacja terytorialna TERYT. Reguły powiązań pomiędzy klasyfikacjami - utrzymywane i rozwijane przez zespół KU epuap. Adaptery dla usług Zespół pl.su na podstawie specyfikacji usług dostarczonych przez usługodawców. 34
Wymiana danych pomiędzy systemami IT Ustalenie zakresu, zasad, protokołów wymiany danych pomiędzy systemami IT administracji, które prowadzą katalogi usług podmiotów publicznych. 35
Zakres udostępniania danych z KU poprzez usługi sieciowe Udostępnianie klasyfikacji, słowników, opisów usług, powiązań pomiędzy usługami i specyfikacji usług poprzez usługi sieciowe dowolnym systemom IT (w tym komercyjnym). Dostęp do usług (wywoływanie) poprzez Szynę Usług. 36
Jednostka realizująca projekt epuap2 Centrum Projektów Informatycznych MSWiA ul. Pileckiego 63, 02-781 Warszawa tel: (22) 327 69 00/01 fax: (22) 327 69 02 e-mail: sekretariat@cpi.mswia.gov.pl strona: www.cpi.mswia.gov.pl Dziękuję za uwagę